GOLD STAR 'n klasse apart! 25 kunst WORDT VOLK VERGIFTIGD? kaleiöosQ29P PITTIGE SIGARETTEN 1,25 SS-er Krumey wist natuurlijk van niets ,War Requiem' WERKNEMERS NED. OPERA VERLIEZEN KORT GEDING Plaatsing in gesticht na moord in Rotterdam? ppgericht 1 maart I860 Woensdag 13 mei 1964 Derde biad no. 31259 Subsidiëring literatuur Staatssecretaris verdedigt beleid tegenover heer Algra (Van onze parlementaire medewerker) De staatssecretaris van O. K. en W., drs. L. J. M. van de Laar, heeft gisteren in de Eerste Kamer verklaard dat zijn beleid er op is gericht waarachtige artistieke kwaliteiten in de moderne literatuur te subsidiëren. „Daarbij dient de vrijheid van de schrijver, zolang hij binnen de perken van de wet blijft, niet in de beoordeling te worden aangetast", zo zei hij. De staatssecretaris verdedigde zijn beleid bij de behandeling van de On derwijsbegroting in de Eerste Kamer, die reeds vorige week was ingezet. Daarbij had de anti-revolutionaire senator Algra, naar gemeld, kritiek uitgeoefend op de wijze, waarop het departement, met gesloten ogen tchuttingswoorden subsidieert „omdat naast de artistieke geen ethische n men worden aangelegd bij de beoor deling van de te subsidiëren werken." Met name had de heer Algra daar bij de gebundelde reisbrieven van G.K. van ,,'t Reve". Op weg naar bet einde" op het oog, waarin hij „ondermijnende pasages" over homo seksualiteit had aangetroffen. Staatssecretaris Van de Laar vond het evenwel gevaarlijk bij de beoor deling van de te subsidiëren werken af te gaan op passages." De vraag of bepaalde passages In een literair werk al dan niet toe laatbaar moeten worden beschouwd, kan alleen maar worden beantwoord door na te gaan of die passages in het kunstwerk als geheel zijn geïn tegreerd", zei hij. Is dat het geval dan staat de wet borg voor maatre gelen en de Staatssecretaris wilde de grenzen van de wetgeving op dit punt niet vernauwen door zijn subsidiebe leid. Overigens komen in de litera tuurgeschiedenis talrijke voorbeelden voor van passages, die geïsoleerd genomen hoogst bedenkelijk zijn. Shakespeare is daarvan een voor beeld. De heer Algra, ook in tweede ter mijn niet tevreden met de opvattin gen van de Staatssecretaris, zei dat deze zich kennelijk tot taak heeft NU VOORDELIG NAAR ENGELAND VAREN Iets voor U? Goedkope retours Hoek van Holland - Harwich per dagboot Incl. treinreis Harwich - Londen v.v. f 81,- HEENREIS: Iedere zaterdag van 16 mei t/m 29 augustus en iedere zondag van 12 juli t/m 16 augustus. TERUGREIS: Uitsluitend op zondag 1 of 2 weken na de heenreis. Inlichtingen en aanmeldingen (tot uiterlijk 8 dagen voor vertrek) bij de erkende reisbureaus. Benjamin Brittens in Holland Festival Benjamin Brittens „War Re quiem" zal op 3 en 4 juli in het Concertgebouw te Amsterdam in het Holland Festival door het Concertgebouworkest worden uitgevoerd. Het is de eerste uit voering, waarin de door de com ponist bedoelde solisten mede werking zullen verlenen: de sopraan Galina Vishnevskaja (Rusland) de tenor Peter Pears (Engeland) en bas Dietrich Fischer-Dieskau Duitsland De dirigenten zijn Bernard Hai- tink en Benjamin Britten. De medewerkende koren zijn: Het Groot Omroepkoor, het NCRV vocaal ensemble en het jongens koor van de Sint-Willibrordus- kerk buiten de veste. OTTO KLEMPERER DIRIGEERT BEETHOVEN De dirigent Otto Klemperer zal met het Concertgebouworkest een beethoven-programma vertolken op juli in Amsterdam en op 11 juli in Scheveningen. Het programma omdat de le en 9e sympnonie van Beetho ven. Medewerking wordt verleend door het Toonkuustkoor Amsterdam, bi solisten z(jn: Agnes Giebel, Aafje Beynis, Ernst Hafliger en Walter Berry. Het Radio Filharmonisch Orkest olv. Jean Fournet zal in het Hol land Festival op 25 juni in Amster dam een uitvoering geven van de wide suites „Daphis et Chloe" van Kavel. Voorts worden ten gehore ge wacht Gloria van Poulenc en Par tita van Henkemans. Medewerking grienen het Groot Omroepkoor en öe sopraan Marilyn Tyler, gesteld alles maar te subsidiëren, on verschillig of het volk door het be trokken werk wordt vergiftigd of op gebouwd. De kunstbeschouwing van de Staatssecretaris vond hij een ei genaardige zaak „de waarheid wordt buiten discussie gesteld en dus wordt de schoonheid geschonden", aldus de Friese afgevaardigde, die opnieuw in tegratie van de homoseksualiteit in de moraal veroordeelde. Dit leidt vol gens hem naar een moeras, waarin het leven verrot. „OVERTROKKEN" De Staatssecretaris bleef in zijn dupliek evenwel van oordeel dat de „vergiftiging van het volk" waar over de heer Algra had gesproken, binnen de termen van de wet te bewjjzen moet zyn en niet vanuit een bepaalde levensopvatting. Hij kreeg daarby wederom de socialist mr. Cammelbeeck aan zijn zijde, die vond dat de overheid by zijn subsidie beleid rekening heeft te houden met alle voorkomende levensbeschouwin gen. Mr. Cammelbeeck noemde het standpunt van de heer Algra over trokken en ontzegde hem de be voegdheid te kunnen uitmaken wat „schoon en waar" is. Restauratie van Grote Kerk Haarlem in 1967 gereed (Van onze Haarlemse correspondent) De Gotische Grote- of St. Bavokerk op de Grote Markt in Haarlem zal geheel worden gerestaureerd. In 1967 hoopt men het gehele werk dat enkele miljoenen zal kosten, gereed te hebben. Het meest spec taculaire deel van deze restauratie betreft de uit 1519 daterende houten toren. De loden bedekking van het bouwwerk, die ongeveer 150 jaar geleden voor het laatst werd vernieuwd, zal weer geheel worden vervangen. Bovendien zal men de toren ontdoen van de ont sieringen, die er in de loop der jaren zijn aangebracht. Het bouwwerk zal geheel in zijn oorspronkelijke staat worden hersteld. Voor het herstel van de toren is een bedrag van f 1.526.000.- ge- gekomen met het vernieuwen dakbedekking van de kerk zelf. Ook liggen er plannen gereed voor het opknappen van het interieur. De beiaard van de Grote Kerk wordt eveneens geheel gereviseerd. Hiertoe heeft men in augustus van verleden jaar alle klokken met een totaal ge wicht van 15 ton gestreken. Enige tijd geleden kwam de restauratie van het door de concerten bekende orgel Meer geld voor Ned. Danstheater (Van onze parlementaire medewerker) De staatssecretaris van O.K.enW. drs. L. J. M. van de Laar, heeft gisteren in de Eerste Kamer mede gedeeld dat de financiële positie van het Nederlands Danstheater een aantrekkelijke verbetering zal ondergaan. „Het streven is erop ge richt het Danstheater een zodanige financiële basis te verschaffen dat redelijkerwijs aan alle verlangens zal worden tegemoet gekomen", zo zei hij. Ook zal het corps de ballet wor den ondergebracht in een pensioen regeling, terwijl de salarisregeling voor zowel het Nederlands Dansthea ter als het Nationaal Ballet zal wor den verbeterd en gelijkgetrokken. Naar de staatssecretaris mededeelde is omtrent het voortbestaan van de Ned. Opera nog geen beslissing ge nomen. Wel is de stichting van een overlegorgaan voor de orkesten in overweging. David Ziiiman dirigent van het Ned. Kamerorkest Tot dirigent van het Ned. Kamer orkest is benoemd David Zinman, die samen met de muzikaal-directeur Szymon Goldberg, de concerten zal dirigeren. David Zinman werd in 1936 in New York geboren, studeerde van zijn zevende jaar af viool en later direc tie, o.m. bij Pierre Monteux. In Amerika en Europa heeft David Zin_ man reeds een groot aantal concer ten van bekende orkesten geleid, zoals het Minneapolis Symphony Orchestra, het Radio Symfonie Orkest te Kopenhagen en het London Symphony Orchestra. David Zinman maakte zijn Neder lands debuut in het Holland Festival 1963 toen hij de plotseling ziek ge worden Paul Sacher verving als dirigent van het Ned. Kamerorkest. In ons land leidde David Zinman behalve het Ned. Kamerorkest, ook reeds het Utrechts Stedelijk Orkest en dirigeerde hij het Concertgebouw. Orkest en het Overijssels Philharmo- nisch Orkest. Nog drempelvrees voor schouwburg en concertzaal „Grote groepen van de bevolking zien wij nog steeds niet in de schouwburgen en concertzalen. Dit verklaarde de voorzitter van de nieu we Amsterdamse kunstkring „Voor Allen", mr. G. van 't Hall, gistermid dag op een persconferentie te Am sterdam, waarin hij een toelichting gaf op 't seizoenprogramma 1964-65. Om een deel van het publiek van deze drempelvrees te helpen over winnen zal de Kunstkring met be hulp van onderwijsinstellingen en verenigingen een boekje (oplage 15.000 exemplaren) verspreiden met gegevens over programma's en lid maatschap van de kring. De Amsterdamse Kunstkring be staat thans 44 jaar. zy stelt zich ten doel voor haar leden concerten, to neelvoorstellingen en museumbezoe- ken te organiseren. Iedereen kan lid worden, ongeacht leeftijd, maat schappelijke positie of levensovertui ging. Volgende week zal men een begin maken met de restauratiewerkzaam heden aan de toren. Thans worden de steigers reeds opgetrokken. Het herstel zal in drie fasen geschieden en totaal ongeveer 4 jaar duren. In tussen hoopt men ook het carillon gereed te hebben en de werkzaam heden aan het interieur. Waarschijnlijk nog dit jaar zullen de damiaatjes, twee klokken die Haarlem in de zestiende eeuw, ge schonken kreeg door een Mechelse klokkengieter, weer worden aange bracht. Deze twee klokken die de hele uren aangaven met hun geklingel, maakten tot enige tijd geleden een wezenlijk deel uit van het Haarlemse stadsleven. Onbemande trein in Zweden Zweden krijgt aan het einde van dit jaar zijn eerste onbemande trein. De primeur van deze volautomatisch bestuurde trein heeft de ijzererts mijn bij Kiruna, de grootste in zijn soort ter wereld. De experimenten zijn tot nu toe zo veelbelovend ge weest, dat reeds verscheidene andere Zweedse mijnen overwegen het voor beeld te volgen. Aangetoond is dat volautomatisch treinverkeer niet al leen veel efficiënter is, maar boven dien kostenbesparend. De onbemande treinen, waarvan er in de mijn bij Kiruna achttien van elk twaalf wagons met 300 ton lading kunnen ryden, worden op af stand door radio via relays bestuurd. De locomotieven rijden op accu's. Informaties over de positie van de treinen, het gewicht ervan en derge lijke worden automatisch doorgege ven aan de centrale bedieningspost, waar één man de hele ondergrondse treindienstregeling kan leiden. Hoe wel onbemande treinen in de wereld geen nieuwtjes zijn de ondergrond se in New York wordt ook automa tisch bestuurd wordt het Zweedse systeem beschouwd als het meest vooruitstrevende systeem ter wereld. In veel landen zijn reeds proeven ge nomen met automatische treinbeïn vloeding. De resultaten waren gun stig, maar tot nu toe werkt men ex- alleen nog ondergronds mee, omdat toepassing bovengronds en bij per sonenvervoer op (psychologisch) weerstanden stuit. In het naaste toe komstbeeld past wel automatische treinbeïnvloeding, waarbij het moge lijk is dat moderne apparaten moge lijke fouten van de treinbestuurder corrigeert. Nog een pleidooi voor Soumokil De Molukse Evangelische kerk in Nederland heeft aan president Soe- karno en aan de regering van Indo nesië het volgende telegram gezon den: „In verband met het doodvonnis uitgesproken over de heer Chr. Sou mokil verzoekt de Molukse Evange lische kerk in Nederland de presi dent van Indonesië en de regering van Indonesië bedoeld vonnis te ver nietigen op basis van gerechtigheid en menselijke rechten ter bescher ming van het leven van de heer Soumokil. Moge God u in deze zijn wijsheid schenken." STRAUSSHERDENKING Onder leiding van George Szell zal het Concertgebouworkest eveneens in het Holland Festival op 19 juni in Amsterdam en op 20 juni in Sche veningen een concert geven ter ere van Richard Strauss, die 100 jaar ge leden geboren werd. Het programma omvat de volgende werken van deze componist: de Serenade voor 13 blaas instrumenten, de vier Letzte Lieder en Don Quichotte. De solisten zijn de sopraan Elisabeth Schwarzkopf en de cellist Pierre Fournier. De Ned. Beroepsvereniging muziekdramatische kunst, bijna alle werknemers van de Ned. Opera lid z|jn, heeft het korte ge ding dat zij tegen de bestuursleden der Stichting De Nederlandse Opera aanhangig had gemaakt verloren. De president van de rechtbank te Amsterdam, mr. U. W. H. Stheeman. weigerde vanochtend in zijn vonnis de door de vereniging gevraagde voorziening te verlenen. Deze hield in: het verbod het voorgenomen be sluit tot ontbinding der Opera te nemen, en indien reeds genomen, daaraan geen uitvoering te geven zo lang het dienstverband tussen de le den der ver. en de opera niet op wettelijke en contractueel voorge schreven wijze is beëindigd. De ver eniging werd veroordeeld tot beta ling der kosten van het geding (f. 250). Aanleiding tot het bestuursbeleid om de stichting te ontbinden was de weigering van 30 orkestleden om voor te spelen voor een commissie. De president overwoog in zijn von nis o.m. dat uit de toelichting van het bestuur ter ter zitting over dit voorspelen volgt dat niet kan wor den gesproken van een onverhoed se aanzegging van individueel proef spel, zoals door eiseres was gesteld. Voorts dat bovendien de door eise res aan haai- vordering ten grond slag gelegde feiten niet zijn geble ken houdbaar te zijn. Ook overwoog de president nog dat volgens de statuten een bestuursbe sluit tot ontbinding der stichting de goedkeuring behoeft van de minis ter van O.K. en W en van de ge meenteraad van Amsterdam, die ook gezamenlijk zelf tot ontbinding kun nen besluiten. In het licht van deze Sylvester Campell naar Amerika „De Amerikaanse danser Sylves ter Campbell, één van de vooraan staande solisten van Het Na tionale Ballet, vertrekt op 15 mei a.s. voor twee weken naar Amerika, waar hij in Washington als gast zal optreden in voorstellingen van The Capitol Ballet Company, tezamen met twee bekende solisten van het New York City Ballet, Patricia Mc- Bride en Arthur Mitchell. Voor deze speciale gelegenheid zal George Balanchine, de bekende cho reograaf en Directeur van het New York City Ballet, uit New York over komen om de voorstellingen bij te wonen. Sylvester Campbell danst in Washington de „Gopak", één van de balletten uit het zo succesvolle An na Pavlova programma, waarmede hy in Nederland grote triomfen oogstte. Tevens danst hy een solo uit het ballet „Suite en Blanc". Op 1 juni keert Sylvester Campbell naar Am sterdam terug om zich verder voor te bereiden op de hoofdrol, welke hy in het Holland Festival program ma vervult in het ballet „La Baya- dère" en vervolgens in juli de tour- née van Het Nationale Ballet door Joego-Slavië mee te maken." statutaire regeling ïykt naar het oor deel van de president een actie van de Vereniging tegen de bestuurders der Opera minder voor de hand te liggen. De Vereniging gaat van het von nis in appel by het Gerechtshof. Advertentie Lastige staking bij de Sabena Gisterochtend is een deel van het vliegend personeel van de Sabena, de Belgische nationale luchtvaart maatschappij. is staking gegaan. On geveer eenvijfde van dat personeel neemt eraan deel en het zyn vooral de Europese verbindingen die door de staking worden getroffen. De in tercontinentale diensten zal men, zo neemt de directie aan, wel kunnen blijven vliegen. Gisteren is ongeveer de helft van het aantal vluchten van de Sabena van en naar Brussel niet doorgegaan. De staking, die is afgekondigd door de liberale vakbond, waarvan de meeste personeelsleden lid zyn, wil kracht bijzetten aan het verlangen tot een langere wekelykse rusttyd. Het personeel verlangt 64 uur onaf gebroken achter elkaar, inplaats van zoals thans 48 uur en het wil even eens een volledige rustdag na een vlucht waarin 12 uur nachtdienst was begrepen. Er worden pogingen tot bemidde len gedaan. Voor de Sabena komt de staking zo tegen Pinksteren uiteraard nogal ongelegen. De directie hoopt door samenvoeging van diensten en met hulp van chartervliegtuigen zo veel mogelyk tegemoet te komen aan de gevolgen ervan. Gisteren heeft de minister van Maatschappelijk Werk dra. J. F. SchouwenaarFranssen de nieuwe behuizing geopend van de Stichting Commissie voor huishoudelijke en gezinsvoorlichting" te Amsterdam. Deze Stichting zal voortaan gehuisvest zijn in „Het Houten Hugs", Begijnhof 34 te AmsterdamHet Houten Huys is het oudste huis van Amsterdam. Eichmanns plaats verva nger speelt de rol van figurant De voormalige SS-Obers turm- bahnführer Hei-man Krumey, eens de plaatsvervanger van Adolf Eich- mann in Hongarye, heeft naar zyn zeggen by de voorbereidingen voor de (nooit tot stand gekomen) ruil van vrachtwagens tegen joden uit Hon garije slechts een figurantenrol ge speeld. In het proces te Frankfort tegen Krumey en een tweede mede werker van Eichmann, de voormalige S3-Hauptsturmführer Otto Hun- sche, zei de beklaagde gisteren: „Ik Nieuwe uitgaven Kent u Z u i d - H o 11 a n d ook zó?, door Ewout Janse. Uitgeverij N.I.B., Zeist Dit laatste deeltje van de „Elf-Provinciën-serie" poogt in ruim honderd bladzyden een indruk te ge ven van een gebied, dat zó gevarieerd is, dat de schrijver by voorbaat al voor een onmogeiyke taak stond. Hij heeft er dan ook wyselijk van afge zien een toeristische gids te schrijven, maar beperkte zich tot een aantal „grepen", die tezamen wel een bevre digen de indruk van deze zeer afwis selende provincie geven. Vooral de vele „immigranten", die elders in Ne derland geboren zijn en zich hier ge vestigd hebben, zullen vaak verras sende bijzonderheden lezen. Om de onvermydeiyke lancunes aan te vul len heeft de schryver veertien mid delgrote en kleinere steden in één hoofdstuk samengevat, waartoe ook Leiden behoort. Al met al een nuttig boekje, dat met zestien goede foto's is verlucht. Napoleon Bonaparte, door Louis Madelin, uitg. Elsevier, Amster dam Deze rijk geïllustreerde poc ket. van een lid. van de Académie Fransaise, geeft in kort bestek een overzicht van het leven van een man, die, zoals president Theodore Roose velt het eens uitdrukte, stierf toen hy tekst (op een totaal van 170, de illus traties inbegrepen) volkomen onvol doende om een enigszins bevredigend beeld te geven van een figuur, die zo sterk het leven van de volkeren van Europa heeft beïnvloed als Napoleon. Als inleiding tot verdere studie is het echter de moeite waard, geschreven als het is door een Napoleonkenner van naam. De illustraties zyn voor treffelijk en vormen een prachtige aanvulling op de tekst van Madelin. De Kruistochten, door Henry Treece, uitg. Hollandia, Baarn De kruistochten worden doorgaans voor gesteld als een edele en oprechte on derneming, als „een gedurfd mense lijk avontuur, onbezoedeld door ego isme", zoals de Engelse schrijver in zijn inleiding zegt.. Maar wie de moei te neemt zyn kennis van dit hoofd stuk der geschiedenis te vergroten. wekkende boek niet alleen schrijving van de tochten zelf. doch ook van de oorzaken, die tot dit op merkelijke verschijnsel hebben geleid: de snelle verbreiding van de Islam, de tegenstelling tussen de pausen en de Byzantynse keizers, de opkomst van nieuwe volkeren als Franken. Nor- mandiërs en Turken. Van belang is het beeld, dat hy geeft van de samen leving in het middeleeuwse Europa en van de diepste aanleiding van deze „lange periode van onverdraagzaam heid". waarin „de stem van Christus te weinig werd gehoord en het ver overend zwaard te vaak werd getrok ken". Treece heeft zyn onderwerp kritisch behandeld en ruimt terloops tal van misverstanden op. In ruim drie honderd bladzijden geeft hij een helder panorama van een boeiende episode uit de middeleeuwse geschie denis. Liefste BJorn. Uitg heb slechts in gesprekken i dat voor het leven van een miljoen joden tienduizend vrachtwagens van de geallieerden werden geëist". Hy had de joodse onderhandelaar Joel Pappa, g.Hol Een voetreis naj de", aldus Krumey, die met Hunsche beschuldigd wordt van de deportatie en vernietiging van 400.000 Hon gaarse joden. Hy zou ook niet geweten hebben, dat Eichman destyds in Boedapest verklaarde: „Als ik over drie dagen nog geen bericht uit Is tanboel (waar de onderhandelingen gevoerd wer den) heb. laat ik de molens in Ausch witz werken". Evenmin zou Krumey iets te maken hebben gehad, naar hij gisteren tenminste zei, met de onder handelingen over een tweede trans actie van honderdduizend joden te gen vyf miljoen Zwitserse franken. Naar zijn zeggen fungeerde hy ook hier slechts als begeleider van de on derhandelingspartners. Tevoren had Krumey gezegd, dat de „Dienststelle Eichmann" in Boe dapest naai* zyn oordeel in 1944 overbodig was geworden, toen de de portatie van de joden met de Hon gaarse autoriteiten was besproken. Hy had als afdelingschef niets tm doen gehad en veel tijd aan feesten besteed. Hy verzekerde, dat hy pas van getto's, deportaties en uitroeiin gen had gehoord „toen alles al aan de gang was". Op een vraag van de president van de rechtbank, Schmidt, antwoordde Krumey, dat hy daar toch niets tegen had kunnen onder- (Van onze Rotterdamse correspondent) De officier van Justitie by de Rot terdamse rechtbank eiste gisteren tegen een 39-jarige kapper uit Sche veningen ontslag van rechtsvervol ging. zomede plaatsing in een krank zinnigengesticht voor ten hoogste een jaar, waarna de kapper ter be schikking van de regering zal worden gesteld. Hy had op 7 mei 1963 een 54-Ja- rige vrouw, in een rijwielstalling aan de v. d. Honaertstraat in Rotterdam 's avonds laat aangerand en vervol gens gewurgd. De behandeling van de zaak tegen de kapper geschiedde met gesloten deuren. Als toegevoegd raadsman trad mr. S. Ivens op. Uitspraak 26 mei as. Aafjes. 10e druk. Uitg.: J. M. Meulen- hoff, Amsterdam. Kris Kras Karos. Vreemde verhalen, samengesteld door I. Fennema. Wondersprookjes, door P. j. ran Beest. Geïllustreerd door A. M. van Sim, door R. Kooyman en van dropple, door A. Wlnk- 3emard, door A. A. Sle. genbeek van Heulekom Kris Kras Uit* Tim en T. Blom. Dagboek door Thyra Ferré andla. Baarn. o^Ia r Home, door Bertus geversmaatschapp, Amsterdam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1964 | | pagina 11