Amerika 'bevriest'
hulp aan Djakarta
LUNS SPRAK
SOEBANDRIO
Nu staking bij
Arbeiderspers
Gevaarlijkste spion
oorlog in Frankrijk
sinds de
gegrepen
Rusk zet Soebandrio
de pin op de neus
Oriënterend gesprek
over lonen begonen
Na zeven jaar
Nieuw gesprek
Oost-West
Weer explosie
in Birmingham
In „Sociale Zaken"
Telegraaf iveer verschenen
Duikers naar
Andrea Doria
WEERBERICHT
Arrestatie NAVO-ambtenaar blijkt
goede
vangst
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1963
No. 31069
LEIDSCH
DAGBLAD
I Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand, f 0.65 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
de „druk" vooral van Engeland en
Amerika Indonesië haar koers
van het buitenlands beleid zou kun
nen veranderen. Soebandrio zei het
niet met zoveel woorden, maar ken
nelijk trachtte hij de Westerse mo
gendheden beducht te maken voor
een toenadering van Indonesië tot
de communisten.
Soebandrio kon gemakkelijk zeg
gen. dat een vreedzame regeling der
moeilijkheden hem gewenst voor-
In afwachting van mededelingen over de plannen van Indonesië i- -
vVr ij- x i kwam. doch niettemin verklaarde hij
ten opzichte van Maleisic en Jbngeland, is nieuwe Amerikaanse inzake Noord-Borneo, dat Indonesië
economische hulp voor Indonesië „bevroren". Dit hebben rege
ringsfunctionarissen in Washington vandaag meegedeeld. Het
Internationale Monetaire Fonds heeft de regering in Djakarta er
van op de hoogte gesteld, dat de kredietregeling voor 50 miljoen
dollar, die in juli werd getroffen, tijdelijk is opgeschort.
Onze correspondent in Wash
ington telegrafeerde vanoch
tend:
De Amerikaan Dean Éusk
heeft gisteren minister Soeban
drio in New York te verstaan
gegeven, dat Indonesië Ameri
ca's steun zou verspelen, indien
het zou doorgaan met geweldda
dige acties tegen buitenlanders
en buitenlandse belangen. Over
de Amerikaanse steun van 50
miljoen dollar per jaar kan In
donesië niet gering denken in de
huidige moeilijke periode.
Men krijgt de indruk dat Rusk, de
Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, zyn Indonesische col
lega steviger heeft toegesproken dan
ooit; maar of dat in Djakarta uit
werking zal hebben, moet worden af
gewacht.
Voor zijn onderhoud met Rusk
verklaarde Soebandrio aan de pers.
dat Indonesië bereid zou zijn het
zonder hulp van Amerika te stellen,
indien de waardigheid van zijn land
dit noodzakelijk maakte. Het is niet
bekend, of Soebandrio ook tegenover
Rusk heeft gezinspeeld op een even
tuele heroriëntatie der Indonesische
buitenlandse politiek. Doch tegenover
de journalisten liet Soebandrio het
dreigement door schemeren, dat on
der druk en men moet denken aan
De ministers van Buitenlandse
Zaken van Engeland, Amerika en de
Sowjet-Unle zullen zaterdag aan
een nieuwe reeks besprekingen
beginnen, die ten doel hebben de
spanning tussen Oost en West te
verminderen.
Dit zal geschieden op een „werk-
middagmaal". dat minister Rusk zyn
Russische ambtgenoot, Lord Home
en Gromiko, in zijn vertrekken in
het Waldorf-Astoria-hotel zal aan
bieden.
Lord Home. die vandaag in New
York is aangekomen, zal morgen
afzonderlijk met minister Rusk be
raadslagen. Daarna zullen de minis
ters Home en Rusk vrijdag een
onderhoud hebben met de West-
duitse minister van Buitenlandse
Zaken, dr. Gerhard Schroder.
In een negerwijk te Birmingham,
in de Amerikaanse staat Alabama,
zyn vanochtend vroeg twee hulzen
door bomaanslagen licht beschadigd.
Van slachtoffers is geen melding ge
maakt. Onmiddellijk spoedden poli
tieauto's zich naar de plaats van de
ontploffingen, niet ver van de woning
van een vooraanstaande negeradvo-
caat. Arthur Shores, die al tweemaal
doelwit van een bomaanslag is ge
weest. In de wijk, die door de veelvul
dig voorkomende bomontploffingen
al "Dynamite Hill" wordt genoemd,
zou alles rustig zijn, in tegenstelling
tot vorige keren toen zich na aansla
gen woedende negers op straat ver
zamelden.
altijd de strijd voor onafhankelijk
heid zou steunen en gaf toe dat zijn
land de training verzorgde der
Noordborneose „strijders voor onaf
hankelijkheid".
Soebandrio heeft slecht enkele da
gen in New York doorgebracht. Rusk
had zich eind vorige week gematig
der uitgelaten tegenover de Indone
sische ambassadeur in Washington,
Zain. Gezien de uitermate wilde po
litiek van Indonesië van de laatste
dagen heeft Rusk het wellicht nuttig
gevonden Soebandrio. vlak voor diens
terugkeer naar Djakarta, flink de
pin op de neus te zetten.
Tot zover onze correspondent.
Verbindingen
verbroken
Indonesië heeft v&ndaag alle tele
graaf- en telefoonverbindingen met
Maleisië verbroken, als onderdeel van
zyn oppositie tegen de nieuwe fede
ratie. De Indonesische minister voor
Luchtvervoer heeft gisteren bekend
gemaakt, dat het met ingang van
aanstaande vrijdag verboden is aan
alle buitenlandse luchtvaartmaat
schappijen die in Indonesië werken,
om passagiers, post of goederen met
bestemming Maleisië te vervoeren
De maatschappijen Quantas
(Australië), Panamerican. Air India
en Thai Airways (Siam) worden door
de maatregel getroffen. De Indone
sische maatschappij Garoeda heeft
bekendgemaakt, dat zU haar vluch
ten op Singapore en Koeala Loem-
poer sinds 22 september heeft ge
staakt.
President Soekarno heeft het In
donesische volk gisteren verteld, dat
het economische moeilijkheden zal
ondervinden als gevolg van het ver
breken der handelsbetrekkingen met
Op uitnodiging van de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid,
dr. G. M. J. Veldkamp, zou vanmiddag om vier uur in z(jn ministerie een
oriënterend gesprek worden gehouden over de situatie, zoals die aan het
loonfront is ontstaan na de acties van de afgelopen maand.
Aan dit overleg zullen, naar wy
vernemen, o.a. deelnemen de heren
Roemers. Middelhuis en Van
Mastrigt, voorzitters van resp NVV,
KAB en CNV, dr. ir. B. Bölger uit
Rotterdam, voorzitter van het Cen
traal Sociaal Werkgevers-Verbond:
de heer A. C. van Beek uit Woerden
voor de heer H. H Wemmers, voor
zitter van het Verbond van Pro-
Maleisië. maar dat deze moeilijkhe
den slechts een paar maanden zullen
duren. Daarna zal Indonesië de
krachtigste economie van Zuidoost-
Azië bezitten, zo zei hij.
De Australische premier, Sir Ro
bert Menzies, heeft vandaag in het
parlement verklaard, dat Australië
militaire bijstand zal verlenen aan
Maleisië en Engeland ter verdediging
van de territoriale en politieke on
afhankelijkheid va.n de federatie
Maleisië.
Slot pag. 2
De Nederlandse en Indonesische ministers van Buitenlandse
Zaken hebben vandaag hun eerste ontmoeting gehad sinds 1956.
toen het geschil over de Indonesische aanspraken op westelijk
Nieuw-Guinea in volle heftigheid uitbarstte.
testants-christelyke Werkgevers in
Nederland, die met vakantie is; de
heer F H. Terwindt uit Nijmegen
voor mr. P. M. H. van Boven uit
Breda, algemeen voorzitter van het
Nederlands Katholiek Werkgevers
Verbond; een representant van het
Verbond van Nederlandse Werkge
vers voor de heer H. J. de Koster,
voorzitter van dat Verbond, die bui
tenslands is. de heer P G van der
Weele, voorzitter van de Koninklijke
Nederlandse Middenstandsbond, en
ir. C. S. Knottnerus. voorzitter van
het Koninklijk Nederlandse Land-
bouwcomité.
Het werd In Den Haag waarschijn
lijk geacht, dat nog enige ministers
aan dit beraad zouden deelnemen.
Zoals gemeld werd vanochtend een
speciale kabinetszitting aan het pro
bleem rond de lonen gewijd
Minister Veldkamp zal maandag
middag overleg plegen met de com
missies uit de Sociaal Economische
Raad In het gebouw van de S.E.R.
Opgemerkt kan nog worden, dat
aan het oriënterend gesprek van
vandaag niet zouden deelnemen ver
tegenwoordigers van de Ned. R.-K.
Middenstandsbond, de Christelijke
Middenstandsbond, de Katholieke
Nederlandse Boeren- en Tuinders-
bond en de Nederlands Christelijke
Boeren- en Tuindersbond. Waren
ook deze laatste afgevaardigden bij
het oriënterende gesprek geweest,
dan zou namelijk in feite het gehele
bestuur van de Stichting van den
Arbeid daar zijn geweest.
In Asperen in Gelderland heeft de buurt te zijn gearriveerd. zee-
Prins Bernhard gisteren een mo- te hij zijn tocht in een jachtkoets
delboerderij officieel in gebruik voort,
gesteld. Na met een helikopter in I
Dc tweede Russische ruimte
vaarder German Titow is. als
eerste Russische ruimtevaarder,
vader geworden. Mevr. Titow
met haar doèhtertje.
Minister Luns was in het Plaza
Hotel in New York gastheer van dr.
Soebandrio. Tijdens een lunch, die
twee uren duurde, spraken zij over
onderwerpen van voor Nederland en
Indonesië gemeenschappelijk belang.
Naar werd vernomen had dr. Soe
bandrio enige tijd geleden het initia
tief genomen voor een ontmoeting
met minister Luns. Deze reageerde
hierop door voor te 6tellen, elkaar tij
dens een lunch te ontmoeten
Welingelichte kringen verklaarden,
dat de ministers vermoedelijk later
in het jaar nog eens bijeen zullen
komen, mogelijk in Den Haag. In
dien dit juist is, zou dit het eerste
bezoek van dr. Soebandrio aan Den
Haag zijn in zijn functie van minis
ter van Buitenlandse Zaken.
Na zijn gesprek met minister Luns,
vertrok dr. Soebandrio uit New York,
voor de terugreis naar Djakarta.
Zaak tegen A.D.M.
uitgesteld
De zaak tegen de Amsterdamse
Droogdok Mij. wordt NIET, zoals
eerder gemeld, vrijdag voor de recht
bank in Amsterdam behandeld. De
gedagvaarden de N.V (rechtsper
soon) en haar directeur ir. J. W. R.
Thomson hebben nJ. bezwaar
ingediend tegen de dagvaarding. Een
meervoudige kamer van de recht
bank zal dit bezwaar op een nader
door de president te bepalen tijdstip
behandelen.
Uit de Amerikaanse haven Norfolk
b gisteren een bergingsvaartuig, de
„Top Cat", met duikers vertrokken
naar de plaats in de Atlantische
Oceaan, ten oosten van Nantucket.
Waar zeven jaar geleden het Itali
aanse passagiersschip Andrea Doria
is gezonken. De duikers zullen trach
ten de brandkasten omhoog te bren
gen. waarin zich een fortuin aan
geld en juwelen moet bevinden.
De Andrea Dria zonk destijds na
een aanvaring met het Zweedse
schip Stockholm, waarbij 51 mensen
verdronken of om het leven kwamen
en 1.708 werden gered.
- ONBESTENDIG
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Koude nacht, morgen
zwaar bewolkt met van het westen
uit regen.
Krachtige tot matige wind tussen
west en noordwest krimpend naar
zuid tot zuidwest en aan de k'ist later
aanwakkerend tot hard, misschien
tot stormachtig. Overdag dezelfde
temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt om 1.15 uur)
26 SEPTEMBER
Zon op: 650 uur; onder: 18.32 uur;
Maan op: 15.10 uur; onder: 23.09
uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.23 en
20.50 uur; laagwater te 3.48 en 16.06
uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
(Van onze correspondent in Parijs)
De arrestatie van de 49-jarige
Georges Paques. die vijftien jaar
lang. in zijn topfuncties op de
departementen van acht ver
schillende Franse ministeries en
het laatst bij de NAVO. voor de
Russen heeft gespioneerd, blijkt
achteraf niet van maandag te
dateren, maar is al ruim een
maand geleden verricht.
De dag na zyn arrestatie heeft de
Franse contra-spionage de secretaris
generaal van de NAVO mr. D. U.
Stikker, verwittigd van het feit dat
de plaatsvervangende chef van de
persafdeling een der voornaamste
spionnen van de Russen was. Zijn
collega's en naaste medewerkers werd
ter verklaring van zyn afwezigheid
toen medegedeeld dat Georges Paques
voor zijn gezondheid geruime tijd
rust moeten nemen.
Paques wordt beschreven als een
eenvoudige kapperszoon en een bo
hémien, die liever de nachten met
een groepje goede vrienden In kleine
Paryse bistro's dan in mondaine ca
barets doorbracht. En tegen het och
tendgloren mocht hy dan graag een
der ontelbare chansons aanheffen uit
het repertoire van het begin van
deze eeuw. dat hij volledig beheerste.
Zijn eerste contact met de Russen,
die later zijn opdrachtgevers zouden
worden, was ook in zo'n bistro ge
legd.
Door vriendschap met een Russi
sche diplomaat moet hy allengs tot
„samenwerking" met de Russen zijn
gekomen, een samenwerking die hem
in de loop der jaren het betrekkelijk
bescheiden bedrag van honderddui
zend gulden heeft opgeleverd.
Het luxueuze appartement dat hy
vlak bij het Bols de Boulogne in Pa-
rys bewoonde en waarvoor hy een
klein half miljoen gulden moet heb
ben betaald, zou echter twee jaar ge
leden door zyn vrouw zyn bekostigd.
Zijn echtgenote, die van Italiaanse
afkomst is, werkt nog altyd in een
der wetenschappelijke diensten van
het Paryse Museum van de Mens.
Een mysterie blijft intussen hoe
Paques zijn diensten voor de Sow-
Jet-Unie kon rijmen met zijn reac
tionaire. extreem-rechtse politieke
overtuiging, waarover evenmin ver
schil van mening bestaat. In de tyd
van de AlgerUnse oorlog, toen hij
nog aan 't Franse ministerie was ver
bonden, stond nij aangeschreven als
een fanatiek aanhanger van het
Franse Algerije. De toenmalige pre
mier Michel Debré. die in zijn hart
niettemin diezelfde overtuiging was.
toegedaan, had Paques om die reden
in die dagen zelfs verboden aan de
wekelijkse conferentie met andere
ministeriële topambtenaren deel te
nemen.
De politie-inspecteurs, die de spion
een maand lang hebben ondervraagd,
zijn dan ook wel unaniem tot de con
clusie gekomen, dat Paques Intelli
gent. maar byzonder gecompliceerd
is. Dat hij de Amerikanen niet erg
mocht, is bekend, maar zyn samen
werking met de Russen zou toch
vooral uit een Leer vaag pacifisme
zyn te verklaren. Hij moet niet hele
maal ongevoelig zijn geweest voor de
Russische propaganda, die Amerika
als het grote gevaar voor de wereld
vrede voorstelt.
Over de draagwijdte van de Inlich
tingen die hy de Russen in handen
heeft gespeeld, toont men zich in
Franse en in \AVO-kringen. uiter
aard weinig spraakzaam. Paques be
hoorde echter by de NAVO tot de
categorie van ambtenaren die vrije
toegang hadden tot de militaire top
geheimen, de Kernwapens inbegre
pen.
Dat hij de gevaarlijkste spion is
die de Franse geheime politie sedert
het einde van de oorlog wist te ont
maskeren, werd officieel dan ook
door niemand tegengesproken.
Zoals we gisteren al berichtten, zal
Paques de eerste Fransman zyn, die
niet wegens zijn OAS-activiteiten
voor het byzondcre hoge veiligheids-
tribunaal verschijnt. Niettemin is hei
mogelyk. dat hij wel ook nog lid
van de OAS is geweest, want de po
litie moet eveneens beslag hebben ge
legd op brieven die hy onlangs nog
met zijn vroegere superieur, Georges
Bidault. de latere leider van het Ge
heime leger, heeft gewisseld. Maar
ook alleen voor zijn langdurige staat
van dienst als Russische spion ris
keert Paques nu bij het veiligheids
hof de doodstraf.
Ongeveer twaalf uur, nadat
de staking bij De Telegraaf
werd opgeheven, hebben de
grafici van de N.V. Arbeiders
pers, waar onder meer het dag
blad Het Vrije Volk en de Ra-
diogids van de V.A.R.A. wor
den gedrukt, het werk voor
24 uur neergelegd.
Het Vrije Volk zal vandaag
in een groot deel van het land
niet kunnen verschijnen.
De staking bij De Telegraaf liep
gisteravond om acht uur af. Gister
middag nog wezen de 500 stakers een
compromisvoorstel van de directie
van de hand. De ontslagen zetter zou
wel weer in dienst worden genomen,
maar hij zou zich moeten verant
woorden voor de centrale beroeps
commissie van het grafische bedrijf.
Dat was voor de stakers niet vol
doende. De directie deed tenslotte
water in de wyn. De man, die zater
dag was ontslagen, nadat hij een
stakingsvergadering had geleid en
tijdens een bespreking de directie
onheus had bejegend, is weer in
dienst genomen De directie heeft
toegezegd, dat ten aanzien van deze
zetter „geen onderscheid in de maje
van verantwoordelijkheid voor de
staking zal worden gemaakt". Gister
avond om acht uur ging men weer
aan het werk. De bij het Telegraaf
concern gedrukte bladen konden weer
verschijnen. Maar de directie van De
Telegraaf had niet toegegeven aan
de looneis van 25 procent, die vrijdag
aanleiding tot de staking was.
Acht procent.
En nu weer de Arbeiderspers. Het
technische personeel heeft in de loop
van de vorige week by de directie de
eis gesteld de lonen met ingang van
1 oktober met acht procent te ver
hogen. Gisteren heeft de directie via
de ondernemingsraad laten weten,
dat deze eis is afgewezen. De dag-
ploegen van de Arbeiderspers zijn
vanmorgen om negen uur niet aan
het werk gegaan. Tegen half elf ver
zamelden zich enkele honderden
stakers voor het gebouw van het
Algemeen Handelsblad, waar het
technisch personeel eenzelfde eis tot
loonsverhoging heeft gestelrk Om
elf uur waren grafici van het Han
delsblad echter nog aan het werk
Bij de Arbeiderspers-Amsterdam
werken 700 man technisch personeel.
Hiervan zijn 600 mensen in staking,
de rest heeft nachtdienst. In het
Amsterdamse bedrijf worden de vol
gende edities van het Vrije Volk
gedrukt: Amsterdam. Noord-Hol
land, Zaanstreek, Gooi, Haarlem en
Kennemerland-noord.
De edities voor overig Nederland
worden vervaardigd In de drukke
rijen van de Arbeiderspers in Rotter
dam, Arnhem en Groningen.
De personeelscommissies van de
dagbladen en van de grote drukke
rijen in Amsterdam en wijde omge
ving zullen morgenavond opnieuw in
de hoofdstad bijeen komen om zich
te beraden over de situatie, die van
ochtend in de grafische sector Is
ontstaan.
De In Amsterdam gedrukte Vrye
Volk-edities hebben een gezamenlijke
oplage van 100 000 exemplaren, byna
1/3 van cfe landelijke oplage. Nadat
de stakers vergeefs hadden gepro
beerd de grafici van het Algemeen
Handelsbiid te bewegen het werk
neer te leggen, hebben zij tegen half
twaalf hun pogingen opgegeven. By
het Handelsblad vindt het werk
normaal doorgang, evenals bij de
andere Amsterdamse dagbladbedrij
ven.
fUWS
DE ENIGE KUNSTSTOFMATRAS
GOEDGEKEURD DOOR DE NED.
VER. VAN HUISVROUWEN
DE „HARDE" MATRAS
MET ALLE COMFORT
VAN EEN „ZACHTE"
-
Advertentie
jaarlijkse beurs voor particulieren
28 september t/m 9 oktober
dagelijks van 10 tot 10 geopend
's Zondags gesloten
JAARBEURSGEBOUW UTRECHT
GRATIS TOEGANG
Uit het Leidsch Dagblad van
J 25 Sept. 1863;
l De Stoomboot „Volhar
f ding" van Leyden op Amster
dam zal Zaterdag 26 Septem
ber e.k. buiten dienst zijn.
De Directie.
a Dingsdag stond voor de
I a arrondissementsrechtbank te
a Arnhem voor de derde maal
j terecht W./V. huisvrouw van t
I f W.V., ter zake van mishande-
j ling van haren man. Zij werd f
tot 10 maanden gevangenis- t
l straf veroordeeld. t
f
