LEIDSCH
DAGBLAD
EERSTE KERNPROEF
VAN ROOD-CHINA
Wilson heeft kern van
kabinet reeds gevormd
Chroesjtsjow
maakte fouten
van EGMOND
Geassocieerd lid
van atoomclub
Antwoord:
Labour met hakken
over de sloot
twintig
miljoen
(9tïd &R&U1VS
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 17 OKTOBER 1964
No. 31392
gpoteur: E. A E. van Dlshcx
pfdredacteur: J. Brouwer
f. 10.05 per kwartaal, 1.3.35 per maand, f. 0.78 per week
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Eén bom maakt nog geen kernmacht
groot arsenaal van natuurkundigen Ook andere corypheeën van de
Communistisch-China heeft gistermiddag om drie uur plaatse-
Mijd ('s morgens om acht uur Nederlandse tijd) een kernbom
ontploffing gebracht. Tegelijk met de bekendmaking van deze
jlosie heeft de Chinese regering een hevige aanval gelanceerd
de Verenigde Staten en een oproep gedaan voor een wereld-
ferentie met het doel alle kernwapens te verbieden en te
lietigen.
Verenigde Staten hebben de
ilnese kernproef met eigen midde-
waargenomen. Volgens Ameri-
iinse deskundigen is de proef ge-
met een tamelijk primitive
Itoniumbom, waarvan de splijtstof
vervaardigd in een nieuw industrie-
iled in noordwest-China. De bom
waarschijnlijk in de Sinklang-
lestUn tot ontploffing gebracht,
proef betekent dat China in dit
idlum slechts „geassocieerd lid"
de atoomclub is. Het zal
ijjnlyk een jaar of tien duren
prdat China zich volledig lid kan
met een volledig systeem
mwapens met vliegtuigen
kttten om deze te
)e deskundigen zeiden, dat de
btingen uit verscheidene bronnen
op wijzen dat de bom welke vrij-
is ontploft, geen wapen is dat
bom of raketkop kan dienen,
larschijnlijk werd deze vervaa
de eerste voldoende grote
veelheid plutonium welke
na is gemaakt.
(et zal vier tot tien jaar duren
rdat de Chinezen genoeg plutoni-
hebben om een voorraad van 2'
30 bommen aan te leggen, en he
evenveel tijd de ingewikkelde ei
i technologie te ontwikkelen voo
vervaardigen van bruikbare wa
hlna beschikt nu over een klei
tal bommenwerpers, welke ver
erd zijn en een betrekkelijk korte
eradius hebben. Het land zal
rschijnlijk een nieuwe vloot
Mnbommenwerpers moeten ont
keten of kopen om kernwapens
doelen in Japan, Formosa, In-
het oosten van de Sowjet-Unie
Zuidoost-Azië te kunnen
Maar het zal de Chinezen nog
vijftien jaar kosten om een
rraad intercontinentale ballisti-
raketten te ontwikkelen, zeiden
deskundigen,
voornaamste factor hierbij zijn
kosten. Door de Sowjetrussische
tussen 1955 en 1959 konden de
«en de grondslag leggen voor
technologie van de atoombom.
de ontwikkeling daarvan heeft
itot dusver ongeveer een half mil-
dollar gekost en er zal nog ge
lig veel meer moeten worden ult-
zoals Frankrijk heeft
trvonden wat een zware belas-
Dor een land dat niet be
er grote industriële hulp-
ünen. De last zou nog zwaarder
anneer de Chinezen water
kommen zouden willen
Rookgordijn
Amerikaanse minister van Bui-
indse Zaken, Dean Rusk, heeft
tren verklaard, dat de oproep van
tog voor een ontwapeningsconfe-
le op het allerhoogste niveau
dan een rookgordijn is.
EERBERICHT
RUSTIG WEER
ïdeiyk. Na een drijfnatte week
wat verbetering. In het
overzicht van tien uur van-
Bid kon het K.N.M.I. enkele op
tische geluiden laten horen. De
beid neemt verder af. Alleen
«aochtend kan er hier en in
"stgebieden nog een buitje val-
'ttigens bevindt zich bij de zuid-
van Groenland alweer een zeer
depressie, waarvan een warm-
ft Ierland nadert. Maar het
slechts heel langzaam, zodat
font het weer in ons land mor-
oog niet kan beïnvloeden. Inte-
051, de luchtdrukstijgingen boven
■streken zullen verder doorgaan.
18 OKTOBER
Op: 7.09 uur; onder: 17.40 uur.
op: 17.13 uur; onder: 3.11 uur.
Water te Katwijk te 1.08 en 13.24
lugwater te 9,16 en 21.30 uur.
'0 hoogwater te Katwijk te 1.51
■012 ur; laagwater te 10.00 en
In een vraaggesprek voor de t.v. zei
de minister, dat de Chinezen geen
belangstelling hebben voor ontwape
ning. Hij onthulde dat de ontwape
ningskwestie in de geheime bespre
kingen van de Chinese en Ameri
kaanse ambassadeurs te Warschau ter
sprake was gekomen. Deze bespre
kingen hadden zijn overtuiging be
vestigd, dat de Chinese communisten
geen serieuze belangstelling voor ont
wapening koesteren, aldus Rusk.
In antwoord op een vraag zei Rusk
dat hij geen samenhang heeft kun
nen ontdekken tussen de gebeurte
nissen die in Moskou hebben plaats
gehad en de bekendmaking van de
ontploffing van een kernbom in com-
munistisch-China. Niets wijst op een
relatie tussen de twee gebeurtenis
sen, aldus Rusk, die evenwel toegaf,
dat de bestaande spanningen tussen
Moskou en Peking iets te maken
kunnen hebben met de gebeurtenis
sen in Moskou.
In 1958
In 1958 verzond Rusland de eerste
kernreactor naar communistisch-
China. Dit was onder meer het ge
volg van onderhandelingen, welke de
Chinese atoomgeleerde Wang Sjang-
kang in Moskou had gevoerd en de
studies welke hij en zijn medewer
kers gemaakt hadden van de Russi
sche ontwikkelingen op dit gebied. In
die tijd was Rusland nog volijverig
leermeester van de rode broeders in
het Verre Oosten.
In 1959 werd het Russische pro
gramma voor steun aan een ont
plooiing van -Chinese kernenergie
echter plotseling stopgezet. Maar de
Chinezen hadden inmiddels -ruim
schoots gelegenheid gehad, in Rus
land rond te neuzen en daar kennis
op te doen. Een jaar na het afbreken
van de Russische hulp beschikte
China reeds over vier reactoren, nu
zijn dat er minstens twaalf. Een deel
van die reactors was ongetwijfeld in
staat, om de splijtstoffen te produ
ceren, welke voor een volwaardige
atoombom nodig zijn.
China beschikt over een bijzonder
ROT EI TREFT
GOLDWATER
Senator Barry Goldwater heeft
gisteren in Sioux City (Jowa) te
kampen gehad met een vijandelijke
reactie van het publiek. Tijdens de
verkiezingsoptocht door het centrum
van de stad werd de Republikeinse
kandidaat getroffen door een rot ei
dat hem boven zijn linkeroor trof.
Terwijl de senator de overblijfselen
van zijn pak veegde, zei hij: „Eén
van de volgelingen van LBJ raakte
me met een rot ei".
Over de Chinese atoomontploffing
had Goldwater eerder opgemerkt
technici. De winnaars
Nobelprijs voor natuurkunde Jangen
Lee, die indertijd in Amerika werk
zaam waren, zijn reeds jaren geleden
naar Rood-China teruggekeerd. Zij
hebben daar, wanneer men de door
sijpelende berichten mag geloven,
niet alleen op him eigen theoretisch-
fysisch terrein, maar ook op prak
tisch gebied een school gevormd,
niet licht mag denken.
tuurkundige en technische weten
schappen hebben in China de laatste
jaren niet stilgezeten.
Het wetenschappelijk en technisch
potentieel van China is de laatste
jaren met fantastische sprongen om
hoog gegaan. In 1949 telde het im
mense rijk slechts 50.000 ingenieurs
en technici, sindsdien zijn er door de
universiteiten en hogescholen meer
dan 700.000 afgeleverd.
Zover was gisteravond de
Antwoordkerk in Hoogvliet ge
vorderd. De bouw uit van te vo
ren klaargemaakte onderdelen is
andagochtend begonnen.
Morgen wordt de eerste dienst
i de kerk gehouden.
(Van onze correspondent in Londen)
Na 24 uur van dramatische spanning in een bewogen interna
tionale situatie is in Engeland na dertien jaar de.politieke wacht
afgelost. Zodra Sir Alec Douglas-Home in de loop van vrijdag
middag zag dat zijn partij onmogelijk nog kon winnen, bood hij
koningin Elizabeth het ontslag van zijn regering aan. Zij ontbood
onmiddellijk oppositieleider Harold Wilson- die binnen een half
uur Engelands nieuwe premier was. Reeds enkele uren later heeft
hij een aantal ministers op sleutelposten van zijn kabinet be
noemd.
In een spoedig daarna afgelegde
verklaring maakte Wilson duidelijk
dat de kleine meerderheid die La
bour in het Lagerhuis heeft verwor
ven, het vermogen om Engeland te
regeren niet in het minst aantast. In
dit opzicht wilde hij speciaal het bui
tenland geruststellen.
Labour heeft dus tenslotte de over
winning behaald. Maar het is niet
de zege waarnaar de partij zolang
heeft gesnakt. De Engelse socialisten
hebben het op het kantje af gehaald
en moeten zich waarschijnlijk tevre
den stellen met een wafeldunne
meerderheid van vier zetels over de
andere partijen en een voorsprong op
de conservatieven van ongeveer
twaalf.
Aangezien de resultaten van zeven
verafgelegen Schotse eilandjes en
ander districten pas in de loop van
vandaag zouden binnenkomen, kan
de eindbalans, speciaal wat betreft
de liberalen, pas gedurende het week
einde worden opgemaakt.
Spanning
Er heerste vrijdag een enorme
spanning, omdat het tot diep in de
middag nog onzeker was of Labour
er in deze sensationele politieke race
in zou slagen de eindstreep van 316
zetels (de helft van het totale aan
tal Lagerhuiszetels plus één) te ha
len, al stond het wel vast dat de
partij in elk geval de grootste in het
parlement zou worden. Maar zonder
absolute meerderheid, hoe gering ook,
dat deze hem „niet verbaasde", maar
hij voegde er aan toe dat het nog
vele jaren zou duren voordat de
Chinezen in staat zouden zyn om de
overbrengingsmiddelen te vervaardi
voor hun bom.
zou de politieke situatie hoogst inge
wikkeld zyn geworden, omdat dit
land nu eenmaal een broertje dood
heeft aan coalities of aan afspraken
tussen de partyen. Een vergeiyk met
de liberalen leek echter op een mo
ment niet uitgesloten, maar is voor
lopig van de baan.
Labour kwam met de hakken over
de sloot.
Desondanks is het een definitieve
overwinning, aangezien de conserva
tieven tenslotte hun meerderheid van
büna 100 zagen wegvagen door een
verlies van 58 zetels.
In het soepele Engelse parlemen
taire systeem is echter zeer veel mo-
geiyk. De nieuwe oppositieleider, Sir
Alec Douglas Home, beloofde dat de
conservatieven zich zoveel mogelyk
constructief zullen gedragen en de
liberalen hadden reeds in beginsel
hun steun aan elke meerderheidsre
gering toegezegd. Maar de nationali-
satiepolitiek van Labour zullen de
liberalen natuuriyk niet steunen. Met
liberale hulp zal Labour in sommige
gevallen over een meerderheid van
twintig kunnen beschikken.
Dit is de kern van Wilsons kabi
net: Harold Wilson, premier; Patrick
Gordon-Walker, Buitenlandse Zaken;
James Callaghan, kanselier van de
schatkist; Georges Brown, minister
van Economische Zaken (een geheel
nieuwe functie in Engeland), tevens
Voor zijn laatste reis om de
wereld onder zijn oude naam en
vlag is gistermiddag de Wil
lem Ruys" uit Rotterdam ver
trokken. Op 22 december zal het
schip worden overgedragen aan
een Italiaanse rederij in Napels.
m miSlgX!*
vice-premier; Lord Gardiner, lord-
kanselier, tevens voorzitter van
Hogerhuis; Denis Healey, minister
van Defensie; Herbërt Bowden, leider
van het Lagerhuis (verantwoordelyk
voor de parlementaire afwerking
het regeringsprogramma)Edward
Short, chief whip (minister belast
met de handhaving van de fractie
discipline).
De enige sensatie is, dat Gordon-
Walker, die door de rassendiscrimi
natie van de plaatseiyke Tory-kan-
didaat in Smethwick zyn zetel
loor (waarover in het gehele land,
niet in het minst in de conservatieve
party, grote verontwaardiging be
staat), toch minister werd. Dit
Wilsons demonstratieve antwoord op
de infame aanval op Gordon-Walker.
Wilson zal zo snel mogelyk een zetel
in het Lagerhuis voor hem vrij
ken, zodat hy daar waarschynlyk
over een maand, na een nieuwe tus-
sentydse verkiezing in een veilig dis
trict, zyn intrede kan doen.
Volgens de percentages zijn de li
beralen eigenlyk de enigen die x
kelyk winst hebben geboekt in deze
verkiezingen, vergeleken by de resul
taten van 1959. De conservatieven
gingen hard achteruit en Labour
bleef vrywel gelyk!
Vanochtend was de stand: Labour
316 (oude Lagerhuis 261), 12,1 mil
joen stemmen of 44,3 pet. (in 1959
SUNK DOOR
KOORZANG
De protestantse persdienst in
Neurenberg heeft gisteren op t
i scherpe toon stelling genomen
tegen een advertentie in
parochieblad waarin beweerd i
i wordt, dat koorzang goed is
mor de iyn.
De advertentie is in het pa-
rochieblad verschenen onder de
f slagzin „Wilt u graag een slan-
ke lyn?" Geleerden, aldus de
advertentie, hebben aangetoond
dat meisjes die regelmatig
kerkkoren zingen, na enkele w
ken al gewicht beginnen te ve
liezen. „Uw figuur zal dankbaar
zyn". In de advertentie wordt
de dames verzocht dit gratis
recept te proberen door proef
te zingen voor het plaatseiyk r
kerkkoor.
De protestantse persdienst
noemt de advertentie meer dan
dubieus. Kerkkoren, aldus deze
persdienst, zyn alleen bedoeld
i te getuigen van Gods lof en
als vermageringsinstituten.
433)conservatieve 302 (360), 43,5
pet. (49,4) i liberalen 5 (7) 113 pet
(5 procent in 1959).
Centraal comité oordeelde:
Persoonsverheerlijking, het doen berichten de ronde dat hy be-
begunstigen van verwanten en
het onvoldoende betrekken van
collega's bij het nemen van be
slissingen zijn enkele der grie
ven, die jegens Chroesjtsjew be
stonden.
Chroesjtsjow zou, volgens bepaalde
communistische leiders, na zynstryd
tegen de verheeriyking van Stalins
persoon, in de laatste tyd naarstig
aan zyn eigen persoonsverheeriyking
hebben gewerkt. In dit verband wordt
gewag gemaakt van de talryke re
cente „oorlogsherinneringen" van
Chroesjtsjow, waarin hy een over
dreven belangryke rol zou spelen in
bepaalde operaties, zoals by de slag
om Stalingrad. Deze oorlogsherin
neringen zouden door Chroesjtsjow
zelf zyn geschreven.
Chroesjtsjow zou voorts het pre
sidium van het centrale comité der
Sowjetrussische communistische par
ty niet meer geregeld byeen geroepen
hebben. Hy maakte, over het hoofd
van zyn medewerkers heen, belang
rijke regeringsbesluiten in openbare
byeenkomsten bekend. Deze beslui
ten zouden vaak onvoldoende zijn
voorbereid.
Chroesjtsjow bestreed deze beschul
digingen, die woensdag ter tafel ge
bracht werden in een geheime zit
ting van het centrale comité van de
party, maar hij verloor het, aldus
communistische zegslieden. Soeslow
was de openbare aanklager en
Chroesjtsjow verdedigde zich in een
lange rede. Hy verloor en de uitslag
van de stemming is niet bekend. In
de officiële bekendmaking van gis
termorgen werd alleen gezegd dat hij
weggestemd werd uit elke functie.
Van officiële zyde is meegedeeld,
dat Chroesjtsjow nu in Moskou is.
Onder de buitenlandse diplomaten
zig is een stuk te schryven, waarin
hy klaarbiykeiyk zyn zaak uiteen
zet. Of het ooit gepubliceerd zal wor
den, is twyfelachtig.
Wel conferentie
De nieuwe Russische leiders i(Jn
wel voornemens het veelomstreden
plan van Chroesjtsjow voor een we
reldconferentie van communistische
partyen over het bittere geschil met
China uit te voeren. In een hoofd-
artkel in de Prawda werden de plan
nen voor de conferentie opnieuw
weergegeven ln dezelfde termen als
voor het moment dat Chroesjtsjow
zyn belde posten verloor.
Verder werd in het artikel
Chroesjtsjow beschuldigd van „krank
zinnige plannen" en andere fouten,
maar de nieuwe leiders wezen er op
dat zy niettemin zyn omstreden plan
voor een conferentie van het we
reldcommunisme zullen doorzetten.
Verder werd beloofd dat de nieuwe
leiders de vreedzame coëxistentie en
het onderhandelen over internatio
nale geschillen zullen voortzetten.
Ook de hoofdredacteur van de
Prawda, Pavel Satjoekow, zal ont
slagen worden als hy terugkeert van
een reis naar Parys, aldus commu
nistische zegslieden, die er aan toe
voegden, dat de directeur-generaal
van de staatsradio en t.v., Mikhail
Kharlamow, ontslagen is. Verder
werden drie persooniyke medewer
kers en adviseurs van Chroesjtsjow
overgeplaatst naar andere functies.
Een van de beschuldigingen tegen
Chroesjtsjow was zyn falen op het
gebied van de landbouw. Chroesjts
jow had de landbouw tot zyn spe
ciale werkterrein gemaakt voordat
hy in september 1963 eerste secreta
ris van de party werd.
9 Slot pag. 2
De kerkbouwactie „Ant-
woord'64" gaat waarschijnlijk
meer da ntwintig miljoen gul
den opbrengen. Bij het afsluiten
van de telling gisteravond om
half een was een bedrag bijeen
van f 19.728.000.-. In het kan
toor van de Rotterdamsche
Bank te Den Haag, waar dé toe
zeggingen binnenstromen, was
om negen uur begonnen met een
bedrag van f 6.078.802,-, het
resultaat van de voorgaande ac
tie-weken. Aan de actie, die geld
bijeen moet brengen voor de
bouw van honderden nieuwe
kerkgebouwen, is meegewerkt
door 40.000 mensen. De actie
heeft in totaal zeven weken ge
duurd.
Schot hagel treft
jongen
De 10-jarige zoon Paul van de
jachtopziener Van der Aa uit het
Brabantse plaatsje Rips by de Lim
burgse grens ia gisteren getroffen
door een schot hagel. Een van de
korrels raakte het linkeroog van de
knaap en wel zodanig, dat de jongen
het oog moet missen. Het ongeluk
gebeurde aan het eind van een dryf-
jacht. De jongen mocht van zyn
vader, die ook by de dryfjacht aan
wezig was, mee en stond by de wa
gen met geschoten wild te kyken.
De Rykspolitie zal onderzoeken wie
het schot heeft gelost en in hoe
verre er sprake is van roekeloosheid
of grove onachtzaamheid.
Advertentie
LEVENSVERZEKERING
SCHADEVERZEKERING
HoogeHuys
BETER BONT
ENORME KEUZE
VERANTWOORDE
ADVIEZEN
3 punten
die een bezoek volkomen
rechtvaardigen.
BREESTRAAT 173
Uit het Leidsch Dagblad van
19 October 1864:
In den namiddag van den
9en dezer is te Diever voor de
kerkdeur afgekondigd: D. J.
K. Burjemeister of vilder:
vilt paarden af voor 15 cent
koeyen voor 12Y2 cent.