TROONREDE GAF OPSOMMING VAN
VEEL „OUD" EN „NIEUW" NIEUWS
DRUM
kunst
kAleiöoscoQp
HALF ZWAAR-HEEL LEKKER!
nge acteurs geven
ietporkeur aan ons land
pgericht 1 maart 1860
Dinsdag 15 september 1964
Tweede blad no. 31363
Kamt
T6'°SO
Mté),
ottoml
>rk«ct -•
Met het uitspreken van de volgende
Troonrede heeft H. M. de Koningin heden
middag in de Ridderzaal te Den Haag de
de gewone zitting van de Staten-Generaal
19641965 officieel geopend.
„Leden der Staten-Generaal,
In mei 1965 zal het twintig jaar geleden
zijn, dat Nederland werd bevrijd. Veel van
hetgeen gedurende vijf zware oorlogsjaren
was vernield of beschadigd, is in deze pe
riode hersteld. Dank zij gezamenlijke inspan
ning en groeiende welvaart werden belang
rijke vernieuwingen tot stand gebracht. Het
geestelijke en culturele leven kregen weer
ruime kansen tot ontplooiing.
Zij die de jaren voor de tweede wereld
oorlog hebben gekend, zullen soms terug
denken aan die moeilijke tijd, toen maar
weinig mogelijk was van ivat nu werke
lijkheid is geworden. Grootse ■plannen
zijn in alle sectoren van het maatschap
pelijk leven Verwezenlijkt of nog in uit
voering.
De plaats van ons Rijk temidden van de
volkeren en de verhoudingen binnen het
Koninkrijk verschillen in belangrijke mate
van die van voor de oorlog. Bijna tien Jaar
geleden werd in het Koninkrijk een nieuwe
rechtsorde gevestigd. De beginselen die
daaraan ten grondslag liggen, hebben hun
waarde bewezen.
Met België en Luxemburg kwam een
nauwe samenwerking tot stand. Opgenomen
in het Atlantisch Bondgenootschap zien wij
uit naar de niet slechts economische-een-
wording van Europa, een eenwording vol
gens democratische beginselen van een
Europa, dat meer omvat dan de zes landen
die thans reeds verenigd zijn in de Euro
pese Gemeenschappen.
Internationale
samenwerking
Het Atlantisch verdedigingsstelsel blijft
voor het behoud van onze vrijheid en de
wereldvrede onmisbaar. Het is noodzakelijk,
dat tussen dê Atlantische samenwerking en
de Europese integratie een nauw verband
wordt bewaard.
De regering zal zich ook in het komende
Jaar inspannen voor de voltooiing en de
uitbreiding van de gemeenschappelijke markt
en voor de versterking van de structuur van
de Europese gemeenschappen. Vergroting
der bevoegdheden van het Europees Parle
ment acht zij noodzakelijk.
Op verscheidene terreinen wordt in de
Europese economische gemeenschap voort
gang gemaakt met de ontwikkeling van een
gecoördineerd of gemeenschappelijk beleid,
ondanks tegenstellingen tussen de deelne
mende landen.
De voorbereiding van het gemeenschap
pelijk vervoerbeleid stuit op moeilijkheden.
Tot dusver heeft het Nederlandse stand
punt nog onvoldoende instemming gevon
den. De regering zal waken voor de belangen
die hier niet slechts voor Nederland maar
de gemeenschap als geheel op het
de internationale handel. Grote waarde
hecht zij aan het welslagen van de onder
handelingen over een algemene verminde
ring van invoerrechten en andere handels
belemmeringen. In deze zogenaamde „Ken-
nedy-ronde" zal zij ijveren voor een positief
optreden van de Europese gemeenschap.
Onttvikkelings-kansen
Het is verheugend, dat in het internatio
nale overleg de problemen van de ontwik
kelingslanden steeds meer aandacht krijgen.
De wereldhandelsconferentie heeft uitdruk
king gegeven aan het groeiende inzicht, dat
er een directe relatie bestaat tussen ont
wikkeling en handel; een inzicht dat ook
aan het Nederlandse ontwikkelingsbeleid
ten goede zal komen. Aan het bilaterale
element in de hulpverlening zal enige uit
breiding worden gegeven; activiteiten van
het bedrijfsleven in bepaalde ontwikkelings
landen kunnen daardoor worden gestimu
leerd. Onverminderd blijft het beleid gericht
op vergroting van de ontwikkelingshulp en
een meer doelmatige aanwending van de
hiervoor beschikbare middelen.
Het verheugt de regering, dat een be
tere verstandhouding met Indonesië tot
stand kwam. Een geleidelijke uitbreiding
der culturele en economische samenwer
king alsmede van de technische hulpver
lening ligt in het verschiet.
Naar ontspanning
op arbeidsmarkt
Het sociaal-economische beleid der rege
ring is thans bovenal gericht op het berei
ken van ontspanning op de arbeidsmarkt,
het herstel van het evenwicht op de beta
lingsbalans en het voorkomen van nieuwe
kostenstijgingen. De vraag naar arbeids
krachten overtreft reeds gedurende enige
jaren in belangrijke mate het aanbod, een
verschijnsel dat zich in de Europese Econo
mische Gemeenschap vrij algemeen voor
doet. Mede als gevolg van de omvangrijke
loonsverhogingen aan het begin van dit jaar
namen de bestedingen krachtig toe. Dit heeft
geleid tot een groot tekort op de betalings
balans en tot een opwaartse druk op de
prijzen. Indien deze inflatoire ontwikkelin
gen voortduren, gaan zij ernstig gevaar op
leveren voor het groeitempo van onze eco
nomie op langere termijn.
Om de genoemde doelstellingen te verwe
zenlijken zal het naar het oordeel van de re
gering noodzakelijk zijn, dat de stijging van
de nationale bestedingen in belangrijke
mate achterblijft by die van de produktie.
Naast de verdere doorwerking van de be
perkende maatregelen die de regering reeds
heeft genomen, draagt ook de toenemende
schaarste aan middelen op de geld- en ka
pitaalmarkt tót deze aanpassing bij. De in
vloed hiervan op de investeringen wordt
thans merkbaar.
Loonstijging binnen
reden is de Rijksbegroting voor 1965 zoda
nig opgesteld, dat van de Rijksfinanciën een
remmende werking op de conjunctuur uit
gaat. De uitgaven van de lagere overheid
mogen eveneens maar in beperkte mate toe
nemen. Ook voor het particulier verbruik is
matiging geboden.
Met het oog hierop en om nieuwe kosten
verhogingen zoveel mogelijk te voorkomen,
zal een loonstijging in het komende jaar
binnen nauwe grenzen moeten blijven.
Voortzetting van het prijsbeleid is mede
daarom noodzakelijk. De Regering zal het
toejuichen, wanneer door toepassing van be
staande vormen van winstdeling niet
leidend tot bestedingsverruiming doch ge
richt op bezitsvorming de welvaart der
werknemers bevorderd kan worden.
In deze opzet past de voorioaarde die
gesteld is ten aanzien van het tijdstip
van de invoering van de voorgenomen
belastingverlaging. In deze opzet past
eveneens de wijze van financiering van
de optrekking tot een sociaal minimum
van de uitkeringen krachtens de alge
mene ouderdomswet en de algemene we
duwen- en wezenwet.
Sociaal beleid
Aan de voorbereiding van verdere wette
lijke maatregelen die samenhangen met de
invoering van de arbeidsongeschiktheidsver
zekering wordt met kracht gearbeid. De re
gering blijft streven naar de totstandkoming
van een volksverzekering voor zware ge
neeskundige risico's, die vooral door haar
bredere financiële grondslag aan de ge
zondheidszorg een nieuw perspectief zal
kunnen geven.
Een nota over het beleid inzake de volks
gezondheid is In voorbereiding.
De regering zal aan de Sociaal-Econo
mische Raad advies vragen omtrent het
vraagstuk der verdeling van de vermogens-
aanwas in de onderneming. Eveneens zal zij
aan de raad nader advies vragen omtrent
een aantal beleidsvragen op het terrein van
de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en
ondernemingsraden.
Ter versterking van de positie van het
midden- en kleinbedrijf zal het beleid mede
gaan omvatten de subsidiëring der indivi
duele voorlichting.
In de landbouw voltrekken zich ingrij
pende structurele wijzigingen, die een
grote inspanning van het agrarisch be
drijfsleven vergen. De Regering zal deze
ontwikkeling met een veelomvattend
structuurbeleid blijven ondersteunen.
De regering heeft maatregelen in over
weging ter versterking van de concur
rentiekracht van de visserij.
Tegen 100.000 woningen
De bouwnijverheid vertoont een verheu
gende expansie. De Regering blijft, binnen
de eisen door de sociaal-economische om
standigheden gesteld, streven naar een ver
dere opvoering van de produktie, in het bij
zonder die van woningen, bij het thans be
reikte produktiepeil moet het mogelijk wor
den geacht, dot in 1964 meer dan 95.000
woningen gereed komen. Voor 1965 zal het
beleid gericht zijn op het in uitvoering ne
men van 95.000 tot 100.000 woningen, afge
zien van de zogenaamde vrijetljdsbouw. Ra
tionalisatie en industrialisatie van de wo
ningbouw, alsmede continuïteit in de pro
duktie, zullen worden bevorderd.
Wegenfonds
Zowel om economische redenen als uit
een oogpunt van verkeersveilighied is het
nodig de vernieuwing en uitbreiding van
het Rijkswegennet te versnellen. Voor de
periode van 1965 tot en met 1970 heeft
de regering hiervoor een programma op
gesteld. Financiering zal voor het groot
ste gedeelte plaats vinden uit de alge
mene middelen. Om het gewenste tempo
in de uitvoering te bereiken zullen door
de weggebruikers extra gelden moeten
worden opgebracht. Ter verzekering van
de continuïteit zal voor de financiering
een Rijkswegenfonds worden ingesteld.
Een daartoe strekkend wetsontwerp zal
eerdaags worden aangeboden.
Voor het ruimtelijke ordeningsbeleid is de
steeds verdergaande verstedelijking van ons
land een centraal vraagstuk geworden. De
Regering ziet het als haar taak tot nieuwe
activiteiten te inspireren en medewerking
te verlenen aan het zoeken van op de toe
komst berekende oplossingen.
Grondivets-
herziening
Bij de vernieuwing van het privaatrecht
neemt het ondernemingsrecht een belang
rijke plaats in. Na kennisneming van het in
het najaar te verwachten rapport van de
commissie, voor dit onderwerp ingesteld, zal
de Regering haar standpunt bepalen. Wet
telijke maatregelen worden voorbereid tot
afschaffing van het preventieve overheids
toezicht op verenigingen.
De Regering acht een gedachtenwisseling
in brede kring over een herziening van de
grondwet van belang. Zij zal daarom de pu-
blikatie van een proeve van een nieuwe
Grondwet bevorderen.
W etenschapsbeleid
De belangrijke plaats van de weten
schap in de maatschappij van heden en
haar betekenis voor het toekomstig wel
zijn van ons volk maken het gewenst het
gebruik van de beperkte mogelijkheden
beter te coördineren. De Regering wil
daarom overgaan tot instelling van een
raad voor het wetenschapsbeleid. Een
wetsontwerp terzake zal U binnenkort
bereiken.
De eerste fase van de werkzaamheden
voor de invoering van de Wet op het Voort
gezet Onderwijs kon binnen het gestelde
schema ten uitvoer worden gebracht. De
Regering vertrouwt, dat in het komende jaar
het overleg over de uitvoeringsmaatregelen
tot een voorlopige afronding kan komen.
TV-pacificatie
Na de verschijning van het rapport der
pacificatiecommissie over de bezetting van
het tweede televisienet zal op korte termijn
een ontwerp van een nieuwe omroepwet aan
U worden voorgelegd. De Regering staat op
het standpunt, dat voor de toelating tot het
omroepbestel en ten behoeve van de ver
scheidenheid der programma's de nieuwe
technische mogelijkheden zoveel mogelijk
dienen te worden benut.
Zij streeft ernaar spoedig een oplossing be
vinden voor het vraagstuk van de reclame
in radio en televisie. Indien de gunstige
proefresultaten worden bevestigd zal een
aanvang worden gemaakt met de invoering
van een landelijk centraal antennesysteem.
Moge God U, leden van de Staten-Gene
raal, in het komende parlementaire jaar de
wijsheid en de kracht schenken om in
vruchtbare samenwerking met de Regering
die beslissingen te nemen, die ons Konink
rijk tot zegen strekken.
Ik verklaar thans gewone zitting de»
Staten-Generaal voor geopend.
Jtrbit
vijze
K jonge acteurs van de Haagsche Comedie, Kees GooienGuido de
Jules Royaards, die van de Vereniging Vrienden van de Haag-
0 Comedie en het Anjerfonds studiebeurzen ontvingen, om deze zomer
te gaan zien in resp. Berlijn, Wenen en New York, hebben het een
\der verteld over hun ervaringen.
ramni
toegi ie
vot
(tik
erfcei
actie
het
om
ijkhti
SS
io de Moor vertelde, dat We-
weliswaar een wereldstad is,
dat mensen er leven in een
twintig jaar achter ons ligt.
het theaterleven was dit z.i.
te merken. Het bekende
•Jheater vergelijkend met de
"ihe Comedie vertelde de ac-
ver de enorme organisatie, die
de Weners staat. Het was
opgevallen, dat het door een
bepaling in de contracten
acteurs en actrices onmoge-
een serie voorstellingen te ge-
ORTÖ111 6011 bepaald stuk. Zo werd
Carlos"
tweemaal
7 0* Stuart" zevenmaal opgevoerd,
joeltijd in Wenen vond Guido
te perfectionistisch en dat
oor hem aanleiding de voor-
gevan aan het meer onge-
en Nederlandse toneeL
«tad Berlijn en de muur ge-
6t theaterleven daar natuur-
n bepaalde achtergrond" zei
Coolen over zijn verblijf in
terlij n. De communistische
wida viel hem in de toneel-
op, evenals het perfectlonis-
repeteerde bijv. het Berliner
ble" dat destijds opgericht
loor Bertold Brecht en nu nog
door diens vrouw wordt ge-
23 drie maanden op een stuk
't het in première ging. „Maar
lift dan wel drie, vier of zelfs
op het repertoire, waarop
moderne toneelstukken voor
staan".
Royaards was het opgeval -
'oe „commercieel" toneel in
is. „Gezelschappen bestaan
'a niet. Toneel is er een kei-
waarbij
iert, dat het publiek niet
30 |Wk maar naar de hoofdrol-
27
speler „Richard Burton in „Hamlet"
komt kyken.
„De producers rekenen er op, dat
van een stuk 200 300 voorstellingen
zullen worden gegeven om de zaak
financieel rond te krijgen" zei Ro-
De Stichting Werkgroep Neder
lands Toneel in Amsterdam, die
reeds enige jaren in de provincies
werkt, gaat thans naast haar vierde
avondcursus, een toneeldagcursus
beginnen.
Nadat men een jaar de cursus heeft
gevolgd is er gelegenheid tot opname
in de spelgroep. De docenten z\jn o.a.
Anny Schuitema, Frank Polak van
het Nationaal Ballet en Johan Hobo,
directeur artistiek leider van de
groep.
Deze maand begint de werkgroep
met de eenakter „De Muur" van de
Nederlandse schrijver Theo Olthuis
gevolgd door „Als een phoenix" van
Christofer Pry, in de vertaling van
Bert Voeten. Verder staat op het
repertoire „The man" van Mei Di-
nelli, „Wie is wie" van Cas Baas, en
„De dag" van de onbekende jonge
Amerikaanse schrijver Ed Herrick.
„FIESTA GITANA"
GAAT WEER OP
TOURNEE
Fiesta Gitana het feest der Spaan
se zigeuners, gaat voor de achtste
maal op tournee door ons land. Het
is geen bestaand gezelschap, maar
wordt ieder jaar opnieuw weer op
nieuw uit deels andere artiesten
samengesteld door de heer H. J. da
Silva, die daarmee wil bereiken dat
het zuivere improvisatie-element in
de flamenco blijft.
Het gezelschap, het „Cuadro fla
menco", bestaat dit keer uit de gita
risten José Motos en Luis Adame en
de dansers, danseressen en zangeres
sen Milagros, Curro Velez, Dolores
Amaya, Antonie Cortes en Manoio
Heredia.
In Den Haag wordt opgetreden van
24 t/m 30 september.
Mr H. G. t. d. Viesprijs
De Vereniging van Letterkundigen
stelt toneelschrijvers weer in de ge
legenheid mee te dingen naar de mr.
H. G. van der Viesprijs. Deze prijs be
staat uit de rente van een door wijlen
mr. H. G. van der Vies aan de Ver
eniging van Letterkundigen gelega
teerd bedrag van f 15.000. De rente
dient te worden besteed „voor de be
kroning van het naar het oordeel van
het bestuur beste door een Nederlan
der oorspronkelijk in het Nederlands
geschreven toneelwerk".
De toneelwerken, die niet vóór 1
januari 1965 mogen zijn opgevoerd of
gepubliceerd, kunnen voor 15 april
1965 aan het secretariaat van de ver
eniging worden ingezonden.
HL
Uitreiking van Jaarbeurstrofee
De voorzitter van de Kon.
Ned. Jaarbeurs, ir. W. van Os-
selen, heeft gistermiddag in
Utrecht de jaarbeurstrofee uit
gereikt aan de heer Edmond
Bellefroid voor enkele hardpor-
seleinen siervazen die hij heeft
ontworpen voor de porseleinfa
briek Mosa in Maastricht „Gul-
Jen vorm"-certificaten werden
:oegekend aan 19 ontwerpen die
waren ingezonden door Jaar-
ieursdeelnemers uit de groep
cunstnijverheid.
Prof. K. N. Elno van het Rijks Ho
ge Instituut voor toneel- en cultuur
verbreiding in Brussel, die namens de
jury de certificaten uitreikte, zeide
dat de 70 inzendingen bij de jury
enige teleurstelling teweeg hebben
gebracht omdat ze niet zonder meer
representatief waren voor het peil
van de kunstnijverheid in ons land.
Overigens heeft Nederland volgens
hem geen reden tot gefrusteerdheid
of minderwaardigheidsgevoelens ten
aanzien van kunstambacht en kunst
nijverheid. Het aanbod toont een
weelderige verscheidenheid. Neder
land heeft enkele kunstenaars, aldus
prof. Elno, die aardewerk van univer
sele allure ontwerpen.
Juist in deze tyd van massaproduk-
tie moet er vrijheid blijven voor het
scheppend Individu en daarom Is de
samenwerking tussen ontwerper en
industrie zo belangrijk, aldus prof.
Elno, die de met de Jaarbeurstrofee
bekroonde Inzending kenschetste als
een collectie verrukkelijke vazen, ge
tuigend van bijzonder creatief be
wustzijn.
Oprichting
„Ned. Volksopera"
Mede in verband met het feit, dat
binnenkort het opera-vraagstuk: in
de Amsterdamse gemeenteraad be
handeld zal worden, heeft het voor
lopig bestuur van de in oprichting
zijnde Stichting „De Nederlandse
Volksopera" blijkens 'n zijnerzijds
verstrekt communiqué B en W van
Amsterdam op de hoogte gesteld van
de plannen die worden ontwikkeld
om een bijdrage te geven aan de op
lossing van het vraagstuk der beoefe
ning van de muziek-dramatische
kunst in ons land.
De Nederlandse Volksopera heeft
ten doel: het opvoeren van opera's en
operettes in Nederland en daarbuiten,
doch in het bijzonder in Amsterdam.
Voor de artistieke leiding staan
voorlopig ter beschikking de heren
Chris Scheffers en. Willem Rettich.
Belangrijke Nederlandse solisten, di
rigenten en regisseurs hebben hun
medewerking toegezegd. Het Kunst-
ma and Orkest is bereid zijn mede
werking te verlenen, voor zover dit
binnen de overige verplichtingen van
het orkest mogelijk zal zyn, aldus het
communiqué.
Hedendaagse Duitse
kunst in Boymans
In het museum Boymans Van
Beunlngen te Rotterdam zal van 25
september t/m. 1 november een
expositie gehouden worden van he
dendaagse Duitse kunst.
Deze tentoonstelling, welke plaats
vindt ln het kader van de Duitse
week, omvat schilderijen, beeld
houwwerk, tekeningen en grafiek.
Zesendertig kunstenaars zullen ver
tegenwoordigd zijn met ruim 200
werken. Het accent ligt op de gene
ratie kunstenaars die geboren is
tussen 1910 en 1930.
Weer tekening van
Veldhoen in beslag
genomen
De Amsterdamse zedenpolitie heeft
gisteren weer een tekening van de
Amsterdamse graficus Aad Veldhoen
welke in een etalagé van een winkel
aan de Prinsengracht hing en aan
stotelijk voor de eerbaarheid werd ge
acht, in beslag genomen.
De politie had klachten over de
tekening ontvangen, waarvan vorige
week reeds een exemplaar in beslag
was genomen. Dit exemplaar was, zo
deelde de graficus mede, ter beoorde
ling aan de offcier van Justitie voor
gelegd. Merkwaardig noemde hij het
dat nu pas de prent in beslag was ge
nomen omdat deze reeds vanaf begin
juli in de étalage hing. Volgens een
Hoge prijzen op
kunstveiling
Gisteravond is by Mak van Waay
aan het Rokin in Amsterdam een be
gin gemaakt met de velling van een
851 stuks omvattende collectie aqua
rellen, tekeningen, grafiek en boe
ken. Ondanks het mooie warme weer
was de zaal stampvol belangstellen
den, hoofdzakelijk Nederlanders.
Voor de boeken, die het eerst onder
de hamer kwamen werden, naar het
oordeel van deskundigen, zeer hoge
prijzen gemaakt.
Een handgekleurde atlas inhou
dende 88 kaarten, waaronder veel
Nederlandse, werd verkocht voor
f 3600. Voor een pamfletje in karton
nen band met perkamenten rug, een
eerste officiële uitgave van een
„Tractaet van vrede" in 1848 in Am
sterdam gedrukt, werd f 500 betaald.
De Leidse Universiteitsbibliotheek
kwam met een bod van f 1300 in het
bezit van een manuscript „betreffen
de het leven van verschillende hei
lige maagden".
Een Engels handboek over Perzi
sche kunst bracht f 1775 en een Duits
kinderboekje uit 1800 met dierenaf-
beeldingen f 260 grilden op.
De geveilde stukken kwamen me
rendeels bij de Nederlandse kunst
handel terecht.
inspecteur van de zedenpolitie was de
graficus met deze prent „over de
schreef" gegaan.
