GOLD STAR
keus uit twee
jitzonderlijke prestaties van
Eis van Rooden in Sartre
kunst
kalei öoscqqp
De schaduw in het
1 aP' viel tegen
GOLD
STAR
Aalmoezenier liet verstek gaan
bij opening expositie Veldhoen
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 11 NOVEMBER 1964
,De eerbiedige lichtekooi
|eer terecht heeft de toneelgroep .Centrum" het sterk ge-
even ,,De eerbiedige lichtekooi" van Jean-Paul Sartre weer
iet repertoire genomen, waarvan gisteravond voor de abon-
enthouders van K. en O. een verrassend goede voorstelling
d gegeven.
werd voorafgegaan door ,,De schaduw in het dal", één-
r van de Ierse schrijver John M. Singe (1871-1909) in de
aling van Henny Orri. Deze in Ierland zeer gewaardeerde
ijver stelde zich ten doel de landelijke, eenvoudige volksziel
te geven. Zijn taal is expressief en in deze éénacter door
met grimmige humor.
zeker niet te wijten
Nora Burke door
Zij gaf een Innig door-
plastisch zeer sterke uit
ban deze naar een intenser
|iunkerende jonge vrouw. Maar
rollen kwamen niet vol-
it de verf om het geheel
e doen boeien. De regie was
Kling.
Guus Hermus buitte
alles uit
irnee Piet Kee
'«laar uitgesteld
derwerp. In één van de zuidelijke
statten van Amerika heeft een blanke
in een baldadige bui een neger dood
geschoten; een tweede neger wist
nog juist te ontkomen. Getuige was
de prostdtueé Lizzy. Zij wordt door
een Senator bewerkt om een valse
getuigenis af te leggen, namelijk dat
zij door de negers zou zijn aange
rand, waartegen zij zich met haar
aangeboren gevoel van recht tot het
uiterste verzet. Maar zij is niet op
gewassen tegen de gesiepen argu
menten van de Senator, zodat zij
tenslotte toegeeft en de valse verkla
ring ondertekent. Haar eerbied voor
de hoger geplaatsten heeft haar zui
vere gevoelens onderdrukt en haar
verhinderd boveii zichzelf uit te stij-
geljjkheden die Sartre's werk biedt
niet volledig uit te buiten, zodat
deze voorstelling een aaneenschake
ling werd van sterke en boeiende
scènes. Hij vond in de tot nu toe
vrjjwel onbekende maar ongetwijfeld
zeer begaafde Els van Rooden een
artieste die met grote vrijmoedigheid,
perfect inzicht en somtijds ontroe
rende innigheid, de titelrol tot leven
bracht.
Grootse slotscène
Van werkelijk grote allure was de
slotscène waarbij zij zich bewust was
van haar terugval en gebroken en
met gebogen hoofd de verleidelijke
voorstellen van Fred over zich heen
het gaan. Piet Römer gaf een le
vensechte uitbeelding van de onrijpe
Senatorszoon met sadistische nelgin
gen, klassebewust, maar toch met in
eerste beginsel aanwezige, doch niet
tot ontwikkeling gekomen betere
eigenschappen. Otto Sterman trad
mede op de voorgrond en gaf een
prachtige vertolking van de zacht
moedige, onderdanige neger. Gerard
Hartkamp creëerde de vileine, zoet
gevooisde Senator en de beide re
chercheurs waren bij Matthieu van
Eysden en John Koch in goede han
den.
De stemmingsvolle décors werden
ontworpen door Hep van Deeft.
Het geestdriftige publiek bracht de
spelers een langdurige ovatie, die in
de eerste plaats voor de uitzonder
lijke prestaties van Els van Rooden
gold. Het K. en O. bestuur bracht
haar een wèlverdiende bloemenhulde.
B. II.
Berjozka-dansers
naar Amsterdam
(Van onze correspondent).
De bekende Russische dans
groep Berjozka zal op de Euro
pese tournee ook ons land aan
doen. Van 20 november tot en
met 4 december zal dit Staats-
ensemble, dat uit ongeveer 75 per
sonen bestaat, voorstellingen ge
ven in de Apollohal in Amster
dam.
Berjozka is in 1948 ontstaan uit een
amateurdansgroep uit een dorp in de
Russische streek Kalinin, die tijdens
een dansfestival opviel met een
dans die „Berjozka" de berkeboom
heette. Het gezelschap ging op
tournee door de Sowj et-Unie en had
zoveel succes dat uit de beste krach
ten een vaste dansgroep werd ge
vormd, die onder leiding van de bal
letmeesteres Nadezjdina kwam te
staan.
In de loop der jaren is het reper
toire sterk gegroeid. Elk optreden
begint echter nog steeds met het
dansen van de „Berjozka". Het en
semble bestaat thans, behalve uit so
listen en een corps de ballet, uit een
meisjeskoor, een harmonicakwartet
en enige balalaikaspelers. Aan de
Europese tournee ging een reis door
de VS vooraf.
In Haren
Pastoor ontdekt
antieke schatten
(Van onze correspondent).
Pastoor Rietjens uit het Bra
bantse Haren bij Oss, heeft vijf
antieke kunstvoorwerpen aan de
vergetelheid ontrukt door deze
aan de Maastrichtse kunstenaar
Willy Mares ter restauratie aan te
bieden. Monumentenzorg neemt
de kosten voor haar rekening. Het
gaat om een 16-de eeuws 1.65 me
ter-hoog eikehouten- en crucifix
uit de z.g. „Maaslandse school",
een 14-de eeuws notehouten
crucifix en drie antieke heilige
beelden. Deze kostbaarheden heb
ben enkele jaren in een oude
school gestaan, waar de pastoor
ze ontdekte.
Vragen over Bredase
muziekschool
Het Tweede Kamerlid,
van Someren—Downer (WD) heeft
de Staatssecretaris var. O K en W,
drs L. van de Laar, schriftelijke vra
gen gesteld over het voortbestaan van
de Bredase muziek- en balletschool.
Dit voortbestaan is naar bekend
in gevaar tengevolge van de stopzet
ting van de gemeentelijke subsidie,
hetgeen geschiedt onder verwijzing
naar plannen voor de oprichting van
een gemeentelijke muziek- en ballet
school.
Mevrouw Van Someren vraagt of
het niet in strijd is met het belang
van het onderwijs, dat een school met
1000 leerlingen en 28 bevoegde leer
krachten zal verdwijnen. „Is het in
de regel voor de continuïteit van het
onderwijs niet beter indien een be
staande school kan worden voortge
zet?", zo vraagt zij.
Tenslotte wil zij weten of de Staats
secretaris bereid is de Bredase mu
ziekschool voor rijkssubsidie in aan
merking te doen komen.
AMERICAN CIGARETTES
GOLD STAR 25
'n klasse apart
25 PITTIGE SIGARETTEN
VOOR f 1,25
GOLD STAR
King Size
20 KING SIZE SIGARETTEN
SLECHTS f 1,15
Decker dirigeert
Canadees Jeugdorkest
Franz Paul Decker, dirigent van
het Rotterdams Philharmonisch Or
kest, zal van 5 tot 31 juli 1965 het
Nationale Canadese Jeugdorkest di
rigeren. Tweede dirigent is Richard
Burgin, die tot 1962 concertmeester
is geweest van het symfonie-orkest
van Boston. Het jeugdorkest bestaat
uit jonge Canadese musici die uit
blinken als solo- of orkestspelers.
Tweede Picasso
voor Boston
Het Museum voor Schone Kunsten
in Boston heeft zijn tweede Picasso
verworven. Het nog nooit tentoon
gestelde schilderij van de „Sabijnse
Maagdenroof".
De prijs van het doek werd niet
bekend gemaakt. Het is 195 bij 130
centimeter en wordt beschouwd als
het belangrijkste werk dat door een
Amerikaans museum sedert 1952 ver
worven werd.
Evenals zijn „Guernica" is de
Maagdenroof een protest tegen de
bruutheid en het lijden van de oor
log.
ZIJN WEGBLIJVEN EEN RAADSEL
Aat Veldhoen, Robert Jasper Grootveld, een cameraploeg van
de KRO, tientallen studenten en het bestuur van de Utrechtse
studentenvereniging .Prometheus" hebben gisteravond drie kwar
tier tevergeefs gewacht op de komst van de waarnemend hoofd
aalmoezenier luitenant-kolonel G. Wentholt. De aalmoezenier
had toegezegd, dat hij de prentenexpositie van Veldhoen, die ter
gelegenheid van de 19e dies van de studentenvereniging in de
sociëteit van Prometheus" wordt gehouden, zou openen.
Veldhoen zei nogt dat hij ook uit
artistieke overwegingen geen bezwaar
heeft tegen de massaproduktie
zjjn prenten. Dank rij dit systeem
kunnen ze voor een lage prijs worden
verkocht en daardoor kan deze v
kunst een gToter publiek bereiken
dan wanneer iedere prent een duur
unicum was.
een verband met
bezwaren
:oncertreis van de Haarlemse
rjanist Piet Kee, die vandaag
WÊ chiphol naar Zuid-Afrika zou
iken is een jaar uitgesteld. Het
vatorium in Pretoria, dat de
organist had uitgenodigd
buitenlands jurylid een aantal
tts bü te wonen en enkele or-
perten te geven, heeft wegens
de examens
lovember 1965 verschoven. In
d hiermee heeft de directie
it conservatorium de heer Kee
it ook zijn concerten tot vol-
jaar uit te stellen.
;er Kee heeft meegedeeld,
uitstel van zijn Zuidafri-
tournee geen enkel verband
net de oppositie die in de
gemeenteraad tegen zijn
rikaanse reis was gerezen
bekend had ook het hoofd-
van de Ned. Toonkunste-
md bezwaar gemaakt,
n W. van Haarlem hebben
te kennen gegeven, dat zo-
heer Kee niet in zijn kwali-
ian stadsorganist Zuid-Afrika
t, zij geen bezwaar kunnen
tegen de privéconcertreizen
i stadsorganist, die slechts in
lelijke dienst van de gemeente
i volgend jaar zal Piet Kee
:ks concerten in Amerika gc-
oorts is hij voor de derde maal
odigd om als voorzitter van de
t in juli van het volgend
k houden international Organ
Sint-Albans bij Londen
treden.
In het Kon. Instituut voor de
Tropen in Amsterdam, is een de
zer dagen de tentoonstelling
Balikringloop van het leven"
geopend door de Indonesische
zaakgelastigde S jar if.
Fraaie sculpturen, schilderijen,
wajangpoppen en vele andere
kunstvoorwerpen zijn daar te be
zichtigen.
De bekende dansgroep, welke
onder leiding van Indrosoegon-
dho in ons land optreedt, demon
streerde bij de opening oude en
moderne dansen, begeleid door
gamel an muziek. Hierboven een
der spectaculaire scènes.
De plechtigheid moest om half ne
gen beginnen. Toen er om kwart over
negen nog geen aalmoezenier was
verschenen, gingen verschillende be
stuursleden buiten in de nogal duis
tere straatjes kijken of hij misschien
de weg was kwijtgeraakt. Daar ont
moetten ze de Utrechtse aalmoeze
nier Gastman. Deze had van overste
Wentholt de opdracht gekregen, Pro
metheus mee te delen dat hij de ten
toonstelling niet zou openen. Een re
den wilde hij niet opgeven, maar aal
moezenier Wentholt zal vandaag con
tact opnemen met het bestuur van de
studentenvereniging en met Aat
Veldhoen.
De aalmoezenier schijnt tot op het
laatste moment van plan te zijn ge
weest om wel te komen. Toen de on
geruste studenten even na half ne
gen Den Haag belden, vertelde zijn
huishoudster dat hjj onderweg was
naar Utrecht. De KRO heeft gister
middag nog de tekst ontvangen van
de redevoering die hij zou uitspreken.
Tot dusver is het voor alle betrok
kenen een raadsel, waarom de waar
nemend hoofdaalmoezenier zijn plan
nen op het allerlaatste nippertje ver
anderd heeft. Thuis was hij aan hel
eind van de avond nog niet bereik
baar en ook de hoofdaalmoezenier in
Den Haag wist niet beter, of overste
Wentholt vertoefde gisteravond in de
Utrechtse studentensociëteit.
De overste mocht dan niet lijfelijk
aanwezig zijn. op papier was hij er
wel: in de expositieruimte hingen
drie portretten die Veldhoen van hem
heeft gemaakt.'Robert Jasper Groot
veld, die een toelichting gaf op het
„rotaprentenplan", onthulde: „De
prenten van de aalmoezenier lopen
eigenlijk niet, maar we maken er toch
steeds maar weer bij omdat we ze zelf
mooi vinden". Veldhoen antwoordde
op een vraag van een student waarom
hij naakte mensen teekent: „Nou ge
woon, omdat ik het lekker vind".
Overigens schijnt het publiek („keu
rig publiek, beslist geen nozems") dat
in het winkeltje aan de Amsterdamse
Prinsengracht Veldhoens prenten
komt kopen, bepaald niet uitsluitend
belangstelling te
„blote" platen.
Prins Rainiers vader
in Neuilly overleden
Op 69-jarige leeftijd is gisteren in
het Amerikaanse hospitaal van Neuil
ly bij Parijs Prins Pierre van Monaco
gestorven, die de vader was van Rai
nier HI. Prins Pierre was de zoon van
graaf Mexence de Polignac.
In 1920 was hij met prinses Char
lotte van Monaco in het huwelijk ge
treden. Het paar kreeg twee kinderen,
Antoinette en Rainier, die in 1949*
zijn grootvader Louis II als regerend
prins van Monaco is opgevolgd.
Werkgroep „Haagsche
Comedie" brengt
„De Zweedse Vijfhoek''
De werkgroep „Haagsche Comedie"
zal op zaterdag 21 november in het
Paradijs, haar eigen theatertje bo-
in de Kon. Schouwburg, de pre»
e geven van „De Zweedse Vijf
hoek", een nieuw toneelstek van Ma
nuel van Loggem.
Het stuk handelt over de zelf
moord als klassevoorrecht, waarbij
volgens Manuel van Loggem het
vraagstuk van een onoplosbare le
vensmoeheid in een omgeving, die in
sociaal opzicht het ideaal benadert,
als uitgangspunt genomen werd.
„De Zweedse Vijfhoek" wordt ge
regisseerd door Guido de Moor met
als spelers Trins Snijders, Kees Coo
ien, Carl van der Plas, Anne Oost-
veen, Dolf de Vries, Gaston van Er
ven en Reinier Heidemann. De de
cors zijn van Hep van Delft.
Eerste steen gelegd voor
nieuw Berlijns museum
v(Van onze correspondent)
Te Berlijn-Dahlem is gisteren de eerste steen gelegd voor een
tweede gebouw, ten behoeve van de kunstverzamelingen die vóór
de oorlog in het Kaiser Friedrich Museum", het museum voor
Volkenkunde, en in het z.g. „oude museum" waren tentoonge
steld. Het komt vlak tegenover het reeds bestaande gebouw waar
thans het grootse deel van de oude schilderijen uit vroeger Prui
sisch bezit te zien zijn.
De oppervlakte van de tentoon
stellingszalen zal 10.000 vierkante
meter bedragen en er zal nog eens
evenveel depot-ruimte komen. De
eerste steen is een zandstenen plaat,
afkomstig uit het gebouw van de
Rijksdag, dat thans ook wordt geres
taureerd.
Een volgende fase in de Berlijnse
museumbouw zal de constructie voor
een geheel nieuw pand ln de Tier-
garten zijn, waar reeds de Opera en
de Staatsbibliotheek staan. Dat nieu
we museum zal dan alle oude kunst
onderdak verlenen en de musea in
Paul Steenbergen opent
Haagsche Kunstmarkt
De zesde Haagsche kunstmarkt
wordt van 19 t/m 28 november in
het gebouw van de Haagsche Kunst
kring gehouden. De opening wordt
verricht door de directeur van de
Haagsche Comedie, Paul Steenber
gen. Vorig jaar nam Godfried Bo
ni arts deze ceremonie voor zijn reke
ning.
Op de kunstmarkt zullen gesig
neerde werken van leden van de
Haagsche Kunstkring worden aan
geboden, o.a. schilderijen, tekenin
gen, grafiek, sieraden, bedrukte stof
fen, romans en keramiek.
Ter gelegenheid van de kunstmarkt
verschijnt op initiatief van de
Kunstkring een bloemlezing uit on
gepubliceerde gedichten van 20
Haagsche dichtei*s onder de titel
„Haagsche Schouw". Deze uitgave is
samengesteld door Johan van Nieu-
wenhuizen en is de achtste afleve
ring van diens „Haagsche cahiers".
Dahlem zullen alleen voor etnografie
voor Aziatische kunst worden
gebruikt. Bij dat museum voor oude
kunst zal dan ook de z.g. „Galerie
zwanzigsten Jahrhunderts"
worden gebouwd, naar een ontwerp
van Mies von der Rohe. Het zal wel
10 15 jaar duren voordat het ge
hele complex gereed is.
Draagbare radio
levensgevaarlijk
bezit in Bogota
De politie van Bogota, de hoofd
stad van Columbia, zoekt naar de
„transistorradio-moordenaar". In
een half uur tjjds heeft een man,
die of een hartstocht voor kleine
draagbare radio's heeft of ze het
zwijgen wil opleggen, zondagavond
drie personen vermoord.
Twee van de slachtoffers liepen
met een vriendinnetje, toen de man
hen staande hield, met de revolver
in de vuist de draagbare radio af
pakte en neerknalde. Het derde
slachtoffer was een bakker, die naar
huis fietste met zijn transistorra
dio spelende.
Een maand geleden werden twee
anderen personen onder soortgelijke
omstandigheden gedood.
De autoriteiten hebben de inwo
ners van Bogota verzocht 's nachts
geen gebruik van hun draagbare ra
diotoestellen te maken.
