LEIDSCH
DAGBLAD
iDRIE RUSSEN SAMEN
m EEN RUIMTESCHIP
Prinses Irene is
teleurgesteld
Ontvangst in Quebec
„hoon voor vorstin"
DRAKACELË3
^fVoschod" met piloot, medicus
- en technicus gelanceerd
NU VIJFTIEN RUIMTEVAARDERS
Woschod
zichtbaar
Liberale winst
in
de
Belgische gemeenten
Prins en prinses
in TOKIO
PIONIERS VAN
DE RUIMTE
PRINSES IRENE
GEEN GETUIGE
Britten fel verontwaardigd:
UITGERUST!
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 12 OKTOBER 1964
No. 3138T
Ijxecteur: E. A. E. van Dlshoeck
"loofdredacteur: J. Brouwer
f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f.0.78 per week
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 2150T
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
1 Hedenochtend om half negen Nederlandse
jljd hebben de Russen het eerste ruimtevaartuig
I' iet meer dan één man aan boord gelanceerd:
iet met twee bemanningsleden zoals de Ameri-
anen volgend jaar met de Gemini gaan probe-
31, maar met liefst drie personen aan boord:
>n piloot, een medicus en een technicus. Vol
lens de eerste berichten is de kunstmaan, die de
[aam „Woschod" (opgang van het gesternte)
Braagt, dicht b^ het daarvoor vastgestelde punt
De bemanning van het ruimteschip bestaat uit de 37-jarlge gezagvoerder
piloot ingenieur kolonel Wladimir Komarow, de 27-jarige medicus Boris
ïegorow en de 38-jarige geleerde in de technische wetenschappen Konstan-
jni Feoktistow. Zij zyn de dertiende, veertiende en vijftiende ruimtevaarders
In de geschiedenis nadat Jori Gagarin op 12 april 1961, dus rum drie jaar
geleden, als eerste mens de aarde verliet voor een vlucht door de ruimte.
Zes van de vijftien ruimtevaarders zijn Amerikanen, negen Russen.
meer dan twee weken, aangezien dat
dit de grens is,' waartoe men zonder
verdere maatregelen durft te gaan.
in een baan om de aarde gekomen. De ruimte
vaarders voelen zich volgens radio Moskou uit
stekend.
Er is niet bekend gemaakt, hoelang men de
„Woschod" in de ruimte hoopt te houden, maar
een opgave van de doelstellingen van de lance
ring doet vermoeden dat het om een vlucht van
langere duur gaat, waarschijnlijk langer dan vijf
dagen maar korter dan twee weken.
Vijf doeleinden
De Woschod beschrijft in 90.1
aan om de aarde. Het
i punt van deze baan ten op-
de aarde bevindt zich op
kilometer hoogte (opmerkelijk
het verst verwijderde op
3 km. De baan van de Woschod
hoek van ongeveer 65 gra-
i opzichte van de evenaar.
De Russen komen hoger boven de
dan ooit een mens is geweest:
bereikte tot dusver de groot-
e hoogte met 302 kilometer.
De Russen willen met deze lance-
volgens de eerste berichten uit
i vijftal doeleinden berei-
1. Beproeving van het nieuwe ruim-
feschip, dat door de bemanning kan
Borden bestuurd. (In welke mate die
besturing mogelijk is, werd niet me
degedeeld, maar in wezen waren in
leder geval ook de Amerikaanse Mer
cury-capsules in beperkte mate be-
2. Men wil nagaan hoe een groep
uimtevaarders, onder wie zich spe-
lialisten op verschillende gebieden
'an wetenschap en technologie be-
'inden, gedurende een ruimtevlucht
unnen samenwerken.
3. Het verrichten van wetenschap
pelijk onderzoek onder meer op na
tuurkundig en technologisch gebied.
4, Voortgezette bestudering van de
Uitwerking van verschillende aan een
ïuimtevlucht verbonden factoren op
het menselijk lichaam.
5. Uitgebreide bestudering van de
imstandigheden op geneeskundig en
liologisch gebied, die zich gedurende
ruimtevlucht van lange duur
Medische problemen
burige vlucht gaat, minstens even
lang als de vlucht van Bykowski in
juni 1963, de laatste bemande Rus-
ïische vlucht voor die van vandaag.
Bykowski maakte een vlucht van
Vijf dagen. Na zijn terugkeer hebben
de Russen bekend gemaakt, dat de
""langdurige periode
heid van tijdelijke invloed
Q op de bloeddruk van de ruimtevaar
per, terwijl hij voorts leed aan ver-
Opoeidheid en emotionele en even
wichtsstoornissen. Bovendien deden
'h enkele verandering voor in zijn
lichamelijke afscheidingsprocessen.
'rtgelijke problemen waren gere
zen bij eerdere Amerikaanse en Rus
sische ruimtevluchten.
li Een diepgaand onderzoek naar de
oorzaken en mogelijkheden tot voor
koming van dergelijke verstoring
van het lichamelijk evenwicht is no
dig voordat men tot langduriger
vluchten, bv. naar de maan kan over-
Igaan. Het is daarom waarschijnlijk,
dat de vandaag aangevangen vlucht
minstens de duur van die van By
kowski (vijf dagen) heeft maar niet
.WEERBERICHT
- MINDER BUIEN
I Het KNMI verwacht van hedon
ist morgenavond:
Wisselende bewolking met aan
hankelijk enkele buien. Vannacht
,®n morgenochtend plaatselijk mist.
Zwakke tot matige wind uit weste-
Ajke richtingen en dezelfde tempe
ruren als vandaag of iets hogere.
(Opgemaakt om 11.15 um")
13 OKTOBER
onder: 17.51 i
14.56 um-; onder: 22.32 i
te Katwijk te 7.49
7.01
20.13 uur; laagwater te 3.15
nummer bestaat uit 18 pagina's
Zeer zware raket
Bijzonder belangwekkend zouden
Russische gegevens zijn omtrent de
zwaarte van het driemans-ruimte-
schip. Dit gewicht moet aanzienlijk
groter zijn dan dat van de tot dus
ver gebruikte capsules en de lance
ring zou door een veel krachitger ra
ket hebben moeten plaats vinden. In
de loop van dit jaar hebben de Rus
sen herhaaldelijk raketproeven geno
men naar een doelgebied in de Stille
Oceaan. Het ligt voor de hand, dat
toen geëxperimenteerd is met de
zware raket, die voor de lancering
van vandaag moet zijn gebruikt.
Deze raket zal vermoedelijk krachti
ger zyn dan de tot dusver beproefde
Volgens de sterrenwacht te
Utrecht zal het Russische ruim
tevoertuig Woschod bij avond te
zien zijn, als de hemel tenminste
helder is. Vanavond zou de
Woschod in ons land te zien zijn
omstreeks 19.30 uur, gaande van
noordwest naar zuidoost door
het zenith. De helderheid zal on
geveer die van een heldere ster
zijn.
Regeringspartijenverlies
(Van onze Brusselse correspondent)
Belangrijke zetelwinst voor de liberalen ten koste van de ka
tholieken (Christelijke Volkspartij) en in minderer mate van ds
socialisten (BSP), dat is de eerste voorlopige conclusie, welke
men vanochtend vroeg kon trekken uit de uitslagen van de ge
meenteraadsverkiezingen, welke gisteren in België zijn gehouden.
Daarbij komt, dat in het Vlaamse land ook de extreem-rechtse
Volksunie successen heeft behaald (in Antwerpen veroverde zij
bijv. 5 van de 43 gemeenteraadszetels) en in Wallonië meer zetels
aan de communisten toevielen. Opvallend is bij deze laatsten, dat
de Belgische communisten zich blijkbaar meer aangetrokken voe
len tot de richting-Moskou dan tot die van Peking. Waar deze
laatste met een eigen lijst uitkwam, kon zij weinig stemmen ver
overen.
Men kan wel zeggen, dat de (libe
rale) Party voor vryheid en vooruit
gang als de grote overwinnaar uit de
stembusstrijd tevoorschün is geko
men, ook al hebben de leidende per-
sooniykheden van de andere party'en
reeds dadelyk verklaard, dat de libe
ralen nog niet zo sterk zijn als voor
de verkiezingen van 1958. De PVV
gaf haar campagne by deze gemeen
teraadsverkiezingen duidelyk de
vorm van protest togen het huidige
regeringsbeleid van de coalitie tussen
de socialisten en katholieken. Die
politiek heeft dus een voor haar be-
langryk resultaat opgeleverd, dat
men echter voorlopig niet mag over
schatten. Ook in de Belgische politiek
is de oppositie lonend en vele kiezers
zyn zeker vergeten dat de regerings
coalitie maatregelen heeft moeten
nemen die het gevolg waren van het
minder gelukkige beleid van de libe
raal-katholieke coalitie van voor de
jongste parlementaire verkiezingen
van 1961,
De CVP heeft stemmen verloren,
enerzijds aan de PVV (en dat geldt
vooral voor Brussel-stad, waar deze
laatste volgens de voorlopige uitsla
gen met 36 zetels er thans zoveel
heeft als socialisten en katholieken
samen, en voor Wallonië) en ander
zijds aan de Volksunie, dat is ook al
weer een beweging die de landspoli-
t.iek, met name de Vlaamse kwestie,
op de voorgrond heeft geplaatst bij
de stembusstrijd. Of de socialisten,
die er thans trots op zijn de grootste
politieke partij inBelgië te vormen,
althans volgens de zetelverdeling in
de gemeenteraden, veel zetels hebben
verloren aan de liberalen en de
Volksunie, blijft nog te bezien. In
Brussel menen politieke waarnemers,
de vroeger op de socialisten uit
gebrachte stemmen eerder aan de
linkerzijde zullen zijn gebleven en de
communisten ten goede zullen zijn
gekomen, evenals in het Waalse land
de formaties die zich beroepen
op de ideeën van wijlen André Re-
nard. In datzelfde Wallonië heeft de
CVP ook stemmen en zetels moeten
afstaan aan haar dissidente vleugel,
die zich de Christelijk-Democratische
Unie noemt.
Omer Vanaudenhoven, de voorzit
ter van de PVV, die zondagnacht
uiteraard een stralende indruk maak
te, heeft met enige bescheidenheid
verklaard, dat zijn partij „de wind in
de zeilen" had gekregen omdat zij
aan de kiezers had gevraagd.
„Spreekt u uit over de wijze waarop
ait land ZV2 jaar is geregeerd". Maar,
zo voegde hij eraan toe, de regering
zal moeten inzien, dat zij niet meer
de morele macht heeft belangrijke
problemen op te lossen. De PW
wenst dat de ontbinding der Kamers
snel zal gebeuren, maar zij hoopt dat
er eerst tussen de drie grote partijen
een vergelijk mogelijk zal zijn o'
de Vlaams-Waalse verhoudingen",
Prins Bernhard en prinses Beatrix
zijn vandaag onder grote belangstel
ling van de Nederlandse kolonie met
het KLM-toestel „Sir Alexander Fle
ming" op het vliegveld Haneda bij
Tokio aangekomen. De prins en de
prinses zullen op uitnodiging van het
organisatiecomité diverse evenemen-
van de Olympische Spelen bij -
an. Prins Bernhard is in elk ge-
van 16 t/m 20 oktober in zijn
kwaliteit van voorzitter van de in
ternationale hippische sportbond bij
de ruiterwedstrijden bij Karuizawa
aanwezig.
Tientallen Japanse fotografen en
filmers namen de prins en prinses
onder vuur, toen zij van de trap daal
den. De prins vertrok met de ambas
sadeur naar het Imperial-hotel, waar
hij zijn intrek zal nemen. Prinses
Beatrix ging met haar gevolg in het
gezelschap van mevrouw De Voogd
de Nederlandse ambassade, haar
residentie in Tokio.
De prins en prinses zijn gisteren
van Schiphol vertrokken, waar Ko
ningin Juliana hun uitgeleide
zwaarste Amerikaanse Saturnus-\
sie, waarmee men volgend jaar
tweemans Gemini-capsule in
ruimte wil brengen.
Met Joeri Gagarin meegere
kend, de Rus die op 12 april
1961als eerste mens de ruimte
koos en toen met zijn ruimte
voertuig één baan om de aarde
beschreef in de tijd van 1 uur en
18 minuten zijn nu, de Russi
sche lancering van vandaag in-
>egrepen, in totaal 15 mensen in
ie ruimte geweest. Twee van
ien, de Amerikanen Alan She-
pard en Virgil Grinssom, maak
ten resp. op 5 mei 1961 en 21
juli 1961 (slechts) een ballisti
sche ruimtesprong. Na hen was
de Rus Gherman Titow op 6
augustus 1961 de tweede die een
ruimtevlucht maakte en wel van
17 banen in 25 uur en 18 minu
ten
24 mei 1962: Malcolm Scott
Carpenter (VS), drie banen in
4 uur 56 min;
11 augustus 1962: Adrian Gri-
garewitsj Nikolajew (Rusl.) 64
banen in drie dagen, 22 uur 25
min;
12 augustus 1962: Pavel Ro-
manowitsj Popovitsj (Rusl.) 48
banen in twee diagen, 23 uur 59
14 juni 1963: Valeri Bykovsiky
(Rusl.) en kort diaarop de eerste
vrouwelijke ruimtevaarder, de
Russin Valentina Teresjkova,
die resp. in de Wostok V en de
Wostok VI een vlucht van 81
en van 48 omwentelingen maak
ten.
(Van onze A'damse correspondent)
Carel Briels heeft afgezien van
zijn plan om prinses Irene als ge
tuige te dagvaarden als hy zich
straks voor de Arnhemse politierech
ter moet verantwoorden wegens mis
handeling van de Nijmeegse journa
list J. Eilander. Aanvankelijk meen
de Briels, dat zijn zaak zou zijn ge
diend met een verklaring van de
prinses over de gang van zaken bij
de opvoering van het openluchtspel
in Nijmegen tijdens de viering 150
jaar Koninkrijk.
Sociale boycot in Madrid
(Van onze correspondent in Bonn)
Zou prinses Irene's echtgenoot
(zoals wy onlangs reeds in het kort
berichten, Red. L.D.) erover denken
zyn plannen voor de troonopvolging
Deze foto van de drie ruimte- 1 van het ruimteschip. V.l.n.r.:
vaarders werd op het Rode Plein FeoktistowKomarow en Jego-
gemaakt kort voor de lancering row.
De bevolking van de Frans-Canadese stad Quebec heeft Konin
gin Elizabeth duidelijk te verstaan gegeven, dat zij daar niet als
koningin van Canada wordt erkend. De ontvangst is zaterdag en
zondag buitengewoon koel geweest en de Engelse kranten spreken
derhalve van een vernedering en belediging voor de vorstin. Haar
bezoek aan de stad der separatisten is thans voorbij zij is door
gevlogen naar Ottawa.
De Koningin was naar Quebec ge
komen voor de viering van de hon
derdste verjaardag van de overeen
komst van de „fathers of confedera
tion". In de wetgevende Vergade
ring hebben premier Jean Lesage
Quebec en de Koningin gespro
ken over dat eeuwfeest, maar de
voornaamste plechtigheid tijdens het
bezoek aan de stad was de 50ste ver-
1 de stichting van het
22ste koninklijke regiment. Er was
geen enkele plechtigheid die de
grondlegging van de confederatie
markeerde.
Politieke verslaggevers verwachtten
verbitterde reacties in het Lagerhuis
in Ottawa en in de gelederen van
Quebecs politici. Oppositieleider John
Diefenbaker had reeds tevoren ge
vraagd of de federale regering het
bezoek aan Quebec zou afgelasten in
verband met dreigementen aan het
adres van de Koningin.
Quebec heeft de ouders der Konin
gin George VI en Koningin-moeder
Elizabeth, in 1939 buitengewoon har
telijk begroet. Toen de Koningin in
1951 als Prinses Elizabeth een bezoek
de stad bracht, was de ontvangst
hartelijk. En hetzelfde kan
izegd worden van het bezoek, dat
I in 1959 als constitutioneel konin-
n aan Canada bracht.
Weinig publiek
Maar ditmaal kwam de bevolking
m Quebec voor haar als Koningin
m Canada slechts in uiterst kleine
aantallen op straat. In het centrum
de stad was buiten het gebouw
yan de Wetgevende Vergadering al
leen Price House, zetel van een pa
pierfabriek, met vlaggen versierd.
Hoewel het bezoek van de Konin
gin niet als een daverend succes
kan worden beschouwd, zyn de an
ti-royalistische demonstraties even
min een grootse overwinning voor de
separatisten geweest.
Spijkerhard
De demonstraties werden geleid
door een spijkerharde groep jonge
ren, die probeerden kleine aantallen
toeschouwers op te zwepen tot en
thousiasme voor hun zaak. De toe
schouwers deden er meestal het zwij
gen toe, terwijl de gemeentepolitie
ingreep om de demonstraties uiteen
te slaan.
In totaal werden tijdens het be
zoek van de Koningin 34 personen
gearresteerd. De meesten hunner zul
len zich vandaag voor de rechtbank
moeten verantwoorden wegens ver
storing van de openbare orde en
landloperij.
Opwinding
De Engelse kranten zijn in alle
staten van opwinding. Zij achten de
ontvangst die hun koningin In Que
bec te beurt is gevallen, beledigend
en vernederend. Volgens de corres
pondenten heeft de Koningin de
spanning dapper doorstaan, maar
vertoonde zij tenslotte toch tekenen
van Irritatie.
De Daily Mail schrijft: „De stad
die de Koningin beledigde en de toe
komst van de Canadese confederatie
in gevaar bracht, ging deze mooie
zondagmorgen naar de kerk alsof er
niets gebeurd was. Eigenlijk was er
voor de grote meerderheid van Que
becs 220.000 inwoners ook niets ge
beurd. De Koningin was gekomen.
Zij waren thuis gebleven. Het was
zonder twijfel de grootste, grievend-
ste belediging ooit een vorst aange-
De Daily Telegraph schryft: „De
Koningin onderging de vernedering
van een bewaking door een dichte
massa soldaten, matrozen, vliegers
en politiemannen, zoals zelfs Hitier
niet nodig had". De Guardian
schryft daarover: „De veiligheids
maatregelen weerspiegelden byna
een paniek". De Daily Mirror: „Het
moet de Koningin duidelyk zyn ge
worden, dat de Canadese regering
een fout gemaakt heeft door haar
toe te staan of te adviseren een be
zoek aan Quebec te brengen. De
Franse Canadezen weigeren haar als
Koningin van Canada te aanvaar
den". De Daily Express tenslotte
noemt Quebec een „Stad der
schande".
Uitgeslapen? neen...
De HARDE MATRAS met alle comfort van 'n ZACHTE.
in Spanje op te geven? Dit !s de
vraag die de Bonner „Generalanzei-
ger" heeft beziggehouden. Het blad
meldt, onder vermelding van „eigen
berichtgeving" Madrid: De beloften
die Charles Hugues en prinses Irene
enige maanden geleden door de
Spaanse carlisten zyn gedaan, gin
gen zeer ver: men had verzekerd,
dat niet alleen de aanhangers in de
Carlistische beweging de kandida
tuur van de prins zouden ondersteu
nen, maar dat ook onder de gehele
bevclking voor hen beii'en een bewe
ging op gang zou worden gebracht.
In de eerste plaats had men de
prins verzekerd, dat hij binnen het
Spaanse kabinet op grote medewer
king kon rekenen. In verband met
deze beloften en toezeggingen had de
prins duidelijk op een snel succes
gerekend. Al deze beloften bleken
echter al spoedig een volledige mis
rekening te zyn: generaal Franco
toonde zich vanaf het begin niet zeer
geneigd een carlistische troonopvol
ger aan te nemen. De in het kabinet
in Madrid hier en daar aanwezige
vriendschappelijke gevoelens voor
Huguvs verdwenen met deze hou
ding van Franco als sneeuw voor de
zon. En de voorzichtige politiek van
de Koninklijke familie in Soestdijk,
die de financiële mogelijkheden van
prinses Irene danig inperkte om een
actieve interventie van het prinselijk
paar in de Spaanse politiek zo mo
gelijk te vermijden, sloeg de hoop
van de Carlisten op een grote aan
was van financiële middelen voor de
propaganda de bodem in.
De prins en de prinses hadden in
middels hun domicilie gekozen in Ma
drid, maar de voorname geslachten
in Madrid, zoals de hertog van Osuna,
van Alba en van Monbellano, die zich
vóór de verloving met Charles Hugues
bijzonder met prinses Irene hadden
ingelaten, sloten hun huizen voor
haar nu zy met Hugues getrouwd is.
De sociale boycot is byna absoluut.
Zelfs by de opening van de grote
operaweek, die in Madrid werd ge
houden, kreeg de prins geen plaats-
kaarten meer met de mededeling dat
alle stoelen helaas waren gere
serveerd Deze sociale boycot en
de teleurstellingen hebben by prinses
Irene een zware depressie veroorzaakt
en zy en haar man hebben op het
ogenblik heel weinig hoop, dat zy het
op den duur in Madrid kunnen uit
houden. Zelfs toen een van de mede
arbeiders van de prins, Manuel Pe-
reda de Regura een boek uitgaf, dat
„Carlos en Irene" heet, vond men in
Madrid bijna geen boekwinkels die
het wilden verkopen.
Het is in verband met deze ont
wikkeling zeer waarschijnlijk dat
prins Charles Hugues en prinses
Irene, ongacht alle ontkenningen,
toch vroeger of later hun huis in
Madrid zullen opgeven en zich in het
buitenland of in de Spaanse provin-
zullen vestigen, waar de prins po
litiek een grotere bewegingsvrijheid
kunnen verkrijgen dan hy op het
ogenblik in Madrid geniet.
Buitenlandse bezwaren
tegen centrale antenne
Tussen de P.T.T. en de Europese
Radio Unie zal binnenkort overleg
plaats hebben in verband met de
P.T.T.-plannen tot doorgifte van
buitenlandse televisieprogramma's
via het centraal antenne systeem,
waarmee de P.T.T. reeds geruime
tyd experimenteert in het Haagse
Bezuidenhout.
Zoals gemeld zal dit systeem gelei-
delyk worden ingevoerd, te beginnen
in de grote steden. De Europese Ra
dio Unie meent, dat voor het door
geven van buitenlandse t.v.-
programma's auteurs- en andere
rechten moeten worden betaald, de
P.T.T. is het daarmee niet eens, om
dat zo zegt zy er geen sprake
m heruitzending.
teiavs
Voor het prov. gerechtshof
in Z.-Holland werd heden
behandeld de zaak tegen G.
R., aangeklaagd van het in
het publiek dragen van de
Militaire Willemsorde zonder
daartoe gerechtigd te zijn.
Beklaagde werd veroordeeld
ton 6 maanden gevangenis
straf.
Een geneesheer te St.-
Etienne ontving dezer dagen
bezoek van een zonderlinge
patiënte, een meisje van 18
jaren die leed aan nyctalope,
dat is: zij is blind, wanneer
de zon schijnt, maar kan in
het duister zeer goed zien. De
1 ziekte is ongeneeslijk.
