25
Landing in Scheveningen moet
het zonder de Marine stellen
Noordwijk herdenkt
Van Limburg Stirum
Prins Willem draait
Koningin de rug toe
'n klasse apart
zuivere zachte
Amerikaanse
sigaretten voor
één gulden r
Zeevaartschool redt herdenkingsfeest
NU IN CELLOFAAN' VERPAKT
Krans op
het graf
Scholieren
demonstreren
Opgericht 1 maart 1860
Maandag 2 december 1963
Derde blad no. 31126
(Van onze Haagse'correspondent)
SCHEVENINGEN bolwerk van Oranje is zaterdag het I
hoogtepunt geworden in de viering van 150 jaar Nederlandse onaf-
hankelijkheid. Leeg en verlaten was het wijde Gevers Deynoot-
plein, maar drukte was er in de Keizerstraat, rond de oude kerk en
pastorie. In het hart van het vissersdorp en aan het strand is met j
overgave en van harte een feest gevierd, dat door oprechtheid het
karakter van een openluchtspel verloor.
Koningin Juliana en Prinses Beatrixmet minister-president Ma-
rijnenburgemeester Kolfschoten van Den Haag en vele andere
autoriteitenhonderden schoolkinderen op het strand en enige dui
zenden belangstellenden op de Boulevard, zagen de reconstructie
van de landing van de Prins in 1813.
Het hele dorp stroomde leeg, toen
de blijde mare ging, dat de Prins zou
landen. Oude vrouwtjes in daagse
dracht met omslagdoek en jonge jof
fers in lange ryen arm in arm liepen
haastig voort. In een ijle nevel lag
een schip voor de kust, de vlag fier in
top. „Oranje boven", en kinderen
dansten aan het strand. Ruiters op
paarden in draf ijlden druk heen- en
weer. Stoere visserslui droegen de
vorst aan land. De rit op de bolde
rende nettenwagen werd een glorieuze
intocht. In 's-Gravenhage werd zater
dag 150 jaar onafhankelijkheid her
dacht. met een kranslegging en met
een plechtige bijeenkomst. In Scheve
ningen werd het gevierd en Neder
land keek toe op de beeldbuis.
Hoogspa nn ing
Maandenlang zijn honderden Sche-
veningers druk in de weer geweest
met de uitgebreide voorbereidingen.
De laatste weken waren van een ner-
veuse hoogspanning. Avond aan
avond vergaderden de vele commis
sies, de vrouwen naaiden aan histo
rische kostuums, in de manége hob
belden de mannen een oefenrondje op
een paarderug en Simon Berken
bosch Blok leerde zuchtend zijn toe
spraak uit het hoofd. Eindelijk is het
zover. Iedereen gaat de straat op.
Het is fris en bewolkt, net als in 1938
toen ook heel Scheveningen vlagde
I Koningin en Prins legden za
terdag een krans bij het stand
beeld van Koning Willem I op
I het Plein 1813 in Den Haag.
lounge stonden tv-toestellen en daar
zag de Prins, hoe hij ook angstig
wankelde by het overstappen van „Dfe
Zeearend" in de vlet.
Bovendien zag de Prins toen pas,
hoe Koningin Juliana en Prinses
Beatrix kennelijk met genoegen van
af de boulevard het voorbijgaan van
de nettenwagen en de feeststoet gade
slogen. Toen pas. want 's morgens
heeft hij uit nervositeit de ver
keerde kant uit gewuifd en de wer
kelijke koninklijke gasten min of
meer de rug toegekeerd.
Alweer hebben heel veel kijkers dit
niet gezien, omdat ze alleen oog had
den voor Koningin Juliana en Prin
ses Beatrix. Wat werd er gejuicht!.
„Doorlopen, aansluiten", maande de
regisseur met een walkie-talkie.
„Onze Koningin gezien, en van zo
Aniateurconcours
in Ter Aar geslaagd
Het Amateurconcours, georgani
seerd door de Verkennerij St Bavo-
groep, dat zaterdagavond in het
parochiehuis in Langeraar werd ge
houden, is uitstekend geslaagd. Dc
grote zaal van het parochiehuis was
geheel uitverkocht, er waren ruim
voldoende deelnemers (sters) of ge
zelschappen. Bovendien ging het ge
presteerde over de gehele linie uit
boven vorig jaar.
Het gehele programma werd met
voortreffelijke conferences door hop
man Henk Borst tot een geheel ge
maakt. Ook de jury-leden hebben
geen begerenswaardige taak gehad.
Om een zo variabel optreden goed te
beoordelen is geen eenvoudige zaak.
De jury, die gevormd werd door de
heren D.. de Vries, P. Koren en P.
van der Stoel, is hier volledig in ge
slaagd.
De concoursavond werd ingeleid
door Oubaas J. Hoogervorst, die het
welkomstwoord sprak. Hij was ver
heugd over de grote belangstelling
en dankbaar voor de financiële steun
die men door deze komst verleende
aan dit Jeugdwerk.
Hierna werd een begin gemaakt
met de wedstrijd. Dertien bands of
andere gezelschappen traden op. De
uitslag was als volgt: 1. The RJL's
band, Alphen a. d. Rijn, 25,62 punten,
tevens winnaars van de wisselbeker:
2. Accordia, Accordeonorkest, Zwa-
nenburg-Halfweg, 24,42 pnt; 3. The
Rangers,Band, Leimuiden-Ter Aar,
24.14 p.: 4 The fellows, band, Alphen
a. d. Rijn, 21.62 pnt; 5. N. van Berkel,
Leiden, goochelen, 21 pnt: 6. The
Arabians, band. Oegstgeest, 20,71 pnt:
7. E Kleijn Trio. Roelofarendsveen.
20.62 pn: 8 Trio Rag. zang met
gitaren. Oude Wetering. 20 50 pnt9
The Rocking Sisters, zang met gitaar
Langeraar. 19,75 pnt: 10. The Mvstiks
Nieuwkoop, band. 19,14 pnt: 11 en
12. Atleta. Warmond, acrobatiek en
The New Rhytms. Alphen a d. Rijn.
band. beide 19 pnt; 13. Th van Dam.
Leiden, goochelen, 11,75 pnt.
dicht bij", zei een bejaard Scheve-
nings vrouwtje en maar half tevre
den ging ze verder want de „Prins"
op de nettenwagen was toen opeens
even heel erge namaak!
Zo druk was het voor de pastorie
in de Keizerstraat, dat de Prins
na de tocht op de nettenwagen en na
de ontvangst vóór op het tijd
schema vertrok in de richting Den
Haag. In de Keizerstraat en op de
hoek van de Duinstraat, waar de
graaf Van Limburg Stirum instapte.
was de geestdrift enorm. Dat was
ook het geval bij de historische op
tocht 's middags. Langs de route
groepten overal wel kijkers, maar in
het hartje van Scheveningen stond
het rijen dik. zelfs toen het even
zachtjes regende.
In Amsterdam
Vandaag concentreerde de herden
king die gedurende het weekeinde
in talloze plaatsen werd gehouden
zich op Amsterdam. Aan twee zijden
van het Museumplein in de hoofdstad
speelde zich de nationale herdenking
af ter gelegenheid van het feit. dat
Prins Willem van Oranje op 2 de
cember 1813 in de stad Amsterdam de
soevereiniteit over de Nederlanden
aanvaardde. Aan twee zyden: een
door Koningin Juliana en Prinses
Beatrix bijgewoonde ochtendbyeen-
komst in het Concertgebouw, welke
een plechtig karakter droeg. Voorts
een drietal minder ernstige mani
festaties in het Rijksmuseum, te we
ten. twee tentoonstelingen „Leven
en werken in Nederland 1813-1963" en
„Hollandse kunstenaars in hun ont
boezemingen 1813-1963" en een
voordracht van de journalist H. A. A.
R. Knap over „150 jaar humor" van
middag na de lunch.
Amsterdam vlagt vandaag. In de
I binnenstad hangt een uitbundige
feestverlichting. Het is er bijzonder
I druk. Maar dat alles heeft niets te
I maken met de nationale herdenking.
Sint-Nicolaas spreekt de bevolking
kennelijk meer aan dan de soeverei-
niteitsaanvaarding door Prins Willem
Frederik. De herdenkingsdag is een
dag van autoriteiten. Zij luisteren in
het Concertgebouw naar de woorden
van prof. dr. I. J Brugmans: „Men
doet er beslist verkeerd aan 1813 en
1945 op één lijn te stellen. Terwijl de
Duitsers niets anders dan rampspoed
en vernietiging achterlieten, is de
I Franse tijd in menig opzicht zegen-
rijk geweest. Er was tijdens de in
lijving bij Frankrijk dan ook geen
verzet en ook geen sabotage. Zelfs
geen collaboratie, want iedereen bleef
op zijn post".
Aan het slot van zijn rede om
schreef prof. Brugmans de Neder
landse taak voor de toekomst: „Mede-
Echtpaar gedood
door gas uit woning
benedenbuurman
(Van onze A'damse correspondent)
Een Amsterdams echtpaar is zater
dagavond het slachtoffer geworden
I van een zelfmoord van een buurman.
Dit drama, dat zich afspeelde aan de
I Ravenstraat in de oude kattenbur-
gerbuurt, begon op de eerste verdie
ping, waar een kamerbewoner zich
van het leven beroofde door de gas
kraan te openen. Het gas bleef uren
achtereen doorstromen en drong door
tot de tweede etage, waar de heer en
mevrouw H. Nienhuis-Pohl «beiden
65) naar de televisie zaten te kijken.
Uit het feit. dat het t. v.-toestel
nog aan stond toen de slachtoffers
in de vroege zondagochtend werden
gevonden, leidt men af, dat zij niets
van de gasvergiftiging hebben be
merkt.
De hoofdbewoner van de eerste
verdieping, die gistermorgen om vijf
uur thuiskwam, waarschuwde de po
litie. toen hij de man, die by hem
inwoonde dood aantrof. Korte tijd
later vond men het echtpaar Nien-
huis. Op de eerste verdieping is bo
vendien een hond om het leven ge
komen. terwijl ook de hond en de
kanarie van de familie Nienhuis
door het gas werden gedood.
Kongolese minister
Alleen hangt er nu boven zee een
dunne mist, die niet op wil trekken.
Als in de Haagse warenhuizen de
eerste bezoekers Sint-Nicolaasinkopen
doen dansen de Scheveningers op het
Prins Willemplein al rond de oranje
boom. Uit puur enthousiasme begin
nen ze een uur te vroeg en later ma
ken ze nog een rondedansje ten be
hoeve van de televisie. De stoere Ja
cob Pronk kan zich ook niet langer
inhouden en in de overvolle Keizer
straat proclameert hy de bevrijding.
In de regiekamer in „Zeerust" op de
hoek van de Keizerstraat klemt re
gisseur Nico van Oostert de kaken op
elkaar. Jacob Pronk is te vroeg, hij
is precies een half uur vóór op het
tijdschema! Met zyn vier hulpregis-
seurs voorkomt Van Oosten paniek,
en een half uur later jubelt Jacob
Pronk nog eens. Dan pas hijsen
schippers de oranje vlag op de toren
van de oude kerk en dan pas stroomt
iedereen naar het strand.
Geen Marine
Voor de kust ligt een schip, zelfs
met oranjevlag in top maar het is
geen oorlogsbodem. Wat is er ge
beurd? Regisseur Nico van Oosten
vertelde later. „Afspraak was, dat de
torpedoboot jager „Amsterdam" van j
de Koninklijke Marine 's morgens om j
half negen uit Hoek van Holland
naar Scheveningen zou opstomen.
met de Prins en zyn gevolg aan
bood. De Scheveningse sloepencom
mandant zou beslissen of gevaren zou
worden of niet. „Varen", besloot de
Scheveninger, maar de commandant
van de „Amsterdam" zei, dat het niet
kon. De Prins en zyn gevolg zijn in
hard rijdende auto's terug eekomen.
Er is geprobeerd of één vaff de drie
mijnenvegers van de Marine voor J
vlagvertoon in de Scheveningse ha- j
ven mochten varen. Het mocht I
wel, maar het kon niet want de mo- I
toren zouden eerst uren moeten
warmdraaien. De heer T. de Bruin. I
onderdirecteur van de Hogere Zee
vaartschool Scheveningen, heeft op
dat uiterst kritieke moment het feest
gered. „Dan moet ons oefenschip „De
Zeearend" maar varen", besloot hij.
Hy greep de telefoon, belde zyn di
recteur en kreeg alle volmachten.
„Desnoods pak ik de eerste schipper
de beste van de straat, maar heus ik
krijg die boot bemand", suste de
energieke leraar de wanhopige orga
nisatoren.
Dat was niet eens nodig, want bin
nen een half uur was iedereen er.
Het schip kwam los, en gepavoiseerd
en al, met oranjevlag in top en met
de Prins en zijn gevolg aan boord
liep „De Zeearend" de haven uit!
„Het gemeentelijk opleidingsschip
„De Zeearend" kon presteren wat de
Koninklijke Marine om welke re
den dan ook niet kon doen", zei
tijdens een diner na het feest de
Haagse, in Schevening geboren en ge
togen wethouder van Onderwijs-,
Kunst- en Sportzaken, mr. Vrolijk.
De wethouder was vol trots op wat
hy noemde „myn privé rederijtje".
I olie laars
De vlet met de prins kwam aan.
Vissers tilden de Prins op de schou
ders om hem op de nettenwagen te
dragen. Eén visser wankelde en viel.
en eén laars van de Prins schepte
water
s Avonds heeft de „Prins", toen
weer burger, er hartelijk om gelachen.
Evenals de ruim tweehonderd andere
officieel genodigden had ook hij vijf
tien gulden betaald om aan te zitten
aan een diner In het badhotel. In de
Ook in Leiden werd zaterdag
ochtend een korte herdenkings
plechtigheid gehouden. Daar werd
de nagedachtenis geëerd van Joan
Melchior Kemper, de eerste rec-
tor-magnificus na de bevrijding
van 1813. De man ook. die op 20
november van dat jaar mede het
„algemeen bestuur" aanvaardde
in naam van de Prins van Oranje
en die in Leiden alles moest rege
len. Twee dagen later schaarde de
Sleutelstad zich aarzelend achter
de Prins, wat voor een deel te
danken was aan de activiteiten
van Kemper. Op 26 november
steeg de spanning weer in de stad
na de wederinneming van Woer
den door de Fransen. Het was
mevrouw Kemper, die voor haar
woning aan de Breestraat de bur
gerij moed insprak. Het bleef
kalm in de stad, waar twee dagen
later de eerste Kozakken arri
veerden. Op 30 november landde
de Prins van Oranje in Scheve
ningen, op 20 december kon Kern-
per hem toespreken in een rustig
Leiden.
„In de hachelijke novemberda
gen van 1813 plotseling tevoor
schijn tredend uit de teruggetrok
kenheid van het studeervertrok.
ontleende hij de krachtige in
vloed. die hij sedert bleef uitoefe
nen op het openbaar staatkundig
leven van zijn volk aan de adel
van zijn persoonlijkheid, aan het
vuur van zijn nooit vermoeide
werkzaamheid, aan het beleid in
het overbrengen van gevoelens en
aan zijn gave om de harten te ne
men". zei prof. Van der Palm in
een gedachtenisrede, woorden, die
door burgemeester jhr. mr. F. H.
van Kinschot zaterdagochtend in
de Burgerzaal van het stadhuis
werden aangehaald. Hij gaf voor
de aanwezige genodigden een
schets van het werk van prof.
Kemper, die later gekozen werd
in dc Staten-Generaal. Bij deze
herdenking was de Universiteit
vertegenwoordigd door de secre
taris mr. N. F. Hofstee en de rec
tor-magnificus prof. dr. W. dc
Boer. Behalve het volledig college
van burgemeester en wethouders
waren ook diverse raadsleden
aanwezig. Onder de naar Leiden
gekomen nakomelingen van de nu
geëerde hoogleraar bevond zich
de 22-jarige Joan Melchior dc
Bosch Kemper, een student aan
een Haagse u.t.s., die na de toe
spraak van de burgemeester de
Leidse vlag wegtrok voor de ge
denksteen van prof. Kemper, die
zich al een halve eeuw bevindt
aan de gevel van de ivinkel van
de firma Peltenburg aan de Bree
straat. De foto brengt dit ogen
blik in beeld.
(Foto LD/Hol vast)
gearresteerd
De .Kongolese minister van Bui
tenlandse Zaken. Mabika-Kalanda. is
zondagmiddag gearresteerd wegens
inbreuk cp de staatsveiligheid, zo is
van betrouwbare zijde in Leopold-
stad vernomen. Mabika-Kalinda. die
al te kennen heeft gegeven dat hy
van plan is zijn ontslag in de dienen,
zou tegen het advies van de regering
in aan Tsjombe, de voormalige pre
sident van Katanga, een paspoort
hebben verstrekt.
werking aan de Europese integratie,
samenwerking met de Verenigde Sta
ten en opbouw van de minder ont
wikkelde gebieden. Wanneer wij ons
hoeden voor gemakzucht en arbeids-
schuwheid, kunnen wy in het komen
de tijdsgewricht een bescheiden, maar
waardevolle bydrage leveren tot de
vooruitgang der mensheid".
IN DOMKERK
H.M de Koningin, de Prinsessen
Beatrix en Margriet, de minister
president. mr. V. Marijnen, alsmede
een aantal ministers hebben gister
avond in de Domkerk in Utrecht een
oecumenische kerkdienst bijgewoond.
Deze dienst werd gehouden in het
kader van het gedenken van het 150-
jaar onafhankelijkheid en werd ge
leid door dr. W. F. Dankbaar, voor
zitter van de Oecumenische Raad
van Kerken. De bisschop van Rot
terdam, mgr. J A. Jansen, dr. P. G.
Kunst, praeses van de synode van de
Gereformeerde Kerken en prof. dr.
P. J. Maan. pastoor van de Oud-
Katholieke Kerk te Utrecht, hielden
korte predikingen.
Mgr. Jansen noemde deze gods
dienstige viering van kerken samen
een gebeurtenis die 150 jaar geleden
niet mogelijk was geweest. Vry en
onafhankelijk zijn moest men destijds
nog leren evenals men thans nog
moet leren een te zijn, aldus mgr
Jansen. Maar boven een voor ieder
pijnlijke verdeeldheid uit staan wij
in dit uur als een volk dankbaar voor
Advertentie
God. aldus de bisschop van Rotter
dam.
Aan deze dankdienst werd mede
werking verleend door een groot
koor. samengesteld uit Utrechtse
koren, onder leiding van Mees van
Huis en de Nationale Brassband
onder leiding van Meindert Boekei.
Op de Algemene Begraafplaats in
Noordwijk werd zaterdagmiddag ter
gelegenheid van het 150-jarig be
staan van het Koninkrijk Leopold
Graaf van Limburg Stirum. een van
de leden van het bekende drieman
schap, dat de terugkomst van de
Prins van Oranje, de latere Koning
Willem I voorbereidde, herdacht. Bij
de graftombe stonden het politie
korps onder leiding van hoofd
inspecteur Merkelbacli en de pad-
vindersgroepen opgesteld.
In tegenwoordigheid van enige
leden van de familie van Limburg
Stirum, de voorzitters van de beide
oranjeverenigingen, de wethouders,
de gemeentesecretaris, de leden van
de gemeenteraad en de hoofden van
dienst legde burgemeester mr. G. F
W. van Berckel een fraaie krans van
oranjekleurige anjers by de ingang
van de grafkelder.
De eerste burger herinnerde ei* in
een korte toespraak aan hoe Leopold
Graaf van Limburg Stirum, gouver
neur van Den Haag. behoorde tot de
groep van getrouwe Nederlanders,
zonder wier doelbewust en vader
landsgezind streven de viering van
het 150-jarig bestaan van het
Koninkrijk waarschijnlijk niet moge
lijk zou zijn geweest
Van Leopold Graaf van Limburg
Stirum is bekend, dat hij een orde
lijk, goedmoedig en vriendelijk man
was. aldus mr. Van Berckel. Deze
twijfelde er niet aan of het contact I
tussen de Graaf van Limburg Stirum
en de Noordwijkse bevolking zou in 1
die tijd van prettige aard zijn ge
weest.
Burgemeester nu. G. F. W. van
Berckel legt de krans.
(Foto LD/Holvast
NIEUWE STAAT
IN INDIA
Nagaland. een betrekkelijk kleine
strook grond met rond 370.000 bewo
ners in het noordoosten van India
by de Birmaanse grens, is zondag of
ficieel de zestiende staat van Idia
geworden. Naga-strijders, gehuld In
rode dekens en met veren in het
haar. luisterden de plechtigheid op,
die in Kohima werd gehouden om
een feestelijk karakter te geven aan
de aansluiting by India.
Een deel van deze strijders heeft
tien jaar tegen de Indiase regering
gevochten om volledige onafhande-
lijkheid te krijgen. Een onverzette
lijke kern van Naga's vroeger een
volk van koppensnellers vecht nog
steeds in de jungle tegen het India
se leger.
De nieuwe staat de kleinste van
India krijgt een eigei. premier
en wetgevende vergadering. Het
handhaven van de orde zal door de
regering in Nieuw-Delhi geschieden
zolang er nog rebellen zijn. Op an
der gebied krijgt Nagaland echter
dezelfde mate van autonomie als de
andere staten van India
Voor Preston Co)»h
Enige honderden scholieren heb-
j ben zaterdagmiddag in Amsterdam
een stille tocht gehouden uit protest
tegen de aangekondigde executie van
de 17-jarige Amerikaanse negerjon
gen Preston Cobb, op 6 december.
De jongen is twee jaar geleden
veroordeeld tot de elektrische stoel,
omdat hij zyn baas vermoordde.
De jeugdige demonstranten voerden
een portret van Preston Cobb en
spandoeken mee met de leuze „Redt
Preston Cobb van de elektrische
stoel".
Het .scholierencomité ontving bU
zijn actie vele adhesiebetuigingen
o.a. van dr. W. Drees en van vele
vooraanstaanden artiesten.
De stille mars van Museumplein
naar het Frederikaplein onder toe
zicht van de politie, had een zeer
rustig verloop. Een delegatie van de
scholleren ging na de mars naar
Den Haag om bij de Amerikaanse
ambassade brieven te overhandigen
voor president Lyndon B. Johnson
en de gouverneur van de staat Geor
gia, waar Preston Cobo gevangen
zit.
In de brieven wordt de executie
van een 17-jarige wegens een op 15-
jarige leeftijd gepleegd feit in strijd
met de menselijkheid genoemd. De
scholieren dringen aan de en sme
ken om gratie voor hun leeftijdge
noot. Zy vragen een straf, die in
overeenstemming is met de leeftijd
van Cobb.
De Amsterdamse scholieren, die ook
van vele scholieren uit andere Ne
derlandse steden adhesiebetuigingen
ontvingen, zullen ook in een telegram
aan president Lyndon Johnson op
gratie aandringen.
