Toonkunst-Orkest musiceerde
in een sterk opgaande lijn
DRIE MAAL BUITENLANDERS
EN DE NEDERLANDSE KERST
KERSTNACHT IN DE BERGEN
Bekwame prestaties
onder Chris erlioog
Warm wassen contra
i koude wasmiddelen
Scapino-ballet treedt op
voor president Johnson
Wilhelmina
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 18 december 1963
Derde blad no. 31140
dansritmen werden volkomen naar
de eis in het juiste tempo volgehou
den en het. illustratieve karakter
kwam welhaast visueel tot expressie.
Een ware bekroning van een concert,
dat overtuigend aantoonde in welk
een bloeiende welstand dit geselec
teerde ensemble zich thans bevindt.
Mede door de indringende en gewe
tensvolle Intenties van Chris Ver
hoog. die ruimschoots bewees tegen
i zijn zware taak opgewassen te zijn.
Onze stad mag van geluk spreken,
dat een ensemble als dit zich onder
zijn leiding tot zulk e«i hoogte heeft
weten op te werken.
Fr blijft echter helaas één ernstige
bedenking: de groep is beslist te
klein. Wij hopen, dat nog vele kun
dige instrumentalisten zich als lid
zullen aanmelden: men kan dan nog
meer verwachten dan op deze avond
al reeds tot uiting kwam.
Het auditorium betuigde op aller
hartelijkste wjjze zijn erkentelijkheid
door middel van een uitbundig, op
recht applaus.
Het gTote suceea zal zeker een sti
mulans voor de toekomst zjjn: wij
kunnen, wanneer men zó toegewijd
doorwerkt, nog vele interessante uit
voeringen tegemoet zien.
Het daan-oor noodzakelijke enthou
siasme is aanwezig!
H.
KRAPPE TONEELRUIMTE
IN AMSTERDAM
De wethouder voor de Kunstzaken
in Amsterdam mr. R. van den Bergh
heeft gisteravond tijdens de begro
tingsbehandeling enkele raadsleden
toegegeven dat de hoofdstad te krap
in zijn toneelzalen sit- Vooral de re
petities leveren vaak moeilijkheden
op. Fen speciaal probleem vormt de
drukke bespeling van de stads
schouwburg. waar naast het toneel
ook de Opera en het ballet een on
derdak moeten vinden. Mr. Van den
Bergh. zei dat B. en W., het pro
bleem erkennend, thans op zoek zijn
naar tijdelijke oplossingen.
Wethouder Van den Bergh ver
klaarde tenslotte dat men prof. dr.
H. L. C. Jaffé the onlangs werd be
noemd tot buitengewoon hoogleraar
in de gescliiedenis van de moderne
en hedendaagse kunst aan de Am
sterdamse Universiteit, wil betrekken
bij de wetenschappelijke adviezen
I voor de maseaDr. Jaffé was tot
1961 adjunct-directeur van de ge-
I meen/te musea.
Het Scapino-ballet is gistermiddag per KLM van Schiphol naar
New York vertrokken, waar het in de komende twee weken voor
de Amerikaanse jeugd en voor de nieuwe Amerikaans
president Lyndon Johnson zal optreden, een primeur die nog geen
enkel ander Nederlands gezelschap ten deel is gevallen.
Reeds maanden geleden was vast
gesteld. dat het Scapino-ballet in de
cember in het Witte Huis te Wash
ington zou optreden voor president
Kennedy en diens familie. De tragi
sche gebeurtenis in Dallas maakte
dit onmogelijk. Thans echter heeft
president. Johnson de organisatoren
in Amerika verzocht het Scaplna-
ballet voor hem en zijn familie te
laten optreden na beëindiging van
de officiële rouw. die tot het einde
van het jaar duurt.
Wel zou het ballet reeds op 30
december naar Nederland terug
keren. doch in verband met dit pre
sidentiële verzoek is de terugreis uit-
GEVOELENS van respect koesteren wij voor de prestaties van
het ..Leids Toonkunst Orkest", dat gisteravond onder direc
tie van Chris Verhoog in de Grote Pers van het museum ..De La
kenhal" concerteerde. De belangstelling voor dit invitatie-concert
was buitengewoon groot.
Veertigduizend gulden
voor paar kondelaars
Een paar rijk bewerkte Nederlandse
zilveren kandelaars van groot for
maat, met Leeuwarder keuren uit
1728. hebben f40.000 opgebracht op
de gisteren bij Paul Brandt te Am
sterdam begonnen tweedaagse vei
ling. De 75 cm hoge kandelaars
i uit de collectie antiek Nederlands zil-
l ver van mevrouw A. Vincent kwa-
j men in het bezit van een Nederland
se particulier. Dit was ook het geval
met een klein duinlandschap van
Salomon van Ruysdael (uit de collec-
tie Van Leeuwen Boomkamp te La-
kerstnacht geschreven verheffende ren», dat voor f29.000 werd geveild
opus te werk gegaan, met een stem-
In de Nederlandse pers is veel aandacht besteed aan opzienbarend was-
nieuws uit Amerika. Het betreft een koud-water-wasiniddrl dat door Lever
Bros. een zusteronderneming van de Sunlight-fabrieken, op de markt is
gebracht. Een spectaculaire gebeurtenis. Inderdaad, maar vooral typerend
voor de afwijkende wasgewoonte van de Amerikaanse vrouw, die pas na het
wassen bleekt.
gesteld tot zaterdag 4 januari. opda6
het ballet op donderdag 2 januari
in het Witte Huis de voorstelling
kan geven.
In New York gaat het uit 28
personen bestaande gezelschap onder
artistieke leiding van mevrouw Hans
Snoek optreden in de nieuwe Phil
harmonic Hall in het Lincoln Cen
tre. het toekomstig middelpunt van
theater- en kunstleven. Het publiek
zal gelfjk gemeld voornamelijk
uit schooljeugd bestaan.
Van liet gezelscliap maken om.
deel uit de Argentijnse danser Ar
mando Navarro, die tevens algemeen
assistent en dansleraar van de groep
is. Doris Catana. vroeger soliste in
het ballet van Markies de Cuevas.
Ine Rietstap. Bob Verbrugge en de
pianist Luctor Ponse. Als spreker bij
liet ballet maakt Walter Kous, di
recteur van de toneelgroep Cen
trum. de reis mee. Choreograaf is
Jan Rebel.
Kimstsoeiolojnsch
In ons land worden geheel anderei een wasmiddel dat steeds zijn vol-
sen gesteld: een wasmiddel dat ledige waswerking ontwikkelt, of het MUdlüCc 1111 lllll
CHRIS VERHOOG
tijdens zijn directie van
T oonkunst-Orkest
het
eisen gesteld: een wasmiddel dat
wast en tezelfdertijd bleekt. En daar
is warmte voor nodig. Hoe warm het
sop moet zijn? De Nederlandse huis
vrouw gaat af op de ervaring die
zij heeft met haar eigen was! De een
krijgt een prachtig resultaat als zij
sop maakt met water dat zo uit
boiler of geiser komt. Zij hoeft mis
schien niet eerst te weken. Een ander
doet dat wel en is bovendien gewend
haar was te koken! Weer een
ander broeit of doet het nog anders
Wat wij dan ook nodig hebben, is
ledige waswerking ontwikkelt, of hei
water nu goed warm. dan wel kokend
heet is.
Welk produkt is zó veelzijdig, dat
het aan die voorwaarden voldoet
Nederland hééft er een. Het is van
de Sunlight-fabrieken en het heet
OMO. Er is zeer veel gedaan om
OMO fe maken tot het beste wasmid
del voor de Nederlandse huisvrouw.
OMO garandeert haar een frisse,
witte was. OMO is HET. wasmiddel
voor het beste resultaat bij elke was-
temperatuur.
Wij willen niet verheien, dat de
inzet zwak uitviel. Het is dan ook
een riskante onderneming om te be
ginnen met het Vierde Branden-
burgse Concert van Joh. Seb. Bach,
oat zulke hoge eisen stelt. Mede
vermoedelijk als gevolg van zenuwen
waren aanvankelijk diverse onzuiver
heden aan te wijzen, speciaal in het
eerste deel. waarvan het tempo te
laag lag. Doch in het verder verloop
groeide de zekerheid aanmerkelijk en
toonden ook de solisten, t.w. de
fluitisten W. J. van Bent hem Jutting
en D. J Kuenen. alsmede de violist J.
p. den Herder, die eerst een onge
lijke indruk maakte, ten volle wat
rij waard waren. Het klavercimbel
werd oordeelkundig bespeeld door H.
P. Veldhuyzen. die ook in andere
werken betrouwbare steun verleende.
Er was in de vertolkingen een sterk
opgaande lijn aan te wijzen: Vivaldi
bleek vertegenwoordigd met zijn
weelderig melodieus „Concerto Ma-
drigalosco". waarin een warme,
harmonieuze strijkersklank open-
bloeide. gevolgd door diens Concert
voor fagot en strijkorkest-. Van
iemand, die zo ongeveer 600 concer
ten schreef is onmogelijk te ver
wachten. dat hij dit voortdurend ge-
Advertcntle
Verkoudheidsbacillen
2ijn als de dood voor
inspireerd deed. Dit is dan ook zeker
niet het geval in de door de fagottist
John Huber met fraaie, zangerige
toon geblazen fagotpartij, waarin hij
tevens een opmerkelijke vituositeit
kon demonstreren. Hij was. naar wij
menen, de enige vakman in dit ge
heel van amateurs, die zich in de
omspeling van hun beste zijde deden
kennen.
Echter: eerst na de pauze, vielen
de goede hoedanigheden van dit
deskundig door Chris Verhoog ge
leide ensemble, dat onder zijn be
wind een alleszins gelukkige uitbrei
ding heeft ondergaan, het duidelijkst
te onderkennen en het meest te
waarderen.
Dat was namelijk het geval in het
..Concerto per la notte di natale"
van Corelli. zeer toepasselijk geko
zen met het oog op het naderende
kerstfeest.
Wat hier gepresteerd werd, zowel
door het orkest als de solisten, t.w. de
eerste violist J. P. den Herder, die
zich thans eerst in zijn volle kracht
betoonde, de tweede violiste mevr.
W. J. StamVan der Staay. en de KLlHSL
cellist F. van Ham. kon ronduit de
toets der kritiek volledig doorstaan
In grote eenheid en met verzadigde
klank is men in dit speciaal voor de
mingsvolle Pastorale, waarin de
juiste sfeer uitmuntend getroffen
werd, tot besluit. Dit achtste concert
van de twaalf Concerti grossi van
Corelli. die in 1714 te Amsterdam
verschenen, heeft dan ook niet nage
laten diepe indruk te maken. Het
was frappant, tot welke hoogtepun
ten Chris Verhoog hier zjjn discipe
len wist op te voeren, gevolg ook van
het feit. dat hij met krachten kan
werken, wier ..amateurisme" een bij
zonder hoog niveau bereikt heeft.
De door Chris Verhoog gecompo
neerde „Ballade voor strijkorkest",
naar een gedicht van Jacques Pré-
vert „Pour toi mon amour" móest
hierop noodwendig wel een inzinking
betekenen. Het moderne idioom,
waarin deze compositie vervat is,
klonk niet bijzonder overtuigend,
bovendien deed het geheel althans
bij eerste aanhoren nogal verbrok
keld en gekunsteld aan. Veel sfeer
ging er niet van uit, al kreeg deze
ballade een alleszins te waarderen
vertolking.
Tot besluit de bekende suite ,,An-
tiche Danze ed Arie" van Respiglii,
die door de fijnzinnige bewerking dei-
oude muzieken en de doorzichtige
instrumentatie kostbare juweeltjes
zijn. vooral als zij zo stylistisch ver
antwoord, met muzikale overgave en
bezieling gespeeld worden, als dit
maal het geval was. De wiegende
HET kerstfeest is een gebeurtenis, waarvan de strekking niet
buiten de begripssfeer van een Moslim valt. Christus is niet
de zoon van God. zo meent de mohammedaan. Maar de historiciteit
van Christus staat vast. Worden Hij en de Maagd Maria niet in
de Heilige Koran genoemdStellig was hij een voortreffelijk mens
en een belangrijk profeet. Zoals Mozes er cén was en in later tijd
de grote Mohammed.
Al heeft Christus dan niet een centrale plaats als Heiland en
Verlosser het christelijke kerstfeest kon menig Moslim geens
zins onbegrijpelijk voor. En zeker niet een Jordaniër als dr. Fuad
S. Hamzeh (36). werkzaam bij de Arabische afdeling van de We
reldomroep. Want in Jordanië is Christus' geboorteplaats gelegen.
En dr. Hamzeh en zijn vrouw, nu eveneens in Hilversum werk
zaam. hebben enkele malen de nachtelijke mis in de Bethlchcmse
geboortekerk bijgewoond.
Fuad Hamzeh en zijn vrouw
Dr. FlIOft Hamzrll j "reareide plechtighmd b«refl*In ziin Jordaans gebleven en wat
die kerk staan drie altaren. Voor de Nederlands qeworden. Tussen
raamc.ïrotknlïdba,. /ia n.ial'.
is de alles omvattende en alle huizen
doordringende broederlijkheid der
Arabieren niet tevens een voortdu
rende aanslag op de privacy? De Jor
daniër. bij wie een mend zonder
kloppen of afspraak komt oplopen,
is geen meester meer van zijn tijd.
Werk. studie, uitstapje zij moeten
wachten zolang het de gast belieft te
toeven. Gastvrijheid is naast deugd
ook volstrekte plicht, met alles wal
er bijstaat.
Het bastion van het privé-leven. in
Nederland zo sterk, stelde deze juri
dische doctorandus van de universi
teit van Jeruzalem bij al zijn werk
voor de radio ln staat tot voortge
zette studie. Hij schreef een proef
schrift over internationale arbitrage,
waarop hij in Amsterdam bij prof.
Tammes is gepromoveerd
Jordaniër
Rooms-Katholieken. de Grieks-ortho-
doxen, de Armeense kerk. Drie
Een indrukwekkend gebeuren. Dr. j christelijke richtingen in één en het'
1/AiPlhrKCOOD Hamzeh zegt dat zonder ironie. En
Kcviv-'ivv*/ dat terwijl het voor buitenstaanders
Eeuwenoude
gebruiken geven
zelfde gebouw, niet zonder luidruch
tigheid elkaar overtroevend in de
toewijding aan één en hetzelfde
Christuskind.
In de meer wereldse kant van de
feestelijkheden willen de Jordaanse
Moslims trouwens wel delen. Dr.
Hamzeh zegt, dat de verdraagzaam -
I held in zjjn land groot is. „Ik heb
veel christelijke vrienden, er komen
j gemengde huwelijken voor, een van
mijn broers is getrouwd met een
1 christin". Het Jordaanse Kerstfeest
wordt gekenmerkt door een grote j
openheid, gerichtheid naar buiten.
..De mensen lopen op straat, zitten
bij de kerstbomen in de restaurants,
gaan bij elkaar op bezoek zonder dat
je eerst een afspraak moet maken".
deze twee zal hun hart steeds
balanceren. Ook als zij naar Jor
danië terugkeren waar juristen
schaars zijn. Dat is de lichte
tragiek van mensen, die het ver
mogen bezitten zich in meer le
vensverbanden thuis te voelen.
Deze Kerstmis vieren zij nog
in Hilversum, zo Nederlands als
het maar kan.
Op initiatief van de Nederlandse
Federatie van beroepsverenigingen
van kunstenaars en mede dank zij
een aanvang-subsidie van het Prins
Bernhard Fonds is thans in Amster
dam een kunstsociologisch studie
centrum ingesteld. Het is genaamd
,I)e dr. E. Boekman-Stichting', naar
de eerste die in ons land een weten
schappelijke studie schreef over
overheid en kunst: Dr. E. Boekman,
in leven wethouder van Amsterdam.
Er is een curatorium gevormd on
der voorzitterschap van prof. dr. J.
Pen.
De Stichting heeft tot doel het be
vorderen van 't contact tussen kun
stenaars enerzijds en het maat
schappelijke en culturele leven als
mede de overheid anderzijds en het
bestuderen en doen bestuderen van
vraagstukken, betreffende de maat
schappelijke aspecten van kunst en
kunstenaar.
Het secretariaat is gevestigd: Kei
zersgracht 609 Amsterdam. Tot di
recteur van de dr. E. Boekmanstich
ting is benoemd drs. W. Zweers. te
Utrecht.
Standbeeld voor
Koningin
Tijdens de begrotingsbehandeling
heeft de Amsterdamse wethouder
voor Kunstzaken, mr. R. van den
j Bergh. medegedeeld, dat in Amster
dam een standbeeld van wijlen Ko
ningin Wilhelmina zal worden op-
I gericht. Waarschijnlijk zal het beeld
op het Koningin Wilhelminaplein
in Amsterdam-West komen, waar op
het ogenblik het oonfeetiecentnim
i wordt gebouwd.
Een suggestie van de heer O.
Brinkgreve <KVP> om een ruiter
standbeeld van Koning Willem I op
de Dam te plaatsen ter gelegenheid
van 150 jaar Koninkrijk, en ook om
dat Amsterdam geen enkel ruiter
standbeeld rijk is. wilde de wethou
der niet direct van de hand wijzen.
Hij zei echter niets te voelen voor
beelden op de Dam omdat daar nu
eenmaal het nationale monument
staat. Overigens was mr. Van den
Bergh van mening dat de viering
van 150 jaar Koninkrijk de bevol
king nu niet zo heeft beroerd, dat
er plotseling een beeld van Willem
I in Amsterdam moet komen.
Dit doosje
protektie tegen infektie
Spaanse serenade
\oor Prinsessen
..Tuna universitata de Barce
lona". een groep van twintig
spelende, zingende en dansende
Spaanse studenten, heeft gister-
niddag een bezoek gebracht aan
paleis Soestdijk. De studenten
werden hartelijk ontvangen door
rfe Prinsessen Beatrix en Irene.
De groep maakt een reis van een
maand door Europa. Tijdens het Ne
derlandse gedeelte van de tournee
ileten de studenten de gelegenheid
niet voorbijgaan.om de kennismaking
te hernieuwen met Prinses Irene, die
hen tijdens haar bezoek aan Spanje
*1 eerder had zien optreden.
De jongemannen droegen zwart
fluwelen kostuums en zwierige schou
dermantels met kleurige linten. Punt
baardjes. snorren en zilveren schoen
gespen vervolmaakten dit typische
Spaanse geheel. De gastvrouwen ge
noten zichtbaar van de serenade.
Prinses Irene vertaalde de liedjes
toor haar oudste zuster en bracht
haar vragen aan de studenten over.
Nog werden vele verzoeknummers
gespeeld.
Na de serenade volgde een geani
meerd gesprek in het Spaans. Hol
lands en Engels. De Prinsessen lieten
ach alles vertellen over de tournee
tn de studie der studenten en vroegen
tenslotte om nog een dansdemonstra-
tie. Een verzoek dat natuurlijk werd
ingewilligd. De „olé's" waren niet van
de lucht en capes, linten en gitaar-
blanken wervelden door de Waterloo-
taal.
De leider van de groep. Juan Carlos
Madrinan. bood zijn gastvrouwen een
Spaanse pop aan en een grammo
foonplaat met de handtekeningen
van alle 20 leden van de „Tuna uni-
ïersitata de Barcelona".
het kerstfeest in de
Zuidduitse
Voor-AIpen
een heel bijzonder i
cachet.
Te middernacht
trekken de
dorpsbewoners in
hun feestelijke
klederdrachten met
fakkels en
lantaarns vanuit de
dalen naar de
afgelegen
bergkapelletjes.
om daar Kerstmis
te vieren.
Als lichtende
kettingen bewegen
de colonnes zich
langs de hellingen
voort.
De weerschijn van
hun talloze falkkels
en lantaarns
dompelt het onder
een dikke laag
sneeuw verborgen
liggende bergwoud
in een sprookjes
achtig. feestelijk
licht.
Er is melancholie in zijn stem en
je voelt waar het heen gaat. Zes jaar
geleden kwam het toen pas getrouw
de echtpaar Hamzeh naar Nederland
om bij de Wereldomroep te werken.
In Hilvenium bewoonden zjj aanvan
kelijk gemeubileerde kamers. Ze wa- j
ren er omgeven door een grote een- j
zaamkeid, deze mensen, plotseling I
overgeplaatst uit een open. over-
gastvrije Arabische wereld naar de
benepen knusheid van de Hollandse]
binnenkamer. Zonder vrienden,
slechts in moeizaam contact met
Nederlanders wier (gaarne getoondel
kennis van het Engels vaak niet veel j
verder reikte dan yea en no en right
en left.
Vooral die eerste Kerstmis - 1957
staat in hun herinnering als een
monument van kilte en verlaten-zijn.
Het is duidelijk: dit oergezellige
vaderlandse Kerstfeest vormde voor j
dr. Hamzeh het tegendeel van wat)
hij in Jordanië gewoon was. En zijn
vrouw zegt onafhankelijk van haar
man met andere woorden hetzelfde:
„Nederlanders vieren het Kerstfeest
in afzondering, zij sluiten zich op i
in hun huizen, de straten zijn leeg
Wat een verschil met Jeruzalem
En hij: ..Met Oudjaar precies het- i
zelfde. Mijn vrouw had toen niet ge
kookt. we wilden ergens gaan eten.
alles dicht. Met een lege maag
moesten we het Nieuwe Jaar in".
In zeven Jaar tijd werden zij steeds
meer Nederlander onder de Ne
derlanders. De vriendenkring
groeide, zij ontvangen nu bij eigen
huiselijke haard en worden ontvan
gen. En natuurlijk branden zij met
Kerstmis kaarsen, tuigen een kerst
boom op. eten het kerstmaal en
drinken een glas met de bezoekers
(een intellectuele Jordaniër gaat wat
dat glas betreft verder dan een
woestijn-Arabier uit het land van
Ib'n Saoed).
De weemoed om Jordanië is dus j
zachtjes verdampt in de warmte van
de Hollandse vriendenkring. Die be-
slotenheid van het leefklimaat hier]
heeft trouwens positieve kanten, zo
heeft Fuad Hamzeh ervaren Want
D, FUAD HAMZEH en zijn vrouw.
