EIDSCH üfi DAGBLAD
MILITAIRE
SAIGON IS
COUP IN
MISLUKT
Amerikaanse militair
helpt vluchteling
leider van opstand
houdt zich schuil
Onrust
bij Stork
Ambassade - secretaris
in Moskou bewerkt
met chemisch gif
gericht 1 maart 1860 MAANDAG 14 SEPTEMBER 1964 No. 31364
pirecteur: E. A. E. van Dishoeck f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f. 0.78 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
„„«redacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
RUSSISCHE
KUNSTMAAN
De Russen hebben zondag de .Kos
mos 45" gelanceerd. Het is een on
bemande satelliet die de ruimte moet
verkennen en deel uitmaakt van de
reeds meer dan een jaar geleden ge-
startte Kosmos-reeks.
Overeenstemming
Tito-Kadar
President Tito van Joego-Slavië en
premier Kadar van Hongarije heb
ben tijdens hun overleg volledige
overeenstemming bereikt over de be
trekkingen tussen hun landen, in het
bijzonder aangaande de ontwikke
ling van htm economie en samen
werking op vele terreinen, maar zij
blijven nog wel van mening verschil
len over de middelen om de geschil
len tussen China en de Sowjet-Unie
op te lossen. Dit is van doorgaans
welingelichte zijde in Boedapest,
waar Tito vrijdag voor een bezoek
van zes dagen aankwam, vernomen.
Kadar steunt het Russische-voor-
stel voor een internationale commu
nistische conferentie. Tito is van
mening dat de internationale com
munistische beweging niet door uit
stoting van China en zijn aanhan
gers mag worden verdeeld.
Kadar en president Dobi zullen op
een nog nader vast te stellen tijdstip
een bezoek aan Joego-Slavië bren
gen.
Russische vierling
Mevrouw Ljoedmila Androsowa, die
werkzaam is bij een machinefabriek
in Nowokramatorsk in het Donetz-
bekken (Oekraïne), heeft een vier
ling ter wereld gebracht: een meisje
en drie jongens. De kinderen zijn
genoemd naar Russische ruimte
vaarders. Zij heten namelijk Walen-
tina, Joeri, Andrian en Walery.
ICJifc het Leldsch Dagblad van
14 Sept. 1864
Te Leeds zijn Zaterdag- f
ochtend twee moordenaars f
ter dood gebragt, waarbij ten f
minste 120.000 personen te- f
genwoordig waren. j
Zondagavond, tusschen
11 en liy2 ure, heeft zich een r
zware hagelbui boven Amers-
foort en omstr. ontlast, met
het gevolg dat de te velde t
staande tabak, grootendeels
is verhageld. f
Khan blijft de sterke man van Zuid-Vietnam
staatsgreep van militairen in Saigon is mislukt. Terwijl het er
indag alle schijn van had dat generaal Khan, de sterke man van
[-Vietnam, van zijn troon was gestoten, werd vanochtend be-
gemaakt dat de rebellerende officieren hadden gecapituleerd,
leider, generaal Lam Van Phat, zou zich schuil houden. Zijn
ornaamste medestander, generaal Doec, woonde echter, nerveus
i bijna snikkend, de persconferentie bij waarop het einde van de
jatsgreep werd bekendgemaakt.
Er
is geen strijd geleverd,
'oen het grootste gedeelte van
marine en de luchtmacht en
van de vier legerkorpsen de
van de regering kozen, be
lten de opstandige officieren
onderhandelen. Het resultaat
dat generaal Doec tezamen
t de loyaal gebleven generaals
verklaring van trouw aan
mier Khan ondertekende,
werd voorts overeengekomen,
een lijst met eisen aan de re-
zou worden overgelegd. De
maamste daarvan zijn 't verwij-
van communistische en neutra-
Eche elementen uit de regering
een duidelijke scheiding tussen
tiek en godsdienst.
„Verrader"
staatsgreep begon zondag, toen
evel van generaal Lam Van Phat
pen van de Mekong-rivier naar
on trokken. Zij bezetten de be-
rjjkste regeringsgebouwen, de
tsradio en legden een kordon
het paleis van Khan, die op dat
lent in Dalat was. In een radio
praak zei Phat, dat de „Raad
de bevrijding van het land" had
iten de „verrader" Khan uit het
te stoten en diens regering af
letten. Hij beschuldigde Khan
pogingen verdeling te zaaien in
leger. De „bezetting" van Saigon
ep zonder dat er één schot werd
t
lat was onder het bewind van
directeur-generaal van de bur-
icht. Later werd hij kolonel bij
evende legerdivisie in het gebied
Na omverwerping van de
ing-Djem werd hij vorig jaar
éjn huidige rang verheven. Phat,
rooms-katholiek is, werd vervol
minister van Binnenlandse Za-
in de regering-Khan. Bij de
ste kabinetsherziening verloor
Khter deze portefeuille en kreeg
een functie als bevelvoerend ge-
W.
nmemers in Saigon geloven, dat
ilaatsgreep het herstel van de
bt van de militairen ten koste
de politici beoogde. Vrijwel alle
fïals die aan de coup hebben
enomen, zijn kortgeleden onder
van de boeddhisten en studen-
topfuncties kwijtgeraakt. Zij
zouden in het bijzonder ontevreden
zijn over de snelle overgang naar de
mocratie en de toenadering tot de
boeddhisten.
Zelfs in de uren dat de opstandige
groep heel sterk leek te staan, ver
klaarde Washington alleen het drie
manschap van Khan te blijven steu
nen. Generaal Maxwell Taylor, de
Amerikaanse ambassadeur in Zuid-
Viel nam, keerde vanochtend vanuit
Honoloeloe in Saigon terug.
Luchtmacht
Vooral dank zij de tussenkomst
m de luchtmacht keerden gisteren
later op de dag de kansen voor pre-
miei Khan. Commodore Ky verza
melde alle trouw gebleven eenheden,
waaronder ook mariniers, infanterie,
alschermtroepen en de vloot. Met
RINSJESDAG:
NDER ZONNIG
onze weerkundige medewerker)
irgen is het de derde dinsdag in
mber, dit jaar op een datum,
Jet vroeger mogelijk is. Dat de
U en koets tussen het Lange Voor-
en het Binnenhof zo in de zon
fif Unken als vandaag, verwachten
1
■I het westen nadert een sto-
Ifont met wat meer bewolking
S m wat grotere kans op een
Klijke bui.
1 zal minder warm zijn dan
ül mg, maar toch blijft het mor
net een temperatuur tussen 18
graden in Den Haag nog aan-
n.
al mocht de dag morgen zon-
tginnen. toch is het verstandig
Paraplu of een regenjas by de
te houden.
SYNCOMIII OP
„VASTE" PLAATS
De communicatiesatelliet Syncom
I, die de verbindinigsschakel vormt
voor televisiebeelden van de Olympi
sche Spelen van Tokio naar de VS
heeft zaterdag een laatste „duwtje"
in de goede richting gekregen. Vol
gens het Amerikaanse Bureau voor
Lucht- en Ruimtevaart bevindt de
kunstmaan zich in een stationair
blijvende positie ten opzichte van de
aarde. De grondbesturingspost in
Californië deed de stabilisatieraket
ten in werking treden. Men zal af en
toe lichte correcties aanbrengen.
De Amerikanen willen omstreeks
18 september de Satumus VII lance
ren. De raket bevat de prototypen
van o.a. de besturingsinrichting van
het Apolio-ruimtevoertuig waarmee
de eerste mens een reis naar de maan
zal ondernemen. Het is de bedoeling
dat de Satumus in een baan om de
aarde komt.
ER BERICHT
KOELER
Bilt verwacht van heden- tot
toavondveranderlijke bewol-
aiet plaatselijk enkele buien.
later af en toe krachtige
®telijke wind. Lagere middag-
laturen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
15 SEPTEMBER,
'op: 6.14 uur; onder: 18.55 uur
*nop: 16.14uur; onder: 23.49 u.
^"gw&ter te Katwijk te 9.41 en
aag water te 4.54 en 17.23
>t blad bestaat uit 16 pagina's
bommen uitgeruste vliegtuigen cir
kelden boven Saigon, waar het rebel
lerende legerkorps steeds meer geiso-
leerd raakte. Nadat ook Amerika
daarop had aangedrongen, volgden
besprekingen met bovengenoemd re
sultaat.
Het grootste deel van de troepen
die aan de staatsgreep hebben deel
genomen, trok vanochtend uit Sai
gon weg. Gevechtsvliegtuigen en he
likopters bleven zich boven Saigon
vertonen, doch in de stad zelf bleef
het rustig. Premier Khan die zon
dagavond nog een onderhoud had
met commodore Ky en Amerikaanse
diplomaten voordat de onderhande
lingen begonnen zou hebben ver
klaard generaal Phat desgevraagd
een vrijgeleide te willen geven.
Nog meer aardgas
in Noord-Holland
Een gasvlam is gisterochtend ont
stoken op het „Amoco" boorterrein
in Schermer onder Alkmaar.
De vlam is enige malen uitgeweest
en opnieuw aangestoken. Dat kan
een teken zyn, dat onder het terrein
van de landbouwer P. Pronk aan de
Zuidervaart aardgas en/of olie is aan
getroffen. Op dat land wordt sedert
22 juli geboord. Over de omvang van
de aangeboorde reserve is nog niets
bekend. De gasvlam, die gister
ochtend om half twaalf voor het
eerst te zien was, had een lengte
van enige meters.
Men zal zich herinneren, dat kort
geleden bekend werd gemaakt, dat
by Middelie zeker tien miljard ku
bieke meter aardgas is gevonden.
Het blijkt nu, dat er in de Noord
hollandse bodem nog meer energie zit
verborgen.
Kogelregen bij Muur in Berlijn
Voor het eerst sinds de op-
richting van de Muur in Berlijn
is gisteren een Amerikaanse mi
litair behulpzaam geweest bij de
vlucht van een Oostberlijner
naar het Westen. Het is vooral
aan het doortastende optreden
van de Amerikaanse korporaal
Hans Puhl te danken, dat de 21-
jarige Michael Meyer niet in een
Oostduitse cel is beland.
Meyer was al door de Vopo's op
gemerkt, toen hy de Muur nog niet
had bereikt. Zy schoten en de jon
gen viel gewond neer. Toen zü Meyer
naar de Oosteiyke zone wilden sle
pen, greep Puhl in. Vanuit het raam
van een gebouw dat op enkele me
ters van de Muur staat, richtte hij
zyn geweer op de Oostduitsers. „Laat
die jongen met rust!" schreeuwde
hy in het Duits.
Toen de Vopo's met hun slacht
offer achter de Muur dekking zoch
ten, wierp Puhl een gasgranaat over
de Muur. Hierop lieten de Vopo's
Meyer los en zochten zij Ijlings een
goed heenkomen. Inmiddels hadden
Westberlijners een gat in de prikkel
draadversperring geknipt. Zij zetten
een ladder tegen de Muur en hesen
Oostduitsers herstellen het
prikkeldraad dat doorgeknipt
was om een gewonde Oostduitse
vluchteling naar het veilige
Westen te brengen. Het incident
veroorzaakte gisteren een schiet
partij tussen politiemannen aan
weerszijden van de Muur.
met een touw de jongen erover heen.
tijdens deze reddingsactie vuurden
de Vopo's een regen van kogels af.
Westberlijnse grenswachten begon
nen terug te schieten, toen de Oost-
Moordzaak-Gibson
Schotten weigeren
o
inlichtingen
(Van onze Rotterdamse
correspondent)
Inspecteur P. J. Masereeuw van de
Rotterdamse recherche, die naar
Grangemoutih in Schotland was ge
reisd in verband met de moord op
de wasvrouw Jessie Gibson, is min
of meer onverrichter zake terugge
keerd. Van de zijde van de Schotse
Justitie bleek bezwaar te bestaan
tegen afgifte van stukken, die be
trekking hebben op de zaak-Gibson.
De Schotse autoriteiten blijven in
tegenstelling tot de officier van
Justitie in Rotterdam, van mening,
dat de verdachte, een 28-jarige zee
man wel kan worden uitgeleverd. Zij
zullen nu stappen op diplomatiek
niveau gaan ondernemen. Mochten
de Britten daarbij kunnen worden
overtuigd, dat de uitlevering inder
daad niet kan geschieden, dan zul
len zij hun volle medewerking geven,
zo hebben zij beloofd. De zeeman
blijft in Rotterdam gedetineerd voor
diefstallen, die hij heeft gepleegd en
waarvoor hij reeds was gearresteerd
voordat hij werd verdacht van de
moord op Jessie Gibson.
(Van onze Enschedese
correspondent)
De onderhandelingen tussen de
vertegenwoordigers der drie metaal
arbeidersbonden en de directie van
de Koninkiyke Machinefabriek Ge
broeders Stork en Co NV in Henge
lo over een loonsverhoging van 4
zyn vastgelopen. De vakbondsbe
stuurders hebben daarom voor de
komende dagen spoedeisende leden
vergaderingen belegd, waarin zij de
gang van zaken zullen onthullen.
Bij nagenoeg alle Hengelose me
taalbedrijven, uitgezonderd de Hol
landse Signaal, zyn de vakbonden op
een star verzet gestuit en op grond
hiervan vermoeden zij, dat de direc
ties van deze bedrijven een onderlin
ge afspraak hebben gemaakt om de
gevraagde 4 niet toe te staan. Bij
de tot standkoming van de huidige
CAO op 1 januari 1964 werd de mo
gelijkheid opengelaten tot een latere
verhoging van de lonen met 4%, in
de eerste plaats om zwarte lonen wit
te maken. Volgens de vakbondsbe
stuurders valt er alles te zeggen voor
een 4 -verhoging, omdat de verho
ging van 1 januari met slechts 9
wel erg aan de krappe kant is ge
weest. De directies van de metaalbe
drijven achten het echter econo
misch niet verantwoord de lonen te
verhogen. Dat dit in andere plaatsen
wel is gebeurd is volgens hen te ver
klaren uit het feit, dat daar de situa
tie van de arbeidsmarkt nog ongun
stiger is dan in Hengelo. De directie
van Stork zou alleen tot invoering
van de gevraagde 407 bereid zijn
als het percentage van de tariefver-
dienste met 5 verlaagd zou worden
en de produktie zou worden ver
hoogd.
duitse kogels Westduitse huizen
raakten. Niemand werd geraakt.
Meyer is met schotwonden in ar
men en benen in een Westberlijns
ziekenhuis opgenomen. Hij is buiten
levensgevaar. Het incident had gis
termorgen rond half zes plaats en
duurde ongeveer drie kwartier. De
Westberlijnse politie zei later meer
dan zestig schoten in Odstberlijnse
richting te hebben afgevuurd. Onge
veer 25 kogelgaten waren in de
Westberiy nseSallschreiberstraat te
tellen.
Bonn overhandigt scherp protest
De Westduitse regering heeft
scherp geprotesteerd tegen een
aanslag met mosterdgas op de
derde secretaris van haar am
bassade in de Russische hoofd
stad.
Volgens het Westduitse ministerie
van Buitenlandse Zaken was de be
trokken secretaris, Horst Schwirk-
mann, tijdens een kerkdienst op 6
september in het Russisch-ortho-
doxo klooster in Sagorsk, 70 km bui
ten Moskou, bespoten met chemisch
gif. Schwirkmann bevindt zich op
het ogenblik in de dermatologische
kliniek van de Bonmse Universiteit.
Zijn leven zou niet ernstig in gevaar
zijn. Hij ondervindt er wel veel na
deel van dat hij niet dadielijk de be
handeling heeft gekregen die hij no
dig had, zulks als gevolg van de Rus
sische tegenwerking bij de overbren
ging naar de Bondsrepubliek.
Het ministerie zette nader uiteen
dat Schwirkmann tijdens de kerk
dienst een klap op de linkerdij voelde.
Hij constateerde dat zijn pantalon
ter plaatse nat was. Enkele uren la
ter kreeg hij hevige pijnen in ,het
been.
De Duitser consulteerde een aan
de Amerikaanse ambassade verbon
den geneesheer, die vaststelde dat
Schwirkmann met een chemisch gif
in aanraking was geweest.
Daar zijn toestand snel achteruit
ging adviseerde hy de patiënt naar
een ziekenhuis in West-Duitsland
over te brengen. Toen de Westduitse
ambassade aan de Russische autori
teiten toestemming vroeg Schwirk
mann met een Nederlands toestel via
Amsterdam naar de Bondsrepubliek
te laten vliegen, weigerde de Russen.
Zij verklaarden dat het toestel was
volgeboekt, hetgeen, aldus het West
duitse ministerie van Buitenlandse
Zaken, niet waar was.
De terugkeer van de patiënt vond
later via Warchau plaats.
Artsen in de Bondsrepubliek stel
den vast dat Schwirkmann met mos
terdgas in aanraking was geweest.
Geen dramatisering
Minister Schroder heeft het pro
test aan de Russische ambassadeur
in Bonn ter hand gesteld. Het West
duitse ministerie acht de aanslag
ernstig, maar waarschuwt voor dra
matisering. Men kan nog niet zeggen
of het voorval van invloed zal zyn op
het bezoek dat premier Chroesjtsjow
aan Bonn, begin 1965, zal brengen.
I De mogelijkheid bestaat dat een be
paalde groep in de Sowjet-Unie het
bezoek van de Russische leider wilde
het Russische antwoord op het pro
test af.
De Russische ambassade in West-
Duitsland heeft het geval ongeloof
waardig genoemd. Politieke kringen
in Bonn zijn van mening, dat het in
cident de Russen niet gelegen komt.
Moskou was juist de laatste tijd be
zig een beter klimaat te scheppen.
torpederen. In Bonn wacht men eerst schuldig gemaakt.
Honderden doden
bij ramp in
Zuid-Korea
Tenminste 218 mensen zyn zon
dag by aardverschuivingen en over
stromingen in Zuid-Korea om het le
ven gekomen, terwyl nog 230 per
sonen worden vermist.
De aardverschuivingen en over
stromingen waren veroorzaakt door
zware regenval. Voor zover bekend
zyn er in Seoel zelf zeventig doden
gevallen. Velen van hen werd ver
pletterd door neerstortende aard of
vallende muren.
Ruim duizend huizen zijn weg
gespoeld of vernield; 5.600 huizen in
Seoel en de provincies kwamen on
der water te staan.
De spoorverbindingen tussen Seoel
en de oostelijke delen van Zuid-Korea
zijn verbroken. President Tsjoeng
Hee-park heeft de in Seoel geleger
de troepen bevolen aan het reddings
werk deel te nemen.
Ja nan wil ontslag
van Peter Owen
De premier van Brits-Guyana, dr.
Jagan, heeft bekendgemaakt, dat
zijn regering gouverneur Sir Richard
Luyt heeft aanbevolen Peter Owen
te ontslaan als hoofd van de politie
in de kolonie. Dit ontslag was vol
gens het kabinet nodig, omdat Owen
inlichtingen die van belang voor de
staatsveiligheid waren, zou hebben
achtergehouden.
Vorige maand verklaarde Owen
voor het hooggerechtshof, dat de
voornaamste oppositiepartij in het
land, het voornamelijk uit negers
bestaande Nationale Volkscongres,
een terroristische afdeling had die
zich schuldig zou hebben gemaakt
aan moord, brandstichting, bomaan
slagen en ondermijnende activiteit.
Dr. Jagan zei, dat het kabinet voorts
de gouverneur had verzocht alle
ambtenaren te ontslaan, die zich aan
een dergelijke activiteit hadden
Zaterdagmiddag heeft minis
ter Toxopeus namens de Konin
gin de zitting van de Staten-
Generaal gesloten in het gebouw
van de Eerste Kamer. De be
windsman bij zijn aankomst op
het Binnenhof.
