HET NATIONALE BALLET
NOG NIET RIJP GENOEG
kunst
kaleiöoscQQp
Noordwijks pension
niet aanbevolen
Repertoire „Haagsclie
Comedie" in 1963-'64
OOK GROENE KAARTHOUDER
KRIJGT „ELCK WAT WILS"
Ernstige bezwaren tegen de
„verouderde choreografie
V
„Gasten huilend
aan de balie.
Mening van de Oostenrijkse eritiei
WEL WAARDERING VOOR
SOMMIGE PRESTATIES
Met duidelijke lijn meer
solide dan actueel
K. en O. in komend seizoen
Toon Hermans komt; speciale
attractie Olivier Twist
Kort geding tegen V.V.V.
VEDERLICHT
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 20 augustus 1963
Derde blad no. 31038
Mrs. Susan Frank
in ons
land
(Van onze correspondent in Wenen)
Niet alleen Sonia Gaskell, maar het gehele
ensemble en ook het grote aantal landgenoten,
dat zich nh in Salzburg ophoudt, waren onbe
schrijfelijk nieuwsgierig hoe de Oostenrijkse
pers zou oordelen over het optreden van het
Nationaal Ballet. In ieder geval verwachtten
Des te groter ia de verrassing over het feit, dat alle critici met
slechts een enkele uitzondering in grote lijnen dezelfde menig hul
digen, namelijk dat dit ensemble nog niet rijp is om op een internatio
naal toernee te gaan. Deze eensgezindheid valt nog meer op nu ook de
pers in Salzburg zelf zich hierbij aansluit, ofschoon deze bladen de be
grijpelijke tendentie vertonen om alles wat met. Salzburg in verband
staat zo gunstig mogelijk te beoordelen. Ten opzichte van het Nationale
Ballet zijn de Weense en Salzburgse critici dezelfde mening toegedaan
en is er geen sprake van de traditionele rivaliteit tussen hoofdstad en
provincie. Bovendien moet worden vooropgesteld, dat vrijwel alle cri
tici een grote sympathie voor ons land hebben en dat het hun veel liever
was geweest wanneer zij een positief oordeel hadden kunnen uitspreken.
het ensemble, dat. naar discipline
streeft en in enkele solisten een per
soonlijke kleur vertoont". Maar geen
enkele solist wordt als uniek gekwali
ficeerd omdat ook hier de volle rijp
heid nog niet werd bereikt, wel echter
een mogelijke vervulling van de ver
wachtingen ln de toekomst. De mees
te bewondering vindt Marianne Hila-
rides die een zo .groot talent blijkt te
zijn dat men de naam Hilarides zal
moeten onthouden". Ook Billy Wilson
„imponeert door zijn vormgevende
spanning en concentratie". Van de
overige solisten worden nog vermeld
Son ja van Beers. Maria Koppers.
Panchita de Peri, Irene de Vos. Con
rad van de Weetering, Sylvester
Campbell en Jan Arnzt. Maar volgens
„Die Presse" en andere bladen zijn
ook deze solisten op een enkele uit
zij grote objectiviteit en zakelijkheid, omdat de
recensenten uit Wenen en Salzhurg de per
soonlijke achtergronden en spanningen die met
de geschiedenis van dit jonge ensemble zijn
verbonden, niet kennen.
zondering na..nog onzeker" Het
zelfde blad noemt het oorps de ballet
..onnauwkeurig en iets rammelend".
Verouderde
choreografie
Het grote en principiële bezwaar
wordt geopperd tegen een gedeeltelijk
verouderde choreografie. Met name
de criticus van „Das Neue Oestereich"
uit Wenen betwijfelt of het PetroesJ-
ka-ballet in.de bewerking van Fokine
wel de juiste „authentieke" is. Hy
schrijft: „Zonder chauvinisme moet
men zeggen dat de Petroesja van de
Weense Opera veel puntiger, spranke-
lender en dynamischer werd gedanst".
Ook het ..Salzburger Volksblatt" sluit
zich hierbij aan en veroordeelt „het
niet alt yd gemotiveerde streven om
zich bij andere oudere balletten te
houden ana de choreografie uit de
allereerste tijd van het ontstaan.
Want met alle respect voor piëteit
schreeuwt toch deze nog altyd prille
muziek van Strawinsky om een ver
jongde ballet-Interpretatie".
Provinciaal
Het kan geen toeval zUn dat het
'serieuze blad „Die Presse" en het
boulevardblad „Express" (alle twee
uit Wenen) deze vertolking en be-
tint ting van Petroesjka een „volks-
itgave" of een „uitgave in zakfor
maat" noemen. „Die Presse" schrijft
linomwonden: „Het is onmogelijk om
met deze vereenvoudigde uitgave op
tournee te gaan". Volgens „Express"
begon het repertoire „met grote ver
wachtingen. daarna werd het twee
slachtig en tenslotte was het eenvou
dig provinciaal".
Wel wordt het repertoire gewaar
deerd. omdat het rijk gevarieerd is
en naast het romantische genre ook
het moderne ballet heeft opgenomen.
Maar de romantische atmosfeer in
de serenade van Tsjaikowsky of in de
Suite en Blanc. vooral echter in de
Symfonie van Bizet werd door deze
vertolking niet zwevend of licht maar
bleef volgens het algemeen oordeel te
sterk „aan de aarde gebonden". Ook
de moderne werken vielen niet in de
«naak. Zowel aan „Jungle" op mu
ziek van Badings als ook aan „Shira"
zou de nodige fantasie ontbreken.
Deze mening moet niet persé juist
zijn want goede balletkenners en ook
het grootste gedeelte van het publiek
vonden Juist te vertolking van „Shi-
ra" indrukwekkend en vol van ooster
se poezie. Het gebruik echter van
elastieke nylon -draden maakte toch
wel een storende indruk, zodat een
blad zelfs de kwaadaardige vergeiy-
king maakte met een „garenfabriek".
Toch is dit de enige Ietwat harde op
merking. want voor het overige houdt
de kritiek zich binnen de perken van
het zakelijke. Iets gunstiger wordt ge
oordeeld over de „Vier Temperamen
ten" op muziek van Hindemith en
over de „Wonderbaariyke Mandaryn"
van Bar tok. De Oostenrykse kritiek
geeft zelfs toe dat deze laatste inter
pretatie het wint van die in de
Weense Opera, doch daarmee heeft
ons Nationale iBallet nog geen Inter
nationale peil bereikt, daar ook het
Weense ensemble dit niet bezit,
Gymnastiek
Toch doen de recensenten hun best
om de aandacht op enkele goede
prestaties te vestigen. Zonder uitzon
dering spreken zy hun waardering uit
over „het sterke engagement, de op
vallende vlijt en de geweldige ambi
tie". Hier en daar prijst men zelfs de
..briljante gymnastiek" of de „acro
batiek op de begane grond". De „Wie
ner Kurier" vestigt de aandacht op
de „kracht en het temperament" van
Beloften
Dit is de algemene Indruk ook van
het publiek, maar dit schynt opzet te
zyn. Het biyft echter de vraag of
deze opzet geen gebrek moet camou
fleren. In leder geval ls er een blad
dat op dit punt de verdediging van
ons ballet op zich neemt. In de „Salz
burger Nacnrichten" schrijft de be
kende criticus Bonte dat Sonia Oas-
kell overdreven accuratesse met opzet
vermydt en de voorkeur geeft aan
een soepel "verlopend en zelfs impro
viserend dansen. Bonte heeft als
enige criticus ook een waarderend
overzicht gegeven voor de Oosten
rykse omroep. Hy heeft in zover gelyk
dat het ensemble-werk meer op de
voorgrond staat ln deze groep dan het
schitteren van een paar sterren.
Daarmee ls de kritiek het ln het alge.
meen ook wel eens. vooral na de op
voering van ..Persephone" en de „Ge
vangene van de Kaukasus". die een
gunstiger oordeel vinden en waarin
men veel beloften ontdekt voor de
toekomst. Algehele instemming en
PRESIDENTE ROBIN
HOOD COMMITTEE
De presidente van het Robin Hood
Committee, mrs. Susan Frank uit
Sydney, die getrouwd is met een
Nederlander, verblijft op het ogenblik
in ons land. Zü maakt een wereld-
kunstreis en ls sinds maart van dit
jaar op tournee, teneinde nchilderyen
uit alle landen bijeen te brengen
voor een eind van dit jaar in Sidney
te houden tentoonstelling.
Via musea en schildersverenigingen
zoekt zy contact met eigentydse
schilders, die bereid zijn enkele van
hun werken af te staan voor haar
expositie. De schilders mogen hun
eigen prijs bepalen Worden hun
schilderijen niet verkocht, dan krij
gen zy deze franco teruggezonden.
In Australië wordt een bepaald be
drag op de kostprijs gelegd, dat ten
goede zal komen aan een vereniging,
die zich bezighoudt met de zorg voor
zwakzinnigen.
Mrs. Frank heeft reeds een uitge
breide collectie schilderijen by een.
Zy bezocht Bombay, Delhi, Kasjmier.
Karachi. Ls tanboel. Sofia. Belgrado.
Rome. Napels. Monaco. Nice en Bar
celona en overal bleken schilders be
reid hun werk naar Sidney te zen
den.
Ook ln ons land heeft mrs. Frank
reeds de nodige contacten gelegd, o.a.
in Laren, waar zy zondag in het Sin
ger Museum de tentoonstelling „mo
dernen van toen" bezocht. Zy bleek
de 10.000ste bezoeker aan deze expo
sitie van Vlaamse meesters uit de ja
ren 15701630 te zijn. De directeur
van het museum, de heer P. Leffe-
laar, bood haar namens het bestuur
bloemen aan.
(Van onze Kunstredactie)
Het repertoire, dat de Haagsche Comedie voor het seizoen
1963—'64 heeft vastgesteld, is eerder degelijk dan actueel te
noemen. Met reprises van een vooroorlogse Anouilh, „L« voya-
geur sans bagages", en een stuk van Christopher Fry dat ook in
1954 al door het Haagse gezelschap werd opgevoerd, „The dark
is light enough", wordt duidelijk een lijn doorgetrokken, die het
vorige jaar met O'neills „Tocht naar het duister" en Fry's „Venus
bespied" begon.
De Engelse toneelschrijfkunst
is behalve door Shakespeare (.Mac
beth" en „Othello"), Coward (..Qua
drille") en Fry op het repertoire ver
tegenwoordigd door het werk van
twee Jonge auteurs. David Turner en
Peter Shaffer Van Turner wordt
..Semi-detached" opgevoerd, een pro.
vinciaal realistisch stuk. dat ln
Londen gegeven werd met Sir Lau-
i rence Oliver in de hoofdrol, en van
Shaffer het eenakter-paar „The
private ear" en „The publik eye", dat
in het West-End al ruim een jaar
lang op het affiche staat.
1 Hans Keuls' „Johan van Olden-
barnevelt", Marcel Ayme's „Les
maxibules", Jacques Devals „La
croix des vaches" ..La dame de chez
Maxime" van Georges Feydeau, de
virtuoze farceur uit het fin de siècle,
„The Thraclan Zrses" van Maurice
Valency. „Sunday in New York" van
Norman Krasna en „Stephen D.",
Hugh Leonards toneelbewerking van
James Joyces ..Portrait *of the artist
as a young man", staan verder nog
op het speelplan van de Haagsche
Comedie. die bovendien een optie
heeft op het veelbesproken stuk van
de Duitse auteur Rolf Hochhuth,
„Der Stellvertreter".
MARIANNE HILARIDES
waardering vindt het werk van de
dirigent André Presser, die de bege
leidende muziek tezamen met het or
kest van het Salzburger Conservato
rium uitstekend vertolkte.
Ad,ert«ntl,
A CP perfect l
acu automatisch
SPIEGELGLADDE STALEN
zool VEDERLICHT
Tekeningen van De
Cliirico gestolen
Uit een museum in Stockholm zyn
«aterdag twee tekeningen van De
Chirico gestolen. De tekeningen, een
■elfportret van een profiel van de
Italiaanse toneelschrijver Luigi Pi
randello, zouden tameiyk veel waarde
hebben.
TOON HERMANS:
lachen
99
99
(Van onze Kunstredactie)
oor viereneenhalf duizend werknemers in bedrijven te Leiden
en omgeving beloven de K. en O. activititen in het komend
seizoen weer „voor elck wat wils": concerten, toneel, cabaret,
musical enz.
Twee onderdelen vallen in Het programma voor de z.g. „groene
kaart"-houders sterk op: allereerst de komst van Toon Hermans,
die met zijn „One Man Show" vijf maal in de Leidsche Schouw
burg zal optreden. Voorts gaat K. en O., evenals dat bij „My fair
lady" het geval was, voordelige bezoeken organiseren naar de
nieuwe grote Nederlandse musical - produktie „Olivier Twist".
Men zal de groots opgezette voorstellingen in januari kunnen be
zoeken in het City-Theater aan het Leidseplein te Amsterdam.
sterkt met Ko van Dyk en Mary
Dresselhuys, „Centrum" met als eer
ste acteur Cor Helmus, het „Nieuw
Rotterdams Toneel", het gezelschap
van Rob de Vries en „Studio", het
Jonge gezelschap, dat de laatste tyd
zo veel van zich doet horen.
Reeds is bekend, dat het seizoen
geopend wordt op zaterdag 19 okto
ber met de tragi-comedie "Billy the
liar", waarvan net vorige seizoen de
première is gegaan. Het stuk beleef
de sindsdien vele succesvolle voor
stellingen. „Een geboren leugenaar",
zoals het stuk ln het Nederlands
heet. is ln onze stad nog niet opge
voerd.
De hoofdrol wordt vertolkt door
Henk van risen, die voor deze rol de
zilveren „Louis Bouwmeester-pen
ning" ontving.
een serie klassieke concerten ook
kan laten inschrijven voor een
cursus autotechniek.
Dit „geheim" is waarschijnlijk
een der redenen, waarom K. en
O., welke instelling thans om en
de bij de 11.000 leden telt, zo
goed floreert. Veelzijdigheid en
een hoog niveau der diverse ma
nifestaties zijn de pijlers waarop
deze gunstige gang van zaken
rust!
(Van onze Haagse correspondent)
Mr. Heemskerk stelde tegenover ds
klachten honderden tevredenheid*,
betuigingen. „De gastenboeken van
mUn cliënte bevatten niets dan lof",
tel hy. Hy nam het de VVV (en de
Vereniging van werkgevers ln de
Horeca-bedriJven) vooral kwalUk dat
de betwaren, die tegen het pension
bestonden, nooit z(jn toegelicht,
i Daarin tag hy vooral ook een on
rechtmatig handelen.
Op 26 augustus zal de vice-president van de Haagse rechtbank,
mr. J. H. C. Slotemaker, beslissen of de VVV te Noordwijk al
dan niet te ver is gegaan bij het op grond van een reeks klach
ten van toeristen verstrekken van ongunstige informaties over
een Noordwijks pension. De eigenares van dit pension heeft
namelijk een kort geding tegen de VVV te Noordwijk aange
spannen, waarin zij eist dat de VVV bij het geven van inlich
tingen niet langer de indruk wekt dat haar pensionbedrijf niet
aan de eisen voldoet. Dit op straffe van een dwangsom van
f 5.000,- per overtreding.
Geroyeerd
Mr. C. R. C. Wyckerheld Bisdom
uit Den Haag, optredend voor de
VVV. deelde mee dat in maart van
dit jaar eiseres is geroyeerd als lid
van de Vereniging van werkgevers in
de Horeca-bedrijven te Noordwyk.
Deze vereniging financiert voor een
belangryk deel de afdeling logies-
bemiddeling van de WV.
Pleiter wees er op. dat dit royement
het gevolg is vtyi talryke klachten
van gasten van 't pension. Zo zouden
gasten ondergebracht zyn in kamers
zonder ramen, waarvan de deuren
moesten open biyven staan voor ven
tilatie
Het is voorgekomen, aldus pleiter,
dat sommige gasten huilend aan de
balie van de VVV stonden
Op grond van deze klachten (on
geveer vijftig per seizoen) vertellen
de VW-lnformatrices desgevraagd,
dat het pension niet aanbevolen kan
worden. „Wat moet de VVV anders
doen?" zo vroeg pleiter zich af. „een
kenneiyk slecht pension kan toch
niet gedekt worden door de VW?"
Boycot
Concerten
Andere belangryke punten zyn de
speciale concerten en toneelvoorstel
lingen voor de „groenekaart"-hou-
ders.
Evenals verleden jaar komen er
weer drie „populaire" concerten in de
Stadsgehoorzaal.
Op vrijdag 27 september concer
teert het Rott. Philh. Orkest onder
leiding van Eduard Flipse. De groot
ste Nederlandse violist Herman Kreb-
bers speelt dan het Vioolconcert in d
van Beethoven. Ook worden die
avond uitgevoerd Dvoraks' „Slavi
sche dansen" en de ouverture „Don
Giovanni" van Mozart.
Het tweede populaire concert wordt
gegeven door het Residentie-Orkest,
dat zulk een succesvolle tournée door
de V.S. achter de rug heeft.
Ingrid Hablcr, op Mozart gespecia
liseerd. brengt het Planoconcert ln d.
van deze grote componist ten gehore.
Het orkest speelt o.a. Moussorgsky's
„Nacht op de Kale Berg" en Ravels'
„Daphne et Chloë".
Groot zyn ook de verwachtingen
voor het laatste populaire concert.
Het Rott. Philh. Orkest staat die
avond onder directie van de Joego
slaaf Bogo Lcskovic. Het zeer geva
rieerde programma bevat o.a. het by-
zonder virtuoze eerste pianoconcert
van Franz Liszt met als solist de
jonge, doch reeds bekende pianist
Jan Wtyn, waarna de fluitist Ray
mond Delnoye het Concertino voor
fluit en orkest van Chaminade blaast.
Het orkest brengt tot besluit het
beroemde „Tableau d'une exposition"
van Moussorgsky/Ravel.
Toneel
VIER belangryke Nederlandse to
neelgezelschappen geven voor de
„groenekaart "-houders acht
voorstellingen.
Dit zyn „Ensemble", dit jaar ver-
Zien scène uit
Olivier Twist"
Mr. W. H. Heemskerk uit Leiden,
pleitend voor eiseres, meende dat de
houding van de VVV veel weg heeft
van een boycot-actie van hotelbedry-
ven. Dit in verband met het feit, dat
de priizen van het pension lager zUn
dan die van de hotels.
A Cfl perfect l
alu automatisch
handige open greep
Uitreiking eerste
„Topper - taptoe"
In het hoofdkwartier van
Prins Bernhard de Zwalu
wenberg in Hollandsche Ra
ding heeft generaal-raajoor
arts dr. H. J. van der Giessen
gisterochtend de eerste „Top
per-taptoe" overhandigd aan de
chef-staf van de Prins, luite
nant-kolonel jhr. mr. C. C. van
Lidth de Jeude. „Topper-tap
toe" is de naam van de gram
mofoonplaat die de Militair Ge
neeskundige Dienst heeft laten
maken om met de verkoop er
van het werk van het Prinses
Beatrix Poliofonds te steunen.
Generaal-majoor Van der Giessen
zei, dat sergeant eerste klasse W.
de Ruiter van zyn staf het eerst op
het idee gekomen ls om een lang
speelplaat te laten maken waarvoor de
militealre muziekkorpsen hun mede
werking zouden verlenen. Toen men
het Idee verder ging uitwerken, bleek
dat deze korpsen die medewerking
graag gaven. Een moeliykheid was.
de grammofoonplatenmaatschappyen
van de korpsen ertoe te bewegen toe
stemming te geven dat de vier korp
sen hun muziek op één plaat zetten.
Ook dat lukte!
Namens de Prins werd de plaat in
ontvangst genomen door luitenant -
kolonel Van Lidth de Jeude. Hy ze!
zeker te weten, dat zyn hoge chef
byzonder sympathiek zal staan te
genover het doel dat men beoogt met
het verkopen van de plaat te berei
ken. nameiyk het bouwen van een
tehuis voor poliopatiëntjes. Zoals be
kend heeft men een jaar de tyd om
met de verkoop van de plaat gelden
byeen te brengen. Volgend jaar. in
oktober, zal nameiyk de Militair Ge
neeskundige Dienst 150 jaar bestaan.
En het aanbieden van gelden aan het
Poliofonds is bedoeld als geschenk
ter gelegenheid van dit Jubileum.
K.enO.'s „geheim"
DIT alles wat 't speciale „groene"
programma betreft.
Maar K. en O. heeft nog meer
pijlen op haar boog: daar zyn de con
certen in de „Meesterserie", de abon
nementsvoorstellingen. films, opera,
ballet, cursussen, lezingen, excursies
enz. Deze onderdelen zyn bestemd
voor alle leden. De „groene kaart"-
houders kunnen daar das ook van
profiteren. Het enige verschil is. dat
deze onderdelen niet apart gesubsi
dieerd worden door de bedryven en
de vakbonden. Wel wordt het totale
werk gesubsidieerd door de overheid.
Men spreekt wel eens van het
„geheim" van K. en O. Dit ge
heim is. dat de activiteiten, welke
deze instelling ontwikkelt zo
uitermate wijdvertakt zijn. Dat
men zowel naar Toon Hermans
kan gaan, als naar een serie le
zingen over het moderne China
en dat men zich behalve voor
Kapelmeester Posthumus
dirigent der K.M.K.7
(Van onze kunstredactie)
Kapelmeester Posthumus van het
fanfarekorps der Limburgse Jagers
wordt genoemd als de meest waar
schijnlijke opvolger van luitenant
kolonel R. van l'peren als directeur
van de Koninklijke Militaire Kapel.
Zoals bekend is overste Van Yperen
onlangs benoemd tot inspecteur der
militaire muziek. Tijdens de komende
Taptoe Delft zal hij zijn korps waar
mee hij in de afgelopen jaren zoveel
klinkende successen heeft behaald,
voor het laatst leiden.
De keuze van een opvolger is niet
gemakkelyk. Kapitein H. C. van
Lynschoten, die directeur is van de
Marinierskapel, wenst beslist bij dit
korps te blijven. Geruchten dat hy
gegadigde zou zijn voor de dirigeer-
staf van de K.MX. zyn dan ook
onjuist. De benoeming van kapel
meester Posthumus, die op dit ogen
blik tijdelijk in Suriname dienst doet.
behoeft nog de bekrachtiging van
HM. de Koningin
Kunsthistorische
vondst op Sicilië
Temidden van de rutnes van de
antieke Griekse nederzetting Seli-
nunte op Sicilië in Italië, is een
Griekse tombe aan het licht ge
komen die waarschijnlijk 2400
jaar oud is.
De oudheidkundigen die de
vondst op hun naam hebben, zei
den dat ze in de tombe een ka
rakteristieke vaas in de vorm van
een koe aantroffen en een vaas
in blauw glas van Oosterse her
komst.
De uitgravingen in Selinunte wor
den onder auspiciën van de Mor-
mino-stichting van de Siciliaanee
Bank, die zo wil voorkomen dat clan
destiene schatgravers zich van de
kostbaarheden op Sicilië meester ma-
ken. zoals al herhaaldelijk Ls gebeurd.
Selinunte. ln de oudheid Selinus,
werd gesticht in 628 voor Christus
Wat er nog van over Ls bestaat uit
acht Dorische tempels waarvan de
hoge suilen zich langs de kust uit
strekken.
Als brief te verzenden:
Het LEIDSCH DAGBLAD gaat met U mee wanneer U deze kon
ingevuld aan ons toezendt.
HUISADRES:
Naam:
Straat:
-No.
Woonplaats:
Kwartaal abonnee
Maand
Week
Post
doorhalen
wat niet van
toepassing la.
VAKANTIEADRES:
p. a.
Straat:
_No.
Te:
Eerste dag van toezending:
Laatste dag van toezending:
ALLE gegevens invullen.
