kunst
kaleiöoscoqp
Gladiolus-beker voor
Salman te Noord wijk
Poëtisch, rijp werk
verdient de aandacht
a
M
ENRIQUE CLIMENT: aanwinst
voor Mexicaanse schilderswereld
.Verinnigd en
verstild
Een Nederlandse uitvoer van
13 miljoen dollar in gevaar
Dreigement
Na keuring in Krelage te Haarlem
Trance in rood
ditmaal beste
HIJ KREEG WAT HIJ VROEG
Gerechtelijk bewaarder
voor vermogen N.T.B.
(Van onze Mexicaanse correspondent)
Na de tweede wereldoorloog brak ook voor de Latijnsameri-
kaanse schilderkunst een nieuwe periode aan. Jonge Latijns-
amerikaanse artiesten konden weer reizen en bezochten niet alleen
Europa, maar ook Amerika, waar New York voor velen onder
hen Parijs als de ..kunstmarkt" bij uitstek begon te vervangen.
Tot dan toe hadden Mexicaanse schilders merendeels onder de
Invloed van Mexico's gevierde Diego Rivera (1886—1957), wiens
schilderkunst met name nationale idealen diende, werken gepro
duceerd in een stijl van overwegend sociaal realisme.
Geen concessies
Na twee jaar hard werken ver
trok hij naar Parijs, maakte er al
schilderend al zijn geld op en werd
toen voor den brode theaterschilder,
met evenveel vlijt coulissen voor
Wagners Walküre schilderend als
voor Bizets Carmen.
Dit werk liet hem echter geen tijd
meer voor zichzelf en dus keer
de hij naar Spanje terug, waar hij
een bestaan vond door naast zijn ei
gen werk, boeken, tijdschriften en
dagbladen te illustreren. Later werd
hij ook leraar aan het instituut Sal-
mcron. In die tijd maakte hij deel
uit van de schildersgroep „Los Ibe-
ricos". Na de Spaanse burgeroorlog
is Enrique Climent toen via di
verse Franse kampen voor Spaanse
refugiés naar Mexico geïmmigreerd.
..En hier heb ik rustig en gelukkig
kunnen leven," zegt hij dankbaar
als hu door het raam van zijn ate
lier kijkt, dat uitziet op een enorm
bewolkte lucht en op de wijd uitge
strekte hoofdstad Mexico in de ver
te. Buna een kwarteeuw heeft hij
nu in zün nieuwe vaderland gewerkt
en hij is ermee vergroeid. Het. v/erk.
dat hU in die tijd heeft gemaakt,
hangt tot in Amerika en Japan.
Hi] is een van Mexico's schilaers
geworden, die van de opbrengst kun
nen bestaan. Niettegenstaande dat is
elk commercieel accent vreemd aan
dat werk. Climents persoonlijkheid
en Individualiteit zijn te sterk, dan
dat hij ook maar enige concessie
doet aan „mode", aan wat „ge
wild is" of aan „wat gaat"
Een eigen stijl
Als subtiel eclecticus te werk
gaand, heeft hU zo'n eigen styi ont
wikkeld dat, of hU nu abstract, se
mi-abstract of anderszins schildert,
zü«» „handschrift" onmiskenbaar
blijft in d^ warmte en tederheid en
poezie van zijn coloriet. In Climents
werk ziet men een schilder in wie
diverse culturen bezonken en ver
mengd zijn geraakt: die van het
Moorse Spanje en het Spanje van
Velazquez (vooral Velazquez heeft
een sterke invloed op hem gehad
van het 19e en 20e eeuwse Frankrijk
en van het Mexico dat zo rijk is
aan oude culturen.
Climents huidige tentoonstelling ln
Mexico vormt, wat het verinnerlijkte
karakter daarvan betreft, een con
trast met vele van zijn tijdgenoten.
Zijn eenvoudige stillevens, wat fles
sen of een schaal met fruit, zijn
ke constructie" waarin iets totemach
tigs. zijn „Zwarte ceremonie" of„
„Blanke constructie" waarin iets
De op 10 juli afgezette penningmeester van de Ned. Toonkun
stenaars Bond de heer C. H. D. Mackenzie uit Hilversum moei
binnen 12 dagen alle bescheiden en sleutels aan de N.T.B. terug
geven. Het Bondsvermogen van ongeveer een kwart miljoen gulden
dat hij nog bezit moet met spoed worden overgedragen aan een ge
rechtelijk bewaarder, die dit zal beheren totdat de civiele rechte^
over het bezit ervan een beslissing zal hebben genomen.
Dit heeft de president van de Am
sterdamse rechtbank gisterochtend
beslist naar aanleiding van het door
de Ned. Toonkunstenaarsbond tegen
de heer Mackenzie aangespannen
korte geding, waarbij de kortgeleden
door het N.V.V. geroyeerde bond
het bondsvermogen en andere eigen
dommen zoals kasstukken, correspon
dentie, ledenregisters, een schrijf
machine, sleutels, brandkast en bank-
safe e.d. van de ex-penningmeester
terugverlangde.
reglementair# wijze en door statuten^
vervalsingen werd gekozen
De heer Mackenzie «al deze procel
dure volgens het vonnis van dl
rechtbank-president binnen drie weT
ken aanhangig moeten maken. Doei
hü dit niet dan moet hij het Bonds-*"
I vermogen aan de N.T.B. afstaan ir,
voor elke dag dat hü in gebrekl
i bluft een dwangsom van f 300 beta-
len. Beide partüen werden veroori-
deeld tot betaling van de proceskosL
ten.
totemachtigs, zijn „Zwarte ceremo
nie" of „Perkamenten fragment", of
„Zuil" dragen alle. ook wanneer zü
zonder precies thema en of het nu
figuratieve of half abstracte wer
ken zijn, door de kleurbewerking i r
en de associaties, die zich daarmee V oralis tcnconcoiirs
verbinden, een wereld van bezon
kenheid in zich: van vergane his-
torio en rijke gedachtenhumus. In
de manier van zijn behandeling van i
een roestig slot, een geschilferde pi
laar of een Moorse Kerk kan men
het ferment van Mexico's antieke
wereld vinden, beheerst door Spaan-
se strengheid cn soberheid, maar
alles is vermongd met de sensualiteit
van de Franse genieter.
KERK
door Enrique Climent
's Hertogenbosch
VIERENZEVENTIG
INSCHRIJVINGEN
Enrique Climent is een schilder
wiens waardevol werk verdient om.
zoals op dit continent en ln Spanje,
ook in andere Europese landen ge
kend te worden. Gelukkig gaat er I
een tentoonstelling van hem
waarschijnlijk nog dit jaar naar
Europa. En moge ook Nederland
eveneens bij de landen horen waar
men het rijke, rijpe, poëtische werk
van deze Mexicaan kan tentoonge-
steld vinden.
In Mexico was Rufino Tamayo, ge
boren ln 1899, een van de eersten die
de noodzaak voor een nieuwe vor
mentaal voelde en die andere wegen
begon te zoeken, hoewel hü aanvan-
kelijk daarvoor zeker niet werd ge
prezen door veie van zün compatriot-
ten. Rufino Tamayo ontwikkelde zich
tot een van Mexico's belangrijkste
moderne schilders. Al spoedig zag
men ook schilders als Lilia Carriilo
en Manuel Felguérez de breuk vol
trekken met de ook nu nog steeds
sterke invloed van Rivera, Oroz-
co en Siqueiros in hun eerste po
gingen tot een puur abstracte schil
derkunst.
Mexico's artistieke wereld werd
inmiddels ook met Spaanse arties
ten verrijkt, die stuwing gaven aan
het Mexicaanse kunstleven. Zo droeg
b.v. de Spanjaard Felix Candela. die
uitweek voor Franco, bij tot de ont
wikkeling van specifieke trekken in
Mexicaanse architectuur. Op hec ge
bied van de schilderkunst was het de
nu al 20 Jaar genaturaliseerde Mexi
caan Enrique Climent, geboren in
Valencia, die een aanwinst voor de
Mexicaanse schilderswereld werd.
Zijn werk, waaraan invloeden van
de Pari)se school niet vreemd zijn en
waarin tevens dikwijls, zowel in de
keuze van zijn onderwerpen als in de
opvatting daarvan, ontegenzeglijk
Spaans karakter zit, is toch als het j
ware gerijpt en vermengd met Mexi
caanse Invloeden: met het eindeloos
gevarieerde kleurpalet met Mexicaan
se ls-ndschappen dat ln zijn were is
terecht gekomen, en met de klaar
heid en helderheid in de tekening,
juist zoals men die landschappen
ziet in Mexico's scherpe zon. Rust en
beschouwelijkheid vindt men in zijn
kleur-tonen en in zijn simpele, aan
duidende liniatuur.
Alles is verinnigd en verstild in
dit werk, tot men erin aan die grote
stilten komt, welke de Mexicaanse
inboorling kent, die een dag lang on-
beweeglük ln contemplatie voor zün
woning kan zitten, onbeweeglijk als
de majestueuze bergen om hem heen.
Geboren artiest
De artistieke carrière van Enrique
Climent geeft het klassieke voorbeeld
van de geboren artiest, die tegen de
stroom moet oproeien van een milieu
waarin kunstenaars meer als avon
turiers worden beschouwd, niet in
staat om hun dagelijks brood te ver
dienen. Climents vader, een tand
arts, was een praktisch man. Hij
achtte kunst alleen goed genoeg om
op zon- en feestdagen bedreven
te worden. Maar zoon Enrique was al
even praktisch. Terwijl hü zijn vader
voorstelde om met hem samen te
werken en prothesen voor hem te
maken, betaalde hü deze met ver
diensten zijn studie aan de academie
San Carlos In Valencia.
Musicerende monniken''
door Enrique Climent
Tot. na enige Jaren studie, eens
schilderend aan de Valenciaanse
kust een Amerikaanse toerist besiist 't
schilderij dat hü onderhanden had.
wilde kopen. De schuchtere jonge
kunstenaar had geen notie van prij
zen en nog minder had hij er ooit
aan gedacht, dat iemand geld voor
een schilderij van hem zou willen be
talen. Uit pure naiviteit en zenuw
achtigheid vroeg hü een enorme
grijs voor het schilderij ..een prüs
uiten elke verhouding van de waar
de" zoals hü nu zegt en ziedaar het
wonder gebeurde. Het chequeboek
kwam tevoorschijn en de Amerikaan
betaalde hem prömpt en ter plaatse
het gevraagde bedrag.
Hierna verloor vader Climent het
pleit: zoon Enrique liet alle kunstge
bitten in de steek en vertrok naar
Madrid. De cheque dekte ruim de
kosten voor enig verblüf aldaar. Zün
inmiddels gewonnen vakmanschap
kwam hem toen direct te hulp, want
vrijwel dadelijk na aankomst in Ma
drid zond hü werk in om mee te din
gen naar een studiebeurs, welke hü
niet alleen dat jaar maar ook het
volgende won.
Door Amerikaanse
maatregelen
(Van onze correspondent
in Washington)
Zoals bekend is Amerika van plan
invoerrechten te gaan verhogen op
artikelen van de Euromarkt-landen.
indien de EEG zich niet beréid toont
de aanzienlijk verhoogde tariefniuur
te verlagen voor bevroren Ameri-
Irlnnon
De Amerikanen hebben een lüst
opgesteld van artikelen die in aan
merking komen voor verhoogd in-
Zesde lepra-patiënt
In Juli werd bU de hoofdinspectie
van de Volksgezondheid het zesde ge
val gemeld van lepra (ziekte van
Hansen). Het betrof hier een geval
in Noord-Brabant. De patiënt is
overgebracht noar de G. M. Gast-
mann Wiegersstichting in Heerdc.
Vorig jaar hebben zich in Ne
derland elf gevallen van deze ziekte
voorgedaan, die overigens volledig
genezen kan worden en veel minder
besmet telük is als wel gedacht wordt.
De patiënten zijn voornamelijk men
sen. die uit Indonesië of uit Nleuw-
Guinea zün gerepatrieerd.
voerrecht en ook Nederlands export
naar Amerika kan daardoor bemoei
lijkt worden.
Pas nadat het Amerikaanse pu
bliek zich zal hebben uitgesproken
over eventuele verhogingen (in ver
horen voor belanghebbenden), zal de
Amerikaanse regering tot een keus
Uit de thans bekend gemaakte moge
lijkheden besluiten.
Wat Nederland betreft zal men
kiezen uit de volgende produkten, die
wij hier vermelden met tussen haak
jes de waarde van de invoer ervan in
1962:
Produkt miljoen dollar
clektr. scheerapparaten (6
bloembollen <2.8)
dextrine <2.2)
coffeïne <0.8)
gelatine <0.5)
fotografisch papier <0 4)
stijfsel (0.2)
theobromine (0.1)
In totaal wordt een Nederlandse
uitvoer van 13 miljoen dollar met een
verhoogd invoerrecht bedreigd. Wel
licht wordt slechts de helft van deze
export het slachtoffer van de „kip-
penoorlog", maar op dit moment ls
het onmogelijk om te voorspellen,
welke produkten getroffen zullen
worden.
Voor het tiende Internationaal
Yocalistenconcours, dat van 2 tot en
met 7 september a.s. te 's-Hertogen
bosch wordt gehouden, hebben 74
zangers en zangeressen ingeschreven.
De navolgende nationaliteiten zün
vertegenwoordigd: Amerika 5, Aus
tralië 2, België 3, Canada 4, China 1,
Duitsland 14. Engeland 9, Hongarije
2, Ierland 1, Israël 2, Luxemburg 1,
Nederland 18, Oostenrijk 1, Polen 4.
Roemenië 1, Spanje 2, Zweden 2,
Zwitserland 2.
De jury op dit concours wordt ge
vormd door: Manus Willemse. (voor
zitter) HilversumFrans van Amels-
voort. 's-Hertogenbosch: Annie Delo-
rie, Amsterdam; Lode Devos, Brus
sel; Keith Falkner, Londen: Ilse
Ho 11 weg, Duisburg-RahmElisabeth
Höngen, Wenen: Domenico Messina,
Bologna: Janine Micheau, ParUs:
Frans Vroons, Amsterdam.
De prijswinnaars van het Concours
zullen op donderdag 12 september as.
met het Brabants Orkest onder lei
ding van Hein Jordans optreden in
de Casino-Schouwburg te 's-Herto
genbosch.
DR. VAN DE GRAAF
NAAR ZUID-AFRIKA
Dr. J. A. van de Graaf, kunsthisto
ricus en restauratie-expert te Utrecht
is voor een oriëntatiebezoek naar
Zuid-Afrika vertrokken. Dr. Van de
Graaf, die belast is met het onder
zoek en de uitgave van het nieuwe
in het British Museum gevonden „De
Mayerne manuscript", maakt deze
reis op uitnodiging van de Zuidafri-
kaanse overheid. Het. bezoek zal on
geveer een maand duren.
Het is niet uitgesloten dat dr. Van
de Graaf zich in Zuid-Afrika gaat
vestigen. Hem zijn namelijk blijvende
functies in dat land aangeboden.
De president van de rechtbank
achtte een voorlopige praktische
voorziening noodzakelük omdat de
N.T.B. in het belang van zün leden
de beschikking moet hebben over de
bescheiden en hulpmiddelen „welke
hü terecht of ten onrechte al weken
lang ontbeert".
Naar het oordeel van de president
tast het royement als lid van het
N.V.V. het zelfstandig bestaan van
de N.T.B. niet aan. Ten aanzien van
j het beschikkingsrecht over het
Bondsvermogen is volgens de presi
dent de situatie anders, omdat een
beslissing daarover kan wachten tot
de gewone rechter hieromtrent h<#ft
beslist. De president achtte een be
oordeling van het gelük in deze zaak
niet de taak van de president in een
kort geding. Hij gelastte daarom al-
I leen binnen 12 dagen de sleutels van
het kantoor, de schrijfmachine en
andere bescheiden die voor de taak-
uitvoering van de N.T.B. noodzakelijk
i zün aan de N.T.B. af te geven onder
een dwangsom van f200 per dag. dat
de heer Mackenzie in gebreke blijft.
Mr. J. Roelse, advocaat en wethou
der te Hilversum, werd door de pre
sident benoemd tot gerechtelijk be-
j waarder van de spaarbankboekjes, de
bankrekening, de brandkast, de bank-
j safesleutel e.d. De president stelde
I deze onder be waringstelling afhanke-
I lijk van het aanhangig maken van de
hoofdprocedure, waarbij de rechtbank
dus moet uitzoeken wie gelijk heeft
nu de ex-penningmeester heeft ge
steld dat hü op onreglementaire wüze
werd afgezet en dat het nieuwe
hoofdbestuur van de N.T.B. op on-
Volgens Senator Fulbright, voor.
zitter van de Amerikaanse Senaats#
commissie voor buitenlandse betrekt
kingen, zouden tegen de Verenigd»
Staten gerichte protectionistisch
maatregelen tot gevolg kunnen heb
ben dat dit land zijn troepensterkt
in Europa vermindert.
De Senator, die pas uit Moskou ei
Bonn is teruggekeerd, waarheen h
minister Rusk vergezelde, zei dat h:
I niet slechts sprak over de moeilijk
heden die aan de invoer van Amerl
kaans gevogelte in de weg worde
gelegd. Deze waren volgens hem
ter wel een symbool van hetgeej
waarop hij doelde.
Functionarissen van liet Amerl
kaanse ministerie van Buitenlands
Zaken verklaarden echter dat h«
nimmer de politiek van de Verenigd
Staten is geweest Amerikaanse de
fensieverpiichtingen in West-Europ
I te koppelen aan bevredigende han
dels- en tarief overeenkomsten met d
Europese landen. Zij merkten echte
tegelükertüd op dat president Ken
nedy en andere regeringspersonen bi
verscheidene gelegenheden hun on
I gerustheid hebben geuit over d
stand van de betalingsbalans en ove
de moeilijkheid de Amerikaanse bui
tenlandsc verplichtingen tc handha
ven bij een voortdurend wegvloeie
van dollars.
Op Schiphol arriveerde gistermiddag uit Zurich de bekende rioC
list Henrijk Szeryng in gezelschap van de pianist Marinus Flips
Hij zal donderdag a.s. als solist optreden met het Residentie-O
kest in het Kurhaus te Scheveningen. Links Marinus Flipse. rpchm
Henrijk Szeryng. y
Ons land niet gedupeerd
Zwitserland stopt
invoer tomaten
Zwitserland heeft bekend gemaakt,
dat met ingang van zondag jl. de in
voer van tomaten is stopgezet. Voor
Nederland is dit besluit van weinig
betekenis, want vanuit ons land gin
gen er reeds büna geen tomaten
meer naar Zwitserland.
In de week van 29 juli tot 3 au
gustus bedroeg de totale Nederlandse
tomatenexport 11.190 ton en hier
van ging slechts 8 ton naar Zwit
serland.
De belangrijkste afnemer van to
maten is West-Duitsland, waarheen
in genoemde periode 7.647 ton Ne
derlandse tomaten werden verzon-
den. Engeland komt op de tweede
plaats met 2.695 ton. Verder gaan er
kleinere hoeveelheden naar België,
Luxemburg. Frankrijk en Zweden.
De aanvoer van tomaten is op het
ogenblik vr(J groot. De veilingprüs
van de goede kwaliteiten ligt tus
sen 35 en 40 cent per kg.
..Witte constructie"
door Enrique Climent
De Oorlogsgravenstichting organi
seert twee reizen elk voor veertig na
bestaanden. naar Nederlandse erevel-
den en vroegere concentratiekampen.
BIJ de driedaagse reis van 4 september
worden het ereveld te Hannover en de
gedenkplaats bU het vroegere concen
tratiekamp Bergen-Belsen bezocht. bU
de vijfdaagse reis van 16 september be
zoeken de nabestaanden het ereveld
te Salzburg en de voormalige concen
tratiekampen Mauthausen en Dachau.
De Nederlandse winners van
gladiolen hebben maandagmid
dag in Haarlem hun rassen ter
keuring aan een jury van des
kundigen aangeboden in de hoop
de beker te winnen. Het ls een
door de Nederlandse Gladiolus
Vereniging uitgeloofde beker
voor de mooiste gladiool. Dit
jaar was het weer de N.V. v.h.
H. J. Salman en Zonen te
Noord wijk, die haar naam in de
wisselbeker 2iet gegraveerd.
Deze kwekerü heeft er de laatste
jaren stevig de vinger achter. Er wa
ren twintig kleurklassen, ln tien
daarvan werd een ras van Salman
als het beste beoordeeld. Trance in
het rood bleek van alle bloemen de
beste.
Het gaat tegenwoordig niet zo ge
makkelijk meer om de wisselbeker te
verdienen. De eisen worden namelyk
steeds zwaarder. Zo moeten de bloe
men de laatste Jaren eerst op de
proeftuin worden beoordeeld door een
jury en daar een getuigschrift van
de proeftuin veroveren. Men heeft dit
ingevoerd om dat het niet mogelijk
was te controleren onder welke con
dities de bloemen „buiten" gegroeid
zijn.
Best bestand
Als ze netjes achter de schuur in
de luwte worden geplant, beschermd
of afgedekt bü regen dan kan men
moeilük van normaal in de volle
grond groeiend spreken. Op de proef
tuin staan alle bloemen aan hetzelf
de klimaat bloot. Daar moeten ze dan
maar bewijzen goede bloemen te zün.
Deze Trance bleek daar het best be
stand tegen de aanvallen van onze
zomer.
Door een bepaald systeem van op
tellen en delen van de keuringscijfers
op de proeftuin en ln de keuringszaal
van het Krelagehuis komt men tot
een gemiddelde. Wie het hoogste ge
middelde blUkt te hebben is winnaar.
Trance is geen nieuwigheid, maar wel
een beste bloem. Het rood ls goed. de
bloemen staan zeer behoorlijk elkaar
aanvullend op de stengel met het ge
zicht naar voren, de tiar is recht. Er
gaan vijf tot zes kelken tegelijk open
en dat ls genoeg. Er zün echt wel
rassen die tot zeven, acht open kelken
komen, maar dat wordt toch al vrij
massaal. Hoewel een kweker zo iets
prachtig vindt.
Enfin. „8alman" won dus tien
kleurslagen, onder andere met Robert
Koch, purper, Memorandum WJ lila,
Pink Sensation in het lichtrose, Ro-
slta. donkerrose. Blue Conqueror,
blauw. Domino, paars, Perosl, zalm
kleurig, Muscadet, roomkleurig.
Nieuwe vori{
De grootste concurrent, Konünei
burg cn Mark te Noordwük, zoel
naar een geheel nieuwe vorm. Daft
wenst men kleinere bloemen en z«j
aparte kleuren. De Groene Speeht i
het gevlekt is inderdaad groen. In bj
abrikooskleurig won haar Toulou|
La utree, in het donkerblauw zen
vierde K en M's Blue en tenslotte I
het geel de Gold Standard.
C M. Jonkman uit Sassenheim va
overde de titel in „zwart" met Blal
Giant, eh P. v. d. Meer Czn. ti
Noordwük haalde in het wit met TI
quendama de hoogste eer. P. VissA
Czn uit St.-Pancras en A. J. Preji
in Breezand vertegenwoordigen A
teelt in Noord-Holland. P. Visser tl
haalde successen met Forest Fii
oranjerood, Victoria, oranje en A
prachtige rode met een fijn gA
randje genaamd Page Boy. De h(A
Preyde kwam met een o.i. echte „4
mesbloem", zacht rose met een lil
roodachtig randje van füne streepjA
genaamd My Love.
Er stonden trouwens vele moA
gladiolen. De aren van anderhal
tot een meter lengte, prachtige kl«
rencombinaties, die nergens vloek!
zelfs niet roodachtig en paarsach#
want er is altijd wel een tussenta
die voor een goede overgang zorgf
Vermelden wij nog de onbesehrijl
lüke kleine grillig gevormde Pipo I
Barok van A. Frülink en Zoon I
Sassenheim. Kleine bloemen, klei»
kelken, maar hartveroverend in
kleurenmengeling. Voor ons wall
dat de mooiste bloemen uit de zaé
al deden ze niet aan de wedstffl
mee. Maar wü zün ook geen jura
leden.
Beslissing in kart geding:
tMler volgt oordeel over liet.gelijk
