=r 'Roger en Kaduk vermoordden per dag vijftig gevangenen' deNHM biedt méér aan spaanders „Generaal "Van Hall leidt de 14-daagse Newyorkse veldtocht OeThant beschrijft taak VN-macht op Cyprus KLEUTER PAKJE KREYMBORG KREYMBORG Poolse getuige in Auschwitz-proces Indianen begroeten Nederlandse missie AMSTERDAM AND HOLLAND PROMOTION H.M. was te lessimistisch Aardschok in Joego-Slavië Steeds meer winkeliers willen sluiten op maandag BANK Gewezen Auschwitz-gevangene contra auteur Leon Uris Bromfietser na aanrijding overleden no 6.75 LEIDSCH DAGBLAD DINSDAG 14 APRIL 1944 De 48-jarige Pool Erwin Olszowka heeft gisteren als getuige in L Auschwitz-proces in Frankfort verklaard, dat bij de evacuatie [an het kamp in januari 1945 de twee beschuldigden Willi Boger L Oswald Kaduk per dag tenminste vijftig gevangenen hadden jermoord. ,.Ik zag hoe gevangenen die niet meer voort konden of [oor een ogenblik stilhielden, werden neergeschoten", zo zei hij. Olszowka, die vijf jaar als politieke gevangenen in het kamp Auschwitz doorbracht, herinnerde zich dat de twee oud-SS'ers tlfs stervende gevangenen hadden mishandeld. Onvergetelijk noemde de getuige dag in 1943 waarop twaalf kamp- toners waren opgehangen. Boger Kaduk hadden de gevangenen et alleen mishandeld, doch waren k als beul opgetreden. Verder deel- i Olszowka mee hoe vijf Poolse en Dstenrjjkse gevangenen, die na een Islukte vluchtpoging om het leven rden gebracht, onder uitroepen ,lang leve Polen, het Rode Le- r en het communisme" waren jtorven. De SS'ers waren door deze eten buiten zichzelf geraakt. „Zij terpen zich op de gehangenen en ipte hen terwijl zjj half dood aan galgen hingen", zo zei hij. Olszowka steunde de verklaringen n vorige getuigen inzake het neer lieten door Boger van de 23-jarige li Tof fier, een Tsjechoslowaaks ds meisje dat een liefdesbrief aan Poolse gevangene had geschre- lierenbescherming irotesteert bij de Igische premier e Nederlandse Vereniging tot Be ng van Dieren heeft aan de ...i-president van België schrif- gevraagd maatregelen te ne- dat zo spoedig mogelijk een komt aan de in strijd met de iingen van de Conventie van Pa- |in België nog steeds plaats heb- vogelvangst op grote schaal. x slechts op geldelijk gewin ge- ,.e vogelvangst is ruïneus voor de l reeds tengevolge van de snelle kelingen in de huidige maat- ilj achteruitgaande vogelstand Y.-Europa", aldus de brief, j hoofdbestuur doet dit beroep ïde Belgische regering uit naam 1 ongeveer 70.000 leden „waarbij Izlch tevens gedragen weet door 1 onnoemelijk vele Nederlanders wie de zinloze vernietiging van Denen vogels een jaarlijks terug- tde ergernis betekent". ven. De brief was onderschept, zo vertelde de getuige. Uit duizenden gevangenen moest zij de man aan wijzen aan wie de brief gericht was. Zij liep hem echter voorbij en deed alsof zij hem niet kende. Zonder hier toe opdracht te hebben gekregen, had Boger haar neergeschoten. „De man aan wie de brief was gericht, woont nog in Polen en lijdt aan een psychose omdat hij zich schuldig acht aan haar dood", aldus de Poolse ge tuige. Mulka had hü in de winter van 1942 op 1943 herhaaldelijk bezoeken zien brengen aan „dodenblok elf", ofschoon deze beklaagde steeds heeft volgehouden dat hij nooit in de ge vangenenhokken van het kamp was geweest en zich uitsluitend met administratieve werkzaamheden had bezig gehouden. Kindermoord De vroegere Poolse majoor Josef Piwko, die bijna twee jaar in Ausch witz doorbracht, verklaarde als ge tuige dat hij op zekere dag had ge zien hoe vrouwen en kinderen in het zigeunerkamp verschikkelijk wer den geslagen en in vrachtwagens wer den gedreven. Hij had waargeno men dat Boger de zigeneurbarakken doorzocht en kinderen onder hun bedden weghaalde. „De SS'ers smeten de kinderen naar Boger. Eerst sloeg hij hen, toen nam hij hen bij de voeten en sloeg hen tegen de muur. Vijf of zes kinderen behandelde hij op deze wijze. Ik werd misselijk en reed terug naar mijn barak", aldus Piwko. Gevraagd of hij er zeker van was Boger te hebben gezien, zei de ge tuige hem goed te kennen. „Als hij op zijn fiets langs kwam, had hij i gewoonlijk een gevangene uit de po- 1 litieke afdeling aan een lijn als een j hond achter zich rennen. De andere I S.S.'ers dreven de kinderen bijeen, maar hij doodde hen", zo zei Piwko. Hierna werd Boger gevraagd of j hij iets te zeggen had. De gewezen S.S.'er antwoordde: „Ik heb niets te zeggen. Ik nam niet deel aan de li- kwidatie van het zlgeneurkamp en ik doodde geen kinderen". 99- 11 wat pessimistische verwachtin- van de Nederlandse Handels- itschappij N.V. van vorig jaar iniet bewaarheid. Het in 1963 elkte resultaat stelt het bestuur staat een totaal van f. 9 miljoen te voegen aan de buitengewone ve, en de reserve onder credlteu. namelijk resip. f. 5 en f. 4 mil- i, hetgeen f. 1V2 miljoen hoger dan de overeenkomstige toevoe- gen van 1962. Voor de eerste maal l ^iceert de N.H.M. in haar stuk een geconsolideerde winst- en iesrekening. De markante ver- lillen aan de debetzijde zijn de B loging van de onkosten door de W «verhogingen en de verlaging de post belastingen in 1963. Deze aging werd enerzijds veroorzaakt de vermindering van het Neder, s belastingtarief. anderzijds het grotere aandeel dat de bui- tantoren tot de winst hebben (dragen. Aan de creditzijde staat, nover een kleine vermindering de post provisie en effecten, een neerdering van ruim f. 2,5 mil- di van interecht, en wissels. Het iltaat is een winst van f. 21.6 loen, vóór reserveringen, tegen i jaar f. 20,5 miljoen. Voorge- ii wordt op de gewone aandelen tien procent dividend (onveran- I). Op nieuwe rekening gaat 08 miljoen. Het winstsaldo be- m f. 12,6 miljoen (v.j. f. 13.0 loen). I Als gevolg van een aardschok die gisteren hei noordelijke deel van Joe- go-Slavië trof, ia een dertien jarig meisje om het leven gekomen. Meer dan zeventig personen liepen ver wondingen op. Volgens het seismologisch instituut in Belgrado bevond het epicentrum van de beving zich ongeveer 2uu km. ten westen van Belgrado, halverwege Zagreb, up ae richter-schaal, waar van het maximum twaalf bedraagt, sloeg" de wyzer uit tot acht. Kadio- Belgrado onderbrak het programma om mededeling van de a&rasohok te doen. In Slavonski Brod werden dertig personen gewond, van wie tien ern stig. Dertien geoouwen weraen ver woest, terwyl de energievoorziening uitviel. Dit was ook net geval in Novi Sad, een plaats op ongeveer 74 km. ten noordwesten van uelgrado. Radlo-Boedapest meldde gisteren dat een aardscnok Szekszard, ten zui den van Boedapest, had getroffen waarbij 't plaatselijke hoofdkwartier van de communistische partij werd beschadigd. Ook werden maandag twee aardschokken gevoeld aan de Italiaanse oostkust. Zondagavond vernielde een aardbeving de muren van een kerk in Arlano Irpini, in de omgeving van Napels. De actie die Mitex, de Federatie van Middenstandsorganisaties in de textielhandel, voor de textiel- en wo ninginrichtingbranche in Amsterdam is begonnen om te komen tot een winkelsluiting vooreerst gedurende de zomermaanden op maandag, zal volgens een communiqué van Mitex nog deze week tot een landelijke worden uitgebreid. Van de Amsterdamse winkeliers in de genoemde branche hebben zich meer dan 50 procent voor deze slui ting uitgesproken. Ook van winke liers in andere branches heeft Mi tex brieven ontvangen, waarin deze zeggen zich bjj de actie aan te slui ten. Daaronder zjjn volgens Mitex, een aantal winkeliers uit de Kal- verstraat, waarvan zoals bekend, ve len zich tegen maandagsluiting ver zetten. Mitex zegt voorts van plan te zijn het publiek te adviseren van maandag 15 mei af geen Inkopen op maandag te doen. Sparen op een spaarrekening 3'/2% of spaardeposito 4% bij de N.H.M. betekent ook: veilig en vertrouwd sparen gemakkelijk sparen (geen geloop met boekjes) volledige bankservice geen kosten Vraag telefonisch toezending van onze spaarfolder. NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ (Van onze Amsterdamse correspondent) NEW YORK Enkele Indianen in krijgstooi en een groot aantal Hollandse kolonisten hebben zondag op de Newyorkse luchthaven Kennedy-Airport de Amsterdamse koopman Adriaen Block begroetdie 350 jaar geleden op Manhattan de Nederlandse eerstehandelspost oprichtte. Na op de vliegtuigtrap te zjjn verwelkomd door mr. Knickerbocker de personificatie van de Hollandse kolonisten hield koopman Block een korte toespraak tot de Indiaanse bevolking waarin hy zei te komen zien wat er is geworden van het Nieuw-Amsterdam dat hy in 1614 mee hielp stichten. Met deze spectaculaire entree, die gisteravond door enkele televisiestations ls uitgedragen, zjjn 150 Amsterdammers in New York begonnen met hun vreedzame veldtocht, die 14 dagen zal duren en die is bedoeld om Amster dam en daarmee ook Nederland in Amerika te „verkopen". De „Amsterdam and Holland pro motion" heeft zijn hoofdkwartier in het Statler Hilton Hotel in het hart van Newyorks handelscentrum Man hattan. Burgemeester mr. G. van Hall, die de leiding heeft van de dele gatie is hier op bekend terrein, want vóór hjj burgemeester van Amster dam werd werkte hy twee Jaar lang als bankier in New York. De eerste manifestatie zou van middag plaats hebben op de 65-ste- verdieping van de RCA-bullding in Rockefeller Center, waar negen Ne derlandse mannequins de produkten zullen showen van vijf Amsterdamse couturiers en de confectie-industrle. Dit wordt de eerste pre sentatie van de Nederlandse confec tie ln Amerika. Het is ook de eerste maal in de geschiedenis, dat coutu riers en confectionairs gezamenlijk één modeshow houden. „Wy hebben alles op alles gezet om zo goed moge lijk voor de dag te komen", aldus de beer A. Kattenburg, die als voorzit ter van de Amsterdam Fashion Week de verantwoordelijkheid heeft voor de show. Als attractie is in de modeshow ook het tonen van Nederlandse kle derdrachten opgenomen. Dit is voor een televisiestations in New York aanleiding geweest om een deel van de show uit te zenden. Mor genochtend om half zes zullen de mannequins opnieuw voor de televi siecamera's komen voor de opnamen van een speciaal programma van de To-Day Show, die enkele uren later in geheel Amerika wordt uitgezon den. „Munitie" In een kelder van het Statler Hil ton Hotel staan zestig kisten vol ma teriaal opgeslagen als „munitie voor het leger van Van Hall". De inhoud —die ls verzekerd voor f45.000 bevat o.m. folders, pamfletten, kaar- ton, fotoboeken, asbakken, speldjes, vlaggetjes, damessjaals compleet met Amsterdamse afbeeldingen, schrijfmappen, grammofoonplaten en foto's van Bernard Hal tink, die volgende week met het Concertge bouworkest in New York enige con certen geeft. Een belangrijk deel van „Amster dam and Holland promotion" zijn de bijeenkomsten met zeer gese lecteerde groepjes Amerikanen. Zo zal ir. N. Snijders, directeur van de Amsterdamse havens en handelsin richtingen een aantal causerieën houden voor industriëlen en handels huizen. Schiphol-directeur mr. J. C. H. A. van Stapele probeert zo meer Ame rikaanse filialen in zijn entrepot te krijgen. „Wij hebben grond, lage tarieven, hoogwaardig personeel, ruimte en voortreffelijke verbindingen met de gehele wereld". Amerikaanse toeristenwereld. De ga daar fijn inhaken op onze vorige ac ties. Terwijl het bezoek van de Ameri kanen aan andere Europese steden de laatste Jaren terugliep of constant bleef, boekte Amsterdam van 1962 op 1963 een winst van bijna 17.5 pro cent. Daar heeft heel Nederland van Molen De heer S. Minnema 'Heineken's brouwerij) is er alleen voor het con tact met zijn agenten en om de stad New York een molen aan te bieden om te plaatsen in Central Park. „Voor mij is deze hele reis nog een verrassing", zo zei Greet Berenschot ons gisteren. Zij is hoofd agente van de Amsterdamse politie en vermoedt, dat zij zal worden uit genodigd in New York het verkeer te regelen. „Ik zal het nog wel mer ken". Een van de meest enthousiaste de legatieleden is de Amsterdamse VVV-directeur Joop Strijkers. „Wij krijgen niet minder dan vijf bijeen komsten met kopstukken van de Contactvereniging Noordzee kustgemeenfen werd opgericht Tijdens een vergadering van ver tegenwoordigers van kustgemeenten is gisteren in Scheveningen de vere niging „contact Noerdseekustgemeen- ten opgerieht, die ten doel heeft 4e specifieke belangen van de Noord- zeekustgemeente te behartigen. De burgemeester van Den Haag, mr. H. A. M. T. Kolfschoten werd tot voorzitter gekozen, terwijl ver der in het bestuur zitting namen de burgemeesters van Noord wijk, Zand- voort, Vlissingen, Rockanje en Cal- lantsoog. geprofiteerd. Wat wij, Amsterdam mers. hier doen. kun je zien als een nationale zaak". De heer J. A. Ris- seeuw, directeur van de ANW, ls het daarmee eens. „Dit is een mooie kans om op toeristisch en ander ge bied op de Amerikaanse markt door te dringen". In de put Maar de heer H. F. Wunneberg, eigenaar van het restaurant „De Boerderij" aan het Amsterdamse Leidseplein, zit diep in de put. Hij heeft tot taak zaterdag een exquise diner van oer-Nederlandse gerechten te bereiden voor de fijnproevers van de Newyorkse Gourmet-Society. „Me neer, ik weet me geen raad. De Ame rikaanse douane werkt tegen waar maar mogelijk is. Ik heb tarbot no dig. maar mag ze niet invoeren. Ik mag m'n lekkere kleine Hollandse tomaatjes niet meenemen. De invoer van kievitseieren is verboden. Hol landse kaas is hier maar in vier soorten te krijgen en ik mag geen andere soorten laten komen. Dat is een ramp. Ik zal het hele menu moeten omgooien. En wat zal er ge beuren met die fijne jonge tuin boon tj es, die ik uit Holland heb la ten verschepen? Als zij bij de douane worden opge houden. lopen ze uit en kan ik ze weggooien. Was ik maar thuisgeble ven. Dat meen ik echt Ik heb daar werk genoeg Belasterd in boek Exodus? Een gewezen Warschause arts die tijdens de tweede wereldoorlog in het concentratiekamp Auschwitz gevan gen heeft gezeten, heeft gisteren te genover het hooggerechtshof in Lon den beweerd, dat hij in het boek Exodus van de Amerikaan Leon Uris wordt belasterd in verband met me dische proefnemingen in het Nazi- eoncentratiek&mp. De 17-jarige bromfietser M. Koster ia gisteren op de Berkenweg in Bos- koop door een andere bromfietser aangereden. HU moest met ernstige hoofdwonden in het ziekenhuis De WUk in Gouda worden opgenomen j en is vannacht overleden. Het ongeluk gebeurde gisteravond I omstreeks 6 uur. De 22-jarige brom- I fietser, die M. Koster aanreed, kwam plotseling uit een poort de weg op. Beide bromfietsers woonden aan de I Berkenweg. De 63-jarige dr. Wladislaw Alex ander Dering eist van de schrUver en van diens uitgevers, William Mim- ber en Co te Londen, schadevergoe ding. De schrUver en de uitgevers gaven toe dat een passage inzake medische experimenten in Ausch witz lasteriyk voor dr. Dering is. doch zU beweerden dat de passage in feite de waarheid bevat. Dr. Dering ontving zUn opleiding in Warschau, waar hij ook werkzaam was. Na de Duitse bezetting deed hU dienst bü het Poolse ondergrond se leger, doch werd in juli 1940 door de Gestapo gearresteerd en naar Auschwitz overgebracht. Hier voer de hU meer dan 17.000 operaties uit of assisteerde daarbU, teneinde het ïyden van zUn medegevangenen te verzachten. In het boek staat dat hy 17.000 operaties zonder verdoven de middelen verrichtte. HU vertoefde na de oorlog vanaf 1946 in Engeland, waar hij werk zaam was in het Huntington-zieken- huis. In 1947 verzocht Polen om zUn uitlevering als oorlogsmisdadiger. Hy werd gearresteerd doch na twin tig maanden voorarrest weer vrij gelaten. Dr. Dering kreeg hierna een func tie bU de Britse koloniale dienst en werkte tien jaar in Somalië. By zUn terugkeer werdw hy wegens zijn ver diensten benoemd tot officier in de orde van het Britse gemenebest. De secretaris-generaal der Verenigde Naties. Oe Thant, heeft in een gisteren door hem te New York, als stuk van de Veiligheidsraad gepubliceerd document verklaard, dat de VN macht op Cyprus haar wapens slechts tot zelfverdediging mag aanwenden. De V.N.-militairen moeten zich tot beginsel stellen om zo min mogelijk geweld te gebruiken" .aldus Oe Thant. Hij voegde hieraan toe dat de beslissing of eventueel geweld moet worden gebruikt, bij de V.N.-bevelhebber ter plaatse berust. Oe Thant zegt in dit stuk dat hy de regeringen der landen, die mili tairen voor de VN-vredeamacht be schikbaar hebben gesteld (Engeland, Canada. Ierland, Zweden en Finland) byzonderheden heeft verstrekt over taak en wyze van optreden der VN- eenheden. HU heeft deze regeringen gen 'n korte nota toegezonden, waar in hy haar verzekert dat de VN-vre desmacht geen enkele actie zal on dernemen. welke van invioed zou kunnen zyn op de Cyphlsehe poli tieke toestand. Oe Thant zegt hierin ook dat 1 onder de „toestand van zelfverdedi- I ging" die een gewapende actie der I VN-troepen zou rechtvaardigen, moet 1 worden verstaan de verdediging van VN-gebouwen en VN-voertuigen en door VN-militairen bezette posten te gen bewapen der hand uitgevoerde aanvallen. Ook valt hieronder elke situatie, waarin het niet-gebruiken van wapens het leien van VN-mili- tairen in gevaar zou brengen. Oe Thant zegt in zyn korte nota voorts, dat het. voor een doelmatige aanwending der VN-vredesmacht, „gewenst" zou zyn om de op Cyprus gelegerde Griekse en Turkse eenhe den onder het bevel van de opper bevelhebber der VN-troepen te plaat sen. HU schryft voorts: „Het optreden der VN-macht en het werk van de VN-bemlddelaar Tuomioja zUn af- zonderUJke zaken en zy moeten dat ook biyven. Er bestaat echter wel dit verband tussen dat de taak van de VN-bemlddelaar verlicht wordt, indien de VN-troepen erin slagen weer orde en rust op Cyprus te doen heersen. Omgekeerd zal elke vooruit gang, die door Tuomioja wordt ge boekt, de taak der VN „macht ver- gemakkeiyken", aldus Oe Thant, Strijd gestaakt De stryd, die twee dagen lang ten noorden van het dorp Pano Dikomo om het bezit van een bergpas heeft gewoed, is thans gestaakt. Een VN- woordvoerder heeft meegedeeld, dat een Canadese VN-patroille een post der Turks-Cyprioten op een bergtop heeft bereikt en deze heeft overreed het vuren te staken. Britse en Cana dese VN-troepen onderhandelen thans met de Turks- en Grieks-Cy prioten in dit gebied, om te pogen De R.D.M. in Rotterdam heeft gisteren een gedeelte van een booreiland, dat bestemd is voor boringen naar olie of gas in de Duitse Bocht, afgeleverd. De to renconstructie wordt aan boord van een werkschip gebracht. „Stikker-trofee" voor Nederlanders De nieuwe bevelhebber van de ge allieerde luchtstrijdkrachten in cen- traal-Europa. Sir Edmund Hudleston, generaal van de Britse Koninkiyke Luchtmacht, zal maandag 27 april op de basis Münster-Handorf in West- Duitsland de Dirk U Stikker-trofee uitreiken aan de eerste groep gelei de wapens van de Koninkiyke Lucht macht, De op de genoemde basis geleger de groep heeft reeds direct nadat de secretaris-generaal van de Noord- atlantische Verdragsorganisatie in 1962 de naar hem genoemde bokaal ter beschikking had gesteld, de bes te resultaten behaald met oefenin gen in het lanceren van geleide wa pens tegen doelen in de lucht. Die oefeningen worden elk jaar gehou den op het lanceerterrein in Nieuw- Mexico in de V.S. Aan deze oefe ningen wordt deelgenomen door groe pen van België, Frankryk, de Bonds republiek, de V.S. en van Nederland. De Nederlandse groep was ook in 1963 de beste. Op de Euorpese atletiekrangiyst voor junioren behoren drie Neder landse atleten tot en met 18 Jaar tot de beste tien van Europa. Op de sprintafstanden, de 100 en 200 m. be zet Frans Luitjes met resp. 10.5 en 21.3 sec. de 4de en de 2de plaats. Leo de Winter staat tweede by het verspringen met een sprong van 7.56 meter achter de Rus Alexandrov, die drie centimeter verder sprong en Hubert van Lieshout bezet de tiende plaats met 5604 punten ln de tien kamp. hen over te halen de vUandeiykhe- den te staken. Premier George Papandreoe van Griekenland ls van mening, dat de bevolking van Cyprus over haar ei gen toekomst moet kunnen beslissen. Hy zei dit in een verklaring, die door president Makarlos van Cyprus wordt onderschreven. De bevolking moet volledig zelfbeschikkingsrecht heb ben. Dit is 't recht van alle onafhan kelijke naties, aldus de Griekse pre mier. De akkoorden van Ztlrich en Londen waren onuitvoerbaar geble ken. De opzegging ervan door Ma ka rlos was slechts de bevestiging van een bestaande toestand. De Griekse premier verklaart ver der het volste vertrouwen te hebben in de vredesmacht van de VN. Ook president Makarios zal met deze macht samenwerken in het belang van de pacificatie van het eiland. De bemiddelaar in het geschil heeft tot taak een nieuwe politieke formule te vinden. Van ganser harte wordt gehoopt dat hy daarin zal slagen. Ondemocratisch acht Griekenland het, dat een kleine minderheid Tur ken (18 procent) er naar streeft haar wil op te leggen aan een grote meerderheid Grieken '80 procent). De meerderheid moet volgens democ- tische principes regeren en de min derheid controleren. Als de bemid- j delaar er niet in slaagt een oplos- sing te vinden, zal het geschil voor de W-Assemblee worden gebracht. Griekenland stelt er prys op. dat de i goede betrekkingen met Turkije blij ven bestaan. Daarom betreurt het de anti-Griekse maatregelen van TurkUe. katoen In leuke rultdesslns met effen broekje leeftijd 3 jaar kleine stijging per meet Alleen geldig 15 april Stille Rijn, t.o. Hartebrugskerk

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1964 | | pagina 13