Activiteiten van K. en O.
in het komend seizoen
KONINGIN wil alles
weten van deltawerken
kunst
kalei öoscqqp
Toneelmuziek en
filmvoorstellingen
Schema aan de kant
Vergist
W eer korter werken in
Franse auto-industrie
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 2 september 1964
Derde blad no. 31354
Première Le martyre de Saint-Sébastien
ii
(Van onze kunstredactie)
Toneel, muziek en film vormen belangrijke onderdelen van K. en
O.'s veelomvattend ontwikkelings en ontspanningswerk.
Wat het toneel betreft, daarover valt thans nog weinig te zeg
gen, behalve dan dat onze stad door middel van een aantal opvoe
ringen een volledig en rijk geschakeerd beeld zal krijgen van het
geen in het komende seizoen op dit gebied gepresenteerd zal wor
den. Vast staat reeds, dat de Ned. Comedie het seizoen komt ope
nen, hetzij met het bekende stuk ,,De dans van de reiger", hetzij
met ,,De man van morgen' van de onlangs overleden Ierse schrij
ver Brendan Brehan.
Behalve abonnementsvoorstellingen zullen ook aparte voorstel
lingen gegeven worden, waarin het „experimenteel" toneel een
grote plaats verkrijgt. Ook aan het Cultureel Jeugdtoneel, zal, in
samenwerking met de Leidse Jeugdcentrale door middel van vele
jeugdvoorstellingen aandacht gewijd worden.
De „kleinkunst" zal vertegenwoor
digd worden door Wim Sonneveld,
die behalve voor de groene kaart
houders, ook enkele avonden zal ge
ven voor de gele kaarthouders. Hij
brengt zijn nieuwe programma „Een
avond met Wim Sonneveld" op het
einde van maart 1965.
Voor balletvoorstellingen heeft K.
en O. contact opgenomen met zowel
het Ned. Danstheater als het Na
tionaal Ballet. Beide groepen zullen
zeer waarschijnlijk een uitvoering
voor de leden geven, vermoedelijk in
Den Haag:.
Ook van muziek zal men ruim
schoots kunnen genieten. Als steeds
staat de „Meesterserie", welke zes
concerten omvat,
De concerten hiervan vinden
plaats op: 22 oktober, dan speelt het
Residentie-Orkest onder leiding van
Bruno Maderna, een der beste di
rigenten van deze tijd. Dit is een
zeer belangrijk concert, waarop de
première in ons land gegeven wordt
van Debussy's „Le martyre de Saint
Sébastien", symfonische fragmenten
en van Nono's „Canto di vita e
d'amore". Voorts worden die avond
uitgevoerd „Sonata sopra Sancta
Maria" van Monteverdi en Vivaldi's
„Beatus Vir". Twee solisten met we
reldnaam werken mede, n.l. de so
praan Catherina Gayer en de tenor
Ernst Hafliger. Uitvoerenden zijn
mede het „Nederlands Madrigaal-
koor" en het „Haags Matrozenkoor".
Op donderdag 19 november volgt
een concert van het' Rott. Philh.
Orkest onder directie van Franz
Paul Decker. Solist is de trompet
tist Adolf Scherbaum. Tot uitvoering
komen het Concerto in D van Igor
Strawinsky, het Trompetconcert van
Haydn en de Vierde Symfonie van
Tsjaikowsky.
Een hoogtepunt in de reeks zal
zeker vormen het optreden van „Les
solistes de Zagreb", het reeds van
vroeger bekende vermaarde ensem
ble met 'als dirigent Antonio Jani-
gro Dit concert wordt gehouden op
28 januari. Het programma luidt als
volgt: Vivaldi's vioolconcert in Cdur,
het concert voor cello en orkest in
B dur van Boccherini (solist Jani-
groi, Rossini's sonate nr. VI in D
dur voor strijkers, Hindemiths
„Trauermusik", het Scherzo op. 11
van Sjostakowitsj en Mozarts Diver
timento in D dur, KV 136.
Op donderdag 11 februari volgt
een concert te geven door het Resi
dentie Orkest onder leiding van Wil
lem van Otterloo, met medewerking
van het pianoduo Tila en John
Montés. Gespeeld wordt de Symfonie
KV 425, het concert voor twee pia-
no s, KV 365 beide van Mozart, als
mede de Tweede Symfonie van
Brahms.
Het Rott. Philh. Orkest concer
teert de tweede maal op 11 maart,
wederom onder directie van Franz
Paul Decker. Het voert het volgende
programma uit: Deux portraits van
Bartók, Jie vioolconcert van Brhams
(soliste Johnna Martzy) en Men-
deissohns Vijfde Symfonie.
Het laatste concert der serie wordt
gegeven door het Residentie-Orkest
met Willem van Otterloo als diri
gent. De pianist André Tsjaikowsky
is de solist in Schumanns Concerto
in a kl. t. op. 54, omlijst door „Prla-
mel voor symfonieorkest" van onze
landgenoot Verhaar en Berlioz'
„Symfonie Fantastique", een der lie
velingsstukken van de dirigent.
Films van de maand
en Filmkring
Ooi: de afdeling „Film" heeft de
volle aandacht van K. en O. Zij
zal daaraan aandacht besteden op
twee manieren, n.l. door middel van
een serie „Films van de maand" in
het Camera-Theater aan de Hooge-
woerd en een serie van de Film
kring in de filmzaal van de Rijks
universiteit.
De eerste drie films van de maand
zijn reeds bekend: 14 oktober is er
de vertoning van „Romeo en Julia",
in de regie van Renato Castellani
en met hoofdrollen van Susan
Shentell en Laurence Harvey, 18 no
vember gaat de Poolse film „Moeder
Johanna van de Engelen" en 9 de
cember „De kampioen Leugenaar"
,,Les solistes de Zagreb''
met o.a. Heinz Ruhmann in een der
hoofdrollen.
De Filmkring beoogt het vertonen
van films, die in Leiden niet of niet
meer in openbare vertoning komen,
maar die het om artistieke, histo
rische of andere redenen waard zijn,
gezien te worden. Bij de meeste films
of filmsprogramma's zorgt K. en O.
voor een inleider. Deze films worden
betrokken van het Ned. Filmmu
seum, van buitenlandse filmarchie
ven. van de Ned. Fed. van Film
kringen en van filmimporteurs.
Deze winter zal een keuze ge
maakt worden uit een belangrijke
film van Elia Kazan, die zich tegen
bepaalde misstanden in Amerika
keert (commerciële televisie o.a.)
„A face in the crowd", „Ivan's
jeugd" van de Russische regisseur
Tarkowsky, een opmerkelijk, filmisch
experiment dat een mengsel is van
realiteit, droombeeld en poëtische in
vallen, „Louisiana story", een aan
grijpende film over de olieboring in
de dertiger jaren van Robert Fla
herty met daarnaast een moderne
korte Shellfilm, een Western
programma, een film, die het
vraagstuk van de reincarnatie in alle
hevigheid voor ons opwerpt: "The
search for Bridey Murphy", een
avond, gewijd aan opmerkelijke
documentaires met als inleider ver
moedelijk Jan Blokker en een waar
devol filmdocument van het naoor
logse Polen „As en diamant" van
de regisseur Ladislo Vajda. Boven
dien nog films, die men in de loop
van het jaar nog aangeboden krijgt.
De voorstellingen van de Film
kring worden gegeven op de dins
dagavonden 27 oktober. 17 novem
ber ,15 december, 19 januari, 23 fe
bruari, 16 maart en 2 april.
Scalagroep
in Moskou
Het operagezelschap van het „Tea-
tro alla Scala" van Milaan is giste
ren aangekomen in Moskou, voor een
verblijf tot 28 september. In het
Bolsjoi-theater en in het congres
paleis van het Kremlin zullen opvoe
ringen van o.a. Puccini's „Turando"
gegeven worden.
De belangstelling is zeer groot; de
kaartjes voor alle voorstellingen zijn
al uitverkocht.
Jack Bess begraven
Onschatbare verdiensten
Honderden bekende figuren uit de
wereld van de lichte muze hebben
gistermiddag hun vriend en collega
Jack Bess de laatste eer bewezen op
de begraafplaats Nieuw Eyckenduy-
nen. Jack Bess „Jacobus Hubert us
Bess" befaamd tekstdichter en au
teur, overleed vrijdag op 55-jartge
leeftjjd in zijn woonplaats Den
Haag.
„In zijn veel te korte leven heeft
Jack Bess een enorme arbeid ver
richt voor de sanering van zyn vak,
zich volledig ingezet en zich zelf op
geofferd voor de belangen van zijn
collega's" aldus Ferry van Delden
die de overledene schetste als een
dynamische harde werker met een
groot gevoel voor rechtvaardigheid.
Hij heeft altijd het devies van de
Buma hoog gehouden: „Ieder het
zijne" en heeft zich met zijn werk
onschatbare verdienstelijk gemaakt
Namens het bestuur van de Bu
ma sprak nog de voorzitter, de heer
Jan Mul.
SENEGAL WIJST
CHINEES UIT
De regering van Senegal heeft de
nationalistische-Chinese zaakgelas
tigde in Dakar, Tsjen Hoe-joe. tot
persona non grata verklaard en hem
verzocht het land op zo kort moge
lijke termijn te verlaten.
Volgens welingelichte zijde is deze
maatregel niet gegrond op een ver
andering in de politieke opvatting
der regering van Senegal, doch gaat
het in de eerste plaats om de per
soon van de zaakgelastigde.
Tsjen Hoe-joe vertegenwoordigt
nationalistisch-China. Senegal heeft
zowel communistisch- als nationa
listisch-China erkend, doch alleen
laatsgenoemd land heeft een diplo
matieke vertegenwoordiging in Da
kar.
Oplossing voor
parkeerprobleem
Frankfort wil als eerste stad in
W es t-Duitsland, van overheids-
wege het parkeerprobleem oplossen
door onder andere de particuliere
bouwondernemingen te verplichten
bij elke woning een garage te bou
wen. Een desbetreffend voorstel is
bij de gemeenteraad ingediend. Vol
gens dit voorstel moet ook per tien
woningen een parkeergelegenheid
voor bezoekers bestaan. De stad zelf
wil eveneens voor elke tien wonin
gen op straat een parkeerruimte
voor leveranciers, bezorgers en der
gelijke ter beschikking stellen.
TITAN III A
GELANCEERD
Van Cape Kennedy Is gisteren een
nieuwe, krachtige raket, de Tltan-III
A gelanceerd.
Deze raket, die drie trappen telt
en de hoogte van een gebouw van
twaalf verdiepingen heeft, bestaat
uit een Titan-II met een bovenbouw
die .eenmaal in een baan om de
aarde gekomen, moet dienen voor
verdere lanceringen.
De gisteren gelanceerde raket moest
tn tweede satelliet van 1.700 kg ln
in afzonderlijke baan brengen Deze
laatste operatie slaagde echter niet.
In de toekomst zal de Titan-II A
het bovenstuk vormen van de nog
krachtiger Titan-IIIC. waarmee men
een bemand laboratorium ter grootte
van een caravan en met een gewicht
van 11.340 kg ln de ruimte wil
brengen.
Driedaags bezoek aan giganthisch project
(Van onze Rotterdamse correspondent)
Vlaggen wapperen boven Hollands Delta. Nog maar nauwe
lijks teruggekeerd van haar Italiaanse vakantie is Koningin
Juliana meteen begonnen aan een omvangrijk driedaags bezoek
aan alle Deltawerken.
f
ÉL.
frtin zal deze reis voor alle projecten
gereed zijn, zeker nog weieens een
paar keer moeten herhalen.
Koningin Juliana is dezer dagen
gaste van de minister van Verkeer
en Waterstaat, mr. J. van Aartsen.
In het gemeentehuis van Numans-
dorp heeft hij de vorstin begroet.
Na een bezoek aan de Haringvliet
brug ging het naar de spuisluizen
in het Haringvliet, waar het karwei
van de afsluiting van het Haring
vliet „al" over de helft is. Zes jaar
is men er nu bezig. In de middag
werd een bezoek gebracht aan de
werkzaamheden voor de aanleg van
de Grevelinsendam.
Precies
Een koninklijke inspectiereis
het. waarbij het sterke
werkmet steen, staal en beton
voor een paar uur wordt onderbro
ken om de vorstin te vertellen en
te laten zien hoe de stand van zaken
is. Men kan het ook een bezoek-
met-schouderklop noemen. Bij zo'n
werk van ruim vier miljard, uitge
smeerd over twintig jaar, kunnen
van Rijkswaterstaat en
van tijd tot tijd wel een
OUDE CRAVEN IN R.-K. KERKEN
TE OOSTMARSUM BLOOTGELEGD
Tijdens graafwerkzaamheden ten behoeve van een verWarmings-
kelder in de katholieke kerk te Ootmarsum zijn zowel binnen als
buiten het uit de 13e eeuw daterende kerkgebouw oude graven
blootgelegd, die dateren uit omstreeks 1100. Op een diepte van
ruim twee meter onder de thans bestaande vloer in het zuidooste
lijke transcept stuitte men gisteren op graven welke kennelijk bij
de aanbouw der kerk van 1491 tot 1510 zijn geroerd. De zijkanten
der graven zijn opgezet deels met Bentheimer zandsteen, deels met
ijzeroersteen en afgedekt met een zandstenen zerk.
Een der blootgelegde graven is gis
teren door prof. dr. J. Huizinga te
Utrecht en dr. J. Renault te Amers
foort van de Rijksdienst voor Oud
heidkundig Bodemonderzoek in sa
menwerking met dr. C. T. W. J. Hey-
seler en dr. Anton Lodewijk Hulshoff,
re^p. directeur en conservator van
het Rijksmuseum Twente, onder
zocht. Het bleek een kindergraf dat
tijdens de uitbreiding van de kerk
met de zuidoostelijke kapel bleek te
zijn geroerd, om het buiten de fun
dering te houden.
zuidelijke buitenmuur van de kapel
aangetroffen. Deze graven zijn ver
moedelijk gesticht in de kapel die na
de bouw van de huidige kerk om
streeks 1225 is gesloopt. Aan de west
zijde van de ontgraving werd de zij
muur van een gemetselde grafkelder
ontdekt. Waarschijnlijk is dit een fa
miliegraf van de Commanderie van
het geslacht von Heyden-Hompesch,
waarvan Johan Diederik von Heyden
op 29 augustus 1669 overleed en in de
thans r.-k. kerk werd begraven. In
1810 bij de teruggaaf van de kerk aan
de katholieken werd zijn grafzerk
naar de hervormde kerk overge
bracht.
Een 17-jarige „Romeo" heeft
zich gisteranacht in Schevenin-
gen in het balkon vergist, en is
bij de verkeerde „Julia" te
recht gekomen. Het meisje
vloog uit bed, en liet de jonge
Duitser op het balkon in de kou
staan.
De jongeman werd door de
politie opgehaald.
Het bleek een 17-jarige koop
man uit Bad Godesberg. Hij is
tot over de oren verliefd.
Daarom verlengde hij zijn va
kantie. Zijn geld ivas op, maar
hij betrok een tochtige bunker
in de Scheveningse duinen. Kle
ding en wat leeftocht liet hij
daar achter toen hij gisternacht
op vrijersvoeten naar de Kat-
wijksestraat toog.
Hij zag kans aan de achter
kant van de huizen in de tuinen
te komen. Maar hij vergiste
zich in het huis, en begon een
vergeefse klauterpartgOp de
tweede etage tikte hij zachtjes
tegen het raam, in de hoop, dat
een zeker Duits logeetje hem
even goedenacht, zou komen
kussen
Meisje, door speedboot
overvaren overleden
De 17-jarige Amsterdamse typiste
Anke Vis, die vorige week in de IJs-
sloot bij de Nieuwe Meer in de hoofd
stad tijdens het zwemmen door een
speedboot werd overvaren, is in het
Wilhelminagasthuls overleden. Het
meisje werd door de draaiende
schroef ernstig aan haar hoofd ver
wond. Tegen de 19-jarige serveerster,
die de boot, eigendom van haar ver
loofde, bestuurde, werd destijds pro
ces-verbaal opgemaakt. De Rijkspo
litie te water nam de boot voor on
derzoek ln beslag.
„De Student"
Het onlangs door de Ned. Studen
tenraad ingestelde algemeen studen
ten persbureau ASP, Is van plan een
nieuwsblad uit te geven waarin een
overzicht wordt gegeven van wat leeft
in de Nederlandse en buitenlandse
studentenwereld. In deze uitgave wil!
men nieuws en informaties achter het
nieuws verwerken. Het blad ver
schijnt minstens een keer per maand
en zal „De student" heten. Het zal ln
een oplage van ruim 50.000 exempla
ren onder de studenten worden ver
spreid.
Voedseltekort
in de wereld
steeds groter
De Amerikaanse econoom dr. Ewell,
die verbonden is aan de universiteit
van Buffalo, waarschuwde gisteren,
dat de wereld omtrent 1980 op ern
stige voedselschaarste moet rekenen,
die „de grootste ramp in de geschie
denis" zal worden.
Latere geschiedschrijvers zullen
wellicht aanmerkingen maken op wat
belangrijker was: de inspanningen
om een mens op de maan te brengen
of die om de honger uit te bannen,
aldus dr. Ewell in een toespraak tot
een bijeenkomst van het Amerikaanse
genootschap voor scheikunde.
Dr. Ewell ziet aanwijzingen dat de
voedselschaarste kort na 1970 ernstige
vormen zal aannemen in India, Paki
stan en China, gevólgd door Indone
sië, Perzië, Turkije, Egypte en de
meeste andere landen in Afrika, Azië
en Latljns-Amerika. De bevolking in
deze gedeelten van de wereld zal ln
twintig Jaar met ongeveer een miljard
toenemen, waartegenover geen groei
van de voedselopbrengst staat. De
Amerikaanse geleerde was van me
ning dat rijke landen kunstmest of
kunstmestfabrieken aan arme landen
dienen te schenken omdat deze er
niet voor kunnen betalen.
De Koningin op de dam. die
de verbinding vormt tussen de
nieuwe brug over het Haring
vliet en het Hellegat. Zij was
onvermoeibaar en diep geïnte
resseerd tijdens de eerste dag
van het bezoek aan de Delta
werken.
bemoedigend woord vélen. De Delta-
werken spreken, ook internationaal,
bijzonder tot de verbeelding, maar
voor wie er jaar in jaar uit aan be
zig is lijkt er geen eind aan te
komen.
En toch: bij zo'n driedaagse ba
lansopname blijkt, hoeveel er al ge
reed is en hoe hard het met andere
werken opschiet. Er blijkt ook, hoe
het particuliere initiatief de kansen
heeft gegrepen, die de uitvoering
—i de Deltawerken geeft, de Ha-
rlngvlletbrug en het Sloeplan. An
dere kant van de medaille: de vor-
De Koningin, nog bruin van de
Italiaanse zon, heeft er dus drie da
gen voor genomen om de stand van
zaken bij de Deltawerken eens goed
te bekijken. Maar nu wil zij er ook
precies alles van weten. De tot in
minuten ingedeelde draaiboeken
heeft zij aan de kant geschoven. Een
bezwerend op een horloge wijzende
vinger ziet zij niet. Toen ir. J. Vol
kers, hoofd van de Deltadienst van
Rijkswaterstaat, gistermiddag bij de
bouwput in het Haringvliet kort
heidshalve de uitleg bij een wand
plaat oversloeg, stelde de vorstin
hem na zijn praatje maar één
vraag: „En wat is nu die bol op de
(overgeslagen) kaart?". Gevolg: op
het eind van de eerste dag van haar
werkbezoek klopte er geen tijdsche
ma meer. Er was anderhalf uur ach
terstand in ontstaan. Die tijd werd
bij een volgend object echt niet in
gelopen. O nee: ook bij de kabel
baan over de Grevelingen wilde de
landsvrouwe precies weten hoe hier
de enorme vork, waarmee de stroom
wordt afgedamd, in de steel zit. Op
de Piet Hein, drie dagen het drij
vend thuis van de Koningin (het
Jacht ligt in het haventje van Brui-
nisse) moest de kok het diner warm
houden.
Unicum
Voor de technici van de Rijkswa
terstaat moeten dit heerlijke dagen
eijn. Het is voor deze mannenwereld
een unicum, dat een vrouw zo op
de details van het werk ingaat. De
Koningin is bijzonder geïnteresseerd.
Zij toont belangstelling voor tech
niek en wetenschap, maar liet zich
door burgemeester J. A. Kleynen-
berg van Stellendam, Goedereede en
Ouddorp uitvoerig vertellen, wat de
bouw van brug en dam voor de
eilandbewoners betekent.
Het moet gezegd, dat het totaal
beeld van de eerste dag imponerend
Is. Vandaag stonden de Oosterschel-
debrug, het Veersemeer en de Sc hel-
dewerf aan het Sloe op het program
ma. Morgen gaat de reis naar
Willemstad.
Stakende kompels
onder de grond
Het enige geschenk, dat de Britse
mijnwerker Jim Pearce, die gis
teren Slf jaar werd, in zijn zelfge
kozen verblijf op 720 meter diepte
onder de grond kreeg, was een
kaart van zijn vrouw. Pearce „zit"
al vanaf de vorige week maandag
met zijn kameraad G er sham Jones
in een mijn te Coventry uit protest
tegen het feit dat de mijndirectie
hun geen toeslag wil betalen waarop
zij recht menen te hebben. Beide
mannen willen de mijn niet verlor
ten, hoewel een arts al enkele da
gen geleden geconstateerd heeft dat
hun gezondheidstoestand achteruit
gaat en dat zij dringend verande
ring van lucht nodig hebben. Ook
gisteren, op de verjaardag van Jim,
kregen beide kompels niets anders
dan de gebruikelijke maaltijd: thee,
soep en brood.
(Van onze correspondent in Parijs)
De omstreeks 160.000 arbeiders die
werkzaam zijn in de Franse auto
industrie, werd gisteren, bij hun te
rugkeer van hun maand vakantie,
de zware gang naar de fabriek nt
niet direct verlicht. Bjj hun terug
komst hebben ze namelijk bericht
van hun directies ontvangen, dat de
werktijden per week weer met één
tot vier uur zullen worden verkort
en ze dientengevolge de komende
weken ook minder franken in hun
loonzakjes zullen vinden.
Alleen bij Citroën, die dan ook
aan de lopende band onvermoeid
alsmaar meer lelijke eendjes blijft
uitbroeden, zal voorlopig de werk
week van 47,5 uur gerespecteerd kun
nen blijven, ofschoon, in tegenstel
ling tot vorige Jaren, ook bij deze
firma nu geen nieuw personeel wordt
aangenomen.
Dit nieuwe crisisverschijnsel in de
Franse auto-industrie valt aan de
zelfde oorzaken toe te schrijven
waaruit enkele maanden geleden
ook andere en soortgelijke maatre
gelen verklaard moesten worden. De
concurrentie van het buitenland,
speciaal van Amerika en Engeland,
wordt steeds sterker: één op de zes
auto's die in Frankrijk rijden, is nu
al van vreemde oorsprong. Daaren
tegen wordt de export door de hoge
prijzen steeds duidelijker belemmerd
Frankrijk Is het land in Europa
waar verhoudingsgewijze en on
danks de hoge benzineprijzen en het
vrijwel illusoire autowegennet, toch
de meeste wagens rijden. Eén op de
vier Fransen bezit vandaag een
auto (tegen één op de negen Neder
landers). De Franse auto-experts
menen niettemin, dat de binnen
landse markt toch niet geheel ver
zadigd is. Zestig procent van de
Franse families heeft, zo rekenen ze
blijmoedig uit, nog altijd geen eigen
wagen, terwijl de tweede auto, voor
madame, een perspectief Is dat de
Franse welvaartsstaat zich binnen
kort, naar Amerikaans voorbeeld,
toch ook wel eens zal mogen openen.
Helaas houdt men met die toe
komstvisioenen toch geen 160.000 ar
beiders en hun gezinnen aan de slag
en in leven en door hen wordt het
officiële optimisme dan ook beslist
niet gedeeld. De enige werkelijke
doeltreffende oplossing zou nog al
tijd zijn intieme samenwerking op
Europees niveau, een samenwerking
in kartelverband, die gisteren door
de eventueel voornaamste partner,
Heinnch Nordhoff, de directeur van
de Westduitse Volkswagenfabrieken,
echter nog eens zeer nadrukkelijk
van de hand werd gewezen.
