[AMSES SHAFFY OPENT EEN
JHEATER VOL VERRASSING
kunst
kaleiöoscQQp
Karajan treedt af bij
de Weense Opera
RIJKSPOSTSPAARBANK
Beter resultaat K.L.M.
De Rijkspostspaarbank
deelt mede dat te rekenen van
1 januari 1964 de rente op gewone
spaarrekeningen is verhoogd
van 3% tot
_j«ericht 1 maart 1860
Dinsdag 12 mei 1964
Vierde blad no. 31258
Een nieuwe speelweide
Op de Amsterdamse Zeedijk
(Van onze Amsterdamse correspondent)
de avond van de eerste pinksterdag kan Amsterdam kennis-
irnet een geheel nieuwe vorm van theater: het Theater a Ca-
dat zijn première zal geven in de voormalige Oude-Zijds-
lop de Zeedijkdie onlangs onder de naam „Toonkerk" als
fcentrum een nieuwe bestemming heeft gekregen.
„Theater a Capella" is geen nieuw toneelgezelschap, het is
pens ook niet de bedoeling alleen toneelvoorstellingen te ge-
G I De beste omschrijving is misschien „een speelweide voor ac-
want van Pinksteren af zullen de bezoekers op iedere vrij-
zaterdag- en zondagavond verrast worden door acteurs en
i velerlei slag, die hier los van hun eigen toneelgezel-
en gaan doen die zij zelf leuk vinden.
ttiefnemer van dit experiment
van ideeëen overborrelende
Shaffy. „Eigenlijk is de
..n het theater die overi-
door Hetty Blok is uitgevonden
komen om te kunnen wer-
5 ze zelf willen. Wij hebben
dieient in kas. er is geen directie
ook geen beleid. Maar ik heb
alle acteurs van Nederland be-
1 en zij hebben in principe hun
lerking toegezegd. Ook de gro-
zegt Shaffy.
Afwisseling
zorgen
ron itichting Toonkerk
tn podium, voor een set van
spotlights en een goed gevuld
En zo zal het theater a capel-
jagavond zijn eerste voorstel
ven. Het wordt een wat merk-
Alke voorstelling die om negen
jint met een „Toer de chants"
ïmses Shaffy, die hier eigen
zingt en aan elkaar praat,
s wordt onder regie van
ithoek een scène van Tar-
zinloze beleefdheid" opge-
t o.a. Josephine van Gas-
zullen Kitty Courbois en
ran Ulsen gedichten van Fran-
illon voordragen. Pianist Polo
zal nieu we
pening Provinciehuis
!uid-Hollaiulse
ostenaars van nu
Holland was de enige van de
rinciën dat geen eigen tehuis
rom wordt nu de ingebruik-
an het Provinciehuis in Den
t veel vreugde gevierd." Dit
der Koningin in
meentemuseum de tentoon-
„Zuidhollandse kunstenaars
f. opende. Deze tentoonstel-
der manifestaties die aan
over het eigen provin-
uiting geven.
fotowedstrijd voor middelbare
historische ten-
de kelders van het
gebouw zal worden ingericht,
heel, het heeft geen typisch
wak ter, Het was hem opgeval-
hoewel de meeste deelnemers
tentoonstelling in Den Haag
toch vooral de havens van
lam, 't industriegebied van de
en de Deltawerken een spe-
Zuidhollands .stempel op deze
stelling: drukten. De commis-
Koningin kondigde aan dat
deel van de tentoongestel-
"as aangekocht voor de ar-
aankleding van het Provincie-
Togrannna van
ngdfestival Yelp
zesde Jeugdfestival Velp wordt
•29 augustus gehouden. Tijdens
urljjkse ontmoeting tussen
aars en de leerlingen van de
klassen van het V.H.M.O. en
wkscholen en sociale acade-
'dt aan de orde gesteld: nor-
vormen in de uitingen van
thema inleiden. Kunstenaar.,
'lel, die zijn uitgenodigd om
un kunst en werk te spreken
discussiëren, zijn (literatuur)
e, Mischa de Vreede,
Ad den Besten, Guil-
*311 der Graft, Ed. Hoornik,
Mulisch, Gabriel Smit en
«ip, (toneel)Mies Bouhuys,
hi Droog. Broes Hartman,
*3ii der Linden. Ton Lutz,
de Meester, Hans Tiemeyer,
os, (muziek)Ton Hartsuiker,
Hielkema, Willem Vos en
3n Zon, (architectuur)Aldo
w en Jan Piet Kloos, (beeld-
D: Marius Van Beek .en Piet
'schilderen)W. A. L. Bee-
Ifire Janssen, George Lampe,
D. Oxenaar, Henk Peeters,
Sonia Gaskell. Rudi van
ten Robert Kaesen, (film):
«ma, Max de Haas, H. Wie-
Hans de Witte, (pantomime)
'wik en Nico van Houten,
hetten)Peike Boschma,
hst): Georgette Hagedoorn
Kan.
gesprekken zijn er kunstzin-
tónifestaties en demonstraties,
zijn er tentoonstellingenwer-
11 schilders van de nieuwe ten_
^ro/Nul, een expositie ge-
Shakespea re en de tentoon-
.■•De machtige pen", van
^hingen tot ballpoint. Be
dien worden de exposities
P?1 Gogh tot Mondriaan" in
Jller-Müller museum, de beel.
Y de werken van de Argen-
weldhouwster Alicia Penalba,
W'glsche realisten" in het
wwnuseum in Arnhem,
ohas zjjn er voor de deelne-
«3n he( Festival toneel-,
«i balletuitvoeringen en een
posities spelen en onder regie van
Annemarie Prins wordt een eenacter
„De verhuizing" gespeeld, die is ge
schreven door een oud-violist van
het concertgebouworkest, Lodewyk
de Boer. Hierin spelen o.a. Kitty
Courbois en Jules Hamel. Annemarie
Prins heeft ook de regie van Coc-
tau's monoloog „Vanuit het venster",
waarin Ramses Shaffy optreedt. De
opkomende chansonnière Liesbeth
List zal hierna vertaalde chansons en
liedjes van Hans Andreas en Ramses
Shaffy zingen. Het programma wordt
besloten met een een-acter van de
Amerikaanse toneel-schrijver Kauf
man „Als mannen bridgen als vrou
wen" met o.a. Johan Remmelts en Lo
van Hensbergen.
De voorstelling zal om half twaalf
zijn beëindigd maar het publiek mag
blijven voor een tweede voorstelling
die omstreeks middernacht begint en
geheel zal worden geïmproviseerd
door artiesten die men uit de ver
schillende theaters hier verwacht.
Tegen juke-box
lawaai
Het ligt in de bedoeling voorlopig
tot 12 juli iedere vrijdag, zaterdag en
zondag voorstellingen te geven, die
telkens weer anders zullen zijn, om
dat zij worden gemaakt door acteurs
en actrices die toevallig vrij zijn.
Omdat rond de Toonkerk in de
avonduren het veelal luidruchtige
rosse leven van Amsterdam opbloeit
zullen Josephine van Gasteren en
Ramses Shaffy een bezoek brengen
aan alle omringende caféhouders,
met het verzoek tijdens de uren van
het „Theater a capella" de jukes-box
uit te doen of zeer zacht te laten
spelen. Wie zich een goede buur toont
mag gratis in de Toonkerk komen
Josephine van Gasteren is zeer
enthousiast voor het Shaffy-plan.
„Ik vind het heerlijk om actrice
van de Zeedijk te worden en met mij
zjjn er gelukkig heel wat acteurs en
actrices die wel eens iets anders wil
len doen dan het gesubsidieerde to
neel en het iedere week keurig een
loozakje afhalen. Is het niet fijn dat
ook de artiesten die gewend zijn zeer
hoge gages te krijgen zo maar voor
niets hun eigen vak komen uitoefe
nen? Ik hoop dat Ramses Shaffy
slaagt. Hü is een jongen, die honger
lijdt voor zijn idealen".
Onoverkomelijk verlies
Gezondheid niet te best of
als gevolg van conflicten
(Van onze Weense correspondent)
In een telegram uit Zurich heeft Herbert von Karajan aan de
Oostenrijkse minister van O. K. en W., Piffl medegedeeld dat hij
zijn functie als artistiek directeur van de Weense Opera neerlegt
en wel aan het einde van het lopende seizoen, dat is 30 juni 1964.
Voor dit besluit beroept Von Karajan zich op een medisch advies,
maar in welingelichte kringen van de Weense Opera verklaart men
dat de oorzaak gezocht moet worden in het feit dat hij geen moge
lijkheid meer ziet om op bevredigende wijze samen te werken met
de tegenwoordige administratieve directeur van de Opera dr. Egon
Hilbert.
Stelling.
HERBERT VON KARAJAN
Ofschoon Von Karajan zelf deze
directeur in 1963 aan de opera had
verbonden, is het in de laatste maan
den tot felle conflicten tussen hen
gekomen. Von Karajan heeft zijn
functie acht jaar lang met grote
energie, fantasie en eigengereidheid
vervuld. Hij heeft de Weense Opera
gemaakt tot een van de meest voor
aanstaande muzikale centra, zodat
zijn heengaan voor Wenen en voor
geheel Oostenrijk een groot verlies
betekent, Het is een zwakke troost
dat hy zich bereid heeft verklaard
om eventueel nog als dirigent in de
Weense Opera te blijven optreden.
de kunstenaar als directeur voor de
Weense Opera te behouden.
In welingelichte kringen twijfelt
men echter aan de mogelijkheid van
een compromis, omdat. Von Karajan
hiervoor nooit toegankelijk is ge
weest. Ofschoon men dit besluit al
lang had verwacht en ondanks alle
bezwaren die men tegen de persoon
en tegen het eigengereide optreden
van deze volbloed kunstenaar kan
inbrengen, betekent dit ontslag voor
al voor Wenen een bijna onoverko
melijk verlies, want voor de Weense
Opera is hij van onschatbare waar
de geweest.
Hy is niet alleen een groot diri
gent, maar ook een sterke magneet
die de beste muzikale krachten uit
de gehele wereld wist aan te trekken.
Van de andere kant echter schynt
het wel vast te staan dat de ge
zondheidstoestand van Von Karajan
niet de beste is en dat hy te veel
andere verplichtingen op zich heeft
genomen, die hy moeihjk met een
directeurschap aan de Weense Ope
ra heeft kunnen verbinden.
Ignace Lilien -66-
overleden
Bekend componist
In het Diaconessenziekenhuis
„Bronovo" in Den Haag is op 66-
jarige leeftyd de componist Ignace
Lilien overleden. De begrafenis ge
schiedt donderdag 14 mei om elf uur
op de begraafplaats Nieuw Eik en
Duinen in Den Haag.
Ignace Lilien werd op 29 mei 1897
in Lemberg, Polen, geboren. In 1914
kwam hy naar ons land, waar hij
sindsdien leefde en werkte, en al
spoedig bekendheid verkreeg. Lillen
liet een uitvoerig oeuvre na waar
onder twee opera's op teksten van
G. B. Shaw en Herman Teirllnck,
vier symphonieën en een groot aan
tal liederen en kwartetten.
Zyn werken werden behalve in Ne
derland ook uitgevoerd in New York,
Berlyn, Praag, Parijs en Warschau.
In de jaren 1949-'52 vertoefde de
componist in Zuid-Amerika, waar hij
als pianist zyn werk introduceerde
in Rio de Janeiro, Sao Paulo, Monte-
\ideo en Buenos Aires. De laatste
tijd wijdde hij zich vooral aan
koorwerken, waarvan de schoolcan
tate „A negro girls goes to school"
veelvuldig wordt uitgevoerd. Het ge
hele oeuvre van Ignace Lilien is
door de stichting „Donemus" gedo
cumenteerd. Veel van zyn werken
werden in ons land uitgevoerd door
o.m. het Residentieorkest, het Gel
ders Orkest en het Brabants Or
kest, terwijl ook het Radio Filhar
monisch orkest veel van zyn com
posities op het repertoire nam.
Brieven van Giile
De Nationale Bibliotheek van Parys
heeft gisteren 1.300 orieven, tussen
1918 en 1951 gewisseld tussen de be
roemde auteur André Gide en me
vrouw Bussy, gekocht voor 8.200
pond sterling bij Sotheby in Londen.
De bibliotheek legde voor 120 pond
ook de hand op een van de twee do
denmaskers van de schrijver. Op
dezelfde veiling gingen 23 manu
scripten van Graham Greene van
de hand voor 14.500 pond.
Prinselijk
geschilpunt
In een boodschap aan de leider
van de neutralisten in Laos, prins
Soevanna Phoema, zegt het hoofd
van de communistisch-georienteer-
de stroming, prins Soephanoevong,
dat zijn beweging weigert elke ver
andering in de regering van nationa-
goed te keuren.
Volgens het persbureau Nieuw-
China zegt Soephanoevong verder,
dat alle hangende kwesties door de
drie partyen de rechtsen, de neu
tralisten en de linksen moeten
worden besproken en opgelost. „Voor
alles is het noodzakelijk het zoge
naamde revolutionaire comité te ont
binden, de daders van de staats
greep van 19 april te straffen en
de wettige regering te herstellen",
aldus de mededeling van Prins Soe
phanoevong.
Drie lustra in
Nijmegen
(Van onze correspondent)
Van 27 mei tot 7 juni staat Nijme
gen in het teken van drie lustra:
het 40-jarig bestaan van de Katho
lieke Universiteit en het Nijmeegs
Studentencorps, alsmede het 35-ja-
rig bestaan van de Sociëteit Roland.
Ter gelegenheid daarvan is een zeer
uitgebreid feestprogramma samen
gesteld, dat ten dele van weten
schappelijke allure is en daarnaast
royaal ruimte openlaat voor recrea
tie, waarin de burgery ten volle kan
delen.
De lustrum-commissie heeft voor
de organisatie financiële medewer
king gekregen van verscheidene in
stellingen en bedrijven. De totale be
groting beloopt de som van bijna
f 84.000.-. In het ere-comité dat is
gevormd, hebben onder andere zit
ting Prins Bernhard, kardinaal Al-
frink en de gevolmachtigde ambas
sadeurs van Suriname en de Ned.
Antillen.
Oudheidkundige
vondsten in Libië
Een groep Westduitse oudheidkun
digen van het Frobenius-Instituut te
Frankfort heeft in Libië belangryke
vondsten gedaan. Naar de leider, dr.
Helmut Ziegert op een persconferen
tie in Frankfort meedeelde, zyn in de
gebieden van Gebel-Ben-Ghnema en
Dor-El-Gussa in Oost-Fezzan o.a. 600
rotstekeningen, stenen gebruiksvoor
werpen en een graf van 5.000 jaar ge
leden gevonden.
De rotstekeningen die mensen en
dieren voorstellen geven belangryke
aanwyzingen omtrent de geschiedenis
van dit gebied van de Sahara. In het
graf werden een gaaf skelet en tal
rijke grafgiften gevonden. In de
borstkas van de dode vond men een
stenen pylpunt, waaruit wordt gecon
cludeerd dat de man werd doodge
schoten.
Volgens dr. Ziegert is de bodem van
het onderzochte woestijn gebied be
zaaid met miljoenen stenen werktui
gen. De expeditie mocht dergelyke
werktuigen mee naar de Bondsrepu
bliek nemen. De belangrükste vond
sten, zoals de rotstekeningen en de
grafgiften, zyn in Libische musea op
genomen.
Letterkundigen
„verontwaardigd"
secretaris drs. L. J. M. van de Laar
van O. K. en W. waarin zy deze
ervan in kennis stelt dat de algeme
ne vergadering van de Vereniging
van Letterkundigen te Rotterdam
zaterdag 9 mei 1964 „met veront
waardiging en verontrusting heeft
kennis genomen van de woorden, die
dc heer H. Algra zich in de Eerste
Kamer heeft veroorloofd ten aanzien
van onze moderne letterkunde en
speciaal van ons medelid de heer
G. K. van het Reve".
De vereniging dringt er by de
bewindsman op aan „de overheids
steun aan de Nederlandse letterkun
de Nederlandse letterkundigen
lijk te beschermen door geen andere
aan strikt literair© maatstaven te
handhaven".
Het maximale bedrag waarop deze rentever
goeding van toepassing is. blijft gehandhaafd
opf10 000.-
Van Baeriestraat 27, Amsterdam, tel. (02(9-731271
Het verlies over het eerste
kwartooi 29.4 miljoen gulden
In het eerste kwartaal 1964 was het verlies van de KLM ge
lijk gisteren vermeld;. f 29.4 miljoen, hetgeen een verbetering
van het resultaat met f 8.9 miljoen betekent ten opzichte van de
overeenkomstige periode van het vorige jaar.
De ontwikkeling van de vervoersinkomsten, welke £11.1 mil
joen, d.i. 11% hoger waren dan die over het eerste kwartaal 1963,
was bevredigend, in het bijzonder met betrekking tot de lijnen op
het Verre Oosten en in Europa. Het vervoer op de Noordatlan-
tische routes werd nadelig beinvloed door de aangekondigde ver
laging van de passagetarieven per 1 april 1964.
De bedrijfskosten, exclusief af- voorgaande Jaar. De aanzlenlyke
schrijvingen, waren in dit kwartaal
bij een 8% grotere produktie f 4,8
miljoen (4%) hoger dan ln het
overeenkomstige kwartaal ran het
verhoging van het loonniveau,
in het kader van de landelijke
richtlijnen per 1 januari 1964 voor
het grondpersoneel in Nederland
heeft plaatsgevonden, heeft het gun
stige effect op de kosten van dt af
neming van de personeelssterkte
meer dan teniet gedaan. Voorts werd
de invloed ondervonden van prijs
stijgingen in binnen- en buitenland,
vooral ten aanzien van de directe
vluchtkosten.
De tonkilometerproduktie op iyn-
diensten steeg van 168,6 miljoen
tonkilometer tot 182,4 miljoen ton-
kilometer, in hoofdzaak tengevolge
van een beter gebruik van de vloot
op het ïynennet. In dit ïynennet
werden geen structurele wyzigingen
gebracht.
Het inzetten van de grotere, mo
derne vliegtuigen op een aantal
lijnen heeft een verlagend effect op
de beladingsgraad gehad. In het
eerste kwartaal van dit jaar werden
vier vliegtuigen met zuigermotoren,
die niet meer voor de uitvoering van
ïyndiensten worden aangewend, ver
kocht.
Hieronder volgt een overzicht van
het vervoer op ïyndiensten (in mil
joenen tonkilometers)januari t m
maart 1964: passage 44.2 (1963:
42.li, vracht 31,5 (1963: 32,9), post
3.7 (1963: 3.4), totaal 79.4 (1963:
78.4). produktie 182,4 (1963: 168,6),
beladingsgraad 43.5% (1963: 46,5%),
zo deelt de directie ln een communi
qué mede.
De bekende revue-artiest Piet
J. Muyselaar, die vooral be
kendheid verkreeg door zijn
creatie, samen met Willy Wal
den. van de dames Snip en Snap
hoopt 18 mei zijn 65ste verjaar
dag te vieren.
Kindje in wasted
verdronken
De tweejarige Elsje, een dochtertje
van het gezin Verheyen-Peeters uit
Ulicoten, gem. Baarle-Nassau, is
gisteren in een wasted verdronken.
Het ongeluk gebeurde toen de moe
der even weg was om wasgoed op te
hangen. Mevrouw Verheijen heeft
nog kunstmatige ademhaling toe
gepast. maar deze poging bleef
vruchteloos.
Suriname wil
extra krediet
Een Surinaamse delegatie, onde*
leiding van premier Pengel, is op hel
ogenblik in ons land voor besprekin
gen met de Nederlandse regering oveï
een lening, die Suriname heeft ge
vraagd om het tekort op zyn begro-
de besprekingen geen mededelingen
worden gedaan, verluidt in Den
Haag, dat de regering zich voor het
verzoek tot dusver nog niet erg ont
vankelijk heeft getoond.
Suriname heeft een tekort van
f 34 miljoen, die premier Pengel door
middel van een extra krediet buiten
de normale ontwikkelingshulp om wil
wegwerken
Een Nederlandse adviescommissie,
die onlangs een onderzoek naar de
Surinaamse financiën heeft ingesteld,
zou echter hebben gerapporteerd,
dat die financiën hoognodig moeten
worden gesaneerd, onder meer door
fiscale maatregelen en inkrimping
van het omvangrijke ambtenaren
korps. Het rapport, dat de Surinaam
se regering niet welgevallig is, vormt
thans mede de inzet van de bespre
kingen, die vandaag tussen premier
Pengel en de ministers Biesheuvel en
Witteveen werden voortgezet.
Premier Pengel, reist morgen weer
naar Paramaribo. In hoeverre zijn
missie resultaat heeft gehad zal nog
moeten bhjken.
„NEEN" IN
TROUWZAAL
(Van onze
i Hilversumse correspondent), v
Twee mensen stapten vo-
I rige week de trappen van het
gemeentehuis in Baarn op
i om zich ten overstaan van
de ambtenaar van de burger
lijke stand als man en vrouw
te laten verenigen. Plechtig
liep het paar de trouwzaal
binnen en installeerde zich
in de stoelen om de woorden
van de ambtenaar aan te ho-
ren. Er ivas echter maar één
getuige gekomen.
De bode van het gemeente
huis ivas toen zo vriendelijk
zijn handtekening onder de
huwelijksakte te zetten. Dan
zou het huwelijk toch door
kunnen gaan. De akte werd
veranderd en de plechtigheid
ging verder.
Hoe de vrouwelijke helft
van het bruidspaar over de
toekomst dacht, is niet dui
delijk maar op het allerlaat
ste moment besloot zij toch
nog maar van het huwelijk
af te zien. Op de beslissende
vraag of zij met de man
i naast haar, haar verdere le-
ven wilde delen gaf zij dui-
delijk te horen: „Heen!"
