nt
Radio verliest
„radiogeluid"
Kruip achter een
elektronisch orgel
kjE
'IJb
EN HEI j
IS NOG\
MAAR j
EEN
BEGIN I
14
si
Recorder imiteert
privé-taalonderwiji
Geen tijd voor een
lanye muziek studie?
Hamburgse professor
met ongewone ideeën
middelpunt van rel
Persoonlijke aanval
op Cliroesjtsjoiv
in Chinees blad
VAN GEELEN
Nieuwe begrippen
bepalen klankbeeld
Nazi-processen stopzetten
.WESTRIK
Flim
"Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 12 september 1963
Vijfde blad no. 31058
39
I Grootmoeder heeft die wonde-
\n nog allemaal geboren zien
)orden; de telefoon, de radio en
le televisie. Misschien maakt ze
'e kleurentelevisie ook nog mee.
let is een enorme ontwikkeling
a nauwelijks zeventig jaar tijd.
%aar over enkele eeuwen zal
<ien weten, dat dit nog maar
in begin is geweest. En ook wij
seffen zo langzamerhand, dat
t eind nog lang niet in zicht is.
r oap Italiaanse ingenieur Guigliel-
H So Marconi het sluitstuk vol
Wat de radio betreft gaat de
\chiedenis terug tot de laatste
■en van de vorige eeuw, toen
0-i
racht van de theoretische ar
id van Maxwell en de laborato-
mproeven van Heinrich Hertz.
irconi had op zijn voorgangers
oor, dat hij naast knap geleerde
ok een vlijmscherpe zakenman
105. Hij trok met zijn gepaten-
lerde vinding naar Londen, waar
(j financiers vond, die de prak-
Ische toepassing van de „draad-
ize telegrafiemogelijk maak
fik
Op het ogenblik, waarop de
radio" was uitgevonden dat
il zeggen de mogelijkheid om uit
orte en lange verstoringen van
i „ether" met behulp van mor-
hrift boodschappen draadloos
r te brengen van het ene punt
aarde naar het andere wls-
tn de pioniers, dat uit deze
\dio-telegrafie eenmaal de ra-
Ip-telefonie zou groeien. Het
•hten ivas op een verfijning
de apparatenstructuur, die
\eeltelijk nog moest worden
evonden.
Er is een tijd geweest, dat de auto's zo solide werden
gebouwd, dat zij tientallen jaren konden meegaan. Men zou
nog best in een Ford uit het jaar 1933 kunnen rijden, ware het
niet, dat de ontwikkeling van de techniek snufjes heeft ge
bracht, die ons doen besluiten een nieuwe wagen te kopen.
Zo is het ook met de radio-ontvangers. In de meeste huis
kamers staat nog een radiotoestel van het normale type, dat
soms nog dateert uit de vooroorlogse jaren of een vrij nieuw
apparaat, dat nog twintig jaar of langer kan blijven spelen.
Maar de laatste jaren hebben technische ontwikkelingen
plaats gehad, die een omwenteling op het gebied van de ge
luidsoverbrenging hebben gebracht.
rfrS? fÜÏÜS ln» hetu RAIu-g€bouw zifrine van de toeetelschakelingen
SpÏ fabrikanten bun best om kwam. Het tot volle ontplooiing ko-
£»t ?,ILSt5reo~t?est*Ilen men van FM-techniek heeft tijd
m?k®n- dat &ekos'- maar thans zyn alle moderne
radl° ei8enUlk maai radiotoestellen ln staat om ook FM-
S^tr^iuL^a iUUfi. V^n het zenders te ontvangen. De frequentie-
werkelijke studioklankbeeld. En zij modulatie, aangevuld met de vorde-
roepen uit: in de radio is de tyd ringen om geluidsvervorming dras
van groc-stemmen en surrogaatmu- tiseh t* v»rminH»mn h»,
groc-stemmen en surrogaatmu -
ziek voorgoed voorbij
Alvorens u echter uw trouwe, nooit
falende radiotoestel by de vuilnisbak
zet willen wy u trachten duideiyk te
maken wat die FM. Hi-Fi- en stereo
u kunnen bieden.
Dat gebeurde. Lee de Forest, de
merikaanse evenknie van Mar-
1\ni, kwam in 1916 op het geniale
|ee van het „audion". Nu zeg-
n we: drie-elektroden-buis of
rtweg triode. De opmars van de
aadloze telefonie was niet te
\iten. Al in 1919 telefoneerde ir.
lerda draadloos van het Vree-
ig in Utrecht naar het Jans-
trkhof aldaar. Een jaar later
tuks cam de Amsterdamse beurs-
enst en in 1921 de persdienst
tuks (ri Vaz Dias
In 1923 kwam de radio-omroepl
z wereld kwam thuis, waar het
lis ook stond.
^Jfaar wie draadloze telefonie
w flradio had gezegd zei ook het
m^lerhoogste woord: televisie. Al-
w bn. de stap van radio-telefonie
ïar televisie was veel en veel
p Atoter nog dan die van radio-te-
grafie naar radio-telefonie.
ingewijden twijfelden wel
bis aan de mogelijkheid om de
xgehoorde moeilijkheden, die de
bwezenlijking van de tv nog te
\erwinnen gaf, te overmeeste-
'et was een gevecht van het
selijk vernuft tegen natuur-
theden, die zo onvermurw-
bleken, dat men de afgelo-
tientallen jaren de uitvinders
meer met naam heeft kun-
aanduiden.. De verdere ont-
•keling was het werk van de
iearch-laboratoria van de grote
Ulustrieën. De Nipkowse schijf
i het spiegelrad waren welis-
vernuftige pogingen, maar
kwam pas schot in toen men
et langer probeerde materie
In groter afmeting dan een mo
bile in snelle beweging te bren-
k
Terecht riepen de tv-pioniers
f hulp in van het massaloze
irtfrondat zich als 't moet
gW beweegt met de snelheid van
licht en dus voor onze men-
lijke begrippen voor zijn ver-
1aatsina geen tijd nodig heeft,
n nu is de televisie er. -
gram!
{Inmiddels is de kleur ent elevi-
technisch rijp. Er is stereo-
Ho. Er komt stereo-televisie.
Het snelheidsrecords-tartende
gmnfktron doet wonderen voor de
jensen in radar en in ruimte-
zr3m\art-communicatie. Als er geen
\takels zijn voor de golven, dus
zij in rechte lijn kunnen
i>ortijlenvermoeien zij zich
llfs niet bij een reis tot in de
lurt van de zon. Zij zijn zelfs in
AmÉaat seinen binnen te brengen
miljarden jaren geleden bij de
Iméboorte van een planeet ont-
ntstonden
De frequenties van de elektro-
^Magnetische trillingen werden
talrijker per seconde. De
Hllflengte werd kleiner. In 1925
I mlerd de kleinste golf gemeten in
tcameters. Tien jaar later in me-
jrs, vervolgens in decimeters,
nans gebruikt de tv-straalzen-
pBLer al centimeter golven.
En het is nog niet uit. Nog lang
Jut. De zogenaamde Laser-tech-
tek opereert met lichtstralen
fs dragers van boodschappen in
Iodulatievorm. Draaggolftelefo-
8e vervangt de telefoonkabels.
Iuizenden gesprekken over één
fizichtbare, ontastbare straal
torden ermee door het niets ge-
«crd. En. elk gesprek behoudt
Ito eigen identiteit, elke stem
nuances.
Met deze wondere wereld wordt
len geconfronteerd op de Firato.
FM
Aanvankeiyk
jaar geleden
tisch te verminderen brengt de mu
ziek in huis met eenzelfde klank
kleur als in de studio wordt
duceerd.
Hi-Fi
Er is door de Jaren heen nogal wat
geprutst aan de geluidskwaliteit van
de radio. Knutselende radio-amateurs
zowel als knappe specialisten hebben
geprobeerd door verbeteringen in de
ders Hilversum6 T*nnrf* twh?ingewanden van het ontvangtoestel
^Partis het ^iT'aiWn mafr i^ het natuurllJke geluid te benaderen.
vriAr min nnUÏ-ïn 11^' ««uitaten zyn niet uitgebleven,
voor 1930 ontstond er zon gedrang Er kwam hAianerUk» v<win»
in de ether dat nieuwe zenders zich Rang in de gehudsWeergave diê
ouentiehanripn steunde op nieuwe onderdelen 'van
quentiebanden tussen bestaande sta- hoee nerfpcti^ nnn?i»iiiiiir
tions moesten wringen en de luiste- ffwdSnd"-lt!S^k«rt en ïl v^
uitzendingen lege - S bulzty^f m-ïi U V.Ï3
mikregen te horen. modewoord, dat door de fabri-
n kanten dankbaar Is aangegrepen om
SSSl hnlscheJf1rvoJ- in de reclame te presenteren.En het
j ,2® «"uhUtende pubhek deed gewillig mee als van
zenders beter van elkaar te scheiden de d,„ ramotoeauil een
m«''vol?renrde,<'e3fnW1,CaS,00k
na jarcnlang in- wis^iaax of een bandrecorder niet
van zijn radiotypen een van de
beide luidsprekers draaibaar ge
maakt. doch tevens uitneembaar.
Op deze manier zijn er drie mo
gelijkheden tot geluidsverdeling.
temationaal overleg kwam dan ook
een drastische maatregel uit de bus:
beperking van de bandbreedte tot 9
khz. waardoor de „draaggolf-ruimte"
voor spraak en muziek zich zodanig
versmalde, dat van die dag af niet
meer kon worden gesproken van een
zuivere klankweergave van de radio.
Zoals by vele andere facetten van
de techniek heeft de oorlog ook de
ontwikkeling van de radiotechniek
versneld. Radio-ingenieurs leerden de
uhf (ultra hoge frequenties» beheer
sen. die niet alleen de toepassing van
radar mogeiyk maakte, maar ook de
deur opende naar een geheel nieuwe
golflengtegebied, waarin ruimte was
voor tal van nieuwe omroepstations.
maar ook zoveel ruimte voor elke
zender afzonderiyk, dat men op
„volle bandbreedte" kon werken.
Om de kans op wederzydse storing
zo gering mogelyk te doen zyn werd
toen meteen overgestapt op een an
dere zendmethode (frequentie-modu
latie!waardoor het voor het eerst
na vele Jaren tot een belangrijke wy-
„haifai" is. wordt zo'n apparaat met
de nek aangekeken. Maar het is niet
altyd goud wat er blinkt. In feite is
Hi-Fi een zeer serieuze stroming, die
hoge eisen stelt aan kennis en outil
lage. Men stelt, dat Hi-Fi ligt ver
ankerd aan zeer strikte normen,
maar daarop heeft een niet-deskun
dige geen enkele controle. Zelfs men
sen met een zgn. absoluut aehoor
komen daar niet ver mee als het
gaat om elektro-akoeetische realisa
ties. Men mag de betekenis van de
Hi-Fi beslist niet onderschatten,
maar de gewone radioluisteraar doet
goed te beseffen, dat er ln de reclame
wel eens teveel wordt beloofd. Wie
persé een Hl-Fi-weergave wil houde
zich aan een gerenommeerd merk of
steke zyn licht op by de gespeciali
seerde vakhandel.
ve, sinds enkele J&ren al ln opmars i Bii stereo-geluidsweergave kan
vla de stereo-grammofoonplaat, staat
op het punt te worden doorgetrok- het wenselijk zijn het geluid uit
X^Tdus^or^r^fote n be paalde hoek of richting ,e
Seringtekent ln*n,pend' veran' komen. Erres heeft in een
Destyds is de radiotelefonie eigen-
ïyk zonder meer aangeknoopt by de
gewone ïyntelefonie. Geluidstrillin
gen spraak of muziek worden
hierby in een microfoon omgezet in
elektrische spanninkjes, die na ver
sterking over een kabel worden
voortgeleid naar een telefoon, welke
van deze elektrische pulsaties weer
geluidstrilllngen maakt. By radio
wordt het microfoonsignaal op een
door de zender opgewekte draaggolf
geènt, hetgeen by ontvangst het .an
tennesignaal" oplevert.
Weliswaar wordt als regel by uit
zendingen van meer dan eén micro
foon gebruik gemaakt, maar het i
principe blijft- hetzelfde. Men zou het i
systeem ..eenorig" kunnen noemen.
Het mist als zodanig een belangryke
eigenschap, nl. dat nooit valt op te
maken uit welke richting het geluid
komt. By telefoongesprekken is dat
geen bezwaar, maar hoorspelen en
muzikale uitvoeringen verliezen daar-
door aan realiteit.
De stereotechniek gaat het nu mo
gelijk maken, dat het verschil met
direct- horen (zoals in een concert
zaal, by verkeersgeluiden of by on- j
derlinge conversatie» zal zyn uitge-
wist. Met andere woorden: na 40
jaar radio is men op het punt geko
men van het „natuuriyke geluid".
Daarmee is in de techniek van de
geluidsoverdracht-op-afstand d e
eindfase bereikt.
Stereo
De belangrykste ontwikkeling van
dit ogenblik is ongetwyfeld die van
De yrer. waarmee de elek
tronische industrie propagan
da voert voor het gebruik van
de bandrecorder spruit niet
voort uit de nobele ingeving de
mensheid te willen dienen.
Men heeft ook en eeriyk
gexegd méér oog voor de
verkoopcyfers. Maar het een
behoeft het ander niet uit te
sluiten. Zo kan men zonder
overdryvlng zeggen, dat de
toepassing van de bandrecor
der by de talenstudie een ver
heugende ontwikkeling is.
Volgens betrouwbare gege
vens studeerden er ln 1952
meer dan 150.000 Nederlanders
(buiten de normale dagscholen»
een vreemde taal. Een zeer
klein deel hunner nam privé-
lessen. de massa echter volgde
een schrifteiyke cursus of klas
sikaal onderwijs.
De meeste taalbeoefenaars
in dese groep hebben als enige
doel enige spreekvaardigheid te
krygen. Voor hen was de vin
ding van de gesproken gram
mofoonplaat ai een grote voor
uitgang. Maar één ding ont
brak by deze methode: de zelf
controle. Men kon weliswaar
de zinnen zo goed mogelyk na
zeggen, maar er was geen
leraar, die de nodige correctie
kon geven.
Bijna ideaal
De bandrecorder heeft de
mogeiykheld geschapen de
ideale toestand van de prlvé-
les zo dicht mogelyk te nade
ren. Door telkens na de ge
sproken zin op de band een
„ruimte" te laten voor het na
zeggen van de leerling kan
deze zelf onmiddellijk by op
nieuw afdraaien horen of zijn
uitspraak met die van de leraar
overeenstemt. Zo niet, dan kan
hü zUn eigen „spoor" uitvegen
en het nog eens overdoen.
Het voorgesproken woord van
de leraar kan niet uitgeveegd
worden.
Dese simpele methode heeft
zich Inmiddels ontwikkeld tet
een geraffineerd opgezet sy
steem voor klassikaal onderwy*
op middelbare scholen en uni
versiteiten. Men voegde aan
een aantal bandrecorders een
zogenaamde „masterrecorder"
voor de leraar en een schakel
paneel toe en het „talenprae-
Ileum" was er al.
Meer spreken
Vastgesteld Is. dat in nor
maal klasverband een bepaal
de leerling tijdens een taalles
van een uur slechts enkele
minuten toekomt aan het spre-
rt snr«
t taler
ken van de taal. By het t
practicum kan de leerling vrij
wel de helft van de tyd spre
ken en de andere helft luiste
ren naar wat er tegen hem per-
sooniyk wordt gezegd. Zowel
de leraar als de leerlingen be
schikken leder over een speelale
bandrecorder, waarmee men
tegeiykertyd kan afluisteren
en naspreken. De leraar kan
ilch middels het sehakelperso-
neel ln verbinding stellen met
elke leerling.
De resultaten die tot dusver
met deze methode ln verschil
lende landen zyn geboekt, zyn
bUzonder gunstig. Er wordt
beter en sneller geleerd en elke
leerling neemt veel Intensiever
aan de les deel dan btj nor
maal klassikaal onderwijs.
Hoe het talenpracticum in
de praktyk werkt kan men op
de Firato zien. Er is er één in
gericht. waar men vooral hoopt
op bezoek van belangstellen
den uit de onderwyswereld.
de stereotechniek. De stereo-weerga- derlandse Radio Unie.
Voor stereo-per-radio komt uitslui
tend de FM-band in aanmerking. De
methode zelf heet multiplex-FM. De
invoering zal niet lang meer op zich
laten wachten en de studio-appara-
tuur in Hilversum is er dan ook reeds
geheel en al voor ingericht.
Enkele fabrikanten hebben al „vol-
•tereo-radio" geïntroduceerd. Ver
scheidene nieuwere radiotoestellen, w.„
soms reeds ln de middenklasse, zyn over!
als ,3tereo-voorbereid".
Op de Firato zal men met deze
nieuwe vorm van geluidsweergave
kennis kunnen maken, dank zU de
stereo-proefultzendingen van de Ne- 1 industrie op deze
Er zullen de komende dagen dui
zenden mensen worden verleid op de
Firato het zal voor velen moeilijk
zyn geen besluit te nemen over de
aankoop van een nieuw televiaie- of
radio-toestel, ook al kan het oude
nog best een paar jaartjes mee. En
dan zyn er nog de bandrecorders, de
platenwisaelaars, de stereoluidspre
kers en natuuriyk de draagbare
radiootjes in talloze uitvoeringen.
fensief ln: het elektronische orgel, ware een heel orkest mee kan iml-
jawel, het zogenaamde bioscooporgel téren,
maar dan van een beperkter omvang, j
In de reclame wordt erop gewezen
dat het elektronische orgel zo ge
schikt is „voor de hedendaagse mens,
die geen tyd of geduld meer heeft
voor langdurige muziekstudie". Voor
de luiaards dus. En men stelt ver-
der: „Men kan er n&meiyk met be-
I trekkeiyk weinig studie en oefening
al gauw een prachtig vol geluid uit-
Alg of deze apparaten al niet ge- halen, dat geraffineerd en gerouti-
noeg lawaai veroorzaken in onze ge- j neerd aandoet". Een typisch instru-
horige huizen zet de elektronisch» ment dus voor de stoer-doeners. Ar-
Firato met
I nieuw „huiskamer-artikel" het
me omwonenden.
(Van onze correspondent in Bonn)
Prof. dr. Peter Hofstatter, di-
nationale naam maakte met studies
over massapsychologie.
Hofstatter schreef verder dat het
deel op, in militaire kringen achtte
men de ere van de soldaat bedoezeld
enz. De Hamburgse hoogleraar was
van de ene dag op de andere van
een geacht geleerde een omstreden
figuur geworden, die door velen met-
een als ex-nazi of neo-fascist werd
I uitgekreten.
De hoogleraar probeerde intussen de
misverstanden uit de weg te ruimen
door alle journalisten, die in de
kwestie geïnteresseerd waren, te ont-
I vangen en hen uiteen te zetten wat
rijn opvattingen nu werkeiyk waren,
j Daarbij had hij het ongeluk ook een
vertegenwoordiger van de Soldaten-
zeitung te woord te staan. Getrouw
aan de dubieuze methodes van dit
blad publiceerde deze vertegenwoor
diger de aantekeningen, die hy ty-
dens zyn gesprek met Hofstatter had
gemaakt, als woordelijk interview,
waarby men slechts de Soldatenzei.
Van gillen
PRESENTEERT al het
FIRATO.MM in de
merked
PHILIPS - F.RRES
ARISTONA - ARENA EN
TELEFUNKEN.
Grote sortering.
Vakkundige bediening.
rerteur van het nsvrholooisrhe trouwens ondoelmatig is de gruwelen tung slechts hoeft te kennen om te
recteur \an het psychologische en de mai8ale mensenvernietiging begrijpen dat geen van de meer ge-
instituut van de Hamburgse uni
versiteit, is sinds enige tijd mid
delpunt van een opgewonden
controverse, waarin naast vele
couranten, ook al enige politici
en autoriteiten zich gemengd
hebben. De Hamburgse Senaat
onderzoekt zelfs al officieel of
Hofstatter nog houdbaar is voor
de universiteit. De officier van
Justitie ter plaatse gaat na of de
professor geen volksdeel bele
digd heeft.
Wat heeft Hofstatter gedaan?
In het weekblad De Zeit heeft hy
op 14 juni J.l. gepleit voor het stop
zetten van de processen tegen voor
malige nazi-misdadigers. Hjj deed dit
omdat hy meende dat deze processen
niet bydragen tot de „verwerking van
het gruweiyke verleden", waarover
men in de Bondsrepubliek de mond
zo vol heeft. Hofstatter betoogde dat
hethelemaal onmogeiyk is het ver
leden door daden In het heden te
verwerken of aanvaardbaarder te
maken.
De ontzetting en de schaamte over
Auschwitz verminderen niet tioor het
wysbare schuldigen achttien jaar
later, aldus de hoogleraar, die lnter-
van het verleden postuum te be- i nuanceerde uitlatingen van de pro-
J fessor goed overkwam Daardoor werd
de zaak nog gecompliceerder. Het feit
alleen al dat Hofstatter rijn denk
beelden in een speciaal interview met.
de Soldatenzeitung zou hebben uit
eengezet was voor velen een aanwij
zing dat de man van ultra-rechtse
nazi-smetten niet vrij kon zyn.
Advertentie
■UMÈÉs)
V".v<&4
V LEIDEN OEGSTGEEST
Diehteeg 1 7 Geversstraat 39
Tel. 24965 Tel. 51608
strijden, terwyl intussen West en
Oost zich bewapend hebben met wa- j
pens, die ten doel hebben op nog
veel grotere schaal mensenmassa's
uit te roeien dan ten tyde van de
nazi's ooit gebeurd Is.
Uiteraard wekten Hofstatters denk
beelden tegenspraak. Een hele rij
schryvers van ingezonden brieven
vingen de opgeworpen bal op en
kaatsten hem terug. Als felste tegen
stander van de hooggeleerde ideeën
ontpopte zich de Hamburgse kunst
pedagoog Arie Goral. Deze zelfde
Goral nodigde Hofstatter persooniyk
uit toen in juni een discussie-avond
met de professor werd belegd door de
liberale studentenbond.
Mede door Gorals felle aantijgin
gen ontstond er een opgewonden
stemming, waarin de nuances, die
Hofstatters denkbeelden zo nodig
hebben, verloren gingen. Het gevolg
was dat de professor Goral een zwet
ser noemde en dat hy over de joden,
uitroeiing iets zei, dat later aldns In
de pers kwam: „Hitier verklaarde de
joden kwasl de oorlog en daarom kan
de jodenuitroeiing niet beschouwd
worden als een juridisch aanvecht
bare daad".
In de vuurlinie
Vanaf dat moment raakte Hof
statter ln de vuurlinie, zyn uitlating
over de joden, die Juist ten doel had
er op te wyzen dat niet een paar
misdadige enkelen aaji Auschwitz
schuldig zijn, maar het hele oorlog
voerende Duitse volk, werd in boven
genoemde geciteerde mismaakte vorm
in alle kranten verspreid en half
Duitsland toonde zich verontwaar
digd.
De Allgemeine Wochenzeitung der
Juden vatte Hofstatters uitlatingen
als belediging van het joodse volks-
HAARLEMMERSTRAAT 55
t o. REX
TEL. 20593 - LEIDEN
De meningen over het elektronische
muziekinstrument zyn verdeeld. Som
migen vinden het een fraai en stem
mingsvol geluld (aannemende dat
Cor Steyn of Johan Jong aan het
klavier zit en niet de beginnende
I neef Piet „die geen tyd of geduld
heeft voor langdurige muziekstudie")
en anderen vinden het afgryselijk en
prefereren een „eeriyk" instrument
als piano, viool, hobo enz.
Maar goed. het moderne elektro
nische orgel is een waar wonder der
techniek. Merkwaardig is, dat de
klankoverbrenging in feite berust op
hetzelfde verschynsel als het beruchte
I „gillen", dat de ouderen zich herin
neren uit de begintijd van de radio.
Het snerpende geluid, dat men ge-
nerenen noemde, is in de loop der
jaren in gereguleerde banen geleid
met het gevolg, dat men er nu fraaie LANGE
tonen en klankcombinaties mee kan
voortbrengen in zulk een ryke ver-
scheidenheid, dat men er als het
Niet goedkoop
Een elektronisch orgel is niet goed
koop. Dat kan ook niet als men be
denkt welk een indrukwekkend aan
tal schakelingen, verbinden, buizen
en buisjes er nodig zyn voor zulk een
verrassend grote klankvariatie. Een
zelfs nog bescheiden tweeklaviers-
Instrument met een half pedaal kost
dan ook f. 3.000 a f 4 000.
Om een groter publiek te bestrij
ken hebben twee fabrikanten, Phi
lips en Vreeken, eenvoudige uitvoe
ringen gemaakt, die bestemd zyn
voor de beginneling. Philips brengt
een eenvoudig model voor f. 1.100 k
f1.200 voor aansluiting op een radio
toestel en voor f. 1.500 k f. 1.600
compleet met by behorende verster
ker. luidsprekers en nagalm. Vree
ken heeft een tweeklaviers met half
pedaal ln een eenvoudige uitvoering,
die f. 1995 kost
Advertentie
PHILIPS T.V.
geschikt voor 2e programma,
v.a. f725.—.
Persoonlijk*
MARE 66 - TEL. 2659#
Prettige betaling.
Onverdraagzaam
Hofstatter is dat echter wel. Ieder
een die zyn psychologische weten-
schappeiyke publikatles kent, zal dat
beamen. Maar uiteraard kermen
slechts weinigen, die nu moord en
brand schreeuwen deze boeken en
artikelen. Dat. is ook niet te verwan
ten van lieden, die in de afgelopen
weken brieven aan de hoogleraar
schreven met zinsneden als: „Hope
lijk vergast men u binnenkort ook,
ellendig nazi-varken". Dergelijke
brieven bewijzen ten overvloede dat
de storm van verontwaardiging over
Hofstatters denkbeelden niet opge
stoken Is bij de werkelijke democra
ten in Duitsland. Het zyn veeleer
diegenen, die. even onverdraagzaam
als in het Derde Rijk de nazi-ideolo
gie werd doorgedrukt, nu de nieuwe
mode van anti-nazisme en „demo
cratie" willen Inhameren. Dat Hof
statter het recht, heeft zyn omstre
den denkbeelden te uiten, daar het
geen misdadige of beledigende ideeën
zijn. maar gedachten die het over
denken waard zyn, biykt in vele j
hoofden niet op te komen
Het weekblad Die Zeit heeft het bij
monde van de scherpe on-Duits le
vendige publicist Rudolf Walter
Leonhardt voor Hofstatter opgeno
men, ook al distantieert het blad
zich van de uitkomsten van het
hooggeleerde denken. Ook het dag
blad Die Welt drukte een zeer even
wichtig, objectief artikel over de rel
af. Het ware te hopen dat vele bur
gers van de Bondsrepubliek eenzelfde
verdraagzaam standpunt tegenover
de nonconformistische meningen van
anderen innamen als de publicisten
in deze beide bladen.
Het Chinese tijdschrift Rode I nlnnrerwhll. Niet alleen worden UI
TT, i e i 1 ui- van details van tot dusver geheime
Vlag heeft een artikel gepubh- „p^ten van de verhouding Rusland
ceerd. waarin Chroesjtsjow Cbln*j>P«nbaar^gemaakt, doch ook
hevig wordt aangevallen we
gens „verraad van het Russi
sche volk, het socialistische
kamp en de wereldbevolking".
De Rode Vlag, orgaan van het cen
trale comité van de Chinese party,
beschuldigde Chroesjtsjow ervan zich
openiyk te verbinden met wat de I
Chinezen zien als een nieuwe „hei
lige alliantie".
Deze alliantie wordt gevormd door
„het imperialisme, geleid door de
Verenigde Staten, reactionairen, ver
tegenwoordigd door Nehroe. en mo
derne revisionisten, zoals de kliek van
Tito", aldus de Rode Vlag.
Na de ondertekening van het ge
deeltelijke kernstopverdrag en de be
sprekingen in Moskou die ten doel
hadden de ideologische kloof tussen
Rusland en China te overbruggen
„zyn de Russische leiders tenslotte
openiyk in de rijen van de heilige al
liantie getreden, waarmee zy ingaan
tegen de wil van het Russische volk"
zo voegt de Rode Vlag hieraan toe.
Diplomatieke waarnemers ln Pe
king zien deze uitgave van de Rode
Vlag. die vrUwel geheel ls gewUd aan
het Russisch-Chinese geschil, als het
begin van een nieuwe fase in het me-
1 ls het zwaartepunt van de Chinese
aanval ditmaal persooniyk tegen
Chroesjtsjow gericht.
Advertentie
RADIO TELEVISIE
GANcrni vs
Volgens de Moskouse Prawda, het
orgaan van het partycomltA van
Moskou, levert Rusland op het ogen
blik technische bijstand aan China
voor 88 Industriële ondernemingen.
Het blad. aldus Tass. gaf deze by-
zonderheden in antwoord op een ar-'
tikel in het Weekblad van Peking,
dat wordt be*chuldigd van pogingen
de Sowjet-Unie de schuld te geven
voor de economische moeilijkheden
van China. De Moskouse Prawda
schryft, dat de Ruaslsch-Chlne®«
handel door toedoen van China in de
afgelopen drie jaar met tweederden
is verminderd. China heeft ook zyn
econmische betrekkingen met Oost-
Duitsland, Tsjecho-Slowakiie en an
dere communistische landen ver
zwakt.
„De politieke iyn en de economi
sche politiek van de Chineee leiders ls
ontworpen om de banden van nauwe
vriendschap tussen de socialistischs
landen en de eenheid van de socia
listische gemeenschap te verzwak
ken", aldus de Moskouse Prawda.
De vroegere minister van Economi
sche Zaken van België Scheyven, die
ook voorzitter van de Econ. en Soc.
Raad van de VN ls geweest, heeft
een persconferentie in Hongkong
gehouden. Det Belg, die een maand
door communistlach-Chine heeft ge
reis. zei. dat het willicht .«stlg tot
tachtig jaar" zal duren voordat
China industrieel op hetzelfde niveau
staat als het Westen.
Scheyven zei, dat men hem had
verteld, dat de terugtrekking van de
Russische technici in 1961 niet tot
enige vermindering in de economi
sche activiteit van China had geleld
Het is echter niet mogelyk een eco
nomische analyse op te stellen als ge.
volg van de „vastbesloten en onbe-
I grijpeiyke weigering" van de Chineee
i regering om etatUtleken bekend te
maken, aldus de vroegere Belgische
minister.
