Kapitaalmarkt in hoofdzaak
door handelsbalans beheerst
Khatsjatoerian bracht
Kurzaal tot kookhitte
kunst
kaleiöoscoap
Bedrijfsexpansie
is zeer beperkt
Kerkdiensten Leiden en omgeving
UNIEKE RUSSISCHE AVOND
Ondanks bedenkingen
van velerlei aard
Piet Kee herdacht in
Pieterskerk BACH
N.V.V. wil publiek
„kuiistgezind" maken
LEIDSCH DAGBLAD ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1964
(Van onze financiële medewerker)
Dat het Rijk deze week, om aan zün verplichtingen te kunnen voldoen, by
de Ned. Bank geld heeft moeten opnemen en aan de krediettransacties van
de banken met het buitenland een grens heeft gesteld, duidt er op dat aan
de spanning op de geld- en kapitaalmarkt nog geen einde is gekomen. Op de
geldmarkt spelen min of meer toevallige factoren een rol belastingont
vangsten, uitkeringen uit het gemeentefonds aan de gemeenten, aflossing op
geconsolideerde en vlottende schuld, storting op de nieuwe staatslening, etc.
De Nederlandse kapitaalmarkt wordt in deze tijd in sterke mate beheerst
door het groeiend tekort op de handelsbalans.
Handelsbeweging
moet keren
Hoe dit zich de laatste jaren heeft
ontwikkeld, blijkt uit de volgende
cijfers:
1962 1963 1964
milj. milj. milj.
Ie kwartaal 948 939 1337
2e kwartaal 729 786 1465
le halfjaar
Weliswaar i
unmnge WJU aigeneie ouop-
n de produktie gedwongen,
ntspanning op de arbeids-
vordert, die op haar beurt
1677 1725 2802
is er nog altijd een stij
ging van de export, die van de import
is veel groter en deze week heeft de
Nederlandsche Bank dan ook reeds de
viezen aan het buitenland moeten
afgeven. Het is dus geen wonder dat
de Nederlandsche Bank de krediet-
geving door de banken aan banden
heeft gelegd en als gevolg daarvan
de rentestand op een hoog niveau
blijft. De jongste 514% staatslening,
tot een bedrag van f 200 miljoen a
99% uitgegeven, wordt dan ook reeds
beneden die koers verhandeld en van
de oudere leningen is het effectief
rendement, dus incl. de kans op af
lossing pari, tot 5%% gestegen.
Hierin kan alleen verandering komen
als de handelsbeweging zich
gunste van ons land keert, d.
export in sterkere mate stijgt dan de
import en als gevolg daarvan het
tekort op de betalingsbalans vermin
dert.
Saneringsproces
Nu heeft de president van de Ned.
Bank in zün instructief jaarverslag
over 1963 ons getroost met de vast
stelling dat betalingsbalansoverschot
ten en betalingsbalanstekorten zelf de
corrigerende krachten oproepen, die
hun voortbestaan op den duur onmo
gelijk maken. Te grote overschotten
brengen teveel kapitaal in het land,
doen de rentestand dalen, stimuleren
de investeringen en het particulier
verbruik, veroorzaken prys- en loons
verhogingen, waardoor de export
wordt bemoeiiykt en de import der
mate stügt dat het overschot op de
betalingsbalans in een tekort veran
dert. In die periode bevinden we ons
thans en het gaat er nu dus om di
schaal weer geleidelik naar de ande
re kant te doen overslaan, in elk ge
val weer tot een meer evenwichtige
verhouding te k<
Door de stijgende rente en de kre
dietbeperking worden de investerin
gen afgeremd, de bedrijven tot in
perking, sommige tot algehele stop
zetting
hetgeen
markt bevordert,
tot een grotere arbeidsproduktiviteit
leidt. Tevens wordt dan duidelijk dat
vooreerst van nieuwe loonsverhogin
gen geen sprake kan zijn, gelijk ook
de meerderheid in de SER dezer da
gen als haar oordeel heeft uitgespro
ken. De koersdaling van aandelen en
obligaties op de effectenbeurs heeft
voorts tot gevolg dat voor allerlei
doeleinden minder gemakkelijk geld
wordt uitgegeven, terwijl ook de per-
soneelsontslagen hier en daar in die
richting werken.
Langs die weg en mogelijk met be
hulp van nog meer overheidsmaat
regelen zullen we tot verminderde in
vesteringen en een verminderde con
sumptie moeten komen, hetgeen dan
op onze betalingsbalans een keer ten
goede zal brengen.
Andere landen
zulk een saneringsproces in lan
den als Italië en Frankrijk reeds
merkbaar, terwijl het voor ons land
een bemoedigend verschijnsel is dat
de monetaire positie van de VS zich
aanmerkelijk heeft hersteld en de
hoogconjunctuur in West-Duitsland
noopt tot bevordering van de import
en de uitzetting van kapitaal in het
buitenland. De gezonde ontwikkeling
van de Duitse economie komt om. tot
uitdrukking in de aanmerkelijke stij
ging van de besparingen. Bij de 715
volksbanken namen de inlagen gedu
rende het eerste halfjaar met DM 6.6
miljard, dat is met 8% toe en de de
posito's op langere termijn zijn zelfs
met 10.8% gestegen. Een en ander kan
er toe leiden dat de toch reeds be
langrijke uitvoer naar West-Duitsland
verder kan toenemen, terwijl voorts
ook de export aan aardgas naar Bel
gië en andere landen in het zicht
komt.
Nog geen zorgen
Alles saamgenomen is er dus geen
reden om zich over de toekomstige
ontwikkeling van de Nederlandse eco
nomie grote zorgen te maken, temin-
der omdat van hogerhand die ont
wikkeling scherp in het oog wordt ge
houden, zoals ook uit de jongste
maatregel van de Nederlandsche
Bank biykt.
Financieel zwakke ondernemingen
hebben thans met liquiditeitsmoeilijk
heden te kampen, die hier en daar tot
stopzetting van het bedrijf en ontslag
van personeel leiden. De financieel
sterke ondernemingen hebben uiter
aard ook wel enig nadeel van de ka-
pitaalschaarste, merendeels nog meer
van de personeelsschaarste, maar ko
men die moeilijkheden wel weer te
boven. Philips zal achteraf blij zijn
dat ze in 1962 een klein half miljard
aan de kapitaalmarkt heeft onttrok
ken en Aku is er nog onlangs in ge
slaagd f 75 miljoen ondérhands op te
nemen. Of hiervoor een procentje
meer rente moet worden betaald, zal
niet zoveel gewicht in de schaal leg
gen omdat dié rente als een bedrijfs
last kan worden geboekt en de fiscus
i om zo te zeggen in mee betaalt.
Voordelige
obligaties
Een concern als R. S. Stokvis, dat
voor Nederland reeds de Austin im
porteerde, heeft thans ook het bedrijf
in België en Luxemburg overgenomen,
een transactie welke contant kon
worden afgewikkeld, hetgeen dus niet
op een tekort aan liquide middelen
wijst. Reeds geruime tijd heeft het
Nederlandse bedrijfsleven bij de fi
nanciering van de bedrijfsuitbreiding
aan het plaatsen van onderhandse
leningen en obligaties de voorkeur
gegeven boven de vergroting van het
aandelenkapitaal, waarbij de tussen
vorm, nl. de uitgifte van in aandelen
converteerbare obligaties steeds meer
in zwang is gekomen. Maandag a.s.
staat de inschrijving open op f. 2,6
miljoen 5%% converteerbare obliga
ties van Du Croo en Brauns, welke
na 1 juli 1965 in aandelen kunnen
worden verwisseld tegen een koers
van 175%/. De beurskoers van de
aandelen (ca. 155%) ligt er thans be
neden, zodat het voorkeursrecht, dat
aandeelhouders bij de inschrijving
kunnen doen gelden, theoretisch
geen waarde heeft. De beurs betaalt
er ook slechts f 8 f 9 voor, wat wil
zeggen dat een obligatie ca. 102%
kost, een koers die weinig hoger is
dan die van 5%% obligaties zonder
conversiemogelij kheden
Vooral in een tyd als de onze, nu
velen zich ten aanzien van de con
junctuurontwikkeling wat onzeker
als de conversiekoers tenminste niet
al te veel van de beurskoers der aan
delen afwUkt. De onderneming, die ze
afgeeft, kan fiscaal de rente op haar
winst in mindering brengen, de obli
gatiehouder is zeker van een vaste
rente, de mogeiykheid van kapitaal
verlies is beperkt en de kans bestaat
dat na verloop van tyd de obligaties
met de winst tegen aandelen kunnen
worden verwisseld, of althans in
koers oplopen als de betrokken onder
neming goede zaken maakt en/of de
stemming op de aandelenmarkt ver
betert.
de kat uit de boom kijken en door de
hoge obligatierente en de spaarrente
bij de banken worden aangetrokken.
Deze week hebben feitelijk alleen de
aandelen Centrale Suiker voor wat
leven gezorgd. Een halfjaar geleden
was de koers nog ca. 270% op 30 juni
jl. 328, deze week werd op meer dan
een dag boven 400 gehandeld, nog
steeds onder de invloed van het reeds
lang lopende gerucht dat een over
name op til is. Officiële mededelingen
daaromtrent blijven tot dusver echter
uit.
Geen groot aanbod
Overigens is op de aandelenmarkt
van groot aanbod geen sprake, zodat
de markt doorgaans „dun" is en aan-
en verkooporders van slechts enkele
stukken zelfs voor betrekkeiyk cou
rante aandelen koersverschillen van
enige procenten veroorzaken. Het
merendeel van die dageiykse koers
verschillen heeft met de positie en de
gang van zaken by de betrokken on
dernemingen dan ook niets te ma
ken.
Advertentie
Kan der WERFF S HUBRECHT
Postbus 446, Amsterdam-C
Telefoon: 020-222055'
Beurso verzicht no. 358
I.WmPONT 2. BRAAT Bouw
Zondag 2 augustus
Leiden Herv. Gem., Pieterskerk
10 u ds. P. Kloek.
Hooglandse Kerk: 8.30 u ds. K. H
Meyer te Rotterdam voor ds. Lamping;
10.30 u ds. N. Kooreman te Rhenen
Bekhof.
Marekerk: 10.30
te Oegstgeest voor
J. M. D. van den
Oosterkerk: 10
Bethlehemkerk: 10 u ds. K.
Herv. Ulo-school, Asserstr.: 10 u ds
H. J. van Achterberg.
Ver. Vrijz. Herv. (Leids Volkshuis)
t doopsgezinden.
10.30
hleu te Brussel.
Acad. Ziekenhuis: 10.30
Dlaconessenhuls: -10.30
Geref. Kerk, Zulderkerk:
Petrakerk: 10 u de. Haverkamp; 5 u
r. Westerink.
Kerk Oude Vest: 10 u ds. Maaskant;
u ds. J. A. v. Netten te Winterswijk.
Maranathakerk: 9 u ds. J. A. v. Net-
ds P.
Groenhoven: 10 u ds.
te Makassar.
Jeugdhaven: 10 uur
Witte Ouderendienst
den.
Dienst met doopsgezin
ds.
Doopsgez. Gem.:
derbeek.
Evang. Chr. Gemeenscha;
_w4- o 1 r> c A
Bil-
(Middel-
Dikkes.
Ëfvang. Luth. Kerk: 10.15 u ds. A. J.
Allan te Heerlen.
Oud Kath. Kerk (Zw. Singel 50)
Hoogmis (woensdag 9.30 uur) H. Mis).
Christian Science (Steenschuur 6)
10.30 uur dienst.
Vrije Kath. Kerk: (Vreewijkstr. 19):
10.30 uur gezongen H. Mis.
Nieuwe Apost. Kerk (Hoge Rijndijk
29): 9.45 en 4 uur dienst (donderdag
7.45 uur dienst).
GerefKerk (vrijgem.)
stegracht 3)10
H. Schouten jr; (v
5.30 u
xr bid-
ger des Hells: 10 uur heiligings-
st; 6.45 uur straatprediking Gan-
s; 7.30 urn verlossingssamenkomst
brigadier en mevr. Drentje.
land. Geref. Kerk: 10 en 6.30 u ds. H.
Moolhulzen te Lelden. Chr. Ger. Kerk:
Dienst des Woords; 7 u kand.
G. Bouw te Nunspeet.
Alphen aan den RUn Herv. Gem.,
Adventskerk, Jullanastraat:
P. A. Lefeber; 6.30
Zandee.
IA. v. Burenlaan
Joh. Cats te Twello; 6.30 u
Lefeber. Kruiskerk Gouw-
sluis: 6.30 u ds. R. Hengstmangers te
Zoeterwoude. Gebouw Jonathan Hoorn:
ds. Joh. Stehouwer. Kapel
Hoofstraat: 9.30 en 6.30 u ds. J. Kruyt
Rotterdam-Hlllegersberg. Ouds-
hoornseweg: 10 u dhr. A. Kalis te Bos
koop. Martha-Stichting: Geen dienst
vegens vakantie. Geref. Kerk, Marana-
hakerk, Raadhuisstr.10 u ds. C. Kap-
teyn te Amsterdam; 6.30 u ds. G. Wes
ter veld. Salvatorikerk, W.
ningen.
6.30 v -
W. Reeskamp te
Chr.
Geref Kerk, Jeruzalemkerk, Grijpen-
steinstr.: 9.30 en 5 u ds R. Kok. Oud
Geref Gem., Van Mandersloostr.: 9.30
leesdienst. Rem. Geref. Gem.:
;nst. BaptistengemIJsclubge-
0 u Eredienst; 6 u ds. M. Co-
Benthuizen Herv.
u ds. W. A. S. Laurens
leesdienst.
degraven Herv. Gem.:
de Vey Mestdagh; 10.30 i
e; .630 u ds. G. Willemsen
derwljk. Nieuwerbrug: 9.30 u
Willemsen te Harderwijk; 6.30 i
leesdienst; 4.30
Geref. Gem.: 10 e
Scholte
leesdienst
Rijksen te
Haag. Evangelisatiekring:
'lenst; 6.45 u Jb. Klein Haneveld.
Boskoop Herv. Gem.: 9.30 u dhr.
7. G. de Jonge te Twelloo; 6.30 u ds.
A. de Leeuw. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ti
ds. G. Vesseur. Chr. Geref. Kerk: 9.30
leesdienst. Ver. Vrijz. Herv.: 10
-oude Herv. Gem.: 9.30
G. Jonkers. Geref. Kerk: 9.;
ds. A. W. Bol
Katwyk aan den RUn Herv. Gem.,
Dorpskerk: 9.30 u ds. A. Makkenze;
6 u ds D Driebergen te Klaaswaal.
Kapel Nieuwe Duinweg: 10 u ds. D.
Geref. Kerk: 9.30 t
W. P. Kramer, vlootpred.
Katwyk aan Zee Herv. Gem., Nwe
Kerk: 8.30 u ds. M. H. Boogert te Aar-
landerveen (Baddlenat)10 u ds. Bou-
man; 6 u ds. C. L. v. d. Broeck te
Zwammerdam (PCD). Oude
10.30 u ds. Bakker;
Rotterdam:
Jansen; 5
6.45 u ds. ±JaKK
10 en 5 u ds .By
Kerk (vrijgem.):
Jansen te
Heinlaan: 9.30 u ds
Bakker. Zeehoepitium
Kerk
s Bussum. Ger.
7 u ds. C. van
Benthuizen. Geref. Gem. in Ned.
Koudekerk Herv. Gem.: 10 u ds.
f. Viseer te Amsterdam; 7 u ds Vos te
Catwijk aan Zee. Geref. Kerk: 10 u ds.
5rlnk te Hazerswoude; 7 u ds.. Haver-
er: 9 u prof. dr. Jansen Schoonhoven
s Oegstgeest. Geref. Kerken: 10 u drs.
ran Drie; 5 u ds. J. Vegh.
Lel muiden Herv. Gem
Ls. F. de Jong
Zevenhoven. Geref.
Lisse Herv. Gem.: 9 en 10.30 u
kand Joh. Barnhoorn te Sassenheim;
7 u ds. G, H. van der Woord te Haar
lem (Jeugddienst). Geref.
pyiman te Katwyk. Chr.
Geref. Kerk: 9
Gem.: 9.30 en 3 u leesdiensten. Ned.
Prot. Bond geen dienst:
Nieuwkoop Herv. Gem.: 9.30
""Ou ds. Hagen t>
k: 9.30 en 6.30
Geref.
Gem.: 10 u ds. J. van Iterson te Vlaar-
dingen. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u Dienst
des Woords; 2 u kand. G. Bouw te
Nunspeet.
Nieuwveen Herv. Gem.: 9 u ds.
Balke te Bodegraven;
ds. S. Smllde te Heerde. Sole Mio: 10
u ds. S. Smllde te Heerde. Herv. Ger.
Evangelisatie, VGLO-school, Schoolstr.
2: 10 r- J-
i ds. W. van Tuyl te Rys-
Noordwyk-BInnen Herv. Gem.: 10
u ds. J. de Voe te Katwyk aan Zee;
7 u ds. A. Vink te Katwyk aan Zee.
Geref. Kerk: 9.30 en 5 u ds. J. Nierop
te Nijkerk. Van den Berghstichting
11 u ds. J. Nierop.
Noordwykerhout Herv. Gem
~-'fzy
-p:
Delft. In de Gemeentewoning.
10.15 u ds. Jacobl uit Radhelm (Duit
se dienst).
Oegstgeest Herv. Gem., Groene-
10 u
10.30 u dhr. H. H. van Hylkema Vlieg
te Den Haag. Geref. Kerk: 10 en 7 u
ds. Meijer. Geref. Kerk (vrijgem.)8.30
u ds. J. Kok te Enschede; 3 u dB. B.
Schoep te Nw. Amstel.
Oude Wetering Herv. Gem.: 9.30
u dr W. D. van Wijngaarden te Lei
den; 7_u dhr_._ J. van_jGys te^ Gorln-
geen
dienst.
Rynsaterwoude Herv. Gem.:
10 t
Baart. Chr. Geref. Kerk:
9.30 u Dienst des Woords; 2.15 u ds.
J. C. van Ravenswaay te Scheveningen
Ter Aar Herv. Gem.: 9.30 u dhr.
De Bruyn te Bodegraven; 6.30 u ds.
Stehouwer te Alphen a.d. Ryn. Geref.
Kerk: 9.30 en 6.30 u ds. Tiesinga, em.
pred. te A'dam.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 en
30 u ds. D. Lekkerkerker. Ger. Kerk:
i en 5 u ds. J. Verhave te Hollandsche
IJssel.
Voorhout Herv. Gem.: 10 u ds.
C. A. Tukker. Geref. Kerk (in herv,
kerk) 7 u dienst.
Voorschoten Herv. Gem., Dorps
kerk: 10 u ds. Saraber (Doop); 7 u
ds. Van Loon te Loosduinen. RJjndyk:
10 u ds. Lenderink te Den Haag. Hulp
en Heil: 10 u ds. Van Leusden. Geref.
Kerk: 9, 10.30 en 5 u ds. Modderaar.
Geref. Kerk (vrijgem.)10 en 5 u ds.
Wassenaar Herv. Gem., Dorpskerk:
0 u dr. Th. C. Frederikse; 7 u ds. M.
Tvikema te Willemstad. Kievletkerk:
l dr. K. H. E. Gravemeyer. Deyler-
A.era, r>ioemcuiiiipiiutaiiv en o u. ua.
D. Kloppenburg, zyilaan: 10 en 7 u
ds. A. Langeler te Valkenburg. Ned.
Prot. Bond, L^pge Kerkdam: 10.30 u
geen opgave ontvangen. Johannahuis:
geen dienst. Herv. Geref. Evangelisatie,
onbekend; B.30 u prof. Rasker uit
Oegstgeest. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30
u ds. Makkinga te Koudekerk.
Zevenhoven Geref. Kerk: 9.30 en
7 u ds. Melnder».
Zoeterwoude Herv. Gem.: 10 u ds.
R. Hengstmangers.
Zwammerdam Herv. Gem.: 10 u
da. C. L. v. d. Broeck; 6.30 u de heer
J. Goedhart te Noorden. Geref. Kerk:
ds. J. Waf
Geref. Gem.: geen dien
Rem.
Zomercursus
kunsthistorici
In tegenwoordigheid van de direc
teur-generaal voor de Kunsten en
voor de Buitenlandse Culturele Be
trekkingen, heeft mr. F. P. Th.
Röhling gisteren te Den Haag de 10e
zomercursus voor kunsthistorici
georganiseerd door het Rijksbureau
voor Kunsthistorische Documentatie
in Den Haag geopend. 58 deel
nemers uit 19 verschillende landen
nemen hieraan deel. De deelnemers
zullen lezingen volgen van Neder
landse hoogleraren in de kunstge
schiedenis, museum-ambtenaren en
ambtenaren van het Rijksbureau. Zij
zullen excursies maken naar onze
kleine en grote musea en ook gele
genheid hebben kennis te nemen van
de Deltawerken.
De meeste deelnemers zijn onder
gebracht bij Haagse families, om ook
op deze wijze het contact met het
land en zijn bewoners te bevorderen.
Culinaire horoscoop
voor de komende 2 weken
voor u die geboren is
onder het teken AC*k
M Nasi goreng met spiegelei en pisang goreng
D Hongaarse goulash met rijst en doperwten
W Gebraden varkenshaasje met verse groente en gebakhen aardappelen
D Ossetong met pikante saus, doperwten en aardappelpuree
V Poisson crème, worteltjes, aardappelpuree
Z Kalfsgehakt met kerryroomsaus, rijst en appelmoes
Er staat u deze week veel verandering van
spijs te wachten. En dat doet eten. U zult
vlot worden bediend en veel geld sparen,
want eten in Albert's Corner is voordelig.
CORNER
Stationsplein 24 Leiden
Het eerste optreden in ons land van de vermaarde Russische
(Armeense) componist-dirigent Aram Khatsjatoerian in ons land,
tezamen met zijn beroemde landgenoten Albert Markov (viool) en
Mstislav Rotropovich (cello), heeft gisteravond tot fantastische
ovaties in de Kurzaal te Scheveningen geleid, ovaties, welke waar
lijk ongekende afmetingen hebben aangenomen.
Niet
hoofdzaak bij voortduring geënt op
de Armeense volksmuziek, vermengd
met de Europese romantiek der vo
rige eeuw, daarbij constant vloeiend-
aansprekend en probleemloos.
Veel meer echter voor de sublieme
uitvoering ervan, onder de directie
van een man die met weinig middelen
zowel het Residentie-Orkest als de
beide solistische „titanen" van het
hedendaagse podium, tot 'n summum
van geïnspireerde prestaties wist te
brengen. Zo ooit echter bewezen is.
dat de huidige Russische componisten
in de eerste plaats rekening moeten
houden met de smaak van de massa
dan was het wel op deze avond: het
valt nauwelijks in te denken, dat
Khatsjatoerian, die met zijn ballet-
Getuigenissen van fenomenale precisie
Niet onbelangrijke figuren als Josquin, Corelli of Grieg zal men
wellicht eens per eeuw een herdenkingsdag gunnen; Sweelinck,
Purcell en Schumann b.v. alle 25 jaar. Men is daarentegen aller-
wege bereid om aljaarlijks een programma geheel van Bach te
wijden rond 28 juli, zijn sterfdag. Zo deed ook gisteren Piet Kee
in de (nogmaals uitstekend bezette) Pieterskerk.
Waarom deze vanzelfsprekende uit
zondering voor Bach? Schumann gaf
zijn bekende uitspraak dat Bach's
werken een kapitaal voor alle eeuwen
vertegenwoordigen, erby voegend dat
Bach aan het orgel eerst recht in
z'n volle heerlijkheid verschijnt. Wij
hopen dat K. en O. de traditie voor
een jaarlijks Bach-orgelconcert tegen
eind juli in Leiden herstelt.
Piet Kee is een dergenen, die zo'n
Schumann-uitspraak onloochenbaar
maken. Zijn speelwijze en Bach-op-
vatting staan boven discussie. Dit
aanvaardt men, overtuigd. Het ver
gelijkingsstuk was op dit programma
de Toccata met Fuga in d. Men her
kent ieder groot organist aan zijn
articulatie en zijn figuratie, aan zijn
ordening van de gege-
Welnu, Piet Kee beschikt over een
fenomenale precisie, die ieder detail
zowel als „de grote iyn" een onwrik
bare vorm afiyning meegeeft, waar
door daadwerkeiyk in de vertolking
komt te „staan", wat staat in het
schrift van een notenbeeld.
Na een jeugdige speelse Fantasie in
G, waarvan de hoekdelen nog of
Franse wijze in het kamermuzikale
vlak liggen als omvatting van een
vier in type variërende koraalbewer
kingen, van welke „Der Heiden Hei
land" en „Allein Gott in. der Höh"
onuitwisbare indrukken plegen na te
laten.
Een Trio Sonate van Bach (hier de
eerste) is altijd een proefsteen. Niet
alleen technisch. In de registratie en
de afweging van de sterktegraden
geeft de vertolker zijn geesteshouding
en zijn beheersingsgave ter beoor
deling prijs. Tussen de twee concer
terende manuaalstemmen en de van
zwaarte ontheven pedaalstem regeer
de een natuurlijke harmonie van
klankkleur, van gelijkwaardigheid en
van expressie-geleiding, fris, glan
zend en niets opdringend. Welk een
Piet Kee besloot met een minder
courant Preludium met Fuga in f.
De korte thematiek van deze fuga
leverde wel eens moeiiykheden op
voor de volgbaarheid, maar Bach's
fantasie geeft toch al doende een uit
zicht op prachtige samenvloeiingen.
Het Preludium houden we voor een
der monumentaalste in dit genre.
Jacob Marisprijzen
1964 uitgereikt
De Jacob Marisprüzen 1964 voor
schilderkunst, grafische kunst en
beeldhouwkunst, telkens f1500 groot,
zün gisteravond in de Pulchri Studio
in Den Haag toegekend en uitge
reikt aan resp. W. Bouthoorn, mevr.
Lotti van der Gaag en A. Verhoog,
allen uit Den Haag.
Materiaalpryzen van telkens f500
werden toegekend aan de schilders
K. van Bohemen en G. Verdyk aan
de grafische kunstenaars M. Bisschop
en H. Peters allen uit Den Haag en
aan de beeldhouwer F. Letterie uit
Voorburg.
De prijzen werden uitgereikt door
de waarnemend wethouder van O.K.
en Sport van Den Haag, mr R. M.
van Reenen, die ook de Haagse sa
lon, die tot 22 augustus duurt,
opende.
De jury zag 651 werken van
kunstenaars. 234 werken dongen
naar de prijzen. 322 werken werden
niet tot de expositie toegelaten. Daar
door zagen 68 inzenders geen van hun
werken voor de Haagse Salon ge
ken. In deze zeldzame glorie kon ech
ter ook Khatsjatoerian delen, even
als het Residentie-Orkest, dat door
hem naar een ongehoord topniveau
was opgevoerd.
Het programma bevatte voorts het
derde deel uit Khatsjatoerians Twee
de Symfonie het sombere Andante
sostenuto het inleidend melodieuze
Adagio tot de derde acte van zijn
ballet „Spartak" en tenbesluite de
sterk bekorte Danssuite uit het
ballet „Gayaneh", waarin echter de
overbekende Sabeldans ontbrak. Dat
Khatsjatoerian een kleurig en uiter
mate kundig instrumentator van de
eerste rang is, werd in al zyn com
posities zowel smartelijk-weemoe-
dig als ritmisch-opwindend in de
hoogste mate bewezen.
Slechts enkele dagen waren hem
gegeven om met het orkest te repe
teren. Doch dat hy zodanige uitbun-
van extreme tendensen. Van extreme-
titeiten is in zyn volkomen tonale
muziek geen sprake en eerlyk ge
zegd moesten wy na deze tè
langdurige en overladen avond by ons
een zeker gevoel van vermoeidheid
constateren, omdat in de grond veel
toch wel op hetzelfde neerkwam,
waarby zelfs de banaliteiten niet ach
terwege bleven.
Niettemin was de stormachtige by-
val begrypeiyk. Want zowel de inter
pretaties van Khatsjatoerians' Viool
concert als dat van zyn Concert-Rap
sodie voor cello stonden op het aller
hoogst denkbare peil. Beide malen
groeide de hierin gerealiseerde virtuo
siteit tot een ongekend technisch
wonder uit. Speciaal het spel van
Mstislav Rostropovich, die in de
zwaarst denkbare passages feilloos en
tevens als een bezetene tewerk ging,
groeide uit tot een triomf, waarvoor
hy talloze malen moest komen dan-
Aram Khatsjatoerian
dige resultaten zou bereiken, hadden
wy nauwelyks of niet kunnen den
ken.
Drie Russen wisten een stampvolle
zaal tot kookhitte te brengen en zo
gezien (en gehoord!) mocht deze
avond zeker uniek heten! Drie mu
sici van de hoogste orde hebben,
wélke bedenkingen men ook mag
aanvoeren en het kunnen er naar
compositorische waarde vele zyn!
een opgetogen auditorium onvergete-
lyke uren geschonken.
Een uitvoeringspraktyk als ditmaal
door alle medewerkenden ten toon
is gespreid, lykt niet te
Dat de cellist na de golven van
applaus, het laatste deel van het con
cert moest herhalen en Khatsjatoe-
(Van onze correspondent)
Het Ned. Verbond van Vakverenigingen zal in samenwerking
met de bekende kunst-expert dr. L. Gans een (schuchtere) poging
doen om de particulier meer vertrouwd te maken met het beoor
delen en aankopen van kunstwerken. Het personeel, van het NVV
zal uit een van 28 september tot 9 oktober te houden exposities van
gouaches, aquarellen, tekeningen en grafische werken zijn eigen
wandversieringen voor de 200 kamers van het nieuwe NVV-
gebouw mogen kiezen.
De expositie, die in het nieuwe ge
bouw in Slotervaart in Amsterdam
zal worden gehouden, omvat 150 pro-
dukten van 25 k 30 exposanten. De
keuze van de kunstenaars die aan de
bentoonstelling meewerken, berust
evenals de keuze van hun werken
by de heren Gans en J. Eykelboom.
Op een gisteren in Amsterdam ge
houden persconferentie verbelde de
heer Gans dat z.i. het publiek op
twee manieren onwennig staat tegen
over aankopen van kunstprddukten
Ten eerste weet het niet wat „ech
te kunst" is en ten tweede twyfelt
het of de gevraagde prys de artistieke
waarde dekt. De bedoeling van de
heer Gans is om de adspirant-koper
die wel belangstelling maar geen er
varing heeft, al „winkelend" meer
met het aankopen van kunst ver
trouwd te maken.
De pry zen van het tentoongestelde
zullen variëren van f60,-— voor een
iltho en tussen de f 1000 en de f 1500
voor sommige schilderyen. Het NW
heeft zich reeds garant gesteld voor
afname van minstens 50 werken. By
de aankoop zijn in totaal tussen de
250 en 275 personeelsleden betrokken.
Mede omdat naast het dagelyks be
stuur van het NVV en zyn apparaat
ook andere organisaties in het ge
bouw hun intrek zullen nemen. Hier
onder vallen de by het NW aange
sloten Algemene Bedryfsgroepen
Centrale, (ABC), Bond van werkne
mers in de textielindustrie „De Een
dracht", Alg. Ned. Bouwbedrijfsbond
en de Bond van handels- en kantoor
personeel „Mercurius".
Het ligt in de bedoeling van het
NVV om in de toekomst exposities
van hedendaagse kunstenaars in het
nieuwe gebouw te herhalen, maar
