Ontmoeting met een
GHOST
HUNTER
(„Geesten-jager")
KLAARLICHTE DAG IN EEN MODERN KANTOOR TE EDINBURGH
Mr. Robertson, advocaat, gelooft
niet alleen in spoken, hij zag ze!
Kwart eeuw
g jacht op
geesten
TUSSEN
SCHEMERUUR EN
MIDDERNACHT
Ipgericlit 1 maart 1860
Donderdag 14 november 1963
Zesde blad no. 31111
/K heb in de loop der jaren heel ivat mensen ontmoet, die er de vreemdste en soms allervreemd
ste hobby's op na hielden. Ook mensen die met heel hun ziel en zaligheid op bepaalde voor
werpen joegen. Iedereen kent dat soort mensen: de verzamelaars van postzegels, van munten,
van sigarenbandjes, lucifersmerken, schelpen, stenen en suikerzakjes. Ik ken zelfs een respectabel
man die foto's van aangespoelde lijken verzamelt.
Weer anderen jagen op groot icild, op vlinders, op orchideeën, op schorpioenen, op diepzee-vissen
en op alle mogelijke andere vreemde, exotische en bizarre dingen en wezens.
Ik leefde in de veronderstelling, dat ik op dit gebied wel een flink aantal curieuze, singuliere
lieden had ontmoet. Maar in Edinburgh ontdekte ik, dat ik niet alleen één bepaalde soort „jagers"
niet alleen nog nooit ontmoet had, maar zelfs van het bestaan ervan nog nooit vernomen had. Van
het bestaan namelijk van een GHOST HUNTER", dat ik niet beter weet te vertalen dan als
„geesten jager".
Of er in deze, onze wereld véél ghost hunters" bestaan, is me niet bekend. Het is zeer wel mo
gelijk dat er maar één echte bestaat. Maar die éne heb ik dan in levenden lijve ontmoet midden
op de dag in Edinburgh op een zeer nuchter, zeer prozaïsch kantoor, en ik kan u de verzekering
geven dat het een alleszins merkwaardige ervaring was.
Hierbij het verslag van die ontmoeting, die plaatsvond op de 4e maart anno Domini 1963 te Edin
burgh; tijd: kwart over tien in de ochtend.
..Ik denk van wel".
..Bent u daar absoluut van over*
tuigd?"
.Ja. en dat geldt seker voor de
keer, dat diverse mensen tegelUk
zagen wat ik zag Daar was mijn
dochter ook b() Het gebeurde ia
Sand wood Bay. hong in het noor
den Daar moet u ook beengaan,
dan kunt u hem «elf ook zien. de
geest. Ik zah u de plaats aanduiden.
Het kan niet missen"
..Bent o de enige geesten-jager In
Schotland?"
..Nee. er zUn er nog een paar.
Hoewel. ik doe het alleen sys
tematisch"
..Acht u het bestaan van geesten
niet in strUd met wetenscbappelU-
ke en allerlei andere opvattingen?"
..Nee. niemand sterft helemaal bQ
zUn dood. Z(jn geest blUft be
staan."
..Gelooft men uw verklaringen
hier in Schotland?"
„Dat Is niet zo belangrijk, som-
rrflgen wel. anderen niet Maar ik
lean o de verzekering geven, dat
veel mensen dingen zien waar zo
nooit over spreken Om welke re
den dan ook."
..Vermoedt u dat wij. de tekenaar
en ik. geesten zullen ontmoeten op
onze reis door de Hooglanden?"
„U zult ze beslist ontmoeten En
doet u mij het genoegen, laten we er
dan verdei over spreken Ik moet
nu naar de rechtbank, tot mijn spijt
Ik wens u een voortreffelijk verblijf
in Schotland"
Even later wandelde hij het kan
toor uit. gebogen op zijn stok. die
omklemd was door een stevige, ge
spierde linkerhand
In die schemering
IAIN ANDERSON kent hem al
vele Jaren. Volgens hem is mr.
Macdonald Robertson een knap
advocaat, een gezien burgei van
Edinburgh, en een prima vriend. Hij
houdt voorts van een goed glas en
een even goed verhaal In de loop
der laren rustte hij complete expe
dities uit om op geesten te lagen
Heel zijn leven wijdt hij aan spook
huizen en monsters bijgeloof en ..se
cond sight" (het tweede gezicht of
wel de gave van voorspelling)
Ik vroeg Anderson waarom men
juist In een land als Schotland dit
soort curieuze mensen tegenkomt Hij
antwoordde dat ik die vraag niet zou
stellen, als ik Schotland beter kende.
Geen land ter wereld leent zich vol
gens hem zozeer voor het zich mani
festeren van wezens als geesten en
spoken als dit Het Is een land van
eindeloze .heidevelden en ruïnes, van
oude. vervallen kastelen, van bergtop
pen die half bedolven liggen in de
mist. van donkere meren en ruisen
de beekjes, van oeroude huizen en
•van eenzaamheid De overgang van
de dag In de avond, en die van de
nacht naar de dag zul je nergens zo'
meemaken als hier. In Schotland In
d i e schemering kan werkelijk van
alles gebeuren en wie weet gebeurt
ei ook niet van alles.
..Geloof |e er zelf aan?" vroeg ik
hem.
„Ik zeg niet dat Ik er niet aan
geloof. Laat ons het daarop houden"
„Geloof je dat verhaal van mr.
Macdonald. waarbij verscheidene
mensen tegelijk een geest zagen?"
Uit het schilderij
JA. dat Is een heel bekend ver
haal. Het was in een portret-
ten-galerU 'n een van onze
kastelen. Ze waren met verscheide
ne personen in die zaal toen op
een gegeven moment een jonge
vrouw u 11 de lijst stapte en de
zaal doorzweefde Er la een heel
verhaal aan verbonden, maar dat
vertel ik je nog wel eens. En. wie
weet. kom |e «elf nog In dat kas
teel. In dat geval kun je haar zien.
Als je geluk hebt. treedt «e uit de
lirt. maar dat kan Ik Ie natuurlijk
niet garanderen."
De volgende dag vertrokken we
naar de Hooglanden. Mijn laatste
nacht in Edinburgh moest ik steeds
weer denken aan mr R Macdonald
Robertson, tager-op geesten en bezit
ter van een schiet eindeloos aantal
spookverhalen Wat zou waar zijn en
wat gelogen9 Of verbeeld?
Of mag men het zo wel stel
len? Waar las Ik ook weer die aardi
ge opmerking over dit soort verha
len?: ..if it be a lie as told by me.
it was a lie as told to me" Met an
dere woorden: als Ik een leugen heb
verteld, dan Is mij die ook als leu
gen verteld
Daarmee komt men dan een heel
eind. Behalve als men zelf op
schimmen, geesten en heksen gaat
jagen. Zoals mr. Macdonald Robert
son. ghost-hunter en advocaat ui
Edinburgh.
het visitekaartje van een geesten jager
toen stapte zij nit het schilderij
vertrokken ze, om er nooit meer ln
terug te keren
Zwevend doodshoofd
WIE eerste avond van die
eerste dag zat het echt
paar bjj het haardvuur te
lezen. De vrouw las een verhaal,
de man de bUbel. Toen bet tijd
werd om naar bed te gaan. merk
te de laatste plotseling iets
vreemds op Hel leek hem of het
licht van de kandelaar verander
de. HU keek op en merkte tot zUn
verbazing dat dit licht bezig was
van geel in blauw te veranderen.
HU draaide zich om. teneinde iets
tegen zUn vrouw te zeggen, maar
kwam daar niet meer aan toe. H(j
zag namelUk op minder dan twee
meter afstand een doodshoofd
door de kamer zweven. Dat be
woog zich niet, maar staarde hem
strak aan. Meer was er niet. Al
leen dat drijvende hoofd was er.
Maar dat was. zoals men zich kan
voorstellen, méér dan voldoen
de.
De vrouw keek eveneens om en
werd vanzelfsprekend door dezelfde
panische schrik bevangen als haar
man Enkele seconden later verloren
ze hun bewustzijn
Toen de man weei bijkwam, herin
nerde hij zich de nachtmerrie Had
hij gewaakt of gedroomd? Maar naast
hem lag, nog steeds bewusteloos, zijn
vrouw Op dat moment werd de deur
van de kameT geruisloos geopend.
Wat binnenkwam vervulde de man
opnieuw met ontzetting: dat was al
leen maar een hand. die een kande
laar droeg Nadat de kandelaar op de
tafel was geplaatst, ontdekte de man
drie paar voeten die zich boven de
vloer van de kamer bewogen. De
man bad God hem te helpen in zijn
beproeving en op hetzelfde moment
waren de voeten en de kandelaar
verdwenen.
Het echtpaar verdween eveneens de
volgende dag, om nooit meer in het
huis terug te keren
Dit is één verhaal. Een ander ver
telt over een woning op Lawnmarket,
die eveneens jarenlang leeg gestaan
heeft. Het verhaal is moeilijk te con
troleren Het vertelt dat er op een
avond een feest in weid gegeven Op
hel moment dat de gans werd bin-
nengebiacht. moet ei iets zijn ge
beurd. dat iedereen noopte ogenblik
kelijk dat huis te verlaten en er nooi*
meer In terug te komen
Het Is daarna niel meei verhuurd,
zegt men. Als je door het raam naar
binnen kijkt, staat de gans nog steeds
op tafel Maar waar het huis staat,
dat huis. en of het inderdaad onbe
woond is. is niet meer te achterha
len.
EDINBURGH wemelde eeuwen lang van „haunted
houses", spookhuizen en van plaatsen, die op de
een of andere manier iets met heksen of geesten te
maken hadden. Vandaag wemelt het er niet meer van.
maar iedere bewoner van Schotlands hoofdstad zal u, als
u het ernstig, serieus vraagt, een verhaal kunnen vertel
len over een bepaald huis waar iets mee aan de hand was
Of is. Want er zijn in deze moderne stad, met name in
het oude deel er van, nog „haunted houses". Ik mocht er
verscheidene zien en enkele betreden. Overdag maakten
ze niet of nauwelijks indruk op me. Ze waren als alle
andere huizen in een stad van meer dan een half miljoen
inwoners. En al die spookhuizen bezaten wel degelijk een
huisnummer. Voorheen was dat niét zo. Een authentiek
spookhuis had nooit een nummer. Wat wél indruk op me
maakte, omdat het een stuk grimmige realiteit was, was
de grote steen bij de fontein op Edinburgh Castle Espla
nade. Een kleine, onopvallende fontein, vlak bij de Ra-
masy Buildings. De naam luidt: „Witches' Well" en het
is de plaats waar eens, nog niet zo lang geleden, de heksen
van Edinburgh werden verbrand.
IK sprak over dit soort verhalen
met Iain Anderson, staf-lid van
de Scottish Tourist Board in
Edinburgh. Een even plezierig als in
telligent man Hij reisde enkele ma
len de wereld door, was in de Royal
Navy tijdens Wereldoorlog II en
maakt in ieder opzicht de indruk van
een bekwaam, rustig en verstandig
mens.
Ik vroeg hem op een avond of hij.
als goede Schot, aan spoken geloof-
,de. Hij gaf me een merkwaardig ant
woord. Hij zei namelijk geen ja en
geen nee, maar vroeg me het ant
woord schuldig te mogen blijven
Ik nam daar geen genoegen mee
en kwam nog enkele malen op het
onderwerp terug. Tenslotte had ik
in de enkele dagen dat ik in Schot
land was zoveel mensen over zo
veel spook-verhalen horen spreken.
dat ik er werkeiyk prUs op stelde
de mening van een ontwikkeld man
te vernemen. En toen viel voor
het eerst die naam: „Ghost Hun-
ter" ..Geesten-jager"
Ik had ei nog nooit eerdei van ge
hoord, maar hij bleek te bestaan En
dat bestaan vond in Edinburgh plaats,
niet zo vei van het kantoor van de
Scottish Tourist Board op het Rut-
land-plein
Iain Andersort vertelde me het een
en ander over Mr. R. Macdonald
Robertson, een Edinburgse advocaat,
die een v-riend van hem was. en
wiens levens-hobby bestaat uit het
Jagen-op-geesten Ik geloofde er geen
woord van en informeerde of het mo
gelijk was deze wel zeer uitzonderlij
ke figuur eens te ontmoeten Volgens
Iain Anderson was er niets eenvoudi
ger dan dat Ik moest maar zeggen
wanneer en waar ik hem wilde tref
fen. Ik bepaalde de samenkomst op
de volgende dag. op het kantoor van
de Scottish Tourist Board De af
spraak werd telefonisch gemaakt. Om
kwart over tienen- zou mr. Robert
Macdonald Robertson aanwezig zijn
Normale indruk
HIJ was precies op tijd ITt had
me een bepaalde voorstelling
van hem gemaakt, die echter
volkomen bezijden de werkelijkheid
bleek te liggen Mr Macdonald Ro
bertson maakte een ln ieder opzicht
normale indTuk Hij was bijzonder
vriendelijk, en Informeerde geïnte
resseerd naar m'n eerste indrukken
van Schotland Vervolgens spraken
we nog over het weer
Een kleine, gedrongen man, met
heldere, pienteTe ogen in zijn hoofd
Hij liep een beetje gebogen Zijn
stok hield hij gedurende het onder
houd dat we hadden voortdurend
vast. Een ding viel me direct op:
hoewel hij In ieder opzicht een nor
male advocaat bleek te zijn, waren
z'n handen opmerkelijk: het wa
ren opvallend sterke handen Handen,
die ongetwijfeld iets meer konden
doen dan alleen maar een penhouder
vasthouden of een akte openslaan
Het waren harde, pezige, stevige han
den. Ik zou niet kunnen zeggen waar
om me dit in het bijzondei opviel
„Jaagt u al lang op geesten mr
Macdonald?"
„O Ja. al Jaren Sinds m'n jeugd
doe ik dit werk. dus ongeveer eeD
kwart eeuw"
„U vindt het zelf niet tets bijzon
ders?"
„Nee, waarom zou ik? Iedereen
heeft ten slotte z'n eigen hobby"
„Heeft u ooit een werkelUke
geest geilen?"
.in gesprek met een geesten jager! Van
rechts naar links: de ghost hunter, lain
Anderson en Anthony van Kampen..
moet er waarlijk niet aan
denken, welke drama's zich
hier, op deze plaats in het
van Edinburgh, hebben afge-
Trouwens, ik denk dat de fan-
de verbeeldingskracht van een
daartoe niet meer in staat is.
„pi scuïuiue in een totaal andere
eld, een wereld die er volkomen
A tre normen op na hield met be
king tot menselijkheid, erbarmen
aastenliefde.
bestonden toen heksen
men aannam), en wie niet kon
geen heks te zijn, eindigde
r leven bij de „Witches' Well",
einde had alles te maken met
verbranden en wurgen,
de historie natuurlijk wel
maar men moet daarbij
vergeten dat die romantiek (df
er voor door gaat) er dan ook
was. Tussen 1479 en 1722 werd
iedere storm, iedere
kortom iedere ramp, direct
werk van heksen toegeschre-
En daarom hoeft men zich over
300 niet te verwonderen, het
dat het aantal terechtstellingen
„Witches' Well" met ontstel-
nauwkeurigheid boekstaaft 300
werden daar verbrand. 300
vonden dus daar plaats
Esculaap!
GEDENKPLAAT van zwart
brons toont een esculapus-
slang. Hij symboliseert de god
geneeskunde, met andere woor-
het medisch zuiveren van de ge-
door het uitbannen van
op de plaat is de fi-
van Hygeia, godin der gezond-
te zien. Min of meer hetzelfde
dus. Links een gezicht dat
aan een heks toebehoort,
verder naar Upks een bijzon-
onaangenaam oog Het Is het
eye", het Boze Oog Iedere heks
ten slotte alles met het Boze Oog
bijzonder, sinistere, onaange-
plaats, de „Witches' Well" Er
"leer van die plaatsen, die, naar
beweerd, alles mei duistere
en hekserij te maken heb-
Er is een huis in Mary
Close, achter de Royal Ex-
(de Beurs van Edinburgh)
de eerste bewoners ervan
een dag is bewoond. Daarna
door
Anthony v. Kampen
illustraties
Reint de Jonge
Hij vertelde me dat hij was gebo
ren in Edinburgh in het jaar 1909 Hij
is getrouwd en heeft een dochter.
Zijn vrouw en dochter gaan soms
met hem mee op geesten-iacht
Hij vertelde dat laatste even rustig,
even normaal, alsof we het nog steeds
over het weer hadden Ook dat ver
bijsterde me Het is namelijk geen
alledaagse ervaring met iemand te
spreken die over geesten en schim
men praat als over zaken dié tot zijn
dagelijkse werk behoren
„Ik heb ze gezien"
HIER volgen enkele notities uit
het gesprek die ik noteerde
tijdens dit nogal exclusieve
onderhoud.
