MEER DAN 1.000 MILJARD
KUBIEKE METER AARDGAS
Boer Koekoek brengt de
Kamer in opschudding
Groningen overtreft alle verwachtingen
.GRONINGER GASBEL OPEE
PM GROOTSTE TER WERELD
Mijn telefoon reeds
jaren afgeluisterd"
éW
yiSKOTTI'R IJM. 3
SMOKKELSCHIP
HILLMAN Minx 1600
GARAGE JONGELEEN
Maanscliot
uitgesteld
Moet over 30
[jaar leeg zijn
Grote partij
sigaretten m
'Jeslag genomen
INCIDENT MET NASLEEP
WEERBERICHT
KONINGIN
WEER THUIS
DRAKACEL
teittvs
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 24 OKTOBER 1963
No. 31093
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 9.45
AL/ VUUK LL1ULIN LJN UIVlo 1 KLI
per kwartaal, f. 3.15 per maand, f. 0.73 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De Verenigde Staten hebben het
schot op de maan. dat eind van dit
jaar zou plaatsvinden, uitgesteld tot
begin volgend jaar. De reden hier
van is een technische fout In de elek
tronische installatie van de maan-
raket Ranger VI, die alvorens op de
maan te pletter te vallen gedurende
tien minuten beelden van de maan
naar de aarde moet zenden.
Twee eerdere lanceringen waren
proefnemingen, twee andere Rangers
misten de maan en een vijfde kwam
wel goed terecht doch verzuimde ge
gevens uit te zenden.
Maatregel tegen
broer van Djem
De Amerikaanse regering heeft de
Zuid Vietnamese regering laten weten,
dat zij geen bijstand meer zal geven
aan speciale eenheden van het Zuid-
Vietnamese regering laten weten, dat
zij geen bystand meer zal geven aan
speciale eenheden van het Zuidviet-
Vietnamese leger, die niet direct of
indirect aan de strijd tegen communis
tische rebellen deelnemen. Het be
sluit richt zich vooral tegen troepen
die onder bevel staan van de broer
van president Djem. Deze eenheden
werden tijdens de acties tegen boed
dhisten naar Saigon gehaald, doch
zijn later niet meer in de strijd tegen
de Vietcong-rebellen gebruikt.
(Van onze Groningse correspondent)
De stoutmoedige Belgische senator Leemans, die
legen de officiële berichtgeving in staande hield,
dat de gasbel van Slochteren 1.000 miljard kubieke
meter groot is, heeft meer dan gelijk gekregen.
Een uiterst voorzichtige N.A.M. (Nederlandse Aardolie Maat-
ichappij) is gisteren met de nodige plichtplegingen eindelijk van de
170 miljard die officieel nog steeds werd aangehouden af-
lestapt, om bekend te maken, dat de bewezen aardgasreserve in de
rovincie Groningen maar liefst 1100 miljard kubieke meter be-
Iraagt.
dat tegen die tijd kernenergie zo
voordelig en op zulk een grote
schaal toegepast kan worden, dat
geen energiebron er tegen kan con
curreren.
In dat geval zal er gerekend
over 30 jaar jaarlijks dus circa
37 miljard kubieke meter aan aard
gas moeten worden opgemaakt. Men
zal heel wat moeten doen om een
dergelijke hoeveelheid in binnen- en
buitenland af te zetten. Flinke prijs
verlagingen moeten er dik inzitten,
nu ook officieel is toegegeven, dat de
aardgasreserve zekei twee keer zo
groot is als de hoeveelheid waarvan
men is uitgegaan. De prijs van het
gas zal bepalend zijn voor jje mate
waarin er gebruik van zal worden
gemaakt.
Hoe groot de Slochteiense gasbel
is, beseft men ook als men weet. dat
de totale aardgasreserve in West-
Europa in 1961 nog werd geschat op
870 miljard kubieke meter. Uitermate
belangrijk is verder dan nog. dat de
hele aangetoonde hoeveelheid gas in
de Groninger bodem van een bijzon
dere kwaliteit is. Het metaangehalte
van het gas is hoog en er komt geen
zwavel in voor. Het is als brandstof
een schoon gas. met een calorische
waarde, die twee keer zo groot is als
die van het gewone „stadsgas".
Deze mededeling uit de mond van
iM-directeur ir. J. M. P. Bon-
rts sloeg gistermiddag als een bom
bij een vijftigtal Nederlandse
irnalisten. die een dag lang ver-
ifs op groot nieuws hadden ge-
tijdens een voorlichtingsbljeen-
_t in Schoonebeek.
eze 1100 miljard kubieke meters
betekenen, dat het Groninger
isveld op één na het grootste is van
wereld. Panhandle Hugoton in
txas heeft met 4000 miljard kubie-
meter nog aanzienlijk meer, maar
Sahara heeft belangrijk minder
•t rond 800 miljard kubieke meter.
Hoe gigantisch de Groninger gas-
orraad is. mag blijken uit het feit.
Shet huidige totale gasverbruik in
erland een miljard kubieke meter
jaar bedraagt. Maar ook als het
>ruik zoals wordt verwacht
r de aardgaslevering tien k twaalf
zo groot zal zijn geworden, kan
n er in Nederland nog zo'n hon-
r, rd jaar mee Ute (de export
hierbü even buiten beschouwing
Ven).
Kernenergie
Experts hebben gesteld, dat het
asveld rond Slochteren over zo'n
0 jaar „leeg" moet zijn. koste wat
iet kost. Men verwacht namelijk,
Bierum
De NAM is tot een herwaardering
van de hoeveelheid aardgas in Gro
ningen gekomen door de gunstige re
sultaten bij de verkenningsboring bij
Bierum, die. zoals bekend, in septem-
Arrestaties in IJnniiden
i IJmuiden heeft de Velsense
6tie gisternacht een omvang-
t sigarettensmokkel aan het 1
t gebracht, nadat zij zes per-
i had aangehouden, die zich
verdachte wijze met auto s in
IJmuidense havengebied op-
Iden. Hierbij was de schipper
i de kotter IJM. 3, de ,,Ria
te werd vorige week op de
jordzee vermist, maar bleek
r in Helgoland te liggen.
li verklaringen van de zes mannen
pdden tot een onderzoek op de in
p IJmuidense haven liggende kot-
f IJM. 3. Daarbij bleek dat het
)iip als smokkelvaartuig was ge
hikt.
i boord werden in een geheime
trgplaats twaalf jute zakken met
totaal 551.600 sigaretten aange
troffen. Men was van plan geweest
deze grote partij, die door de be
manning van de IJM. 3 vermoede
lijk op Helgoland is gekocht, op
deze avond te transporteren.
Bij aankomst van de IJM. 3 in IJ
muiden had de IJmuidense schip
per twintigduizend sigaretten aan
gegeven bij de douane.
De Velsense politie heeft de zes man-
nan in arrest gesteld. Bjj het zestal
zjjn de schipper, vier inwoners van
IJmuiden en een Amsterdammer.
De kotter is aan de kettinv gele«rd.
ber succes opleverde. „De gunstige
resultaten van deze proeven hebben
geleid tot een herwaardering van dit
gasvoorkomen, waarbij is komen vast
te staan, dat de grshoudende for
matie zich over een zodanig groot
gebied uitstrekt dat de bewezen
aardgasreserve mag worden gesteld
op 1100 miljard kubieke meter", zo
zei ir. Bongaerts gistermiddag. En
verder: „Een nieuwe studie van alle
beschikbare gegevens uit de zeven
putten: Slochteren en II. Delfzijl
I. Ten Boer I. Noordbroek I.
Schildmeer I en Bierum I. die te
zamen een redelyk overzicht geven
van het aardgasvoorkomen binnen de
Groninger concessie, heeft geleid tot
een aanzienlijk groter totaal van de
bewezen arealen dan vroeger verant
woord was. Ook heeft een vernieuw
de interpretatie van de gegevens ge
leid tot een meer gefundeerde waar
de van de watertafel in de diverse
arealen, met de daarbij behorende
toename van de reserves".
Reserves
,.U zult zich afvragen hoe het mo
gelijk is. dat steeds nieuwe getallen
van de Groninger reserves naar vo
ren komen", aldus ir. Bongaerts.
..Het is gebruikelijk in de olie-indu
strie bij berekeningen van olie- en
gasreserves onderscheid te maken in
verschillende categorieën reserves,
zoate bewezen reserves en nog niet
bewezen reserves, welke laatste soms
weer onderverdeeld worden in waar
schijnlijke en mogelijke reserves. De
bewezen reserves zijn de reserves in
een gebied, waarvan bekend is dat er
geproduceerd kan worden op com
merciële basis. In de regel wordt dus
het predikaat bewezen reserve toe
gekend aan de min of meer directe
omgeving van de bestaande putten",
aldus de NAM-directeur, die de reser
veschatting, vooral in de eerste tijd,
een moeizame taak noemde.
"v
-f-S a i jiS,'
Slot pag. 2
Turkse arbeiders
naar Amsterdam
Per chartervliegtuig zullen morgen
,57 Turkse arbeiders op Schiphol ar
riveren. die in Turkije zijn aange
worven door de Ford-fabriek in Am
sterdam. Dit bedrijf heeft plaats voor
200 Turken. Met toestemming van
het ministerie van Sociale Zaken
is het bedrijf zelf in Turkije de ar
beiders gaan aanwerven. Er zal over-
enige tijd nog eenzelfde aantal Tur
ken per vliegtuig naar Amsterdam
komen, zodat er dan een 120 bii de
Ford-fabriek zullen zijn. Zij krijgen
in het Turks. Duits en Nederlands
gestelde contracten.
Paus Paulus voor
televisie
Z.H. Paus Paulus heeft er in toege
stemd om in het televisieprogramma
van de KRO op woensdag 6 novem
ber van 20.20-20.25 uur een korte toe
spraak te houden tot de televisie
kijkers van Nederland.
De Paus zal zijn toespraak in het
Duits uitspreken.
(Van onze parlementaire redactie)
De fractieleider van de Boerenpartij, de heer H. Koekoek, heeft
gisteren in de Tweede Kamer voor een onverkwikkelijk incident
gezorgd.
Geheel zonder bewijzen te noemen uitte hij de beschuldiging,
dat zijn telefoongesprekken al sinds 1959 worden afgeluisterd.
Het ziet er naar uit, dat het incident nog een nasleep zal krijgen.
NEVELIG WEER
Bilt verwacht van heden- tot
genavond droog en nevelig weer
veel bewolking, maar ook enkele
teelijke opklaringen. In de nacht
■t fchtend hier en daar mist. Weinig
J ladering in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ii
Ml op: 7.20 uur; onder: 17.27 uur.
gi n op: 14.38 uur; onder: 22.25
I togwater te Katwijk te 7.37 en
I uur, laagwater te 3.16 en 15.36
ill
RJ -
i bestaat nit S0 patin»*!
De kotter IJM. 3, aan boord I werd aangetroffen. De kotter
waarvan gisteren een grote hoe- ligt aan de ketting in afwachting
veelheid gesmokkelde sigaretten t van het verdere onderzoek*
Het gebeuren had plaats, toen
de Kamercommissie voor Binnen
landse Zaken debateerde over de be
groting van Binnenlandse Zaken
voor 1964. Een van de onderwerpen
van het debat was het weren van
kleine partijen uit het parlement.
In 1961 aanvaardde de Kamer een
motie van mr. Beemink (CHU) waar
in minister Toxopeus werd uitge
nodigd de kieswet zo te wijzigen, dat
de toegang van t énmans-splinterpar-
tijen tot de Kamer wordt bemoei
lijkt. Minister Toxopeus heeft deze
uitspraak toen r.aast zich neerge
legd, zodat begrijpelijkerwijs giste
ren opnieuw ever deze zaak werd
gesproken. Mr. Gcertsema van de
VVD maakte de tongen los door aan
de minister te vragen of het gerucht
juist is, dat hij de motie alsnog wil
uitvoeren. De VVD stemde, namelijk
indertijd tegen.
Als de liberale fractieleider had
geweten wat bij op dat moment
veroorzaakte I
Sprekers van bijna alle kleine par
tijen kwamen fel in het geweer tegen
verhoging van de toclatingsdrempel.
Het kwam daarbij tot allerlei on
vriendelijkheden tussen de heer Koe
koek enerzijds en de heren Scheps
(PvdA) en Beemink anderzijds. Als
de presidente, mevrouw Stoffels-
Van Haaf ten had ingegrepen zou een
incident zijn kunnen voorkomen,
maar zij deed dit niet De maat was
vol. toen de heer Koekoek de demo
cratische gezindheid van de heer
Scheps- of liever het naar zijn me
ning ontbreken ervan wilde aan
tonen en hem mede verantwoorde
lijk stelde voor het afluisteren van
zijn telefoongesprekken In 1959. De
argumentering van de heer Koe
koek raakte kant noch wal. Door het
aftakken van zijn telefoon was kort
voor de verkiezingen van 1959 een
brief aan Boerenpartijleider Voort
man onderschept. Als gevolg daarvan
kon de kandidatenlijst van de Boe
renpartij niet ujdig op het stembu
reau in Leeuwarden worden gedepo
neerd. zodat de heer Koekoek niet
aan da verkiezingen had kunnen
meedoen. Wat had de heer Scheps
daarmee te maken?. Wel. de heer
Scheps Is socialist en de heer Koe
koek meende overigens geheel ten
onrechte, dat voor de verkiezingen
van 1959 socialistische ministers deel
uitmaakten van het kabinet.
Dc heer Scheps nam dit niet en
minister Toxopeus evenmin. De be
windsman zei het uitgesloten te ach
ten, dat de heer Koekoek de waar
heid sprak. Hij zal een onderzoek
laten instellen naar de juistheid van
de beschuldiging.
De heer Scheps zei ontstemd
het er niet by te zullen laten
zitten. Hij is voornemens de Ka
mer binnenkort te vragen om het
optreden van de heer Koekoek
scherp af te keuren. Het lijdt
geen twyfel of een overgrote Ka
mermeerderheid zal hieraan gaar
ne meewerken. Een indicatie daar
voor is de algemene verontwaar
diging. die gisteravond in de wan
delgangen viel te constateren. Zel
den lag een debat op zo'n laag
niveau, kon men uit de mond
van ervaren Kamerleden beluiste
ren. Het incident zal ongetwyfeld
een gevolg hebben.
Met dit alles kwam de zaak waar
over het ging, een eventuele wyzi-
ging van de kieswet, danig in het
gedrang.Overigens kunnen de klei
ne partyen voorlopig nog gerust zyn:
mr Toxopeus heeft zijn standpunt
niet gewijzigd. Of zij dc toekomst
zonder zorgen tegemoet kunnen
zien is punt twee. De bewindsman
heeft aan de kiesraad advies ge
vraagd over een groot aantal onder
werpen o.m. het verhogen van de
kiesdeler. Daarnaast wil hy de me
ning van de raad weten over in
voering van een soort districtenstel
sel op grond waarvan ons land wordt
verdeeld in een zestal kiesdistricten
die elk een evenredige vertegenwoor
diging zullen kennen. Ook een der-
gelyke maatregel kan het voortbe
staan van kleine partijen bemoei-
ïyken.
Aan de voet van het enorme
sluizencomplex in het Haring
vliet. dat een belangrijke functie
heeft in het Deltaproject, wordt
een grote betonnen vloer gelegd
die moet voorkomen, dat de stro
ming mettertijd de bodem onder
het complex wegschuurt. Een
overzicht van het vlechten van
de bewapening van deze groot
ste betonnen vloer in ons land.
De Koningin, de Prins en Prinses
Beatrix zyn gisteravond 6 uur in
Nederland op de luchtbasis Soester-
berg teruggekeerd van hun bezoek
van drie weken aan Perzië en Thai
land.
Vooruitgang in
kwestie-Tirol
Oostenryks-Italiaanse besprekingen
tussen de minister van Buitenlandse
Zaken Piccioni en Kreisky over de
kwestie Zuid-Tirol ,die gisterochtend
in Oenève waren begonnen, zyn gis
termiddag geëindigd. Het overleg zal
langs diplomatieke weg worden voort
gezet en zo spoedig mogeiyk zal een
nieuwe byeenkomst worden gehouden
zo werd in een communiqué meege
deeld.
De Oostenrykse minister Kreisky
verklaarde na afloop der conferentie,
dat een gemeenschappeiyke basis van
gesprek voor de volgende byeenkomst
werd gevonden.
heerlijk bij
elke broodmaaltijd
ook uw levens-
middelenbedrijf
verkoopt Finnbrod
Op pag. 2 van het 3e blad
tonen wij U de
ST.-JACOBSGRACHT 10—16
Telefoon 21560 - Leiden
ROOTES-dealer
HILLMAN HUMBER
SINGER SUNBEAM
wit of bruin, 80 ct
leieioon zioou - loeiden
g g ROOTES-dealer
«tltiliHlUA #1 HILLMAN HUMBER
lil if! SINGER SUNBEAM
DE ENIGE KUNSTSTOFMATRAS
GOEDGEKEURD DOOR DE NED.
VER. VAN HUISVROUWEN
deTTharde" matras
MET ALLE COMFORT
VAN EEN «ZACHTE-
Uit het Leidsch Dagblad van
I 24 October 1863:
Te Benthuizen is Woens
dag op 65-jarige leeftijd
overleden Ds. L. G. C. Lede-
boer, vroeger predikant bij de
Hervormde gemeente aldaar.
De Gemeenteraad v. Arn
hem heeft besloten de ge
denkdag van Neerlands ver
lossing te vieren op 30 Nov.,
f vermits op dien dag, 50 jaren
geleden, Arnhem door de ge
allieerden werd ingenomen.