SHAKESPEARE's tijd herleeft op tentoonstelling in Lakenhal kunst kalei öoscoqp Kostbare collectie herinneringen aan persoon en omgeving Gastheer Van Wessem huldigt „animator" prof. dr. Bachrach fiets! PRACHTIG RECITAL VAN DUO HEYNIS - DE NOBEL Klucht van Heyermans op tie Leidse planken GEVARIEERD CONCERT VAN HAZERSWOUDSE AMATEURS Officiële opening expositie blijf jong, blijf fit... Er is nu óók DcAtC haarbouclé in RIJNMOND-kwaliteit, 3.80 m. breed, dus kamerbreed"! Deze 'broadloom' staat bijzonder rijk. IJzersterk door de extra hoge dichte pool. Bovendien blijvend motecht. Zij, die eisen stellen aan hun interieur zonder te diep in de beurs te willen tasten, kiezen Pc'ifc haarbouclé RIJNMOND- kwaliteit. Keuze uit warme, mo derne kleuren. Ideaal voor uw zit- of studeerkamer. Let op de ingeweven naam /'r'zfc op de achterkant. Volle zaal bij Kunstkring „Voor Allen" RobertBertram en Conipd in gechargeerde uitvoering Eerlijke inkijk in enthousiast musiceren Opgericht 1 maart 1860 Vrijdag 24 april 1964 Derde blad no. 31243 Zeer belangrijke documenten van Nederlandse hand Leiden mag er trots op zijn, dat het vooraan staat bij het Ne derlandse eerbetoon aan de grote Engelse toneeldichter William Shakespeare ter gele genheid van zijn 400-ste ge boortedag. In de Lakenhal is gisteravond een tentoonstelling geopend, die een subliem over zicht geeft van het „hoe en waar" van zijn leven en werken, en in de tweede helft van juni zullen op het binnenplein van de Academie twaalf openluchtvoor stellingen gegeven worden van „De getemde feeks". Shakespeare en Leiden: op het eerste gezicht hebben zij weinig met elkaar te maken. Maar behalve dat een vermaard Shakespeare-kenner als prof. dr. A. G. H. Bachrach hier doceert, is er ook een binding van oudere datum. Te weinig is bekend, dat in het gevolg van de Engelse troepen onder de Graaf van Leices- ter. die in 1586 als landvoogd zijn intocht in Den Haag hield, ook to neelspelers waren. Tot de tentoonge stelde boeken behoren dan ook stuk ken uit het Leidse Gemeente-archief 'gerechtsdagboeken en tresoriersre- keningen), waarin melding wordt ge maakt van het optreden van Engelse comedianten (1590, 1596, 1608 e 1612). Dat waren dus nederige col lega's van de acteur Shakespeare. Zeer opmerkelijk is voorts, dat Ne derlanders zeer belangrijke bijdra gen hebben geleverd tot de kennis omtrent Shakespeare en zijn omge ving. Martin Droeshout graveerde een portret van de kunstenaar, Ghe- raert Janssen vervaardigde het graf monument in de kerk van Stratford, Johannes de Witt en J. C. Visscher maakten tekeningen van schouwbur gen uit die tijd en van laatstgenoem de is ook een gezicht op Londen (1616). De Leidse tentoonstelling maakt deel uit van een trio: in het Maag denhuis in Amsterdam is een exposi tie ingericht van vertalingen van Shakespeare's werk en het Toneel- museum, eveneens in de hoofdstad, geeft een beeld van Shakespeare op de planken. Zonder iets af te doen aan de betekenis van de Amsterdam se collecties, die voor specialisten zonder twijfel belangwekkend zijn, kan gezegd worden, dat de Leidse tentoonstelling een overweldigende indruk geeft van Shakespeare zelf (portretten, handschriften), zijn fa milie en zijn omgeving (theaters en acteurs en tijdgenoten in het alge meen.) Ter verdere verlevendiging van wat op zichzelf reeds in ruime mate belangstelling wekt. kregen ook tal van voorwerpen uit Shakespeare's tijd een plaats: een harnas, een paar stijgbeugels, een slingeruurwerk, een fraai stuk snijwerk met gevleugelde zandloper, een clavecimbel en een luit, enige globes van Plancius e.d. Deze fraaie sierstukken leiden ech ter de aandacht niet af van de hoofdzaak: een groot aantal oude kaarten van Engeland en Londen, prachtige foto's van Stratford-upon- Avon (Shakespeare's geboortehuis, de Latjjnse school die hij daar be zocht enz.), kostbare boekwerken contracten en manuscripten, die het beeld, dat de gemiddelde bezoeker zich van Shakespeare heeft gevormd, in belangrijke mate helpen verster ken of zo nodig corrigeren. Talloze kostelijke stukken uit het bezit van Nederlandse universiteiten, musea en particulieren zijn op levendige wijze gerangschikt. Een Amsterdamse an tiquair stelde (ten dele Engelse) gou den en zilveren voorwerpen uit het eind van de 16-de en het begin van de 17-de eeuw ter beschikking en Koningin Juliana gaf precieuze mi niaturen uit het Koninklijk Huisar chief in bruikleen. Het spreekt vanzelf, dat de typi sche schouwburgen uit Shakespeare's tijd de volle aandacht kregen. Men lette in het bijzonder op het hand schrift uit de Universiteitsbibliotheek van Utrecht, met de interieurschets van het Swan Theatre door Arnold van Buchel, naar een verloren schets van Johannes de Witt uit 1596. Daarnaast trekt ook het enige in Nederland vervaardigde model van een Elizabethaanse schouwburg de aandacht ,dat een voortreffelijke indruk geeft van een „massacommu nicatie-middel, zoals dat voor ons bioscoop, radio, televisie en krant ge zamenlijk zijn" (prof. Bachrach). In en voor die omgeving schiep Shakespeare zyn meesterwerken. „Getemde Feeks" op binnenplein van Academie Tot zover de boeiende tentoonstel ling in de Lakenhal, die tot eind ju ni te bezichtigen zal zyn. Tot grote verrassing van de Stich ting Leids Comité vierhonderd jaar Shakespeare bleken de maten van het binnenplein van de Academie vrijwel gelijk te zyn aan de binnen- werkse afmeting van een Eliza- Het enige, in Nederland ver- vaardigde model van een Eliza bethaanse schouwburg. Een .muzikaal" hoekje op de tentoonstelling in de Lakenhal gewijd aan leven en tijd van Shakespeare. bethaanse schouwburg. En zo zal er van maandag 15 juni tot en met za terdag 27 juni elke avond om half negen (einde omstreeks half twaalf) op het academiale binnenplein een opvoering worden gegeven van Sha kespeare's Getemde Feeks. Ter ver mijding van misverstand: deze voor stellingen zijn toegankelijk voor iedereen, dus ook voor de burgerij. De regie ligt in handen van mevr. Annemarie Prins en de wetenschap pelijke verantwoording ligt bij prof. Bachrach. De spelers zijn leden van Leidse studententoneelverenigingen, verenigd in het LUTA (Leids Uni versitair Toneel Akkoord)De hoofd rollen worden gespeeld door Saskia Noordhoek Hegt en Rob Erenstein. Om een zo goed mogelijke naboot sing van een Shakespeariaanse schouwburg te geven zal op het bin nenplein van de Academie een oplo pende tribune verrijzen. In de pauze kan men zich vertreden op het (af gezette) Rapenburg, terwijl een „schuyt met Leytsche speelluyden" zeventiende-eeuwse wijzen ten gehore zal brengen. Wind en weder dienen de zal ook dit een indrukwekkende manifestatie ter ere van de grote to neeldichter worden. Culturele prijs van Apeldoorn De 16-jarige Klaas Dieko Goverts kreeg gisteravond uit handen van de burgemeester van Apeldoorn, mr. A. L. des Tombe, de culturele prijs voor jeugdige auteurs van deze gemeente, groot f 500, voor zijn gedicht „Hori zon". Het is een aanmoedigingsprijs, die elk jaar wordt toegekend aan een jeugdige auteur (van 16 tot 21 jaar). De jury bestond uit ds. J. Wit, dr. J. H. Elemans en Jan H. de Groot. Een eervolle vermelding kregen Elza Zoete en Willem Daub, beiden voor een prozafragment. „Shakespeare! In deze naam met uitroepteken wordt het leven uitge drukt, het leven als tragikomedie, het leven in al zijn speelsheid, het leven met een traan en een lach, het leven waar we dóór komen". Met deze woorden opende de loco burgemeester van Leiden, de heer S. Menken, gisteravond de tentoonstel ling „Shakespeare, hoe en waar" in „De Lakenhal". Zagreb Ballet in Holland Festival Het Kroatisch Nationaal Ballet uit Zagreb zal in het komende Holland Festival optreden, op 6 en 13 juli in Amsterdam, op 8 juli in Rotten'am en op 11 juli in Tilburg, met vier balletten: „Ontmoetingen" van Kiri- gin-Bidin-Kastl, „Mouvement" van Kabalewski-Adret, .Rhapsody" van Rachmaninow-Bezjak en „Tripti- chon" van Konjovic-Horvat. Advertentie Ook u kunt een flets cadeau krijgen! Lees de advertenties in de 'damesbladen. Advertentie Het deed hem veel genoegen, dat er ter voorbereiding van deze culturele manifestatie zo'n goede samenwer king is geweest tussen universiteit en gemeente. „Ik geloof dat we op deze weg moeten voortgaan en dat we door een wederzijdse „inbreng" en bundeling van krachten optimale re sultaten kunnen verkrijgen", zei hij. Wat de betekenis van Shakespeare betreft, deze wilde de heer Menken vooral zien in de knappe karakter- uitbeeldingen. „Zijn stukken lenen zich in bijzondere mate voor uitbeel ding op het toneel en dat nog wel met een minimum aan décor", aldus de loco-burgemeester in zijn ope- I ningswoord. De directeur van „De Lakenhal", j drs. J. N. van Wessem, die deze j avond als gastheer optrad, was voor- j al dankbaar gestemd jegens de bruik. j leengevers en de tipgevers. Hij be- j kende, dat de opbouw van de ten- toonstelling en de redactie van de catalogus niet zonder tumultueuze I momenten waren geweest. „Het uit eindelijke resultaat echter stemt tot zeer grote tevredenheid". Drs. A'an Wessem bracht in het bijzonder hul de aan de animator van de ploeg, die de tentoonstelling heeft opgericht, prof, dr. A. G. H. Bachrach, aan wie hij als stoffelijk blijk van waardering een borstbeeld van Shakespeare aan bood. De directeur had ook voor enkele andere medewerkers (sters) een at tentie ter herinnering aan deze ten toonstelling. De heer H. G. Wayment wijdde deze openingsavond als vertegen woordiger van de British Council in Nederland enige aandacht aan de be tekenis van Shakespeare voor de En gelse cultuur, waarbij hij enkele fei ten uit het leven van deze grote kun stenaar in herinnering bracht. Een volle concertzaal bewees gis-lijke zangkunst en die van de gou- partner gewoonlijk in een enkel zin teren weer overduidelijk, dat het be- den-platen-kunstzusters. Het publiek I netje gememoreerd wordt. In dit ge- stuur van de Leidsche Kunstkring I liet Aaf je Heynis dan ook niet ge- val kan men echter met één enkel Voor Allen juist handelt om in haar makkelijk gaan. Uit dankbaarheid woord volstaan: volmaakt! Felix de hiervoor zong Aaf je Heynis een Nobel heeft zijn kunstenaarschap ir Schots wiegenliedje en Jesus' bloem- j de accompagnementen volkomen uit hof in de bewerking van Pijper. geleefd en was dus een ware stimu- I lans. Het verrukte publiek toog maar Een vreemde zaak blijft het, dat node huiswaarts, het aandeel van de instrumentale I Henri Welbooren. serie, (de negenendertigste), steeds weer een vocalist te plaatsen. Dit- I maal was het de Nederlandse zange- res Aaf je Heynes, instrumentaal ter j zijde gestaan door Felix de Nobel, die I het talrijke publiek meevoerde in haar wereld van de liedkunst, de: hoogst bereikbare voor een vocalist. Een wereld, waarin woord en toon elkaar completeren. De zangkunst van Aafje Heynis neemt een aparte plaats in. Haar stem, die duidelijk enige gelijkenis vertoont met die van de overleden Engelse zangeres Kathleen Ferrier, is bij ons in het oratorium zeer geliefd. Haar distinctie en ingetogenheid op dit terrein hebben haar een grote reputatie bezorgd. Haar grote talent wijst dan ook kennelijk in die rich ting. Dit kan men in haar liedkunst moeilijk vergeten. Zo was het ook gisteren in het programmagedeelte voor de pauze. Haar merkwaardig diepe stemplaatsing is verantwoorde lijk voor soms een teveel aan vibrato, zonder dat er feitelijk sprake is van chevroteren. Haar dictie is stellig ook niet zo. dat men zonder het tekst boekje kan luisteren. Tevenover deze „docerende" opmerkingen kan echter gezegd worden, dat zij een muzikale persoonlijkheid is, waarvan de char me tevens veroverend. Voorts is haar intonatie impeccabel, de ademtech- niek zeer beheerst. In de Engelse teksten bij Haydn kwamen vermelde tekorten in het ge ding. De niet zo belangrijke liederen van Mendelssohn konden stellig meer expressie verdragen om ze voor deze tijd acceptabel te doen schijnen. De fragmenten uit Mahlers Des Knaben Wunderhorn stelden de zangeres reeds meer in staat haar dispositie als liederenvertolkster te ontplooien Enkele noten klonken wat ruw, wai te wijten is aan de diepe resonans- plaatsing. Niettemin oogstte Aafje Heynis voor de pauze reeds een har telijk succes. Dit was nog meer het geval nè, de pauze. En hier kon ik persoonlijk meer mee instemmen. De Zuidafri- kaanse teksten van N. P. van Wijk Louw en de Nederlandse van Hen drik de Vries, zeer suggestief in mu ziek omgezet door Ladings lagen haar bijzonder. Vooral ae indringende klacht in Coplas wist de zaal inmid dels dit nobele stemmedium zeer te ontroeren. De liederen van Kodaly en Moessorgsky vormden een climax op het punt van interpretatie Zo was het Wiegenlied van de laatste zeer intiem, terwijl Hopak blijken gaf van virtuositeit. Al gaf dit programma niet de in- lruk van veelzijdig kunnen, omdat de lereikte resultaten in de ernstige He- leren de interpretatie van het luch tige lied te zeer voorbijstreefden, toch kan men spreken van een uniek recital. Nogmaals: het is verheugend, dat zo velen blyk hebben gegeven het Onder auspiciën van K. en O. trad gisteravond het toneel- en televisie gezelschap „Ensemble" voor het voetlicht met „Robert, Bertram en Co, een klucht van schavuiten, door Herman Heyermans. Robert, een grootscheepse oplich ter en 'n meester in louche beursspe. culaties, zit in cel 7 van de gevan genis zyn straftijd uit wegens menig vuldig gepleegde delicten en krijgt als buurman in cel 8 Bertram, een handige zakkenroller. Robert is de grand signeur die zijn „zaken" in het groot drijft, Bertram „werkt" op meer bescheiden voet in horloges, sigaret tenkokers en damestasjes. Zij krijgen, Nobel heeft zijn kunstenaarschap in dank zij de bouwvallige toestand van de cellen (zij breken eenvoudig de tussenmuur open) contact met elkaar en Bertram ontwerpt een plan om te ontvluchten. De onderneming slaagt ten volle en thans is het Robert die de leiding neemt. Zy betreden, Robert in een feilloos passend rok- kostuum, Bertram in chauffeursjas het deftigste hotel ter plaatse, waar Robert zich uitgeeft voor de Prins van Savoye en zich dienovereenkom stig gedraagt. Bertram, als zijn adjudant voelt zich in deze voor hem geheel nieuwe positie minder thuis. Intussen weet hij zich uit een kamer naast de zijne meester te maken van 'zen product van de N.V. Vereenigde Touwt'abrieken - Rotterdam De Culturele Commissie van Ha- zerswoude heeft nu eens geen Neder lands of Leids Kamerkoor laten con certeren, maar zoveel mogelyk plaat selijke amateurs. JPlaatselijk" laat hier echter ook nog toe, een eindje over de gemeentegrens te wonen. De muziek is niet zo erg gesteld op gren zen. Wel is muziek in Hazerswoude vaak een sterke familie-aangelegen heid. Het programma vermeldde op de omslag twee medewerkers Wesse- lingh. We hebben er echter minstens vier geteld. Een gestelde vraag aan de hoboïst Frans: „wie begeleidt U?" kreeg het antwoord: „opa". Opa is de in heel die streek populaire „ome Jan". Maar ome Jan heeft een zoon Jan, die ook meedeed (piano of orgel of beide, dat weten we niet meer). Verder bleek het fijne koortje „Onder Ons" naam loos aangevoerd te worden in niet minder dan een Mozart-mis door Bram Wesselingh. Naast ons zat, als toehoorder, fluitist Wesselingh! Daarmee is het kousje niet af. De solo-tenor Jan Koot Ls een familielid en zijn vrouw, die in Mozart solotjes invulde, is een zuster van de con certzangeres Heieen Verkley. De fa- mile Wesselingh maakt buitendien aanspraak op een paragraaf in de Nederlandse muziekgeschiedenis door hun vrienden uit de hongertijd, on derduikers of eters: Cor de Groot, Jan Prins, Frits Schuurman, Albert de Klerk, Hennie Schouten, Jan Mul, Terman Strategier. We stoppen maar, naar weten er nog veel meer! Het koor, dat genoemde Mis zong. ïeet „Onder Ons". Dit is het sleutel- woord voor de lange uitvoering in de onderscheid te kennen tussen werke-1 Geref. Kerk, waar betrekkelijk velen zich hadden verzameld. De kwaliteits maatstaf kon variëren: goed, beter, best: gelukkig en minder gelukkig; in en uit de hand: in de macht en onder de macht. Een eerlijke inkijk in dorpshuiselijk zelf musiceren. Het valt echt onder de werkingssfeer van een culturele commissie om dit te stimu leren. Het, Concertante trompet-duo van Canivez, gespeeld door P. van Oeve- ren en A. Rijkaart en op de piano be geleid door Joop de Boer, gevolgd door het speelse Haydn-concert door Van Oeveren solo, getuigde van mooie partijbeheersing, hetzij zange rig en fonkelend, hetzij muzikaal en vaardig van aanslag, voorzover de techniek geen grenzen stelde. Maar een volwaardig winstpunt bleef de klassieke keuze van de stukken. Bij het Bach-Adagio door de ho boïst Frans Wesselingh met orgel en diens concert in G van Hasse met or gel en strijkorkest behoeven we geen voorbehoud aan te tekenen. Dit klonk allemaal puik, gaaf, royaal en met muziekvreugde gevuld. Onder orkest moeten we hier leden van het Rijnlands Orkest verstaan (die het verrassend goed en doorleefd gedaan hebben), met hun concert meester J. v. d. Kemp van de eerste lessenaar. Laatstgenoemde ls ook solo naast de orgelbank een vioolso nate van De Fesch gaan voordragen (prachtige keuze), boeiend, in een voordracht met allure en in juiste, leven schenkende tempi. Er zyn nog veel meer solo's ge weest. Van de tenor Jan Koot, die als bekend in scholing een zeer gevor- derde vocalist is, maar het wegens hebben. een keelaandoening bij één enkel lied (van Rich. Hol) moest laten. Van de sopraan mej. S. W. Dekker, die heel mooie dingen zong van Carissimi, I Handel en Telemann (dit plus hobo) ook geschoold, degelijk, draagkrachtig I en met artistiek inzicht, al was soms meer mezzavoce en nuancering wen-1 seljjk. Van de herv. organist H. J. v. d. Bovenkamp, die met Sweelinck, Bach, Clacke opend^ en afsloot met Char- pentier, steeds met intelligentie, al had de greep op de toetsen af en toe elastischer mogen zyn. Het orkest heeft solo nog een An dante Cantabile van Tsjaikowski ver klankt, dat we niet konden horen om dat inmiddels het vertrekuur van de laatste bus was aangebroken. Om dezelfde reden hebben we van het koor „Zang en Vriendschap" van Henk Akse vier fragmenten aan Bi zet's „Parelvissers" moeten missen. Wel hoorden we (met piano) hun Sanctus van Hoogerwerf en Laudate Dominum uit Mozart's 2de Vesper, waarbij een voldoening gevende so praansolo van de koorsecretaresse mevr. Matze. Er ls In de lagere regio nen en in de zachte liggingen bepaald veel goeds in dit koor aan te treffen, maar bij stemuitzetting treedt wel kwaliteitsverlies op. Dan dient de te enthousiast geworden koorklank meer gedempt te worden. „Onder Ons" van Bram Wesselingh. met slechts 6 leden ter linker en 7 ter rechter zijde, wint het van Akse's koor. Is fijner kunstzinniger, gerouti- neerder. De dirigent beheerste de or kestleiding bovendien. Mozart zou deze zang en het begrip voor zijn Missa in D zeker geapprecieerd V. een rokkostuum waarin zich gege vens bevinden omtrent een aanstaan de belangrijke baisse-speculatie in aandelen van een opgedroogde olie bron. Dit mag voor Bertram van nul en gener waarde zijn, voor de door gewinterde Robert betekent het de kans van zijn leven. Bij zijn kennis making met de eigenaar van de com_ promitterende stukken, bankier Ro senheim. dwingt hij deze voor een miljoen aandelen te kopen, een frac tie lager dan de huidige koers. Na de financiële debacle zal Robert een ge fortuneerd man zijn. De teleurgestel de speculanten bestormen het kan toor van bankier Rosenheim en het is Robert die de leiding in handen neemt en veiligheidshalve aan enige nieuwe relaties, de gevangeniscipier en een paar gasten van het hotel, de schade vergoedt. Het bankbedrijf Rosenheim zal worden voortgezet onder de naam Robert, Bertram en Comp. Herman Heyermans, de man dia het klappen van de toneelzweep ken. de als geen ander, was wèl de man om van dit gegeven een prachtige klucht te maken. Jan Retel, die de regie voerde, heeft niets nagelaten om de gegeven tegenstellingen èn de meest dwaze situaties nog eens extra aan te zet ten, wat de voorstelling niet ten goede is gekomen. Er werd zelfs voor een klucht, vooral in de bijrollen, te zwaar gechargeerd. Een uitzondering moeten we maken voor Ton van Duinhoven, die een gave, karakte ristieke uitbeelding van Robert gaf. In mindere mate slaagde hierin, ook Chris Baay als baron van Kra- llngen. Van Johnny Kraaykamp zagen wij een Bertram die als figuuf in een revue beter op zijn plaats zou zijn. De vingervlugge zakkenroller raakte bedolven onder zijn dwaze capriolen. Wat niet wegneemt dat er veel en hartelijk ook om hem ge- I laohen is. B. H. Zit niet bij de pakken neer als U zich slap of terneergeslagen voelt. Neem regelmatig Sanatogen Het Zenuwsterkend Tonicum Roemeense dansers naar ons land Het Roemeense folkloristische dans theater .Roemeense Rapsodie" zal van 15 tot en met 18 mei optreden in de Kurzaal te Scheveningen. Het is de eerste maal dat dit theater, dat verschillende toernees maakte in Europa en in de Ver. Staten, in ons land komt. Het gezelschap omvat 28 dansers en dansseressen en brengt verder een Roemeens Volksorkest van 19 personen mee.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1964 | | pagina 5