Amerika's president gaat
in V.S. bestrijden
Verpleegtarieven van
ziekenhuizen verhoogd
u
O
6
V
Ontsnapte gevangene
keert terug naar cel
Automatisering en
3 rassenvooroordeel
i veelal de oorzaak
E
R
P
A
P
R
U
R
A
A
G
Carel Uriels ging
weer op de vuist
UWELVAARTSMEDAILLE HEEET EEN KEERZIJDE
economen
I an tien tot twaalf procent
'N azi-eclitgenoot
„geen held"
WOORD GEHOUDEN
Twee keer
bellen
In Den Haag
Zeven mensen
dakloos door
felle brand
Weer enkele
lichaamsdelen
gevonden
Twee kwamen
niet terug in
West-Berlijn
leitws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 8 JANUARI 1964
No. 31155
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoecx
[hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f. 0.78 per wees.
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
aq
h
Hl (Van onze correspondent in Wassington)
President Lyndon Johnson zal de armoede te lijf gaan, zoals hij
vandaag aankondigde in zijn boodschap over de .state of the
Union", uitgesproken in een gemeenschappelijke zitting van de
Senaat en het Huis van Afgevaardigden. Overheidsmaatregelen
iter bescherming van de laagste inkomensgroepen krijgen voor-
II rang. Er zijn honderden miljoenen dollars nodig om een begin te
■maken met het lenigen van de nood van miljoenen Amerikanen.
,iWant die is er nog steeds, niettegenstaande het feit, dat de mi
ll nister van Handel en andere woordvoerders van de regering
juist bekend hebben gemaakt, dat het Amerikaanse bedrijfsleven
Iin 1963 merkbare vooruitgang heeft geboekt. In de afgelopen drie
jaar i9 het gemiddelde inkomen met 300 dollar per persoon om
hoog gegaan. Gemiddeld verdient iedere Amerikaan vrouwen
en kinderen meegerekend nu 2500 dollar per jaar.
jaar met sprongen omhoog gegaan.
De als barometer voor de stand der
economie zo belangrijke automobiel
industrie sloeg in 1963 het eene re
cord na het andere. In november al
leen werden 750.000 auto's en vracht
wagens geproduceerd, meer dan in
enige vroegere novembermaand.
Veelzeggende
conclusies van
Het bruto nationale produkt be
droeg in 1963 584 miljard dollar. Dat
getal zegt op zichzelf wellicht weinig,
maar het betekent een groei van 30
miljard dollar of ruim 5 procent in
vergelijking met 1962. Prijsstijgingen
iverklaren deze groei maar ten dele.
Laat men die buiten beschouwing,
dan is de groei toch altijd nog bijna
procent. De bedrijfswinsten zijn
'sinds de economische terugval van
1961 met 30 procent gestegen. In 1963
alleen steeg de brutowinst van alle
f bedrijven tezamen met 10 procent,
i De totale brutowinst beliep 50 mil
jard dollar. In de belangrijkste in
dustrieën gaat het goed. De staats-
nijverheid werkt wel niet op volle
1 '--i-
De minister van Handel heeft ove
rigens niet nagelaten op enkele
zwakke plekken te wijzen: de nog al
tijd omvangrijke werkloosheid, in
dustrieën die niet op volle kracht
werken, de afvloeiing van dollars
naar het buitenland. Maar het alge
mene beeld, dat de minister gaf is
het totaal aan geproduceerde goede
ren en diensten, het totale aantal te-
werkgestelden, de gemiddelde koop
kracht, de bedrijfswinsten. En die
liggen alle op een hoger niveau dan
ooit tevoren!
Achter dit algemene beeld van wel
vaart gaat echter veel armoede schuil.
Niet zonder reden meent president
Lyndon Johnson dat de welvaart van
de meerderheid niet tot gevolg mag
hebben, dat men de ontberingen van
de minderheid vergeet. Want de ont
beringen bestaan en ze raken veel
meer Amerikanen dan men wel
denkt.
„Armoede" is uiteraard een rela
tief begrip. Politici en sociologen zijn
het er lang niet over eens wat men,
gemeten met Amerikaanse maatsta
ven. eigenlijk onder armoede moet
verstaan. Niemand betwist echter, j
dat ze afgemeten moet worden naar I
wat men. in het kader van de Ame
rikaanse levensgewoonten en levens
mogelijkheden, als een aanvaardbaar
bestaansminimum moet beschouwen.
Een commissie van gezaghebbende
economen kwam onlangs, na zorg
vuldige analyse, tot de slotsom, dat
20 miljoen Amerikanen, dat wil zeg
gen 1 op de 10. zo arm zijn, dat ze
zich noodzakelijke levensbenodigd- i
heden moeten ontzeggen. Nogmaals j
26 miljoen leven op de grens van een
redelijk bestaansminimum. Uitdruk-
kelijk voegt de commissie eraan toe
dat deze cijfers op voorzichtige ra- j
minden berusten.
Niet overal heerst armoede. Ze Is
vooral te vinden in een aantal nood- I
lijdende gebieden. De kolenmijnen
vormen daarvan een sprekend voor-
bee'd. De mechanisering in de kolen-
winning heeft vele tienduizenden
mijnwerkers blijvend werkloos ge
maakt Er zijn hele streken, in West-
Virginia. in oost-Kentucky en in an
dere deelstaten, waar men de schrii-
"ondste armoede om zich heen ziet.
Honger en wanhoon waren er rond.
Tn sommige nrovmeies leeft een derde
deel van de bevolking van levensmid
delen, die van overheidswege gratis
uit de enorme voedseloverschotten
worden verstrekt.
De toestand van het grote leger
behoeftigen schijnt voort te vloeien
uit speciale omstandigheden: huids
kleur, ouderdom, gebrek aan onder
wijs en vakscholing. Wat de aanwijs
bare „noodlijdende streken" betreft
vloeit werkloosheid en armoede dik
wijls voort uit vergaande mechani
sering in of verval van bepaalde in
dustrieën. Dit element krijgt nog
meer accent omdat sommige steden
en streken afhankelijk zijn van één
grote industrie. Het ontbreken van
economische verscheidenheid heeft
tot gevolg dat een stad plotseling tot
een noodlijdend gebied wordt als de
enige daar gevestigde grote indus
trie of andere werkgever het bedrijf
sluit of verplaatst of op grote schaal
tot geautomatiseerde werkmethoden
overgaat.
9 Slot pag. 2
toeren, maar de omzet is toch dit
Nicht van Dior
is ontgoocheld
De nicht van de overleden Franse
I modekoning Dior. Frangoise Dior.
die drie maanden geleden in het
J huwelijk trad met de Engelse fas-
cistenleider Colin Jordan, is vol-
I gens Franse krantenberichten ont
ij goocheld in Parijs teruggekeerd.
„Ik dacht een held te trouwen", zo
verklaarde zij tegenover journalis-
1 ten, „maar ik heb slechts een doc
trinair op pantoffels aangetrof
fen". Frangoise wil zich laten schei
den. Haar familie had zich, na
haar opzienbarend huwelijk met
Jordan, van haar gekeerd.
Frangoise zei gisteravond, dat zij
haar advocaat had verzocht ^een
I echtscheidingsproces te beginnen.
„Mijn man kan zeggen en doen wat
hij wil. Mijn besluit staat vast. Ik
wil scheiden", zo zou ze verder ge
zegd hebben.
Frangoise vond dat haar man niet
tegen zijn taak was opgewassen en
een burgermannetje was gewor
den.
Zil liet ook nog weten, dat ze tegen
'het kolonialisme was en zich uit de
„actieve nolitiek" wilde terugtrek
ken. Zij zou het rassenvraagstuk
nu op een onpartijdiger en gron
diger manier gaan bestuderen en
daarom wa„ ze van plan „terug te
keren naar de bronnen van de be
schaving" en meer te gaan reizen.
„Het tijdperk van Hitler is het slot
eeweest van de periode der krijgers,
nu ieven wij in de dageraad van de
periode der tovenaars" besloot zij.
(Van onze Haagse correspondent!
Na vier dagen by zyn gezin te
I zyn geweest heeft de 28-jarige ge-
I vangene, die in Venlo ontsnapte,
zich gistermiddag vrijwillig aan de
strafgevangenis in Scheveningen ge
meld. Om kwart voor vier reed hij,
samen met familie in een blauw per-
sonenbusje, de Pompstationsweg op.
I „Ik heb gezien, dat Annemarie en
de kinderen het goed maken
zei hij. Toen kuste hij zijn vrouw,
streek zoon Arnold (5) door het haar
I en stapte naar de poort. Een keer
bellen was niet voldoende. Pas na de
tweede keer werd opengedaan.
ondanks dat telegram in de nacht
van maandag op dinsdag nog een al
lerlaatste poging gedaan heeft om de
voortvluchtige te pakken te krijgen.
Op diverse plaatsen in de stad klopte
men echter tevergeefs aan, want de
man kon zich in het nachtelijk duis-
j ter aan een arrestatie onttrekken.
I Gisterochtend zou hij per trein
j naar Den Haag terugkeren, doch dit
I plan» werd gewijzigd, omdat hij het
niet wilde riskeren, dat hij onderweg
toch nog zou worden opgepakt.
Daarom vertrok hij pas rond het
I middaguur per auto uit Venlo, ver
gezeld van zijn vrouw en zijn moe
der.
Telegr
ton
En daarmee had de man zich aan
zijn „afspraak" gehouden. Na zijn
j ontsnapping vorige week vrijdag
stuurde hij een Venlose Courant een
brief, waarin hij schreef zich dins
dag te zullen melden. Maandag stuur -
I de hij de gevangenisdirecteur een
telegram, waarin hij schreef terug te
zullen komen, en in een gesprek met
onze correspondent verklaarde hij i
een derde maal zich niet aan zijn j
gevangenisstraf te willen onttrekken.
De man had kans gezien te ont-
I snappen, toen hij onder geleide af-
I scheid mocht nemen van zijn over-
leden pleegvader, die in de dodenka- i
pel van een Venlo's ziekenhuis lag J
opgebaard.
I Van de tien maanden na een ver- I
oordeling wegens diefstal van dui-
i ven, moet hij er nog zeven uitzitten.
Zijn echtgenote verwacht volgende
maand het vierde kindje.
Nog gezocht
Onze Venlose correspondent voegt
hier aan toe, dat de politie in Venlo
In een pension aan de Bierkade In
Den Haag brak gisteravond een felle
brand uit, nadat een oliekachel de
fect was geraakt. De pensionhoud
ster, haar pleegzoon en vijf gasten
werden dakloos.
Eén kamerbewoner kon zich nog
maar net in veiligheid brengen. Hij
vluchtte door een raam het dak op.
Bij het blussingswerk werd de on
der commandant van de Haagse
brandweer, commandeur A. C. Gil-
liamse, gewond. In dichte rook stap-
r.e hij op tien meter hoogte door een
lichtraam. Met een snee in de knie
is hij voor behandeling naar een zie
kenhuis gebracht. De pensiongasten
hebben niets van hun bezittingen
kunnen redden. Na het blussingswerk
is het huis gedeeltelijk gesloopt.
Verwacht wordt, dat de ministe
riële goedkeuring per 1 februari zal
afkomen. Particulieren moeten de
verhoogde prijzen echter nu al be
talen. Wanneer de eventuele extra
verhogingen in Leiden worden bere
kend. is nog niet bekend. Dit zal
vermoedelijk nog wel geruime tjjd op
zich laten wachten.
Voor de verplicht-verzekerden is de
ziekenfondspremie met ingang van
1 januari reeds verhoogd van 4,6 naar
5 Waarschijnlijk zal. mede ten
gevolge van eventuele extra prijsver
hogingen de premie in de loop van
het jaar nog verder stijgen.
Problemen
De stormachtige ontwikkeling van
de geneeskunde stelt de ziekenhuizen
voor reusachtige problemen. Teneinde
de mogelijkheden van de moderne
klinische geneeskunde aan de gehele
bevolking ten goede te laten komen,
is een groot nieuwbouw- en moder
niseringsprogramma nodig. Er wor
den thans over het gehele land plan
nen voor ziekenhuisbouw uitgewerkt,
die rond twee miljard gulden aan in
vestering zullen vergen. Wil dit be
taalbaar blijven, dan moet er zeer
De verpleegprijzen van de ziekenhuizen zijn sinds 1 januari met
10 tot 12 procent verhoogd. Dit vooruitlopende op de inmiddels
aangevraagde ministeriële goedkeuring. Deze verhoogde prijzen
zijn in hoofdzaak een gevolg van de stijging van lonen, prijzen en
afschrijving op gebouwen, installaties en inventaris. Een belang
rijk factor is ook de stijging van het aantal verplegenden per
patiënt.
Het is in Leiden te verwachten
dat de ziekenhuizen na de „nor
male" vehoging, later ook een ex
tra verhoging zullen toepassen.
Waarschijnlijk zullen de tarieven
in Leiden ongeveer 20% hoger
kamen te liggen dan de prijzen van
het vorig jaar.
Deze extra verhoging is mede te
wijten aan het betrekken van het
nieuwe Diaconessenhuis, waar de
kosten voor het verplegen door de
goede outillage en de kostbare in
vesteringen hoger liggen dan in de
bestaande ziekenhuizen. Aangeno
men mag ook worden, dat de prijzen
in het Academisch Ziekenhuis
naast de normale verhoging wegens
de gestegen kosten verder worden
opgetrokken.
Prinses Beatrix heeft gisteren
in de Ridderzaal in Den Haag
de opening bijgewoond van het
internationale studentencongres
over de ontwikkeling van Latijns
Amerika in het licht van de
Europese integratie. Bij haar
aankomst kreeg de Prinses bloe
men van een studente uit Chili.
(Van onze Eindhovense
correspondent)
In de Zuid-Willemsvaart onder
Keidonk, gemeente Erp, werden gis
teren enkele menselijke lichaamsde
len drijvende gevonden, te weten
een hoofd, een arm en een been en
een romp. De delen wei-den opge
haald en naar de morgue van de
politic in Eindhoven gezonden, waar
door de technische recherche van
de Rijkspolitie in Den Bosch iden
tificatie verricht zal worden. Enke
le weken geleden werden in de Zuid-
Willemsvaart onder Beek en Donk
reeds een arm en een been gevon
den. Vermoedelijk heeft men de
lichaamsdelen gevonden van een
reeds enige tijd vermiste Helmonde
naar. Uit het onderzoek van het ge
vonden hoofd is gebleken, dat de
vondst niets te maken heeft met de
indertijd verdwenen Eindhoven-
se natuurkundige dr. Minnaert.
deskundig en efficiënt worden ge
bouwd. Ook de exploitatie van de
ziekenhuizen moet zeer doelmatig
worden gevoerd, terwijl de verpleeg-
prijs per dag zorgvuldig dient te
worden bewaakt.
Doel ma tin
De Nederlander heeft in 1963 on
geveer vijf procent van het nationaal
inkomen aan het geheel van zijn ge
zondheidszorg besteed (in 1958 was
dat 4.4 procent). In vergelijking met
de andere Europese landen en de
V.S. kan hieruit worden geconclu
deerd dat de Nederlandse gezond
heidszorg doelmatig werkt. Op grond
hiervan is een onderzoek naar de
efficiëncy in de ziekenhuizen niet
nodig, wel in verband met de vraag
of de continuïteit van de dienstver
lening in de toekomst kan worden
gegarandeerd op de wijze zoals die
thans gebeurt.
De ontwikkeling in de komende
15 jaar zal de ziekenhuizen dwingen
een organisatie- en efficiency-onder-
zoek in te stellen. Volgens de gege
vens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek zal er in 1968 geen
sprake meer zijn van de groei van de
vrouwelijke beroepsbevolking in de
leeftijd van 15 tot 24 jaar. Na dat
jaar zal die groei negatief zijn, zodat
er moeilijkheden kunnen ontstaan bij
de werving van verplegenden. Hier
op dient men zich thans reeds te
bezinnen.
7^4
WINNAARS
sf)
-1
UJ
KI
PI
KI
KI
D
-
m
Z
r
a
z
O
z
O
ui
m
V
o
N3Zr,yd N3Q1D9
Hoewel er een reeks vrije da
gen achter de rug ligt, hebben
wij tot dusver nog slechts enkela
tientallen oplossingen ontvan
gen van de tiendelige kerstprijs
vraag, waarvoor de inzendings
termijn vandaag over een week
sluit. En daarbij waren slechts
vier inzendingen, die oplossingen
van alle tien puzzels bevatten!
Overigens is het bepaald niet
nodig, alle puzzels op te lossen
om voor een van de 74 prijzen In
aanmerking te komen.
Denkt U erom: niet te laat in
zenden. Volgende week woens
dag sluit de inzendingstermijn
onherroepelijk.
Dank zij de steun van acht
landen verrijst uit de modder in
de omgeving van het vorig jaar
door een aardbeving verwoeste
Skopje in Joego-Slavië een dorp
van meer dan duizend flatwonin
gen. In enkele van dergelijke
dorpen zullen nog dit jaar alle
overlevende inwoners van het
voormalige Skopje een onderdak
hebben gevonden.
WEERBERICHT
RUSTIG WEER
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Veel bewolking met op vele plaat
sen mist. Overwegend droog weer.
Zwakke wind en weinig verandering
in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
9 JANUARI
Zon op: 8.46 uur; onder: 16.48 uur.
Maan op: 3.27 uur; onder: 13.28 u.
Hoogwater te Katwijk te 11.26 uur.
Laagwater te 6.53 en 19.23 uur.
(Dit nummer bestaat uit 14 pagina's) I
Twee inwoners van West-Berlijn,
die gedurende Kerstmis en Nieuwjaar
Oost-Berlijn bezochten, zijn niet te
ruggekeerd. Een van hen, de 21-ja-
rige Wolfgang Klempel, is door de
Oostduitsc politie gearresteerd Aan de
Westberlijnse politie is meegedeeld,
dat hij wegens „overtredingen" wordt
vastgehouden. De tweede niet-terug-
gekeerde is de 21-jarige Detlev Swo-
ba. van wie elk spoor ontbreekt.
Een derde, 25-jarige Westberlijner
is gisteren teruggekomen na ander
halve dag door de Oostduisters te
zijn vastgehouden. Hij was in de
nacht van zondag op maandag ge
arresteerd. omdat hij volgens getui
gen in dronken toestand zijn even
eens beschonken broer naar West-
Berlijn trachtte te smokkelen.
Een Oostberlijns echtpaar en zijn
drie zoons van 24. 14 en 9 jaar zijn
er gisteravond in geslaagd van Oost-
naar West-Berlijn te vluchten. Het
gezin had ongemerkt een huis kun
nen binnenglippen, dat grenst aan
Westberlijns gebied. De vijf wisten
de dichtgemetselde ramen van het
onbewoonde huis open te breken en
lieten zich toen langs een touw naar
beneden zakken op Westberlijnse bo
dem. De vrouw brak haar linkerenkel,
de anderen bleven ongedeerd. Kort
na de ontsnapping verschenen er
Oostduitse grenswachten voor de ra
men van het huis die het touw naar
binnen haalden
9 Slot pag. 2
Carel Briels, die zich regisseur van massaspelen" noemt, fs
gisteravond weer op de vuist geweest. Ditmaal met een journalist.
Zoals bekend, gaf de heer Briels
tijdens het vorig jaar door hem ter
ere van 150 jaar Koninkrijk georga
niseerde maar mislukte„Water-
loo"-festyn een Nijmeegse huisarts
een stomp. De Arnhemse politierech
ter veroordeelde hem daarvoor in
november tot 100 gulden boete en een
i voorwaardelijke hechtenisstraf van
een week.
I Dat deze „Waterloo"-affaire de
j heer Briels nog steeds dwars zit,
I bleek gisteravond. De nieuwe vecht
partij, waaraan nu ook de 17-jarige
zoon Rutger Carel Briels deelnam,
werd eveneens veroorzaakt door dit
oud zeer.
Nieuwjaarswens
Ditmaal had journalist Johan Ei
lander. schrijver van de nieuwjaars
wens, die zaterdag in de Nijmeegse
stadsschouwburg werd uitgesproken
door leden van de Toneelgroep Thea
ter, het ongenoegen van Carel Briels
op de hals gehaald. In deze nieuw
jaarswens werd een overzicht gegeven
van het wel en wee in Nijmegen in
het afgelopen jaar. Natuurlijk werd
er ook melding gemaakt van het
mislukken van de viering van „150
Jaar Koninkrijk" in het Goffert-
stadion.
Aanklachten
Hoewel Carel Briels geen kennis
had genomen van de tekst, belde hij
gisteravond samen met zijn zoon bij
de auteur aar. om zijn beklag te doen.
Al heel gauw liep de woordenwis
seling uit op handtastelijkheden.
I Vader en zoon Briels zouden de
auteur volgens diens verklaring
hebben achtervolgd, toen hij pro
beerde te ontsnappen. Het zou daar
bij tot een handgemeen zijn geko
men, dat werd herhaald, toen zij hem
trachtten tegen zijn wil in de per
sonenauto van de regisseur te duwen.
Bij deze vechtpartijen werd de kle
ding van de journalist ernstig geha
vend en werd hij zodanig in zijn ge
zicht gewond, dat hij in een zieken
huis moest worden behandeld. Ook
de jonge Briels liep verwondingen op.
Beide partijen hebben een aan
klacht wegens mishandeling inge
diend en geven elkaar de schuld van
de handtastelijkheden.
Uit het Leidsch Dagblad van
J 7 January 1864:
i Mag men geloof slaan aan
i de mededeelingen van eenige
f Amerikaansche bladen, dan
l zouden er in Rusland gelijke
l petroleumbronnen zijn ont
dekt, als die welke in Pen-
sylvanië met zulk een goed
succes worden geëxploiteerd.
De Paus schijnt van plan
te zijn een verbond van
vriendschap te sluiten met
den President der Zuidelijke
Staten. Jefferson Davis. We-
derkeerig gewisselde brieven
vloeyen over van vriend
schappelijke betuigingen.
