Spaanse protestanten
wachten op nieuwe wet
Europoort in
1972 gereed
PAUS PIUS XII STOND AAN
KANT ASMOGENDHEDEN
Nog steeds verstoken van
^/llaAdAsi
legale bescherming
Clausules van het concordaat worden
echter soepel toegepast
Publiekrechtelijke
veilplicht eindigt
1 januari 1966
SCHEMA OVER R.-K. OPVOEDING
„IS VEEL TE CONSERVATIEF"
GEHECHTHEID AAN DUITSERS
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 19 NOVEMBER 1964
(Van onze correspondent)
Een kerkhof in Madrid was dezer dagen het
toneel van een van de frappanste godsdienstige
plechtigheden, die sedert de burgeroorlog in de
Spaanse hoofdstad gehouden zijn. Twee- tot
drieduizend Spaanse protestanten, die nog
steeds verstoken zijn van legale bescherming
voor zichzelf en hun kerkgenootschappen.
stroomden er samen om te bidden, psalmen te
zingen en te luisteren naar toespraken van en
kele predikanten. Het was in zekere zin een de
monstratie van verzet, alleen al door het feit,
dat hun optreden in het openbaar tegen alle
voorschriften van het regime indruist.
Advertentie
^Sggsi
ca. 365 dagen
lang
loopt een echte
Mauthe-klok
op één enkele batterij.
magnifiek!
Gratis kleurenfolder op
aanvraag bij:
Mauthe - Nederland
Postbus 2140 - Utrecht
Het duurde dan ook niet lang of een politieman kwam op de menigte af,
met de sommatie, dat de bijeenkomst onmiddellijk gestaakt diende te wor
den. „Heft u de plechtigheid zelf maar op" zei de predikant, die hy met dit
bevel aanschoot. De Guardia deinsde daar kennelijk voor terug. Hy riep
er een collega bij, die het bevel nog eens tegen de dominee herhaalde.
„Gaat u gang, u hebt de macht hier" antwoordde de predikant opnieuw.
„LAAT DIE MENSEN
HUN GANG GAAN"
Na enig overleg besloten de
agenten om de onwillige geeste
lijke mee naar hun bureau te ne
men en het dictoraat-g ener aal
voor de openbare veiligheid te
vragen wat hen te doen stond.
Toen zij even later het antwoord
vernamen van de functionaris
van de veiligheidsdienst, spron
gen zij van verbouwereerdheid in
de houding. „Laat die mensen
hun gang gaan", kregen zij te
horen, „en bied hun je excuses
aan voor je bemoeizucht.
Dit voorval is min of meer teke
nend voor de positie waarin de 30.000
Spaanse protestanten verkeren. Zij
ontdekken vaak, tot hun eigen ver
rassing, dat de clausules van het
concordaat tussen Madrid en het
Vaticaan, over het „monopolie" van
de R.K.Kerk in Spanje met uiterste
soepelheid geïnterpreteerd wor
den. Aan de andere kant ontmoeten
zij dikwijls kleinzielige restricties, die
zelfs zover kunnen gaan als het ver
bod om op de deur van hun bede
huizen een stuk papier aan te bren
gen waarop de aanvangstijden van
de diensten vermeld staan.
WILLEKEUR
Toestemming of verbod van hun
godsdienstige uitingen in het open
baar zijn eigenlijk volkomen afhan
kelijk van de willekeur van de plaat
selijke politie. Die situatie is een ty
pisch Spaans verschijnsel en heeft
concrete verklaring in het feit
er nog steeds geen vastomlijnde
Wet is die de positie van de prote-
tantse kerken regelt.
Voor de wet is er geen protestantse
kerk in Spanje. De laatste jaren is
herhaaldelijk gebleken en de.
Madrileense demonstratie is daar
een voorbeeld van dat die situatie
voordelen kan bieden voor de tien
protestantse kerkgenootschappen die
het land telt. Er zijn dan ook pre
dikanten, die er de voorkeur aan ge
ven, dat de huidige situatie van prak
tische rechteloosheid gecontinueerd
wordt. Een speciale wet, zoals van
buitenlandse zijde geëist is, zal on
vermijdelijk concrete aanwijzingen
bevatten voor de beperking van hun
activiteiten naar buiten en op het
moment dat ze van kracht wordt,
zullen zij nauwelijks meer kunnen
rekenen op de goodwill of de laks
heid van de plaatselijke agent. De
meeste protestanten zien echter met
ongeduld uit naar de invoering van
deze, reeds lang geleden aangekon
digde wet, omdat ze een eind zal
maken aan onzekerheid en ook om
dat ze definitief een stap vooruit be
tekent in hun emancipatie.
Het heeft er tot voor kort naar
uit gezien, dat deze wet zeer spoedig
afgekondigd zou worden. Ze zou de
protestantse kerkgenootschappen een
legale basis en juridische bescher
ming bieden, hun recht van bezit
erkennen zowel als het openen van
eigen sdholen en seminaries toe
staan. Het klimaat voor wijziging
van het concordaat was gunstig. Er
zUn zelfs bij herhaling stemmen
uit het r.katholieke kamp ifl Spanje
i dit verdrag maar he
lemaal op te heffen. Het episcopaat
is het weliswaar niet met deze ziens
wijze eens, maar een bisschoppelijke
commissie bleek na enig delibereren
toch een akkoord met de regerings
experts te kunnen bereiken, die de
artikelen van het nieuwe stuk wet
geving opstelden.
Er heerste een zekere hoop onder
de Spaanse protestanten, hoewel van
uitgesproken enthousiasme nau
welijks sprake kon zijn. Zeer gema
tigde protestantse predikanten, zo
als Jose Lana uit Barcelona kenden
de nieuwe houding van de regering
zelfs een grote mate van realiteitsge
voel toe, op grond van de restricties
die het wetsontwerp voorname
lijk het werk van minister Castiella
(buitenlandse zaken) bevat ten aan
zien van het voeren van godsdien
stige propaganda. „Het Spaanse volk
is nog niet rijp voor een open con
frontatie tussen het r.katholicis-
ie en de reformatie" verklaarde hij.
ONTSTEMMING;
00K BIJ CARLISTEN
Militante r.katholieke groeperingen
hebben de laatste maanden echter
al hun krachten ingespannen om de
wet alsnog te torpederen, ondanks
het feit, dat de bisschoppelijke com
missie zich al akkoord had verklaard
met de tekst van het statuut en
ondanks de positieve houding die het
concilie in september innam ten
opzichte van het principe van de
godsdienstvrijheid.
De Falange, de enige politieke par
tij die in Spanje is toegestaan, heeft
bij de regering duidelijk van haar
ontstemming blijk gegeven over de
nieuwe ontwikkeling. In het maand
blad „Montejurra" bestempelden de
Carlisten het statuut als „verkrach
ting van de fundamentele waarden,
vernietiging van de r.katholieke een
heid van het land en verraad je
gens de doden die aan Franco's zij
de in de burgeroorlog gevallen zijn.
In sommige plaatsen werd in de af
gelopen weken vlugschriftjes ver
spreid, waarin de r.katholieke bevol
king werd aangespoord zich te ver
zetten tegen de „bedreiging van de
godsdienst van hun kinderen".
Het is overigens niet bij deze de
magogie gebleven. Het statuut heeft,
zoals nu gebleken is, zijn tegen
standers niet alleen in de extremis
tische benden die op gezette tijden
ook verantwoordelijk waren voor
brandstichting en vernieling in
sommige protestantse kerken. Het
heeft er ook enkele onder de naaste
medewerkers van Franco.
Tijdens de vergadering van de mi
nisterraad, waar het statuut doorge
werd, namen enkele oudere
ministers zo'n onverzoenlijke hou
ding aan, dat Franco geen andere
keus had dan zijn toevlucht te zoe
ken tot een handig compromis. Er
werd besloten het statuut voorlopig
in een la op te bergen, totdat het
concilie definitief zijn standpunt be
paald heeft ten aanzien van de gods
dienstvrijheid.
VERDEDIGERS
Dat dit het eind zal betekenen van
het wetsontwerp gelooft natuurlijk
niemand. De pressie die, voorname
lijk van Amerikaanse zijde, op de
Spaanse regering uitgeoefend wordt
om voor de 30.000 protestanten en
hun kerkgenootschappen juridische
bescherming te verkrijgen, ls te sterk
dan dat ze zomaar genegeerd kan
worden.
Bovendien bezit het statuut ver
dedigers van formaat in Spanje zelf,
zoals ministers als Castiella en Fra-
ga (informatie en toerisme). De
Spaanse protestanten beseffen dit
maar al te goed en zii zijn de laat
ste tyd opvallend vrijmoedig. Zo werd
ik een dezer dagen in een drukke
straat in de Spaanse hoofdstad aan-
geklapt door enkele jonge pro
testanten, die aan voorbijgangers
godsdienstige geschriftjes uitdeelden
en een uitnodiging om een lezing i
bij te wonen over „godsdienstvrij-
heid". Een paar agenten keken uit- j
drukkelijk een andere kant op, toen
zij de propagandisten passeerden, j
Het was bepaald opvallend.
Maar opmerkelijker was misschien
de geringe belangstelling voor de le- I
zing, die nota bene gehouden werd
door een van de belangrijkste ju
ridische experts waarover de Spaan
se protestanten beschikken. Zijn ge
hoor bestond uit welgeteld 29 men
sen, die speciaal gekomen waren voor
de „gedachtenwisseling" na afloop.
Voor de Spaanse protestanten is
het vraagstuk waaraan de spreek
beurt gewijd was, blijkbaar al niet
„heet" meer.
De publiekrechtelijke veilplicht,
waarbij telers van groenten en fruit
verplicht zijn hun produkten via vei
lingen af te zetten, verdwijnt 1
Januari 1966. Voor 1965 zal een over
gangsregeling gelden. De minister
van Landbouw en Visserij, mr. B.
W. Biesheuvel, heeft hiertoe besloten.
Hij heeft zijn goedkeuring onthou
den aan een verordening van het
Produktschap voor Groenten en
Fruit, die diende om de tuinbouw-
afzetverordening van dit produkt
schap, waarin de publiekrechtelijke
veilplicht is neergelegd, andermaal
met twee jaar, dus tot begin-1967, te
verlengen.
de handen ineengeslagen om gezamen
lijk een bedrijf met mestvarkens, leg
kippen en mestklppen op te richten.
Zij hebben daartoe de „Centrale vee
houderij Musselkartaal N.V." opgericht.
Een dergelijke boerensamenwerklng by
de agrarische produktie is een unicum
land. Met deae onderneming
(Van i
correspondent)
Het concilie heeft gisteren de discussie voortgezet over het r.-k.
onderwijs of zoals het schema eigenlijk heet de rooms-katholieke
opvoeding. Er zijn nogal wat bezwaren tegen dit schema gerezen.
Kardinaal Leger van Montreal meende, dat het beter zou zijn
de tekst terug te sturen naar de commissie van voorbereiding om
dat de tijd en ook de krachten ontbreken zich nu al te wijden aan
de studie van dit zo belangrijke onderwerp terwijl het einde van
de zitting voor de deur staat.
De kardinaal vindt dat er wel
goede gedeelten in het schema
zijn maar het geheel is weinig
geinspireerd. Hij heeft de indruk,
dat zeer belangrijke zaken zelfs
niet genoemd worden. Later
kwamen nog verschillende Zuid-
Amerikaanse bisschoppen, o.w.
de bisschop van Caracas, die be
gon met deze woorden: „dit
schema verdient absoluut te wor
den verworpen. Het is veel te
conservatief en het zegt niets
nieuws, draagt op generlei wijze
bij tot de vernieuwing van het
rooms-katholieke onderwijs.
De samenstellers vergeten dat de
meeste r.-katholieke kinderen scho
len bezoeken, die niet r.-katholiek
zijn maar staats. Ze vergeten ook
dat de r.-katholieke scholen door
gaans veel duurder zijn en dus voor
de armen onbereikbaar. Het diende
juist zo te zyn dat r.-katholieke
scholen het voorbeeld gaven van ar
moe en naastenliefde en dat ze dus
toegankelijk zouden zijn ook voor de
armsten der armen. Maar de kerk
zou nooit het geld bijeen kunnen
krijgen, dat daarvoor nodig is. Van
daar dat met grote kracht stelling
genomen moet worden tegen het
soort monopolie, dat de staat Uit
oefent op het onderwijs.
Deze zelfde toon hoorde mén bij
verschillende andere Zuid-Ame
rikaanse bisschoppen en kenne
lijk hebben al deze republieken van
Zuid-Amerika geen r.-katholieke
scholen zoals we die In Nederland
kennen en is daar zoals ook in
Italië het geval is het r.-katho
lieke onderwijs nog particulier, het
geen bijzonder duur is en waar de
staat geen subsidie aan toekent.
Ook de bisschop van Liverpool,
mgr. Beck, kwam met soortgelijke
klachten. De tekst zei hij moet met
veel grotere kracht het recht uit
eenzetten wat ouders hebben om hun
kinderen te sturen naar scholen die
zij wensen.
R.-katholieken zijn gelijkrechtigd
als alle anderen en mogen niet ten
achter worden gesteld. De staat zou
veeleer moeten bedenken, welke goe
de vruchten het r.-katholieke onder
wijs afwerpt en daarom dit onder
wijs met subsidie moeten belonen.
Verder zou het concilie in deze tekst
woorden van lof kunnen inlassen
voor die regeringen, die reeds thans
aan het r.-katholieke onderwijs sub
sidie verlenen.
Godsdienstvrijheid
Veel bisschoppen hebben er bij de
concilieleiding op aangedrongen in
deze zitting ook nog de verklaring
over de godsdienstvrijheid af te wer
ken. Mgr. Felici, secretaris-generaal
van het Concilie, deelde mee, dat be
sloten is om de verklaring over de
godsdienstvrijheid, welke nagenoeg
geheel is omgewerkt, donderdag in
voorlopige stemming te brengen.
Deze voorlopige stemming zal moe
ten beslissen of er eerst nog over de
herziene tekst zal moeten worden
gediscussieerd, of dat zij direct in
eindstemming kan worden gebracht.
Wanneer tot discussie zou worden
besloten betekent dit, dat de verkla
ring over de godsdienstvrijheid za
terdag niet door het concilie zal kun
nen worden bevestigd.
Voor de tweede maal heeft de Paus
gisteren een werkbijeenkomst van
het concilie bijgewoond. De Paus
bleef echter niet tot het einde van
de vergadering in de Sint Pieter.
Advertentie
Pracht handen
en nimmer ruw of schraal
T"be1i°-,s" HameaGelei
Een zware ontploffing deed
zich gisteren voor in een inkt-
fabriek in Ukkel bij Brussel.
Verscheidene arbeiders kwa
men om het leven, terwijl vijf
tien van de vele gewonden er
ernstig aan toe zijn. Een beeld
van de felle brand na de explo-
Kerkelijk Leven
NED. HERT. KERK
Kollum J. ter Steege.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Middelburg (4e pred.pl.)
P. Noomen te Wormerveer te St.-
Laurens M. V. J. de Craene te Baar
land.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Werkendam B. Byie-
veld te Bussum.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Clifton (USA) A. Ver-
MARIA
MOEDER DER KERK
Paus Paulus heeft gisteren ver
klaard, dat het Vaticaanse concilie
aan de maagd Maria de ere-titel
„Moeder der kerk" zal toekennen.
Het concilie zal dit onderwerp za
terdag behandelen.
De Paus sprak tot 4.000 mensen
op zijn wekelijkse algemene audiën
tie in de Sint Pieter.
De Paus heeft geen verdere bij
zonderheden gegeven en het is niet
duidelijk of de titel zal worden af
gekondigd in het Ecclesia-decreet
van het concilie of dat dit afzonder
lijk zal geschieden.
Vaticaanse zegslieden hebben on
derstreept, dat de Paus een ere-titel
bedoelt voor de maagd Maria
geen titel die als doctrine moet
den aanvaard.
Tijdens de huidige concilie-zitting
sprak de Mexicaanse bisschop mgr.
Sergio Arceo Mendez zich uit tegen
de titel „Maria moeder der kerk'
Sprekende namens een veertigtal
Latijns-Amerikaanse prelaten zei
hij: „Als de kerk onze moeder is
Maria de moeder van de kerk is, dan
is Maria onze grootmoeder".
Volgens Vaticaanse kringen zal
de Paus Maria misschien met boven
staande titel aanroepen in zijn rede
van a.s. zaterdag op de slotbijeen
komst van de huidige concilie-zitting,
waarin hij over het „De ecclesia"
zal spreken.
PROTESTEN tegen
eucharistisch congres
De rechtse Hindoestaanse party
Maha Sabha heeft gisteren met
nieuwe betogingen tegen de Paus en
't te houden eucharistisch congres ge
dreigd. De party hield gisteren een
„anti-congres"-dag, met een betoging
voor het parlementsgebouw van de
staat Maharasjtra.
Er hebben zich geen incidenten
voorgedaan.
De secretaris-generaal van de par
ty. B. J. Brisjesj heeft in Bombay
verklaard, dat zyn groep „unaniem
en onverbiddelyk" voornemens is be
togingen tegen 't congres en 't be
zoek van de Paus te houden.
De eerste betoging is vastgesteld
voor 28 november, de openingsdag
van het congres.
Paus Paulus zal, volgens Brisjesj,
alleen welkom zyn als hij bereid is
de voor en nadelen van het christen
dom en de Hindoestaanse godsdienst
te bespreken met de leiders van de
Maha Sabha.
Inmiddels heeft de Indische
rechter Toelzapoerkar beweringen
van Hindoestanen, dat het in stryd
is met de grondwet om een interna
tionaal eucharistisch congres in In
dia te houden, van de hand gewezen.
De rechter heeft verklaard, dat het
optreden van de autoriteiten over
eenkomstig him bevoegdheden is en
er geen aanwyzingen zijn, dat
zy het congres faciliteiten en con
cessies hebben toegekend, welke niet
eerder werden toegekend aan niet
,-katholike organisatoren van
godsdienstige gebeurtenissen.
In Uw eigen tijd - naar Uw eigen smaak
thuis zelf Uw haar verzorgen met
POLY-Color Kleur shampoo
Was Uw haar thuis zelf met
POLY-Color Kleursham.
poo en zie hoe prachtig Uw
haarkleur opgefrist wordt -
en hoe de eerste grijze haar
tjes hun oorspronkelijke
kleur helemaal teruglmj.
gen. Even gemakkelijk kunt
U Uw haar ook een andere,
modieuze tint geven.
Keus uit 20 nuances, f2.25.
Verkrijgbaar bij Uw dro
gist of parfumerie-zaak.
(Van onze parlementaire redactie)
Minister Van Aartsen (Verkeer en
Waterstaat) heeft gisteren in de open
bare vergadering van de Kamercom
missie voor Verkeer en Waterstaat
bevestigd, dat Europoort in 1972
naar verwachting helemaal gereed
zal zijn. De nieuwe havenmond zal
In 1970 reeds te gebruiken zyn, vele
aangrenzende werken zullen dan nog
niet voltooid zyn. De werkzaamheden
op midden- en oosteiyk-Roozenburg
zullen in 1968 voltooid zyn.
Mr. Van Aartsen deelde voorts mee
dat het ontwerp voor de nieuwe ha-
vendam in Hoek van Holland nu vrij
wel vast staat. Ook de zuidelyke be
grenzing van het havengebied staat
IJmuiden
De onderbouw van de hoofden van
de haven in IJmuiden is vrijwel ge
reed. Het hele werk zal eind 1966
klaar moeten zyn. In dat jaar hoopt
ook de gezonken schepen in de
haveningang in de zeebodem be
graven te hebben.
De proeven met het schaalmodel
>or de Scheveningse buitenhaven
hebben veel meer tyd gevergd dan
werd verwacht. Hopelijk zullen de
proeven volgend Jaar beëindigd wor
den. De kosten veertig-miljoen
moeten worden ingepast in de ande-
waterstaatsuitgaven. Het is nodig
dat de werkzaamheden in een snel
tempo worden uitgevoerd. Er waren
geen concrete mededelingen te doen
over een eventuele nieuwe vissersha
ven in Harlingen. Zulks hangt af
van de haven, die de uit Zeeland
vertrekkende vissers zullen kiezen.
Het is nog nie>t zeker, dat zy de voor
keur zullen geven aan Harlingen bo
ven een andere haven.
Urk
De vissershaven van Urk ontwik
kelt zich op „wonderbaariyke wijze".
De gemeente Urk heeft een particu
lier bureau opdracht verleend voor
een concreet ontwerp van een nieuwe
haven. De minister zal een plan met
een „welwillend oog" bezien en is er
van overtuigd dat er wel iets moet
gebeuren. Mr. Van Aartsen heeft
zich inmiddels tot zyn collega van
Landbouw en Visserij gewend om
diens oordeel over de Urker haven
plannen te horen.
Lange reis De 13-jarige Robert
Mustard verloor In Juli van dit Jaar
een grote plastic strandbal toen hJJ op
het strand by Kirkcaldy In Schotland
aan het spelen was. De bal raakte ln
het water en verdween ln de zee. Maar
de naam en het adres van Robert ston
den erop. Hy heeft nu een brief ge
kregen van een 15-Jarige Jongen ln
Noorwegen, Morten Lunö uit Kragero,
een dorpje aan de zuidkust van Noor*
wegen, die de bal heeft gevonden.
i twee families die het
over de bouw van t
tussen hun hulzen ln Sargodha,
Rawal-
on ge veer 4O0 kilometer
plndl, Pakistan.
In door de Britse regering gisteren gepubliceerde ln beslag genomen
nazi-documenten wordt een Duits diplomaat in Rome geciteerd, die zou
hebben gezegd, dat wijlen Paus Pius XII in de tweede wereldoorlog de zaak
van de asmogendheden heeft begunstigd.
Een der documenten was een op 12 september 1941 gedateerd memoran
dum van de toenmalige ambassaderaad op de ambassade by de heilige stoel,
Fritz Menhausen, waarin gezegd werd, dat men er ln zyn hart telkens weer
wordt overtuigd, dat Plus XII „aan de kant van de asmogendheden staat".
Een ander document was een
later in hetzelfde jaar door de
toenmalige Italiaanse ambassa
deur bij de heilige stoel, Bernar
do Attolico, opgesteld memoran
dum, wacain werd medegedeeld,
dat de Paus uiting had gegeven
aan bezorgdheid over de houding
van de nazi's tegenover de kerk
in Duitsland maar werd opge
merkt, dat hij vrijelijk Duitsers
bleef ontvangen in het Vaticaan.
In het memorandum wordt mede
gedeeld, dat de Paus op 16 september
1941 tot Attolico zeide: „zelfs als de
Führer last heeft gegeven de vervol
gingen te staken, dan betekent dit
niet, dat Christus weer is toegela
ten in de scholen, waaruit hy is ver
wijderd en dat de talrijke kloosters
en godsdienstige Instellingen, die
thans zijn gesloten, zullen worden
heropend of dat de Duitse kinderen
niet langer zullen worden genood
zaakt de parodie van het Onze Vader
op te zeggen, waarin zy Hitier dan
ken voor hun dageiyks brood".
De Paus, zo vervolgt het memo
randum, heeft tegenover my gewag
gemaakt van de vele jaren, die hy
in Duitsland heeft doorgebracht en
van zyn gehechtheid aan de Duit-
.Zelfs hier ln Rome ontvangt hy
elke dag in het Vaticaan alle Duit
sers, die hem komen bezoeken zonder
zelfs te eisen, dat zy voor hem knie
len zoals alle anderen doen en soms
onderbreekt hy zelfs het dageiykse
rapport van de staatssecretaris om
hen te ontvangen".
Volgens het memorandum zou de
Paus ook gezegd hebben: „O, als
Duitsland my slechts met rust had
gelaten., myn houding met betrek
king tot deze oorlog, in het by zonder
op dit tydstip, zou geheel anders zyn
geweest".
Over de betekenis van deze passage
weidde het memorandum niet uit.
Ook het gisteren verschenen West-
duitse tydschrift „Der Spiegel"
schenkt uitvoerig aandacht aan de
ze documenten.
„De plaatsvervanger van Christus
heeft nauwelyks een duidelijk her-
derlyk woord gesproken tegen de mis
daden van de bruingehemde macht
hebbers", aldus het tydschrift. De
omslag van het blad toont een foto
van de Paus terwyi deze tussen twee
Duitse soldaten doorloopt die het ge
weer voor hem presenteren.
„Hy heeft de nazi's aldus het blad
nooit met de kerkeiyke ban bedreigd
zoals hy in 1949 wel met de commu
nisten heeft gedaan. Hy is nooit in
gaan op verzoeken van de Westerse
geallieerden om zyn zegen te geven
aan de kruistocht tegen Adolf Hit
ler van de Westerse geallieerden".
Het tydschrift meldt dat het ver
slag is gebaseerd op geheime docu
menten over de buitenlandse politiek
van nazi-Duitsland die kortgeleden
zyn gevonden in de archieven van
het Westduitse ministerie van Bui
tenlandse Zaken in Bonn en die
spoedig in boekvorm zullen warden
gepubliceerd.
„Partijdig"
Een hoge functionaris in het Va
ticaan heeft gisteravond de bewe
ringen uit Londen en Hamburg „par
tijdig" genoemd.
De functionaris, die niet wilde dat
zijn naam zou worden gepubliceerd,
zei: „Deze zaak heeft betrekking op
duidelyke partijdige documenten. Het
zyn documenten van slechts een van
de belanghebbende partyen". Er is
geen verder commentaar van het
vaticaan gekomen.
Voorts heeft ook het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse Zaken
gisteravond een verslag vrij gegeven
van een Duitse diplomaat (Fritz
Menhausen) by het Vaticaan in 1941
over de houding van Paus Pius XII
tegenover de asmogendheden.
Het document is een van een serie
documenten over de Duitse buiten
landse politiek in de tweede helft
van 1941, die gezamenlijk door de
Amerikaanse, Franse en Engelse re
geringen in een serie worden gepu
bliceerd.
