LEIDSCH
DAGBLAD
Tachtig gijzelaars gedood
in Stanley stad en Wamba
nu meer dan honderd blanke slachtoffers
KANNIBALISME
[oud en buien
p.T.T. verwacht
twee miljoen
postpakketten
Nederland levert zes
miljard m3 aardgas
per jaar aan België
Drie Nederlanders
terug uit Kongo
Vandaag
Mariner
naar Mars
kabinet nog
niet gereed
met lonen
'tHoogeHuys
(Bticf
Opgericht 1 maart 1860 ZATERDAG 28 NOVEMBER 1964 No. 31428
Directeur; E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden Giro no 57055
Zeker 45 blanke gijzelaars zouden door de rebellen zijn ver-
iioord in het dorp Wamba, 150 km van Paulis en noordoost-
Congo, aldus hebben vluchtelingen uit deze streek in Leopoldstad
•erklaard. Blanke huursoldaten van het Kongolese leger hebben
voorts op het aan de linkeroever gelegen deel van Stanleystad
Je stoffelijke resten van 35 blanken aangetroffen, onder wie
priesters en nonnen.
Het totaal aantal blanke slachtoffers door de opstandelingen
het leven gebracht zou hiermee de honderd zijn gepasseerd.
Onherkenbaar
In Leopoldstad gelooft men dat
anibalisme een rol heeft gespeeld
ij de moord op de 35 blanken in
Itanleystad. Een groot aantal was
rij wel onherkenbaar verminkt. Een
luchteling zei dat het een ware
lachting was geweest. Mensen waren
ermoord op de stoffelijke resten van
nderen. Een van de overlevenden,
Belg, verklaarde: „Wij hebben
levens gekocht met bier en geld"
De regeringstroepen zijn gisteren
overgestoken om de linker -
te
Rustig
In Paulis, waar donderdag een af-
:huwelijk bloedbad werd aangericht,
het gisteren rustig. Twee brou-
erij-arbeiders, een Nederlander en
lg, hielpen de parachutisten bij
et binnenrukken in deze stad, aldus
verlevenden. De beide mannen wa
in als gijzelaars vastgehouden, maar
dorstige opstandelingen die bier
ilden drinken, weer vrijgelaten. In
et gebied van Paulis zijn ongeveer
Dnderd buitenlanders achter de
s van de opstandelingen geble-
Het zijn Belgen, Grieken en zen-
elingen van andere nationaliteiten.
Einde van actie
De Belgische minister-president
efèvre heeft gistermiddag het einde
angekondigd van de reddingsactie
Belgische para-commando's in
longo. „De interventie zal worden
tsloten. Zij mag trouwens niet lan-
duren, want anders zouden wjj
len worden beschuldigd van in-
Advertentle
UNIEKE AANBIEDING
Een VAN EGMOND
persianer pattes mantel
f 475—
Breestraat 173
Advertentie
PHILIPS T.V.
geschikt voor 2de programma,
v a. f 728—
F I i m
INGE MARE 66 - TEL. 26500
Prettige betaling.
WEERBERICHT
'an onze weerkundige medewerker)
De maand november verwende ons
ste twee weken met zacht
maar dit weekeinde zal be-
agrijk kouder worden. De middag-
nperaturen komen op een niveau
a 5 tot 6 graden te liggen. Er is
depressie uit Schotland op
mst, die buien meebrengt. Achter
i depressie wordt koude lucht uit
poolgebied aangevoerd. Langs de
een harde, en boven ons land
tot krachtig toenemende wind.
(Opgemaakt om 10 uur).
29 NOVEMBER
Zon op: 8.22 uur, onder: 16.34 uur.
aan op: 0.55 uur, onder 15.04 uur.
water te Katwijk: 12.13 uur,
igwater 7.46 en 20.05 uur.
30 NOVEMBER
Zon op: 8.24 uur, onder 16.33 uur.
aan op: 4.08 uur, onder 15.20 uur.
Hoogwater te Katwijk: 0.43 en 13.07
laagwater 8.48 en 21.13 uur.
In totaal zijn ongeveer 2500 per
sonen door Belgische para's en Ame
rikaanse vliegers uit Stanleystad en
Paulis geëvacueerd, van wie duizend
Europeanen en Amerikanen. Zondag
zullen de Belgische troepen uit Kon
go naar België terugkeren. In Brussel
worden al voorbereidingen getroffen
om hen dinsdag of woensdag een
grootse ontvangst te bereiden.
In een officieel overzicht van de
actie van de para's wordt in Brussel
nog meegedeeld dat zich ten noorden
en westen van Stanleystad nog onge
veer 200 tot 250 blanken bevinden,
verspreid over kleine plaatsen. Een
luchtlandingsoperatie om hen te
evacueren is onmogelijk. Gehoopt
wordt dat het Kongolese nationale
leger hen zal kunnen redden.
Gbenye
Van betrouwbare Kongolese zijden
is vernomen, dat de leider van de
rebellen, Gbenye, bij aankomst van
de Belgische parachutisten uit Stan
leystad is bzvlucht met medeneming
van een valies, waarin zich vijfhon
derd miljoen Kongolese franken be
vond. Hij had dit bedrag verkregen
door inbeslagneming bij de bank van
Stanleystad. Gbenye is gevlucht in
P.T.T. staat ook dit jaar weer voor
de opgave in de week voor 5 decem
ber een aantal postpakketten en
briefpakjes te verzenden, dat twee
maal zo groot is als normaal. Ver
wacht wordt dat het aantal te be
handelen binnenlandse postpakketten
en briefpakjes in de komende week
ongeveer twee miljoen zal bedragen.
Een tijdige overkomst en bestelling
kan in deze drukke periode alleen
worden gegarandeerd, indien de af
zenders hun St.-Nicolaas-pakketten
en -pakjes uiterlijk dinsdag 1 de
cember a.s. per post bezorgen. Bij la
tere aanbieding door de afzender kan
voor tijdige verzending en bestelling
niet worden ingestaan.
Teneinde tijdige bestelling te be
vorderen zal de P.T.T. op zaterdag
5 december bij wijze van uitzonde
ring ook postpakketten en brief
pakjes bestellen.
Dukla-Real komt
tweemaal op t.v.
(Van onze correspondent)
De NTS neemt woensdagmiddag
ee». rechtstreekse Eurovisiereportage
(om 13.20 uur) over van de voetbal
wedstrijd Dukla Praag contra Real
Madrid, welke in de tweede ronde
van het toernooi om de Europa Cup
in Praag wordt gespeeld. De repor
tage wordt 's avonds van 18.00 tot
19.30 herhaald op Nederland 1. Com
mentator is Herman Kuiphof.
GASVONDST bij
HARLINGEN
(Van onze Groningse correspondent)
Byna een uur lang heeft boven het
land van de landbouwer J. Braaksma
in Kimswerd, bij Harlingen, een gas
vlam gebrand ten teken dat de
Franse oliemaatschappij Petroland
daar aardgas heeft aangeboord. Het
gas moet zijn aangeboord op een
diepte van circa 1600 meter.
De vlam was zeker twee meter
hoog. Over de omvang van de aange
boorde gasreserve valt nog niets te
zeggen en het is nog de vraag of het
een exploitabele hoeveelheid betreft.
Petroland kan met haar boortoren
tot een diepte van 4500 meter boren.
Er wordt verder geboord. De maat
schappij is nu ongeveer acht weken
aan het boren in Kimswerd.
een zwarte auto, waarvan de bestuur
der later werd neergeschoten. Kon
golese militairen wisten de hand te
leggen op het valies, maar Gbenye
ontsnapte. In de koffer werden ook
belangrijke stukken aangetroffen. In
één hiervan wordt de „minister van
Defensie" van de rebellen opgedragen
Tanganjika, Boeroendi, Ghana, Soe
dan, Egypte en Algerije te bezoeken.
Gbenye was, volgens betrouwbare
berichten, op weg naar Soedan, maar
waar hij zich op het ogenblik be
vindt is onbekend. Naast Gbenye zijn
grote aantallen Kongolezen uit het
gebied rond Stanleystad naar Soe
dan gevlucht, zo is in Khartoem ver
nomen. Vermoed wordt dat er vele
opstandelingenleiders onder hen zijn.
Ook vele duizenden Zuidsoedanezen,
die de laatste 20 maanden naar Kon
go waren gevlucht, zijn teruggekeerd.
In Khartoem zijn grote demonstra
ties georganiseerd, waarbij de Soeda-
nese regering wordt gevraagd steun
te verlenen aan de Kongolese op
standelingen.
In Washington verklaarde de Ame
rikaanse consul Hoyt, die aan de
moordpartijen in Stanleystad ont
snapte, op een persconferentie dat de
rebellen naar zijn oordeel slechts be
lust zijn op macht en niet in de eer
ste plaats haat tegen de blanken
koesteren. De opstandelingen vormen
volgens hem overwegend een mili
taire beweging die niet veel steun
geniet van de plaatselijke bevolking.
Veiligheidsraad
gaties van 33 landen, heeft vrijdag
besloten de kwestie-Kongo aan de
Veiligheidsraad voor te leggen wan
neer de commissie voor Kongo van
de organisatie voor Afrikaanse een
heid, die in Nairobi vergadert, zich
daarvoor uitspreekt.
Van welingelichte zijde wordt
vernomen dat de Kongolese premier
Tsjombe spoedig naar Parijs zal ko
men voor een ontmoeting met pre
sident De Gaulle.
Volgens de zegslieden zou Tsjombe
zondag waarschijnlijk aankomen en
tot donderdag blijven.
Ghanees ivordt
voorzitter van
VN Assemblee
De vaste vertegenwoordiger van
Ghana bij de Verenigde Naties, de
40-jarige Quaison-Sackey, kan zeker
zijn van zijn verkiezing tot voorzitter
van de Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties, die dinsdag voor
haar negentiende zitting bijeenkomt.
De Afrikaanse groep bij de Ver
enigde Naties wees hem gisteren of
ficieel als kandidaat voor de post
aan, nadat de twee andere kandida
ten, Omar Adeel van Soedan en Na
than Barnes van Liberia, zich bereid
hadden verklaard terug te treden.
Al enige tijd geleden waren alle
lidstaten van de volkerenorganisatie
overeengekomen, dat de voorzitter
van de Assemblee uit Afrika moest
komen.
De Nederlandse aardgaslev
ranties aan België zullen in de
periode tot 1975 oplopen tot
bijna zes miljard kubieke meter
per jaar, waarvan drie miljard
aan de openbare gasvoorziening
en circa drie miljard kubieke
Met twee ontroostbare jonge vrouwen, wier beide echtgenoten
door de Kongolese rebellen zijn vermoord, is gistermiddag de 34-
jarige Nederlandse mecaniciën Frans M. Christiaans, afkomstig
uit Leidschendam, via Brussel in een lijntoestel van de Sabena
teruggekeerd op Schiphol. In Kongo had Frans Christiaans zijn
32-jarige broer Willy moeten achterlaten.
Een van de jonge
23-jarige Hermanna Christiaans
van der Vegte uit Den Haag, die ge
trouwd was met Willy Christiaans,
de 32-jarige thans vermoorde broer
van Frans met wie zij naar Neder
land terugkeerde. De andere weduwe
is de 26-jarige mevr. Ans de Wild
uit Amsterdam. Samen met Willy
Christiaans was haar man, Gerrit
de Wild, op 28 oktober door de terug
trekkende rebellen meegenomen en
begin november, toen de rebellen
door hen achtervolgende Zuidafri-
kaanse vrijwilligers van Tsjombe in
het nauw dreigden te worden gedre
ven. zonder pardon doodgeschoten.
Gespaard
Twee Europese artsen, die samen
met de ongelukkige Willy Christiaans
en Gerrit de Wild waren weggevoerd,
werden door de rebellen gespaard en
in Stanleystad bevrijd. Het zijn deze
twee medici geweest, die enkele
dagen later in Leopoldstad de daar
angstig wachtende beide vrouwen en
broer Frans van de dood van Willy
en diens collega Gerrit op de hoogte
brachten.
De ongehuwde Frans Christiaans,
die reeds 4 jaar in Kongo werkte,
was met zijn Belgische directeur
Rernott in het plaatsje Bokotola de
enige blanke op de palmoliefabriek
van een plantage, waar voorts 500
Inheemse Kongolese arbeiders werk
zaam waren. Frans had de leiding
van de fabriek. In navolging van
zijn broer trok anderhalf jaar ge
leden ook Willy Christiaans met zijn
vrouw Hermanna naar Kongo en
kreeg daar als mecanicien een soort
gelijke positie op een oliefabriek van
een plantage, die 145 km van die
van Frans verwijderd lag. Op die
fabriek werkte hij onder een Bel
gische directeur samen met Gerrit
de Wild.
Bezet
De rebellen hadden begin septem
ber de beide plantages bezet. Zelfs
de inheemse bevolking vluchtte na
staaltjes van barbaars optreden de
bossen in. Op 28 oktober werd het
de rebellen bij de plantage van Willy
en Gerrit de grond te heet onder de
voeten, aangezien gemotoriseerde en
goed gewapende Zuidafrikaanse vrij-
Op Schiphol arriveerden gis
teren de eerste Nederlanders die
in Kongo door Belgische para
chutisten werden bevrijd. Op de
[oto de 23-jarige mevrouw Her
manna Christiaanse - Van der
V egt uit Leidschendam. wier
man in Kongo werd vermoord,
terwijl zij wordt begroet door
haar moeder en grootmoeder.
willigers van Tsjombe in aantocht
„Ze trokken dus weg en voerden
mijn broer met die twee andere
blanken en de beide dokters van het
hospitaal als gijzelaars met zich
mee", vertelde Frans. De vlucht
leidde in de richting van Bokotola,
waar Frans zich nog altijd ophield
op de oliefabriek. Op 28 km van
Bokotola, hielden de rebellen halt
en wachtten In het plaatsje Montono
enige dagen af wat er zou gebeuren.
Intussen poogden andere rebellen
ook Frans en zijn directeur in te
rekenen. Beiden vluchtten de bos
sen in en hielden zich daar een dag
en een nacht schuil. Toen werden
zij bevrijd door de Zuidafrikanen.
De komst van deze bevrijders be
zegelde echter 28 km verderop het
lot van Willy, Gerrit en hun Belgi
sche directeur. Ingelicht over de
nadering der Zuidafrikaanse solda
ten schoten zij deze drie blanken
dood en voerden alleen de twee
blanke artsen mee naar Stanleystad.
Die werden daar al spoedig door de
neergelaten Belgische parachutisten
bevrijd en naar het veilige en rusti
ge Leopoldstad gebracht. Daar
brachten zij de beide
droevige tijding.
meter aan de Belgische indu
strie.
Dit geschiedt onder een in mei van
dit jaar gesloten voorlopig akkoord
tussen de NAM, Esso en Shell en de
Belgische gasindustrie. De leveran-
aan de openbare gasvoorziening
werden bij dit akkoord reeds vast
gelegd, die aan de industrie zouden
nog nader worden overeengekomen,
hetgeen inmiddels is gebeurd. De le
veranties aan België zullen lopen via
een particuliere Belgische gasver-
voermaatschappij, de Distrigaz.
4 biljoen
De voorzitter van de PvdA-fractie
in de Tweede Kamer, dr. A. Vonde
ling, heeft in een vergadering van
de PvdA-afdeling in Hoogeveen ver
klaard te verwachten, dat de NAM
de regering binnenkort bekend
zullen maken, dat de aardgasvoor
raad in het noorden van het land
tweemaal zo groot ls, als is meege
deeld. Er worden volgens dr. Vonde
ling al weer hogere cijfers genoemd
door sommige deskundigen en er zijn
er zelfs, die de vermoedelijke omvang
van de gasbel schatten op 4 biljoen
kubieke meter.
De directeur van de NAM, ir. J.
M. P. Bongaerts, verklaarde ons ech
ter. dat er van de zijde van de NAM
geen enkele reden bestaat om
cijfer 1100 miljard te verhogen.
Koningin Juliana heeft gisteren
in Den Haag een bezoek ge
bracht aan het Instituut voor So
ciale Studies in het voormalige
Koninklijke Paleis aan het
Noordeinde. De Koningin woon
de eeri college bij, dat gegeven
werd door prof. ir. JacP
Thijsse.
Een poging om gisteren de Mari
ner IV te lanceren voor het maken
van foto's en het onderzoeken van
wetenschappelijke geheimen, in de
omgeving van Mars is uitgesteld we
gens communicatiemoeilijkheden van
het ruimtevaartuig.
Er schijnt volgens het nationale
ruimtevaartbureau Nasa een tijdelijke
teruggang opgetreden te zijn in de
seinsterkte in het ontvangstsysteem
van de satelliet.
De lancering is nu geprojecteerd
op heden tussen 15.22 en 18.32 uur
Nederlandse tijd. De raket zal de
Mariner IV 521 miljoen kilometer
ln de ruimte brengen voor een korte
ontmoeting met Mars op 14 juli a.s.
(Van onze Haagse correspondent)
Het kabinet is gisteren nog niet
uit de loonkwestie gekomen. Voor
dinsdag zullen nog nadere bespre
kingen nodig zijn, voordat minister
Veldkamp de voorzitters van de
Stichting van de Arbeid zal kunnen
zeggen wat de regering volgend jaar
op het gebied van de lonen mogelijk
acht.
Het kabinet had gisteren een zeer
drukke agenda. Pas laat in de dag
zijn de lonen ter sprake gekomen.
Daarover was niettemin nog uren
lang vergaderd toen de ministers om
half elf 's avonds van het Binnen
hof vertrokken. Minister Veldkamp
antwoordde ons op de vraag of er al
een beslissing was gevallen: „Wij
hebben nog contacten naar alle kan
ten". Verder beperkte hij zich er toe
te verwijzen naar het onderhoud dat
hij aanstaande dinsdag zal hebben
met het presidium van de Stichting
van de Arbeid.
Het is duidelijk dat het kabinet
vóór het zover is, nog wel van ge
dachten zal willen wisselen met de
regeringsfracties. Want de krappe
„ruimte" die er voor 1965 is, zit vol
gestouwd met wensen, om. die voor
een gedeeltelijk vervroegde belas
tingverlaging.
Kind speelde
met .hot-line'
De Canadese premier, Lester Pear
son, heeft bekendgemaakt, dat hij
een van zijn negen kleinkinderen
eens heeft betrapt toen deze over de
„hot llne"-verbinding met Amerika
aan het telefoneren was.
Deze' speciale verbinding is voor
gebruik in uiterst dringende spoed
gevallen aangelegd tussen Canada,
Washington en het hoofdkwartier
van de Noordamerikaanse verdedi
ging in Colorado Springs, Colorado.
„Ik greep de telefoon en legde gauw
uit dat er geen oorlog was uitgebro
ken", aldus Pearson, die daarop liet
volgen: „Het zal niet meer gebeuren".
Het kind had de verborgen tele
foon ontdekt ln een kast in de wo
ning van Pearson in Ottawa.
Advertentie
LEVENSVERZEKERING
SCHADEVERZEKERING
tvs
i De Leidsche Hoogeschool
i heeft de eer dit jaar 3 van
i hare voormalige kweekelin-
i gen tot hoogleraar te zien be-
i noemen: Dr. H. van Herwer-
i den, Mr. A. E. J. Modder-
mans, Mr. H. E. Moltzer; res-
pectievelijk te Utrecht, Am-
sterdam, Groningen.
i Voor de verkiezing van
een lid van den Gemeente
raad zijn op heden Dingsdag i
i ingekomen 380 en 454 stem-
i briefjes van 1403 kiesgerech-
i tigden.
