Is UW UUIO
weerloos overgeleverd
aan de weergoden?
In Australië bestaat een
lijst van verboden boeken
'residenten
uit vele
van VS stamden
bevolkingslagen
'Amerika had al een
negerpresident
Reserveer
een stukje lente!
Toestand is thans
„verwarrend en zelfs
belachelijk
W
m
m
ingericht 1 maart 1860
Vrijdag 16 oktober 1964
Zesde blad no. 31391
(Van onze correspondent in Washington)
De Amerikaanse verkiezingen voor een nieuwe president staan weer vot
it deur en dat houdt voor velen in: hernieuwde belangstelling voor de hui-
dige en vroegere bewoners van het Witte Huis. Wat waren dat voor n
Ui die in de afgelopen twee eeuwen de VS stuurden naar de situatie
thins, waarin Amerika's president het wel en wee bestiert van bijna twee
honderd miljoen mensen, 2.5 miljoen ambtenaren onder zich heeft en büna
brie miljoen militairen en verantwoordelijk is voor de jaarlijkse uitgave
het recordbedrag van een kleine honderd miljard dollar? En wat zijn
voor mensen, die dit jaar een gooi doen naar het ambt, dat volgens ve-
het hoogste en zwaarste ter wereld is?
De geschiedenis geeft antwoord
de eerste vragen. Amerika's eers
waren welgestelde
[eigenaren van Engelse of Schot-
afstamming. Met Andrew Jack-
kwam in 1829 voor het eerst
man van eenvoudige afkomst
bod, overigens bijzonder vlug
bedenkt hoe de hoogste po-
In de staat in delen van Europa
tot de twintigste eeuw gesloten
voor mensen uit minder be-
milieus.
Op Jackson volgde de uit Neder-
indse ouders geboren boer Martin
ran Buren, die van 1837 tot 1841 in
et Witte Huis woonde. Op hem volg-
hele rij
bgels-Schots-Ierse afkomst, onder
Ie zulke grootheden als Lincoln wa
rn aar ook relatief vergeten man
zoals Millard Fillmore (1850-
en Chester Alan Arthur (1881-
bijift).
Opvallend is echter dat zij alle
maal zogenaamde WASP's waren:
„white Anglo-Saxon protestants"
en tot aan de burgeroorlog vaak uit
het oude koloniale deel van Ame
rika in het zuiden kwamen. De
staat Virginia bijvoorbeeld verwierf
zich de naam van „moeder der
presidenten", omdat zij tot aan de
burgeroorlog zeven presidenten
aan de VS schonk: Washington,
Jefferson, Madison, Monroe, Har
rison, Tyler en Taylor.
Sinds de burgeroorlog van een
euw geleden hadden de noordelijke
(Advertentie!
t 45°A> WOl
Een rijke keuze aan kleuren en
dessins, in sportieve en geklede,
modellen.
119.-, 139.-, 159.-,
179.-, 20S-- gld.
1 Rotterdam
1 «otterdam
1 «otterdam
«otterdam
i Haarlemmerstraat
West-Kroltkade
Korte Hoogstraat
Katendr. tagedlik
Winkelcentrum
1VIAARDINGEN: liesveld
ZEIST s Slot taan
Yankees meer de teugels in handen.
Maar het patroon van de blanke
Angelsaksische protestanten bleef
voortbestaan tot diep in de twintigste
eeuw. De enigen die dit patroon wis
ten te doorbreken waren.mannen
van Nederlandse afstamming. Ten
eerste de algenoemde Martin van
Buren en daarna in 1901 Theodor
Roosevelt, die een verre neef was
van president Franklin Delano Roo
sevelt. zy stamden af van zekere
Claes Martenszoon van Roosenvelt,
die in 1649 uit Nederland naar het
toenmalige Nieuw-Amsterdam kwam.
Men kan zeggen, dat sinds de Ame
rikaanse onafhankelijkheid in 1782
tot 1929 toe de Amerikaanse presi
denten steeds voortkwamen uit de
bevolkingslagen der oude kolonisten:
Engelsen, Schotten en Nederlanders.
Pas in 1929 kwam er iemand voor
het Witte Huis aan bod, die uit
nieuwere emigrantenstromen was
voortgekomen. Toen werd n.L Herbert
Hoover geïnaugureerd, die ondanks
zijn Engelse klinkende naam van
Duitse origine was. Zijn voorouders
kwamen uit de Palts, waren Menno
nieten en vestigden zich in Pennsyl
vania.
Gevarieerder
Sinds Hoover zijn de bewoners ge
varieerder geworden wat hun her
komst betreft. F. D. Roosevelt (1933-
1945) heb ik al genoemd. Zijn op
volger Harry Truman had een ge
mengd Iers-Schots-Engelse achter
grond. Generaal Dwigt Eisenhower
daarentegen had Duitse voorouders,
ook al Mennonieten die zich 'in Penn
sylvania gevestigd hadden, fei John
Fitzgerald Kennedy doorbrak ten
slotte op alle fronten het geijkte pre
sidentenpatroon. Ten eerste was hij
100 procent Iers van afstamming, ten
tweede was hij rooms-katholiek
ten derde was hij slechts eenderde
generatie Amerikaan: zijn grootva
der was als straatarme emigrant uit
Ierland gekomen.
De huidige president Lydon Bai-
nes Johnson, is weliswaar wee
Engelse afkomst en protestant,
hij is de eerste Amerikaanse presi
dent in 94 jaar die uit een zuidelijke
staat, nl. Texas, afkomstig is. Welis
waar zijn ook Eisenhower en Wilson
in zuidelijke staten geboren,
historici tellen hen ook niet
zuidelijke politici, omdat zij beiden in
noordelijker staten opgroeiden e
ter woonden.
Johnsons tegenstander bij de
kiezingen dit Jaar, Barry Goldwater,
zou overigens alle tradities der Witte
Huisbewoners doorbreken als hij ge
kozen werd. Barry is van vaders
kant Pools en joods en hij is voorts
geboren en getogen in de kleine Wes
telijke staat Arizona, die nog niet zo
heel lang tot de unie behoort en nog
nimmer een president heeft voort
gebracht.
De verkiezing van de katholieke Ier
Kennedy en de kandidatuur
half-joodse Goldwater tonen
het presidentschap na twee
in principe voor bijna iedere Ameri
kaan openstaat. Vooroordelen tegen
afstamming en religie blijken
min als traditionele verheerlijking
van het Angelsaksische erfgoed nog
beslissend te zijn bij verkiezingen.
Weliswaar zijn er in de zuidelijke
staten nog veel Amerikanen die
hun afkeer van kleurlingen en sterk
traditioneel vasthouden aan An
gelsaksisch protestants erfgoed pa
ren, maar uitgerekend die conserva
tieven staan dit jaar klaar te stem
men op de Republikeinse kandida
ten voor het presidentschap en vice-
presidentschap, de halfjoodse, „Pool
se" Goldwater en de rooms-katholie-
ke William Miller. Waaraan men
maar zien kan dat religieuze en ra-
cistisch-ethnologische overwegingen
geen grote rol meer spelen in
de Amerikaanse politiek.
Uitzondering
Er Is één uitzondering. Een neger
zou op dit moment nog geen enkele
kans maken presidentieel kandidaat
te worden van één der twee grote
partijen, laat staan kans hebben het
Witte Huis te bereiken, ai heeft Bob
by Kennedy, die als minister van
Justitie jarenlang gevochten heeft
een burgerrechtenwet die kleur
lingen volledige gelijkstelling met
blanken zou bezorgen, gezegd te ver
wachten dat nog in deze eeuw een
neger het hoogste ambt zal bereiken.
Komiek is nu dat vanuit een zekere
gezichtshoek dit allang gebeurd is.
In vele zuidelijke Amerikaanse sta
ten definieert men nl. een neger als
iemand die tenminste éénachtste ne-
gerbloed in zijn aderen heeft. His-
oh nu staat vast, dat president
Warren Gamaliel Harding (1921 tot
1923) een kwart neger was. Zijn
grootvader Harding trouwde als eer
ste uit deze negerfamilie met
blank meisje en Hardings vader,
plattelandsarts, deed hetzelfde. Uiter
lijk leek Harding daardoor weinig op
zijn negerneven en nichten, die tot
op de dag van vandaag in New York
en andere delen van Amerika te vin
den zyn.
Merkwaardig is echter, dat deze
gegevens over Hardings afstamming
in ziin tijd nooit geloofd werden
dat tijdens de verkiezingscampagne
van 1920 zijn Democratische tegen
standers consequent weigerden deze
kwestie uit te buiten als propaganda-
argument tegen hem. Men liet dit
na, niet uit fatsoen of uit de oveo
ging dat Hardings negerbloed niets
met politiek te maken had, maar om
dat men het eenvoudig niet geloof-
Man veroorzaakte
reeks ongelukken
De 65-jarige M. van der Hoek uit
Loosduinen is gisternacht in zijn
woonplaats door een auto in het ka
naal langs de Haagweg geduwd en
verdronken. De heer Van der Hoek
reed op zijn fiets, toen hij door de
auto van een 27-jarige koopman uit
Den Haag werd aangereden, die
ijlings op weg was naar een zieken
huis om vier gewonden, te laten be
handelen.
Nachts om kwart over één reed
de koopman met zijn wagen twee
passerende personenauto's aan, waar
van de één kantelde. Een derde wa
gen, geen geparkeerde auto, werd
vervolgens geramd. Bij deze reeks
botsingen verloor de koopman zijn
moeder uit de wagen. Zijn vader had
zijn linkerarm gebroken. Twee ande
inzittenden kregen een hersen
schudding en letsel aan de wervel
kolom.
Na zijn moeder weer in de wa
gen te hebben gezet, had de koop
man haast om naar het ziekenhuis
Westeinde te komen. Bij de manoeu-
om de auto te keren, ramde hij
lichtmast-. Daarna moet hij, vol
gens de politie, de wielrijder heb
ben aangereden, die in het kanaal
terecht kwam.
Drie gewonden moesten in 't zieken
huis worden opgenomen. De koop-
liet zijn auto bij het ziekenhuis
staan. Te voet vertrok hij om familie
leden in te lichten.
de. Een boek, dat in die tijd gepu
bliceerd werd en waarin Hardings
familierelaties haarfijn uit de doe
ken werden gedaan, werd verboden
en de auteur werd wegens laaghar
tige laster aangeklaagd. Want niets
achtte men veertig jaar geleden las-
terlijker dan de aantijging tegen een
blanke dat hij negerbloed zou heb
ben.
Minderheden
Bobby Kennedy's negerpresident is
er in zekere zin dus al geweest, ook
al wist niemand het. Hoe meer de in
tegratie van Amerika's gekleurde
minderheden doorzet, des te groter
wordt inderdaad de kans dat eens
een president uit deze minderheden
zal stammen. Er zijn trouwens be
halve de negers nog andere minder
heden in Amerika, die door gebrek
aan integratie en veramerikanisering
ook in de politiek maar zelden aan
bod komen.
De Italianen en de Polen zyn
daarvan voorbeelden, evenals de Por-
toricanen. Hun probleem is niet de
huidskleur, maar hun geringe aan
passing aan de Amerikaanse samen
leving, tendele veroorzaakt door hun
neiging sterk aan elkaar te klitten,
ten dele door hun recente aankomst
in dit nieuwe land en tenslotte ook
door hun gebrekkige opleidingen en
economische basis. Maar desondanks
is er toch al een prominente „Ita
liaanse" senator, John Pastore, en
een „Poolse" minister van Posteryen,
GronoeskL
Amerika is nog steeds een smelt
kroes van volkeren en rassen en nog
altyd staat de stroom van emigran
ten naar de Nieuwe Wereld niet stiL
De nieuwe gevarieerdheid van de be
woners van Washingtons Witte Huis
laat echter zien dat het hoogste ambt
steeds meer bereikbaar wordt voor
iedere talentvolle politicus van welke
achtergrond ook, mits hij maar vol
doet aan de constitutionele eis: ge
boren te zyn als Amerikaans staats-
De winter wordt wat! 't Kan vriezen of dooien, maar sneeuw en
pekel zullen in elk geval van de partij zijn. En dan staat uw auto
daar op straat. Dag en nacht! Ten prooi aan miezerige roest-
vormende ijzel. Bedolven onder een pak sneeuw. Midden in de
pekel. Wat 'n vooruitzicht! Maar is dat kapitaal, dat kostbare
bezit waarvoor u jarenlang hebt gespaard, dan wérkelijk weerloos
overgeleverd aan de weergoden? Néé!, zeggen de automobilisten
die het Vaima ABC kennen, er is wel degelijk een afdoende en
glansrijke bescherming voor uw kostbare auto. Die glansrijke
bescherming in weer en wind is onbetwist het Valma ABC
VALMA WASH AND SHINE reinigt intens en glansrijk, tast
de waslaag niet aan, roestwerend. Iedere 1 a 2 weken.
VALMA CHROOMGLANS - het chroom blijft fonkelnieuw,
voorkomt roestaanslag. Iedere maand.
VALMA QUICKWAX - garandeert showroomglans en duur
zame bescherming; voor nieuwe auto's 1e jaar Valma Superwax
en daarna Valma Quickwax. Iedere 2 a 3 maanden.
Dat is het Valma ABC van a tot z. Volmaakt eenvoudig en een
voudig volmaakt. En beslist niet duur! De garagist levert u het
Valma ABC voor f 10.40 totaal.
Hebt u problemen op het gebied van autoverzorging, schrijf dan
aan Valma, afdeling voorlichting, Amersfoort.
UW KAPITAAL DAT AUTO HEET, GLANSRIJK BESCHERMD VOOR WEINIG GELD
Soms is hoger beroep
nog wel mogelijk
(Van onze correspondent in Sydney)
Fanny Hill, de memoires van
een meisje van plezier", de ro
man van de Engelse schrijve
John Cleland, heeft in Europ<
de gemoederen bezig gehouden
(pornografie of literatuur?)
maar niet in Australië. In het
vijfde werelddeel heeft men zich
op officieel niveau nauwelijks
zorgen gegeven om de hierboven
gestelde vraag te beantwoorden
De roman is eenvoudig „op de
lijst" geplaatst, en daarmee is
althans voor zekere tijd en
wat de overheid betreft de
kous af. „De lijst" is namelijk
een lijst van „verboden boeken",
die niet ingevoerd mogen wor
den.
Natuuriyk zU*n niet alle Austra
liërs het met deze methode van
uur eens. Zelfs de federale rege
ring zou graag een betere oplos
sing zien van het probleem hoe
schadeiyke boeken uit het land te
houden, maar ziet voor het ogenblik
geen andere mogeUjkheid dan „de
lust". Voor het lezend publiek wordt
het probleem opgelost door de „cen
sor": op grond van de douanewet
hebben de minister voor de douane
zyn ambtenaren het recht de
invoer van boeken te verbieden, die
„godslasteriyk, onwelvoegiyk of obs-
>en" zyn.
De wet geeft geen omschrijving
m laatstgenoemd woord en dus kan
alles er onder vallen wat de minister
zyn ambtenaren onwelvoegiyk
vinden. Bovendien geeft een nadere
uitleg van de wet in een uitvoerend
besluit de douane het recht elk boek
te verbieden, dat woorden of afbeel
dingen bevat, die „op onbehooriyke
wyae" de nadruk leggen op „seks, ge
weld of misdaad" en die „zeer waar-
schyniyk onzedeiykheid aanwakke-
Dit betekent, dat de douane
elk boek, dat haar verdacht voor
komt (al was het alleen maar door
de titel), voor onbepaalde tyd kan
vasthouden voor de importerende
boekhandelaar het krygt, als die het
ooit krygt.Eerst, moet de douane
het lezen.
Op „de lyst" komen titels voor
in boeken, waarvan al by voor
baat is vastgesteld, dat zy „porno
grafisch" of schadeiyk voor het mo
reel van de Australiërs worden ge
acht. In gevallen van literaire kwali
teiten is er weliswaar een letter
kundige censuurraad, die a<
aan de minister uitbrengt, maa
minister heeft het laatste woord,
zelfs al kan een boekhandelaar in
beroep gaan. Is een boek eenmaal
verboden, dan kan ieder, die
boek in z'n bezit heeft, gerechteiyk
worden vervolgd.
Toch zyn er zulke boeken, die wel
toegelaten worden, maar alleen voo;
studie-doeleinden of om parlements
leden in de gelegenheid te stel
len ze te lezen. De gewone man,
een dergeiyk boek wil lezen, moet
daartoe een verzoek by de minister
Indienen. De aanvrager moet aller
lei vragen beantwoorden, o.a. ove
plaats waar hy het boek zal bewa
ren, en hy moet beloven het boek
na hoogstens zes maanden terug te
sturen naar het departement. Par
lementsleden mogen zo'n boek alleen
lezen in die bibliotheek van het par
lementsgebouw en mogen het niet
mee naar huis of kantoor ner
Een hoogleraar aan een Austra
lische universiteit heeft een verboden
boek (n.l. „Lolita" van Wladimir Na-
bokow) op de literatuuriyst ge
plaatst voor zyn studenten (als een
verplicht boek om te lezen voor
Amerikaanse literatuur-studie). Of
ficieel is het boek niet te krügen
(het is natuuriyk clandestien in om
loop) en officieel is de professor
het verzoek om het boek via een
boekhandel te mogen invoeren, ge
weigerd.
Tal van instanties
De regeling van censuur, zoals zl)
thans is, heeft kritiek opgewekt door
het feit, dat naast deze federale re
geling, de verschillende Australische
staten elk him eigen regeling heb
ben, waardoor byv. een officieel
Invoer toegelaten boek toch als
verboden lectuur in een bepaalde
staat wordt beschouwd. Zo is er In
Nieuw Zuid Wales een wet, die meer
beperkingen stelt dan de federale
wet al doet en voorts bepaalt, dat
de staatsregering zelf ofwel de po
litie ofwel de rechter elk op zichzelf
kunnen bepalen of een boek porno
grafisch is en onder de verboden
boeken valt. Soortgebjke wetten be
staan in Victoria. Zo heeft een Vic
toriaanse rechter onlangs het boek
„The song of the ruby" van de
Noorse romanschrijver Agnar Myke
pornografie genoemd en opdracht
gegeven aan de boekhandelaar, die
het had ingevoerd, alle in zyn bezit
zynde excemplaren te vernietigen.
(De federale regeling eist, dat de
douane in beslag genomen verboden
boeken eens per maand verbrandt)
Debat voor televisie
In Victoria heeft een minister
kortgeleden in het parlement stuk
ken voorgelezen uit het in die staat
verboden boek „The Group" (van
de romanschrijfster Mary McCarthy).
De geciteerde stukken werden opge
nomen in het kamerverslag en nu
kan iedereen dus bedoelde citaten
lezen buiten het verband van het
gehele boek. De minister heeft zyn
standpunt ook voor de televisie
dedigd. Het was een warm en heftig
debat.
Al deze maatregelen die de vrij
heid van lezen bedreigen, hebben
toe geleid, dat er een „Vereniging
tot vrijheid van lezen" is opgericht
onder voorzitterschap van prof. D.
H. Monro, hoogleraar in de filosofie
aan de Monash universiteit te Mel
bourne. De Australische federale
overheid heeft haar lyst van ver
boden boeken tot 1958 geheim ge
houden en in genoemd jaar pas
voor het eerst openbaar gemaakt.
In 1963 stonden er nog meer dan
tweehonderd titels op, alle boeken
van Henry Miller, Lolita, The ginger
man (J. P. Dunlevy), en The Mint
(T. E. Lawrence), „79 park ave:
van Harold Robinson, dat in 1955
werd gepubliceerd, is pas in 1963 toe
gelaten (in een gezuiverde editie) en
boeken van Emile Zola, die wy in
Nederland op onze literatuuriyst van
de middelbare school hadden staan,
zyn hier verboden geweest tot een
jaar of zeven geleden, zy versche
nen toen plotseling in de boekwin
kels. Hetzelfde was het geval met
„Forever Amber", dat in Nederland
al tientallen jaren geleden de aan
dacht trok.
Centralisatie nodig
De drang naar centralisatie van
censuur (waarbU de afzonderiyke
staten in hun politiek ten aanzien
van de invoer en verspreiding van
verboden boeken één gedragsiyn zul
len volgen) is groeiende. Nu is zo'n
centralisatie wel aanvaardbaar,
r de regering eist, dat de rege-
Zigeunerkoning"
vrijgesproken
„Zigeunerkoning" Koos Petaio kan
biyven „regeren" over de 2 >2 miljoen
onderdanen, die hy naar zyn eigen
verklaring onder zich heeft. De recht
bank in Amsterdam heeft hem by
gebrek aan bewys vrijgesproken van
de hem ten laste gelegde diefstal,
subs, verduistering van een contact
sleuteltje, autopapieren en een voor
voldaan getekende factuur betreffen
de de koop van een personenauto
van de autohandelaar J. H. Lokhorst.
De officier van Justitie had een
maand gevangenisstraf geëist
De diefstal zou in de woonwagen
in de „zigeunerkoning" zyn ge
pleegd, toen deze aan de heer Lok
horst 8.000 gulden zou betalen voor
gekochte personenwagen- Vol
gens de verklaring van de „koning"
die op de rechtzitting niet was ver
schenen, had hy de autohandelaar
reeds 7900 gulden betaald.
ling beantwoordt aan de beginselen,
welke door de Victoriaanse regering
worden gehuldigd. Het Ujkt er niet
op, dat de staten en de federale re
gering spoedig tot overeenstemming
zullen komen, ook al oordeelt zelfs
de Australische minister-president
Sir Robert Menzies, die huidige toe
stand „verwarrend, gevaariyk en
zelfs belacheiyk".
De Australische schrijver Dal Stl-
vens tot voor kort voorzitter van
de Australische Vereniging van Au
teurs beweert dat de overheid
meer dan een miljoen gulden per
jaar spendeert aan „het zoeken naar
vuiligheid in boeken": alle douane-
inspecteurs hebben speciale lessen
genomen in vluglezen om de grote
stroom van verdachte boeken te
kunnen verwerken. Een inspecteur
moet wel eens vüftig boeken per
maand lezen. De douane heeft eens
het boek „Between man and man"
(van de grote joodse theoloog en
moralist, Martin Burber!) een theo
logische filosofisch werk, vastgehou
den. Vermoedeiyk vreesde de
douane dat het iets te maken had
met homoseksualiteit. Hetzelfde ge
beurde met „The enduring mo
ment", een boek overolifanten.
Ontdek de nieuwe
manier- van slapen
Ontdek de Erres Ekktto-
deken. Onder eeft teder,
licht dek slaapt u 20 ge
zond en comfortabel els u
dat altijd wenste. Elke
Enes deken is gegaran
deerd, betrouwbaar, veilig
en degelijk want achter uw
Erres elektrodeken staat
meer dan IS jaar ervaring.
ELEKTRODEKENS
vanaf f. 92,50
