Festival van Salzburg brengt niets nieuws kunst 't is weer tijd voor Klachten over teveel! Prachli"''zim« vreemde krachten Arrestant overleden GoldoniShakespeare hij „Nieuwe Komedie" laleiöoscQQP Amerikanen bergen ruimtecapsules aan de lopende band Wereld- jamboree begonnen V-raad voor zelfbeschikking bevolking Portugees Afrika MCNAMARA IN BONN Lagere winst hij de P.T.T. J r Fj Maatregelen dragen slechts karakter van aanbevelingen Rij-examens schriftelijk In politiecel Ovaties voor Ozavva-Michliii Opgericht 1 maart 1860 Donderdag 1 augustus 1963 Derde blad no. 31022 ADVERTENTIE Een afdeling van de Amerikaanse luchtmacht welke op het vliegkamp Hickam op Honoloeloe is gestatio- heeft een eervolle vermelding ont vangen voor haar prestaties op het gebied van de berging van ruimte capsules. By deze gelegenheid zijn wat bijzonderheden bekend gemaakt over de tot dusverre nog al gehei me lanceringen van satellieten door de Amerikaanse luchtmacht in het zogenaamde Discover-programma. Dit program is gericht op de per fectionering van verkennings- en waarschuwingssatellieten. Met veel ophef is indertijd ge meld dat op 11 nugustus 1960 voor het eerst een door de mens vervaar digd object uit de ruimte was op gepikt. Een C-119 van het squadron op Hickam viste de ruimtecapsule Discover-XIII en haar parachute uit de lucht boven de grote oceaan. Begin vorig jaar bepaalde de Amerikaanse regering dat ten aan zien van de Discovers en andere mi litaire satellieten geheimhouding moest worden betracht. Sedertdien zijn vaak aankondigingen gedaan van lanceringen, doch werd niet verteld wat was gelanceerd. Thans heeft de luchtmacht toe stemming gekregen te onthullen dat ruim 70 procent van de vorig jaar gelanceerde satellieten waarby een berging ten doel was gesteld, door het squadron van Hicham is gebor gen. In een recentere serie was het percentage der bergingen 88. De Meer dan 14.000 padvinders uit 85 landen nemen deel aan de elfde we reldjamboree. die vandaag in Mara thon. ongeveer 45 km ten noordoos ten van Athene, is begonnen. Langs de kust is een kamp van vijf vierkante kilometer ingericht, dat verdeeld is in elf stukken voor elk ongeveer 1200 padvinders. Deze on derafdelingen zijn genoemd naar de verschillende strijdmachten die 25 eeuwen geleden bij de slag van Mara thon betrokken waren. Hierdoor zijn overigens nog moei lijkheden ontstaan met de Perzische regering, die de Griekse padvinders voorzichtig liet weten dat zij niet zo gelukkig was met deze verwijzing naar de veldslag die in zo'n zware nederlaag voor de Perzische legers eindigde. Pas nadat van Griekse zijde was verzekerd, dat men hiermee geen beoaalde bedoeling had, besloten de Perzische padvinders om aan de jam boree deel te nemen. Om in stijl te blijven begaven zij zich naar Mara thon langs dezelfde route die koning Darius' legers destijds volgden. Engeland heeft het grootste aantal padvinders naar de jamboree gezon den: ongeveer 1500. Frankrijk staat op de tweede plaats met 1200 deelne mers en Griekenland is derde met 1000 afgevaardigden. Naast de pad vinders vertoeven zo'n 40 000 familie leden en kennissen tijdens de jambo ree in Griekenland. luchtmacht zegt dat bergingen lang zamerhand een kwestie van routine zijn geworden. De capsules werden naar een baan gebracht door raketten van het type Lockheed-Agena. Op 12 juli van dit Jaar werd op de vlieg basis Vandenberg in Californië de honderdste Agena gelanceerd. Het was tevens de 78ste welke in feite een baan bereikte. Het squadron van Hickam heeft by de bergingen geen enkel ongeluk gehad, hoewel de vliegtuigen her- haaldeiyk op enkele meters afstand van dalende parachutes manoeu vreren. - De Amerikaanse minister van De- I fensie, Robert McNamara, gis giste- ren per vliegtuig in Bonn aangeko- men voor besprekingen met Bonds kanselier Konrad Adenauer en zyn I Westduitse ambtgenoot Kai-Uwe von Hassel. McNamara wordt vergezeld door generaal Maxwell Taylor, de chef van de Amerikaanse generale staf, en Paul H. Nitze, onderminis ter van Defensie voor internationale J veiligheidsaangelegenheden. Het Amerikaans-Westduitse over leg zal voornameiyk gaan over de NAVO-strategie, de bewapening en veiligheidskwesties. Wellicht zal ook het plan inzake een NAVO-kern- I macht van oppervlakteschepen met gemengde bemanningen worden aangeroerd. Volgens gewooniyk welingelichte kringen zal het Westduitse verticaal opstUgende en landende vliegtuig van het type VJ-101. dat zich nog in het ontwikkelingsstadium bevindt ter sprake worden gebracht. De uit voering van dit project verloopt niet zo snel als gehoopt werd. De P.T.T. heeft, blijkens het van daag verschenen jaarverslag, in 1962 een winst behaald van 29.4 miljoen gulden. Dit is büna 46 miljoen min der dan het voorafgaande jaar en bijna 68 miljoen minder dan in 1960. Deze ontwikkeling, welke geheel is toe te schrijven aan de uitkomsten van de eigenlijke bedrijfsvoering, is het gevolg van de relatief sterke stijging van de lasten, in hoofdzaak van de personeelslasten. Slechte bramenoogsl Als laatste van de zachtfruitpro- dukten beginnen nu ook de bramen te rypen. In Kapclle-Biezelinge zyn gisteren de eerste partyen op de vei ling aangevoerd. Er werd 45 tot 65 cent per doos van 250 gram voor betaald. Slechts in enkele streken van ons land worden bramen geteeld. Kapelle en omgeving op Zuid Beve- lanc'. is daarvan een van de belang- rykste centra. Onder normale om standigheden worden hier jaarlijks 500 ton bramen geveild. De stand van het gewas is dit jaar overwegend zeer slecht. Hierdoor wordt minder da.n de helft van de normale aanvoer ver wacht. zo zacht zo geurig De Veiligheidsraad heeft gisteren de Afrikaans-Aziatische reso lutie goedgekeurd, waarin Portugal wordt verzocht, onverwijld het recht van de bevolking van de Portugese gebieden in Afrika op zelfbeschikking en onafhankelijkheid te erkennen en met spoed andere maatregelen tot dekolonisatie te treffen, waaronder het sta ken van alle onderdrukking en het verlenen van onvoorwaardelijke politieke amnestie. Vóór de resolutie stemden Brazilië. Ghana, Marokko, nationalistisch- China. Noorwegen, de Phillppynen, de Sowjet-Unle en Venezuela. De Verenigde Staten. Frankrijk en En geland onthielden zich van stem ming. Er waren geen tegenstemmers. In de resolutie wordt voorts alle landen verzocht, „onmiddellijk op te houden met het verlenen van die bijstand aan de Portugese regering die haar in staat stelt, de onderdruk king van de bevolking in de door haar bestuurde gebieden voort te (Van onze correspondent te Wenen) Het moderne toerisme zorgt er voor dat er steeds voldoende gas ten naar het Festival van Salzburg worden gepompt om de voor stellingen bij te wonen. Het commerciële succes is dus verzekerd, maar zelfs de piccolo van het restaurant „Basar" fluistert de stam gast in het oor, dat het huidige repertoire niets, maar dan ook hele maal niets nieuws vertoont. Er is inderdaad geen enkele wereld première. men teert op het oude bezit, voornamelijk op Mozart en Richard Strauss. Dat is te weinig voor een festival, waarvan een Toscanini. Max Reinhardt. Strauss en Hugo von Hofmannsthal de geestelijke en inspirerende vaders zijn geweest. Vrucht van routine Natuuriyk zyn de opvoeringen mooi en zij beantwoorden aan zeer hoge eisen, maar een goede „Zauberflöte" of „Rosenkavalier" kan men ook el ders zien. op de eerste plaats in We nen. Zelfs de inwoners van de prachtige stad Salzburg met haar grote traditie zijn nu langzamerhand tot de ontdekking gekomen dat de grote artistieke persooniykheid als leider van het Festival ontbreekt. Wat er nu wordt geboden is de vrucht van een zeer goed functionerende routine, maar daarby blijft het. Het wachten is nu op het Natio naal Ballet uit ons land. waarvan men in Salzburg venvacht dat het enige afwisseling zal brengen in de eentonigheid van het huidige reper toire. Zelfs de nieuwe mise-en-scene van de „Zauberflöte'' kan hieraan weinig of niets veranderen, goed be schouwd is het nieuwe hiervan ook niet opzienbarend, doch dit bemerken alken de stamgasten en n et de tal rijke bu tenlandse bezoekers, die Salzburg en zijn Festival slechts een maal te zien krijgen en dus geen ver gelijkingen kunnen maken. Eén ding is echter zeker: elke nieuwe ensce nering in Salzburg houdt zich aan bepaalde grenzen en neemt nooit het karakter van een ..gewaagd experi ment'' aan, zoals dit in Bayreuthhet geval is. Geen fantasie De nieuwe „Zauberflöte". die onder leiding staat van de jonge regisseur Schenk, is beslist de moeite waard, maar in bepaalde onderdelen maakt het resultaat toch enigszins een plat vloerse indruk. De wereld namelijk van Zarastro met het langzame ri tueel. de statige priesters en hun plechtige ceremoniën heeft juist door de muziek van Mozart een verheven karakter gekregen. In de nieuwe mise-en-scène echter is deze atmos feer ontluisterd en zelfs gedeeltelijk „proletarisch" geworden. De priesters treden eerder op als leden van een partyclub en niet als vertegenwoordigers van een hogere ethische wereld, waaraan Mozart in derdaad geloofde. Nu is Schenk zeker een begaafde jonge kunstenaar, die soms sprankelende ideeën heeft, maar by deze omwerking heeft hij toch te veel aan de hedendaagse toeschou wers gedacht, dus aan mensen, die nu eenmaal wein g gevoel hebben voor het verhevene Nu troon en al taar hun aantrekkingskracht en hun or/zag grotendeels hebben verloren, is ook onze tyd nuchter geworden en zonder fantasie, met het gevolg dat de hogere wereld, die de heden daagse mens nog kent. bestaat uit de volksvertegenwoordiging, de partij en de club. Zo gezien is deze „Zauber flöte" ook een teken van onze tyd. Toch werd er prachtig gezongen en gemusiceerd, maar dit genot werd voor de Oostenrijkse toeschouwers ge temperd door de ontdekking dat ook Salzburg langzamerhand uitsluitend het podium wordt voor buitenlandse krachten. Nu kan men moeilyk be weren dat het Oostenrijkse publiek op artistiek terrein benepen of ex treem nationalistisch zou zfjn. doch ook hier zijn er grenzen. Van de ne gen hoofdrollen in de „Zauberflöte" waarover wy reeds kort bericht ten werden er zes door buiten landers vertolkt. Daarbjj komt nog dat deze buitenlanders van de meest uiteenlopende nationaliteit zijn. want de Duitse tekst wordt telkens met een ander accent en soms moeilyk verstaanbaar gezongen door een Spaanse, een Amerikaan, een Ita liaan. verder door een Nederlandse (Maria van Dongen), een Zuidame- rikaanse en een Zuidslavische. Het resultaat was dan ook verre van homogeen, al bleek het stem- menmateriaal van hoge kwaliteit. Men behoeft maar aan een koffie- tafeltje in Salzburg plaats te nemen om de nodige toelichtingen te horen over deze „vervreemding". Als de grote schuldige noemt men Von Ka- rajan die dit proces in Wenen heeft laten beginnen en die deze invloed van buitenlandse krachten systema tisch heeft bevorderd. Nu schynt dit euvel in zyn meest extreme vorm ook op Salzburg over te slaan Eigen karakter Toch heeft het Festival van Salz burg in een bepaald opzicht zjjn eigen karakter en ook zijn afzonder lijke zending bewaard. De morgen concerten nameiyk en de serenades in het Mozartmuseum, teren welis waar op de rijkdom van Mozart, maar hier wordt nog altijd zuiver, onvervalst, feilloos en met volle over gave gemusiceerd. Dit blijft een stuk van het authentieke Salzburg, dat niet uitgeput raakt, omdat het steunt op de ryke schatten van Mozart, „de kleine man met die sierlijke handen", zoals zijn tijdgenoten zeiden, de man ook die zijn geboortestad zo bekend I heeft gemaakt. zetten". Daarom moet alles in het werk worden gesteld „om de verkoop en de levering van wapens en mili taire uitrusting aan de Portugese re gering te verhinderen". De resolutie „betreurt" de houding van de Portugese regering en ver zoekt de secretaris-generaal van de V.N.. de uitvoering van de in de re solutie vervatte maatregelen te ver zekeren. de bystand te verlenen die hy noodzakelyk acht en voor 31 ok tober 1963 verslag uit te brengen aan de Veiligheidsraad. Voor de stemming begon, waren de opstellers van de resolutie (Ghana. Marokko en de Philippynen» nog ak koord gegaan met enkele door Vene zuela voorgestelde amendementen. Deze hadden tot doel. de resolutie niet onder hoofdstuk zeven maar on- OPVOLGER VAN SPEIDEL De opperbevelhebber van de NAVO- stryclkrachten in Europa, generaal Lemnitzer, heeft gisteren bekend gemaakt, dat de Westduitse luite nant-generaal Johan Adolf Graf von Keimansegg zyn landgenoot generaal Speidel zal opvolgen als bevelhebber van de landstrijdkrachten van de NAVO in Midden-Europa. De nieuwe bevelhebber, die komt te staan onder de Franse generaal Jaquot als opperbevelhebber in de Middeneurope.se sector, treedt op 1 september in de rang van generaal in functie. Hij is nu verbonden aan de staf van het ministerie van Defen sie in Bonn. Generaal Speidel wordt „speciaal adviseur" van de Bondsregering in zake kwesties van de Atlantische ver dediging. eer hoofdstuk zes van het Handvest c'er Verenigde Naties te laten vallen. Onder hoofdstuk zes «vreedzame re geling van geschillen» hebben voor gestelde maatregelen slechts het ka rakter van aanbevelingen, terwyl deze onder hoofdstuk zeven «bedrei gingen van de vrede» verplichtend zyn. De afgevaardigde van Ghana. Alex QuaisonSackey, verklaarde dat de opstellers van de resolutie de amendementen „met tegenzin" had den aanvaard. Praagsluitconsulaat in Zuid-Afrika De Tsjechoelowaakse consul-gene raal in Johannesburg heeft, volgens het Zuidafrikaanse blad ..Die Trans valer". de Z ufdaf rikaanse regering meegedeeld, dat hy opdracht heeft gekregen het consulaat-generaal te sluiten. In het afgelopen weekeinde heeft Joego-Slavië bekendgemaakt, dat het zyn consulaten in Zuid-Afrika zal sluiten. Theoretische deel Het bestuur van de Stichting Cen traal Bureau Ry vaardigheid heeft besloten, zulks in navolging van an dere landen, met ingang van 12 au gustus het theoretische gedeelte van het ry-examen voortaan schriftelyk af te nemen. Voor het afnemen van dit schriftelyk examen zal gebruik worden gemaakt van een groot aan tal verschillende formulieren, waarop voorkomen: tien vragen over ge dragsregels. een voorrangsstrip met vyf afbeeldingen, alsmede vyf bor den. zuilen of tekens waarvan de betekenis moet worden gekend. Ach ter iedere vraag, voorrangssituatie of verkeersbord zyn drie antwoor den opgenomen, waarvan het goede i antwoord door een kruisje moet wor den aangegeven. Het theoretisch gedeelte zal aan het praktisch gedeelte gekop peld biyven. met dien verstande dat de examinator voortaan niet één. maar twee kandidaten tegelyk schriftelyk zal examineren. Deze kandidaten leggen dus ook by dezelfde examinator het prak tische gedeelte af. (Van onze Haagse redactie! Een arrestant is gisternacht over leden in een cel van het politiebu reau Van der Vcnnestraat in Den Haag. Om vyf uur 's ochtends werd de man levenloos op de grond aan getroffen. Een arts van de GG en GD constateerde de dcod en neemt voor lopig aan dat de man is omgekomen dooi overmatig drankgebruik. De ar restant was een 61-jarige spoorweg arbeider. die aan de 's Gravenzande- laan woonde. Hy was al vele malen wegens openbare dronkenschap met de politie in aanraking geweest. Het verhaal gaat, dat hij dertig borrels per dag dronk. Om tien uur de avond tevoren moesten surveilleren de agenten zich opnieuw over hem ontfermen, omdat hij ernstig be schonken in de Venestraat zwalkte. I In de loop van de nacht is nog een paai- maal naar hem omgezien, mees- tal zat of stond hy dan in zijn cel. i maar Toen men om vyf uur weer I ging kyken was hij dood - (Van onze kunstredactie!. De 26-jarige, speciaal door dirigent Leonard Bernstein aanbevolen, Ja panse dirigent Seyi Ozawa, maakte gisteravond in de Kurzaal te Scheve- ningen. tezamen met de 25-jarige Russische violist Alexie Michlin. win naar van het laatste Brusselse Ko ningin Elisabeth Concours, zijn de buut in ons land. Men heeft onmiddellyk kunnen vaststellen, dat hier in de vertolking van de ouverture ,.Le Carnaval Ro- main" en de „Vyfde Symfonie" van Prokofjew sprake was van een op vallend talent, dat een beweeglyke directie paarde aan een even exacte. Voor hem bevatten de par tituren generlei moeilijkheden meer: het Residentie-Orkest klonk onder I zijn stuwkrachtige leiding briljant, levendig en effectvol. Hij werd geest driftig toegejuicht, evenals de violist Michlin. wiens technische bravour geprononceerd tot uitdrukking kwam in het vioolconcert van Sjostako- witsj en daarmee veel eer bewees aan zyn leermeester Oistrach. Ook hy I mooht vele ovaties in ontvangst ne- men. Een volledige indruk van heider kwaliteiten kon echter niet verkregen worden, omdat het programma daar toe niet cie gelegenheid bood. In ieder geval kwam wel vast te staan, dat hier twee vertegenwoorders van de jongere generatie aan het woord wa ren, van wie in de toekomst nog veel te verwachten Is. (Van onze Kunstredactie» Het seizoen 1963- 64 zal bij ..De Nieuwe Komedie' voor een groot deel in het teken staan van het Shakespeare-eeuwfeest. dat met een vier weken durend festival in het Haagse Diligentia wordt gevierd. Behalve een Shakespeare-bloemlezing, ..Leer om leer" en een nieuwe instudering van ..Het spel der vergissingen" brengt ..De Nieuwe Komedie" nog premières van de Ghelderodes ..Rond gang van maaier Makaber Goldoni's Knecht van twee mees ters" en het oud-Indische stuk ,.Het lemen wagentje". van der Linden. Cees Pypers, Ferenc Schneiders. Henk Somers. Cor Stede- linck. Hei-man Vinck. Henk Votel. Dolf de Vries. Willem Wagter en Kees Waterbeek. „De rondgang van maaier Makaber", vertaald door Remco Campert en ge regisseerd door Johan de Meester, gaat op 16 september voor het eerst in de Kon. Schouwburg in Den Haag. Erik Vos regisseert Goldoni's „Knecht" met Peter van der Linden in de titelrol en De Meester verzorgt de mise-en-scène van „het lemen wagentje", dat wordt opgevoerd m de vertaling van de dichter Leopold. Van het oude repertoire biyven „De ge schiedenis van de soldaat". ..De ge croonde leersse". „De heer van Pour- ceaugnac" en „Mariken van Nieu- meghen" gehandhaafd. Het tableau de la troupe van „De Nieuwe Komedie" vermeldt de namen van Etha Coster. Truus Dekker. Dia na Dobbelman. Trees van der Donck. Martha Gevers. Nel Kars, Rosemaryn van der Sluis. Maria Verheyden. Mary Wagenaar. Kitty van Wyk. Dirk Decleir, Joop van der Donk. Bob Goedhart. Paul van Gorcum, Jan Juray, Jan van Kasteren. John Kelly, Hans Kemma, Jan Korevaar, Peter Vrijstelling van schoolgeld kleuters Voor de vrystelling van het beta len van schoolgeld voor het volgen van kleuteronderwys zyn door de staatssecretaris van Onderwys, Kun sten en Wetenschappen nieuwe nor- mer. vastgesteld. De ouders, voogden of verzorgers moeten om de vry stel ling verzoeken Voor vrijstelling ko men in aanmerking zy, van wie het totale wekelykse inkomen minder den f60.08 als het gezin uit twe? en minder dan f 65.08 bedraagt als het gezin uit drie personen bestaat. Dit laatste bedrag wordt met f5 \er- hoogd voor elk gezinslid boven de drie De nieuwe normen zyn an I I kracht voor het komende schooljaar. Paneel vermist uit Tyler's museum (Van onze Haarlemse correspondent' De Haarlemse recherche is gister middag in actie gekomen na een melding van het Tyler's Museum aan het Spaarne te Haarlem, dat een pa neeltje van 16 bij 14,7 cm uit een lijst gehaald is. Het is van de Engelsman Philip Corbet en geschilderd tussen 1828 en 1856. Het paneeltje stelt voor een buste van een oud gebogen vrouwtje, dat met een soottende blik kykt. De ach tergrond van het paneeltje heeft een bruine kleur en de kleding is bruin groen geschilderd. De vrouw draagt een wit mutsje. De waarde van het vermiste bedraagt f 400,Het pa neeltje is dinsdag of woensdag uit de lyst gehaald. Er zijn op die dag 18 personen de controle gepasseerd. Het paneeltje hing op de tweede schilde - ryenzaal van het museum. In Frankrijk „terug naar het theater" Een op de vier Fransen gaat nooit naar de bioscoop, maar de bezitters van een televisietoestel gaan even vaak naar de film als zij die geen televisie in huis heb ben. Dit blijkt uit een door het Franse instituut voor opinie-on derzoek gehouden enquête, waar van de resultaten in het blad France-Soirzijn gepubliceerd. Over het geheel genomen schijnt de bioscoop in Frankrijk iets van haar populariteit te verliezen. Het theaterbezoek daarentegen neemt toe. Slechts 20% van de Fransen gaat meer dan een keer per maand naar de bioscoop tegen 26% in februari 1962; 24% gaat nooit naar de film tegen 20% lh jaar geleden De „te rugkeer naar het theater" is vooral in het gebied van Parijs, dat natuur iyk op dit terrein meer mogelijkheden biedt dan waar ook. opvallend In de afgelopen tien jaar is 61% van de in woners van „Parijs en omstreken" wel een of meerdere malen naar het theater geweest, terwyl bij de vorige enquête, in november 1956, bleek dat dit met 41% het geval was. Roh van Reijn met clowimummerg Pantomime met attributen In het nieuwe De La Mar Theater te Amsterdam zal de pantomime- speler Rob van Reijn van 5 tot en met 12 augustus z(jn nieuwe pro gramma „Clowneske parodieën" pre senteren. Voor de pauze zal men de belevenissen van het mannetje Mar cus kunnen meemaken. Daarna zal Roh van Reijn gedurende drie kwar tier zijn nieuwe figuur „De clown" gestalte geven. Hiermee zal dan de hartewens van de bekend pantomi mespeler om een clown te z(jn, in vervulling gaan. Een van de grootste moeilykheden waarmee Rob van Reyn te kampen heeft gehad, is het na ruim tien jaai overschakelen van denkbeeldige op bestaande voorwerpen als hulpmid delen in zyn programma Als clown zal hij nameiyk een aantal attributen I hanteren. Als de voorstellingen in I Amsterdam een succes worden, zal een tournee door enkele Europese landen en de Ver. Staten worden ge maakt met het programma „Clow neske parodieën".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1963 | | pagina 5