f.1.600:
SAMSON
)uiis kerkkoor
met heilige
zong
ernst
kunst
kalei öoscqqp
10 WINNAARS UIT DE
VOETBALTOTO
te Eindhoven
Sweelincks werken
aluut aan ons land
Boeiende expositie
van schilderijen
en bronssculpturen
KREGEN ELK
de koning van de shag
Vermaard Windmill'-
theater gesloten
Opening schouwburg
LEIDSCH DAGBLAD MAANDAG 5 OKTOBER 1964
ade Geref. Kerk van Noordwijk aan
Zee
Geref. Kerk van Noordwijk/
had het kerkkoor van de
dus-kerk in Essen-Altendorf
•st, een 30-tal zangers, geleid
fierce Cunningham
Dance Company
Mcrce Cunningham Dance
my uit New York, die sinds
maanden in Europa op tour-
zal donderdag 8 oktober een
bezoek aan ons land brengen,
rdt één enkele voorstelling ge
in de Kurzaal te Schevenin-
ce Cunningham, die kort gele
en reeks voorstellingen gaf in
n, is een exponent van de mo-
dans en zijn kunst kan men
1 bij die van de nieuwe realis-
Cunningham heeft zijn
jjl, die men abstract en expres-
an noemen, sinds 1944 in deze
ïg ontwikkeld. Hij maakte vele
deel uit van de groep van Mar-
traham en richtte in 1952 het
:hap op. waarmee hij thans
a bezoekt.
Maxim Gorki's
inderen van de zon"
Haagse Comedie" heeft een
de première gegeven van
1 Gorki's „Kinderen van de
van 1905) in de Kon. Schouw-
e Den Haag, zulks onder de
eus verzorgde regie van Peter
ff. De hoofdrollen werden ver
door Bob de Lange, Anny de
Anne-Marie Heyligers, Pim
rs, Do van Stek, Joris Diels en
van der Lingen. Wij hopen
1 nader terug te komen.
Hainburgse prijs
or Rolf Italiaander
linds zyn elfde jaar in Ham-
)Uponende Nederlander Rolf Ita-
.|^pr, (52), als auteur vooral be-
[rnaoor zijn boeken over Afrika,
<0pde Hans-Henny-Jahnn-prijs
sj^ Vrye Academie voor Kun-
zyn woonplaats gekregen. De
ledraagt ongeveer f 9.000 gul-
His land is Rolf Italiaander niet
Hij heeft veel in Afrika
gereisd. Als amateur-ethno-
tffeaat zijn belangstelling vooral
de levenswijze van de be-
waarbij de Afrikaanse kunst
zijn speciale be-
SBlling hebben.
Hran getuigen o.a. de boeken:
kunst in Afrika", „In het
•an Albert Schweitzer", „Door
erwoud naar de woestijn",
■dschap met dieren" (Afrikaam-
IJsprookjes) en het jongensboek
■ange".
vrnaast heeft Italiaander veel
over de historische en po-
ontwikkeling in Afrika. Voor-
2ü hiervan zijn: „Afrika in op-
het in het Duits als pocket
APinen „Wanneer vertrekt gij
waarin hij het zwart-
9 probleem in Afrika behan-
a n het eveneens in het Duits
^|lceerde „Zwarte huis in rode
waarin hij de invloed van
>P£.a in Afrika beschrijft. Bin-
CE t verschijnt „De nieuwe lei-
APUi Afrika", als vervolg op „De
leiders van Azië".
is lid van de Vrije Aca-
voor Kunsten te Hamburg
Win de leden dichters, schrij-
p beeldende kunstenaars zijn.
^oto-expositie
0.7(
^pensen op weg"
1.-1
fpeet Stedelyk museum te Am-
0.7fn is de wereldtentoonstelling
fotografie over het thema
de mens? geopend. Deze ex-
oor, getiteld „Mensen op weg" die
tjo's omvat van 264 fotografen
l landen wordt, met dezelfde
^elyktydig in zes andere Euro-
._,eden, waarvan vyf Duitse, ge-
L De tentoonstelling is door
ropese musea, kunstzalen en
*Me instellingen uit totaal 12
E georganiseerd, in verband
Jijt feit dat 125 jaar geleden de
npafie werd uitgevonden De or-
|||or der tentoonstelling is dr.
IjjSawek, redacteur van het ge-
dBerde weekblad „Ster" te Ham-
^fflat tot standkoming der ten-
Kglling mogelijk heeft gemaakt.
Foto's dragen geen onderschrift,
sjleten voor zichzelf spreken. Dr.
heeft een keus gemaakt uit
ginder dan 22000 foto's die uit
wereld afkomstig zijn. Hij
*^200 fotografen aangeschreven
het materiaal te komen. Dr.
schrijft in het voorwoord van
lalogus dat hij zijn selectie niet
B ffreerste plaats gericht heeft op
goed arrangeerde of met uit-
antde fotografische middelen ge-
aaie foto's maar op éclatante fo-
expositie duur tot en met 8
rs 4ber.
MD
door hun (ongenoemde) cantor
organist. Wanneer we vernemen,
dat dit koor (niet te denken als
een ensemble op toernee), buiten
de wekelijkse liturgische functie,
nog zes concerten per jaar geeft,
waarin (oud en modern) motet
ten, kantates, oratoria en passie
muziek aan de orde zijn, dan ver
vult dit ons met diep respect. Dit
houdt een eruditie en een dienst-
besef in, als wij ons hier te lande
van amateurs nauwelijks vermo
gen voor te stellen.
Heilige ernst en discipline bleek al
by oogopslag uit het a cappella pro
gramma-onderdeel: drie motetten
van Distier, Psalmen 122 en 121 van
onze Sweelinck, twee 5 st. „geeste
lijke madrigalen" van Schein en een
i-st. motet van Schütz.
de verstaanbaarheid van de tekst, j gemusiceerdTrio Sonate in c vai
een belangrijk liturgische vereiste, j Quantz, Geistliches Konzert für So
Dat lukt alleen wanneer de stemlij- pran und Bass van Schütz, begeleid
nen helder; bescheiden en rank blij- of aangevuld door de eigen organist
ven. Stemuitzetting wordt vermeden, en door deze laatste is het Magnifi-
dit schaadt de mededeling van de j cat voor orgel van Buxtehude
boodschap in de teksten vervat. tolkt met onmiskenbaar talent.
Bij het verlaten van het <met een
vrij talrijk gehoor gevulde) kerk
gebouw vroegen allerlei leden van
het Noordwij kse koor „Cantate
Domino" ons om een vergelijkend
oordeel. Zij erkenden superioriteit
van het Duitse koor. Nu, zowel
Noordwijk als Essen noemen we
superieur. Alleen, deze Duitsers
zijn veel productiever en, het kan
nauwelijks anders, overwegend
muzikaal individueel geschoold.
En, hoe jong ook, zij zijn constant
present bij hun koorsamenkom
sten!
Noordwijk is, ondanks het ontbre
ken van deze elementen, daarentegen
artistieker, Wat Johan Admiraal op
het stuk van klankschaving en het
doen bijeenkleuren van de stemmen
presteert, hebben we niet van de
Duitsers gehoord. De Essense diri
gent is musicologischer, de Noord
wij kse intuïtiever en spontaner in
gesteld. We wensten zaterdagavond
wel eens meer losheid, beweeglijk
heid, vreugde, straling, de toonkleur
voor „Herrlich, Jerusalem, Freude"
enz.
In ,,'t Regtliuys" in Nieuwkoop
Argentijnse auteur
Borges naar ons land
De in de hele wereld bekende
Argentynse schrijver en dichter Jose
Louis Borges zal van 12 tot en met
16 oktober een bezoek aan ons land
brengen. Hy is de gast van de
Nederlandse regering.
De 65-jarige borges, van wie ook
werk in het Nederlands is vertaald,
brengt thans bezoeken aan Engeland
en Duitsland.
De Staatssecretaris van O., K. en
W., drs. L. J. ML van de Laar, zal
de heer Borges op de eerste dag van
zijn bezoek ontvangen. Op 13 okto
ber houdt de heer Borges een inlei
ding voor de studenten van prof. dr.
J. A. van Praag, die aan de universi
teit van Amsterdam Spaanse taal en
letterkunde doceert. Dezelfde inlei
ding („La poesia gauchesca" de
poëzie van de Zuid-Amerikaanse
cow-boys) houdt de heer Borges op
14 oktober voor belangstellenden in
het Spaans-Portugees en Ibero-
Amerikaans instituut van prof. dr.
C. F. A. van Dam in Utrecht. Op het
programma staat voorts nog een be
zoek aan zijn uitgever, „De bezige
bij" in Amsterdam.
De heer Borges bracht zijn jeugd
door in Europa, waar hij studeerde 1
(Genève). Zijn Zuid-Amerikaanse
bewonderaars hebben hem al enkele
malen als kandidaat voor de Nobel
prijs voorgedragen op basis van zijn
kwaliteiten als schrijver van korte
verhalen.
Richard Flink
onderscheiden
Dc acteur Richard Flink te Rot
terdam, directeur van het Nieuw Rot
terdams Toneel, is benoemd tot
Officier in de Orde van Oranje Nas-
De versierselen behorende by deze
onderscheiding werden de heer Flink
na afloop van de toneelvoorstelling
in de Rotterdamse schouwburg door
de burgemeester van Rotterdam, mr.
G. F. van VValsum, uitgereikt ter ge
legenheid van zyn 40-jarig toneel-
jubileum.
De huldiging van Richard Flink
geschiedde aan het einde van de pre
mière van Faust van Goethe, dat
door Flink was geregisseerd. De ver
taling was van Gerrit Kouwenaar.
De hoofdrol Mefistofeles was toever
trouwd aan Ko van Dijk, die gedu
rende het eerste half jaar van dit
seizoen aan het Nieuw Rotterdams
Toneel is verbonden. Johan Schmitz
speelde de rol van Faust en Ida
Bons was Gretchen. De suggestieve
muziek was gecomponeerd door Otto
Ketting. De décors en kostuums wa
ren van Johan Greter, die erin was
geslaagd deze eerste voorstelling van
Faust op de Nederlandse planken
sinds ruim dertig jaar een zeer ver
zorgde afwerking te geven. Overigens
beperkt de voorstelling zich tot het
eerste deel van het drama.
SAMSON
Voor de vierde maal in dit sei
zoen is onder auspiciën van het
Kunstgenootschap ,,'t Regthuys"
een expositie geopend in het Oude
Raadhuis. Thans zijn het de
schilderes Eliza de Lormvan
Mussenbrug en de beeldhouwster
Jetty Homanvan Beek, die hun
werk in Nieuwkoop tentoonstel
len.
In aanwezigheid van vele genodig
den werd zaterdagmiddag deze expo
sitie officieel geopend. De voorzit-
te van het genootschap, dokter G. J.
Bremer, opende de bijeenkomst met
een welkomstwoord, in het bijzonder
tot de kunstcriticus Hans Redeker,
die het officiële openingswoord zou
uitspreken.
Hans Redeker besprak eerst het
werk van Eliza de Lorm. een kunste
nares. die volledig gebruik maakt van
de eenheid van licht en ruimte, het
geen steeds in haar werk is terug te
vinden. Zij is een volgelinge van de
expressionisten, die de helderheid
van de zonnige zuidelijke landen in
zulk een boeiende wijze heeft uitge
beeld. Zij heeft veel gereisd. Dit komt
eveneens in haar werk tot uitdruk
king. Er is volgens de heer Redeker
geen sprake van. dat de vrouw in het
creatieve vlak minder is dan de man.
We dienen respect, erkenning en
herkenning te betonen in het geeste
lijke en creatieve van de kunstena-
Vervolgens besprak Hans Redeker
het werk van Jetty Homan, die met
een aantal verrassende bronssculp
turen. Deze expositie verseirt. Hij
noemde dit een zeer gelukkige en
passende combinatie in dit histori
sche gebouw.
Jetty Homan is als danseres begon
nen en heeft daar bijzonder de plaats
van de mens in de ruimte leren ken
nen en dit heeft zij in haar sculptu
ren van toepassing gebracht. In haar
werk kan men de menselijke gestalte
ontdekken, uitgebeeld in onderwer
pen, die eerder ernstig dan speels
zijn. We zien haar „Gewond Wezen",
de „Vervolgde" en „De Angst", maar
evenzeer een indrukwekkend open
plastiek „Opstanding" Jetty Homan
heeft in haar werk gebruik gemaakt
van de eigen mogelijkheden en de
eigen grenzen en daarbij de mens
willen benaderen in zijn werkelijk
heid. Zy heeft een rythme in de open
ruimte gevonden en de ruimtelijke
mogelijkheden gebruikt iri een ex
pressie, welke men elders vaak mist.
Na zijn interessante bespreking
maakte Hans Redeker met de aan
wezigen een rondgang over de ten
toonstelling, die in de benedenverdie
ping schilderijen en plastieken bevat
en boven nog is aangevuld met het
werk van Eliza de Lorm. De tentoon
stelling is tot 26 oktober dagelijks ge
opend van 2 tot 5 uur.
Dit zijn de gelukkige winnaars:
ijk, G'
W.I.A. van Wlnte
des, R. d. Beere
Straat 12B, Rotter
J. Bolt, RoperIJwi
straat 13, Ensch
dstraat 38, Amersfoort. I J. Bor-
13, Tilburg. H. Engel, Hoekse
m-11. A. Mulder, „Karsveld", Gulpen Z.L.
3, Garsthulzen. J.H. Scholten, Makassar-
e. Michlel Tombal, Nleuwlandseweg 1,
Blom, v. Walbeeckstraat 21'", Amsterdam-
te-Prüst, Wijkeroogstraat 96. Velsen. M.
t 3. Goes Zld.
Doe de volgende keer ook mee! Opnieuw
10.000,- aan prijzen in de SAMSON
voetbaltoto. Let op de krant van 12 oktober.
Componist Ernst
Toch overleden
Een van de bekendste moderne
componisten, de uit Wenen geboortig
Ernst Toch, is op 76-jarige leeftijd
in Los Angeles overleden. Hij woonde
sinds 1934 in de V.S., nadat hij voor
de nazi's was uitgeweken.
Al toen hij nog op de middelbare
school zat, werden werken van Toch
in veel Europese landen uitgevoerd.
Aanvankelijk componeerde hij
hoofdzakelijk kamermuziek, doch la
ter schreef hij o.a. werken voor piano
waaronder zijn „Etudes" zeer wer
den geprezen. Tot zyn oeuvre be
horen ook Symfoniëen, waarvan de
derde in 1956 werd bekroond met de
Pullitzerprijs.
Godfried Bomans veroverde
Wenen als op slag
BOEIDE PAAR MILJOEN MENSEN
{Van onze correspondent)
Nog steeds wijden de Oostenrijkse bladen uitvoerige besprekin
gen aan het boek van Bomans dat in Wenen is verschenen en aan
zijn optreden voor twee letterkundige genootschappen, maar echt
populair is hij in Oostenrijk geworden door het televisie-optreden
van zaterdagavond, waarin hij op zijn rustige en briljante manier
een paar miljoen Oostenrijkers wist te boeien.
Toen hy later door de 30ste win
kelstraat van Wenen slenterde en
een restaurant bezocht, werd hij on
middellijk door een groot aantal
Weners herkend. In het begin was
hjj weliswaar bly om zyn anonimi
teit, maar tenslotte glunderde hy
toch van plezier over de populairiteit
die hy op korte termyn wist te ver
overen. Ik zou niet graag in de
schoenen hebben gestaan van de
Oostenrykse conferencier Conrads,
die het televisiegesprek met hem
had. Bomans beheerste het veld on-
mlddellyk door hem dadelyk „prof-
fessor" Conrads te noemen, waarme
de hy de Oostenrykse eerbied voor
titels hekelde. Zonder zich door de
vragen van de interviewer te laten
intimideren vertelde hy alles wat hy
op zyn hart had: hoe hy over Oos-
tenryk dacht, over zyn indrukken
van de stad, over zyn studietyd en
het ontstaan van zyn „Pieter Bas",
over muziek, moderne literatuur en
zyn eigen opera. Met een grote rust
en zonder een spoor van opdringe
righeid vuurde hij zyn opmerkingen
af, terwyl de conferencier er geen
speld, tussen kon krijgen.
Kort na het interview belde een
kennis my op die zei dat Bomans
met Conrads speelde als een grote
goedige hond met een klein peki-
neesje. De Oostenrijkse pers oordeelt
met de hoogste waardering over de
literaire kwaliteiten van zijn werk en
zyn gezonde opvattingen inzake de
toekomst van onze cultuur. Bomans
zelf heeft Wenen ontdekt als een
charmante en toch nog een vry rus
tige stad die hy beslist weer wil
opzoeken, maar dan incognito.
Na een week met hem te zyn rond
getrokken heeft dit de diepste indruk
op my gemaakt, n.l. dat hfj na een
receptie, een bezoek, een maaltyd of
een ontmoeting zich onmiddellijk
weer kan concentreren en dadelyk
naar zyn schrijf bloc grypt om ver
der te werken aan zyn nieuwste
Acteur Charles
Mahieu overleden
De Belgische acteur Charles Ma
hieu is te Brussel op 70 Jarige leef-
tyd overleden. Mahieu, die voorzitter
was van de Belgische bond van to
neelspelers en operazangers, heeft
onder meer deel uitgemaakt van de
„Comedie Fran<?aise" voordat hy toe
trad tot het gezelschap van Jean-
Louis Barrault en Madeleine Re-
naud.
boek. Toen hy op het vliegveld
paar minuten moest wachten voor
dat het vliegtuig vertrok, zat hy
alweer te schry ven.
„Toeiluch tsoord m Soho
SLAG VOOR SHEILA VAN DAMM
(Van onze Londense correspondent)
Het vermaarde ,,Windmill"-theater in Londen (Soho) met zijn
doorlopende voorstellingen welke 's middags om 12 uur beginnen
toevluchtsoord voor „vermoeide zakenlieden" wordt na 32 jaar op
geheven om plaats te maken voor een bioscoop. De "Windmill" een
waarlijk instituut in de Londense uitgangswereld, was vroeger, al
thans voor Engelse begrippen een van de meest gewaagde Variété
theaters waar lieftallige danseresjes zich op bevallige manier van
hun toch al schaarse kleding ontdeden.
Hier kon men jeugd en opgesmukte schoonheid" bewonderen.
Maar de Victoriaanse wet verbood dat zij zich in haar natuurlijke
staat ook maar een millimeter zouden bewegen.
Zo stonden ze dan verstard en
vastgenageld als standbeelden om by
het uitfloepen van de schynwerpers
van houding te veranderen of achter
de coulissen te verdwynen. Het ver
haal gaat van de man die het „stil
leven" van vrouwelyk naakt trachtte
te beinvloéden door niespoeder op het
toneel te werpen.
Het was te voorzien dat de tal
rijke striptease-clubs vaak uiterst po
ver en van verdacht allooi, die de
laatste jaren overal in Soho te voor
schijn zyn gekomen, het voortbe
staan van de Windmill zouden be-
PRINSES BEATRIX EN VELE
AUTORITEITEN WAREN AANWEZIG
(Van onze corrsepondent)
De Eindhovense stadschouwburg
het modernste toneeltechnische bouw
werk van Nederland is vrydagmid-
dag aan het Eindhovense stadsbe
stuur overgedragen.
Het gebouw dat f 12.000.000,- heeft
gekost werd namens de gemeente
aanvaard door burgemeester ir. Wit
te, die daarby de voorgeschiedenis
van dit theater memoreerde.
Formeel droeg hy het bestuur van
de stadsschouwburg reeds nu over
aan de Stichting Stadsschouwburg,
die de huurster van het theater zal
worden en tevens de zorg voor de ex
ploitatie zal dragen.
Wethouder Van Eupen aanvaardde
namens de Stichting Stadsschouw
burg het beheer over het gebouw en
de verantwoordelykheid voor het
kunstbeleid, zich ervan bewustzUnde
dat dit theater de gehele bevolking
moet dienen en dat de kunst een
giote waarde vertegenwoordigt by de
vorming van de jonge mens.
Wat de bespeling van de schouw
burg betreft zei hy de heer Gutt-
mann in de schouwburg byzonder
harteiyk welkom te heten. Hy meen
de te mogen verklaren dat alles in
het werk gesteld zal worden om bin
nen enkele jaren „Ensemble" in
Eindhoven gevestigd te krygen. Na
mens een burgery-comité werd aan
het stadsbestuur een bronzen sculp
tuur aangeboden voorstellende de
zonnestier welke in het midden van
het gebouw boven het monumentale
trappenhuis staat. Het kunstwerk
werd voor f22.000.- gekocht van de
Limburgse beeldhouwer Spronken
wiens werk op de biennale te Parys
met de „Prix des jeunes" bekroond
werd.
Er is by na 3% jaar over de schouw
burg gebouwd. Het gebouw dat aan-
vankelyk op 7 miljoen werd geraamd
is uiteindelyk voor 12% miljoen ge
reed gekomen. Het volgende voorjaar
zal echter alsnog het restaurant wor
den aanbesteed. Ook opvallend is de
entree en het imposante toneelhuis
de grote zaal is sterk oplopend. On
der de grote zaal 6% meter onder
het maaiveld is een „theatre en ron
de" gelegen met 450 zitplaatsen ter
wyl de bovenzaal er ongeveer 1000
bezit. Op de openingsavond heeft
Ensemble met medewerking van het
Brabantsch orkest en het Nationale
Ballet, „De bruiloft van Figaro" ten
tonele gebracht. Het Franse stuk van
de Beaumarchais werd voor de vyfde
keer in de Nederlandse geschiedenis
opgevoerd. By de opening was prin
ses Beatrix aanwezig evenals de mi
nisters Bot, Scholten, Witteveen. ba-
lon van der Straten-Waillet. deken
van het corps diplomatique, de voor
zitters van de Eerste en Tweede Ka
mer ,mr. Jonkman en mr. Van Thiel
de commissarissen der Koningin uit
Brabant en Limburg etc. eto.
Mr. Th. Bot .minister van O.K. en
IV. sprak het openingswoord uit
waarin hij herinnerde aan de gene
ra liteitsperiode waarbij het cultuur-
eigene van Brabant verdween. Alleen
dreigen. Inderdaad kan dit oude ver
trouwde adres voor het lichter®
genre het niet meer bolwerken tegen
de concurrentie, inclusief van bio-
scoopjes die als clubs vermomd ver
boden films mogen vertonen.
Toeristen uit de hele wereld kennen
het theater zoals het geval is met
de Paryse Folies Bergères. Maar de
shows waren er minder grootscheeps
en klaterend en ook niet zo duur als
de Franse. Het is trouwens een van
Londens kleinste schouwburgen,
slechts 320 plaatsen tellend.
Tydens de oorlog was de Windmill
hec enige theater in Londen dat ge
woon bleef doordraaien. Vandaar het
trotse motto van de Windmill: „We
never closed" (Wy hebben nooit onze
deuren gesloten)
De sluiting van de Windmill bete
kent een zware slag voor de popu
laire en enthousiaste directrice Shei
la van Damm tevens een voortref-
feiyke automobiliste die een Monte
Carlo Rallye-zege op haar naam
heeft staan.
Zy wil de Windmill girls by el
kaar houden en internationale tour
nees met haar maken.
Vele beroemde Engelse acteurs en
variétékomieken begonnen hun loop
baan by de Windmill o.a Peter Sel
lers, Harry Secombe, Jimmy Edward
and Alfred Marks.
Lustrumzaak voor
Job en Daphne"
De procureur-generaal by het
Gerechtshof te Den Haag heeft f. 25
boete geëist tegen een Haagse
auteur-uitgever, wegens het uitgeven
van het boek „Bob en Daphne" dat
volgens hem pornografie bevat. De
zaak werd integenstelling met de
behandeling door de rechtbank
met gesloten deuren behandeld.
De slepende zaak „Bob en Daphne"
beleeft zyn eerste lustrum, want in
december 1959 diende zy voor de
eerste maal voor de Haagse recht
bank. Zowel voor de rechtbank als
later voor het Hof en ook voor de
Hoge Raad volgde toen vrijspraak in
verband met een formele fout in de
dagvaarding.
Toen in 1963 weer een serie van
deze boeken uit België in ons land
werd ingevoerd, volgde een nieuwe
dagvaarding tegen de auteur-ultge-
de bouwwerken bleven over. Het ver- ver. De Haagse rechtbank sprak
langen van Eindhoven naar een hem opnieuw vry, omdat het boek
stadsschouwburg leidde er toe dat in
1952 deze plaats weer met een cul
tuurhistorische daad van betekenis
na een lange periode weer in de ge
schiedenis trad.
in het huidige tijdsbestek niet por
nografisch werd geacht. De officier
van Justitie, die een geldboete had
geëist, ging van dit vonnis in hoger
beroep by het gerechtshof.
