Arbeidsproduktiviteit
ons land te laag te
achten
Kerkdiensten Leiden en omgeving
IS 111
Formidabele groei van vleesexpo
Gestegen beursomzet
weinig wijziging
PERSOONLIJKE LENINGEN
AMSTERDAMSCHE BANK
I erica n le vermenigvuldig
Kies de soort
die bij
uw auto hoort
Eerste half jaar van 1963 al
IV2 x zoveel als in geheel 1962
„Beursbegrippen'
LEIDSCH DAGBLAD ZATERDAG 9 NOVEMBER 1963
Zondag 10 november
Lelden: Herv. Gem Pieterskerk. 10 u
As. P. Kloek (gezlnsdlensten 7 u ds
A. J Lamping (zangdlenst).
Hooglandse Kerk: 10.30 u ds P. J.
Mackaay te Oegstg. (zendlngsdlenst)
en 7 u ds J. de Wit.
Mare kerk: 10.30 u prof dr G. P van
Itterzon te De Bilt voor ds J. M. D.
v. d. Berg.
Oosterkerk: 10 u ds J Groot en 5 u
ds H Goedhart te Rotterdam.
Bethlehemkerk (Drlftstr 10 u ds
Joh. Poort (HA).
M.vranathakerk (Lage Mors weg)9 u
ds H. J. van Achterberg en 7 u dr J.
M. Hoekstra (zendlngsdlenst).
Bevrijdingskerk (Montgomerystraat)
10.30 u dr W H. Beekenkamp te Delft
voor ds Bouter.
Konlngskerk (Koningsstraat): 10 uur
dr H. Schroten te Rotterdam.
Herv. Ulo-school, Asserstraat: 9 en
10 30 u ds D J. Vossers.
Eg Ilse Wallone: 10.30 u ds. J. M.
Charensol.
Academisch Ziekenhuis: 10 u ds M.
Hanemaayer te Alphen a. d. Rijn.
Dtaconessenhuls: 10.30 u ds J. T.
Mackenzie.
Jeugdkerk (ln de Morlaen)10.30 u
ds A J. Lamping (onderwerp „van
ander ras").
Jongerendlenst (geb. Rehoboth):
10.30 u dhr A. Faas.
Zulderkerk: 3 u kerkdienst voor
doven.
Vrljz. Herv. (Leldse Volkshuls)10.30
uur prof. dr P Smits te Den Haag.
Geref. Kerk: ZuldeTkerk: 10 u ds. J.
H. Kappers te Oegstgeest en 5 u ds.
Westerink.
Petrakerk. Surlnamestraat: 10 u ds.
Haverkamp (openbare geloofsbelijdenis)
en 5 u dr Dronkert
Kerk Oude Vest: 10 u dr. Dronkert.
en 5 uur ds De Boer.
Maranathakerk, Lage Morswee 26:
10.30 u ds. De Boer en 5 u ds. Haver
kamp.
Bevrijdingskerk, Aerent Bruunstraat:
9 u ds De Boer en 5 u ds G. Rlkkers.
te Oenemulden.
Groenhoven: 10 u dr. Westerink.
Chr. Geref. Kerk: 10 u (ond. ..Een
ontmoeting die meevalt) en 5 uur
innd. confrontatie met de dood) dr.
Velema.
Geref Kerk (vrUgem): 10 en 5 u
ds J. Fnber te Schlebroek.
Rem. Gem 10.30 uur dr A. W. Cra
mer (doopdlenst).
Doopsgez. Gem 10.30 uur ds. J. J.
J. v d. Sluys.
Christian Science (Steenschuur 6):
10.30 uur dienst.
Vrije Kath. Kerk: (Vreew(jkstr. 19):
10 30 u gezongen H. Mis.
Leger des Hells: 10 u helllglngsdienst
6 45 u openluchtsamenkomst. Gangetje
7.3h u Verlossingssamenkomst.
Nieuw Apost. Kerk (Hoge Rijndijk
20 i 9 45 en 4 uur dienst (donderdag
7.45 uur dienst).
Oud Kath. Kerk (Zw. Singel 50):.
9.45 uur hoogmis (woendag 8 u avond- I
mis).
Evang. Luth Kerk: 10.15 u ds. A.
Burghoorn te Ede
Baptlstengem.: 10 uur doopdlenst en
avondmaal. 5.30 u dhr. H. Schouten Jr.
(vrijdag 8 u bidstond).
Evang. Chr. Gemeenschap (Middel
stegracht 3): 10 en 5 u dhr. Dlkkes.
Geref. Gemeente: 10 en 5 uur lees-
dlenst (dinsdag 7.30 uur ds. Hulsman
te Vlaardlngen).
AarlanderveenHerv. Gem.: 10 u ds.
M. H Boogert en 7 u ds C. L. v. d.
Broeck te Zwammerdam. Geref. Kerk:
9.30 en 7 u ds. W. J. van Hoek. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 u Dienst des Woords.
en 7 uur ds. D. H. Blesma te Llsse.
Alphen aan den R(Jn. Herv. Gem
Jullanastraat 10 u ds W VerwelJ en
6 30 u ds J. H. Bogers Aula Immanuel-
school. Anna Burenlaan: 9.30 uur ds.
J H. Bogers en 5 u ds W. VerwelJ
(Open Deurdlenst). Kapel Gouwsluls:
10 u ds P. A. Lefeber. Gebouw Jona
than: 6 30 u ds P, A. Lefeber. Gebouw
Nabij: 4 45 u nm Jongerendlenst. Ka
pel Hooftstraat: 9.30 u ds. H. Koud-
staal. Oudshoornseweg: 10 u. ds. G. Ca-
dée en 6 30 u ds. H Kouds taal. Martha-
Stichting: 10.30 u ds. Moen. Geref.
Kerk: Maranathakerk, Raadhuisstr.: 10
uur ds. W. Wijma en 6 30 u ds. G. A.
Westerveld. Salvatorlkerk, W. de Zwij
gerlaan: 10 u ds G. A. Westerveld en
6.30 u ds W. WIJma. Alphen-Noord,
Hooftstraat: 10 u en 6.30 u ds W.
Tom. Geref Kerk (vrljgem.): 10.45 en
4 uur ds H J. NIJenhuls te Bunschoten
u ds. De Bru(Jn. Geref. Gem.: 9.30 en
6 uur Leeedlenst. Rem. Geref. Oem
10 uur ds. Van Holk-Meljer te Oegst
geest.
fllllegnm: Herv. Gem.: 10 u ds. F.
Brouwer en 5 u ds T. Poot te De Bilt.
Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds. A K
Krabbe. Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u
k andldaat Fr. Schele uit Apeldoorn
Ned. Prot. Bond geen dienst. Evang -
bijeenkomst: (Haven 50): evang. Jan
Zyistra te Gouda (donderdag 8 u (Ha
ven 50)de heer J. v. d. Brink te
Gorlnchem (Maranatha-bljeenkomst
woensdag 8 uur ln het Nutsgebouw
evangelist Theo Dlkkes uit Lelden.
Hoogmade: Herv. Gem.: 10 uur ds
J. Broeyer.
Fred
Advertentie
Chr. Geref. Kerk: Jeruzalemkerk, GrlJ-
penstelnstraat: 9.30 en 5 uur ds. R
Kok. Rem. Geref. Gem Van Mander -
sloostraat 7 uur ds W, Knoppers te
Utrecht. Oud Geref. Gem Van Man-
derslootstraat 9.30 u en 4 u leesdlenst
Baptlstengem. IJsclubgebouw: 10 uur
Eredienst en 6 u ds. M. Cohen. Leger
des Hells: 10 en 7.30 uur.
Benthuizen Herv. Gem.: 9.30 en 6 u
ds W. A. S. Laurense. Geref Gem 9 30
en 6 u Leestdlenst (donderdag 7.30 u
ds L. RIJksen te Rotterdam).
BodegravenHerv. Gem 9 u ds. de
Vey Mestdagh en 10.30 u ds W. Balke
en 6.30 u ds Kalkman te Waddlnxveen.
(Nleuwerbrug)6.30 u ds. Balke. Geref.
Kerk: 10 en 6.30 u ds J. v. d. Klaauw
te 's-Gravenhage, Oeref Kerk (vrilge-
maakt)9.30 en 5.30 u ds. H. J. NIJen
huls te Bunschoten-Spakenburg. Geref
Gem.: 10 en 6 uur leesdlenst (dinsdag
7 15 u stud. J. C Weststrate. te Bors-
sele). Evang. Lutherse Gem 9 uur ds.
L. Schel levls te Gouda. Evangelisatie
Kring: 10 u Eredienst en 7 uur Jb.
Klein Haneveld.
Boskoop: Herv. Gem (ln geref. kerk)
830 u ds. De Leeuw; 6.30 uur ds Her
mans. Geref. Kerk 10 en 5 uur ds.
Vesseur. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30
KatwUk aan den Rijn Hervormde
Gem.: (Dorpskerk): 10 u dhr. F Slerat
te Leiden en 6 u ds A Makkenze (Ka
pel Nieuwe Duinweg): 10 u ds Jac. de
Vos te Katwijk aan Zee en 5 u ds. H
van Gosllga te R(Jnsburg (gymnastiek
lokaal school Narcisstraat) 10.30 u ds.
A. Makkenze; Geref. Kerk en 5 uur
ds. P. van Strlen te Delft.
KatwUk aan Zee. Herv. Gem Nieu
we Kerk: 10 u ds. Vroeglndewey (HDi
en 6 uur ds. Moerenhout. Oudé Kerk:
10 uur ds. Vink en 6 u ds. Tukker.
Kapel: 10 u ds. Bouman en 5 u ds
Vink. Groen van Pr.-school: 10 u ds
i Hagen. Aula Overduln: 10 u ds Moe
renhout. Zeehospitium: 6 45 u ds Er>u-
man. Geref. Kerk: 9 en 10.30 u ds. De
Vries en 5 u d6. J. H. Kappers te
Oegstgeest. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5
uur ds. De Jong (woensdag 2.30 en 7.30
u ds Ds Jong dankstond voor gewas en
visserij). Geref. Kerk ivrljgem.): 8.30
en 3 uur ds. H. Vogel te Enschede en
10.30 en 5 u ds Breen. Geref. Gem.: 10
en 5 u Leesdlenst. Geref. Gemeente ln
Nederland: 10 en 5 u Leesdlenst Unl-
zaal: 4 u ds. H. A. Jellema te WIJke.
Koudekerk: Herv. Gem.: 10 en 7 uur
ds. Koerselman. Geref. Kerk: 10 en 7 u
ds. Makklnga.
I leiderdorp: Herv. Gem.: 10 u ds. J.
j P Honnef en 6.30 u Oogstdlenst.
(Kerkzaal) 6 30 u <Js. J. de Tombe
Geref. Kerk: 10 u ds J. Banga te Ede
en 6 30 u ds. Mlnnema. (Kerkzaali: 9
u ds Mlnnlma en 5 u ds. Banga. Ver
Vrljz. Herv.: (geb. Llndenlaan 12a): 7
uur ds J. P. van Mullem te Rotter
dam).
Lelmutden: Herv. Gem 9.30 uur ds
D H G(Jsbers (oogstdlenst) Geref.
Kerk: 9.30 en 7 uur ds. J. Baaljens.
Llsse: Herv. Gem - 9 en 10 30 uur
en 7 uur vic.. Schilder. Geref. Kerk:
10 en 5 u ds. K. Schouten Chr. CVref.
Kerk 10 en 5 u ds. D. H. Blesma. Geref.
Gem.: 10 en 4 uur Leesdlenst. Geref.
Kerk vrljgem.10 en 4.30 uur ds. H.
Scholte te Bodegraven. Oud Geref.
Gem.: 9.30 en 3 u Lee sd lens ten(don
derdag 7.30 u Leesdlenst).
Nieuwkoop Herv. Gem 10 uur
ds. Kruyne; 6.30 uur ds D. Ollemans.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 uur ds J
Wagenaar te Zwammerdam. Chr Geref.
Kerk: 9.30 uur Dienst des Woords;
2 uur ds. P. op den Velde te Mijdrecht.
Rem. Geref. Gem.: 10 uur ds. J. G.
Paardekooper Doopdlenst
Nleuwveen Herv. Gem.: 9.30 uur
ds. A. S. Klusener; 6.30 uur ds M J.
ten Bruggenkate te Rotter dam-Vree
wijk. Geref. Kerk: 9.30 en 6 30 uur
ds. A. P. Helner te Ter Aar.
Noordw\|k aan Zee Herv. Gem
10 u ds. J. Vink te Oegstgeest: 5 u
ds. H. J. van Achterberg te Lelden.
Geref. Kerk: 10 u ds. H. A. van Bot-
tenburg; 5 u ds. W Dekker te Noord-
wlJk-Blnnen. Sole Mlo: 10 uur ds. B.
Bouma. Herv. Ger Evang., VGLO-
school, Schoolstraat 2: 10 u dhr C.
Wildschut te Rotterdam: 3.30 u d6. N.
I dankstond voor gewas i.
NoordwUk-BInnen Herv. Gem
10 en 7 u ds J. van Dok. Geref. Kerk:
9.30 u ds W. Dekker; 5 u ds H A
van Bottenburg te Noordwljk aan Zee
Van den Berghstichtlng: 11 u ds. W.
j Dekker. Ned. Prot. Bond: 10.30 u dhr.
Roos uit Lelden.
Noorduykerhnut Herv. Gem.: 10 u
(Witte Kerkje) en 7 u (De Zllk. aula
R.-K. Meisjesschool) ds. A. H. Smits.
Oegstgeest Herv Gem Groene-
of Wllllbrordkerk: 10.30 u wlka M. A.
I de Vlieger (Jeugddienst); 7 u ds. J.
Irik. Pauluskerk: 10 u ds J. M. D.
van den Berg te Lelden. Ver. v. Vrijz.
Herv.. W. de Zwijgerkerk: 10.30 u ds.
IW. J. H. Hubeek (HD). Geref. Kerk,
Maurltslaan: 10 en 5 u ds. Meijer. Ge
ref. Kerk (vrljgem.). W. de Zwijger-
kerk: 8.30 u ds. Brands; 3 u ds. J.
Douma te Rijnsburg.
Oude Wetering Herv. Gem.: 9.30
uur ds. A. van der KooiJ te Noorden;
7 u ds. A. Slrag te Rotterdam Geref.
Kerk: 9.30 en 6.30 uur ds C A. Ver
hoog. Rem. Geref. Gem.: 7 u dr. A. W.
Cramer.
Rynsaterwoude Herv. Gem 10 u
ds. C J. Baart; 7 u ds. F. de Jonge te
Zevenhoven. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u
Dienst des Woords; 2.15 u ds. J. C.
Ravenswaay te Schevenlngen.
U(|nsburg Herv. Gem., Grote kerk:
10 u ds. Van Gosllga; 5 u ds Kleer
maker te Rotterdam Bethelkerk: 10 u
ds. Groene woud; 7 u ds. Blok te Am
sterdam (Jeugddienst). Geref Kerk.,
Petrakerk: 9.30 u ds. v. d. Linde; 5 u
ds. Post. Rapenburgkerk: 9.30 u ds.
Post; 5 u ds. BIJleveld. Maranathakerk:
9.30 u ds. BIJleveld; 5 u ds v. d. Lin
de. Geref. Kerk (vrljgem 10 en 5 u
ds. Douma Chr. Geref. Kerk: 10 en
5 u ds. Kampman.
Sassenhelm Herv. Gem 9 en
10.30 u ds. W. H Walvaart; 5 u ds. F
Brouwer te Hlllegom. Geref Kerk:
9.30 u ds. H. v. d. Berg; 5 u ds P. D
I Kuiper; 7 u ds. H. v d. Berg. Chr
Geref. Kerk: 10 en 5 u ds. L. S. den
I Boer. Ned. Prot. Bond: 10 30 u mej
1 J. L. Bouwmeester te Den Haag.
Ter Aar Herv. Gem.: 9JO en 6.30
uur ds Lindenburg. Geref. Kerk: 9.30
en 6.30 uur ds. Warn Ink uit Zaandam.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 uur
ds. L. Flier, zendingspred.; 6.30 u ds.
D. Lekkerkerker. Geref. Kerk: 10 u ds.
Langeler; 5 u ds Post te Rijnsburg.
Geref. Kerk (vrljgem.): 10.15 en 5 u
ds. Brands.
Voorhout Herv. Gem.: 10 uur
kand. Schilder te Lisse.
Voorschoten Herv. Gem., Dorps
kerk: 10 u ds. Meljerlng; 7 u ds. Sa-
raber. Rijndijk. 10 u ds. Saraber. Hulp
en Heil: 10 u ds. Zijlstra. Rem.-Doops- i
gezinde Kring (Cult. Centr.): 10.30 u I
ds. S. L. Verheus. Geref Kerk: 9. 10.30
en 5 u ds Smit. Geref. Kerk (vrij
gemaakt) 10 en 5 u ds. J. Blokland
te Rotterdam.
Waddlnxveen Herv. Gem.: 9.30 u
dhr. D. Scheepmaker te Utrecht: 6.30 u
ds. J. Verwellus. WIJkgebouw: 9.30 u
ds J. Verwellus; 6.30 u ds. W. Vroeg-
lndewelj te Katwijk. Ver. Wet en Evan- 1
geile: 9.30 u ds E. H. Kalkman; 7 u
ds J. H H. van der Ree te A'dam.
Geref Kerk: 9 en 10.30 *u ds J. Snoey;
I 6.30 u ds. Peddemors te Nieuw-Vennep.
Rem. Geref. Kerk; geen dienst. Chr.
I Afgesch. Gem.; 9.30 en 5 u ds. A. P.
Verloop.
I Warmond Herv. Gem.: 10 u dr.
j K. E. H. Oppenhelmer te Lelden; 7 u
ds. H. L. Boonstra.
Wassenaar Herv. Gem., Dorps
kerk: 10 u ds. J A. G, van Zanten;
7 u ds. A. van Eyk te Bergschenhoek.
Klevletkerk: 9 u Jeugdkerk; 10 u ds.
i J T. Wiersma Deylerhuls 10 15 u dr.
i Th. C. Frederlkse. Dorpscentrum: 10 u
j Jeugdkerk. Geref Kerk. Bloemcamp-
I laan: 10 en 5 u drs. L. Schuurman te
j Voorburg Zijllaan: 10 u (dankdag voor
i gewas en arbeid) en 5 u ds A. Vos.
Ned. Prot. Bond, Lange Kerkdam10.30
uur ds. D A. Werner Johannahuls:
I 10.30 u prof. dr. G J Hoenderdaal te
Oegstgeest. Soefibeweging. Wald. Pyr-
montlaan 611 u universele eredienst
Herv. Evangelisatie. Dorpshuls: 10 u
J. W Grlsnlght te Rotterdam., n.m.
geen dienst.
Wonbrngge Herv. Gem.: 9.30 en
6 30 u ds Kempenaar Geref Kerk:
9.30 en 6.30 u ds Schuring uit Alphen
a d Rijn. Ned. Prot Bond: 7 uur
(O Raedthuys) ds. Daalder uit Haar
lem.
Zpvenhoven Herv. Gem.: 9.30 u
ds. F. de Jonge; 7 u ds. C. J. Baart
te Rijnsaterwoude. Geref. Kerk: 9.30 en
7 u ds. Melnders.
Zoeferwouile Herv Gem 10 u
ds. R. Hengstmangers (Oogstdienst)
7 u ds N. J. M Hoogendljk te Mulder-
berg (Jeugddienst).
Zwammerdam Herv Gem.-: 10 u I
ds. C. L. v. d. Broeck; 6.30 u ds. M. j
H Boogert te Aarlanderveen. Geref
Kerk: 10 en 6.30 u kand T L H.
Pleterse te Voorschoten Rem Geref.
Gem 7 u ds. J. G. Paardekooper.
Advertentie
worden verstrekt door de financieringsmaatschappij!
MAHUKO N.V. in alle kantoren van de
Oplossing i
kruiswoordraadsel
In deze vermenigvuldiging zyn alle
cijfers binnen de horizontale getallen
van plaats verwisseld, zodat geen en
kel cijfer op zyn juiste plaats staat.
Kunt U de oorspronkelijke, klop
pende vermenigvuldiging reconstrue
ren?
9 3 0 2 8
7 14 6 5
(Van onze financiële medewerker)
Uit de vele beschouwingen over de verhoging van lonen en
salarissen voor het komende jaar is duidelijk dat zij, zowel in de
kringen van de werkgevers als door de bestuurders van de vak
bonden, als een onvermijdelijk experiment wordt beschouwd met
alle risico's aan een dergelijke manipulatie verbonden. Het door
het Planbureau destijds berekende percentage van 2.7% als een
met de produktiviteitsstijging corresponderende verhoging moge
dan aan de zeer voorzichtige kant zijn geweest, men is het er wel
overeens dat het percentage van 10 een cijfer is dat min of meer
uit de lucht gegrepen en niet gebaseerd is op een stijging van de
produktie, welke redelijkerwijs voor het jaar 1964 mag worden
verwacht.
Iedereen rijdt anders, alle
rij-omstandigheden verschil
len. Daarom vragen motoren
om „individuele voeding".
Daarom zijn er 5 soorten
BP-benzine: BP normaal,
BP Mix 25, 50 of 75. BP Su
per. Kies zelf uit welke soort
u nodig heeft. Die soort -
juist dié - geeft u tóp-kracht
bij het zuinigste verbruik!
Super Mix pompen zijn zeer
speciale pompen. Vraag per
briefkaart adressenboekje
aan BP, Frederiksplein 42,
Amsterdam.
Dat kan alléén bij...
ir
Vooruitgang
olie-techniek
óók ten behoeve
van landbouw
BP steeds 'n stap vóór
Ook In de agrarische sector profi
le t men van technische verbete-
riii' en. Zo ontwikkelde een grote
oliemaatschappij een tractor-olie.
die enig ln zUn soort ls. Dit pro-
duet dient n.l. niet alleen voorde
traetor-motor, maar óók voor de
transmissie en het hydraulisch
systeem. In de landbouw hecht
men er zéér veel waarde aan ln
verband met efficiency en kwali
teit. Deze tractor-olie - BP Ener-
gol Universal- wordt bovendien
aanbevolen voor alle typen trac
toren en alle seizoenen.
Minister Andriessen moge dan
over de tot dusver ïeeas ingegane j
en nog te wachten prijsstijgingen
een geruststellende verklaring afleg-
gen, ook de scherpste overheidscon- I
trole zal niet kunnen voorkomen dat
in de meeste takken van bedryf j
prijsverhoging moet worden toege
staan, als blykt dat de styging van
de arbeidskosten niet uit een grotere II
produktiviteit kan worden bestreden.
Vooral de z.g. arbeidsintensieve on
dernemingen zullen op dit punt met
grote moeilijkheden worden gecon
fronteerd. Voor zover mogelyk zal
dit tot nog meer mechanisatie en
automatisering, samenwerking en fu
sie leiden, terwijl men zich er ook
reeds rekenschap van geeft dat klei
ne bedrijven van het toneel zullen
verdwijnen.
Meer prestaties
zijn noodzaak
Dat het tekort aan personeel In
ons land de voornaamste oorzaak is
van de dwangpositie, waarin vele on
dernemingen verkeren, wordt alge
meen toegegeven en Ls dezer dagen
nog weer eens sterk geaccentueerd
door de voorzitter van de Nederland
se meubelindustrie, de heer H.
Kempkes jr. Dat het verlies op de
handelsbalans wat meubelen betreft
gedurende de afgelopen twee jaren
f 11 miljoen heeft bedragen en voor
1963 op f7 miljoen moet worden
geschat, is niet de langere levertijd,
maar het feit dat de werkelijke ar
beidsproduktiviteit ln b(jna alle om
ringende landen hoger ligt dan in
ons land.
Ook een directeur van de Hoog
ovens heeft een dergelijk geluid la
ten horen en globaal genomen
wringt hier de schoen als het gaat
om de vraag waarom in ons land
geen hogere lonen kunnen worden
verdiend. Als het waar *s wat de heer
Kempkes zegt, dat namelijk het ar-
beidstempo met 20 tot 50 kan wor
den verhoogd, kunnen ook bij hogere
lonen meer en betere artikelen dan
thans worden gemaakt. Dat in de
CAO's voor de prestatieionen een
maximum is gesteld betekent uiter
aard een beperking van Ge mogelijk
heid tot grotere arbeidsprestaties,
wat wil zeggen dat zonder dat maxi
mum met eenzelfde of kleiner aantal
werknemers een grotere produktie
zou kunnen worden verkregen.
Er ls weinig kans dat ln de naaste
toekomst een dergelijke verruiming
van de arbeidsvoorwaarden zal wor
den toegestaan en het kan daarom
niet verwonderen dat door de bedrij
ven naar verdere rationalisatie wordt
gestreefd en ook wat de kapitaal
voorziening betreft, naar de voorde
ligste methode wordt gezocht. Reeds
geruime tijd heeft men die trouwens
gevonden in de uitgifte van conver
teerbare obligaties, waarnaast ook
door middel van ondershandse lenin
gen nieuw bedrijfskapitaal wordt op
genomen. De AKU en de Ver. Ma
chinefabrieken zijn hiervan de re
cente voorbeelden en daar thans voor
dergelijke leningen 5 en meer
wordt betaald, ligt het Toor de hand
dat er voor de Jongste 4'z staatsle
ning weinig belangstelling bestond.
Geen bepaalde lijn
Onder deze omstandigheden en
met de hierboven genoemde on
zekerheid ten aanzien van het loons
verhogingsexperiment is het ver
klaarbaar dat de aandelenmarkt te
Amsterdam de laatste tyd geen be
paalde richting aangeeft, maar voor
het ene fonds meer, voor het andere
fonds minder wordt betaald al naar
gelang een tussentijds bedrijfbericht
gunstig of ongunstig Ls. Dat de Kon.
Vereen. Tapytfabrieken in 1962 63
ondanks stijgende kosten IIc, meer
winst kon maken en de resultaten
van het eerste halfjaar bi] de Leid-
sche Wolspinnerij aanmerkelijk
beter waren dan in die periode van
het vorige boekjaar, werd door de
beurs met een koersstijging gehono
reerd. De cijfers over de eerste negen
maanden van 1963 van de Indola
zijn iets beter geweest dan het. vorig
jaar (nettowinst f 1.23 miljoen tegen
f 1.13 miljoen), maar hebben op de
koers van de aandelen weinig in
vloed gehad.
Algemeen gesproken zijn de aan
delenkoersen ln oktober wat terug
gelopen. Van de voor internationals
ging het cijfer van 550 tot 533, dat
van de Nederlandse industriële aan
delen van 355 tot 348. dat van alle
geïndiceerde aandelen van 398 tot
ca 387 terug, nadat op 13 septem
ber jl. de hoogste stand voor dit
Jaar (401» werd bereikt.
De Amerikaanse afdeling op onze
beurs blijft van weinig betekenis, nu
aankopen van de overkant en arbi
trage niet meer mogelyk zijn. In
weerwil van merendeels gunstige be
drijf sberich ten en een voortgaande
stijging van het persoonlijk Inkomen
in de VS is het koerspeil op de
Newyorkse beurs afgebrokkeld, hoe
wel velen van mening zijn dat het
indexcijfer voor de industrials, dat
met 760.50 op 29 oktober zijn his
torisch hoogtepunt bereikte, binnen
niet al te lange tijd tot 800 zal stij
gen. Een feit Ls dat het derde kwar
taal voor de grote staalfabrieken
(U.S. Steel. Bethlehem Steel) hogere
winsten heeft gebracht, andere pro
minente bedrijven als General Mo
tors en Standard Oil of N. J. het
dividend hebben verhoogd.
De verhoging van het dekkings
percentage van 50 tot 70 voor nieu
we effecten-aankopen met ge
leend geld, heeft op de Newyorkse
beurs slechts even enige deining ver
oorzaakt. Voor een gezonde ontwik
keling van de beurshandel is het
trouwens niet ongewenst dat in een
opgaande markt al te speculatieve
transacties worden tegengegaan. Ook
de Amsterdamse beurs heeft zich van
genoemde verhoging weinig aange
trokken, voor haar is belangrijker in
hoeverre de fondsenhandel tussen
New York en de Europese beurzen in
de naaste toekomst mogelyk zal blij
ken te zijn.
Expansie van het
liypotheekbedrijf
Vermelding verdient tenslotte de
expansie in ons land van het hypo
theek-bankbedrijf. dat in sterke ma
te van de bouwactiviteiten profiteert.
De drie grote Friesch-Groning-
sche, Westlandsche en Utrechtsche
gaan over tot kapitaalsuitbreiding,
maar komen tevens met voorstellen
tot statutenwijziging, waarvan de
voornaamste is dat het bedrag aan
uitstaande pandbrieven en onder
handse leningen 25 maal zo groot
mag zyn als het totaal van kapitaal
en reserves, nadat deze verhouding
ln 1960 van 10 tot 15 werd verhoogd.
De thans voorgestelde wijziging zal
o.m. verband houden met de over
weging dat na een periode van ex
pansie ook een tijd van bedryfsin-
krimping kan komen en het steeds
weer verhoogde kapitaal dan tot de
noodzaak van lagere dividenden
moet leiden. Wordt genoemde statu
tenwijziging aangenomen, dan zul
len aan de ene kant nieuwe kapi
taalsuitgiften vooreerst langer uit
blijven. aan de andere kant zal bij
een verdere vergroting van het be-
drag der uitstaande hypotheken en
(pandbrieven) en een gelijkblijvend
aandelenkapitaal de winst per aan
deel groter worden, hetgeen voor
aandeelhouders goed beschouwd aan-
trekkelijker is dan het toucheren van 1
de claim, waarvan ze feitelyk
niet beter worden.
Vandaar dat aandelen van hypo- I
theekbanken voor de grotere beleg- j
gers tot de gezochte beleggingsob- j
jecten blijven behoren. 1
8 8
9 5
I I
8 8 11
3 9 8 2
3 0 2 9
2 5 9
4 0
6 4
3
8 7 5 3 2 1 I I 10
Oplossingen onder het motto „Ver
menigvuldiging" dienen voor woens
dag a.s. te 9 uur v.m. in het bezit te
zijn van de redactie, Wittesingel 1 te
Leiden. Onder de goede oplossingen
stellen wjj een eerste prys van f 5,
en twee prijzen van f. 2,50 beschik
baar waarnaar alleen abonnees kun
nen mededingen.
Horizontaal: 1. gisteren; 5. ri
gaai; 10. Eva; 12 Ali: 13. fletS
krant: 17. nar; 19. nee; 20. ren
ore; 23. drie; 25. liniaal: 26. booJ
weeps29. marge; 30. semi; 31.1
33 kern; 34. baron; 36. opgezet;L
patroon; 39. lever; 42. slee; 44.
45 leem; 48. Etten; 52. kraal!
loos; 55. foutief; 57. gage; 58. lejl
dia: 60. rob; 62 nat; 63. asiel!
grond: 67. pet; 68. ene; 69. expaf
70. folklore. J
Verticaal: 1. grondwet; 2. te|
even; 4. ratel; 6. parel; 7. elan: 81
9. ledereen; 11. kaliber; 13. friesr
sein; 15. krap; 16. toom; 18. ar«
rog; 24. Epe; 26. bar; 28. smoezel,
metriek; 31. haten; 32. koper: 34r
35. nar; 38. stellage; 40. voetbaf
beletage; 42. stola; 43. les: 46. erg
maand; 49. toe; 50 goal; 51.
53. Aga; 55. fiets; 56 forel; 59. Ir
61. bonk; 64. spa; 66. nee. r
De eerste prijs van f 5.werd!
gekend aan mevr. I. Gubbels. Rfe
huislaan 74 te Voorschoten, de l
prijzen van f 2.50 aan mej.
Koornhof. Thorheckestraat 29 te
den en aan mevr. J. J. v. d. V I
van Krimpen, Franchimontlaan
Leiden.
De prijzen worden de winnar
toegezonden.
Rond de Veemarkt
(Van onze deskundige medewerker)
We kunnen ons, wat de ontwikkeling van de markt betreft, ditmaal weer
beperken tot een enkel zinnetje: het gaat goed, althans uit producenten-
oogpunt bekeken. De lezer zal dit echter waarschijnlijk niet voldoen en
daarom een lange bijzin: De slachtvarkens zjjn nog weer duurder gewor-
I den; de slachtkoeien zijn wat in prys aangetrokken, ook het gebruiksvee
vindt goede afzet (in binnen- en buitenland) tegen wat aantrekkende pry-
I zen, het magere vee wordt voor een belangrijk deel in de „doods"-sector ge
plaatst vanwege de naar grondstof hunkerende vleeswarenindustrie en
de nog steeds betrekkelijk weinig ambitie tonende „vIees"-boeren de
vette kalveren blijven duur en het wolvee heeft de houders een enorm lo-
j nend seizoen gebracht.
een boekje, waarin alle artikelen
over effecten de effectenbeurs
en allerlei speciale onderwerpen
op effectengebied welke van de
hand van onze financiële mede
werker in 1957 ln ons blad zyD
verschenen, werden gebundeld
Afgehaald aan ons bureau f 0.75
Franco thuis f.0.85
(na ontvangst van het verschul
digde bedrag - giro 57055)
Directie LEIDSCB
DAGBLAD N V.
De R.K. Kerk
en (1e Joden
Onder de ruim 2.000 bisschoppen,
die deelnemen aan het Vaticaanse
concilie te Rome, is gisteren een do
cument verspreid over de verbetering
van de betrekkingen met de joden.
Dit document, getiteld „De houding
van de r.-katholieken tegenover de
niet-christenen en speciaal tegenover
de Joden" zal het vierde hoofdstuk
vormen van een ontwerp-verklaring
over de oecumene. In dit document
wordt de beschuldiging, dat het jood
se volk schuldig is aan „Godsmoord"
wegens de krub-lging van Jezus als
onrechtvaardig van de hand gewezen.
De „verklaring over de oecumene"
is het volgend punt op de agenda
van het ooncille.
Laten we de gelegenheid dat we
op de feitelijke markt ontwikkeling
vrij snel zyn uitgekzken, weer eens
georuiken voor een uitstapje langs
de periferie.
Onlangs hebben we gewezen op het
conjuncturele aspect .;n daartegen
over op het structurele aspect. Door
het stellen van een reeks van (door
ons niet beantwoorde vragen) heb
ben we toen getracht wat onrust op
1 te wekken by hen die menen, dat
de vee- en varkenshouderij thans
op rozen zou zitten omdat immers ae
opbrengsten veel gunstiger zyn dan
een jaar geleden. We neoben gepro
beerd duidelijk te maken, aat er
zien intussen veranderingen aan het
voltrekken zyn, die erop Kunnen uit
draaien, dat de Nederlandse veehou
derij straks de grondstoffenleveran-
cier van de handel en industrie in
de andere EEG-landen dreigt te wor
den.
Thans willen we in dit verband
i aan de hand van recente cyfers over
de export van vleeswaren en vlees
j aantonen, dat er sedert 1958 (dus
5 jaar geleden) diepgaande verschui
vingen nebben plaats gehad in de af-
zets truc tuur.
In de na-oorlogse ontwikkeling
kon men op ons gebied een zeer
verrassend element waarnemen. Dat
was de grote vlucht die de Neder
landse vieeswaremndusiJie nam.
Twee pylers waren er, waarop deze
ontwikkeling steunde:
De afzet van vleesconserven naar
Engeland (hoofdzakelijk luncheon
meat, een soort boternamworst in
blik) en de afzet van ham in blik naar
de VS van Amerika. De situatie was
door deze ontwikkeling zo dat de be
langen van de vleeswaremndustne
feitelyk het marktordenend beleid
van het Produktschap vcor Vee en
Vlees bepaalde. Dat was iets bijzon
ders, want na de bevryding ver
wachtte men nog jarenlang, dat het
de in de dertiger jaien tijdens de
landbouwcrisis zo belangrijk gewor
den export van bacon nAar En
geland zou zyn, die het „scharnier"
zou worden in het marktordenende
beleid van het P.V.V. De baconexport
kreeg echter geleidelyk aan minder
betekenis en de vleeswarenexport
trad ervoor in de plaats. Nu was er
tussen de baconindustrie en de vlees
warenindustrie in principe geen te
genstelling. want bacon wordt als
regel bereid op bedryven, die zich
ook bezig houden met de vervaar
diging van andere vleesconserven.
Wel was er een tegenstelling tussen
de baconvleeswarenindustrie en de
handel/export van vers vlees. Voort
durend kon men dan ook in het
door het P.V.V. gevoerde beleid waar
nemen, dat de belangen van laatstge
noemde groep moesten wijken, wan
neer het belang van de (meer ar
beidsintensieve) vleeswarenindustrie
zulks vergde.
Sedert de EEG m wording is,
zien we echter dat de kansen voor
de versvleeshandel wat de export be
treft zijn toegenomen. Met name voor
het artikel varkensvlees is de EEG
van belang, omdat de van kracht
geworden „spelregels" van Den Haag
(dwz het Produktschap voor Vee en
Vlees) thans verhinderen, zoals voor
heen, op beschermde wijze in te grij
pen ten gunste van de Nederlandse
vleeswarenindustrie.
Zo zien we thans dat de Neder
landse export van vers varkensvlees
in het eerste halfjaar van 1963 meer
dan de dubbele omvang heeft gehad
van de totale export van vers var
kensvlees over het gehele jaar 1958.
We zullen dit met cyfers laten zien
en daar dan tevens de cijfers bij
zetten voor de andere sectoren in
de vers vleesexport:
le h.J. 1963
Men ziet dat de ontwikkeling
de vers vleesexport formidabel
worden genoemd. Aan rundvlees
het eerste halfjaar 1963 al
uitgevoerd van de hoeveelheid,
gedurende het gehele jaar 1958
uitgevoerd. Voor kalfsvlees ziei
een soortgelijke ontwikkeling,
met dien verstande dat de .m
houding over beide perioden 111
van kalfsvlees veel gunstiger lig
die voor rundvlees. En voor var!
vlees ligt de zaak helemaal gui
zowel wat omvang sis wat pr
betreft.Een artikel als spek
duidelijk een „bijzaak" te zyn,
weliswaar zien we ook hier een
stige hoeveelheidsontwikkeling,
verband houdt met de afnem O)
baconexport die immers tot een
ter spekoverschot in ons land 1 e
(met bacon wordt namelijk óól j
spek uitgevoerd), maar het pri
is weinig anders geordend da ii
1958.
?lin| f
zie fl-
Tenslotte dan de ontwikkel!
de vleeswarenexport. Hierin zii
v. 1958 nog altijd -"*en 'oenen
ontwikkeling in de omvang,
zolang niet in die mate als
vers vlees het geval is. En
men de vleeswarenexport en
conexport als één geheel, wel
is er zelfs geen sprake meer et
een groeiende omvang.
geh. jaar 1958
export in tonnen waarde in gld. export in tonnen
Rundvlees
15.000
43
10.000
Kalfsvlees
15.000
59
12.000
Varkensvlees
17.000
48
12.000
Spek
14.000
26
15.000
Schapevlees
2.000
7
5.000
Totaal
63.000
183
54 000
Vleeswaren
42.000
149
69.000
Bacon
4.000
8
25.000
Totaal
46.000
157
94.000
