Waardering voor onze
muziek in Australië
Kom er
ACHT-er
FRANCOISE VETTER VERTELT
Toehoorders zijn er
spontaan
open en
ZEER POVER SPEL
BOUWTENT
Tjegolews aanval
op lange vleugel
Zaterdag 19 september 1964
(Van onze Australische correspondent)
De waardering van buitenlandse kunst en kun- moet worden
stenaars over en weer in Nederland en
Australië beweegt zich langs lijnen van ge
leidelijkheid. Gezien de grote afstanden, die be
langrijke kosten met zich brengen, is het niet
verwonderlijk, dat „uitwisseling" van kunste
naars meestentijds langs officiële weg geschiedt,
óf vooraf door belanghebbende organisaties
Zo heeft Australië in
het verleden o.m. bezoek gehad van de toneel
speler Rob Geraerds, de dirigent Willem van
Otterloo en de pianist Marinus Flipse. Het is,
bij ons weten, echter voor het eerst, dat een Ne
derlandse artieste, de celliste Frani^oise Vetter,
het geheel op eigen wieken gewaagd heeft haar
kunst in Australië ten gehore te brengen, en
daarin geslaagd is.
Bekende naam
De naam Fran^oise Vetter
zal Hagenaars en anderen, die
uitvoeringen van het Residen
tie-Orkest bijgewoond hebben,
niet onbekend in de oren klin
ken. Zij heeft als celliste ge
speeld in het Gebouw voor K.
en W. onder leiding van Wil
lem van Otterloo, in Pulchri
Studio met medewerking van
Felix de Nobel van het Ned.
Kamerkoor, in Rotterdam in de
aula Boymans voor de Rotter
damse Kunstkring als soliste,
alsook voor de vereniging Dan
te Alighieri, en in Museum
Boymans met het Rotterdams
Philh. Orkest.
De vorige maand heeft zU een
tournee gemaakt door Australië,
waar zij met veel succes is opgetre
den voor zowel Nederlandse als
Australische verenigingen.
Met haar veelzijdige ervaring
zij heeft niet alleen geconcerteerd
in Nederland, maar ook in België,
Frankrijk, Italië, Zwitserland, Pa
lestina, Canada en de Ver. Staten
en haar daar geoogste roem (mu
ziekcritici in de gehele wereld en
zelfs Pablo Casals hebben haar
prestaties geprezen) kon het niet
anders of haar tournee in Australië
zou nieuwe lofprijzingen brengen.
Zij had pas een serie uitvoeringen
gegeven in India, Ceylon, Thailand
en Japan, en haar bezoek aan het
vijfde werelddeel werd een culmi
natie in de reeks van successen,
welke zij op haar reizen heeft ge-
Voor de radio
1*1 Nederland is Frangoise Vetter
vele malen voor de radio opge
treden, en het is daarom begrij
pelijk, dat zij ook het oog gericht
heeft gehouden op de radio in
Australië. Daar er, afgezien van de
commerciële radiozenders, slechts
één radio-omroep is, de A.B.C.
(Australian Broadcasting Commis
sion) welke hoge eisen stelt aan
buitenlandse kunstenaars om voor
de microfoon te kunnen optreden
kan het als een bijzonder succes
worden beschouwd, dat de Neder
landse celliste deze barrière heeft
doorbroken.
„Wat mij het meeste heeft vol
daan", zo vertelde zjj mij in een
onderhoud na een harer vele uit
voeringen in Sydney, „is het feit,
dat de Australische Omroep Com
missie mij gelegenheid heeft gebo
den twee keer een recital te geven,
waar ik Nederlandse muziek ten ge
hore heb gebracht". (Het Austra
lische publiek zal dus zelfs nog van
haar kunst kunnen genieten wan
neer zjj alweer naar Amerika is ver
trokken, waar zij als celliste is ver
bonden aan het Philharmonisch
Orkest te Washington).
Lof voor publiek
MEJ. VETTER, die in juni en
juli Nederland heeft be
zocht (zij is, vóór zij zich in
het buitenland vestigde, o.a. lid ge
weest van het Utrechts Stedelijk
Orkest en heeft ook gespeeld voor
de Haarlemse Orkestvereniging),
liet zich tegenover ons lovend uit
over het Australische publiek: „De
Australiërs zijn open en spontaan",
zei ze, en ze vertelde, dat ze o.m.
gespeeld had voor muziekclubs in
Manly, Strathfield, Sutherland, Cro-
nulla, Glenbrook en voor de Mozart-
vereniging in Sydney. Deze muziek
clubs zijn verenigd in de federatie
van muziekclubs in Australië. Zij
zyn toonaangevend voor het muziek-
Onze bridgerubriek
Bij dm analyses der gespeelde
partijen tegen zeer sterke landen
teams alt het op, hoe weinig
sommig* Nederlandse topparen
zich kuünen beperken tot hun ge
wone ntrrmale spél, maar menen
door vrQemde biedingen en stunts
tot goede resultaten te kunnen
komen. Toen de wedstrijd Frank
rijkNederland (Baden Baden
1968geëindigd was, gaf de Fran
se speler dr. Théron, als zijn me
ning te kennen dat Frankrijk
slecht, maar Nederland nog veel
slechter had gespeeld.
Een der partijen waarop de
Fransman zijn mening baseerde
zag er als volgt uit:
Sch. A H B 9 8 6
Ha. A
Ru. A 8 7 4 2
KI. 5
Sch. V 5 3 Soh. 10 7 4 2
Ha. 9 8 6 5 3 Ha. H 10
Ru. 10 w RU.HB93
KI. 9 6 4 3 Z KI. H V 10
Soh.
Ha. V B 7 4 2
Ru. V 6 5
KI. A B 8 7 2
Zuid was gever, niemand kwets
baar. Het Nederlandse n.z.-paar
bood (O.w. pasten) als volgt: zuid
pas noord één schoppen zuid
twee harten noord vier ruiten
zuid vijf ruiten.
Passen op ruiten
Noords bod van vier ruiten was
kennelijk gegrond op de gedachte,
dat zuid op drie ruiten zou kun
nen passen. Indien dat het geval
was, dienen njz. hun biedmethode te
herzien. Het bieden van 'n nieuwe
kleur op het drie-niveau is in ó.lle
moderne biedsystemen forcing.
Het springerige bieden „ét la mode
1935" is dan niet meer nodig en
men kan op lager niveau nog de
nodige inlichtingen uitwisselen.
Let er ook op, dat de oostspeler
vijf ruiten niet doubleerde, on
danks zijn fraaie spel en sterke
ruitens. Oost kwam met klaveren
heer uit, zuid won; in slag 2 volgde
troef naar het aas en daarna werd
een kleine schoppen uit noord op
Kom er ACHT-er
1. Etiket op fles rechtsboven aan
andere kant.
Z. ijzerdraad rechts aan spijker
loopt door.
3. stoelpoot anders.
4. bovenste dwarslat rechter stoel
anders.
5. boom op achtergrond in deur
groter.
6. broekspijp breder.
7. kortere spijker in plankje op de
grond.
8. man heeft plooien in de nek.
tafel (zuid) afgetroefd. Noord
kwam hierna met hartenaas aan
slag en speelde troef, oost nam.
Noords speelwijze was niet slecht
doch tegen de bestaande kaartver-
deling was geen kruit gewassen en
n.z. gingen twee down. Met open
kaarten is het spel misschien te
winnen, maar in de Europese kam
pioenschappen speelt men helaas
met dichte kaarten.
Nu de gebeurtenissen aan de
tweede tafel. Noord één schoppen
zuid twee harten noord drie
ruiten. Dit drie ruitenhod is dus
forcing zuid moet verder bie
den. Zeker is, dat de modern bridge
spelende Fransen zo'n bod als
dwingend opvatten en even
zeker is het, dat ons Nederlandse
o.w.-paar die techniek zijner tegen
standers had behoren te kennen.
Doubleren
Wat oost op de onzalige gedach
te bracht om nu dat bod van drie
ruiten te doubleren, kan men
slechts raden. Dit doublet is mis
schien een aardig
als men in de huiskamer tegen
oma en opa speelt, die dan in
paniek tot het verkeerde contract
van drie schoppen of drie Sans
besluiten in de internationale
toernooizaal is zo'n doublet een
bridgezomde van de eerste orde.
De straf volgde snel: zuid had
geen enkel probleem en paste,
daarmee aangevende dat het rui
tencontract hem best beviel. Noord
had eerder bridge gespeeld dan in
Baden Baden en paste natuurlijk
ook.
Oost kwam uit met klaverenheer
gaat u nu eens op de plaats van
noord zitten. Noord wéét nu dat
de ruitens slecht zitten, bovendien
behoeft hij slechts negen slagen
te maken. Noord bleef eenvoudig
voorlopig van de troeven af, in
casseerde wat hoge kaarten en
ging gezellig over en weer troeven.
Het einde kwam met als resultaat:
dirie ruiten gedoubleerd, gemaakt
met twee overslagen!
Zolang men op deze manier
tegen sterke oppositie tewerk gaat,
heeft men nul procent kans om te
winnen. Nog sterker als men zo
speelt tegen het derde team van
Groenland zal men nog grote
moeite hebben tot winst te komen.
Met zijn verontschuldigingen aan
het derde team wegens zijn onder
schatting hunner capaciteien.
FILARSKI.
FRANQOISE VETTER
leven in dit land en spelen een be
langrijke rol in de ontwikkeling van
muzikaal talent, o.a. door verlening
van studiebeurzen. Him ledental
heeft zelfs niet onder invloed van
de televisie geleden. De avonden,
welke deze clubs organiseren, zijn
altijd druk bezocht, want er is
honger naar muziek in „Nieuw Hol
land".
Er bestaat geen betere weg voor
jong talent om door te breken tot
het grote publiek dan een optreden
voor deze muziekverenigingen. Juist
het feit, dat het gehoor uitsluitend
bestaat uit muziekliefhebbers en
-kenners maakt zo'n optreden voor
de uitvoerende musici van verstrek
kende betekenis. Zij openen daar
mee voor zichzelf de weg naar roem.
Nederlandse
pianiste:
Frouwe Hoffman
EEN bekende Australische pia
niste, Tessa Birnie, heeft Fran-
goise Vetter op zulke avonden
begeleid een hele eer voor onze
Nederlandse kunstenares. Een stu
wende kracht achter mej. Vetters
tournee echter is Frouwe Hoffman,
een Nederlandse pianiste, die al zo'n
20 jaar in Australië woonachtig is
en veel heeft bijgedragen tot grotere
appreciatie van het Australische
publiek voor Nederlandse muziek.
Haar naam heeft een bekende klank
in Nederland, want zij speelde o.a.
met Eduard van Beinum in de
Haarlemse Orkestvereniging en
heeft gestudeerd aan het Amster
damse Conservatorium onder Hen
drik Andriessen.
Het is voornamelijk Frouwe Hoff-
mans initiatief geweest, dat Fran-
goise Vetter naar Australië heeft ge
bracht. Zij heeft mej. Vetter op
verschillende uitvoeringen begeleid
(tezamen met de Nederlandse flui
tist Hans Roos) en verdient hulde
voor haar activiteit om Nederlandse
cultuur onder het Australische
publiek te brengen.
Nederlandse
fluitist Hans Roos
HANS Roos, die al 12 jaar in
Australië woont, heeft in Den
Haag gestudeerd bij de heer
Prins van het Residentie Orkest.
Hij was lid van het Haagse Jeugd
orkest en zijn muzikale associatie
met Frouwe Hoffman dateert van
zes jaar geleden. Het trio Frangoise
Vetter, Frouwe Hoffman en Hans
Roos werd voor de tournee van de
celliste aangevuld met de uit Alk
maar afkomstige sopraan-zangeres
Helen Vrij, die twee jaar geleden
naar Australië is gekomen, in Duits
land heeft gestudeerd en in Neder
land vele malen voor de radio is
opgetreden. Haar liederen van Mo
zart en Schubert oogstten hier groot
succes.
Bij de uitvoeringen voor verschil
lende muziekclubs was het opmer
kelijk, dat de solo sonate welke mej.
Vetter als speciale Nederlandse bij
drage had gekozen (namelijk die
van Hendrik Andriessen) al het
andere in de schaduw stelde, zowel
de trio sonate in d major van Bach
als de sonate in g minor van de
Engelse componist John Eccles. Het
Australische gehoor in Cronulla bijv.
was diep onder de indruk van deze
moderne Nederlandse muziek.
„Het was een grote overwinning
voor mjj", vertelde mej. Vetter ons
na afloop van deze uitvoering. Zij
voegde er tot goed begrip aan toe:
„Ik heb op andere muziekavonden
gepoogd werk van Andriessen uit te
voeren, maar sommige organisatie
commissies hebben het geweigerd,
omdat zü vreesden, dat het publiek
het te modern zou vinden. De avond
in Cronulla heeft bewezen, dat de
Australiërs er wel degelijk gevoelig
voor zijn. Het geven van Neder
landse muziek in het buitenland
schenkt mij altijd grote voldoening".
Lof in de pers
ZIJ uitte zich vol lof over de door
de Nederlandse Vereniging in
Sydney gehouden avond, waar
op een vrijwel uitsluitend Neder
lands gezelschap een uitvoering
heeft bijgewoond. De pers schreef
er in enthousiaste bewoordingen
over en roemde de „sublieme tech
niek" van mej. Vetter, en „de rijke,
volle toon van haar instrument". Op
die avond bracht mej. Vetter ook
een werk van de 18de eeuwse Ne
derlandse componist Willem de
Fesh, een openbaring voor de aan
wezigen en een goed voorbeeld van
spreiding van Nederlandse cultuur
in den vreemde. „De wijze, waarop
de Nederlandse Vereniging in Syd
ney door het organiseren van een
muziekavond de cultuurspreiding
bevordert, acht ik een unicum", zei
mej. Vetter.
Franqoise Vetter, die eind
augustus voor een tournee
naar Nieuw-Zeeland is ver
trokken en vandaar naar Cali-
fornië vliegt om in Los Ange
les een uitvoering te geven, zal
het komende jaar optreden in
de Carnegie Hall in New
York. Zij hoopt, dat intussen
de recitals die zij voor de Aus
tralische omroep-commissie
heeft gegeven, op den duur
zullen leiden tot een tournee
door Australië onder auspiciën
van deze commissie. Nog voor
haar vertrek uit Australië heeft
zij een ontmoeting gehad met
de directeur van het conserva
torium voor muziek te Sydney,
sir Bernard Heinze, en met
prof. Donald Peart, hoogle
raar in de muziek aan de uni
versiteit van Sydney. Bij even
tuele terugkeer naar Australië
zal zij ongetwijfeld op een gro
ter gehoor kunnen rekenen
dan ditmaal reeds het geval is
geweest.
HOE
WERKT
HET
'i
Kunt U dc
vinden'
acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
De juiste oplossing vindt U elders in dit Bijvoegsel.
Onze damrubriek
luchtsluis
nu veel werken met aëro-tenten:
zonder verdere ondersteuning
mdige luchtdruk omhoog worden
Een geringe over
druk is genoeg:
0,1 alm. betekent
reeds 1000kg per
m* tentdoek. (Hier
een nylonweefsel
met plastic-huidje).
De ventilator moet
echter de lekver
liezen compenseren.
Naast tenten van destandaardmaat: 21 m lang.
12 m breed, 6 m hooq. heef t men er o.a. van 30
12 m breed, 6 m hoog. heeft men er o.a. van 3Qm
lang, 15m breed en 8m hoog, met een luchtsluis
waardoor een vrachtauto naar binnen kan.
regalautomcat
Deze is voorzien van een,
cfoor een barometer en
een windmeter beïnvloede
regelautomaat, die bij extra
luchtverlies door schutten,
en bij stormachtige wind,
het toerental van motor en
ventilator verhoogt.
Wereldkampioen Tjegolew
hanteerde, zoals u in onze vo-
rige damrubriek heeft kunnen
zien, in zijn partij tegen de Bel-
gische kampioen Verpoest een
aanval tegen de vijandelijke
lange vleugel. De Nederlandse
deelnemer aan het wereldkam
pioenschap, ir. G. E. van Dijk
uit Bennekom, maakte reeds in
de tweede ronde van de strijd
om de wereldtitel kennis met
deze tactiek van Tjegolew
Van Dijk wordt, evenals Verpoest,
in de verdediging gedrongen, maar
hij speelt het aanmerkelijk beter.
Tjegolew krijgt dan ook bijzonder
weinig kans. Met zijn 21e zet maakt
Van Dijk door een twee om twee
ruil een einde aan de druk op zijn
lange vleugel, maar ziet zich dan
geplaatst voor een omsingelingstac
tiek. Van Dijk krijgt het zeer
moeilijk. Bij de 35e zet ontstaat een
belangwekkend spelmoment.
Het lijkt alsof Tjegolew daar
binnen enige zetten de winst kan
forceren, maar dit wordt belet door
een plotseling opduikende elegante
slagzet.
Interessant
Beide partijen zijn in evenwicht
tot en met wits negende zet. Dan
vervolgt Tjegolew tegen Van Dijk
met 1722. Tegen Verpoest zou
Tjegolew 410 zetten. Daar deze
partij eerst ln de veertiende ronde
werd gespeeld, zou het dus heel
goéd kunnen, dat Tjegolew het na
de analyse van zijn partij tegen Van
Dijk beter vond met 17—22 nog
even te wachten. In ieder geval is
het bijzonder interessant (en leer
zaam) deze partijen nog eens met
elkaar te vergelijken.
1. 32—28, 16—21; 2. 37—32, 21—26;
3. 42—37, 20—25; 4. 34—29. 19—23;
5. 28x19, 14x34; 6. 39x30, 25x34; 7.
0x29, 10—14; 8. 35—30, 14—20; 9.
30—25, 17—22; 10. 25x14, 9x20; 11.
4439, 1319; in tegenstelling tot
Verpoest heeft wit hier wel gele
genheid tot 3127 maar voelt daar
in verband met het stuk op 29 blijk
baar toch niet voor. 12. 5044, 8—
13; 13. 32—28, 2—8; 14. 28x17, 11x22;
15. 38—32, 4—9; 16. 32—28, 5—10;
17. 28x17, 12x21; 18. 42—38, 6—11;
19. 38—32, 11—16 20. 47—41, 8—12;
21. 32—27, 21x32; 22 .37x28, 26x37;
23. 41x32, zwart heeft hier niet de
kans gekregen hetzelfde te doen als
tegen Verpoest. Maar niu krijgen we
een nieuwe fase in de strijd. Zwart
gaat het nu met een omsingelings
tactiek zijn tegenstander bijzonder
lastig maken. Deze mogelijkheid
heeft voorgaande speltactiek dus
wel opgeleverd! 23.1621; 24.
46—41, 3—8; 25. 44-40, 1—6 26.
39—34, 6—11; 27. 48—42, 11—17;
28. 42—38, 18—23; 29. 29x18, 13x22;
30. 34—29, 20—24; 31. 29x20, 15x24;
wit heeft nu lastig spel. 32. 4339,
9—13; 33. 39—34, 13—18; 34. 49—44,
1015; 35. 3429, zie diagram.
In deze stand moest zwart even
heel goed oppassen. Ogenschijnlijk
kan hij snel winst forceren door:
8—13, 29x20, 15x24. Er dreigt nu
2429 dat wit gaat pareren met
4034. En nu lijkt het alsof 1823
voor zwart gewonnen is, want er
VAN DIJK
dreigt 24—29 of 21—27. Maar
volgt verrassend 3329! Slaat
22x42 tian is het na 29x9
Dus 24x42 want 4137
niet daar zwart 22x33
nu: 45—40, 22x33; 32—27,
41—27, 42x31; ad. lib. 36x9! Ja,
zou wat geweest zijn maar
vervolgde met 35. 1520;
40—35, 21—27; 37. 32x21, 17x26;
28x17, 12x21; zwart heeft altijd i
wat. Moet hij het een loslaten d
houdt hij wel wat anders
de omsingeling van schijf
38—32, 18—22; 40. 32—28, 8—13
28x17, 21x12; 42. 41—37, 13—18
diagram.
43. 44—40. Sterker is 37—32.
zag dat dan kon volgen: 10—
44—40 23x34, 40x29; 26—31, 36x!
18—22, 27x18; 12x34, ma
heeft zwart niets aan wegens: 3
28, 7—12; 28—22, 20—25 35-
24—35; 33—29, 34x23; 22—18
remise. Wij komen hier straks
terug. 43.—, 12—17; 44. 37—32, 1
21; 45. 32—28, 7—11; 46. 40-
11—16; 47. 28—22, (op 34—30 T
26—31) 18x27; 48. 34—30, 19—23,
30x28, 27—31; 50. 36x27, 21x34;
33—28, 34—39; 52. 28—22, 39-
53. 22—18, 43—48; 54. 18—12, 20-
55. 12—7, 24—29; 56. 7—1, 29-
57. 1—23, 33—38; 58. 23—41, 48-
en wit gaf op.
Bekijken we nu nog e
stand in het tweede diagram
spelen daar: 43. 3732. Hoewel
sterker is dan de tekstzet krijgt
het toch nog niet gemakkelijk
43.—, 19—23; 44. 44—40, 23x34;
40x29, 18—23; 46. 29x18, 12x23;
heeft nu drie voortzettingen
32—27, 33—28 en 45—40, 32—27
al helemaal niet sterk door 26-
Op 33—28, 23—29; 28—22, 7-
ziet het er ook niet best voor
uit. Op 45-40, 23—29; 35-
29x27; 30x19, 7—12; 40—43, 12-
zien we dan ook nog geen ren
voor wit. Voor de liefhebbers
fraai eindspel om te analyseren
F. GORD!
