Labour-afgevaardigden
durven niet te niezen
Magere haringvangsten
van de drijfnetvloot
Mag een arts moeder of ongeboren
kind opofferen voor de ander?
Periodiek onderzoek
voor de bejaarden
CONCLUSIE VAN HET PRODUKTSCHAP
Export leverde tot
nu toe meer op
DUET
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 27 NOVEMBER 1964
Voortbestaan Britse regering
hangt thans af van yoga!
Advertentie
(Van onze Londense
correspondent)
Gisteren zei een nieuwe La-
ourafgevaardigde die ik in het
igerhuis ontmoette, tegen mij:
Ik durf gewoonweg niet te nie-
Want Labours meer-
Erheid hangt in de eerste plaats
de winterse bacillen af. Te
:1 afwezigen door ziekte kan
nederlaag betekenen.
Het grote probleem voor de
abourregering en de socialis-
sche fractieleden is om lichame-
k en geestelijk zo fit mogelijk
blijven!
In 1950 regereerde Labour met een
terderheid van 6, by de gratie van
ziekenwagens: by belangrüke
ramingen moesten laat in de avond
melijk „de lammen en de zieken"
krukken en op brancards zo goed
zo kwaad als het ging naar het
gerhuis worden gesleept. Het was
hoogst onwaardige situatie, die
getwijfeld de dood van een aantal
tienten heeft verhaastHet kon
ft lang worden volgehouden maar
Labour ook politiek de uit-
tting naby. Thans daarentegen
rankelt die party na dertien jaren
energie.
)esondanks wacht de socialisten
herculische taak. Vandaar dat
voortbestaan van de regering
is afhangt vanyoga. Talrijke
i van de Labourfractie volgen
edcursussen in deze edele ont-
mnings- en concentratie-oefenin-
59-jarige socialistische jour-
oud-minister Edward Mal-
I men binnenkort met ge
ilste benen op zijn bank kunnen
zitten. Hij zei dat het hem helpt
der te denkenElke ochtend en
ind doet hy thuis een kwartier
g ademhalings- en andere yoga-
rningen.
!en ander bekend Labourlid Hector
thes, die in de zeventig is. rent
ochtend een vijver in, in Noord-
in. In de winter doet hU maar
le slagen, maar elke ochtend
eg kan men hem gewapend met
handdoek en sinaasappels naar
)ever zien gaan, hij heeft dan al
groot bord havermout op. Terug
end eet hy zyn oranje vruchten
De 48-jarige John Cronin doet
ochtend snel enige gymnastiek-
eningen in zyn badkamer.
>e 33-jarige mevr. dr. Shirley Sum-
rskill (dochter van de Labourvete-
n, de arts mevr. Edith Summer-
I, thans in het Hogerhuis) doet
elyks lange afstandsmarsen door
eindeloze lagerhuisgangen. En tal
collega's volgen haar.
Strikte regels
Het Engelse parlementslid
Mallalieu tijdens zijn dagelijkse
yoga-oefeningen. die hem helpen
fit te blijven.
leen de leden van de lange frontban-
ken (regering en oppositie staren el
kaar aan) bevoorrecht. Ministers en
oppositieleiders mogen namelijk hun
voeten op de brede tafel leggen,
waarachter de drie bepruikte grif
fiers zitten.
Maar wanneer een lid zyn benen
languit op de eigen bank zou depone
ren, wordt hy onmiddellijk door de
bepruikte en de in toga gestoken
speaker (voorzitter) tot de orde ge
roepen, waarschijniyk nadat eerst de
rest van het Lagerhuis al een afkeu
rend gemompel heeft laten horen.
Want niemand kan het wagen de
strikte parlementaire regels te over
treden! Ook brieven schrijven, kran-
tenlezen of slapen, om maar niet te
spreken van snurken tydens de zit
tingen, zyn hoe lang zy ook duren,
taboe.
Zo mogen leden van de voorste zij
banken, in het verlengde van de re-
gerings- en oppositie-zitplaatsen,
wanneer zy het woord voeren
iedereen spreekt in het Lagerhuis
vanaf zyn eigen plaats nooit of te
nimmer over de brede gekleurde stre
pen, welke in het groene tapyt zyn
geweven, heenstappen. Want deze
zyn de zogenaamde zwaardlynen: de
afstand tussen de regerings- en op
positie lyn bedraagt die van de lengte
van twee mannenarmen en twee
zwaarden. In de middeleeuwen ver
vulden de Lagerhuisleden namely k in
volle wapenrusting hun parlementai
re plichten. De lynen moesten voor
komen, dat zy in het vuur van een
betoog naar him tegenstanders zou
den uitschieten.
Paraplu neemt plaats
in van zwaard
Hoewel de zwaarden zyn vervan
gen door parapluus, die in de ves
tiaire nog steeds in symbolische ges
pen, bestaande uit gekleurde lintjes,
hangen, biyft het verbod om de
streep te overschrijden tot op de hui
dige dag gehandhaafd!
Een man, die zeker óók behoefte
aan yoga heeft, is de speaker onder
zyn troonhemel in de hoge leren
stoei, maar zonder tafel en zonder
hamer, zyn met een stentorstem ge
geven bevel „order, order" (orde,
orde) is afdoende.
Nu de regerings- en oppositiepar-
tyen als kemphanen tegenover el
kaar staan en er voortdurend span
ning heerst tussen twee groepen, die
elkaar In getal maar weinig ontlopen,
heeft de Speaker het drukker dan
ooit. De nieuwe regering handhaaf
de de conservatief Harry Hilton-
Foster, die uitnemend voor zyn taak
is berekend. Zijn royale salaris en
een erfelijke titel by zyn aftreden
zyn geen geringe vergoeding voor
zyn diensten, maar er wordt thans
we) veel van zyn krachten gevraagd.
Ook hij zal dus tot kamergymnastiek
moeten overgaan, wil hij tegen zyn
taak biyvend zyn opgewassen!
Navigatiesysteem
van Starfighter
deugt niet
Advertentie
(Van
Haagse correspondent)
Na de 190 veranderingen die tot
dusver aan de Starfighter zyn aan
gebracht, is een nieuw euvel aan de
dag getreden, deze keer in het navi
gatiesysteem. De Jager, waarvan er
rond twaalfhonderd bij de West-
europese NAVO-partners in gebruik
zyn, biykt niet voldoende te reage
ren op de informatie die voor de ge
leiding naar het doel van de grond
af door computers wordt verstrekt.
Deskundigen noemen het manke
ment niet alarmerend. Het is nor
maal, zo verklaren zy, dat na de
ingebruikneming van een zo gecom
pliceerd instrument als de Starfigh
ter met al zyn elektronisch binnen
werk, zich kinderziekten manifeste
ren. De gevechtswaarde wordt er
niet docr aangetast. In de kring van
by de bouw betrokken contractan
ten, wordt op het ogenblik nagegaan
hoe de fout het snelst kan worden
hersteld.
Bij goede medische zorg zal
probleem zich zelden voordoen
Ook dan nog zijn
uitwegen mogelijk
(Van onze medische medewerker)
Paus Paulus VI heeft onlangs tegen
een aantal Engelse vrouwenartsen
gezegd, dat het niet geoorloofd is,
om het leven van het nog ongeboren
kind op te offeren om de moeder
te redden. Daarmee bevestigde hy
het standpunt van zyn voorganger
Pius XII, die in 1951 verklaarde:
dat noch het leven van het kind,
noch het leven van de moeder mag
worden beëindigd, met het doel een
van beide levens te redden".
Wy willen hier niet ingaan op dit
standpunt van de Rooms-Katholieke
kerk maar de vraag stellen of de
arts in de praktyk vaak wordt ge
plaatst voor het volgende dilemma.
Moeder en kind kunnen niet allebei
worden behouden: door een van beil
den op te offeren, kan de ander
worden gered.
En om direct een antwoord op deze
vraag te geven: Zo zwart-wit gesteld
zal dit geval in een modern land
met voldoende medische zorg nauwe-
ïyks voorkomen. Dat wil niet zeggen,
dat in principe niet de mogeiykheid
bestaat dat het levende kind opzette-
lyk wordt opgeofferd om het leven
van de moeder te redden.
Hartziekte
Zo kan
die ïyden
aan een zeer ernstige vorm van sui
kerziekte of aan een hartziekte, een
voldragen zwangerschap fataal zyn.
Ook het mogelyk, dat een gezonde
vrouw als gevolg van een zwanger
schap zo ziek wordt, dat haar leven
in gevaar komt Dit kan gebeuren
by een ernstige graad van de zelden
voorkomende „zwangerschapsvergif
tiging".
Tydens deze nog onbegrepen ziekte
kan by een zwangere vrouw een
ernstige beschadiging van de nieren
ontstaan, waardoor afvalstoffen
zich in het bloed ophopen. Aangezien
deze afvalstoffen schadeiyk en giftig
zyn, kan de vrouw hieraan over-
ïyden.
In het geval van een hartafwy-
king. zal de ernst van de ziekte
meestal reeds lang vóór de zwan
gerschap bekend zyn. Als de ziekte
zo ernstig is, dat de vrouw een
zwagerschap niet zou doorstaan,
dan kan de arts maatregelen nemen
te voorkomen dat zyn patiënte
verwachting raakt. Hij zal bij
voorbeeld een steriliserende operatie
uitvoeren. Maar mocht zo'n maat-
of andere reden
niet zyn genomen, dan kan de aan
staande moeder alleen worden gered,
door zo vroeg mogelyk een eind te
maken aan de zwangerschap, zonder
dat het kind een mogeiykheid tot
levensvatbaarheid krygt.
Natuur
By de „zwangerschapsvergiftiging"
gaat het niet zoals in het vooraf
gaande geval, om een aanstaande
moeder die tevoren al ziek was,
maar om een gezonde vrouw, die als
gevolg van het feit dat ze in ver
wachting is, in levensgevaar raakt.
Nu zal het meestal zo zyn, dat de
natuur dit probleem zelf oplost.
Wanneer zich nameiyk bij de aan
staande moeder zo'n ernstige ver
giftiging ontwikkelt, dat zy levens
gevaarlijk ziek wordt, dan stoot het
liohaam de vrucht vaak naar bui
ten: het kind wordt te vroeg ge
boren. De verschynselen van de
.^wangerschapsvergiftiging" nemen
daarna vanzelf af.
Maar zelfs in het geval dat de
natuur niet zo te werk gaat en dat 't
onmogelyk is om de vergiftiging af
doende te behandelen, behoeft het
ongeboren kind nog niet te sterven.
Br moet dan een eind worden ge
maakt aan de zwangerschap, waarby
het niet is uitgesloten dat het kind
dit ingrijpen overleeft. Het kan
nameiyk al voldoende ontwikkeld
zijn om in leven te blijven.
Tot zover de mogelijkheden van
mediiech ingrijpen, waarby wordt
uitgegaan van de aanstaande moe
der.
Bloedingen
De mogelijkheid het kind te spa
ren door het leven van de moeder
op te offeren, kunnen we ons alleen
voorstellen by levensgevaariyke
bloedingen van de vrouw. Vaak is
het dan doeniyk het kind te redden
door terstond een keizersnede te
verrichten. Tegenwoordig kan in
dergelijke gevallen ook het leven
van de moeder worden gered door
het toedienen van bloedtransfusies.
Bij bevallingen in een ziekenhuis zal
daarom het levensgevaar voor bei
den, moeder en ldnd, minimaal zyn.
Bovendien bestaat ook altijd nog de
kans om als de moeder reeds
leden is, alsnog een kiezersnede uit
te voeren, waarby een gezond kind
kan worden geboren. Concluderend
kunnen wij vaststellen dat van de
twee mogelykheden, er vrywel
maar één voorkomt, nameiyk dat
het leven van het kind in een zeer
vroeg stadium van de zwangerschap
wordt opgeofferd, om de aanstaande
moeder te redden. Tegen deze han-
delwyze nu verzet zich de r.-k.
ethiek, die stelt: het is niet geoor
loofd onschuldig leven met opzet te
doden met het doel een ander leven
te redden. Indien het niet mogelyk
is in een dergeiyk geval beide
levens te redden dan zullen wy oot
moedig het hoofd moeten buigen en
de wetten van de natuur en de
Goddelyke voorzienigheid aanvaar
den.
De handelwyze die een arts in een
dergelijk, zelden voorkomend, geval
zal volgen hangt af van zijn eigen
levensopvatting, waarby ook nog de
mogelijkheid bestaat dat hy zal pro
beren zich te richten naar de levens
opvatting van zyn patiënte. Meestal
zullen de betrokkenen weken de tijd
hebben om in dit geval tot een be
sluit te komen. En zy hebben dan
ook gelegenheid om zich tot een
andere dokter te wenden.
Arnhems initiatief wekt veel interesse
(Van onze parlementaire redactie)
Het initiatief, dat in Arnhem is genomen om de bejaarden in de
gemeente (vrijwillig) te onderwerpen aan een periodiek genees
kundig onderzoek, heeft in kringen van de volksgezondheid veel
belangstelling gewekt. Algemeen ziet men dit initiatief als een
goede stap op weg naar een meer preventief gerichte gezondheids
zorg voor de bevolking in het algemeen.
De haringvisserij werd in sep
tember op ruime schaal uitge
oefend: de treilers maakten veel
al goede vangsten, maar de
vangstresultaten van de drijfnet-
vaartuigen bleven teleurstellend.
Zowel voor rondvis als voor
platvis werden betere prijzen ge
maakt dan in augustus. Dit zijn
de voornaamste conclusies van
het Produktschap voor Vis- en
Visprodukten over de maand
september.
De treilers hadden goede haring
vangsten. Door 136 vaartuigen werd
gezouten treilharing aangevoerd, in
totaal 88.841 kantjes. De gevangen
haring was veelal groot van stuk;
tegen het einde van de maand werd
vry veel ijle haring aan de afslag
gebracht. De resultaten van de 32
schepen, die de drijfnetvisserU uit
oefenden, waren teleurstellend. Zij
voerden in totaal 13.911 kantjes aan.
De export van gezouten haring be
droeg in september 4.353 ton voor
eei. waarde van f 4,3 miljoen tegen
4.526 ton voor een waarde van f 3,6
miljoen in de overeenkomstige
maand van 1963. Afnemers waren on
der meer België (720 ton), West-
Duitsland (1.665 ton), Frankryk
(375 ton). Rusland (925 ton) en
Noorwegen (156 ton).
De aanvoer van verse haring was
ruim. Deze haring was afkomstig van
de treilvissery en de spanvisserij.
Een aanzieniyk kwantum behaalde
Advertentie
de minlmum-verkoopprys niet, nl.
2.648 ton op een totale aanvoer van
10.798 ton. Bovendien werd 224 ton
afgekeurd en draaide 181 ton niet-
marktwaardige haring door.
In totaal kon in september 3.861
ton verse haring worden geëxporteerd
voor een waarde van f 1,5 miljoen
tegen 4.260 ton voor een waarde van
f 1,3 miljoen in september 1963. Af
nemers waren onder meer België
(889 ton), West-Duitsland (2.588
ton), Frankrijk (149 ton) en Tsjecho-
Slowakye (144 ton).
Zeevis
Door de treilers en de grote kot
ters kon de visserij op zeevis regel
matig worden uitgeoefend. De klei
nere vaartuigen hadden vooral in het
midden van de maand hinder van
ongunstige weersomstandigheden.
Vergeleken met augustus steeg de
aanvoer van rondvis van 3.266 ton,
gemiddelde prijs f 0,37 per kg, tot
3.532 ton, gemiddelde prijs f 0,51 per
kg in september. Het aanbod van
platvis daalde van 2.119 ton, gemid
delde prijs f 1,58 per kg, tot 2.093
ton, gemiddelde prijs f 1,92 per kg.
Voor ma kreel werden hoge pry zen
betaald. De gemiddelde prys bedroeg
f 0,45 per kg by een aanbod van 790
ton. Uitgevoerd werd 48 ton makreel.
Er was veel schelvis aan de markt.
De aanvoer steeg van 1.885 ton, ge
middelde prijs f 0.25 per kg in augus
tus, tot 2.261 ton, gemiddelde prijs
f 0,28 per kg in september. De ex
port bedroeg 150 ton; geïmporteerd
werd 135 ton.
De aanvoer van kabeljauw bedroeg
602 ton by een gemiddelde prijs van
f 0,72 per kg, tegen 206 ton, gemid
delde prys f 1,09 per kg in septem
ber 1963. De invoer bereikte een hoog
peil; deze bedroeg, omgerekend tot
vers gewicht, 1.380 ton. De uitvoer
van kabeljauw bedroeg 417 ton.
Voor schol werden by een ruime
aanvoer bevredigende prijzen ge
maakt. Voor 1.473 ton werd gemid
deld f 0,66 per kg betaald. In sep
tember 1963 was dit f 0,39 per kg bij
een aanbod van 1.862 ton. Uitgevoerd
werd 740 ton.
Weinig tong
De vissery op tong was ook nu
weer teleurstellend. De aanvoer be
droeg slechts 435 ton, waarvoor ge
middeld f 6,25 per kg werd betaald.
IJmuiden leverde 158 ton, Scheve-
ningen 45 ton, Den Helder 69 ton en
Urk 136 ton. In september 1963 be
droeg de aanvoer 408 ton, de gemid
delde prys f 5,49 per kg.
De import van verse en bevroren
zeevis bereikte in september 1964 het
totaal van 1.204 ton voor een waarde
van f 2,3 miljoen tegen 1.126 ton
voor f 1,7 miljoen in de overeenkom
stige maand van 1963. Leveranciers
waren onder meer België (41 ton),
West-Duitsland (801 ton), Groot-
Brittannië (214 toni, Noorwegen (57
ton) en Zweden (60 ton).
In verse en bevroren toestand werd
2.013 ton zeevis geëxporteerd voor
een waarde van f 5,5 miljoen tegen
1.908 ton voor een waarde van f 4,6
miljoen in september 1963. Afnemers
waren onder meer België (525 ton),
West-Duitsland (369 ton), Frankrijk
(560 ton), Italië 138 ton), Groot-
Brittannië (227 ton), Zwitserland
(39 ton) en de U.8.A. (28 ton).
Advertentie
spaarplezierigmet
ÜNTYLOIVS
met gratis
waardezegels
van 15 en 25 ct.
vraag vooral om de
DUET-spaarkaart
Het gaat in Arnhem om een proef.
Voorshands wil men op kleine schaal
beginnen door alleen de ingezetenen,
die volgend Jaar de 66-jarige leef
tijd bereiken, by het onderzoek te
betrekken. Daarby gaat het om 800
mensen, van wie er 650 verzekerd
zyn by een ziekenfonds. Het is de
bedoeling dat het onderzoek door de
huisarts van de betrokkenen wordt
verricht.
De kosten (25 gulden) worden voor
zover het de fondsverzekerden be
treft, gedragen door het ziekenfonds
„Maatschappij Voorzorg", de initia
tiefnemer van het project, dat daar
voor zijn aanvullingsfonds aan
spreekt. Voor het niet-fondsverxeker-
den wordt het onderzoek betaald door
de „Stichting Arnhems Ziekenhuis
Verplegingsfonds" (10 gld), alsmede
door de gemeente Arnhem (15 gul
den).
Voorpostengevecht'
In medische kringen wordt het ini
tiatief toegejuicht. De resultaten die
de proef zullen opleveren, kunnen
voor een verdere uitbreiding van
het periodieke bevolkingsonderzoek
van belang zyn. Ook by de zieken
fondsen wordt de Arnhemse proef
met belangstelling gevolgd. Men be
schouwt de proef als een soort „voor
postengevecht" voor een meer alge
meen bevolkingsonderzoek, dat eigen-
ïyk al op lagere leeftyd zou moeten
worden ingezet, maar waaraan voor
lopig wegens gebrek aan mankracht
nog niet valt te denken.
Tenslotte is ook in de kring van
de overheid aandacht gerezen voor
het Arnhemse project De woordvoer
der van het ministerie van Sociale
Zaken en Volksgezondheid zei althans,
dat de directie van de volksgezond
heid met belangstelling van de proef
kennis heeft genomen en voornemens
is het project nauwlettend te vol
gen, ook al ligt hierin de eerste
instantie geen taak voor de ryksover-
heid, maar voor de gemeentebestu-
Nieuwe uitgaven
Kris Kras Kerstboek
By Kris Kras 1
py N.V. in Amsterdam verscheen het
Kris Kras Kerstboek, dat alles biedt
wat bij het kerstfeest hoort: kerst
verhalen, versierde kamer, versierde
boom, feesttafel, f eestrecepten, mu
ziek en een kerstspel. De vele ver
halen zyn met tekeningen alleraar
digst geïllustreerd, bovendien bevat
het boek fraaie foto's uit het Heilige
Land. Het zal zowel door jong als
oud ongetwyfeld gretig gelezen en
bekeken worden. De smakelijke uit
voering laat niets te wensen over.
Ilona Fennema verzorgde de gevari
eerde samenstelling.
Een feestelijke en leerzame uit
gave!
