icheepswerven brachten latente
aonspanning tot een explosie
Edith Piafs leven: vol
tegenslagen en triomfen
leiter: „Bij toewijzing van eis
an A.D.M. bedrijf wel sluiten
Nederlander opent
dorpje in Perzië
IVOROL Janjposla
METAALBOND DAAGT TWEE LEDEN VOOR RECHTER
Onaanvaardbaar optreden
Jkering voor
Joorbouwen
Pdens vorst
Stem van „De Mus'' voorgoed verstomd
Twee kinderen
op een overweg
omgekomen
«richt 1 maart 1860
Vrijdag 11 oktober 1963
Derde blad no. 31083
Advertentie
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Ie A.D.M. en N.D.S.M. hebben door loons-
jging en extra-uitkering een kan-niet-op-
geschapen, waardoor de latente spanning
arbeidsmarkt tot een explosie is gekomen,
lebben enige stenen los gewrikt uit het
leleid, waardoor een lawine dreigt te ont-
u Er zal een oplossing moeten worden ge
en voor de huidige chaos op loongebied.
;an alleen via de organisaties van werkge-
en werknemers, maar het is onmogelijk om
tot resultaten te komen als de leden van de
werkgeversorganisatie ongestraft hun eigen
gang gaan".
Deze woorden sprak mr. C. D. Pels Rijcken
uit Den Haag in zijn toelichting op zijn dag
vaarding in het kort geding, dat de Metaalbond
de werkgeversorganisatie van de metaalin
dustrie heeft aangespannen tegen de direc
ties van de beide grote Amsterdamse scheeps
werven: N.D.S.M. en A.D.M.
eerste heeft een door een Zweedse rederij beschikbaar gestelde
te van f200.000.- als voorschot aan het personeel verstrekt
naanden achtereen f20.en de A.D.M. besloot tot een loons-
kjing van tien cent per uur, waardoor zij boven het door het
je van Rijksbemiddelaars vastgestelde maximum uurloon is
nen.
Metaalbond heeft beide bedrijven voor de duur van vier maan-
iIs lid geschorst. De A.D.M. had zich weliswaar als lid terug-
leken. maar kreeg ten antwoorddat het uittreden eerst medio
mogelijk is.
»et kort geding, dat gisteren voor de president van de Amsterdamse
•ank, mr. II. W. H. Stheeman. diende, vorderde mr. Pels Rijcken uit
van de Metaalbond stopzetting van de uitkering resp. loonsverhoging
affe van een dwangsom van f 100.000.- per overtreding.
kwart voor elf tot vier uur
mr. Stheeman geluisterd naar
er diepgaande betoog van mr.
■ijeken en de Spitse pleidooien
r. A. C. van Empel (ADM) en
J. C. M. Kappeyne van de
Ho <NDSM>. Volgende week
•dag, één dag voor de econo-
kamer van de Amsterdamse
ank zich met de loonsverhoging
ADM zal bezighouden, zal mr.
lan uitspraak doen in deze
delicate aangelegenheid,
jzen van de eis van de metaal
tan tot gevolg hebben dat ook
metaalbedrijven zich niet
aan de richtlijnen van de
ibond zullen houden. Toewijzen
tt gevorderde zal echter leiden
ikingen bjj de beide scheeps-
i, waar de arbeiders zich de
rde uitkeringen niet zonder
zullen laten ontnemen.
Advertentie
eze zomer opgerichte Stichting
iestryding Bouwnijverheid zal
legin volgende week aan de
idse bouwwereld presenteren
officiële regeling van uit-
aan werknemers, die in
ende winter doorwerken tij-
We vorstperiodes. Voor deze
voës op doorwerken'' tijdens de
leeft de regering aan de Stich-
Irletbestrijding een bedrag ter
Iking gesteld van 3'j miljoen
Het risicofonds van de Bouw-
teid heeft het werkkapitaal
1 stichting aangevuld met 1.8
I gulden. De op handen zijnde
itie zal de verdeelsleutel bevat-
fgens welke de kosten, die de
zich zal moeten ge-
h, om bij de vorst te kunnen
rken. zullen worden gedragen
lannemer, opdrachtgever, ri
kken en overheid. De oprich-
In de Stichting Verletbest.rü-
pouwnij verheid is een direct
fceweest van de strenge winter
Pt vorig jaar met zijn grote
laan bouwdagen. De Stichting,
stand kwam na overleg tus-
ministers en werkgevers en
in de bouwwereld, is van me
kt het aantal verlet dagen
ar kan worden teruggebracht
kniddeld 50 tot gemiddeld 30.
feelneming van het risicofonds
b financiering van de verlet-
ling vloeit voort uit het feit,
i risicofonds zich bij het door
is» ontheven ziet van het doen
uitkeringen aan de „uitgevro-
peiders". Tijdens de afgelopen
^groeiden deze uitkeringen aan
nik een groot bedrag, dat de
„ft uitgeput dreigden te raken,
bor behoeft de komende winter
geen vrees te bestaan, want
prekingen met de risicofondsen
de regering zich in het af-
p Jaar garant gesteld voor de-
teringeu,
Zeer uitvoerig schetste mr. Pels
Rijcken de voorgeschiedenis van de
arbeidsonrust, die men uit de kran
tenberichten reeds kent. Hij conclu-
de<Vde. dat door de handelwijze
van de beide werven grote onrust is
ontstaan in de metaalindustrie en hij
somde de reeks stakingen op, die
sinds eind augstus in een groot deel
van het land heeft plaatsgehad. Hij
achtte het onaanvaardbaar, dat twee
leden van de bond hun eigen weg
gaan en daardoor andere leden be
nadelen.
„Korst"
Met zeer veel verve betoogde mr.
Kappeyne van de Cappello namens
de NDSM, dat hij „eigenlijk niets met
deze zaak heeft te maken". Hij zei,
dat de NDSM na een beslujt om een
voorschot aan de arbeiders te geven
bij de metaalbond was ontboden. De
NDSM stelde toen, dat de onderne
mingsraad zelf de premie van de
Zweedse reder heeft geaccepteerd en
hierop een voorschot heeft gevraagd.
Het bestuur van de bond zou toen
hebben gezegd: „Als men de leden
van de ondernemingsraad een worst
voorhoudt, bijten ze natuurlijk".
Museum-concerten
in Amsterdam
De Stedelijk Museum-concerten in
A'dam. die sinds hy in 1950 tot deze
concerten het initiatief rum. onder
leiding stonden van de onlangs over-
leden componist Daniel Ruyneman,
zullen voortgezet worden door mevr.
M. M. Ruyneman. in samenwerking
met Johan de Molenaar.
Op het eerste concert dezer serie,
zondagmiddag 20 oktober, treden op
de zangeres Agnes Tatler-Liebner en
de solocellist van het symfonie orkest
te Boedapest Janos Liebner, begeleid
door Geza Grid. Zij voeren werken
uit van Hesse, Caix dHervelois. De
Pesoh, Hay dn. Ruyneman. Marton,
Farkas. Bartok en Kodal.v.
Verder zullen in deze serie kamer
muziekconcerten optreden: het duo
Jo JudaGerard Hengeveld, het
Danzi-kwintet. het trio Tre Terzi (Gé
van Koten. hobo. Hetty Hashem.
piano en Julian Coco, gitaar), het
piano-trio Gerard van Blerk. Bouw
Lemkes en Anner Bijlsma. de pia
niste Fania Chapiro. De violiste Ja-
nme Andrade, Theo Baylé met aan
de vleugel Kitty Jones, het duo Frans
VesterMiep van Luin, en het duo
Jeannelotte Herzberger Maarten Bon.
DE ZWAARDEN
VAN MACBETH
Een onbetekenende aanrij
ding van een 20-jarige Was-
senaarse smid heeft bijna de
gehele generale repetitie van
Macbethin de Kon.
Schouwburg in Den Haag in
de war gestuurd. En dat ter
wijl een goede opvoering van
dit stuk er bijzonder op aan
komt, want maandagavond
bij de première zal Paul
Steenbergen bij zijn 40-jarig
toneeljubil+.um worden ge
huldigd.
De jongen was met zijn
bakfiets tegen een gepar
keerde auto vlakbij de
schouwburg gereden en wilde
na de aanrijding doorrijden.
Een agent zag dit en nam
hem met bakfiets en al mee
naar het bureau om daar u*t
te zoeken van wie de gepar
keerde auto was. Daar vertel
de de jongen in paniek, dat
de lading, die hij op zijn bak
fiets had, in casu drie zwaar
den, dringend nodig was bij
de Kon. Schouwburg voor de
generale repetitie. De politie
heeft toen de jongen nog wel
even vast gehouden maar
vlug de drie zwaarden te be
stemder plaatse bezorgd.
Het gaat hier om de Zweedse tan
ker „Danaland". De Zweedse reder
heeft een premie van f 200.000 in het
vooruitzicht gesteld als het schip
vóór 15 december as. wordt afgele
verd. „zyn we werkelijk weer de Chi
nezen van Europa, dat we een derge
lijke aanbieding van een klant moe
ten afwijzen? De reder wil het geld
aan de arbeiders geven, daar staat
de NDSM buiten. De tyd is trou
wens voorbij, dat men over zyn on
dergeschikten kan beschikken zoals
onze grootouders dat deden. De on
dernemingsraad heeft om een voor
schot gevraagd en dat heeft
de NDSM gegeven in afwach
ting van de uitkering, die de reder
op 16 december zal doen.
Men kan deze hele affaire terug
brengen tot de fooi, die de taxichauf
feur en de kelner krijgt, daar kan
men de werkgever toch ook niet voor
aansprakelijk stellen? De metaalbond
vraagt in feite het Buitengewoon
Besluit Arbeidsverhoudingen uit te
breiden tot derden, maar dan moet
men niet hier zijn maar op het Bin
nenhof", aldus mr. Kappeyne.
Niet versierd
Mr. Pels Rijcken had over de ADM-
zaak o.m. gezegd, dat het loon in de
Nederlandse metaalbedrijven gemid
deld 9.65 procent hoger ligt dan het
maximum uurloon, dat mag worden
uitgekeerd. Hierop beet de pleiter
voor de ADM, mr. Van Empel. zich
vast. „Als ik dat zo hoor is de Me
taalbond kennelijk een vereniging
van mensen, die het met de loon-
voorschriften niet zo nauw nemen.
Waarom loopt men niet naar de
rechter als andere leden evenals de
ADM heeft gedaan met de lonen
over de rode streep gaan? Ik zie het
zo: als je d^ zaak versiert zoals de
andere leden van de Metaalbond het
versieren, is er niets aan de hand.
Maar de ADM is niet gaan knoeien
met tarieven of classificatie, doch
heeft gewoon een dubbeltje op het
uurloon gelegd, en dat liep te veel in
de gaten".
Mr. Van Empel bestreed, dat de leden
van de Metaalbond zouden zijn ge
dupeerd door de handelwijze van de
ADM. ..Als mijn tegenpleiter stelt,
dat door de loonsverhoging arbeids
onrust is ontstaan, wijs ik erop dat
die onrust er reed tevoren was en
bovendien de directe oorzaak was.
dat de ADM-directie het loon
moest verhogen.
Er is maar één bedrijf geweest,
waar de arbeiders daarna in staking
z(jn gegaan om dezelfde loonsverho
ging te krijgen. Dat was Verschure en
Co. in Amsterdam, maar de directie
zei daar tegen het personeel: „Ga
maar weer aan het werk. want die
loonsverhoging van de ADM hebben
jullie verleden Jaar al gehad".
Voorspelling
Pleiter voorspelde een enorme toe
neming van de arbeidsonrust als de
els van de Metaalbond wordt toege
wezen. ..De Metaalbond wil dat zijn
leden in het gareel lopen. Wel, de
ADM heeft een dubbeltje per uur
meer gegeven om een achterstand ten
opzichte van andere bedrijven in te
halen en is daarmee Juist in het ga
reel gekomen, dat de Metaalbond
heeft geschapen door zijn leden toe te
staan onopvallend boven de maxi
mum lonen te komen".
Mr. Van Empel kwam in z(jn plei
dooi enkele malen tot fraaie beeld- j
spraak. „Als een stad wordt bestormd j
en een bastillon bezwijkt, dan mag
men de verdedigers van het bastillan i
toch niet als de oorzaak aanwijzen
van het feit. dat de stad wordt over
meesterd" en „men kan iemand die.
als het gaat regenen zijn paraplu op
steekt. toch niet verwijten, dat hij de
regen heeft uitgelokt". Hij deelde
mee, dat de ADM-directie de loons
verhoging onder druk heeft gegeven,
hetgeen neerkomt op een extra-uit
gave van f 600.000 per Jaar.
Tenslotte vroeg mr. Van Empel:
„Er Is een dwangsom van f 100.000.
per overtreding geëist. Betekent dat,
dat wij per duizend arbeiders weke
lijks f. 100 miljoen moeten betalen?"
President: „Ik geloof, dat de Me
taalbond wil. dat u helemaal niet
meer betaalt".
Mr. Van Empel: „Toewijzing van de
eis betekent, dat de ADM zijn bedrijf
kan sluiten. Er is namelijk geen an
dere keuze dan het betalen van een
dwangsom of een staking".
altijd een sieraad
UW JUWELIER/HORLOGER TOONT U
GAARNE DE GEHELE INDUS-COLLECTIE
Een dorp met driehonderd nieuwe
huizen in het vorig jaar door aard
bevingen verwoeste gebied van Per
zië, wordt volgende week vrijdag
heropend door dr J. van Klinken uit
l'trecht, directeur van het Algemeen
Diaconaal Bureau van de Gerefor
meerde Kerken.
Dr. Van Klinken is hiertoe uitge
nodigd. omdat Nederlandse kerken
ruim de helft van de totale wederop
bouw betaalden. De andere helft van
de bouwkosten kwam uit kerken in
alle delen van Europa en Amerika.
Nederland droeg bijna anderhalf
miljoen bij. Het hulpwerk in dit
dorp. Esmatabad. dat ongeveer 1500
Inwoners telt. werd georganiseerd
door de Wereldraad van Kerken,
maar ook vele kerken, die niet bij
deze raad zijn aangesloten werkten
mee aan de actie De gereformeerde
keiken van Nederland bijvoorbeeld
stonden aan de spits met een kwart
van het totaal gevraagde bedrag.
Inplaats van de kwetsbare koepel-
huizen van klei en leem. die by de
aardbeving instortten, zyn thans in
Esmatabad huizen in een lichte be
weegbare skeletconstructie gebouwd.
Behalve huizen zUn ook nieuwe
scholen, een badinrichting. een
dorpshuis, een landbouwcoöperatie
en een sociaal medisch centrum ge
sticht. Dit laatste is een „Kliniek
van de hulp", waarin de Amerikaan
se zending gaat werken.
Verdere hulp verlenen de kerken
in het Perzisch land op het ogenblik
by de wederopbouw van enige dor
pen van Armeense christenen. Lei
ding aan dit werk wordt gegeven
door de heer R. de Jong. een func
tionaris van de Raad voor Gerefor
meerde Sociale Arbeid in Utrecht.
Hy doet dit in opdracht van de Per
zische Raad van Kerken en de
Wereldraad van Kerken.
Advertentie
Koop elke week een
GRAMMOFOONPLAAT bij
HAARLEMMERSTRAAT 55 to. Re*
TEL. 20593 - LEIDEN
of koop er twee.
ER E-TENTO O NSTELLIN G
STIEN EELSINGH
In het Hopmanshuis te Zwolle zal
van 17 oktober tot 3 november een
tentoonstelling worden gehouden ter
ere van de 60ste verjaardag van de
schilderes Stlen Eelsingh. De collec
tie. die grotendeels afkomstig is uit
particulier bezit, geeft een overzicht
van haar werken gedurende 'n lange
reeks van jaren. De burgemeester van
Zwolle, drs. J. A. V. Roeien, zal de
expositie van de sinds 1948 in Stap
horst wonende kunstenares openen.
By die gelegenheid zal een jubileum
boek worden aangeboden, waarvoor
de inleiding werd geschreven door
Hans Redeker.
Europese expositie
in Athene
De grote tentoonstelling van Euro
pese kunst, die de Raad van Europa
Jaarlijks organiseert, wordt volgend
jaar van april tot en met juni in
Athene ingericht. Voor deze negende
Europese expositie, die als titel .By
zantijnse kunst - Europese kunst"
heeft, zijn reeds door vele landen,
w.o. Nederland, inzendingen toege
zegd. Er zullen voornamelijk kunst
werken uit de 9de tot de 16de eeuw
worden geëxposeerd.
NED. STRIJKKWARTET
NAAR VER. STATEN
Vanmiddag is van Schiphol het
Nederlands Strijkkwartet onder lei
ding van Nap de Kiyn vertrokken
voor een tournee van zeven weken
door de VB. Het kwartet zal o.m.
concerteren in New York, Chicago en
Boston.
Edith Piaf is vanmorgen over
leden.
Aan een kort, maar heftig
leven van veel tegenslag en ziek
te. maar ook vol van artistieke
triomfen is nog onverwacht een
einde gekomen.
Aan een leven op 19 december
1916 onder zeer armoedige om
standigheden begonnen in een
Parijse achterbuurt. Zij was de
dochter van de circus-acrobaat
Louis Gassion en het Italiaanse
cabaretzangeresje Lina Marsa. De
moeder viel neer in de Rue de
Belleville. Zij werd door ijlings
toegeschoten agenten het huis
van een commissaris van politie
binnengedragen. Noodgedwongen
fungeerden de agenten als ver
loskundigen. Zó begon onder wel
zeer bijzonder omstandigheden
het leven van Edith Giovanna
Gassion.
Helaas, de tragiek van haar ge
boorte zouden als het ware kenmer
kend biyken voor haar gehele car
rière. De moeder, die als straatzan
geres trachtte aan de kost te komen,
zag geen uitweg meer, veraween en
het ae kleine Edith achter dij naar
grootmoeder. Toen ze drie jaar oud
was, werd ze door haar oma naar
Bernay even buiten Parys gebracht,
waar ze een eerste spranicje geluk in
haar nog korte leven vond. Een geluk
dat echter van korte duur zou zyn.
Op naar zevenoe jaar werd Ecnth
nagenoeg blind na een ziekte. In
wanhoop nam haar opvoedster het
kind mee naar de oasiliek St -
Tnerèse van Lisieux. een bedevaarts
plaats, waar Edith inderdaad het ge
zichtsvermogen herkreeg. Haar vaaer
nam haar op 13-jarige leettyd mee
op reis en de kleine Edith trok stad
en land af. Zy zong op kermissen tot
ze er haast bu neerviel. Ze onttrok
zich, beu van dit zwerversbestaan,
aan de macht van haar vader en
reisde met een vriendinnetje terug
naar Parijs, waar ze vergeefs poog a e
de aandacht te trekken van uitge
vers en opnamestudio's. Zo kwam de
slecht* 1.47 meter lange Edith weer
op straat terecht en zong.
Keerpunt
In 1932 kwam echter het keerpunt
in haar leven. Een toeval bracht haar
van de straatkeien op de planken.
Want op zekere dag liep de cabaret-
eigenaar Louis Leplée door de Rue
Troy on. De emotionele, doordringen
de en rauwe, ongeschoolde stem van
het straatzangeresje trok zUn aan
dacht. Hy gaf haar een kans in zyn
cabaret „Cemys". Daar werd „La
móme Piaf" (De mus) pas goed ont
dekt. Leplée stierf onder moorde
naarshanden en de jeugdige Piaf
ging onder eigen naam optreden. Ze
kwam in contact met Raymond Asso,
die haar onder z(jn hoede nam en
een grote ster van haar wilde maken
De straatzangeres Piaf was dood,
leve Edith Piaf. Zingen èn de liefde
van een steeds groter publiek uit alle
lagen van de bevolking werden de
essentie van haar bestaan. Haar ster
steeg snel.
In de tweede wereldoorlog bezocht
Piaf de Fran.se krijgsgevangenen in
Duitsland. Zy bracht hun een bood
schap van het verre, onderdrukte
Frankrijk.
Na de bevryding begon de kleine
chansonnière haar zegetocht door
theaters en music halLs. Ze werd be
naderd door filmmensen en trad
onder andere op in „Montmartre sur
Seine". Grammofoonplatenopnamen
als „Les trois cloches", ..La vie en
rose", „Padam, padam". „Les amants
d'un jour" brachten haar naam op
ieders lippen. Ze werd een grote
vedette van het Franse chanson, die
oneindige Franse muzikale menge
ling van poëzie, hartstocht, humor en
tragiek, enig in haar soort.
Maar in 1958 begon haar zwakke
gezondheid zich weer te doen gelden.
Ze kwam een complete instorting te
boven via een rustkuur. Ze overleefde
een auto-ongeluk by Rambouillet. Ze
moest operaties ondergaan. Ze maak
te zich met een ziek. verzwakt en
broos lichaam op voor een lange
tournee door Amerika. De reis werd
een aaneenschakeling van triomfen.
Maar volkomen uitgeput keerde zy
naar Parijs terug, waar ze nieuwe
behandelingen moest ondergaan.
Heroptreden
Frankrijk beleefde haar optreden
eind november 1959. Ze stond onder
zware dokterscontrole. De gedachte
tournee vond een abrupt en triest
einde in Dreux. De gehele avond
hield Edith Piaf zich nog met injec
ties staande, maar toen het doek viel.
was haar kracht opgebruikt. Ze moest
worden weggedragen en in een zie
kenhuis worden opgenomen. De
kleine Piaf ging rasten. goed uitrus
ten, Maar met enorme vitaliteit door
stond ze een nieuwe operatie en een
ernstige crisis.
Ze kwam weer terug. Enorm was
het succes van ..Milord". In drie
maanden tijds werden er 200.000 pla
ten van verkocht. Het pikantr. v(i|l-
zuivere liedje over het meisje van do
straat vloog over de wereld. Het werd
gevolgd door een ander daverend suc
ces „Non. je ne regrette rien..
..Neen. ik heb nergens >pyt van",
zingt de kleine chansonnière in wat
nu gebleken is haar levensavond te
zijn. Ze wilde van geen ophouden
weten, omdat ze zonder werk niet ge
lukkig kon zyn. Hoewel optreden
nauwelijks meer verantwoord was,
ging ze door. Nu keek ze nog vooruit,
ze zat vol toekomstplannen.
Een jaar geleden kwam ze vry on
verwacht weer in het nieuws. Ze
huwde in de Grieks-orthodoxe kerk
aan de Rue Georges-Bizet in Parjs
met de veel jongere Theo Sarapo. die
ze haar ..ontdekking" noemde.
Slechts één jaar heeft het huweliik
mogen duren. Toen bluste een nieuwe
beroerte het leven uit in Edith Piafs
reeds ondermijnde lichaam
EDITH PIAF
met de medaille van massief goudwaarmede eens haar grandioos
succes ..Milord" werd bekroond.
Gistermiddag arriveerde op
Schiphol de bekende zangeres
uit Israël. Esther Ofarim. Zij is
in ons land gekomen om mor
genavond op te treden op het
Grand Gala du Disque en de
haar toegekende Edison in ont
vangst te nemen
Prof. Bartoccini
- 70 - overleden
De Italiaanse archeoloog prof. Re-
nato Bartoccini. beheerder van het
Etruskische museum Villa Giulia in
Rome. is aan een hartaanval overle
den. Hy werd 70 Jaar. Professor Bar
toccini heeft in Italië en andere lan
den aan de Middellandse Zee voor
al in Lybië belangryke archologi-
sche vondsten gedaan.
ADVERTENTIE
Behoud van Uw tanden. 7Sct-f 1.-
Twee kinderen zjjn gistermiddag
omstreeks half vyf om het leven
gekomen by een ongeluk op een
zogenaamd particulier overpad
tussen Helvoirt en l'denhout.
De kinderen, een byna negenjarig
dochtertje van de familie Melissen
uit Udenhout en haar vijfjarig
broertje, werdne door een trein, die
van Nymegen op weg was naar
Roosendaal gegrepen en gedood
De kinderen wilden het pad op de
fiets oversteken. |Iet meisje be
stuurde de fiets.
