Anzac codewoord voor
democratische traditie
Ieder jaar op 25 april
plechtige herdenking
jagraag!
Autorijschool houders
niet eens met C.B.R.
RUBY ONDER
HYPNOSE
Sportsplinters
Rijexamen
een gok
Draaiorgelvrienden
„Wij streven ons
doel voorbij"
Opgericht
1 maart 1860
Donderdag 23 aprH 1964
vfftfe btod do, mw
V.
Twee wereldoorlogen begonnen met
verlies en eindigden met overwinning
(Bijzondere medewerking)
Australië en Nieuw-Zeeland zijn twee zelfstandige staten, maar telken
Jai^ op 25 april vieren zij een gezamenlijk feest en een gezamenlijke plech
tige herdenking: ANZAC-DAY. Zij herdenken dan militaire nederlagen en
grootse overwinningen ver van het vaderland der dapperen, die de over
winningen bevochten en waarvan er velen sneuvelden. Zjj vochten en stier-
ten voor een goede zaak en in een verbeten, zware strijd tegen agressie en
dictatuur.
Het begon op 25 april 1915. In de schemer van de prille dag gingen de
officieren en manschappen van het „Australische en Nieuw-Zeelandse
Legercorps" over tot de aanval op het schiereiland Gallipoli om de Turken
te verdrijven. Het was een militaire prestatie, die met ere wordt genoemd
in de krijgsgeschiedenis.
Waarom waren die jonge vrij
willigers, die nog nauwelijks
frontervaring hadden, bereid
hun leven op het spel te zetten ver
van hun vaderland? Er was geer.
dienstplicht in hun land. Zij trokken
ten strijde ter verdediging van de
vrijheid in de wereld. Zij zetten op
Gallipoli hun leven in, omdat Tur
kije een bondgenoot van Duitsland
was en omdat Rusland had gevraagd
om Franse en Britse hulp. Het
oppercommando der geallieerden gaf
aan twee ANZAC-divisies en een
Franse brigade bevel om Gallipoli te
bezetten en de Dardanellen en de
weg door de Zwarte Zee naar Rus
land vrij te maken.
De ANZACS slaagden niet. maar
hun nederlaag was niet minder he-
roisch dan vele grote, op de slagvel
den bevochten overwinningen. Oner
varen jonge soldaten van Australië
en Nieuw-Zeeland landden op een
smal strand. Zij bezetten een berg
en hielden daar acht maanden stand.
De Turken en de ANZACS stonden
als vijanden tegenover elkaar, maar
daar, op Gallipoli, kregen ze ook eer
bied voor elkaar. Want beide par
ui vochten dapper en taai.
Tuen ontstond ook de benaming
ANZAC (Australian and New
Zealand Army Corps). Kort
heidshalve had de militaire admini
stratie de Australische en Nieuw-
Zeelandse troepen zo aangeduid.
Parade van de Australische
Marine op Anzac-day in
Sydney
geest van hun vaderland: democra
tisch, vrij, onverveerd en, als het
moet, zeer strijdbaar. Zjj beleven
dan de waarheid van Edmund Bur
ke's woord, dat er in een echte natie
een „partnership" bestaat tussen de
levenden en de doden, een eenheid
van heden en verleden, die gedra
gen wordt door nationale idealen.
Bittere ervaringen zowel als vreug
devolle herinneringen zijn het ce
ment, waarmede de nationale bouw
stenen worden saamgesmeed tot een
hechte eenheid.
Vrij, onverveerd en zo nodig, zeer
strijdbaar, dat zjjn de ANZACS. Niet
slechts Australië en Nieuw-Zeeland
danken veel aan hen, ook Europa
heeft reden om hen in dankbaarheid
te gedenken.
Zonderling geval
van autorijden
onder invloed
(Van onze Haarlemse correspondent)
De Haarlemse politierechter heeft
fisteren een zonderling- geval van
Mtorjjden „onder invloed" behandeld.
Die invloed was namelijk die van 35
daaptabletten, ingenomen door een
23-jarige jongeman, die zich daarmee
bet leven wilde benemen.
Een uur nadat hij de tabletten had
Ingenomen, werd hij op zijn kamer
gevonden door zijn werkgever, een
Haarlemse antiquair, die de neer
slachtigheid, die hij bij zijn assistent
bespeurde wilde verdrijven door geza
menlijk een uitstapje te ondernemen,
waartoe hij die jongeman zijn auto
liet besturen.
Van slaap, laat staan slaaptablet
ten, zei de antiquair, niets te hebben
bespeurd. Nauwelijks had de verdach
te de auto op gang gebracht of hij
re«d tegen een verkeerszuil en zakte
bewusteloos onderuit. Hij werd naar
bet ziekenhuis gebracht, waar hij
langer dan een etmaal in coma heeft
felegen.
Omstanders, die de aanrijding zagen
gebeuren concludeerden onmiddellijk
lot verregaande dronkenschap en wil.
ben de verdachte in hun verontwaar-
*êag te lijf gaan.
De jongeman werd veroordeeld tot
f 100,— boete en 1 jaar ontzegging
van rijbevoegdheid, omdat hij had ge
reden, terwijl hij had kunnen besef
ten" dat hij niet in staat kon worden
geacht zijn motorvoertuig naar beho-
te besturen"#
ANZAC werd al spoedig een code
woord voor „democratische strijders",
een woord, dat geladen was en is
met nationale idealen en roemrijke
zowel als droeve herinneringen. De
tweede wereldoorlog brak een kwart
eeuw later uit. Opnieuw trokken
Australische en Nieuw-Zeelandse sol
daten naar de slagvelden ver buiten
hun vaderland. Evenals hun vaders
in de eerste wereldoorlog begonnen
zij met nederlagen en eindigden zij
met een grote, definitieve overwin
ning. Het woord en het begrip
ANZAC kregen nieuwe inhoud en
betekenis. Meer nog dan een herin
nering aan de gesneuvelden en de
nederlagen en overwinningen staan
zij voor de waarden, de ideële goede
ren, die verloren zouden zijn gegaan
voor de wereld, als de ANZACS niet
hadden gestreden, schouder aan
schouder met de bondgenoten, tegen
agressie en dictatuur, tegen onvrij
heid en totalitarisme. Zij namen deel
aan een strijd, die miljoenen men
senlevens vergde, maar die toch ein
digde in een eervolle overwinning, in
een behoud van wat waardevol is
voor alle vrije volken ter wereld.
In de eerste wereldoorlog streden
de ANZACS op Gallipoli in Palesti
na en in Vlaanderen. In de tweede
wereldoorlog vochten zij in Europa,
het Midden-Oosten, Burma en
Nieuw-Guinea. Zij kenden, als de
Nederlanders, de Japanse gevangen
kampen, zij maakten de hel van
Burma door en beleefden de geschie
denis van de Kwai-rivier echt.
Australië en Nieuw-Zeeland houdt
hen hoog in ere.
Ook dit jaar viert men in beide
landen ANZAC DAY plechtig en
en opgewekt. Dominees, pas
toors, burgers en militairen nemen
aan de herdenking en de feestelijk
heden deel. De Australiërs en Nieuw-
Zeelanders beleven dan opnieuw de
JRover^ynrfouèe*
voor K. en O.
Het was een goede gedachte van
K. en O. de „Roverssymfonie" van
Hans Feher weer eens als film van
de maand in twee voorstellingen in
Camera te laten draaien. In elke
kunstvorm komen vergeten of mis
kende figuren voor. Op filmterrein
behoort Feher zeker tot deze cate
gorie. In 1933 emigreerde deze Oos
tenrijker naar Engeland en vervol
gens naar Amerika, waar hij enige
jaren geleden in vergetelheid is ge
storven. Intussen was een van zijn
werken, „The Robber-Symphony", al
bekend geworden. Dit werk dateert
uit zijn Engelse periode, omstreeks
1935. Het mag gerust tot de klassie
ken van de filmgeschiedenis gerekend
worden. Ruim een jaar geleden
draaide het, eveneens voor K. en O.,
in hetzelfde theater.
Feher verstaat de kunst originele
situaties te scheppen. De rovers zijn
op zoek naar een schat, die een
vrouw in een sok bewaard heeft. Een
van hen weet de sok te bemachtigen,
maar is gedwongen die in een klein
draaiorgeltje te verbergen. Er blijken
nog meer van die instrumenten te
zijn, die als twee druppels op elkaar
gelijken. De rovers weten dan niet
meer in welk orgeltje de schat ver
borgen is: een zeer ongewoon komisch
effect. Nog grotesker wordt de toe
stand als de rovers met de orgeltjes
de besueeuwde bergen intrekken,
waar zich een vermaarde rover op
houdt. de Zwarte Duivel Tegenover
de op geld beluste bandieten staan
de goede krachten, die de schat be
schermen.
Feher heeft, vooral bij de ontkno
ping. zeer amusante effecten weten
te bereiken en tegelijkertijd een poë
tische sfeer weten te scheppen, die
bijzonder treffend is. De Robber-
Symphony is een film van primitieve
opzet, maar de kunstenaar Feher
slaagt erin juist daardoor de toe
schouwer te pakken, omdat zijn werk
telkens boven de toevallige omstan
digheden uitgrijpt.
De basketbal wedstrijd tussen
Rusland en Amerika, die gisteren in
Moskou werd gespeeld, is geëindigd
in een 7960 overwinning voor de
Russen.
De basketbalwedstriKi tussen de
damesploegen van Bulgarije en Ame
rika, die dinsdag werd afgebroken, is
gisteren uitgespeeld. De Bulgaarse
dames zegevierden met 5239.
Door een 32 zege in de tweede
wedstrijd tegen Stoke City heeft Lei-
cester City gisteravond beslag gelegd
op die League Cup. De eerste ontmoe
ting tussen beide clubs eindigde ge
lijk: 1—1. Voor de eerste divisie van
de Engelse League werd de wedstrijd
Birmingham CityLiverpool ge
speeld. Liverpool, dat zaterdag kam
pioen van Engeland werd. verloor met
3—1.
AZPC heeft gisteravond ln Am
sterdam in de finale van het toernooi
om de KNZB-beker met 74 van
DZV gewonnen.
Het Nederlandse heren basket
bal-team heeft woensdagavond in de
Amsterdamse ApoUohal kansloos met
75102 verloren van Hongarije. Bij
de rust hadden de Hongaren met
4435 de leiding.
Juist als man
kun je dat zo
waarderen I
Ben lekkere
Amerikaanse sigaret
.Geschenk" Mevrouw Edda Go
ring. dochter van de voormalige bevel
hebber van de Luftwaffe van het Derde
Rijk. moet de gemeente Keulen het
schilderij „Madonna met kind" van Lu
cas Cranach teruggeven, dat haar ln
1938 op last van haar vader was „ge
schonken". zo heeft een Westduitse
rechtbank beslist.
Citroen en sinaasappel De Franse
filmcritici hebben de jaarlijkse „cl-
troenprijs" aan Brigitte Bardot toege
kend omdat zij haar de minst toe
schietelijke fllmactrlce achten. De
naasappelprljs", voor de meest t<
schietelljke, kreeg de Italiaanse Claudia
Cardlnale.
Levensonderhoud
in maart duurder
Het landelijk prijsindexcijfer van
het levensonderhoud voor gezinnen
van hand- en hoofdarbeiders, zoals
het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek, dat maandelijks samenstelt
op basis 1959-'60 is 100, steeg van 112
per medio februari tot 113 per me
dio maart 1964. Binnen de sector
voeding, waarvan het indexcijfer on
veranderd op 113 bleef staan, werd
een prijsstijging waargenomen voor
eieren en een prijsdaling voor vlees
en vleeswaren (speciaal varkens
vlees).
Het indexcijfer voor kleding steeg
van 106 in februari tot 113 in maart.
Het winterpakket kleding werd in
maart vervangen door het zomerpak-
ket en het indexcijfer voor dit zo-
merpakket stond in de vergelijkbare
maand maart 1963 op 107.
De post ontwikkeling en ontspan
ning vertoonde een lichte stijging
voornamelijk als gevolg van een
prijsstijging voor boeken, terwijl het
indexcijfer voor de post verkeer op
liep in verband met een stijging der
tarieven voor reizigersvervoer,
„ffc had er op 9t laatst
een zere arm
Grandioos succes
voor orgelbouwer
Henk Möhlmann
„OME HENK" Möhlman
heeft drie maanden lang met
één van zijn onvervalste Am
sterdamse straatorgels triomfen
van Zuid-Amerikaanse allure
gevierd, tijdens zijn tournee
door diverse Latijns-Ameri
kaanse landen en het Cara'i-
bisch gebied. Deze week kwam
de 61-jarige Amsterdamse or
gelbouwer uit de Antillen te
rug op Schiphol. Hij was nog
verbouwereerd van zijn succes.
„Ik had IfZ orgelboeken bij me",
vertelde hij, „en daaronder waren
de volksliederen va nal die La
tijns-Amerikaanse landen. Ik heb
bij baseballwedstrijden in uitver
kochte stadions volksliederen ge
speeld én ook wedstrijden georga
niseerd tussen de spelers, wie het
regelmatigst kon draaien".
Klomp
Het gewone mansbakje, waar
mee ik hier in Nederland altijd
geld ophaal, ivas véél te klein voor
al dat Amerikaanse geld. Ik heb
maar een echte Hollandse klomp
genomen. Daarmee heb ik in Ni-
carague binnen een week alleen
al voor 12.000 gulden opgehaald.
Ik had er op 't laatst een zere
arm van".
Ome Henk heeft de tournee ge
maakt onder auspiciën van de Phi-
lips-fabrieken. Zij was niet alleen
voor de reclame van Philips ge
organiseerd, maar ook „ter meerde
re glorie van Nederland in het al
gemeen en het Nederlandse draai
orgel in het bijzonder".
Wat dit laatste betreft, was het
succes overweldigend, te oordelen
naar de enthousiaste verhalen van
ome Henk, die een vlot verteller
is, maar alleen wat moeite heeft
met het uitspreken van de namen
van de landen en steden die hij
met zijn orgelmuziek heeft verblijd.
Zijn grote orgel, voor deze good-
willreis omgedoopt in „Philipi-
ne", was per schip over de oceaan
gebracht en werd ome Henk in
Amerika overal achterna gevlogen
door grote vrachttoestellen van Pan
American World Airways, waarvan
de deuren juist hoog genoeg waren
om het orgel door te laten.
(Van onze Utrechtse correspondent)
In de eerste openbare vergadering
van de Belangenvereniging Autorü-
schoolhouders Nederland (B.E.V.
A.N.), die woensdagavond in Utrecht
werd gehouden, heeft de voorzitter,
de heer H. Wijsman uit Boskoop, me
degedeeld, dat de vereniging alle po
gingen in het werk zal stellen om
de lesgelden zodanig te laten zijn,
dat rendabel gelest kan worden.
Het Centraal Bureau voor de af
gifte van Rijvaardigheidsbewijzen en
de A.N.W.B. wijten, aldus de heer
Wijsman, het lage percentage van
32 van de kandidaten, die voor de
eerste keer bij het examen sjagen,
aan tekortkomingen van de rijschool
houders. Dit is onjuist, aldus de voor
zitter, die de afwikkeling van een
bepaald systeem, zoals de C.B.R. dat
wenst, dat nu afgenomen wordt, dient
niet te zijn overgelaten aan de ver
schillende kuren van examinatoren,
maar dient eerlijk en goed te zijn.
Een gok
De heer W. Kwak uit Leiden, oud-
exanjinator en rijschoolhouder,
Radio en t.v.
Ome Henk heeft in drie maan
den ontzettend veel geld opge
haald, want de Amerikanen bleken
wel van orgelklanken te houden.
Maar het geld was niet voor hem.
Alle opbrengsten zijn afgestaan
aan plaatselijke charitatieve in
stellingen, zoals Rode Kruis, kan-
kerinstituten e.d.
In bijna alle bezochte landen kon
men de muziek van „Phüipine"
over de radio horen en persoonlijk
kreeg ome Henk grote populari
teit, doordat hij telkens voor de
televisie werd gehaald.
Twee verkocht
De tournee eindigde op Curasao-
waar ome Henk een onvergetelijke
tijd heeft doorgebracht. De Neder
landse Antillen zijn geen draaiorgel
rijk, maar het ziet er naar uit
dat aan deze onhoudbare toestand
binnen afzienbare tijd een einde
zal komen.
„Ik heb twee orgels verkocht",
glunderde de Amsterdamse orgel
bouwer op Schiphol. „Ja, kleintjes
hoor, maar echte orgels, Wat ze
kosten wilt u weten? Ja, dat be
grijp ik. Nou, wat een gek er voor
geeft, meer zeg ik niet"
De voorzitter van de Kring
van Draaiorgelvrienden (die
binnenkort tien jaar be
staat), mr. Romke de
Waard, is van oordeel dat
zijn vriendenkring het doel,
het zorgdragen voor het
voortbestaan van de Neder
landse draaiorgels, heeft
voorbijgestreefd
„De grote tragedie van
ons werk is, dat wij niet, al
thans niet voldoende, bij
diegenen om wie het begon
nen was, namelijk de Neder
landers, liefde en belang
stelling hebben gewekt voor
de draaiorgels. Maar wel bij
de anderen, de buitenlan
ders", constateert Romke de
Waard. Volgens hem zijn er
veel buitenlanders die of
fervaardigheid tonen en dan
zijn er helaas die Neder
landers actief, die er brood
in zien orgels naar het bui
tenland te verkopen".
Mr. De Waard heeft
nieuwe plannen aangekon
digd. Ze zullen ontvouwd
worden op de contactdag
ter gelegenheid van het
tienjarig bestaan van de
Vriendenkring, die op 7 mei
(Hemelvaartsdag) in Zalt-
bommel zal worden ge
houden.
Over de activiteiten in de
afgelopen tien jaar is Rom
ke de Waard overigens best
te spreken. Er werden niet
minder dan 35 concoursen
en tien manifestaties gehou
den, die alleen reeds een
bedrag van f 100.000 vergden.
noemde de rijschoolhouder een em
ployé van het C.B.R. Voorts zag hij
hem in de functie als voorschotbank
en als een goed aandeelhouder van
het C.B.R. Zonder de rijschoolhou
ders zou het C.B.R. niet kunnen be
staan, verzekerde hjj. Het rijexamen
is een gok geworden, is de mening
van talrijke rijschoolhouders.
De B.E.V.A.N.. die in december
1963 werd opgericht en thans ruim
500 leden telt, zal blijven streven
voor recht, aldus de heer Kwak. Po
gingen van de B.E.V.A.N. om deel
te gaan uitmaken van de Commissie
overleg rijschool waren, volgens de
heer Kwak, gestuit op de eis, dat
men geen lid van deze organisatie
kon worden als men het niet eens
was met hun gevoerde beleid.
Geen samenspel
De secretaris van het B.E.V.A.N.
de heer J. R. Schiltemeijer, sprai
tenslotte over de beoordeling van het
rijexamen. Hij noemde het examen
een aangelegenheid van het C.B.R.
Er bestaat geen samenspel tussen
het C.B.R. en de rijschoolhouder. De
taak van het C.B.R. noemde hij geen
dienende taak. maar een verdiende
taak. Het B.E.V.A.N. wil zeggen
schap in het examen binnen een be
paald plan. Wij eisen een streng,
maar rechtvaardig examen, en zijn
gekant tegen de prijzenbeschikking
van de minister ten einde de les
gelden slechts 3% te mogen verho
gen.
De secretaris besloot zjjn rede met
de verhouding van het C.B.R. tot
de rijschoolhouders te vergelijken
met die van een heer en een slaaf
in vroeger eeuwen.
Anjerfonds steunt
Leids Universitair
Toneel Accoord
Het Anjerfonds Zuid-Holland heeft
het „LUTA" een bedrag van f 1500 -
toegezegd. Het LUTA (Leids Univer
sitair Toneel Accoord) zal dit bedrag
gebruiken ter financiering van decor-
blokken, die gebruikt zullen worden
voor de vele toneelmanifestafles. die
het hoopt te organiseren, zoals de
Diesstukken (dit jaar „Peer Gynt"
van Hendrik Ibsen), eenakters, prak
tische toneellessen enz. Deze blokken
zijn een blijvende investering.
De verdedigers van de ter dood
veroordeelde Jack Ruby, die Lee Os
wald, de vermoedelijke moordenaar
van president Kennedy, om het le
ven bracht, willen door middel van
waarheidsserum en hypnose trachten
verdrongen gegevens van hun Cliënt
te verkrijgen, „die wellicht de tragi
sche gebeurtenissen in Dallas kun
nen helpen ophelderen".
Ruby's verdediger, dr. Hubert Win
ston Smith, deed gisteren hiertoe een
verzoek bij rechter Brown, die des
tijds Ruby berechtte.
Gevraagd werd het onderzoek in
een „erkend ziekenhuis en in gepas
te veiligheid" te doen geschieden
