wat is wijsheid?
Holl. Constructie Werkplaatsen
bestaan zaterdag halve eeuw
UILTJE
Van éénmanszaak
groot bedrijf
naar
EXPORT OVER GEHELE WERELD
BELANGRIJKE
OPDRACHTEN
Eine Nacht
in Venedig
Melkresultaten van
Vita Nova-dochters
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 29 oktober 1964
Tweede blad no. 31402
MANNENWERK
Het gemeentebestuur van Leiden
heeft die oorlog verklaard aan
de toenemende sfcadsvervuiling. Het
gisteren gepubliceerde ultimatum
omvat acht stringente maatregelen.
Met als stok achter de deur een boete
van maximaal driehonderd gulden of
twee maanden gevangenis.
Het lijdt geen twijfel, het is de ge
meente ernst. Maar goed ook, want
straatvuil ontsiert ons mooie oude
Leiden.
We vragen ons alleen af of het ge
meentebestuur in zijn ijver om paal
en perk te stellen niet wat te ver is
gegaan. We denken daarbij aan de
maatregel, die als nummer twee op
het lijstje stond.
„Tussen zeven uur 's avonds en ze
ven uur 's morgens mogen geen vuil
nisemmers aan de openbare weg zijn
of worden geplaatst", zo begint dit
artikel. Daar kunnen we vrede mee
hebben.
Moeilijker valt ons dat wat be
treft het verdere gedeelte van
deze bepaling. „Overdag mag het
huisvuil pas worden aangeboden, na
dat een belsignaal de komst van de
vuilnisauto heeft aangekondigd". Wij
vinden namelijk, dat vooral in flat
gebouwen het sjouwen met vuilnis
emmers mannenwerk is. Men kan
toch van huismoeders niet verlangen,
dat zij twee, drie of zelfs vier trappen
af gaan zeulen met een tot de rand
toe gevulde vuilnisbak. En die bak
ken zijn tegenwoordig met het toene
mend aantal verpakte levensmidde
len stééds tot de rand toe gevuld.
Dan hebben wij het nog niet eens
over zieke en zwakke huismoeders of
vrouwen, die om andere redenen geen
zware dingen mogen tillen en over de
onmogelijkheid om aan deze voor
waarde te voldoen indien man en
vrouw (zonder kinderen) reeds in de
vroege ochtend hun woning verlaten
en daarin eerst 's avonds terugkeren.
In de bejaardencentra zijn de vuil
nisemmers niet voor niets tot het
halve formaat teruggebracht.
Neen, het dragen van volle em
mers is de taak van de man. En
die kan gezien zijn werk niet achter
de deur staan als de mannen van de
Reinigingsdienst door middel van een
bel hun komst aankondigen. Het is
een mooi doel, dat de gemeente na
streeft. Het verdient aller medewer
king. Maar dit punt van de verorde
ning is voor velen vrijwel onuit
voerbaar. De gemeente zal er genoe
gen mee moeten nemen, dat de man,
als hij naar zijn werk gaat, de vuil
nisemmer buiten zet. En een veror
dening, die in de praktijk niet is te
realiseren, is een paskwil. Het lijkt
ons dus beter, dat het gemeentebe
stuur in deze ten halve keert.
PROMOTIES
De heer T. de Roo, geboren in Soe-
rabaja en thans wonende in Leiden,
promoverde aan de Leidse Universi
teit tot doctor in de geneeskunde op
een proefschrift getiteld „Lympho-
grafie (een studie van de diagnos
tische en therapeutische mogelijk
heden in de praktijk)". Promotor was
prof. dr. J. R. von Ronnen. De pro
motie geschiedde cum laude.
De heer A. van Es, geboren en wo
nende in Delft, promoveerde tot doc
tor in de wiskunde en natuurweten
schappen op een proefschrift getiteld
"Acetic formic anhydride (a highly
selective formylating agent)". Pro-
motor was prof. dr. E. C. Kooyman.
Gouden doctoraten
Morgen zal het 50 jaar geleden zijn
dat mevr. mr. A. E. van der Steur
de Brauw, geboren in Breda en thans
wonende in Den Haag, aan de Leidse
Universiteit promoveerde tot doctor
in de rechtswetenschap.
Woensdag 4 november as. zal het
vijftig jaar geleden zijn dat mr. E. G.
van Bisselinck, geboren in Breda en
thans wonende in Den Haag, aan de
Leidse Universiteit promoveerde tot
doctor in de rechtswetenschap.
1—I
ïK
\<0.v
SfiflLis 1
Geef uw lievelingsvogel het beste: OlUiS verpakte vogelvoeders!
ORCHIDEEËN
IN DE HORTUS
In enkele kassen van de Hortus
wordt vrijdag en zaterdag de najaars
tentoonstelling gehouden van de Ne
derlandse Orchideeën Vereniging. De
door de leden van deze vereniging in
gezonden planten zullen door de
vaste keuringscommissie van de Kon.
Nederlandse Maatschappij voor Tuin
bouw en Plantkunde worden beoor
deeld. Hoewel deze tentoonstelling
georganiseerd wordt door en voor de
leden van deze Vereniging, is er voor
orchideeën-liefhebbers ook gelegen
heid de kweekprodukten van deze
amateurs te l^ezichtigen. De kassen
Zoekt U een goed
ANKER HORLOGE
voor f30.— en f40.—. Of het
allerbeste van f 200.en f 400.
Horloger v. d. WATER,
Haarlemmerstraat 181
heeft het. Eterna - Cortina -
Het is zaterdag vijftig jaar geleden, dat de N.V. Hollandsche
Constructiewerkplaatsen in Leiden werd opgericht.
Een aanvankelijk klein bedrijf, de Machinefabriek en grof
smederij Van Egmond, bij de oudere Leidenaars nog bekend ,,als
de zaak van Van Egmond", kreeg toen de vorm van een naam
loze vennootschap. De heer Van Egmond bleef de eerste paar jaren
nog als directeur aan het bedrijf verbonden.
De fabriek was gunstig gelegen aan breed vaarwater met aan
sluiting aan de spoorlijn Leiden— Utrecht.
Dat de jonge Maatschappij moeilijkheden niet bespaard bleven,
behoeft wel geen betoog, indien men zich herinnert, dat drie maan
den te voren de eerste Wereldoorlog was uitgebroken.
Bijzondere vermelding verdient de
opdracht van de regering van Letland
in oktober 1918, voor het leveren van
de bruggen voor de spoorweg-oever
verbinding over de rivier de Aa op
15 km afstand van Riga; alsmede
de opdracht van de Rijkswaterstaat,
kort daarna, voor de levering van vier
grote spoorwegbruggen met een over
spanning van 60 m elk over het Wil-
helmlnakanaal bij Tilburg.
Nu begon ook de export meer op
gang te komen en werden er vele be
langrijke opdrachten uitgevoerd, o.a.
de bouw en installaties voor steenko
lenmijnen op Spitsbergen in de Noor
delijke IJszee.
In het begin der twintiger jaren
ontstond een felle concurrentie,
waardoor het verkrijgen van lonende
opdrachten veel inspanning vergde.
Men wist echter de moeilijkheden het
hoofd te bieden en men projecteerde
nieuw fabriekscomplex, waardoor
grotere uitbreidingsmogelijkheid werd
verkregen. Dit kwam tot stand in het
jaar 1927 onder leiding van de toen
malige directie ing. J. E. Colin en
ir. F. H. E. Gul jé. De oppervlakte van
de fabrieksruimte werd belangrijk
vergroot.
Veel pionierswerk
Omstreeks die tijd begon ook het
elektrisch lasprocedé meer en meer
toepassing te vinden. Dit bracht de
leiding ertoe om in de maand augus-
het jaar 1929 een dochter
maatschappij de N.V. Nederlandsche
Electrolasch Maatschappij op te rich-
naast geklonken ook elek
trisch gelaste constructies te kunnen
uitvoeren. Op dit gebied moest nog
veel pionierswerk verricht worden,
daar het lasprocedé nog in een begin
stadium verkeerde en uiteraard di
verse kinderziekten moesten worden
Tot de eerste werkzaamheden be
hoorde de vervaardiging van bruggen
en goederenwagons voor de Spoor
wegmaatschappijen en de toenmalige
departementen van Koloniën en Wa
terstaat.
Vormde het verkrijgen van grond
stoffen aanvankelijk een probleem, de
grootste moeilijkheden traden op ge
durende de laatste oorlogsjaren (1917
1918) bij de verscheping van de
goederen naar het voormalige Neder
lands Oost Indlë.
Operette voor
militairen
Een groot aantal ln Leiden gele
gerde militairen heeft zich gister
avond ondergedompeld in een stroom
van meeslepende melodieën. Melo
dieën van de beroemde walskoning
Johann Strauss, die ook de operette
„Eine Nacht in Venedig" schip.
Deze operette werd in de Stadsge
hoorzaal opgevoerd door leden van
de Ontspanningsvereniging van het
ministerie van Defensie. Het verhaal
van de lichtzinnige hertog en de een
voudige vissersdochter Annina kreeg
de vertolking, welke van amateurs
verwacht mag worden. De hertog,
Rudi Ruivenkamp, was wat aarzelend
en schuchter ln zijn voordracht, de
gastsoliste, Mary Josée, meer gerou
tineerd in het optreden. Haar goed
geschoolde stem klonk af en toe wat
scherp maar deed geen afbreuk aan
de vrolijkheid van deze avond. Aan
het slagen van de voorstelling droeg
ook het operetteorkest onder leiding
van Frans W. v. d. Heyden in be
langrijke mate bij. De kostuums en
de decors waren zonder meer een
lust xxxtr het oog. Bovendien trad
er in enkele tafereeltjes een ballet
groepje op. Tenslotte nog een woord
van hulde voor het gedisciplineerde
koor, dat zich voortreffelijk van
taak kweet.
In nauw overleg met de Ned.
Spoorwegen werd de eerste elektrisch
gelaste spoorbrug in samenwerking
van HCW en NEM vervaardigd.
Aan deze dochtermaatschappij
werd aan het einde van het jaar 1931
uitbreiding gegeven, doordat, onder
leiding van Ing. A. Prinsen, een staf
van medewerkers toetrad, welke
reeds jaren was gespecialiseerd op
het gebied van hogedrukpijpleidingen,
apparatenbouw, complete ketelhuls-
installaties, waterzuivering enz.
Het jaar 1929 was een echt „bouw
jaar", want naast de reeds genoemde
uitbreidingen kwamen toen tot stand
diverse nieuwe gebouwen en verbou
wingen; o.a. een nieuwe lasloods, een
smederij gebouw, een voorbewerkings-
loods, een autogarage, een betonnen
kluis voor het opbergen van de
chieven. Eveneens werd doorgegaan
met de uitbreiding en de moderni
sering van het machinepark.
Diepe depressie
De jaren 1928 en 1929 waren voor
de vennootschap zeer gunstig, doch
daarna volgde, door de algemene ver
slechtering van de conjunctuur, een
?gang in het bedrijfsleven, welke
later leidde tot een diepe depressie,
z.g. crisisjaren.
Hoewel deze ook aan de vennoot
schap niet ongemerkt voorbijgingen
en de felle concurrentie in de staal-
branche het moeilijk maakte om het
bedrijf op voldoende capaciteit op
gang te houden, zat men niet bij de
pakken neer en werd er regelmatig,
zij het in verminderde mate, doorge
gaan met investeren, teneinde tot een
steeds meer efficiënte produktie te
komen. De onderneming groeide ge-
'ig tegen de druk in. Het verbruik
staal nam steeds toe en het aan
tal werknemers bleef groeien.
Een bijzondere vermelding verdient
een in deze jaren uitgevoerde op
dracht van een Engels-Amerikaans
consortium, n.l. de bouw van instal
laties voor oliewinning in Abadan
aan de Perzische Golf.
In het jaar 1937 verwierf de ven
nootschap een meerderheidsbelang
bij een Belgische Constructiewerk
plaats, waardoor de exportmogelijk
heden gunstig werden beïnvloed.
Deze dochtermaatschappij, de AwansT
Frangois te Bierset ontwikkelde zich
tot een fabriek met een programma
soortgelijk aan dat van de HCW en
NEM.
In 1940 kwara met het uitbreken
van de tweede wereldoorlog tijdelijk
een einde aan de groei van de ven
nootschap. Gedurende de bezettings
jaren werd het steeds moeilijker om
het bedrijf intact en op gang te hou
den. De benodigde grondstoffen wer
den steeds moeilijker verkrijgbaar.
Tenslotte lag het bedrijf in het laat
ste bezettingsjaar vrijwel stil. Bo
vendien werd door de bezetter, kort
de bevrijding, aan de fabrieks
gebouwen en installaties belangrijke
schade toegebracht.
Export naar vele landen
Na de bevrijding kwam het bedrijf
eerst geleidelijk weer op gang en eerst
in 1948 kon het potentieel vermogen
van het bedrijf belangrijk worden op
gevoerd.
Van de werkzaamheden welke in
deze en daarop volgende jaren wer
den uitgevoerd noemen wij o.a. het
herstel van door de oorlogshandelin
gen vernielde bruggen over verkeers-
en waterwegen, wederopbouw van fa
brieksgebouwen in staalconstructie,
zowel hoog- als laagbouw, gashou
ders, tanks enz.
Ook werd en wordt nog veel werk
verricht voor de petroleumindustrie.
Export heeft plaatsgevonden over de
gehele wereld. Hier noemen wij o.a.
Pakistan, Venezuela Curasao, Trini
dad, Noord-Borneo, Suriname, Aus
tralië, Indonesië, Philippijnen, Thai
land enz.
Ten behoeve van olieboringen in
zee werden stalen platforms vervaar
digd, welke door middel van lange
stalen palen op de zeebodem kwamen
te rusten. Ook voor de binnenlandse
industrie werden vele, belangrijke
werken uitgevoerd.
Het huidige fabriekscomplex
van het jubilerende bedrijf.
(Foto KLM - Aerocarto)
Door vele werken nam, vooral ln de
laatste tien Jaren, de omzet met dui
zenden tonnen per jaar toe. Deze
groei heeft zich tot op heden door
gezet, doch de spanningen op de ar
beidsmarkt van de laatste jaren zijn
ook in het jubilerende bedrijf zeer
goed merkbaar. Hoewel dit met de
nodig zorg gepaard ging, heeft de
vennootschap echter steeds aan haar
verplichtingen ten aanzien van de
leveringstijden kunnen voldoen.
De belangrijke toename van uitge
voerde werken in de laatste tien
jaren heeft uiteraard ook een belang,
rijke uitbreiding van de fabrieks
ruimte noodzakelijk gemaakt.
De bebouwde fabrieksoppervlakte
bedroeg in het jaar 1914 slechts 3620
m2, en het jaar 1954 16.500 m2 en
thans 30.900 m2.
Alleen ln de laatste tien jaren werd
een bedrag van circa 7 miljoen gul
den in het bedrijf geïnvesteerd.
Invloed breidde zich
steeds meer uit
In 1945 werd tezamen met de NEM
opgericht het advies- en constructie
bureau „NV Nederlandsch Technisch
Bureau voor ontwikkeling der Indus
trie" te 's-Gravenhage. Het doel van
deze N.V. is: Raadgevende Ingenieurs
en constructeurs te zijn voor com
plete chemische fabrieken, elektro
techniek, beton- en bouwkundige
werken, staalconstructie, hijs- en
transportinrichtingen en lange af
standsleidingen. Dit bureau heeft zich
inmiddels ontwikkeld tot één van de
belangrijkste ingenieursbureaus van
het land en telt ca. 300 medewerkers.
In 1953 werd, eveneens tezamen
met de NEM, opgericht de NV Han
delmaatschappij Elascon te Leiden,
met als doel de handel in technische
en aanverwante artikelen en alles
wat daarmee samenhangt.
In 1954 werd deelgenomen aan de
oprichting van de NV Rijnlandse Me-
taalbeschermings Maatschappij te
Leiden. Deze vennootschap heeft ten
doel het beschermen van metalen en
andere bouwstoffen.
De werkzaamheden van deze N.V.
breidde zich voortdurend sterk uit,
terwijl een door haar opgerichte
dochteronderneming de N.V. Rijn-
landse-Rotterdam zich belast met de
behandeling van werken bulten de
fabrieken te Leiden, zoals schepen,
sluisdeuren en andere werken ter
plaatse van de opstelling. O.a. werden
zeer belangrijke opdrachten verkre
gen van de Rijkswaterstaat ten be
hoeve van de Deltawerken met name
de afsluitingsschuiven van het Ha
ringvliet.
In 1959 werd verworven de con-
structiefabriek N.V. Starako te Oos
terhout (N-B). Deze vennootschap is
voornamelijk gespecialiseerd op de
fabricage van stalen ramen, deuren
en wanden en maakt daarnaast nog
licht plaatwerk en staalconstructies
van kleinere omvang.
In 1961 werd tezamen met de NEM
opgericht het Elektrotechnisch Inge
nieursbureau „Elcontor" N.V. in
's-Gravenhage met als doel het ont
werpen. uitvoeren en leveren van
elektrotechnische en aanverwante in-
stallaties.
Financiële positie
kerngezond
Geef uw lleveling8vogel het beste: Oluls verpakte vogelvoederel
Culinaire horoscoop
D Gestoofde runderlap, rode kool, aardappelpuree
W Gebraden rarkenshaasje, snijbonen, pommes frites
D Kalfslever, paprika roomsaus, doperwten, droge rijst
V Gebakken kabeljauw, gesloofde bietjes, aardappelpuree, botersaus
Z Bami Goreng, gebakken banaan, gebakken ananas, kroepoek, spiegelei
Er staat u deze week veel verandering van
spijs te wachten. En dat doet eten. U zult _X
vlot worden bediend en veel geld sparen,
want eten in Albert's Corner is voordelig.
CORNER
Stationsplein 24 Leiden
Jaarverslag K.I. stieren in Zuid-Holland
(Van een deskundige medewerker)
In het jaarverslag van K. I. stieren
uit Zuid-Holland komen ook de re
sultaten van de stieren van het K.I.-
station „Vita Nova" ln Hazerswoude
voor. Voor veehouders ln Leiden en
omstreken ls het van belang deze re
sultaten te kennen. Zij kunnen daar
mee rekening houden bij de keuze
van de te gebruiken stier in het ko
mend seizoen.
Melkbaarheid is een erfelijke kwes
tie en iedere veehouder zal er naar
Zilveren zakenjubileum
E. J. van de Water
Groot was vandaag de belangstel
ling, welke de heer E. J. v. d. Water
tijdens 'n geanimeerde receptie in zijn
bedrijfspand aan de Haarlemmer
straat 181 mocht ontvangen ter ge
legenheid van zijn zilveren zaken-
jubileum. Een belangstelling, waarin
vooral ook zijn 76-jarige vader,
mede-oprichter en oudste firmant,
deelde. In 1939 legden beiden in het
pand Haarlemmerstraat 185 als
goud- en zilversmeden de grondslag
voor dit bedrijf, dat zich de laatste
tijd ook gespecialiseerd heeft in ju
welen. Reeds kort na de vestiging
werden de ateliers uitgebreid met
een horlogewerkplaats, waarvan de
leiding in handen werd gelegd van de
heer H. van de Water. Bij het berei
ken van de 70-jarige leeftijd trok de
oudste firmant zich uit het zaken
leven terug. In de loop der jaren is
het bedrijf vele malen uitgebreid en
gemoderniseerd. Voor het grootste
geschenk er werden vandaag vele
aangeboden zorgde de Jubilerende
zakenman zelfeen nieuw en modern
bedrijfspand, met daarboven gelegen
werkplaatsen. Dat ook het personeel,
uitgegroeid tot twaalf leden, deze dag
in zijn waardering en gelukwensen
niet achterbleef, laat zich begrijpen.
Wederkerig deelde het personeel in
de hulde vandaag aan drie onder
nemende zakenlieden gebracht.
Anti-Hongeractie
Twintig jaar geleden stond het
westen van ons land voor een hon-
gerperiode, die een half Jaar duurde.
Vandaag de dag lijden nog miljoenen
mensen gebrek aan voedsel en niet
slechts gedurende één half jaar in
hun leven maar al jaren vaak
gevolgd door de hongerdood.
Zaterdag kunt u de honger helpen
bestrijden: er zal gecollecteerd wor
den en uw gave zal bijzonder welkom
zijn. U kunt ook gireren op postreke
ning nr. 100200 t.n.v. de Anti-Honger
actie 1964, Den Haag.
het uitstaande kapitaal; in 1952 van
100% en in 1958 nogmaals van 50%.
De financiële positie is dan ook kern
gezond te noemen.
Ter behartiging van de personeels
belangen is een afzonderlijke sociale
afdeling in het leven geroepen. Als
gevolg hiervan heeft de vennootschap
zich bezig gehouden met de bouw van
woningen en aankoop van be wonings
rechten; het stichten van een kliniek
met eigen bedrijfsarts; de bouw van
een recreatiezaal voor 500 personen
en verder met diverse sociale maat
regelen.
Op heden zijn er 13 medewerkers,
die 40 jaren of langer aan de ven
nootschap verbonden zijn of zijn ge
weest en 92 met een dienstverband
van 25 jaren of meer.
Het directeurschap werd vervuld
door de heren: H. G. van Egmond
van 1914—1918; ir. J. M. Rademaker
van 1918—1923; ing. J. E. Colin van
1923—1925 en 1927—1951ir. F. H. E.
Guljé van 19251946; ing. A. Prinsen
van 19511956 (tevens directeur
NEM van 1931—1956); ir. E. F. E.
Bongaerts van 1951 tot heden en ir.
O. J. Schreuders van 19561961 ad
junctdirecteur en van 1961 tot heden
directeur.
Viering van gouden feest
De viering van dit gouden feest zet
reeds morgenmiddag in. In het be
drijf vindt dan een Intieme samen
komst plaats. Vrijdag 6 november
volgt dan van 4.30 tot 6 uur in „De
Lakenhal" een receptie. De volgende
dag is er voor het personeel eer
groot feest in de Haagse Dierentuin,
streven koeien te fokken, die gemak»
kelijk melken. Daarvoor is in Neder»
land het melkbaarheidsonderzoek
van dochters van stieren van vier
jaar en ouder ingesteld. Dit onder»
zoek geschiedt in het hele land op
dezelfde wijze: met het „vierkwartie»
renapparaat" waarbij de melk uit
Iedere speen afzonderlijk wordt opge
vangen. Hierbij wordt de maximum
gecorrigeerde melksnelheid, het per
centage melk uit de voorkwartieren
en de hoeveelheid namelk berekend.
Het belangrijkste punt is de melk
snelheid. Indien er geen afwijking ia
by voorkwartieren en namelk, zullen
wij dan ook volstaan met het vermel
den van de maximum gecorrigeerde
melksnelheid.
Onderzocht werden de dochter-
groepen van de volgende K.I. stieren
van „Vita Nova":
Arnold. 51051 S.
De gecorrigeerde maximum melk
snelheid (in kg per minuut) was 2.44,
Het gemiddelde over heel Zuid-Hol
land was in 1964 2.21. De melkbaar
heid van dochters van deze stier la
dus goed. Het gedrag tijdens het
proef melken was rustig. De stier kan
aanbevolen worden.
Bernard. 5724 8.
Bij de dochters van deze stier was
de gecorrigeerde maximum melksnel
heid 2.66. De melkbaarheid is dua
zeer goed en ook het gedrag van da
vaarzen tijdens het melken was rus
tig. Deze stier kan aanbevolen wor
den.
Jochem van Meyenhorst 6698 S.
De maximum gecorrigeerde melk
snelheid van de dochters van deza
stier was 2.23 en het gedrag tijdena
het melken was rustig. De melkbaar
heid is voldoende. Het resultaat op
exterieur bij de keuring op afstam
melingen was echter niet van dien
aard dat deze stier aanbevolen kan
worden voor de fokkerij.
Van ander stieren kan nog geen
rapport worden uitgebracht omdat
nog te weinig dochters gemolken
werden.
Advertentie
senoritas van 12 V2 t/m 18 ct
sigaren van 20 t/m 33 ct
