Winter van 1963
BAR en BOOS
JOH AN DE MEESTER
is uit Tokio terug
kunst
kAleiöoscoop
Vol nieuwe toneelplannen
GOLDEN
FICTION
„Regering kan
niets doen voor
Preston Cobb"
Kartels moeien afzien run
cert ica Ie p ri js-bi min i<i
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 6 december 1963
Derde blad no. 31130
Eindhovense prijzen
voor jonge kunstenaars
De wethouder van culturele zaken
van de gemeente Eindhoven de heer
T. van Eupen heeft gistermiddag in
het stadhuis vijf aanmoedigingsprij
zen uitgereikt aan jonge in Eind
hoven werkende kunstenaars. Jan
Paul Bresser (22 jaar) en Marijke
Graus (21 jaar), auteurs van de
dichtbundel ..Grote mensenkinderen"
kregen samen f. 500. de 25-jarige Ab
de Jaeger kreeg voor zijn fotogra
fisch werk eveneens f. 500 Dezelfde
bedragen reikte wethouder Van
Eupen uit aan Tom van der Linde
(29 jaar) voor zyn keramisch werk.
Martin Rooyakkers (22 jaar) voor
schilderijen en Gerda Smits, 29 jaar.
voor haar bundel „Heilige Job en
andere verhalen".
JOHAN HEESTERS
ZONDAG IN ONS LAND
Johan Heesters, die zondag a s. een
tournee door Oostenrijk en Duitsland
afsluit zal op maandagavond uit
Mtlnchen op Schiphol arriveren.
Daags daarop zal hij zijn repetities
aanvangen voor de hoofdrol in de
musical comedy „The sound of
mtiMc".
BEELDHOUWER NA
AANRIJDING OVERLEDEN
De 62-jarige Amsterdamse beeld
houwer A. J. van der Kop, die
woensdag 27 november op de krui
sing van de Wlbautstraat en de
Eerste Boerliaavest raat te Amster
dam door de tram is aangereden, is
gisteren in het Onze Lieve Vrou
wengasthuis aan zijn verwondingen
bezweken.
Johan de Meester, de artistieke leider van het Haagse toneel
gezelschap De Nieuwe Comedie. is van het toneelcongres in Tokio
enthousiast teruggekomen met een diepe eerbied voor de oude Ja
panse tgneelcultuur. Hij wil de televisie bewegen om op Ampex-
bandjes opgenomen klassieke Japanse toneelstukken hier te ver
tonen en opnamen van Nederlandse voorstellingen in ruil naar Ja
pan te zenden.
In Japan leeft een oeroude toneeltraditie die veel elementen be-
vat die z.i. van groot belang zijn voor een nieuwe benadering in het
westen van b.v. de ..Mysteriespelen". Aan de andere kant zijn de
hedendaagse Japanse toneelschrijvers zeer geïnteresseerd in Wes
terse toneelschrijvers als Arthur Miljer en Ionesco.
Voor rokers met
een eigen stijl
Zorgvuldig gemengd in de juiste verhouding, be
staat elke Golden Fiction uit 37 tabakssoorten. Dc
juiste menging is belangrijk en bepaalt het natuur
lijke aroma waardoor Golden Fiction sinds 1946
in grote kring gewaardeerd wordt.
•Cl
:e Hoewel de statistici hebben uiige-
$snaakt, dat de kans op twee barre
winters achter elkaar erg gering
tijn, hebben zij met deze constate-
Mring de vrees, die algemeen leeft
-9iiet kunnen wegnemen. Met arg
waan hebben wij de laatste dagen
de daling van de temperatuur ge
volgd en de opmerking van de weer-
profeten, dat de weerkaart doet
denken aan de laatste winter, doet
ons de vrees om het hart slaan. We
f tijn de ven-schrikkingen van vorig
jaar nog niet vergeten.
We kunnen ze ook niet meer ver
beten. nu de uitgeverij J. A. Boom
en Zoon in Meppel in samenwerking
met dc uitgeversmaatschappij ..De
Tijdstroom" in Lochem ons een boek
heeft bezorgd onder de veclzeggen-
ajde titel „Bar en Boos". In woord
en beeld wordt de ellende van de
Zwinter van 1963 nog eens in her
innering geroepen.
p. De uitgevers hebben een schat
Haan foto's uit die intzettend koude
dagen bijeengebracht. Voorzien van
.korte spitse bijschriftjes door Leon-
6 hard Huizinga vormen zij als het
ware een film over het weinige lief
en het vele leed uit die strengste
winter sedert tweeënhalve eeuw.
We zien weer de schier onoverkome
lijke moeilijkheden, waarmede het
verkeer te kampen had op de vaak
spekgladde en onbegaanbare wegen.
We voelen weer iets van de ontbe
ringen, die de bewoners van geiso-
leerde dorpen en eilanden hadden
doorstaan. We staan weer even stil
3bij het leed van vissen en vogels, by
de moeiLijkheden van het vervoer te
water, bij dev schaarste aan kolen en
Eout en bij de hoogspanning, waar
onder de wegeninformatiedienst van
de K.N.A.C. had te werken.
Elfstedentocht
heid. Felle koude, felle wind en felle
sneeuwverschuivingen wisselden el
kaar af in een even triest als ver
schrikkelijk tempo. Januari 1963
kwam met nieuwe kou en nieuwe
sneeuwstormen. Toen de dooi even
inviel was er mist. Januari liep ten
einde in temperaturen soms bene
den de 20 graden. Februari werd
weinig beter. Tegen het einde van
die maand kregen wg zon, maar de
nachten bleven bar van de kou.
Rillend ging Nederland de lente
maand in. die ook al een winter
maand bleek te worden. Maar de
zon won aan kracht en april bracht
dan toch eindelijk de lente. De bar
re en boze winter van 1963 was ten
einde.
Buschauffeurs
We zeiden het reeds: ..Bar en boos"
brengt die winter terug in woord
en beeld. De beelden worden ge
vormd door een unieke collecte fo
to's uit die dagen. Soberder zyn de
woorden. Krantenknipsels, officië
le stukken en rapporten. Gesc lire ven
voor de actualiteit, maar juist daar
door ook nu nog sprekend. We wil
len dan ook besluiten met enkele
verzoeken, die buschauffeurs vorig
jaar aan automobilisten stelden,
maar die ook in de helaas onaf-
Een van de veelzeggende foto's
uit ..Bar en Boos'' zo was de
winter 1963
«Foto L.D. Holvast)
wendbare winter weer opgeld zullen
doen:
1. Parkeer uw auto alstublieft
zoveel mogelijk tegen het trottoir
aan, juist by sneeuw. Vaak kunnen
wij er met. onze brede wagens niet
door. omdat personenauto's één of
twee meter van de door sneeuw on
zichtbare trottoirband afstaan.
2. Twijfelt u niet onderweg. Wilt
u ons voorrang geven, ook als wij die
niet hebben, doet u dat dan duidelijk,
want afremmen is vaak zo moeilijk
met onze zware wagens, op gladbe
vroren wegen. Neemt u voorrang,
doet u het dan duidelijk en snel.
3. Hou afstand, zeker bij gladheid
en haal ons pas in als het veilig is.
Neem bij zulk weer absoluut geen
risico.
4. Heb in het algemeen een beetje
respect voer ons, help ons een beet
je in het verkeer, want wij willen
de mensen graag op tyd van hun
koude halte weghalen.
Dertig toneeldeskundigen uit 22
landen namen aan het congres deel.
dat van 11 t m 17 november in Tokio
werd gehouden op initiatief van de
Japanse nationale commissie voor
Unesco-aangelegenheden in samen
werking met de Unesco, die het fi
nancierde. en het Internationaal
Theater Instituut «ITI»
De bekende Franse toneelschrijver
Ionesco nam aan het congres deel,
Engeland werd vertegenwoordigd
door John Dexter (directeur van het
Nationaal Theater te Londen), Duits
land door prof. Kurt Raeck (direc
teur van het Renaissance-Theater en
ARISTOPHANES
EN „TWIST"
f De leden van het ,Jclassieke j»
4 koor" van de Keulse Schouw- i
4 burg bewogen zich gister-
4 avond op het ritme van dc
4 twist en schokkend met de 4
4 heupen over het toneel tij- j
4 dens de uitvoering van het 4
4 blijspel ..Vrede van de
4 Griekse blijspeldichter Aris- 4
4 tophanes. De Oostberlijner 4
r Peter Hacks, leerling van 4
4 Brecht, had het stuk dat met t
J pit en vaart werd gespeeld, i
op moderne leest geschoeid, t
J Het publiek was geestdriftig, f
J Een jazz-orkest zorgde voor f
hoogleraar aan de Vrye Toneel Uni
versiteit te Berlijn.
Johan de Meester was door het
Nederlandse centrum van het ITI
afgevaardigd. Voorzitter was de ge
wezen Japanse gezant in Parijs, dr.
Risaburo Torikai, thans president
van de Japanse Unesco-commissie. i
De conclusie van het congres was:
men kent in het Oosten wel het Wes
terse toneel (zoals Ionesco e.a.i. maar i
het Westen weet veel te weinig van
het Oosten. In het Oosten is men on
derling echter ook niet op de hoogte
met eikaars prestaties. Meer uitwis
seling van toneelcultuur Is volgens de
heer De Meester dan ook noodzake
lijk om mogelijkheid tot ontplooiing
te geven en om bestaande toneeltra
dities levend te houden.
Johan de Meester thans 66. maar
nog even leergierig als in de dagen
dat hij bij Eduard Verkade en Willem
Royaards in de leer was .wil zyn in
Japan opgedane ervaringen o.m. ge
bruiken bij een nieuwe aanpak van
Lanceloet van Denemarken". Een
plan. dat door zijn toneelbesognes
van het ogenblik nog enige tijd op
zijn uitvoering moet wachten.
W
I
EEN LAURENS PRODUKT
„Schoonheid in hef
Nabije Oosfen"
De wintervoorstelling „Schoonheid
in het Nabije Oosten" tapijten, mi
niaturen, ceramiek en metalen, zal
zaterdag 14 december om drie uur in
het Singermuseum te Laren open
gesteld worden met een inleiding van
de heer C. J. Du Ry. directeur van
het Historisch Museum te Rotter
dam.
de begeleiding.
Welke vreugde stond er tegenover
al deze verschrikkingen? In grote
trekken bleef het eigenlyk by het
■plezier van de sportman. Vooral van
"de schaatsers. En bovenaan natuur-
lijk de Elfstedentocht. Kan men in
II dit verband van plezier spreken?
LI Het kwik ver beneden nul, een gie
rende noordooster en bijna onberijd-
n baar ijs maakt die tocht van 18 janu-
ari 1963 tot een hel.
Een fractie van de velen, die van
Leeuwarden van start waren gegaan,
heeft de eindstreep gehaald. Voorop
de grandioze winnaar Reinier
Paping. De vreugde van zijn helden
daad via radio en televisie door
geheel Nederland op dc voet gevolgd
i was groot, maar nog groter was
de rware tol, die velen In zijn kiel
zog moesten betalen. Uitgeput en
zwaar getekend haalde de glorieuze
winnaar ten aanschouwe van mil
joenen televisiekijkers do eindstreep,
(maar talrijk zijn de deelnemers, die
met nog uitgeputter en nog zwaar
der getekend met stille trom een il-
j lusie zijn uitgestapt.
Hoeveel rustiger ging het toe bij
de vele meren-, molen- en dorpen-
tochten. Op het restantje van het
IJsselmeer was het drukker dan ooit.
Marken-Volendam. Niet alleen op
de schaats echter, maar ook in ar-
"rensleden, ja zelfs per auto. Dui-
3 zenden automobilisten bereden de
door de politie afgezette ijsbaan. En
het bijzonder op toeristen ingestelde
Volendam vierde zelfs een bruiloft op
het ijs.
We zouden nog veel meer herinne
ringen kunnen ophalen uit die da
gen. Aan de hand van eigen erva
ringen en aan de hand van de illus
traties In het boek „Bar en boos".
Ook daarin zien we weer wal van de
grillige vormen, die vorst en ijs had
den geschapen langs de Nederland
se kust.. „Onze kleinkinderen zullen
het nooit geloven", zegt Leonhard
Huizinga ergens in het boek. Zeker
?t niet, wanneer de platen er niet waren
>8 om onze woorden te bevestigen.
Voorspeld
De Enkhuizer Almanak had het
voorspeld. Die had zwart op wit ge-
zet. dat het een barre winter zou
worden, die tot in april zou voort
duren. De Enkhuizer Almanak kreeg
gelijk. En hoe?
Het begon al voor Kerstmis. De
vorstaanval kwam uit het noorden.
Op 20 december was alleen Zeeland
nog vrij van vorst. Even werd de
1 winter nog teruggetrokken, maar
toen kwam hij terug in volle hevig-
Culturele prijs
voor Evert Westra
Ged. Staten van Groningen
li ebben op advies van de Gro
ninger Culturele Gemeenschap
besloten de*culturele prijs van de
provincie Groningen voor 1963
toe te kennen aan de heer Evert
Westra te Groningen. Deze be
kroning wordt gedragen door de
overweging, dat de heer Westra
zich in het bijzonder in zijn werk
als cantor-organist van de Nieu
we Kerk in Groningen verdien
stelijk heeft gemaakt voor de
vernieuwing van de protestantse
kerkmuziek.
De cantorij van de Nieuwe Kerk
heeft zich onder leiding van de heer
Westra ontwikkeld tot een zangers
formatie van hoge kwaliteit, die in
het Noorden de herleving van de
oude protestantse kerkmuziek sterk
heeft gestimuleerd. Daarbij verdienen
de concerten .uitgezonden door de
regionale omroep Noord en Oost.
waarin de meerstemmige bewerkin
gen van psalmen en gezangen in de
Groningse streektaal werden geintro-
duceerd, speciale vermelding. De heer
Westra heeft ook bekendheid verwor
ven door zijn composities en zijn be
werkingen van bestaande kerkelijke
melodieën.
De prijs «een speciaal vervaardigde
medaille en 'n bedrag van f 1000) zal
door de Commissaris der Koningin
worden uitgereikt tijdens een bijeen
komst op maandag 17 februari in het
Provinciehuis.
Europees concours
hedendaagse
JOJUDA JURYLID
IN BRUSSEL
Op 12 december wordt in Brussel
de violistenpnjs. de zg. „Prix Darche
frëres" uitgereikt. In de nationale
beoordelingscommissie heeft de Con
servatoire Royale Jo Juda, eerste
concertmeester van het Concertge
bouworkest en hoofdleraar aan het
Amsterdams conservatorium, uitge
nodigd plaats te nemen als ver
tegenwoordiger van Nederland.
Hoger salaris voor
orkestmusici
Het hoofdbestuur van de Ned.
Toon kunsten aars bond heeft de mi
nister van O.. K. en W. telegrafisch
verzocht de musici In ae symfonie-,
radio- en opera-orkesten dezelfde
salarisverhogingen toe te kennen als
die welke per 1 januari 1964 voor de
ambtenaren gaan gelden. Tevens
heeft het bestuur nogmaals aange
drongen op een snelle beslissing in
zake de afschaffing van de vyfde
groep van de instrumentenindeling
in de orkesten
Luns in Kamer
Van onze parlementaire redacteur»
De Nederlandse regering zal de
aandacht van de Amerikaanse rege
ring vestigen op de verontrusting die
in Nederland bestaat over het dood
vonnis voor de 17-jarige Amerikaan
se iongein Preston Cobb. zo deelde
minister Luns van Buitenlandse Za
ken gistermiddag In de Tweede Ka
mer mee op antwoord van monde
linge vragen van het socialistische
Kamerlid mevrouw Singer-Dekkers
De regering kan geen uitdrukking
geven tegenover de Amerikaanse re
gering aan haar eigen verontrusting,
omdat dit een inmenging zou bete
kenen in de Amerikaanse recht
spraak. Ook kan de regering geen
verzoek tot gratie indienen, zo zei
minister Luns. Hij zei, dat de rege
ring zich bewust is van de veront
rusting in Nederland en zij acht
deze begrijpelijk. De regering waar
deert de humanitaire gevoelens, die
daaraan ten grondslag liggen °n
heeft ook waardering voor het Ini
tiatief, dat particulieren hebben ont
wikkeld om verandering in het vonnis
te krygen.
Minister Scholten van Justitie deel
de mee, dat de rechten van het kind
op een conferentie van de VJ4. in
augustus van dit jaar besproken zijn
en hij zegde toe. dat de regering
zal bestuderen of in deze rechten
van het kind een bepaling opgeno
men kan worden, welke de doodstraf
aan minderjarigen zal verbieden.Mi-
nister Scholten wees er overigens op.
dat het aannemen van een verkla
ring door de V.N. niet betekent, dat
elke staat zich daaraan zal houden.
Geraldine Chapli, dc dochtervoor het eerst op in Parijs in het
van de beroemde Charley Chap-1 Theater ..Des Champs Elijsées".\
lin. die een opleiding als ballet-Hierboven Geraldine Chaplin
danseres heeft gehad, treedt nu 1 als Assepoestereen ballet in de
choreografie van Oplikowsky en
op de muziek van Profkowjew.
Haar partner is Dohlman.
muziek
Van 10 tot 20 februari 1964 zal liet
eerste Europees concours voor jonge
vertolkers van hedendaagse muziek
worden gehouden, georganiseerd door
de stichting Gaudeamus, in samen
werking met het Utrechts Conser
vatorium. Hieraan kunnen instru
mentale of vocale solisten deelnemen
al of niet met begeleiding, en ensem
bles tot een maximum van 9 uitvoe
rend m. De leeftijdsgrens is vastge
steld op 35 Jaar voor solisten en
duo's. Voor ensembles geldt een
maximum gemiddelde leeftijdsgrens
van 35 jaar. De inschryving van dit
concours staat open tot 31 december
1963. Folders en inlichtingen kunnen
worden verkregen bij het secretariaat
Utrechts Conservatorium. Lange
Nieuwstraat 2. r'recht. Bij eventuele
correspondentie op de enveloppe te
vermelden: „Concours",
Staatssecretaris
uit dreigementen
De staatssecretaris van Economi
sche Zaken heeft per brief de kartel
organisaties, welke afspraken kennen
omtrent de verticale pryshinding
(zgn. collectieve verticale prijsbin
ding) dringend verzocht ook van hun
zijde een bijdrage te leveren voor het
welslagen van het loon- en prijsbe
leid. Deze bijdrage zou volgens de
brief van de staatssecretaris daarin
gelegen moeten zRn. dat deze kartels
in afwachting van het totstandkomen
van de aangekondigde algemene
maatregel van bestuur, inhoudende
een verbod van collectieve verticale
prijsbinding, nu reeds de betrokken
bepalingen niet zouden hanteren.
Het verzoek van de staaUssecreta-
rls betreft in het byzonder de kar
telbepalingen. waarbij de naleving
van de prijshandhavingsvoorschriften
collectief wordt afgedwongen. Hij
spreekt vooral zyn bezwaar uit tegen
de collectieve uitsluiting van levering,
d.wi, dat een overtreder van de prfjs-
handhavingsvoorschriften niet alleen
wordt uitgesloten van de levering van
de goederen ten aanzien waarvan hy
in overtreding is, maar ook van de
goederen van de andere aan het kar
tel deelnemende leveranciers.
Indien ondanks het dringend
verzoek van de staatssecretaris
een kartel deze uitsluiting zou
toepassen zal de bewindsman
schorsingsmaatregel krachtens
de wet economische mededinging
tegen de collectieve prijshand-
havingsbepalingen op te treden,
zo heeft hij meegedeeld.
Seci
-generaal
J. J. van Houten
overleden
Zoals wij gisteren nog in een ge
deelte van onze oplage konden be
richten, is de heer J. J. van Houten,
secretaris-generaal van het ministe
rie van Defensie, gistermiddag plotse
ling overleden. De heer Van Houten
werd in zyn kamer in het ministerie
onwel en overleed enkele minuten
voor half drie. Zyn stoffelijk over
schot werd overgebracht naar het
ziekenhuis Zuidwal Na een loopbaan
bij de Koninklijke Slarine ais officier
van administratie werd hl) eind no
vember 1945 benoemd tot secretaris
generaal bU het ministerie van Ma
rine. Dat duurde tot 16 november
1959. toen hy werd benoemd tot ad
viseur integratie aangelegenheden bij
het departement van Defensie. Deze
functie vervulde hij tot 1 december
1960. waarna hR werd benoemd toi
secretaris-generaal van het ministerie
ich genoodzaakt ;ien met een Tan he"
