TIJDELIJK PRESIDENT
IN BRAZILIË: MAZZILI
„Warme ontvangst van
minister Soebandrio"
sempra
Regering in Brussel
deed laatste beroep
op stakende artsen
VEVE0
Goulart ontmoedigd
vertrokken uit de
hoofdstad Brasilia
Katwijkse vrouw niet
haar pleegkind naar
SPANJE gevlucht
KOUDEGOLF
nadert einde
WEERBERICHT
Goulart leidt
het verzet in
Porto Alegre
Bodemnivean
I'Ü Alaska
gewijzigd
Turk gedood
bij incident
op Cyprus
INDONESISCHE WOORDVOERDER:
LUNS NAAR
INDONESIË
EN DAARNA
BEZOEK VAN
SOEKARNO?
Hillman-Imp
„JONGELEEN"
©uc/ Qffieuivs
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 2 APRIL 1964
No. 31228
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f.0.78 per wees
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1. Lelden - Giro no 5705S
van het derde legerkorps te Porto
Alegre gisteren zyn steun aan de
regering-Goulart betuigde.
Het officiële radiostation van het
nieuwe bewind heeft gemeld, dat
generaal Amaury Kruel is benoemd
tot opperbevelhebber van de „demo
cratische strydkrachten". Het riep
ook een order aan het luchtmacht-
personeel om, om paraat te blyven
„in verband met ernstige ontwikke
lingen in de laatste paar uur".
President Goulart van Brazilië is vandaag opgevolgd door de
voorzitter van het Congres, Ranieri Mazzili, die intussen reeds als
waarnemend president is beëdigd. Mazzili verklaarde in een toe
spraak, dat het in het gehele land rustig is.
De beëdiging van Mazzili was een vervolg op het besluit van
rijn voorganger zijn ontslag bij het Congres in te dienen. Goulart
vertrok daarop uit Rio de Janeiro, waar militaire leiders begonnen
rijn met de arrestaties van allen, die van communistische sympa
thieën worden verdacht. Ook de leiders van ,,het algemene opper
bevel der arbeiders", die hun volgelingen hadden gelast in staking
te gaan om Goulart te steunen, zijn in hechtenis genomen. Hetzelf
de geldt voor admiraal Candido Aragao, de links-gezinde bevel
hebber van het Braziliaanse marinierskorps, die ervan beschuldigd
wordt mariniers opdracht te hebben gegeven de gebouwen van ra
diostations en dagbladen te betreden om de berichtgeving in voor
Goulart gunstige zin te beinvloeden.
Overlopen van
eerste leger
gaf doorslag
Ex-president Goulart vertrok uit
Rio de Janeiro nadat het eerste ie'
ger naar de opstandelingen was over
gelopen. Voorts maakten eenheden
van de kustartillerie, die zich tegen
de regering-Goulart hadden gericht,
zich gistermiddag meester van het
fort van Copacabana .dat de toe
gang tot de baai van Guanabara be
strijkt. De bezetting bood geen te
genstand. In de straten van Copaca
bana werd „de overwinning der de
mocratie" op carnavalachtige wyze
gevierd, terwijl velen ter kerke gin
gen oiu God te danken „voor de red
ding van Brazilië van het commu
nisme".
Intussen is Goulart, die na zijn
vertrek uit Rio de Janeiro naar de
nieuwe hoofdstad Brasilia was ge
reisd, met onbekende bestemming
vertrokken Hfj was vergezeld van
een groot aantal sympathisanten.
Volgens waarnemers zag hij er
zeer terneergeslagen uit. De aanvan
kelijke berichten, dat hij uit Brasilia
de strijd zou voortzeten, zijn daar
door dubieus geworden. Vannacht zou
hij zich nog via een klandestièn ra-
diosation, ergens in Rio Grande do
Sul, tot het volk hebben gewend. In
zijn boodschap gaf hij „agenten van
internationale trusts" de schuld van
het gebeurde. Hij zei. dat zijn voor
uitstrevende maatregelen, „waardoor
buitenlandse belangen werden be
dreigd", tot de opstand hadden ge
leid. Maar hij vertrouwde, dat „wij
vroeg of laat het laatste woord zul
len hebben".
Belangstelling
in Washington
Onze correspondent in Washing
ton telefoneerde vanochtend:
Washington volgt met de grootste
belangstelling het nieuws uit Bra-
(Van onze weerkundige medewerker)
April heeft de barre kou, die ónze
paasdagen bedierf, nog enkele dagen
geprolongeerd.
Gisteren werden maxima van 3
tot 5 graden in ons land gemeten,
zodat wij tot april 1917 en 1911 moe
ten teruggaan om zulke lage maxima
te vinden. Het record van De Bilt
over honderd jaar is een maximum
temperatuur van 2 graden op 5 april
1911 gemeten. Vooral in het noorden
viel vanmorgen weer langdurig nat
te sneeuw bij een temperatuur van
0 graden.
Een depressie, die via zuid-Frank
rijk naderbij komt heeft de zachte
lucht al tot in Oostenrijk, zuid Duits
land en midden-Frankrijk doen door
dringen. Omstreeks zaterdag kan de
ze zachtere lucht ook een einde ma
ken aan deze voor de lente extreme
koudegolf. De afgelopen week bracht
in ons land 1 tot 4 uren zonneschijn,
tegen normaal 35 uren.
WEINIG VERANDERING
Het KNMI verwacht van heden-
tot morgenavond: Veel bewolking met
plaatselijk enige neerslag en hier en
daar mist. Matige, in het Wadden
gebied af en toe vrij krachtige noord
oostelijke wind. Weinig verandering
in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
3 APRIL
Zon op: 6.11 uur; onder: 19.17 uur.
Maan op: 1.10 uur; onder: 9.17 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.57 en 19.21
uur, laagwater te 2.36 en 14.56 uur.
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
zilië, dat als een sleutelmogendheid
in Zuid-Amerika wordt beschouwd.
Bovendien is er sprake van een re
gelrecht Amerikanas financieel be
lang, omdat er maar liefst een mil
jard dollars werd geinvesteerd en de
Braziliaanse staat een schuld aan de
Verenigde Staten heeft van twee mil
jard. Vandaar dat Washington de
laatste tijd van de linkse denkbeel
den van president Goulart met
groeiende bezorgdheid kennis nam en
vreesde voor een afglijden van Bra
zilië in de richting van het Cubaans
communisme, bovenal omdat Gou-
larts macht gebaseerd was op uiterst
linkse groeperingen in het leger.
Tegen een machtsoverneming van
bezadigder groepen, eventueel zelfs
van meer rechtse lieden in Brazilië,
hebben de Amerikaanse weinig be
zwaren, zodat 'n revolutionair nieuw
regime gemakkelijk Washingtons er
kenning kan verkrijgen. Wellicht
zullen de Amerikanen dan ook hun
oude scheutigheid terugvinden, zodat
weer meer dollarhulp wordt geboden.
Goularts onparlementaire bewind
plus zijn weigering een impopulair
economisch hervormingsprogram uit
te voeren, waren namelijk redenen
voor het afremmen van de dollar-
hulp. Mede ais gevolg daarvan ont
stond een geweldige inflatie in Bra
zilië, die In Washington werd becij
ferd op 7 procent maandelijks. Dit
heeft ertoe geleid dat men hier de
toestand in Brazilië wel typeerde als
een „dynamische chaos".
Volgens een bericht van Reuter van
hedenochtend, heeft Goulart zich
van Brasilia naar Porto Alegre, de
hoofdstad van de zuidelijkste staat
van Brazilië, Rio Grande do Sul, be
geven. Dit heeft zijn kabinetschef,
Darcy Ribiero, meegedeeld.
Intussen rukt, volgens Radio-
Colonia (Uruguay), een grote een
heid van het opstandige tweede
legerkorps op naar Brasilia. Volgens
dit radiostation heeft gouverneur
Barros van Sao Paulo verklaard, dat
duizend personen, die als communis
ten zijn gearresteerd en nu in de ge
vangenis zitten, zullen worden te
rechtgesteld als Goulart-gezinde
troepen represaillemaatregelen ne
men tegen de rebellen. Radio-Colonia
meldde voorts, dat Goulart voor
geheel Brazilië de staat van beleg
heeft afgekondigd.
Braziliaanse functionarissen in de
federale hoofdstad achten het moge.
gelijk, dat Goulart thans bezig is
met het organiseren van het verzet
in het zuiden, waar de bevelhebber
Langs de kust van het vorige week
door een aardbeving getroffen Alas
ka komen sindsdien ongewone water
hoogten voor. Vissers van het eiland
Kodiak zeggen, dat bij vloed het wa
ter geregeld tweeeneenhalve meter
hoger komt dan voor de aardbeving.
Men ziet daarin een aanwijzing dat
het eiland meer dan twee meter ge
zakt is.
Het tegenovergestelde schijnt het
geval te zijn aan de kust van Alas
ka. Bij Valdez, ten oosten van An
chorage, reikt het water ongeveer
vier meter lager dan vroeger, zodat
men gelooft dat de kust een aantal
meters hoger ligt dan voorheen. Geo
logen in Anchorage zijn van me
ning dat de bodem daar 68 centi
meter gezakt is.
Koningin Juliana en Prins
Bernhard zijn gisteren aanwezig
geweest bij een diner in Amster-
150-jarig bestaan van de Neder-
landsche Bank. De Koningin in
gesprek met de president van de
dam ter gelegenheid van het I bank, dr. M. W. Holtrop.
Op Cyprus heeft zich gisteren het
eerste bloedige incident voorgedaan
sedert de V.N.-macht op het eiland
in actie kwam. Griekse Cyprioten be
schoten nabü Selemani in het
noordwesten van Cyprus enige be
woners van Turkse afkomst die op
het veld werkten. Een Turk werd
gedood en twee gewond. Deze mede
deling is afkomstig van het hoofd
kwartier der V.N. in Nicosia.
Premier Inönü van Turkijë heeft
aan president Makarios laten weten,
dat er geen sprake van kan zijn, dat
de Turkse troepen op Cyprus zich in
hun kampement terugtrekken zo
lang de orde op het eiland niet is
hersteld. De Turkse troepen zullen
de stellingen, die zij na de bloedige
gebeurtenissen van 21 december vo
rig jaar betrokken, blijven bezetten,
aldus de Turkse premier.
(Van onze
Brusselse correspondent)
De Belgische regering heeft
gisteravond een .laatste beroep'
gedaan op de artsen om zich
niet aan hun plichten te onttrek
ken. De oproep werd gedaan in
een communiqué, dat na afloop
van een speciale kabinetsverga
dering in Brussel werd gepubli
ceerd. Deze bijzondere minister
raad was één van de vele bijeen-
Een bijna 7-jarig meisje uit
Katwijk aan Zee is de inzet van
een lugubere partij touwtrekken
tussen de Haagse voogdijvereni
ging ,,Pro Minore" en de pleeg
ouders van het kind, het echt
paar Bartelings. De pleegmoeder
is met het kind naar Zuid-Span-
je gevlucht, de pleegvader heeft
van de voogdijvereniging een
brief gekregen, waarin staat,
dat het kind nog dit weekeinde
in het kindertehuis van de ver
eniging moet zijn.
Het meisje heet Frederique Holst
en is een kind van een ongehuwde
moeder. Als baby van vier maanden
werd zij door deze moeder voor enige
tijd ondergebracht bij het Katwijkse
„De ontvangst van minister
Soebandrio en zijn gezelschap
in Nederland is verrassend
warm geweest, zij heeft de ver
wachtingen verre overtroffen".
Dit verklaarde gisteren een
woordvoerder van de Indonesi
sche minister van Buitenlandse
Zaken.
Dr. Soebandrio zet er vaart
achter. Gisteren heeft hij al be
leefdheidsbezoeken afgelegd aan
minister-president Marijnen, zijn
ambtgenoot, minister Luns en
de voorzitters van de Tweede
en Eerste Kamer.
Vanochtend voerde hy besprekin
gen op het ministerie van Buiten
landse Zaken met minister Luns.
Vermoedelijk zyn technisch-econo-
mische en culturele onderwerpen be
handeld. Het is ook waarschijnlijk
dat van gedachten is gewisseld over
een tegenbezoek van minister Luns
aan Indonesië, waarna Nederland
mogelijk een staatsbezoek van pre
sident Soekarno wacht.
De onderhandelingen zullen wel de
gehele dag in beslag nemen. Van
avond al zal een gezamenlijk com
muniqué worden uitgegeven, zo is de
bedoeling.
„Ik lioop het"
In vlot Nederlands zei dr. Soe
bandrio gistermiddag terstond na
zijn aankomst op Schiphol, dat hij
geen moeilijkheden voor de bespre
kingen met minister Luns verwacht
te. „Want de basis hebben wij daar
voor immers reeds in New York ge
legd".
Op een vraag of een bezoek van
minister Luns aan Indonesië te ver
wachten is, antwoordde hij: „Ik
hoop dat zo spoedig mogelijk een be
zoek van minister Luns zal volgen".
Op de vraag of Soekarno naar Ne
derland zal komen, zei hij:
„Dat plan is nog altijd in de lucht,
maar ik geloof dat we dit nu juist
eens kunnen bespreken. Persoonlijk
geloof ik, dat het beter is, dat de
president nog even wacht tot het pu
bliek in Nederland rijp is voor een
ontvangst". Minister Luns gaf te
kennen het hiermee volledig eens te
zijn.
Normaal
Mr. Luns geloofde dat de komst
van dr. Soebandrio om twee redenen
nuttig is: „Ten eerste zal het een
psychologische werking hebben,
doordat de aanwezigheid van minis
ter Soebandrio bewijst, dat onze ver
houdingen weer normaal zijn en ten
tweede omdat wij thans gelegenheid
krijgen diverse problemen samen
door te nemen".
Op Schiphol stonden vele Ambo
nezen en Indonesiërs met roodwitte
vlaggetjes minister Soebandrio toe te
wuiven. Bij het vertrek moest de In
donesische minister zich met zijn
wagen langzaam door een dichte
haag belangstellenden wringen. De
aankomst verliep zonder ongeregeld
heden.
Diner
Nadat dr. Soebandrio 's middags
in hoog tempo enige beleefdheidsbe
zoeken had afgelegd, heeft hij met
zijn echtgenote 's avonds in Scheve-
ningen aangezeten aan een diner,
dat door minister Luns was aange
boden. Hierbij waren ook aanwezig
de overige Indonesische gasten, on
der wie de tweede plaatsvervangen
de minister van Buitenlandse Zaken,
Opnieuw onrust
in Californië
In de Californische plaats Saint
Augustine is gisteren een zestigtal
jeugdige gekleurden gearresteerd
toen zij een betoging tegen de ras-
ongelijkheid wilden houden. In de
stadsgevangenis bevinden zich, als
gevolg van de relletjes van de afgelo
pen dagen, meer dan honderd perso
nen. De 72-jarige mevr. Malcolm
Peabody, moeder van de gouverneur
van de staat Massuchusetts, bevindt
zich onder de arrestanten, omdat zij
dinsdag in gezelschap van vijf neger
vrouwen een restaurant was binnen
gegaan dat alleen toegankelijk voor
blanken is.
Mevr. Peabody weigerde dinsdag
ochtend het ontbjt te gebruiken.
Volgens de jongste berichten heeft
zij besloten geen borgtocht te beta
len, en in afwachting van haar be
rechting wegens overtreding van de
staatswet op de rassenscheiding, in
de gevangenis te blijven.
dr. Soedjarwo Tjondronegoro en de
Nederlandse ministers Andriessen,
Veldkamp, Bot en mevrouw Schou-
wenaar-Franssen en de voorzitters
van de Tweede en Eerste Kamer.
Morgenochtend om elf uur worden
dr. Soebandrio en zijn echtgenote
ontvangen door Koningin Juliana in
Paleis Soestdyk.
De Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Soe
bandrio en zijn Nederlandse col
lega minister Luns tijdens de
persconferentie op Schiphol.
gezin. Met instemming van de echte
moeder ging mevrouw Bartelings kort
daarop met het kind op vakantie
naar Spanje, waar het echtpaar veel
familieleden heeft. Bij terugkeer bleek
de echte moeder spoorloos te zijn en
tot dusverre is nog geen teken van
leven van haar gehoord. Tijdens het
verblijf in Spanje werd de voogdij
over het meisje toegewezen aan de
vereniging „Pro Minore".
Begin 1961 kwamen in Katwijk
drie dames van „Pro Minore" bij de
familie Bartelings met de mededeling
dat de vereniging het kind terug
wilde hebben.
Daarop verliepen enige maanden.
Toen het meisje vier jaar was, dach
ten de ouders dat de voogdij vereni
ging hen als pleegouders erkend had.
Zij kregen namelijk iedere maand
honderd gulden van de voogdijvereni
ging.
Maar dit jaar begonnen de reacties
van de voogdij vereniging opnieuw.
Zy stelde eis op eis, dusdanig dat me
vrouw Bartelings het meisje en nog
drie van haar kinderen vier weken
geleden meenam naar een huurhuis
in Zuid-Spanje.
De pleegvader, de 42-jarige heer
O. B. Bartelings, sergeant-vliegtuig-
telegrafist by de Marine-Luchtvaart
dienst, kreeg via de commandant
zeemacht van zijn squadroncom
mandant het verzoek zyn pleegdoch
ter uit Spanje op te halen De vereni
ging „Pro Minore" zou de kosten
van de vliegreis voor haar rekening
nemen.
Maar de heer Bartelings is nu
naar de Antillen vertrokken.
De naaste buurvrouw van mevr.
Bartelings, mevrouw Van Duyven-
voorde, verdiept zich met de andere
buren in het „waarom" van de stap
pen van de voogdij vereniging. „Het
is waanzinnig te stellen, dat het kind
niet goed opgevoed zou worden. Het
ontbreekt het aan niets". En dan
vervolgt ze: „wy kennen het gezin al
twaalf jaar, wy kennen het meisje
ook, een alleraardigdst typetje, dat
door iedereen geaccepteerd wordt. De
pleegmoeder doet er alles voor, meer
misschien nog dan voor haar eigen
kinderen en de pleegvader heeft
eens gezegd, dat hy het kind nooit
uit handen zal geven".
komsten en vergaderingen, dia
gisteren op de eerste dag van da
staking der Belgische geneeshe
ren werden gehouden.
Over de omvang der staking waren
gisteravond nog geen volledige gege
vens beschikbaar. De centrale orga
nisatie van de Belgische dokters --
de Federatie van syndicale kamers
schatte gistermiddag, dat tussen
de 90 en 96 procent van de onge
veer 1.000 praktiserende artsen aan
dc stakingsoproep gevolg had gege
ven .De minister van Sociale Zaken,
Leburton, verklaarde echter, dat in
verscheidene streken van België
„weinig" geestdrift onder de artsen
bestond om de wachtwoorden op to
volgen.
In de laan, waar uw Brusselse
correspondent woont, zyn vier art
sen gevestigd. By één van hen hing
onder het naambordje een stuk pa
pier waarop in het Frans stond ge
schreven: de dokter heeft geen
spreekuur vanwege de staking. De
tweede had zyn huis gesloten, alle
rolluiken waren naar beneden gela
ten. Toen we hem opbelden zei hy
dat hy staakte en dat hy voor ern
stige gevallen wel zou komen. By de
derde hebben wy aangebeld en wer
den we niet open gedaan en de vier
de zei dat hy niets voelde voor de
staking maar dat hy vanwege de
solidariteit met zyn collega's offici
eel geen spreekuur hield, doch wel
de patiënten, die hem daarom ver
zochten, thuis behandelde. Ik begin
nog maar pas, zei hy, en ik kan
me financieel geen staking veroor
loven. Dat was één steekproef, die
echter wel zo ongeveer het algeme
ne beeld zal geven.
In elk geval gaat het nu in het
conflict tussen enerzyds de regering,
de ziekenfondsen en wat men hier
noemt de sociale partners <de ver
tegenwoordigers van vakbonden en
werkgeversorganisaties) en ander-
zyds de geneesheren hard tegen
hard. Wel is het zo, dat waarschyn-
ïyk geen ernstige zieke zonder ge
neeskundige hulp zal behoeven te
zyn. In alle gemeenten zijn de zie
kenhuizen gewoon in bedryf en
er zyn noordorganisaties om de zie
ken daarheen te vervoeren of ze
thuis door een dokter te laten be
zoeken.
Demonstraties
Het felst werd gisteren op de art
senstaking gereageerd door de vak
bonden. Na een spoedvergadering
werden massa-demonstraties tegen
de „rampzalige" staking aangekon
digd.
Een eerste demonstratie had gis
terenochtend al plaats door een
2.000 arbeiders uit de ijzer- en staal
fabrieken in de omgeving van Char-
leroL De betoging verliep zonder in
cidenten. Aangekondigd werd, dat
de manifestaties de komende dagen
zullen worden herhaald .De vakbon
den in Luik hebben gezamenlijk een
„Comité van openbaar welzijn" op
gericht als waarschuwing tegen die
artsen, die zich aan „plichtsverzuim"
schuldig maken.
De artsenorganisatie heeft laten
weten, dat de artsen hun activitei
ten volledig zullen stopzetten, indien
gewelddaden tegen hen of hun be
zittingen zouden worden gepleegd. In
dat geval zouden alleen de allerdrin
gendste gevallen onder bescherming
van de politie nog worden verzorgd.
InmiddeLs heeft de Belgische rege
ring het standpunt ingenomen, dat
zy het overleg met de artsen over
de nieuwe ziekte- en invaliditeitswet
wel wil voortzetten, op voorwaarde
echter dat de staking wordt opgehe
ven. Dat er weinig hoop hierop be
staat bleek gisteravond uit een ver
klaring van minister Vermeylen, die
zei „niet te kunnen inzien waarom
de artsen vandaag besprekingen
zouden willen hervatten, die zy gis
teren zelf hebben afgebroken".
Verkoop en service
AUTOMOBIELBEDRIJF
ST.-JACOBSGRACHT 10—16
LEIDEN - TELEF. 21560
verf van
SCHIEDAM
f Uit het Leidsch Dagblad van m
1 April 1864; I
Z.M. heeft bewilliging ver- f
lee tot oprigting der naam-
J looze vennootschap „de Ne- f
J derlandsche Bank", te vesti- f
gen te Amsterdam. f