ALLES IN RAI RIJDT OP TWEE WIELEN
Lichte motorfietsen en
scooters winnen terrein
Zes miljoen fietsen en
1,5 miljoen brommers
in Nederland
Bromfietsprimeurs
aan de lopende band
Neem een vouwfiets
in cle auto mee
en ga FIETSEN
De „48ste"
Rijwiel met
hulpmotor
wordt schaars
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 28 februari 1964
Derde blad no. 31199
Deze scooter is een we
reldprimeur, die op de
R.A.I. wordt onthuld: de
Lambretta Lalaby, een
een lichtgewicht scooter
voor twee personen met
een motortje van 98 cc.
drie versnellingen en 4.5
pk vermogen. De prijs
ligt beneden de fl .000.-.
(Gegevens over de be
rijdster houdt de fabri
kant angstvallig geheim).
h NDANKS DE STEEDS toenemende motorisering is Nederland nog steeds het meest
uitgesproken tweewielerland ter wereld,
f Volgens de laatste gegevens zijn er ruim zes miljoen fietsen, tenminste 1.5 miljoen bromfietsen,
en ruim 150.000 motorrijwielen en scooters in omloop.
Dit betekent, dat iedere volwassen Nederlander over een al dan niet gemotoriseerde tweewieler
beschikt.
Dc flets Is dus nog steeds popu
lair en al blijven de meeste wiel
rijders hun vervoermiddel gebrui
ken tot deze bijna uit elkaar valt,
het blijkt, dat de rijwielindustrie
op volle toeren moet werken om
de vraag bij te houden. In 1963
werden ruim 25.000 fietSen meer
verkocht dan het voorafgaande
jaar. Per jaar kopen 550.000 Neder
landers een nieuwe fiets. Op zich
zelf is dit al reden genoeg om eens
in de drie jaar een tentoonstelling
te organiseren. Want al zou men
het niet zeggen: de fiets van 1964
is een heel ander en vooral geper-
fectioneerder produkt dan de fiets
van 1953.
Twee miljoen
brommers in 1970
Er zijn meer tweewielers. De
bromfietsen bijvoorbeeld, die een
goede tweede plaats innemen, heb
ben een stormachtige ontwikkeling
achter de rug. Zij zijn niet meer
weg te denken uit ons verkeer. Het
ziet er naar uit, dat de grootste
groei van het aantal brommers in
middels achter de rug is. De jaar
verkoop schommelt thans rond de
200.000 exemplaren, welk aantal de
eerstkomende jaren misschien nog
een beetje zal oplopen, omdat de
vervangingsvraag gaat meespreken.
Deskundigen hebben becijferd, dat
de groei van het bromfietspark over
enkele jaren tot ca. 50.000 per jaar
zal zijn teruggelopen en dat in
1970 een totaal aantal brommers
van bijna twee miljoen op de weg
zal zijn.
Een bezoek aan de tweewieler-
RAI geeft de prettige ervaring,
dat de -prijzen van fietsen,
bromfietsen, motorrijwielen en
scooters niet zijn gestegen. IJit
de afleveringsstatistiek van de
RAI blijkt wel, dat er bijv. steeds
meer duurdere bromfietsen wor
den gekocht. In de goedkope
klasse beneden de f 450,wordt
slechts 20 procent omgezet.
Ruim 60 procent van de ver
kochte bromfietsen valt in de
prijsklasse boven de f 650,— en
hiervan is de helft duurder dan
f 750,—.
De motoren en de scooters vin
den minder aftrek dan de handela
ren zouden wensen. Er worden er
slechts 8000 per jaar verkocht. De
weeldebelasting, die op deze cate
gorie tweewielers rust, staat volgens
de handel een grotere omzet in de
weg.
seerde „zeepkisten" wil weten kan
terecht bij de stand van de Stich
ting Karting Nederland en de ren-
sportenthousiasten zullen een col
lectie racemodellen kunnen bekij
ken, waarmee grote successen zijn
geboekt.
Er is een speciale stand, waar
men antieke fietsen kan zien
zoals de tweelingfiets en de lig
fiets, en de Veteraan motoren
Club heeft een verzameling his
torische motorrijwielen uitge
stald. Bij de bijzondere inzen
dingen op deze RAI is o.m. nog
een in werking zijnd motorrij
wielreparatiebedrijf van de
BOVAG en een stand van het
Verbond Voor Veilig Verkeer.
Vouwfiets is geen mooi
woord, maar misschien dat het
publiek gedurende de tweewie-
ler-R.A.I. een andere naam
vindt, zoals de Amsterdamse
journalist Henri Knap destijds
het woord ..bromfiets" uitvond
voor „rijwiel met hulpmotor".
Met vouwfiets worden alle
fietsen, die inklapbaar of uit-
neembaar zijn, aangeduid.
automobilisten met parkeerpro
blemen of automobilisten, die
naar de Veluwe rijden voor een
fietstochtje, voor watersporters,
voor binnenschippers en voor
kleinbehuisden met weinig
bergruimte.
In nog teveel gevallen is de
vouwfiets nog te opvallend. Al fiet
sende voelt men zich als een clown
in het verkeer. Maar er zijn ook
enige ontwerpen, waarvan men
uiterlijk niet vermoedt met een
vouwfiets te doen te hebben.
Zeven Nederlandse fabrieken ma
ken nu reeds een vouwfiets: Gazel
le, Batavus, Fongers, Germaan,
Phoenix. Pon en Union. Voorts is
er van Union de Stranofiets. die
opvalt door het kleine voorwiel en
zo uit een circus schijnt te komen.
Naast deze acht Nederlandse vouw
fietsen zijn er nog twee buitenland
se merken in de handel, n.l. de
Britse Moulton-fiets met een ex
clusieve vormgeving en voor- en
achtervering en de Franse Moby-
lette. Wie er zin in heeft, kan op
het proefbaantje in de RAI de
fietsen proberen.
Ook vouwfietsen, die in Neder
land nog niet in de handel zijn, kan
men in de RAI-hallen bewonderen.
Deze bestaan uit acht Duitse mer-
Het RAI-gebouw was om
getoverd in een groot voor
jaarspark met bloemen, la
nen. bomen en groene hees
ters' toen de voorzitter van
de Tweede Kamer, mr. F. J.
F. M. van Thiel vanmorgen
de 48ste RAI-tentoonstelling
opende.
De „48ste" Is gewijd aan
de tweewieler. In de grote
hallen zijn 120 stands te
vinden met het nieuws op
het gebied van fietsen, brom
fietsen, motorrijwielen en
scooters. En er is veel nieuws
dit jaar. Tientallen merken
presenteren hier hun nieuwe
modellen. Enkele fabrieken
tonen hier zelfs hun produk-
ten als wereldprimeur.
De tweewieler-RAI is tot
en met zaterdag 7 maart ge
opend. Op deze pagina geeft
onze Amsterdamse corres
pondent een aantal bijzon
derheden over de expositie.
Geen auto, geen
scooter, maar een
AUTOSCOOTER
De drie- en vierwielige auto
scooters horen niet thuis bij de
auto's en niet bij de tiveewielers.
Het zijn lichte bestelwagentjes
en de uitsluitend voor de sport
bestemde karts. Maar omdat ze
constructief nauw aan de mo
torfiets zijn verwant, hebben ze
een bescheiden plaatsje op deze
RAI-tentoonstelling gekregen.
Er zijn twee typen autoscoo
ters: de Duitse Messerschmitt
met 200 cc tweetactmotor en
drie wielen en de thans Britse,
maar van huis uit Duitse Hein-
kel-Trojan, die een 200 cc kop-
klepmotor heeft en op vier wie
len staat. De achterwielen staan
zo dicht bij elkaar, dat ze voor
de wet voor één wiel gelden en
dus ook met een motor rijbewijs
mogen worden bereden.
OP TREKTOCHT
DOOR DE RAI
Eén van de attracties op de
tweewieler-R.A.I. is de „trek
tocht" langs tien in de hallen
verspreid liggende stands, die
inzendingen bevatten van
toeristische instellingen.
Iedere tentoonstellingbe
zoeker krijgt een toeristisch
paspoort uitgereikt, dat op
elke toeristische stand zal
worden afgestempeld. Bij een
juiste beantwoording van de
daarbij gestelde vragen geeft
zo'n volgestempeld paspoort
kans op het winnen van aan
trekkelijke prijzen.
De stands worden bezet
door het Zuiderzeemuseum
i compleet met tjotter en kle
derdrachten), Schiphol, de
Drentse fietspaden, de Keu
kenhof, het scheepvaart- en
luchtvaartinstituut in Rot
terdam. het planetarium van
Franeker, de Deltawerken, de
Amsterdamse dierentuin Ar-
tis, de kaa(r)sstad Gouda en
de groenstrook van Apel-
r doorn. 0__ 0
ken. een Frans een Italiaans en 4 uiterlijk. Gelukkig lijn er
een Japans merk. 3
De meeste primeurs op de
tweewieler-R.A.I. treft men
aan bij de bromfietsen, waar
maar liefst 22 fonkelnieuwe
ontwerpen op kopers staan te
wachten. Er zijn geen revolu
tionaire ontwerpen bij, maar
men kan wel stellen, dat er over
de gehele linie sprake is van
een logische voortzetting van
de ontwikkeling, die in niet ge
ringe mate door de smaak van
het publiek wordt bepaald. Dat
wil zeggen, dat de bromfiets
..prolliger" is geworden van
ook
technische verbeteringen, die
ten goede zijn gekomen aan de
betrouwbaarheid, de levens
duur en de veiligheid.
De bromfiets deed 16 jaar gele
den zijn intrede in ons land als
het „rijwiel met hulpmotor". Van
die oorspronkelijke opzet om de
fiets te motoriseren is weinig over
gebleven. De behoefte om door een
licht motortje het trappen af te
schaffen heeft geleid tot de ont
wikkeling van een vervoermiddel,
dat dichter bij de motorfiets dan
bij de fiets staat.
Prijs
In teken
van toerisme
Er is op deze tweewieler-RAI veel
nieuws te ontdekken. En zo'n ont
dekkingsreis door de RAI-hallen
geschiedt in een prettige sfeer. Men
is op de gedachte gekomen om de
tweewielertentoonstelling in het te
ken van het toerisme en de recrea
tie te brengen en dat heeft de aan
trekkelijkheid aanzienlijk verhoogd.
De ANWB is natuurlijk als
wlelrijdersbond van de partij. In
een grote voorlichtingsstand kan
men zich over de aankoop van
tweewielers door deskundigen laten
adviseren. Maar de bond heeft ook
een groot toeristisch centrum, inge
richt, waar men precies kan ver
tellen welke verrukkelijke plekjes in
ons land met een tweewieler te be
reiken zijn.
Scooter-enthousiasten vinden op
de RAI hun organisaties vertegen
woordigd. Wie meer van gemotori-
Een merkwaardig apparaat,
dat bij nadere beschouwing een
fiets blijkt te zijn. Het is een
model van Gazelle, dat uit
gevouwen'' niet van een
normale fiets is te onderschei
den.
Er is al jaren gezocht naar een
methode een bruikbare flets te
maken, die bijv. in de bagageruim
te van een auto kan worden mee
gevoerd. Ontwerpers in de gehele
wereld hebben zich er het hoofd
over gebroken. In het RAI-gebouw
kan men nu de resultaten zien:
nergens ter wereld heeft men ooit
21 verschillende constructies van
vouwfietsen bijeen kunnen zien.
Nu kan dat wel, op de speciale
vouwfietsenstand.
De fabrikanten en importeurs
vertellen daar, voor wie die
vouwfiets bestemd is: voor
De algelopen tien jaar is de fiets van het
zware, traditioneel-zwarte model ontwikkeld
tot een licht, handelbaar en sportief vervoer
middel. Wat zullen de komende tien jaren
brengenDe Amerikaanse ontwerper Ben G.
Bowden is zijn tijd in ieder geval ver vooruti.
Hij ontwierp deze plastic fiets, die op de twee
wieler-R.A.I. te zien is.
In de motor- en scooterbran
che gaan de zaken noa niet
naar wens. De totale vencopen,
met name die van de scooters,
liepen vorig jaar nog wat terug
en kwam niet boven de 8.000
uit. Toch is de motorhandel op
timistisch over de .resultaten
die de tentoonstelling van
tweewielers voor de verkoop
kan geven De fabrikanten heb
ben er namelijk voor gezorgd,
dat men met behoorlijke papie
ren kan komen. Daar zijn dan
de lichte, goedkope motorfiets
jes met de 50 cc motor, nét
geen bromfiets meer. Verder
zullen op de komende R.A.I.
ook nieuwe ultra-lichte scooters
te zien zijn.
Vooralsnog echter heeft de over
heid de belemmeringen voor een
grote opvang van de lichte motor
fiets en scooters niet opgeheven.
Deze tweewielers blijven vallen
onder de weeldebelasting, waardoor
zü in verhouding tot bv. de zwaar
dere typen bromfietsen te duur zijn.
Nieuwe modellen
Bij de scooters en motorrij
wielen zijn tal van nieuwe mo
dellen. Een twaalftal is geheel
nieuw voor Nederland, een vier
tal kan zelfs tot wereldprimeur
worden gerekend.
Het afgelopen jaar bestond de
helft van de geïmporteerde mo
torrijwielen uit lichte motor
fietsjes van 50 cc. In de RAI-
hallen zullen de meest bekende
merken in deze klasse (de DKW,
Kreidlert NSU, Honda en Ariel)
Scooters
De Britse fabriek Greeves zorgt voor een nieuwtje met de
"Challinger", een 250 cc cross machine met tweetactmotor
van eigen fabrikaat.
gezelschap krijgen van een
nieuweling, de Nederlandse Be-
rini met Japanse Suzuki-twee-
tactmotor, die vier versnellin
gen heeft en een elektrische
starter.
Een bijzondere aanbieding in
deze klasse is ook de sportieve
Hercules k50 met speciale
sachs-motor, die niet minder
dan 4,5 pk ontwikkelt en over
vijf versnellingen beschikt. Top
scorer wat vermogen betreft is
in de 50 cc-klasse de Honda-
kopklepper, die 5 pk telt. Ter
vergelijking: de populaire 125
cc motoren van voor de kort na
de oorlog haalden slechts 3 a
3Vz pk.
Enkele merken
Een trap hoger dan de ultra-
lichte klasse, staat de 100 co mo
toren van Zundapp (tweetact) en
Ducati (kopklep), die een maxi
mum vermogen van rasp. 8,2 en 6
pk hebben. Het eertijds grote aan
bod ln 125 cc-machines is tot enkele
merken ineengekrompen, waarvan
de Java-cz, de laagst geprijsde mo
torfiets boven 50 cc (f 999,de
enige tweetact is. De andere, Gi-
lera, Ducatie en Honda zijn kop-
kieppers. Van de overige merken
zijn er de bekende modellen van 175
tot en met 600 cc, die voor het me
rendeel geen ingrijpende wijzigin
gen hebben ondergaan.
Een nieuweling op de RAI is het
Britse merk Greeves, die een cross
motor brengt met tweetactmotor
van eigen fabrikaat. De Duitse
Maicofabriek brengt als nieuw mo
del de 250 cc supersport met van
haar wedstrijdmachines afgeleide
24,8 pk tweetactmotor. Nieuws is bij
dit merk ook een 250 cc motorcross-
model met extra licht wlcgframe
van dubbele buizen, waardoor het
totale gewicht slechts 98 kg is.
In het scooterland Italië is
sinds enige tijd een tendens
naar scooters met lichtere mo
toren waar te nemen. De be
langrijkste scooterleveranciers
van Nederland, Vespa en Lam
bretta, zijn daarin meegegaan:
Vespa brengt nu een 50 en een
90 cc en Lambretta een 100 cc.
Gezien de grote belangstelling
voor lichte motorrijwielen in
ons land zullen er zeker gega
digden zijn voor de lichtgewicht
scooter. De 98 cc Lambretta
een wereldprimeur heeft drie
versnellingen en een vermogen
van 4.5 pk. Van dit merk zijn er
voorts te zien de 150 Li-special,
een opgevoerde versie van de
150 cc en het type ,200 Jetmet
een 200 cc motor en schijfrem
men.
Nieuw voor on3 land is ook de
Aermacchl „Brezza", een 150 cc
twee tactscoo ter. Voor het eerst is
op de RAI de Oostduitse scooter
MZ Berlin met een krachtige 150
cc tweetactmotor (9,5 pk).
Prijsverlagingen
De andere merken zijn ten op
zichte van de 1963-modellen vrijwel
ongewijzigd gebleven. Prettig zijn
enkele belangrijke prijsverlagingen
Hercules en de vier tact Heinkel
„Tourist"). De prijzen liggen voor
bijna alle merken beneden het ni
veau van 1961, het Jaar van de vo
rige tweewielertentoonstelling.
Behalve 11 scootermerken zullen
op de tentoonstelling ook de auto
scooters Heinkel-Trojan en Messer
schmitt worden geëxposeerd, die
beide al bekend zijn-
Op de RAI-tentoonstelling vin
den wij toch nog twee pioniersmer-
ken die van het begin af een com
plete bromfiets hebben geleverd en
die sindsdien hun basis-ontwerp
trouw zijn gebleven.
De Kaptein Moby lette is in zijn
eenvoudigste uitvoering thans ÏO
procent goedkoper dan bij zijn in
troductie vijftien jaar geleden, ter
wijl de tweede pionier, Solex, de
prils al die jaren op hetzelfde lage
niveau h§eft gehandhaafd. Met
resp. f 369 en f 399 zijn de Moby-
lette en de Solex de goedkoopste
brommers op deze RAI.
Om even bij de prijzen te blij
ven: ondanks de technische verbe
teringen en verfraaiingen zijn de
bromfietsmodellen 1964 in door
snee niet duurder dan de 1963-mo
dellen. Men heeft er keuze in prij
zen van f 369 tot f 969.
Bij de „luxe"-, „sport"-, of
„snel"-brommers hoe men ze
ook wil noemen is er een ten
dens tot forsere en dus zwaardere
uitvoering. Een vergelijking met de
vorige tentoonstelling toont dit
aan: in 1961 wogen van de 150
bromfietsen, waarvan het gewicht
bekend was, 115 minder dan 60 kg
en 45 meer. Thans is deze verde
ling tussen 175 bromfietsen: 80
minder dan 60 kg en 95 daarbo
ven.
Aan het toenemen van het
gewicht hebben bijgedragen de ste
viger frames en voorvorken, de for
sere uitvoering van de achterve
ring, de meerversnellingsmotoren,
al of niet voorzien van geforceerde
luchtkoeling, dc dikkere ban
den, de grotere brandstoftanks, de
beplating, de grote remmen en de
luxueuzer uitvoering.
Gemakkelijker
Die zwaardere brommers zijn ge
makkelijker te bedienen dan hun
voorgangers, dankzij de invoering
van de automatische koppeling, bij
welke uitvoering de „staande pe-
daalstart'-methode nu ook op de
laaggeprijsde modellen ingang
heeft gevonden. Aan de geluid
demping wordt steeds meer aan
dacht besteed.
Volgens de thans geldende voor
schriften mag geen grotere
geluidssterkte dan 74 decibel wor
den voortgebracht. Deze norm zal
in de toekomst tot 73 decibel wor
den verlaagd. Bij de keuringen
door het RAI—TNO-instituut blij
ken de meeste bromfietsen,
die thans worden aangeboden, ver
beneden deze grens te liggen.
Voor- en achterveringen hebben
als regel hydraulische dempers ge
kregen. De geforceerde luchtkoe
ling wint veld. In een enkel geval
is hierin zelfs een thermostaat
aangebracht, die de toevoer van
koellucht rond de cilinder automa
tisch regelt. Zwaardere remmen
met een overcapaciteit zijn in staat
om het na diverse duizenden kilo
meters optredende verlies aan rem
mend effect op te vangen.
Van de 41 geëxposeerde merken
zijn er 22 van Nederlands fabri
kaat, zeven van Italiaans en zes
van Duits en één uit de 'anden
Joego-Slavië, België. Japan, Oos
tenrijk, Zweden en Frankrijk.
