Goed „Idee"
voor de
vrouw
Ongestild verlangen
Over vijftien jaar hebben we allemaal een
vaatwasmachineMaar waar moeten we hem laten
Zaterdag 19 september 1964
Pagina 3
lar
V= -J ,3
De naam is ,,Idee 64", het motto „comfortabel leven" en het
doel voorlichting geven over huishoudelijke apparatuur. Plaats
van het gebeuren: het RAI-gebouw te Amsterdam, van 17 tot
en met 26 september. De „Idee 64" is een tentoonstelling van
huishoudelijke apparaten, verlichting, keukeninrichtingen, sani
tair en verwarming. Zij is echter geen gewone huishoudbeurs.
Men kan er namelijk niet kopen, alleen kijken. Kijken en kiezen.
Nijlpaardfilet,
gestoofde rups
en zeewiersoep
Volgens de Engelse biochemi
cus dr. N. W. Pirie zal de snelle
groei van de wereldbevolking er
toe leiden dat de mens van het
jaar 2000 de onontbeerlijke ei
witten binnen krijgt door nijl
paard- of zeekoevlees te nutti
gen.
Pirie, verbonden aan het Brit
se experimentele laboratorium te
Rothamsted, beveelt voor de
gastronoom van de toekomst het
volgende voedzame menu'tje
zeewier soep
nijlpaardfilet gami
gestoofde rups met sausje van
boomblarenextract.
Volgens Pirie's voorspelling
zal het aantal aardbewoners in
de komende veertig jaren van
2.9 tot 6.9 miljard stijgen.
„Dit betekent dat er nieuwe
voedingsbronnen zullen moeten
worden gevonden", zo meent hij.
Als variatie op bovengenoemd
menu bevelt Pirie slangen en
zeekoevees hartelijk in uw be
langstelling aan.
Hij wijst erop dat het zwem
mende zoogdier in de Afrikaan
se staat Guinee, zij het uiter
aard in kleine porties, veelvuldig
op tafel verschijnt.
„Het is nonsens om te denken
dat de mens zal ophouden te
eten", zo meent de Britse geleer
de, „ik geloof niet aan een over
schakeling op illen met gecon
centreerd voedsel".
Linksboven: Welke huis
vrouw heeft er geen stofzuiger?
Maar er zijn er velen, die nog
steeds verkeerd omgaan met
dit oudste technische huishou
delijke apparaat. Zij gebruiken
de verkeerde zuigmonden en
vergeten de zak iedere dag
even te legen.
RechtsbovenDe pan op
tafel, dat mag tegenwoordig
als het maar een mooie pan is.
Die mooie pannen zijn er te
kust en te keur en soms kun je
er op tafel nog in bakken en
braden ook.
Onder: de RAI staat vol met
begerenswaardige apparaten.
We dromen er nu nog van.
maar er komt een tijd, dat we
ze hebben. Maar hoe geven we
al die dingen een plaats?
Twee jaar geleden ontstond de
expositie voor de eerste maal uit
een initiatief van het bedrijfsleven,
dat er behoefte aan had de consu
ment eens in de twee jaar een zo
compleet mogelijk overzicht te ge
ven van alles wat er op het gebied
van de huishouding te koop is.
En er is veel te koop, meer dan
het doorsnee-gezinsbudget toelaat
en er zijn bovendien van ieder
huishoudelijk apparaat zoveel uit
voeringen en merken, dat de as
pirant-koper de kluts kwijtraakt.
De „Idee 64" is er om die koper
een welbewuste keuze te laten doen.
De uitvinder van de naai
machine is doodgeslagen. Dat
gebeurde in 1807 in zijn woon
plaats Kufstein, waar de kleer
makers hun voortvarende col
lega Madersperger liever ver
moordden dan het risico te lo-
Nu wordt het dan weer herfst
en grabbelen de stukjesschrij
vers in de kist met gemeenplaat
sen, om er de weemoed, het af
scheid, gele bladeren en laatste
zonnedagen uit op te diepen. Ik
niet, ik heb er doodgewoon geen
tijd voor, al zie ik wel, dat de
merels onze lijsterbes leegpik-
ken, dat de rozen nog bloeien
maar zo mismoedig alsof ze zoe
ten dat het voor 't laatst is. Ik
heb achter iets anders te doen
dan daar weemoedig bij te mij-
meren, want een bitter kar-
(lll(\ weitje wacht me: de winterber-
ging van de kampeer spullen.
vis j Voor .de laatste maal pomp ik de
luchtbedden vol, niet om er op
uit M te slapen, maar om talkpoeder
gevolg in hun binnenste te krijgen.
Voor de laatste maal rol ik
slaapzakken uit en hang ze te
luchten. Ook het kleingoed
wordt „behandeld", vlekvrij,
roestvrij, deukvrij gemaakt en
diep weggeborgen. De tent krijgt
een goede beurt.
,öaan we kamperen?" vraagt
Marian verheugd als zij al die toe
bereidselen gadeslaat. Ze werpt een
blik op de hemel die dreigt met
regenvlagen en stormstoten, maar
met het optimisme van de jeugd
veronderstelt ze dat het nog wel
tal opklaren.
„Neen Puk", zeg ik droevig. „De
koek is op. Het wordt te koud, te
vroeg donker, het is herfst".
„Eergisteren scheen de zon",
mompelt ze hardnekkig. „En de
ide sc^ meeste kampeerterreinen zijn tot
eind oktober geopend".
Ik schud het hoofd en borstel
de luifel af. Marian loopt mok-
s j kend om mij heen. Ze heeft geen
itredet
zin om nu al aan de winter te be
ginnen
Ik aai even over de tent, die in
de gure wind over de waslijn
hangt. Goeie, ouwe, trouwe vrind.
Hoeveel zomers heeft hij al niet
met ons rondgezworven, hitte en
stormen, onweersbuien, windhozen
en wolkbreuken over zijn nok voe
len storten? Hij is er oud en lelijk
bij geworden, zijn witte huid zit vol
vlekken: van verpletterde insekten,
van rood, geel, zwart of bruin stof.
Hij heeft een onmogelijk model en
toch kunnen we niet van hem
scheiden.
Elk jaar zeggen we: Het vol
gend seizoen kopen we een bun
galow-tent, ik schaam me dood
voor dat smerige ding van ons.
Maar nauwelijks breekt de lente
aan, of we halen hem Juichend
van de zolder, kloppen hem uit,
begroeten zijn vlekken en vou
wen met de warmte, waarmee je
een oude kennis terugziet en we
pró ten niet meer over ver
vanging. Hem opzetten kost pre
cies tweeëntwintig minuten, af
breken tien minuten. Wat kun
nen nomaden beter verlangen in
het seizoen van de Grote Volks
verhuizing?
't Gaat regenen. Ik sleur de
zware tent haastig van de lijn,
sleep hem naar binnen en laat
Marian helpen met opvouwen. Ze
weet precies hoe het moet, ze heeft
het honderden malen gedaan.
„Zo. laat verder maar liggen",
zeg ik. „Papa brengt hem van
avond wel naar de zolder."
Ik verdwijn naar de keuken en
wanneer ik even later weer in de
kamer kom zie ik Marian op haar
knieën voor het bergje tent liggen,
haar neus tegen het groezelige
doek. Diep snuift ze de geueren op
die er in de loop van vele zomers
in zijn blijven hangen: de geur
van cypressen en rozen en stoffige
bergpaden en alpenkruiden en zoe
te meren en zoute stranden. De
geur van zon, föhn, mistral, jugo
en sirocco.
Ze ligt heel stil, haalt diep adem
en droomt van de verre streken die
ze eens heeft bezocht, waarvan ze
de namen niet kon onthouden,
maar die nog altijd voor haar le
ven, in een herinnering gevuld met
geuren, kleuren, diepten en hoog
ten. Het water van de Oostzee
smaakte anders dan dat van de
Adriatico, de zon in het noorden
heeft een andere dagindeling dan
die in het zuiden, de nachten aan
zee hebben een andere duisternis
dan de nachten in de bergen.
Ze droomt van verse sardines,
van pas geplukte abrikozen, van
door de zon rijpgestoofde druiven
en perziken en citroenen, van vele
soorten kaas, van knoflook, sala
mi, olijfolie en bosbessen. Al die
geuren en herinneringen hangen
nog tussen de vouwen van 't tent
zeil en zij herkent ze, stuk voor
stuk, alle tezamen: de zomer!
Ze schrikt even als ze me ziet
staan en krabbelt overeind.
„Hy ruikt lekker", zegt ze, ter
verontschuldiging. „Hoeveel maan
den duurt het tot we weer op reis
Ach, dat ongestilde verlangen
naar „daarginds", waar het ook
weze mogeOp de Veluwe of
aan het IJsselmeer of bezuiden
Triëst of ten noorden van Stock
holm Daarginds is altijd juist
niet thuis, heeft niets met win-
„Later, als ik groot ben, ga ik
óók in de winter kamperen".
„Op een ysschots?" vraag ik pla
gend.
Op de drempel keert ze zich om,
kijkt me hoogmoedig aan en mur
melt: „Heel ver weg.waar de
zon schynt".
Ze is alweer vergeten dat „hier"
en niet „daarginds" eergiste
ren de zon nog scheen.
THEA BECKMAN
pen minder werk te krijgen. De
opmars van de naaimachine was
echter niet meer te stuiten. Het
was het eerste industriële huis
houdelijke apparaat.
Het tragische einde van de heer
Madersperger heeft andere inven
tieve lieden niet afgeschrikt om
meer apparaten te ontwerpen en
te vervaardigen, die de vroeger zo
omslachtige huishoudelijke arbeid
konden verlichten. Zo ontstond de
stofzuiger, de elektrische strijkbout,
het fornuis, de elektrische koffie
molen, de wasmachine, de mixer,
de koelkast, de geiser. Men treft
in welhaast elke woning
Maar de ontwikkeling gaat door.
Er zijn inmiddels boenmachines,
vloerwrijvers, breimachines, strijk-
machines, haardrogers, diepvrie
zers, vaatwasmachines en sapcen
trifuges. Er is een meneer, die een
prototype van een elektronische
naaimachine heeft gebouwd. In
1970, uiterlijk 1980, staat hij in uw
kast. Tegen die tijd vindt ge uw
mooie aardgaskomfoor ook al
ouderwets, want dan worden onze
maaltijden in enkele seconden met
micro-golven gereedgemaakt.
In 1964 slaan wij de uitvinders
niet meer dood. Wij spreken hen
netjesmet „u" aan en zijn hun
erkentelijk voor hun bijdrage aan
het comfortabele leven, waarvan
wij dromen.
Verstandig kiezen
Op naar de „Idee" dus.
Want daar vinden wij het
nieuwste, dat ingenieurs en
vormgevers voor ons flatje
hebben gemaakt. De huis
vrouw, die hier ronddwaalt
zal al gauw een lang verlang
lijstje hebben opgesteld en
haar echtgenoot zal verzuch
ten: Moet dat nu werkelijk
allemaal?
terkou of herfststormen te ma
ken, „daarginds" is het altijd
zomer. Dat ook daar de bladeren
nu geel worden en als afval over
de wegen waaieren, dat ook daar
de trekvogels zich verzamelen
en de eerste natte ivindstoten
een lawaaiig hoofd opsteken,
wie denkt er aan?
Om haar af te leiden, en het
heimwee te sussen geef ik haar een
toffee. Maar het dochtertje is in
middels te groot geworden om zich
zó gemakkelijk te laten paaien. Met
een bolle wang zegt ze, op weg
naar haar kamer:
Moederlijke
Het moet niet, nee. Een echtpaar
zonder kinderen! dat af en toe een
eitje klutst, doet niet verstandig
een omvangrijke keukenmachine
aan te schaffen als het bijvoor
beeld nog geen koelkast heeft. En
waarom zou iemand, die vlakbij
een zelfbedieningswasserij woont,
zo nodig een wasautomaat van dui
zend gulden moeten hebben? Het
moet allemaal niet. Maar veel van
de apparaten, die aan de markt
zijn, zijn wèl gemakkelijk. Neder
land is, in Europees verband ge
zien, beslist geen welvaartsstaat al
willen wij ons dat zelf wel eens
voorhouden. Er bestaat een grote
achterstand op het gebied van de
technische vervolmaking van de
huishouding. Maar langzamerhand
krabbelen wij bij. In de afgelopen
vier jaar is de omzet van koelkas
ten, wasmachines, mixers, geisers
enz. met niet minder dan 100 pro
cent gestegen.
Men mag aannemen, dat die
stijging voortgaat. Waar het hier
echter in het algemeen over grote
investeringen gaat, is het nodig
zich uitvoerig te laten voorlichten.
Die voorlichting kan men krijgen
bij de winkelier, maar dan zal men
vele winkeliers moeten aflopen om
alle uitvoeringen en alle merken
van een bepaald apparaat te bekij
ken. Daarom is het nuttig, dat er
van tijd tot tijd een „Idee" is.
Objectief
De „Idee 64" is bijna de helft
groter dan de vorige. Er zijn 90
stands te vinden, waar in totaal
180 verschillende merken zijn ver
tegenwoordigd. Een meer objectieve
voorlichting kan men vinden in
een tweetal centra in de grote
Europahal, waar verwante appara
ten naast elkaar staan opgesteld.
Een afdeling onder de naam
„Hof van Heden" laat het verschil
zien tussen gebruiksvoorwerpen van
vroeger en die van nu en welke
zorg er aan de juiste vormgeving
wordt besteed. Door deel te nemen
aan de prijsvraag „zitten en zitten
is twee" kan het publiek zijn voor
keur kenbaar maken over de goede
„zit" van een collectie stoelen.
„Wonen nu" is een kleine ten
toonstelling met drie ingerichte
woningen uit Nederland, Frank
rijk en Zweden. De bewoonsters
zullen hier van hun eigen woon-
kunst vertellen. Tenslotte is er
een voorlichtingscentrum op het
gebied van woningtextiel, zijn er
deskundigen om over verwar
mingszaken te adviseren en wor
den er ideeën gegeven voor de
inrichting van teenagers-kamers.
„Comfortabel leven" is het motto,
dat de tentoonstelling „Idee 64" is
meegegeven. Het is een wensdroom
van velen, maar als de welvaart
blijft stijgen zal het geen droom
blijven. In de periode 19601964
is de reële consumptie in Neder
land met ongeveer 25 procent toe
genomen. De omzet van huishoude
lijke apparaten is in deze periode
met 100 procent toegenomen. De
industrie doet zijn best om ons vol
te stoppen met huishoudelijke ap
paratuur, die het leven steeds com
fortabeler kan maken. Het zijn al
lemaal apparaten, die een plaats
moeten krijgen in onze woning. In
verreweg de meeste gevallen is die
plaats er niet.
Nergens in Europa is de woning
nood zo groot als in Nederland. Bij
de pogingen zoveel mogelijk wonin
gen per jaar te bouwen tegen de
laagst mogelijke prijs blijft het
merendeel van de huizen beneden
de eisen, die men aan modern
wooncomfort mag stellen.
„Nederland bouwt het huis van
gisteren" is de opmerking, die men
in architectenkringen steeds meer
kan horen. Aan die architecten ligt
het niet, maar de woningwet
In het RAI-gebouw staan de
apparaten voor gebruik gereed.
Comfort
Stofz
Een fornuis? Dat gaat nog.
Maar een koelkast: een tafel
model misschien, die wil nog wel
een plaatsje vinden in de keu
ken, maar dan moet de was
machine toch maar van het
lijstje worden geschrapt. En
welk nieuwbouw flatje, dat in
1964 wordt gebouwd en dat toch
zeker tot ver na het jaar 2000
bewoonbaar moet blijven, biedt
ruimte voor een vaatwasmachi
ne, die over een jaar of vijftien
toch een normaal gebruiksvoor
werp zal zijn?
Een broodrooster kan men
nog in de kast bergen, een haar
droger eveneens, maar een diep
vriezer vraagt ruimte, die er
maar zelden zal zijn. Toch eten
we in 1980 de helft van de week
uit de diepvries
zuigers
Dc man. die stofzuigers ver
koopt, behoeft de huisvrouw
er niet meer van te overtuigen,
dat één enkele eetlepel stof vijf
miljoen bacterieën kan bevat
ten. Iedere huisvrouw is tegen
woordig wel van het nut van
een stofzuiger overtuigd.
De stofzuiger is een van de
oudste technische huishoude
lijke apparaten. De markt is
verzadigd zoals dat heet,
maar dat neemt niet weg, dat
Een Nederlandse woningwetwo
ning wordt afgeleverd met het sim
pelste keukenmeubilair, dat zich
laat denken. Er komt een tijd
en voor menigeen is die er reeds
dat ook de bewoner van die wo
ningwetwoning zich het comfort
kan permitteren van een comforta
beler keuken met dubbele gootsteen
en praktische inrichting. In het
RAI-gebouw heeft men keuze uit
tientallen merken keukeninrich
tingen, die zeker betaalbaar zijn.
Waarom niet, evenals bijvoorbeeld
in Duitsland de keukens leeg aan
de huurders opleveren, waardoor de
huur lager kan zijn en ieder de
keuken-naar-maat kan plaatsen?
Slechts één van elke vier wonin
gen, die in 1963 zijn gebouwd, be
schikte over centrale verwarming.
Maar in de onverwarmde kamers
zijn geen stookkanalen en wat doet
men dan met al die fraaie verwar
mingsapparaten? Complete badka
mers, door buitenlandse fabrieken
als massa-produkt naar de RAI
gestuurd, liggen financieel binnen
bereik van de massa, maar waar
laat je in 's hemelsnaam een twee
de w.c., een badkuip, een bidet, een
wastafel, als het departement van
volkshuisvesting en bouwnijverheid
meent, dat een vierkante meter
badgelegenheid per gezin voldoen
de is?
Uit de omzetcijfers van de
handel in huishoudelijke appa
raten blijkt, dat de Nederlander
veel over heeft voor „comforta
bel leven". Zou hij een deel van
dat geld dan niet over hebben
voor een woning, die dat comfor
tabele leven mogelijk maakt?
Men mag hopen, dat degenen,
die verantwoordelijk zijn
beperkingen, waarbinnen de
gesubsidieerde woningbouw
plaatsheeft, de „idee 64" zullen
bezoeken. Misschien, dat zij daar,
temidden van hetgeen de tech
niek voor ons heeft uitgedacht,
op het idee zullen komen de wo
ning van de toekomst te bouwen.
er elke dag opnieuw stofzui
gers aan vernieuwing toe zijn.
De stofzuigerfabrikanten heb
ben, om de behoefte te peilen,
een enquête ingesteld, die ver»
rassende resultaten heeft op
geleverd.
Gebleken is, dat in de Neder
landse woningen in totaal 3.7 mil
joen vaste kleden of matten, 15
miljoen verschillende soorten
gladde bedekkingen en nog eens 13
miljoen losse kleden, lopers of mat
ten liggen.
Gebleken is ook, dat vele vrou
wen hun stofzuiger niet juist ge
bruiken. In 50 procent van de ge
vallen werd de borstel-zuigmond
verkeerd toegepast, namelijk op
kleden en matten, voor 24 procent
goed, dus op gladde vloeren waar
voor hij is bedoeld, maar ook voor
24 procent helemaal niet.
De gladde zuigmond blijkt zich
in een aanzienlijk grotere geliefd
heid bij de huisvrouw te kunnen
verheugen. Slechts in 11 pro
cent van de onderzochte gevallen
bleek deze fout te worden gebruikt
op gladde vloeren, maar daartegen
over in 47 procent van de gevallen
goed, dat wil dus zeggen op kle
den en matten. Bij 32 procent
bleef dit hulpstuk achterwege.
Ruim 21 procent van de onder
vraagde huisvrouwen leegt de stof-
zak elke dag, 21 procent doet dat
enkele malen per week en 31 pro
cent eens per week.
De papieren stofzak is nog niet
„in". Bij 80 procent van de in ge
bruik zijnde stofzuigers komt hij
er nooit aan te pas. Slechts by 12
procent wordt de stofzak regelma
tig gebruikt, daarnaast nog een en
kele keer by 5 procent en „wel
eens" by 3 procent.
Er is een opvallende verandering
geconstateerd in de voorkeur voor
het model van de stofzuiger. Het
ketelmodel, dat in 1958 slechts in
3 procent van de gevallen werd ge
bruikt. neemt nu met 22 procent
de derde plaats in. Het oude, ge
trouwe sleemodel voert nog steeds
de boventoon met 45 procent, maar
in 1958 was dat nog 79 procent.
De kleinere handsteelzuiger is
sinds '58 opgeklommen van 13 tot
27 procent.
Primeurs
Onder de talloze noviteiten, die
de fabrikanten op de „Idee 64"
exposeren, zyn er vele, waarvan de
vormgeving nieuw is. Maar een
vluchtige rondgang op de tentoon
stelling in aanbouw leverde al een
indrukwekkende hjst van werkeiy-
ke primeurs op:
Een Franse ruimtebesparende
badkamer met wastafel, bad en bi
det als één geheel, een nieuwe serie
Zweedse elektrische fornuizen, een
luchtbevochtiger voor aardgas-cen
trale verwarming, een draagbare
haardroger met ingebouwde nagel-
lakverharder. aluminium voor
zetramen die de doe-het-zelver zelf
kan aanbrengen, een bak- en
braadpan en een grilleerautomaat
voor modernisering van oude wo
ningen, een oliehaard die t.z.t. op
aardgas kan worden omgeschakeld
en een plastic zwembad met wa
terzuiveringsinstallatie.
Op de Jdee 64" in het RAI-
gebouw zijn voorts tioee voor
lichtingsstands ingericht, die
men „levende catalogi" zou kun
nen noemen geconcretiseerde
pagina's uit een huishoudelijk
prentenboek. De bezoeker kan
hier de verschillende merken
van bepaalde apparaten naast
elkaar zien met opgave van prij
zen, technische bijzonderheden
enz.
De volgende produkten staan
hier in diverse merken en uit
voeringen bijeen:
Vaatwasmachines, centrifuges,
wasmachines en -automaten,
kokendwatertoestellen, boenma
chines, vloerwrijvers, stofzuigers,
naaimachines, breimachines,
strijkijzers, strijkmachines,
haardrogers, diepvriezers, koel
kasten, fornuizen, mixers, hand
mixers, sapcentrifuges, keuken
machines, waterkokers, brood
roosters, koffiemolens en koffie
zetapparaten.
Eerst koken dan
trouwen
Andrew Caims is een man die
het spreekwoord: „de liefde van
de man gaat door de maag" let-
teriyk neemt. Laatst heeft hy heel
lekker gegeten.
De keukenprinses die aan het
werk was geweest was zyn 19-jari
ge dochter Barbara, aan wie hy
twee maanden geleden toestem
ming voor een huweiyk had ge
weigerd omdat „zy nog geen ei
kon koken".
Barbara reageerde daarop door
van moeder een schort te lenen
en les te nemen.
De roastbeef, die zy haar vader
voorzette was voortreffeiyk en dat
kon Andrew Cairns ook zeggen
van de andere schotels.
„Nu mag Je trouwen", luidde de
uitspraak.
Barbara is nog dezelfde dag in
hetbekende vaartuigje gestapt
„Als Eric (de schoonzoon) zyn
hele leven roastbeef te eten krygt
zal het hem niet slecht gaan",
gaf Cairns zyn zegen aan het jon
ge steL
