kunst
ZAL SCHILDER GLAZOENOW
NU ERKENNING KRIJGEN?
BINNENKORT GEBREK AAN
GOEDE PIANOSTEMMERS?
E.M.S. cultuurprijzen
in Kurhaus uitgereikt
KOSTEN VAN
BELASTING
HERZIENING
Mensonwaardig systeem van onderdrukking
Nog twaalfduizend politieke
gevangenen in
ORGELCONCERT VAN LAAR
GER. KERK HAZERSWOUDE
Opgericht 1 maart 1860
Maandag 15 juni 1964
Derde blad no. 31286
Na zeven jaar eindelijk
tentoonstelling te Leningrad
Advertentie
Na een strijd van zeven jaar tegen de Russische schilderkunst
heeft de veelbesproken Russische schilder Ilja Glazoenow het
recht verworven een tentoonstelling van zijn onorthodoxe werken
te houden.
De 34-jarige schilder, die sinds zijn afstuderen aan de kunstaca
demie te Leningrad in 1957 op de „zwarte lijst" van de Schilders
unie staat, opent vandaag een tentoonstelling van zijn werk in de
„Manege-hal" van Leningrad.
De Unie heeft zijn aanvragen voor een lidmaatschap steeds af
gewezen en hem ook het recht tot exposeren geweigerd.
Steun
Glazoenow In literaire kringen steun.
Het weekblad Ogonek (Vlammetje)
en Literatoernaja Gazjeta, beide ver
maard om hun liberale houding,
hebben lovende artikelen aan /yn
werk gewyd.
Van verscheidene uitgevers heeft
hy opdracht gekregen boeken met
een historisch thema te illustreren.
Het blUft echter de vraag of hy
voldoende publieke steun kan ver
werven om de vijandige houding van
de Schildersunie te overwinnen en
officieel als Sowjet-kunstenaar te
worden aanvaard.
UA#tjg bruining
rlOV1 en bescherming
Piomaderm f2.95
Première Brittens
Curlen River
Dit weekeinde is in Engeland
de nieuwe opera van de hand
van Benjamin Britten in premiè
re gegaan. Curlew River, ge
ïnspireerd op een 15de eeuws
Japans lyrisch drama. Curlew
River is het hoogtepunt van het
lopende Aldeburgh Festival en
zal in het Holland-Festival ook
in Amsterdam en Den Haag
worden opgevoerd.
Katerina Foertsewa, de populaire
minister vam Cultuur, heeft echter
beslist dat het publiek een laatste
stem moet hebben in het geschil tus
sen Glazoenow en de schildersunie.
Zy gaf de kunstenaar toestemming
om 200 werken te exposeren in de
hal. die sinds de vorige eeuw de
naam „hal van de afgewezenen"
draagt vanwege de Franse impressio
nisten, die daar hun eigen expositie
ruimte moesten huren.
Na afloop van de tentoonstelling
vrijdag zal het publiek zijn
mening worden gewaagd over de
kunst van Glazoenow.
De schilder haalde zich in 1957 het
misnoegen van de autoriteiten en
collega's op de hals toen hij op zijn
eerste en enige tentoonstelling een
niet-realistisch naaktportret ver
toonde. Hij heeft daarna alleen nog
maar in het buitenland emplooi kun
nen vinden, waar hij vooral in Italië
en Polen groot succes had.
De Russische schildersunie werd
toen beheerst door Stalins favoriet,
Alexander Gerasimow. die zich in
rijn werk voornamelijk bezig hield
met het uitbeelden van „heldhaftige
Russische leiders en vrolijke arbei-
Decadent?
Glazoenow, die noch abstract, noch
naturalistisch schildert, werd afge
wezen omdat zijn kunst „decadent",
„pessimistisch" j
t officiële
nUS.
Ik ben geen professionele optimist
en' ook geen pessimist", zo verklaarde
Glazoenow in een interview. „Ik ge
loof in het-navolgen va n de beste
tradities van de Russische kunst,
waarvan de grondslag werd gelegd
Hl dooi- de ikoonschilders".
Hy haalde met graagte de woor
den van de schrijver Fedor Dosto-
jewski aan, dieg ezegd heeft: „Rea
lisme is geen weerspiegeling van de
buitenwereld, maar een uiting van
de wereld in de mens. Het is de strijd
tussen de goede en slechte idee en
bet slagveld is het mensenhart
Hiermee verwierp Glazoenow duide
lijk de fotografische styi en het
dficiële optimisme van vele „goed
keurde" Russische schilders. We
Glazoenow daarentegen is oncon
Tentioneel in de uitbeelding van
historische personen als Iwan de
Verschrikkelijke
Dostojewski. Hij
Luisterspel NRU
Mr. A. B. Roosjen, voorzitter van
de Ned. Radio Unie heeft zaterdag
ochtend te Hilversum in de NCRV-
ïtudlo de prijzen uitgereikt van de
wedstrijd in het schreven van een
hoorspel. Ingevolge een resolutie van
de 12e conferentie der Nederlandse
letteren, werd door de Ned. Radio
l'nie. in samenwerking met de Bel
gische Radio en Televisie (BRT)
een jury benoemd. Een eerste prijs
werd niet toegekend. Een tweede en
derde gingen naar mevrouw Liana
Bruylants te Antwerpen 1250,-)
voor haar hoorspel „Vreemde aan
bidding" en aan de heer H. A. Spar-
reboom te Den Haag (f 750,-) voor
het luisterspel „Zielen op drift".
Er waren in totaal 117 inzendin
gen, waarvan 29 uit België
horst, voorzitster, mevrouw C. van
der Bos—Mulder en de heren Mar
cel Koole, Jan van Herpen. Ary van
Nierop, Jos de Haes en Frans Rog
gen.
De eerste secretaris van de Bel
gische ambassade in Den Haag en
belast met de culturele aangelegen
heden. dr. C. L. Clerckx, woonde de
prijsuitreiking bij.
Overdracht ramen
Oude kerk Delft
Deze ramen zyn geen ijdele >oi
foch wufte sier, maar leggen ee £?-
tuigenis af van de tyd,
Kerk te Delft,
gebrandschilderde ramen, die door
hem zijn vervaardigd, aan de kerk-
toogdy der N.H. gemeente werden
overgedragen. Deze ramen waren
geschonken door particulieren en een
tombinatie van Delftse industrieën.
De glazenier, die een toelichting
op de ramen gaf, zei voorts, dat hij
met liefde en toewijding de rijpere
Jaren van zijn leven in dienst heeft
gesteld van dit getuigenis. Tenslotte
tel hij: „in alle ootmoed laat ik mijn
geesteskinderen hier na en daarbij
richt ik een terugblik op de acht
Jaren, die vol kommernis en vreugde
fcjjn geweest". (In deze acht jaren
pjji gebracht)
VOCALISTENCURSUS
TE VUGHT GEOPEND
De Staatssecretaris van O., K. en W.
frs. L. J. M. van de Laar, zal zon
dagmiddag 28 juni de derde interna
tionale zomercursus voor vocalisten
openen, die tot 18 juli wordt gehou-
[n den op het landgoed Huize Bergen
to Vught.
dit Voor deze cursus die onder auspi
ciën van de stichting ,,'s-Hertogen-
tosch muziekstad" wordt belegd,
«ebben zich 23 zangers en zangeres-
«n waarbij 10 Nederlanders
Jan acht verschillende nationalitei
ten aangemeld. Tijdens de interpre
tatiecursus zullen doceren Clara
mlT„ Ebers (Hamburg), Janine Micheau
Brtf Ns) en Herman Schey (Amster-
171 fe»>.
tracht het innerlijk leven van de
modellen op het doek te brengen,
wat duidelijk tot uiting komt in zijn
portretten van Gina Lollobrigida,
Joeri Gagarin en de Amerikaan Eric
Johnston. Volgens hem heeft iedere
kunstenaar recht op individualisme
en een eerlijke uiting van zijn ideeën.
Vergadering K.N.T.V.
In zijn openingsrede voor de zaterdag in Haarlem gehouden
84ste algemene ledenvergadering der (89-jarige) Kon. Ned.
Toonkunstenaars Vereniging (KNTV) heeft de algemeen voor
zitter, prof. dr. K. Ph. Bernet Kempers, aandacht gevraagd voor
„een groep belangrijke medewerkers van de toonkunstenaar: „de
pianostemmers". Hij zei te vrezen dat dit onmisbare beroep dat
in het algemeen slecht geohonreerd wordt en gespeend is van so
ciale zekerheden, dusdanig onaantrekkelijk kan worden dat er
een gebrek aan bekwame stemmers kan ontstaan. De voorzitter
bepleitte opleiding van stemmers aan de conservatoria en „piano
stemmen" te maken tot een verplicht bijvak voor pianisten.
SINT LUCASMEDAILLE
VOOR SCHILDER
MOOLHUIZEN
Aan de Amsterdamse kunstschilder
ir. J. J. Moolhuizen is zaterdag
avond de jaarlijkse Sint Lucas me
daille uitgereikt tijdens de opening
der expositie van werken van leden
der gelijknamige vereniging in de
we vleugel van het Stedelijk
Museum te Amsterdam. Deze ten
toonstelling duurt t/m 5 juli.
Advertentie
Eveneens een onbevredigende posi
tie noemde de voorzitter die van de
kerkmusicus. Men staat hier tegen
over een onoverzienlijke hoeveelheid
van vrijwel geheel zelfstandige kerk
besturen. Hij deed een beroep op de
predikanten om bij hun gemeenten
begrip te wekken voor het essen
tiële aandeel dat de muziek in de
eredienst heeft.
Na voorbeelden te hebben gege
ven van de overlast die musici en
hun buren elkaar over en weer aan
doen, waarbij bedreigingen tegen en
zelfs aanslagen op musici werden
aangehaald, betoogde prof. Bernet
Kempers nogmaals de dringende
noodzaak om niet alleen ateliers
voor geluidloze beroepen, maar in
gelijke mate geluiddichte studio's
voor de toonkunstenaars te bouwen.
Tenslotte gaf de voorzitter uiting
aan zün grote bezorgdheid over het
terugdringen van de z.g. expressie
vakken (muziek, tekenen, handen
arbeid) ten gunste van de exacte
vakken in het schoolonderwijs. Met
e toonde hy zich bezorgd over
de vermindering van de muziekuren
op de kweekscholen. De onderwyzer
WE GAAN! WEER
NAAR BUITEN
Wetenswaardigheden over de buitenlucht
neemt voor de muzikaliteit van een
volk een sleutelpositie in. Hy deed
een beroep op de minister van O. K.
en W. mede te werken tot „behoud
van de zo moeizaam veroverde po
sitie der expressie-vakken op de
scholen en kweekscholen, opdat de
mens van de toekomst meer zou zjjn
dan een vaardige bediender van
computors".
Hoogtepunt: Zizi Jeanmaire
In het Kurhaus te Scheveningen zü'n zaterdagavond door de heer Zwols-
man de E-M.S.-cultuurprijzen 1964 officieel uitgereikt. De pianist Wil Brons,
de schilder Joop van Meel en de choreografen Rudi van Dantzig en Hans
van Maanen kregen echter slechts het rapport van de jury in handen. De
geldpryzen ad f 10.000,- zullen in onderling overleg en in gedeelten worden
overgemaakt. „Het is namelijk de bedoeling", zo zei de heer R. Zwolsman,
dat dit geld daadwerkelijk aan het beoogde doel, nameiyk een studie in
Frankrijk, wordt besteed.
De heer Zwolsman zei voorts, dat
hij hoopte, dat de EMS nog vele
jaren voort zal kunnen gaan door
het toekennen van prijzen aan jonge
Nede;rlandse kunstenaars de kunst
te stimuleren en tevens de zorgen
van de minister van Financiën te
verlichten. Hij zou het toejuichen
wanneer andere particuliere instel
lingen het gegeven voorbeeld wilden
volgen. Hij dankte de resp. jury's,
die ondanks de korte tijd van voor
bereiding een beslissing hadden dur
ven nemen en sprak zijn erkentelijk
heid uit jegens de overheid, die grote
belangstelling had getoond.
Onder de talrijke genodigden be
vonden zich vijf staatssecretarissen,
onder wie de Staatsseci-etaris van
O.. K. en W.. drs. L. J. M. van de
Laar. Voorts waren de ambassadeurs
van Frankrijk, Argentinië, Brazilië,
Chili, Portugal en Spanje aanwezig
alsmede de burgemeester van Parijs,
de heer Aubertin. Naast persoonlijk
heden uit de Parijse bankiers- en
architectenwereld, was ook de we
reld van de kunst goed vertegen
woordigd.
De prijsuitreiking vond dan ook
plaats tijdens een „grande soirée
Parisienne". Het hoogtepunt van deze
avond vormde ongetwijfeld het op
treden van Zizi Jeanmaire in haar
Tour de chant 1964. Verder presen
teerde het bekende Parijse mode
huis Christian Dior creaties van
Mare Bohan en het huis Cartier en
kele creaties met edelstenen. Voor
de muzikale omlijsting van het gala
bal, waarmee de avond werd beslo
ten, zorgden „The Skymasters"
Nieuwe uitgaven
1 de montelbaan.
Met illustraties
3. Kuhuwael.
De blaaspijpers va
door J. Elsendoorn.
van L. Gerdlng en
Dlerenportretten. dooi
J. Bokma. Uitg.: Kris
De Balaeren Mallorca, Menorca.
Iblza, Formentera met tekst van
J. A. Schalekamp en foto's van Cas
Een hut om ln te schuilen. Kerken
van nu en morgen door H. R. Blan-
kesteyn en W. G. Overbosch.
Sesam filosofie. Inleiding ln de
wereld van het denken, door prof. dr.
K. Holzamer.
Mooi zijn mooi blijven, door L.
behandeld
dat elke vrouv
bewijst. Uitg.
handboek,
onschatbare diensten
Bosch en Keunlng,
Nu de parlementaire uitputtings
slag rond de herziening der stelsels
van vermogens-, Inkomsten- en loon
belasting achter de rug Is, zijn des
kundigen bezig de wetsontwerpen
„weer op orde" te brengen. Na we
kenlange discussie over meer dan
honderd amendementen, nota's van
wijziging en dergelijke documenten
werden globale schattingen van de
uitslag gemaakt.
Formeel, zo schatten deskundigen,
Is een totaal budgettair offer van
f 160 miljoen gebracht, gerekend
naar de situatie van de tegenwoordi
ge regelingen.
Van dit budgettaire offer komt als
faciliteiten verlaging f 56 millioen
ten goede aan werknemers, f35 mil
joen aan ondernemers, f 40 miljoen
aan (voor het overgrote deel
kleine) vermogenden en f 29 miljoen
verspreid over alle groepen. Voor de
naaste toekomst zal daarbij nog f30
miljoen gerekend moeten worden
vcor de nieuw ontworpen aftrekre
geling (5 procent enz), f 15 müjoen
door het optrekken van de aanslag -
grens voor de Inkomstenbelasting
naar f 12.000- en f 10 miljoen als
correcties op buitengewone lasten
voor alle groepen.
Daarbij moet nog gerekend wor
den de 40 miljoen verlichting op
inkomsten van de gehuwde werken
de vrouw, welke verlichting reeds
eerder werd gerealiseerd. Daarbij
komt dan nog de toezegging dat het
nieuwe tarief bijzondere beloningen
(overwerk, tantiemes, gratificaties
enz) niet zal ingaan, voordat de ope
ratie met het miljard belastingver
laging, dat nog in het verschiet licht,
althans voor een deel in werking
treedt. Deze operatie valt onder ta
riefswijziging, terwijl de eind van
deze maand in eindstemming ko-
Zeven dagen hebben honderd
veertig burger-vrijwilligers, on
der wie vele artsen, verpleeg
sters en wetenschappelijke on
derzoekers doorgebracht in een
schuilkelder in Dortmund om de
reacties van een langdurige iso
latie in schuilkelders bij een
kernwapenoorlog te onderzoe
ken. Gisteren was de proef af
gelopen. De menselijke proef
konijnen verlaten de schuilkel
der.
Met nog geen twee regels is in de Oostduitse pers gewag ge
maakt van het feit, dat de tot dertien jaar tuchthuis veroordeelde
uit West-Berlijn ontvoerde vakbondsredacteur Heinz Brandt uit
het beruchte tuchthuis Bautzen in Saksen is vrijgelaten.
Van de vrijlating van Heinz Brandt is allerwege met voldoening
kennis genomen. Toch zou het onjuist zijn hieruit de conclusie te
trekken, dat er nu in de rechtspleging in Oost-Duitsland een libe
ralere wind gaat waaien. De vrijlating van Brandt vestigt weer eens
de aandacht op het lot van de ongeveer twaalfduizend politieke ge
vangenen, die nog altijd in de gevangenissen en dwangarbeiders
kampen in de Sowjet-zone worden vastgehouden.
Van de gevangenen ln de berueh-
1 tuchthuizen in Bautzen, Bran
denburg-Gorden en Waldheim be
staat zeventig procent uit mensen die
wegens politieke delicten werden ver
oordeeld. Men mag ook vragen wat
er met de twee mede-beklaagden van
Heinz Brandt gebeurt, de thans zes
tigjarige Karl Raddatz, een man die
wegens zün illegale werk voor de
Duitse communistische party büna
twaalf jaar in de tuchthuizen en
concentratiekampen van het natio-
naalsocialisme doorbracht en we
gens zü'n oppositie tegen de Rjn van
Ulbricht al in juni 1960 werd ge
arresteerd. Hy werd tot zevenen-een-
half jaar tuchthuis veroordeeld, ter-
wül de derde mede-beklaagde, de
schrijver en vertaler Wilhelm Fic-
kenscher twaalf jaar tuchthuis
kreeg.
Dat men de vrijlating van Heinz
Brandt niet symptomatisch mag
achten blijkt trouwens ook uit het
van een andere journalist, die
onlangs in het net van de commu
nistische justitie terechtkwam. De
37-jarige journalist Herbert König,
die onder de schrijversnaam Heinz
Kersten voor het West-Berlijnse
dagblad „Der Tagesspiegel" en de
„Deutschlandfunk" in Keulen voor-
(Jp c en werf in Kiel is het
tweede koopvaardi.schip ter we
reld. dat door atoomenergie
wordt voortgedreven, te water
gelaten. Het 15.000 ton metende
schip is genoemd naar Otto
Hahn (rechts op de voorgrond)
die de grondslag heeft gelegd
voor de kunstmatige kernsplit
sing.
Callas niet op
Grand Gala
Het optreden van de opera
zangeres Maria Callas op het
klassieke Grand Gala du Disque
in het Amsterdamse Concertge
bouw gaat niet door, aldus het
Alg. Dagblad.
De pogingen van Maria Cal
las om het aanvankelijk overeen
gekomen honorarium van veer
tigduizend gulden op te drijven,
zijn voor de organisatoren de be
langrijkste reden geweest het
contact met haar te verbreken.
In deze beslissing heeft ook
meegespeeld het missen van de
hoge c tijdens de voorstelling
van Bellini's Norma vorige week
maandag in de Parijse Opera. In
haar plaats is de Bulgaarse ba
riton Boris Christoff geënga-
geerd.
nameiyk over culturele zaken in
Oost-Duitsland schreef. Als lid van
een West-Berlijnse club van film-
amateurs maakte hy met zestien
leden van deze club een studiereis
naar Praag. Hoewel ook hy van de
Oost-Duitse autoriteiten een geldig
plaatsje Bad Schandau in de nacht
van 10 op 11 mei uit de Balkan-ex
pres gehaald en gearresteerd.
Nadat de communistische justitie
dagenlang had gezwegen over deze
zaak werd zij door een persconfe
rentie in West-Beriyn gedwongen te
spreken. Josef Streit, de Oostduitse
procureur-generaal het op 17 mei de
ongeloofwaardige bewering versprei
den dat de gearresteerde als „agent
van de geheime dienst in Bonn" een
groot aandeel had gehad in de vor
ming van een groep die economische
en militaire spionage heeft bedreven.
Met geen woord werd gewag gemaakt
van het beroep van Kersten.
Het is niet de eerste keer, dat
het S.E.D.-regime een journalist van
spionage beschuldigt. Ook Heinz
Brandt werd voor spion uitgemaakt,
hoewel later ln het geheime proces
geen enkel steekhoudend bewys voor
deze bewering werd gebracht In het
Lastig criticus
Kersten, die zich door de Jaren
heen een reputatie heeft verworven
een goed kenner van het film
wezen in de Sowj et-zone en hierover
een boek heeft geschreven alsmede
over de positie van de intellectuelen
aldaar, zag zün taak niet in spionage.
Ook de Westberiynse politie heeft
voor deze bewering geen enkel bewys
kunnen vinden. Wel werd vastge
steld, dat in „Neues Deutschland".
het dagblad van de S.E.D. op 3 mei
jl. enkele dagen dus voor Ker-
stens arrestatie heftig van leer
werd getrokken tegen een door hem
geschreven artikel in „Der Tagesspie
gel", een ln West-Beriyn verscho
nend dagblad.
Wanneer men bedenkt, dat de
Oost-Duitse communistische autori
teiten bereidwillig een doorreisvisum
voor Heinz Kersten verstrekten, moet
men daaruit wel concluderen, dat
men daarby de boosaardige opzet
had een ongemakkeiyk criticus te
vangen.
Zolang dergelijke praktijken
door burgemeester Heinrich Alberts
van Berlyn „kidnap-methoden" ge
noemd worden toegepast, behoeft
het Oostduitse regime er niet ver
baasd over te zUn, dat het in de
gehele wereld als een mensonwaardig
systeem van willekeur en onderdruk
king wordt beschouwd. In deze op
vatting zal pas verandering komen
wanneer de laatste politieke gevan
gene Is vrijgelaten.
In combinatie met violist Hol
Jan D. van Laar, organist van de Hazerswoudse Geref. Kerk,
had midden in zijn programma vier koraalvoorspelen staan, die op
zichzelf alleen al de gang naar zijn orgelbespeling waard waren.
Met smaak stelt hij zijn programma's samen en hij beschikt over
een alleszins redelijke techniek. Bovendien over een mooi orgel.
Die voorspelen stamden van Bach's neef Johann Walther. van
Pachelbel en van een onbekende. Die onbekende moet wel ergens
in de buurt van Bach thuishoren.
Men zou zulke voorspelen als het
dichtwerk van de componisten kun
nen beschouwen. Ze vragen een uit
komende solo-stem met een eigen
niet algemeen karakter, de vorm is
bondig, maar welsprekend en met een
verhoogde expressie. Eenvoudig ge
zegd, zij bezitten het geheim van de
dichter. Op de vertolking ervan viel
ternauwernood iets aan te merken.
De concertgever opende en besloot
met een Preludium en Fuga van
Vincent Lübeck in E, van Bach in a.
De opmerkelijk korte prelude van de
eerste werd met zwier en barokke
beweging ingezet. Het gebeurt Van
Laar echter herhaaldelijk om een
eenmaal aanvaard tempo niet hard
nekkig vast te houden.
Verbreding of verlangzaming past
niet in de tijdspraktyk, waarvan de
onverbiddelijk doorgaande vaart een
der kenmerken is.
In Bach maakte Van Laar de in
druk, de instudering wat te vroeg te
hebben losgelaten. Het echte nauw-
geeette profileren in het vormgeven
en kneden van de stof kan nog win
nen. Maar Van Laar zet zich in, dit
is duideiyk, en geeft alle aanleiding
tot verwachtingen.
Concert in a van Vivaldi had uitge
kozen en een Sonate in A van Han
del en gelukkiger bleek in Vivaldi
dan in Handel. Hoi's grote verdien
ste schuilt in zyn toon, die een
donkerwarme en gezonde menselijk
heid uitstraalt. Het prachtig zingen
de langzame deel by Vivaldi bood
hem daarvoor een uitgelezen gelegen
heid.
Hoi's techniek is niet gering en kan
tot heel gave verklankingen leiden.
In Handel was de speel trant echter
minder soepel geworden, te geremd
misschien om de charmes van de so
nate te laten meespreken. Een voor
deel bleef, dat organist en violist el
kaar uitstekend steunden.
Halverwege waagde Hol de solo-
sonate in d van Bach. Voor de juiste
vormgeving in dit soort werk is de
violist misschien te veel ingesteld op
de gevoelstoon. Dit had tengevolge
dat de delen een zekere nivellering
ondergingen en dat de eigen aard en
de karakterverschillen tussen een al-
lemende, courante, sarabande en gi-
gue onvoldoende afgescherpt werden.
Dirk Hol bezit, zoals gezegd, de tech
niek. Hy zou echter zün muzikale
zinnen meer moeten laten ademen,
zoals een zanger ook toewerkt naar
zün adempauzes. Hol kan het. als hü
er maar op let!
V,
