ANZIBAR REPUBLIEK
SULTAN GEVLUCHT
Golf van prijsstijgingen
spoelt over ons land
Nieuwe bewind is
links georiënteerd
Vernietigend rapport
over sigaretten roken
Rust in Panama na
nieuwe onlusten
„DE MINISTER IS
BENIEUWD
Bliksemsemopstand op eiland
Zeventig doden
bij gevechten
in Calcutta
Deskundigen in Ver. Staten
achten bestrijding nodig
IET BLIJFT
J BIEZEN
WEERBERICHT
VEELAL MEER DAN TIEN PROCENT
eet U
Fidel Castro
in Moskou
(0Ü(/ Qfy&U tvs
LEIDSCH «IDAGBLAD
scteur: E. A. E. van Dishoeck
wfdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f0.78 per wee*,
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Op het Afrikaanse eiland Zanzibar, dat nauwelijks een maand
ereleden onafhankelijkheid verwierf, is zondag de macht overge-
ior|omen door de hoofdzakelijk Afrikaanse oppositie. Op
standelingen braken het verzet van de politie snel. Zodra de sul-
*n en zijn premier, sjeik Mohammed Sjamti, van het eiland wa-
en weggevlucht, werd de republiek Zanzibar uitgeroepen en
en nieuwe regering gevormd met sjeik Karoeme als president.
Op een na alle leden van de
(euwe regering zijn leden van
t Afrikaanse Sjirazi-partij. De
linister van Buitenlandse Za-
fcn en Defensie, sjeik Baboe, is
rider van de uiterst-linkse
lemma-partij. De Oemma werd
brige week verboden door de
mvergeworpen regering, die
bder Arabische leiding stond,
loewel de Arabieren slechts
5 procent van de bevolking uit-
laken. hebben zij tot dusver een
verheersende rol in het land
tspeeld.
Veel bloed is er tijdens de opstand
et vergoten. Zeshonderd opstande-
igen overvielen 's morgens twee
lighuizen en namen alle wapens
ee. Vervolgens maakten zy zich
feester van de politiebureaus, de
lenbare gebouwen en het vliegveld,
aar gisteravond werd meegedeeld,
|n drie personen omgekomen en 24
fwond.
Zanzibar, dat vooral specerijen pro-
kc??rl. beslaat 2.650 m2. Er wonen
10.000 mensen, van wie vijfhonderd
Uropeanen.
Noodtoestand
Het republikeinse bewind heeft in-
iddels de noodtoestand afgekon-
gd. Alle vreemde schepen moeten
ïlten de territoriale wateren blyven.
en Amerikaanse torpedobootjager
g voor de kust om Amerikaanse ge-
nnen aan boord te nemen. Het me-
mdeel van de Amerikanen werkt by
:n Amerikaans station om signalen
in kunstmanen op te vangen. Het
ritse oorlogsschip „Owen" was van-
ihtend van Zanzibar onderweg om
'iehonderd Britse gezinnen te eva
leren.
de beweging van Afrikanen en van
een groepering van uit Perzië af
komstige bewoners van Zanzibar. Ka
roeme is een van de weinige Afri
kaanse staatshoofden die alleen de
taal van zijn land spreekt, namelijk
het Swahili. Zijn Engels is bijzonder
gebrekkig.
„Cuba"
In Londen gelooft men. dat het
nieuwe links-gerichte regime zich
economisch en politiek op Moskou of
Peking zal gaan oriënteren. Hoewel
het nog te vroeg ls voor een vast
staande slotsom, is het niet uitgeslo
ten dat Zanzibar het „Cuba" van Af
rika zal worden.
In dat geval zou dit de eerste com
munistische staat zijn binnen het
Britse Gemenebest, dat hierdoor voor
worden ge-
unieke problemen zou
plaatst.
De staatsgreep heeft de in Londen
met veel moeite verkregen regeling
ongedaan gemaakt en wordt zelfs
door sommige beschouwd als een
rechtstreeks gevolg van het onrealis
tische constitutionele plan dat op 26
september in Londen tot stand kwam.
De oppositieleiders die nu de macht
h^bb^n gegrepen, werden destijds
door het Britse koloniale bestuur de
grootste moeilykheden in de weg ge
legd om naar Londen te komen.
Zij hebben herhaaldelijk verklaard
dat zij de vorige coalitie-regering als
onvoldoende beschouwden.
Jacqueline Kennedy heeft in
een kantoor van het Witte Huis
afscheid genomen van een groep
vrijwilligers, die haar hebben bij
gestaan bij het beantwoorden
van de post. welke zij heeft ont
vangen na de moordaanslag op
haar echtgenoot. Buiten ge
komen drukte zij vele handen
van mensen, die haar wilden be
groeten.
Sjeik Mohammed Shamte Ha-
madi. de thans verjaagde minis
ter-president van Zanzibar.
Volgens Radio-Zanzibar heeft de
[gezette premier, sjeik Sjamti. zich
treid verklaard af te treden, mits hij
et zijn gezin een vrygeleide krijgt,
e sultan zou op weg zijn naar Mom-
By botsingen tussen hindoes en
moslims in en om Calcutta zfjn de
afgelopen dagen meer dan zeven
tig mensen om het leven gekomen.
De ernstigste ongeregeldheden de
den zich zaterdag voor. toen zestig
doden vielen. De gevechten waren
uitgebroken na berichten uit het na
burige Oost-Pakistan volgens welke
hindoes en moslims daar slaags wa
ren geraakt.
Bij nieuwe plunderingen en
brandstichtingen kwamen zondag in
totaal elf personen om het leven,
onder wie drie treinreizigers die wer
den gedwongen uit te stappen. Zy
werden doodgeranseld. Brandweer
lieden moesten gisteren optreden in
tweehonderd gevallen van brand
stichting. Ambulancewagens vervoer
den meer dan 110 mensen naar zie
kenhuizen die by schiet- en steek-
partyen waren gewond.
Indiase militairen hebben gister
avond in de woelige delen van Cal
cutta de macht in handen genomen
om voortzetting van de ongeregeld-
heden te voorkomen. De Indiase mi-
Een Amerikaanse commissie I toe- naarmate men langer en meer nister van Binnenlandse Zaken.
van HeskunHinen i, van nnrtWI r<M,k' 'n wanner mm Nanda, die zondag in Calcutta aan-
van deskundigen is van oordeel, mel rokPn stopt„, kwam veridaarde dat zyn „.gering
dat „het roken van sigaretten 1 De dodelijke afloop by aandoenin-
een dermate qroot qevaar voor Ken *.an de hartkransslagader een
ii V 1 ii van de voornaamste doodsoorzaken
de gezondheid betekent, dat het |n de V.S. was bij sigarettenrokers
70 pet hoger dan by anderen.
9 Slot pag. 2
nemen van passende bestrij
dingsmaatregelen gewettigd is.
Voor sigarettenrokers is het ri
sico van longkanker negen a tien
maal groter dan voor niet-ro-
kers. Voor zware rokers is dat
het twintigvoudige. Rokers
s kind op Zanzibar Na een moei- van pijpen en sigaren lopen eer-
Jee jeugd, waarin hij o.a. matroos der de kans longkanker te krij-
8s. was hy werkzaam in de vakbe-
tging. In 1957 werd hy voorzitter 9en "an H'Ct-rokers, doch deze
in de Sjirazi-party, een coalitie van kans is veel geringer dan die van 1
sigarettenrokers. Het roken van
sigaretten vormt een belangrijke
factor bij het ontstaan van kan
ker aan het strottenhoofd en
voorts bestaat er verband tussen
roken en het ontstaan van kan
ker aan de slokdarm, aldus het
rapport.
vastbesloten is zo snel mogeiyk een
einde te maken aan de gevechten.
In een verklaring van de regering
van West-Bengalen, de deelstaat
waarin Calcutta ligt. werd gezegd dat
sinds zaterdagavond tweeduizend
mensen waren gearresteerd.
ITan onze weerkundige medewerker)
~~fr was vanochtend in ons land
sprake van een win tercocktail. Een
Ilage drukgebied boven het Engelse
kanaal, dat langzaam naar het
'westen wegtrekt, veroorzaakte in
Limburg en het grootste derf van
Brabant veel yzel met als gevolg,
spiegelgladde wegen. In het westen
viel de neerslag in de vorm van
sneeuw en in het noorden kwam.
eindelyk na vyf dagen, de zon er
imlweer door.
gissingen meldde vanmorgen een
temperatuur om het vriespunt. De
«.(Bilt en Twente min negen, Gronin
gen min acht graden Celslus.
Jet neerslaggebied, dat langzaam
BJnaar het westen wegtrekt, kan van-
In Amerika is het roken van siga
retten ook de voornaamste oorzaak
van het ontstaan van chronische van Portoricaanse afkomst doodge-
De nieuwe onlusten die in de
nacht van zaterdag op zondag
zowel in Panama-Stad als in Co-
Ion. aan de Atlantische kust. zijn
uitgebroken, hebben drie doden
geëist en een aantal gewonden.
Volgens niet-bcvestigde berichten
zouden twee Amerikaanse militairen
bronchitis en het verhoogt het gevaar
om aan deze ziekte te overlijden. Er
sterven niet veel niet-rokers aan
bronchitis. Voorts Is gebleken, dat ro
ken een veel belangryker oorzaak
voor het ontstaan van chronische
bronchitis is dan het hy tyd en wyie
inademen van b.v. door uitlaatgassen
besmette lucht.
Dr. Luther L. Terry, ..surgon gene
ral" van de Verenigde Staten, die de
commissie heeft gevormd om de ge
volgen van roken voor de gezondheid
te bestuderen, verklaarde tegenover
journalisten: „Ik kan de commissie
daag in het westen en midden van j verzekeren, dat wy spoedig stappen
Ilons land naast sneeuw plaatselyk J -*-■«-
ook nog wat yzel brengen.
Jp iets langere termijn bezien mag
••worden verwacht, dat bij de aan
wezigheid van een sterk hogedruk-
centrum bij IJsland na morgen met
nneen noordoostenwind weer iets
koudere lucht wordt aangevoerd,
j zodat deze vorstsituatie zeker tot
na het midden van de week blyft
I voortduren.
schoten zyn toen zy op het punt
stonden, naar de zyde van de Pana
mese betogers over te lopen.
De ongeregeldheden in Colon ont
stonden toen zaterdagavond schoten
werden gewisseld tussen Panamese
sluipschutters en Amerikaanse mili
tairen. De betogers wierpen ook Mo-
lotow-cocktails naar een hotel
Zondagochtend heerste er weer
rust in Panama-Stad waar leden van
de Panamese nationale garde thans
de Amerikaanse militairen hebben
vervangen by het patrouilleren op
sommige punten aan de grens tussen
Panama en de kanaalzone.
Op aanraden van de speciale afge
zant van president Johnson. Thomas
Mann. hebben de Amerikanen nog
een gebaar tegenover de Panamezen
gemaakt: van de openbare gebouwen
in de Panama-kanaalzone moeten
voortaan naast de Amerikaanse vlag
de Panamese uitgestoken worden.
Deze maatregel geldt ook voor het
Amerikaanse lyceum in Balboa. waar
de Amerikaanse scholieren donderdag
het incident veroorzaakt hebben, dat
het sein was voor het begin van de
onlusten.
zullen doen om vast te stellen welke
maatregelen de openbare gezondheids
dienst dient te nemen". De commiss'e
noch dr. Terry gingen op de aard van
de eventueel te nemen maatregelen
in. De commissie kwam tot de con
clusie dat het roken van sigaretten in
verband staat met een hoger sterfte-
cyfer hy een aantal ziekten.
„Gezien de voortdurende en toe
nemende bewijzen uit vele bronnen",
aldus het rapport van de commissie,
„is de commissie van oordeel, dat het
roken van sigaretten in aanzienlijke
mate bijdraagt to( de dood als gevolg
van benaalde ziekten en het sterfte
cijfer in het algemeen. In vergelij
king met het roken van sigaretten
bleek het sigaar- en pyproken van
dl j i w einig betekenis".
De Bilt verwacht van heden- tot l gevolgen van het roken van si-
porgenavondveel bewolking met earetten overtreffen verre alle andere
Waatselijk wat sneeuw of onderkoel- factoren dle tot longkanker leiden.
Ie regen en ook hier en daar mist Df KeReven8 die betrekking hebben
ïwakke wind. Lichte tot matige vorst. i vrouwen, hoewel minder ultge-
(Opgemaakt om 11.15 uur) v -- -
im
ie PLAATSELIJK SNEEUW
14 JANUARI
Zon op: 843 uur; onder: 16.55^uur
breid, wiizen in dezelfde richting.
I „Het risico van longkanker neemt
kt Maan op: 8.35 uur; onder: 16.:
e Hoogwater te Katwyk te 3 09
15.20 uur; laagwater te 11.14
23 30 uur.
[Dit nummer bestaat uit 14 pagina's)
Een beeld van de incidenten in
het gebied van het Panama
kanaal. Een gevecht om de res
ten van een verscheurde Pana
mese vlag.
Slot pag. 2 i
Een golf van prijsverhogin
gen is in de eerste dagen van
januari over ons land gespoeld.
Vele artikelen werden meer dan
5 procent duurder en in talrijke
gevallen werden prijsverhogin
gen van meer dan 10 procent
toegepast.
By een steekproef, waaraan enkele
tientallen huisvrouwen hun mede
werking verleenden, bleek dat van
de 170 gecontroleerde artikelen en
diensten, die tot de normale levens
behoeften mogen worden gerekend,
er in een week tyd ruim 100 duur
der waren geworden.
Enige voorbeelden van prysverho-
gingen. die werden geconstateerd in
verschillende winkels en over uit
eenlopende merken en kwaliteiten:
Boterkoekjes kwamen van 55 op
65, en van 65 op 85 cent per ons.
Vruchtengebakjes kwamen van 35 op
40 cent. Bonbons van f. 1,20 naar
f. 1.35 per ons. Ryst van 55 naar 59
per pond. Bakmeel van 75 naar 90
cent per pak. Kindermeel van 43
naar 47 cent. Jam van 95 cent naar
f. 1.05. Slasaus van 87 naar 97 cent
per fles. Nootmuskaat van 98 cent
naar 1,20 per 50 gram. Karbonade
van 55 naar 65. en van 48 naar
ct. per ons. Gehakt van f. 1.50 naar
f. 1,80, en van f. 2.00 naar f. 2.20
pier pond. Ham "van 65 naar 80.
van 68 naar 85 cent per ons. Zalm in
blik van f. 138 naar f. 1.60. Soep
balletjes van 39 naar 47 cent per
blikje Koffie werd in veel café's en
restaurants 5 k 15 cent duurder. Wol
len dekens stegen in sommige geval
len 25 k 28 t in prys. Haarden en
convectors werden 5% duurder.
Stofzuigers van f. 155 naar f. 162.50,
en van f. 119 naar f. 129. Televisie
van f. 825 naar f. 848. Zeem van
f. 4,95 naar f. 5,75. Afwasmiddel van
27 naar 29, en van 55 naar 59 cent.
Bleekwater van 23 naar 25 cent.
Tandpasta van 70 naar 75, en van
75 naar 80 cent. Toiletcreme van
f. 3.75 naar f. 4.50 per tube. Schoen
smeer van 35 naar 39 cent per doos.
Toiletpapier van 49 naar 52. en van
75 naar 90 cent per pak. Lucifers van
29 naar 31 per pak. Baby-olie van
95 cent naar f. 1.25. Celstof-luiers
van f. 1.35 naar f. 1.55. Haardohe
gemiddeld een halve cent p>er liter
duurder by afname van flinke hoe
veelheden. Glazenwasser tien cent
per raam duurder. Fietsenstalling
van 10 naar 15, en van 15 naar 20,
tarief voor bromfietsen van 25 naar
35 cent. Schoenmaker vyf k tien
procent duurder. Lessen en abonne
menten in vele gevallen tien procent
duurder. Pensionprijzen vyf cent
omhoog. Herenkapper zoals aange
kondigd 25 cent duurder, maar
dameskappers 40 k 75 cent. Schoe
nen in een enkel geval tien procent
duurder. .Regelmatige" prysverho-
gingen, die al met motivering waren
aangekondigd, zyn by de steekproef
merendeels buiten beschouwing ge
laten.
Gevraagd om commentaar zei een
woordvoerder van het ministerie van
Economische Zaken: „De zaak is nog
volop in beweging. Pas tegen het ein-
de van januari zal het vermoedeiyk
mogelijk zyn de bewegingen aan het
pryzenfront cyfermatlg aan te geven.
Wat dat betreft is de minister van
Economische Zaken even benieuwd
als wy allemaal."
By een groot levensmiddelenbedryf
met vele filialen in het land. zei
men, dat over ongeveer een derde van
het assortiment van 1000 artikelen
de pryzen had moeten verhogen.
De meeste verhogingen bedroegen
vyf a tien cent per artikel. Een
zesman van het Consumenten Con
tact Orgaan meende, dat met name
in de levensmiddelensector vele
fabrikanten nog afwachten om te
zien, waar de juiste middenweg ligt
tusen prijsverhoging en concurrentie*
mogelykheid.
Hy signaleerde zeer grote prysver-
hogingen op drogistery-artikelen, die
z.i. door de handel eigener beweging
worden ingevoerd. Het C.C.O. in Den
Haag, verzamelt prysmeldingen van
het publiek, die het ter controle
doorgeeft aan het ministerie van
Economische Zaken.
Koop het dan VERS kant
Alle ingrediënten Zijn reedt toegevoegd. Drie minuten In de
braadpan en het is klaar. Sfechts f l,2S per groet pak
Verkrijgbaar bij slagerijen,. met verkoop uit gekoelde toonbank,
VERPAKTE KANT EN KLAAR NAALTIfOLN
De pionier van de Chinese keukenr b» Nederland.
GORTMOLEN m DEN HAAG TEL. 185BS XZZ,
De Cubaanse premier Fidel Cas
tro is vanochtend vroeg per vliegtuig
in Moskou aangekomen voor een be
zoek. waarvoor premier Chroesjtsjow
hem had uitgenodigd. Dat de Cu
baanse leider naar de Sowjet-l'nie
zou komen, werd pas gisteravond be
kendgemaakt. In tegenstelling tot
andere officiële bezoeken werd de
aankomst op het vliegveld niet per
radio of televisie uitgezonden. Wel
waren arbeidersdelegaties met papie
ren Cubaanse en Russische vlaggen
naar het vliegveld gekomen. Ook
langs de 20 km lange weg naar het
centrum van Moskou hingen vlaggen
van de twee landen.
Premier Chroesjtsjow. president
Brezjnjow en andere Russische lei
ders. die de Cubaanse leider kwa
men afhalen, omhelsden hem. Er
klonken 21 saluutschoten
In het voorjaar van 1963 bracht
Castro een bezoek van ruim een
maand aan de Sowjet-Unie. Ditmaal
zal hy met Chroesjtsjow van
gedachten wisselen over „kwesties
van gemeenschappeiyk belang", zo
als ln een officieel communiqué is
aangekondigd. Ook zal hy met zyn
gastheer gaan jagen.
Uit het Leidsch Dagblad van t
f 11 January 1864: f
Naar men verneemt, is bij J
f het Zeeuws Genootschap der i
Wetenschappen te Middel-
burg bereids antwoord inge
komen op het aan Z. M. den
Koning gerigt verzoek tot af
schaffing der doodstraf. De
Minister van Justitie zoude
namens Z. M. hebben te ken
nen gegeven, dat deze be
langrijke aangelegenheid bij
een wijziging der strafwet- f
J geving een punt van ernstig f\
- onderzoek zoude uitmaken.
J Ds. F. H G. van Iterson, J
t rustend predikant der Neder-
f duitsche Hervormde gemeen-
t te alhier, bevestigde op Zon-
l dag 20 December l.l. zijn
t zoon, de kandidaat J. E. van
l Iterson, op een plegtige en
l indrukwekkende wijze als
l predikant bij de Hervormde
l Gemeente te Giethoornmet
p eene leerrede over Hebr. XII: J
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 13 JANUARI 1964
No. 31159
