LEIDSE SCHOUWBURG GA AT
BIJNA 19 MILJOEN KOSTEN
Indien rijksgoedkeuring vlot
afkomt nog dit jaar houwen
In oude Leidse Schouwburg:
gezellig5 een avondje uit
BOUW VERGT CIRCA JAAR
Grote zaal met 882 plaatsen
Imposant front
opwekkend
en
verkwikkend
KING pepermunt: de rol van de natuur
Gebouw ruim eeuw oud
FILMWEEK LEIDS AKAD.
KUNSTCENTRUM
miljoen
B*j cte totale kostenraming ls men
in de loop der Jaren naar de f. 19
miljoen gegroeid. En wel als vo'ct:
totale bouwkosten en inrichting
f. 14.114.500, honorarium en onkosten
adviseurs f. 1.467.300, onkosten ge
meentewerken f. 142.900, riolering
f. 25.000, bestratingswerken f. 450.000,
grondikosten f. 1.306.000, rente tfj-
densbouw f. 1.185 500 en onvoorzien
f, 57.190. In totaal geeft dit een be
drag van f. 18.748.500. Indien men
niet tot de inrichting van een café
restaurant overging, zouden de totale
korten op circa f. 16J£ miljoen komen
te liggen.
Inderdaad is dit een groot bedrag,
doch Leiden krijgt daarvoor dan ook
een modern en ook architectonisch
verantwoord gebouw. Een „feestelijk
gebouw", dat naar een ontwerp van
het Architectenbureau Postma te
Gorssel, o.i. in alle opzichten voldoet
aan dc eisen, welke heden ten dage
aan een schouwburg zijn te stellen.
Een gebouw, waarop de Sleutelstad
reeds lang wacht.
Advertentie
Koekt U een schoorstecnklok,
wandklok of wekker.
v. d. WATER. Haarl.str 207
heeft het De beste merken
Junghans - Kienzle - Mauthe.
Het betreft hier de documentaire
N.U. (Nettezza Urbana, 1948). één
van de 8 documentaires, die Antonio-
ni tot dusver gerealiseerd heeft, over
Romeinse straatvegers. Giovanni
Fusco, wiens medewerking aan de
films van Antonioni tot op heden
werd gecontinueerd, vestigde met de
muziek voor N.U. al dadelijk alle
aandacht op zich, door een prelude
\an Bach te koppelen aan jazzmu
ziek.
Antonioni's eerste speelfilm Cro-
naca di un a more uit 1950 toont alle
e genaardigheden van Antonioni's
stijl: eenzelfde lang aangehouden ca
mera-instelling, gecompliceerde came
rabewegingen en een bijna vlekkeloze
niise-en-scene, waarvoor de film dan
ook de grote prijs verwierf van het
festival van Punta del Este 1951. Ook
wat de inhoud betreft toont zich
hier al duidelijk de moralist uit de
latere films d'Awentura. Le Amiche
l'eclissejde cineast die bepaal
de menselijke gedragspatronen signa
leert, die op hun beurt beinvloed wor-
aen door maatschappelijke factoren,
standsverschillen, etc. en die dikwijls
de driehoeksverhouding tot uitgangs
punt hebben. Voorstellingen vinden
plaats op maandag 27 en dinsdag
28 april in de grote filmzaal van de
Leidse universiteit.
In de volgende te vertonen films
werkt Antonioni zijn filmstijl ver
der uit. Voorbeeld hiervan is de uit
1952 daterende film I Vinti, een
greots drieluik over een bepaald soort
jeugd in Frankrijk. Italië en Enge
land, dat gebaseerd heet te zijn op
ware gebeurtenissen. De Franse epi
sode toont het verhaal van een jon
gen, die tijdens een uitstapje bui
ten Parijs door twee van zijn vrien
den doodgeschoten wordt, omdat hij
tezeer epateert met veel geld en een
vermeend leiderschap van 'n interna
tionale gang. De Italiaanse episode
verhaalt hoe een jongen bij een si
garettensmokkel betrokken wordt en
de onplezierige gevolgen daarvan. De
Engelse tenslotte heeft tot onderwerp
het verhaal van een jonge dichter
zonder roem. die door het plegen van
dc „perfecte" misdaad zich een repu
tatie tracht op te bouwen. Deze voor
stellingen vinden plaats op woens
dag 29 april, eveneens in de grote
filmzaal van de Leidse Universiteit.
Als werkelijk hoogtepunt van An
tonioni's vroeger werk mag dan gel
den Le Amiche 1955, esn een film die
het in menig opzicht tegen later
werk als bv. l'Avventura kan opne
men. In sterk gecondenseerde vorm
worden hier vijf karakters van vrou
wen geschetst, bezien door het oog
van een van hun, Clelia, een modiste
die uit Rome naar Turijn komt om
daar een nieuw modehuis te openen
en die bij toeval in contact komt
met een deel van de Turijnse society
waartoe de andere vrouwen behoren.
Het scenario kwam dit keer bjj
uitzondering! niet van Antonioni
zelf, maar van een speciaal daartoe
omgewerkt verhaal van de Italiaanse
schrijver Cesare Pavese: Tra don-
ne sole.
Voorstellingen op vrijdag 1 mei,
ir de grote filmzaal. Na afloop van
de tweede voorstelling, zal prof. So-
rani, docen t aan het Instituto Italia-
no di Cultura te Den Haag een
causerie houden over het onderwerp:
Pavese Antonioni, n.a.v. de film
Le Amiche. Voorts organiseert het
LAK, in samenwerking met het Ca
meratheater op 28 en 30 april twee
nachtvoorstellingen van films uit het
latere werk van Antonioni om 24 urn
's nachts een voorstelling van de film
l'Avventura en op donderdag 30
april om 24 uur 's nachts een voor
stellen van La Notte.
Opgericht 1 maart 1660 Diaadag 2'1 april 1964
Eerste verdieping
De eerste verdieping bevat de grote
en de kleine zaal met de aangrenzen
de wandelruimten, benevens de twee
daarbij behorende foyers. Achter en
opzij van het grote toneel bevinden
zich kleedkamers met bijbehorende
ruimten.
De kleine zaal, waarvan de toe
gangen liggen op de le en 2e verdie
ping, heeft geen hoog toneel. Deze
zaal is echter door bijzondere tech
nische voorzieningen geschikt te
maken voor diverse doeleinden. Zij is
o.a. bruikbaar voor amateurtoneel,
bioscoop, declamatie, recital, kwartet
en sextet, dans, sportevenementen,
grote vergaderingen, shows e.d.
Naar behoefte kan de zaal in de
diepte van het toneel verkleind wor
den, hetgeen voor bepaalde gebruiks-
vormen uit het oogpunt van akoestiek
noodzakelijk is.
De vloer van het toneel kan voor
het grootste gedeelte elektrisch ge-
Wanneer de Leidse raad in zijn mei-zitting de thans uitgewerkte plannen en de
opgestelde begroting voor de op het Schuttersveld te bouwen Schouwburg goed-
keurt en Ged. Staten van Zuid-Holland aan een en ander hun goedkeuring hech
ten, dan staat behoudens de rijksgoedkeuring de uitvoering niets meer in de
weg. Zou deze rijksgoedkeuring inderdaad vlot afkomen waarachter wij voorals
nog een groot vraagteken plaatsen dan kan Leiden eind 1968, na een totale
voorbereiding van 12 jaar, zich de trotse bezitter weten van een moderne Schouw
burg, waarvan de totale kosten thans zijn begroot op bijna 19 miljoen gulden.
De Sleutelstad zal dan niet alleen de beschikking hebben over twee
schouwburgzalen voor resp. 882 en 514 personen, doch tevens over congres
ruimten, wandelgangen en een café-restaurant. Bovendien is in het plan een
parkeerruimte voor pl.m. 200 auto's geprojecteerd.
Bij een omschrijving van dit
voor Leiden en Omstreken zo be
langrijke object, valt allereerst te
vermelden, dat het imposante
front, waarin zich tevens de
hoofdentree van de grote zaal
bevindt, evenwijdig ligt aan het
Schuttersveld en aan de bebou
wing, die thans aan de andere
zijde tot stand wordt gebracht
(bouto Van Eesteren). Komende
vanuit de stad, van het Station
of van Oegstgeest, zal deze
schouwburg straks zeker een be
langrijke plaats in het stadsbeeld
innemen.
Het gebouw, dat hoofdafmetingen
heeft van 87.80 m. x 67.80 m. is ge
heel vrijstaand, hetgeen aan de
architectonische verzorging hoge
verplichtingen oplegt.
De rechthoekige bouwromp is
twaalf meter hoog, terwijl binnen
deze rechthoek de toneeltoren en de
twee zalen boven dit niveau uitste
ken.
De schouwburg is over het gehele
oppervlak onderkelderd, hetgeen een
gevolg is van de vele leidingen t.b.v.
ventilatie, verwarming, elektra, koe
ling, waterleiding e.d., die op zo
danige wijze in deze ruimten onder
gebracht worden, dat zij steeds be
reikbaar zijn en op gemakkelijke
wijze geleid kunnen worden naar de.
verschillende verticale stijgkokers die
voeren naar de diverse bouwonder
delen. Voorts zijn in de kelder ruim
ten ondergebracht, die behoren bij
het toneel en het restaurant.
Begane grond
De begane grond is onderverdeeld
in entree's, vestibules met cassa's en
garderoberuimten voor grote en
kleine zaal. De grote zaal met voor-
en zij ruimten is gelijkvloers gelegen,
terwijl de kleine zaal op de eerste
verdieping komt.
Het toneel van de grote zaal met
zijtoneel en alle daarbij behorende
omringende niimten, zoals o.a.
artiestenentree met controle, kleed
kamers, toneelpersoneelruimten, tol.
letten enz. zijn eveneens op de be
gane grond gelegen.
Café restaurant
Voorts treft men op dc begane
grond een café-restaurant aan, met
een groot kcukencomplex, dat is be
rekend voor het café en restaurant
en gelijktijdig voor de bediening van
500 diners t.b.v. de foyers, indien
deze ruimten tijdens congressen wor
den gebruikt.
Dit eaie-restaurant is evenwijdig
aan de spoorlijn gelegen.
De grote schouwburgzaal heeft een
toneelopening van 13 meter en be
staat ui* een oplopende zaal met éen
balkon. De zaal bevat, inclusief een
stoelenbezetting op de orkestbak-
vloer, in totaal 594 plaatsen, die
allen rechtstreeks vanaf de begane
grond bereidbaar zijn. Het balkon
288 plaatsen.
Het zicht op het toneel en de hoor
baarheid voldoen vc.naf iedere plaats
aan de hoogste eisen.
bracht worden op het niveau van de
zaal bij de eerste rij, doch kan even
eens trapsgewijs op diverse standen
gebracht worden, afhankelijk van
het gebruik. Deze zaal zal hierdoor
zeker een hoge gebruikswaarde krij
gen.
Tweede verdieping
De tweede verdieping bevat de
toegangswegen tot het balkon van de
grote zaal.
Achter en opzij van het toneel zijn
op de tweede verdieping de artiesten
foyer van het grote toneel en de
directie- en administratievertrekken
ondergebracht. De kleine zaal is
voorzien van een cabine t.b.v. film
vertoning.
Gezien de huidige hoge bouwprij
zen is het noodzakelijk de afwerking
van de ruimten sober te behandelen,
waarbij >n vele gevallen de structuur
van de bouw een rol gaat spelen.
De vloerafwerking van entree's,
vestibules en garderoberuimten is in
natuursteen gedacht.
In de wandelruimten voor het
publiek om de zalen is gedacht aan
een gespijkerd tapijt. De foyers wor
den van houten strokenvloeren voor
zien om de mogelijkheid tot dansen
niet uit te sluiten.
Een maquette van de nieuwe
Schouwburg op het Schutters
veld. Op de voorgrond de luifel,
waaronder auto's met bezoekers
bij de ingang kunnen voorrijden
Op de achtergrond de dertig
meter hoge toneeltoren, met
daarvoor het dak van de
Schouwburgruimte van de grote
zaal. Links naast de toren het
dak van de kleine zaal.
Ook de buitenafwerking zal een
voudig, doch degelijk worden behan
deld. In het algemeen wordt bij deze
schouwburg aan de toepassing van
lichtkleurige materialen gedacht.
De beglazing zal bestaan uit dubbel
glas, terwijl de zuidwestgevel aan de
buitenzijde een zonbescherming zal
krijgen; dit in het bijzonder om de
temperatuur der binnenruimten t.b.v.
zomercongressen in goede conditie te
houden. De koelinstallatie zal hier
toe tevens moeten bijdragen.
Moderne techniek
Bij de uitwerking van het plan is
gerekend op het aanbrengen van de
modernste installaties, die o.a. be
staan uit de toneelinstallaties, to-
neelverlichtingsinstallaties met elek
tronische bediening, lichtinstalla
ties, nood- en transparant-verlich
tingsinstallaties, geluidsinstallaties,
krachtinstallaties, elektrische bedie
ningsinstallaties t.b.v. de ventilatie,
bliksembeveiliging, transformatoren
installatie, ventilatie en luchtbehan
deling, koelinstallatie, centrale ver
warmingsinstallatie aangesloten op
het stadsstoomnet, koudwater- en
warmwaterinstallatie, zonbescher-
minginstallatie, ramenwasinstallatie,
brandblusinstallaties en de stadsgas-
en stoomleidingsinstallaties t.b.v. het
keukenbedrijf. Voor de akoestiek
voor een schouwburg zeer belang
rijk heeft men deskundigen uit
Delft ingeschakeld.
Voor enkele toneelinstallaties, die
kostbaar zijn en niet direct absoluut
noodzakelijk, werden bij de uitwer
king voorzieningen getroffen, waar
door deze installaties eventueel later
aangebracht kunnen worden.
Tweede blad no. 312 *2
Met weemoed zulten velen niemand minder dan onze grote
conferencier Wim Kan vindt het een uitgezocht ,,oord" voor zijn
conferences straks afscheid nemen van dat kleine, knusse thea
tertje aan de Oude Vest, waar de akoestiek zo uitermate goed en
de tijd „is blijven stille staan". Sinds 1705 ruim 2/ eeuw
gingen vele generaties in de Leidse Schouwburg „gezellig een
avondje uit".
schouwburg zo brandgevaarlijk, dat
hij met sluiting dreigde, indien niet
onmiddellijk de nodige maatregelen
werden getroffen tot vermindering
van dat gevaar. Wel werd toen met
financiële steun van de gemeente de
verwaiming verbeterd, maar de toe
stand bleef toch beneden hetgeen
verantwoord moest worden geacht. De
na 1929 ingetreden crisisjaren en de
daaropgevolgde bezettingstijd veroor
zaakte echter geheel andere zorgen
en het vraagstuk van de schouwburg
bleef rusten.
Na de oorlog is het toenmalige Col
lege van B en W zich weer met het
vraagstuk gaan bezighouden. Het
was van mening, dat de bestaande
schouwburg niet meer kon voorzien
in de behoefte aan schouwburgruimte
in onze stad. Het gebouw is sterk
verouderd, de toneel outillage is ge
heel onvoldoende voor de eisen die
daaraan thans worden gesteld en het
theater is zoals gezegd uiterst
brandgevaarlij k.
In 1953 werd na overleg met het be
stuur van de Leidsche Schouwburg-
vereeniging en de Commandant van
de Brandweer, besloten de meest
noodzakelijke voorzieningen ter voor
koming van brandgevaar te doen uit
voeren. De raad besloot in zijn ver
gadering van 22 juni 1953 een groot
deel van deze kosten voor rekening
der gemeente te nemen. Door deze
voorzieningen kon het gebouw voors
hands nog weer worden gebruikt.
Op 16 november 1953 besloot de
raad tot de instelling van een com
missie van deskundingen, die zou on
derzoeken, welke mogelijkheden er
waren om tot de bouw van een nieuwe
schouwburg te komen. De commissie
Knus theater, met
goede akoestiek
Van het oorspronkelijke ge
bouw, dat door de bekende to
neelspeler en directeur Jacobus
van Rijndorp is gesticht is niet
veel meer overgebleven. Door
particuliere eigenaren de
Schouwburg is nimmer eigendom
van de gemeente geweest en
door de Leidsche Schouwburg
ver eeniging, die sitids 1865 als zo
danig optreedt, zijn voortdurend
veranderingen aan het gebouw
en in de inrichting aangebracht.
Hoewel het met dankbaarheid mag
worden geconstateerd, dat het parti
culier initiatief de ingezetenen van
onze gemeente en haar omgeving ge
durende ruim twee en een halve eeuw
in staat heeft gesteld regelmatig
schouwburgvoorstellingen te bezoe
ken. is het nooit gelukt het gebouw
aan te passen aan de eisen van de
moderne tijd, mede doordat de be
schikbare ruimte daartoe geen gele
genheid bood Het valt nog te bezien
of dit tot een verliespunt moet wor
den gerekend.
Reeds in 1929 niet
sluiting gedreigd
Reeds in 1929 achtte de toenmalige
burgemeester de toestand van de
De Schouwburg aan de Oude
Vest, ruim 2]/^ eeuw centrum
van het Leidse culturele leven.
werd op 20 januari 1954 door de bur
gemeester geïnstalleerd.
Juni 1955: bouw
nieuwe schouwburg
In januari 1954 bracht deze com
missie een omvangrijk en gedegen
rapport uit, als uitvloeisel waarvan de
raad in zijn zitting van juni 1955 be
sloot tot: a. in beginsel over te gaan
tot de bouw van een nieuwe schouw,
burg; b. daartoe een plaats op het
Schuttersveld aan te wijzen, en c. een
krediet verlenen voor het ontwer
pen van een schetsplan waartoe het
architectenbureau Postma te Gorssei
werd uitgenodigd.
In september 1961 diende dit bu
reau het schetsplan in. Dit plan was
ontwikkeld in nauw overleg met de
Rijkscommissie van advies voor de
bouw van schouwburgen en concert
zalen. Naai- de mening van deze com
missie was het plan zeer knap opge
zet, met een uitstekende groepering
der gebruiksruimten. In zijn vergade
ring van 18 december 1961 besloot de
raad het ontvangen schetsplan goed
te keuren. B en W werden gemach
tigd om architecten op te dragen het
plan volledig uit te werken en bestek-
gereed te maken. De raad stelde
daartoe in zijn vergadering van 18
december 1961 en 30 september 1963
de nodige gelden beschikbaar, tot een
totaal van f 678.100,
Plan gereed voor
aanbesteding
Thans hebben de architecten het
uitgewerkte schetsplan ingediend, dat
de raad in zijn vergadering van 4 mei
a.s. ter behandeling zal worden voor
gelegd. Het plan is op een enkel
detail na gereed voor aanbeste
ding.
Gewijd aan werk van Italiaanse
cineast Michelangelo Antonioni
Naar bijna 19
Het Leids Akademisch Kunstcentrum, afdeling Film. organiseert van
27 april tot 2 mei voor leden en donateurs een filmweek, welke geheel ge
wjjtl is aan het werk van de Italiaanse cineast Michelangelo Antonioni.
Speciale aandacht zal gevraagd worden voor enkele films uit het vroegere
werk van deze cineast, die in ons land nog nooit werden vertoond. Dankzjj
de medewerking van het cultureel instituut van de Italiaanse ambassade
te Den Haag kan het LAK thans beschikken over vier films uit Antonioni's
vroeger werk, in kopieën die over het algemeen in zeer goede staat ver
keren.
