"PEURSLUITER
Museum of modern art
belangrijk uitgebreid
TJEGOLEW:
Kom er
ACHT-er
Pj
1 m
m m
i i i
IN HET HARTJE VAN NEW YORK
Fraaie resultaten
van activiteit
HOE
WERKT
HET
BLUNDER of....
grootse combinatie?
sterke strategie
randschijf
tegen
Maar omdat deze simpele veer-
sluiters met zo'n harde Klap
dichtslaan, heeft men ze gecom
bineerd met een schokdemper.
Moderne schokbrekers hebben als
beginsel.dat men olie bij samendruk
king een gemakkelijke weg heen biedt,
maar voor de terugweg slechts een
kleine opening vrijlaat.
1 I
4 i
1
Zwart gaat de dame winnen7.
d6—dö; 8. e4xd5, Lf8—b4; 9. d5xc6,
Lb4xc3t10. Pblxc3, b7xc6; 11. 00,
Pgge7. Zo op 't oog de normale
voortzetting. Achteraf blijkt dat
Df5 en op Tel, Le6 beter was ge
weest. 12. Lc4xf7t, Ke8—f8 (Kxf7;
13. Peöt enz. zou 't materiaal weer
gelijk brengen, maar psychologisch
Kom er ACHT-er
1. krukje heeft andere poot
2. tas op krukje is anders
3. deurslot omgekeerd
4. E op raam is F geworden
5. hemd rechter dief anders
6. middelste man vinger minder
7. oren van vaas links anders
8. pet politieagent anders
Zwart geeft mat in drie zetten.
CLXVHI
a b o <3 f«b
1 i
c 1 1
i
I
"i£ t 4
B
Zwart wint met Txb2 nog een
stuk. Waarom?
Oplossingen uiterlijk 13 november
aan W. H. van der Nat, Acacialaan
25, Leiderdorp.
X
1
4
1
1
M
B
1
4
Zaterdag 26 september 1964
hele grote stukken te tonen, zoals
de drie meter brede muurschilde
ring van Miro, die van de Har
vard-universiteit afkomstig is, en
Matisse's dansers. Picasso's beroem
de Guermica, door de schilder in
bruikleen gegeven, is te zien, even
als Monets immense tryptiek wa
terlelies, waarvoor een speciale hal
is gebouwd. Opvallend is in het
museum vooral de enorme ver
scheidenheid van het bezit.
Wie er zijn
Niets ontbreekt. De Franse im
pressionisten zyn uitvoerig verte
genwoordigd, evenals de kubisten,
de neo-impressionisten, expressio
nisten, abstracten. Rouault, De
tain en Soutaine naast de Duitsers
Kolde, Kirchner en Beekmann,
waarnaast weer de Amerikanen
Weber, Hartley en Hopper. De Na
bis (Vuillard, Bonnard) vindt men
even goed vertegenwoordigd als de
futuristen, dada en het surrealis-
Vooral interessant voor de Euro
pese bezoeker zijn de vele voorbeel
den van Amerikaanse kunst in de
uitgebreidste zin van het woord.
Men vindt Orozco, Siqueiros, Ben
Shahn goed gerepresenteerd in dit
wonderbaarlijke museum en na
tuurlijk ook Pollock. Willem de
Kooning, Georgia O'keefe en an
dere in Europa vrij weinig geziene
schilders, die hier tot de klassieke
Amerikaanse modernen gerekend
worden. Daarnaast geeft het „Mu
seum of modern art" veel aan
dacht aan de meest recente stro
mingen. Marisol, Burri, Ruaschen-
berg, Claes Oldenburg, zij zijn al
len te vinden met hun collega's,
assemblages en hoekige figuren.
ontwerpen", en niet minder boeiend
kort daarop een overzicht van es
thetisch speelgoed. Bijzonder veel
aandacht besteedt het museum
verder al sinds zijn oprichting aan
fotografie. Edward Steichen heeft
een one-man-show gehad, de be
roemde „Family of man" was er
te zien en nu kan men een fo
totentoonstelling „The photogra
pher's eye" bewonderen, vol van
saillante, vaak historische beelden.
Permanente exposities
Als permanente exposities zijn
sinds de heropening van het mu
seum verder te zien: tekeningen en
grafiek, foto's uit het archief, meu
bels (waarbij vele van Scandina
vische en Nederlandse herkomst)
en architectonische ontwerpen. Be
halve de beelden in de marmeren
tuin, waaronder werken van Rodin
(Bazac), Maillol, Matisse, Lipschitz,
Henry Moore en Calder, treft men
voorts ook binnen interessante
sculptuur aan. Een aantal kleine
re plastieken, van Matisse, Picasso,
Arp, Boccioni, Pevsner vindt men
in de zalen met schilderijen.
20.000 kunstwerken
Maar er zyn nu ook vjjf zalen,
die uitsluitend aan beeldhouw
kunst gewjjd z\jn en eenzelfde
soort historisch en systematisch
overzicht geven als de schilder
kunstafdeling. Het „Museum of mo
dern art" bezit 20.000 kunstwerken.
30.000 mensen zijn lid van de ver
eniging, die het ondersteunt. Rond
800.000 bezoekers telt men per
jaar. Zijn bestaan toont weer eens
ten overvloede aan tot welke artis
tieke hoogtepunten men in de VS
door een samengaan van financiële
offervaardigheid, toewijding en pu
blieke belangstelling in staat is.
TJEGOLEW
Hier verraste wit zijn tegenstan
der met: 34. 29—23, 18x29; 35.
3127, zwart kan nu wel 2934,
40 x 29, maar moet dan toch met
2430 verder met groot voordeel
voor wit. Op 25—30 volgt: 40—34,
29x40; 45x25, waarna zwart met
2429 moet ontwikkelen en dat is
hier niet best. 35. 6—11; 36.
37—32, 11—17; op 13—18 volgt 35—
30, 24 x 44 33x4, 44x31; 4x36.
37. 21—21, 16x27; 38. 32x12, 13—
18 op direct 26—31, 12—7 enz. zal
zwart zeker verliezen. Op 2934,
40x29; 13—18, 12x23; 26—31,
volgt: 23—18, 9—13 of? 18x9,
14x3; 35—30, 25x32; 38x39. 39.
12x34, 9—13; op 28—22 volgt 24—
29 en op 38—32 volgt 24—30. 40.
34—29, 26—31; 41. 35—30, 25 x 32;
(zwart sloeg hier eerst 24 x 44) 42.
8x36, en zwart gaf op.
F. GORDIJN.
(Van onze correspondent)
Sinds zijn bescheiden begin in 1929, toen mevrouw Abby Al-
drich Rockefeller met een paar vrienden een zes kamer apparte
ment op Manhattan huurde om schilders als Van Gogh, Seurat
en Gauguin aan het Amerikaanse publiek bekend te maken, heeft
New Yorks wereldberoemde „Museum of modern arts" al heel
wat vernieuwingen en uitbreidingen meegemaakt.
Eind mei van dit jaar heeft het sinds 1948 in de 53ste straat
West gevestigde museum zijn poorten na vijf en een halve maand
onderbreking heropend om te laten zien, welke resultaten de eer
ste fase van het meest recente drastische uitbreidingsplan hadden
opgeleverd. De tweede fase wordt pas werkelijkheid aan het eind
van de zestiger jaren.
Onze schaakrubriek
Het type deursluiten berustend'
op het uit het lood plaatsen
een der stijlen, werd reeds in
de late Steentijd uitgevonden.
Kunt U de acht afwijkingen In de belde bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit Bijvoegsel.
Muurschilderingen in het Museum of modern arts".
De binnenplaats van Rocke
feller's tuin voor de beeldhouw
kunst
Nieuwe vleugels
De uitbreiding, die nu al klaar
ts, omvat twee gloednieuwe vleu
gels en een belangrijke vergroting
van de beeldhouwkunsttuin, die
mee zijn bomen, zijn grondbedek-
king van marmeren tegels uit Ver
mont, zyn ruim opgestelde en
goed uitkomendè beelden een oase
van in steen en brons gevangen
rust is temidden van het turbu
lente leven in het hartje van New
York. Een cafè-restaurtnt met ter
ras maakt de museumtuin boven
dien tot een geliefkoosde plek om
uit te rusten en de roezigheid van
het denderend verkeer voor een
ogenblik te ontsnappen. Door de
nieuwe vleugels is het mogelijk ge
worden een veel groter deel van het
museumbezit te exposeren dan tot
nu toe het geval was. Dertig pro
cent van de schilderijen en beeld
houwwerken, die het museum be
zit, zijn nu te zien in een hoogst
interessant overzicht van de moder
ne kunst: van impressionisme tot
pop-art. Ook is er nu ruimte om
Geen „mausoleum"
Het museum, dat in 1935 Van
Gogh in Amerika bekend maakte
door een grote reizende tentoon
stelling samen te stellen stelt er
een eer in niet een mausoleum te
zyn, waarin kunstwerken met eer
en achting worden bijgezet. Inte
gendeel. Het lanceert voortdurend
nieuwigheden, het steunt experi
menten en probeert door voor
drachten en films een actieve rol
te spelen in het cultureel toch al
verre van slaperige New York.
Dichters als W. H. Auden, Mari
anne Moore, E. E. Cummings en
Robert Frost lezen er uit hun
werk, jazzconcerten worden ge
houden in de tuin en een film als
„vorig jaar in Mariënbad" werd on
der auspiciën van het museum
voorvertoond. Bovendien schrikt
men niet terug voor de meest on
orthodoxe tentoonstellingen.
In 1950 toonde men moderne
meubels, het jaar daarop ontwer
pen voor autocarrosserieën. Hoogst
interessant was weer een jaar latei-
de expositie: „Olivetti, industriële
Onze damrubriek
Wanneer een schaakspeler in zjjn
partij een ernstige fout maakt, een
„blunder begaat" zoals dat in
schaaktermen heet' dan kan het
wel gebeuren, dat het resultaat toch
nog tot een overwinning leidt voor
de „blunderaar". En dan is het
vaak zo verlokkelijk om dan net te
doen, of aan die blunder juist stoelt
op een geniale conceptie! Loopt het
echter mis, dan is „de blunder"
toch nog enigszins een excuus voor
het verlies.
In de volgende partij begaat wit
of een blunder of het is een geniale
combinatie. In elk geval een plezier
om na te spelen.
Wit: T. J. Marshall.
Zwart: N. Halper.
Neuw-York 1941.
1. e2e4, e7—e5; 2. Pgl—f3, Pb8—
c6; 3. di2—d4, e5xd4; 4. c2c3, d4x
c3; 5. Lfl—c4, d7—d6; 6. Ddl—b3!
(na 6. Pxc3, Le6 krijgt zwart een
bevredigend spel). 6Dd8d7
(En nu komt de zet, die vermoede
lijk toch echt wel een ernstige fout
is geweest) 7. Db3xc3?!?
moeilijk te verwerken zijn Boven
dien houdt wit dan 't beste eind
spel). 13. Lf7b3, Lc8b7; 14. Lel—
e3, Pe7—f5; 15. Le3—c5t, Pf5—d6;
16. Pf3d4, Ta8e817. Tfl—el,
h7h5 (op Txelt; 18. Txel, h5; 19.
Pe6t; 20. Pxc7 wint wit, want na
20 Kf6; 21. Ld6 of 20 Ke8;
21. Ld6f, Dd6; 22. Te8 mat). 18.
Pd4e6t, Te8xe619. Lb3xe6, Db7—
d8; 20. Tel—e5, Th8—h6; 21. Tal-
el, Lb7c8 (zwart zit vast in de
greep) 22. Le6b3, Lc8b7; 23. Lc5
e3! Pd6f5 (op Th8, Lg5 en Le7
is 't uit). 24. Le3xh6, g7xh6; 25. Pc3
e4 (stelt men de waarde van een
dame gelijk aan twee torens, dan is
het materiaal evenwicht nog be
houden, echter in een schaakpartij
gelden andere waarden). 25...
Kf8g7; 26. Pe4—c5, Kg7—f6; 27.
Pc5xd7t, Dd8xd7; 28. Lh3—e6 en
zwart gaf op.
Ladderwedstrijd
CLXvn
1. 33—29, 18—22; 2. 38—33, 12—
18; 3. 42—38, 7—12; 4. 32—28, 19—
23; 5. 28x19, 14x23; 6. 35—30,
1—7; 7. 40—35, 20—25; 8. 47—42,
ÏO—14; 9. 33—28, 22x24; 10. 30x28,
wit ziet dus wel wat in een rand-
sohijf bij de tegenstander. 10.
17—22; 11. 28x17, 11x22; met het
oog op zijn randschjjf leidt zwart
direct het fla/nfcspel in. 12. 3933,
5—10; 13. 44—39, 14—19; 14. 37—32,
10—14; 15. 41—37, 14—20; 16. 50—
44, 9—14; 17. 46—41, 3—9; 18.
3228, 2024; de zwarte positie
leent zich er niet goed voor om
veld 22 te blijven bezetten. 19.
28x17, 12x21; 20. 37—32, 21—26;
21. 41—37, 7—12; 22. 44-^0, 2—7;
hier vinden wij de weg die wit nu
inslaat belangrijk.
Lange vleugel
In dit soort stellingen wordt
altijd vervolgd met 3328 enz.
mede met het oog op een gunstige
schij venverdeling. Wit doet dit
echter niet. Hij vervolgt met zijn
lange vleugel waarop hij minder
schijven heeft dan de andere en
het lijkt dan alsof hij de strijd
tegen het randstuk met weinig
kans op succes kan voeren.
Niets is echter minder waar!
23. 32—28, 14—20; 24. 37—32,
26 x 37 25. 42 x 31, 4—10 26. 48—42,
1822; u ziet het, zwart moet zich
verklaren. 27. 28x17, 12x21; 28.
32—28, 10—14; 29. 31—26, 7—12;
30. 26x17, 12x21; 31. 36—31, 21—
26; 32. 42—37, 8—12 33. 34—29,
1218; zwart voelt niets voor de
ruil 2430, waardoor het gehele
centrum onder wits controle komt.
Zie diagram.
BOM
Combinatie van .schroefveer en
schokdemper bewerken een zo
wel snelle als geruisloze sluiting.
Het behalen van voordeel op een
randschyf by de tegenstander is
geen eenvoudige zaak. Dat zal
menige damspeler in de praktijk
wel hebben ondervonden. Het is
daarom, dat wfj met meer dan ge
wone aandacht het spel volgen
van de Russische spelers Koeper -
man en Tjegolew in het wereld
kampioenschap te Merano wanneer
hun tegenstanders een randschy-
venpositie hadden.
Het lijkt ons dat vooral Tjegolew
hier wel raad mee weet. Achter
eenvolgens waren het de Italiaan
Saletnik, de Australiër Langrass
en de Nederlander Bom, die moes
ten ondervinden, dat Tjegolews
strategie hiertegen bijzonder sterk
is.
Hieronder volgt de partij tussen
Tjegolew met wit en Bom,
waarin de Rus met zijn 9de zet de
Nederlander een randschjjf be
zorgde. Wel trachtte Bom toen een
flankspelgenre in te leiden
waarin het randstuk goed stond
maar Tjegolew wist dit om te bui
gen in een voor hem kansrijker
speltrant. Hij besloot een voor hem
reeds gunstige stand met een fraai
schijf off er, dat een winstetelling
opleverde. Dit offer komt ook voor
in de Sfinx-variant van de Hol
landse opening en is voor zover wij
weten afkomstig van oud-wereld
kampioen wijlen Ben Springer.
Op tuinhekken, bijkeukendeuren e.d.
gebruikt men veelal deursluiters,
pnl?pl K®nie.tf»nrf. on hff «.nnnnen
