Ballet Rambert: attractie van
het „Festival" te Spoleto
OVER RUNDERHORZELS EN
STEENIIOMMELS
BIEDEN of PASSEN?
LANDINGSSPIEGEL
Klein maar geperfectioneerd
HOE
WERKT
HET!
WERK VAN ONZE TIJD
Zaterdag 20 juli 1963
dat verdiende in West-Europa be
kend te worden. Het is natuurlijk
een museumstuk, maar het heeft
wel degelijk waarde.
schap verlaat het vliegtuig om een
voorstelling te gaan geven in een
vreemd, niet genoemd land. We
zien die voorstelling, daarna zien
we de dansers terwijl zij de beziens
waardigheden van de stad gaan be
kijken en daar ijverige fotografen
worden vereeuwigd tegen de achter
grond van monumenten, en dan
komt plotseling iets heel anders:
er zijn kennelijk in het land poli
tieke moeilijkheden uitgebroken.
Alle vluchten worden afgelast en
de kunstenaars blijven op het
vliegveld achter, waar een autori
taire stem eerst het roken verbiedt,
daarna het kaartspelen, dan ver
langt dat allen zich in een klein
hoekje van het veld in een rij op
stellen. De overgrote meerderheid
blijkt te reageren zoals een massa
mens onder een dictatuur steeds
reageert, maar één danser laat zich
niet ringeloren hij overschrijdt
trots het verbod, het verboden
punt. verdwijnt achter een val
scherm en komt pas veel later,
kennelijk mishandeld, terug onder
zijn kameraden.
Tegen hem wordt een soort pro
ces geopend in de derde graad en
als hij opnieuw opstandig wordt en
weer het vliegveld wil verlaten, is
Massamens
onder dictatuur
In fel contrast daarmee stonden
de twee balletten van Morman
Morrice. In het eerste ..Conflicts",
houdt zij zich bezig met de moei
lijkheden. waarin een choreograaf
kan geraken door de gevoeligheden
van het mensenmateriaal waarmee
hy nu eenmaal moet werken. Het is
een boeiend ballet in een stijl enigs
zins aan Jerome Robbins herinne
rend, maar het is ook typerend
voor het werk van een jong cho
reograaf, die zelf zyn onderwerpen
schept en natuurlijk wel erg gevan
gen zit in dat kleine en heel aparte
wereldje dat ballet heet.
Ook zyn ballet „Travellers", spe
ciaal voor Spoleto gezet op muziek
van Salzedo. met wie hij zes maan
den lang dag aan dag had samen
gewerkt, houdt zich met die ballet
wereld bezig, zij het op een heel
andere manier. Een balletgezel-
LEID SC H DAGBLAD
er even het ratelen van een mitral
leur en onmiddellijk daarop z«
een stem: „Alle vluchten zijn i
hervat, reiziger? worden verzocl
enz.". En dan komt een persbf
richt: „Het is onmogeiyk geblekt
het stoffelijk overschot te identiij
ceren van de persoon die zich w
denmorgen om acht uur ophieldA
de nabijheid van het paleis" fl
langzaam versterft de stem met fl
woorden: „Dit bericht komt
New York. Londen, Berlijn, M*
kou. Parijs, Rome". Een belangrfl
ballet van onze tyd. Zijn we nfl
immers allen gevangenen van fl
politiek?
weegt zich een bonte wereld van
Hidalgo's, zigeuners, rood- en
paarsrokkige boerenmeisjes, torea
dors en matadors. En de grote ver
dienste van dit ballet is, dat het
ondanks veel karakterspel en mi
miek, van de eerste tot de laatste
noot wordt gedanst, in zuiver klas
sieke stijl. Elk balletgezelschap dat
zich respecteert, heeft de „Grand
pas de deux" uit Don Quichotte in
het repertoire. Dit stuk bravour en
virtuositeit komt eerst tegen het
eind van de laatste en vierde acte
en blijkt niet meer te zyn dan één
der hoogtepunten van een ballet
(Van onze correspondent te Rome)
VAN dc bijzonder talrijke attrakties, die Spoleto ook dit jaar
weer heeft te bieden, is het Ballet Rambert zeker niet de
minste. Dit is het oudste balletgezelschap van Engeland en men
zou kunnen zeggen dat de geschiedenis van het Engelse ballet
begint op juni 1926, toen een echt klassiek ballet, A tragedy of
fashion, werd ingelast in een zeer populaire revue, „Riverside
nights". Dat ballet was de schepping van Frederick Ashton en
de vrouw, die hem had ontdekt als choreograaf heette officieel
mevrouw Dukes, omdat zij getrouwd was met een bekend dra
maturg, Ashley Dukes.
Frederick Ashton is sedert kort, berg. Eerst veel later in Parijs werd
na het zich terugtrekken van Dame de naam veranderd in Rambert.
Ninette de Valais, directeur van het
Royal Ballet, eenmaal Sadlers Wells j I
Ballet en hij was de eerste ontdek- JrSerOeindC Hitmen
king van de toen nog vrij jonge me
vrouw Dukes. die in werkelijkheid Het is niet overdreven te zeggen,
Marie Rambert heet. of eigenlijk dat deze sympathieke en nog uiterst
ook niet, want toen zij in 1888 ge- levendige Poolse vrouw aan Enge-
boren werd als de dochter van een land, aan Amerika, aan Canada en
Poolse boekverkoper en een Russi- aan Australië vrijwel dl hun belang-
sche moeder, heette zij Cyvia Ram- rijke dansers, danseressen en cho
reografen heeft gegeven. Wij noe
men maar een paar namen: Harold
Turner, tot zijn dood nu een jaar
geleden, directeur van het ballet
van de Opera Convent Garden, de
reeds genoemde Frederick Ashton,
Anthony Tudor, thans directeur van
het ballet van de Metropolitan
Opera te New York, Andree Ho
ward, de meest verfijnde vrouwe
lijke choreografe van Engeland,
Walter Gore en Jack Carter, cho
reografen die ook in ons land geen
onbekenden zijn, en thans haar
laatste ontdekking Morman Mor
rice. Verder een groot danser als
John Gilpin, een vermaarde kun
stenares als Joyce Greame, die se
dert jaren verbonden is aan het
Teatro Alla Scala te Milaan, waar
zy mime onderwijst, en velen meer.
Eigen theater
in aanbouw
Toch is het balletgezelschap vaJi
madame Rambert nooit bijzonder
groot geweest. De administratie liet
steeds te wensen over, zodat zij
haar kunstenaars niet behoorlijk
kon betalen en deze haar stelsel
matig door grotere gezelschappen,
die op een staatssubsidie konden
rekenen, werden afgesnoept. Eerst
sedert enkele jaren is het een ge
zelschap van ruim 50 dansers dat
redelijke subsidie ontvangt en door
haar schoonzoon, een medicus, die
esculaap in de steek liet voor
Terpschichore en balletdanser werd,
uitstekend wordt geadministreerd.
Zelfs is men nu zo ver dat er in
Londen een eigen theater met 1200
plaatsen voor het Ballet Rambert
in aanbouw is.
Düfme Marie twee jaar geleden
wei-den haar uitzonderlijke verdien
sten erkend door haar benoeming
tot Dame of the British Empire
is wat men in het Engels noemt
een perfectionist. ZU zet een ballet
niet aan haar publiek voor wanneer
het niet tot in alle onderdelen zo
volmaakt mogelijk is gemaakt.
Sterke kant
Het was bijna vanzelfsprekend
dat het Ballet Rambert eenmaal
naar Spoleto zou komen, waar in
vroegere jaren Jerome Robbins zijn
grootste triomfen heeft gevierd.
Ook dit jaar heeft hij enkele kleine
balletten voor het Festival gemaakt.
Uit het rijke repertoire zagen we
een zuiver klassiek ballet; een Rus
sische reconstructie van Pepita's
Don Quichotte.
Zulk een ballet is nu juist iets
waarin wy Marie Rambert van
haar sterkste kant leren kenen. Zü
heeft een ongemeen gevoel voor de
stijl, welke past by een bepaalde
periode. Men zou natuuriyk heel
goed die Don Quichotte kunnen ge
ven in een kostumering en met de
cors aangepast aan de huidige
smaak. Terecht doet zy dit niet.
Het St.-Petersburg waarvoor Pepita
het ballet heeft ontworpen had veel
vage ideeën over hoe het daar toe
ging in dat verre Spanje. Men
reisde niet zoveel als tegenwoordig
en dus stelde men zich Spanje voor
als een uiterst vrolijk, zonnig land,
fel van kleur, heftig van gepassio
neerdheid: alle levensuitingen moes
ten daar wel enkele malen sterker
zijn dan in meer bekende delen van
Europa. Het is dus een cliché-
Spanje, precies als dat van Rimskv-
Korsakow in Capriccio Espagnol.
Dat alles is in het ballet duidelijk
aanwezig.
De kostuums zijn fel van kleur,
vaak strijdig met onze huidige
smaak, maar wanneer in de derde
akte Don Quichotte droomt van de
talrijke edele Jonkvrouwen die hem
uit de lectuur van zijn ridderro
mans in het brein zyn blijven han
gen, dan ziet men ineens fraaie
romantische tutu's in wit en goud
en alles draagt het stempel van zijn
verdwaasde, maar nobele inborst.
Rondom de Don Quichotte van
John Chesworth en de ongemeen
komische figuur, die de broodma
gere Australiër John O'Brien dank
zij hee,l veel schuimrubber wist te
maken van Sancho Pancha, be-
broedkastje gezien, dat op de
dem een vliegevangersgezin hi
vestte, terwijl tegen de zolder
een hommelnest was aangebra<
Vogels en hommels gingen door
zelfde „deur" in en uit!
KIJKJES IN DE NATUUR
die doet het rund geen pijn. ze legt
alleen maar eitjes op de koeieha-
ren. Dat is al erg genoeg.
Om nu meteen maar een volgen
de vraag af te handelen: „Neen,
een hommel steekt niet. maar hy
(beter „zij"!) kan het wél, met de
angel, die enige milimeters kan
worden uitgestoken. Hommels zyn
echter niet agressief en dus zijn ze
voor dc mensen volkomen onge-
vaarlyk. Maar u moet niet per on
geluk op een hommelnest gaan zit
ten.
Misschien wil de v rtiryver
ook nog weten, waar nmei
nest wel is te vinde >e het
eruit ziet? Daarvoor k eerst
meedelen, dat de drie g nde in-
sekten, de bijen, de wespen en de
U begrijpt, dat we op deze mi
niet zyn gekomen tot de ouda
scheiding in soorten hommels,
naar hun neslplaats en natuurlj
ook hun uiterlyk, d.w.z. hun groot
en hun kleuren. Wie eens op hon
mels let <ze zyn immers volstrt
ongevaarlijk!) en met z'n ne
vlakbij de bloeiende planten
struiken gaat staan, om de dik]
harige gasten van nabij te besbud
ren, zal heel grote knapen ontdé
ken, met een witte achterlijfspü
en twee gele dwarsstrepen oo l
rest van het lichaam. Dat zijn t
manlijke aardhommels.
Ook de steenhommel is een grol
Hij is glanzend zwart en zwaar b
haard, zijn achterlijfspunt is roq
bruin. Dit is het diertje, dat n
„Bijgevoegd insekt vloog vanmor
gen door een raampje ons huis
binnen. In de veronderstelling, dat
het geen hommel is, denk ik aan de
„runderhorzel", het voor 't vee zo
gevaarlyke insekt, waarover u eni
ge tijd geleden hebt geschreven.
Zo ongeveer begon een brief, die
begeleid door een doosje, door de
post bij mij werd bezorgd en waar
op ik inmiddels heb geantwoord. Ik
ben altijd heel erg benieuwd naar
de inhoud van doosjes en busjes,
die belangstellende lezers mij stu
ren, al of niet voorzien van een
toelichting, die voor mij natuuriyk
van waarde is. omdat mededelingen
over tijd en vindplaats of bijzonde
re omstandigheden mijn antwoord
vergemakkelyken.
Het antwoord op bovengenoemde
brief wil ik echter ook via de krant
geven, want het is mogelijk, dat
het andere lezers ook nog van
dienst kan zyn.
Wil een vlieg ons onplezierig be
handelen (ik denk aan een steek
vlieg» dan steekt hy z'n zuigsnuit
in onze huid en tankt ons koste
lijk bloed, op de manier, waarop
die andere lieverds, de steekinug-
gen dat doen. Laten we zeggen:
door
Sjouke van der Zee
Laat ik beginnen met de mede
deling dat het gestuurde insekt
geen runderhorzel was, maar toch
een hommel! Om precies te zijn:
een steenhommel! De briefschrijver
zal wel verbaasd zijn geweest, toen
hy dit bericht van mij ontving. Een
hommel? En hij meende een by.
een wesp en een dikke homme! al
tijd zo goed van elkaar te hebben
kunnen onderscheiden!
Een vrouwelijke chauffeur, zich welbewust van tiaar over
treding van het parkeerverbod op een der Amsterdamse grach
ten, trachtte bij voorbaat een eventuele verbalisant tot mildheid
te stemmen.
Klein détail
Mag ik dan een klein detail aan
geven. waaraan u onmiddellijk
kunt zien, of u met een hommel of
met een vlieg te doen hebt? Want
bedenkt u wel, dat een runderhor
zel een vlieg is.
Alle horzels behoren tot het grote
rijk van de vliegen en alle vliegen
hebben maar twee vleugels. Het
diertje, dat in het doosje aan my
werd gestuurd, heeft 4 vleugels, die
zelfs met het blote oog heel duide-
lyk zyn te zien. nl. 2 lange en 2
korte, iets bruingetinte vliezige
vleugels, waardoorheen een mooi
netwerk van lijnen loopt. Dat zyn
fijne buisjes, die de vliesjes span
nen en steunen, terwijl ze ook nog
met kleurloos insektenbloed zijn ge
vuld.
Een tweede verschilpunt tussen
horzel en hommel vormen de ogen.
Vliegenogen zijn vaak groot, het
zyn net ronde koplampen, die el
kaar in het midden iets raken. De
ogen van bijen en wespen en ook
die van de hommels zijn langwer
pig rond en ze staan duidelijk een
eind van elkaar af.
Merkwaardig vind ik, dat de
briefschrijver my zelf opmerkzaam
maakt op de angel, die uit de ach-
terlijfpunt van het bewuste insect
naar buiten steekt. Maar dan kon
het toch juist geen vlieg zyn, want
een vlieg draagt geen angel.
Onze bridgerubriek
Amerikanen Goren, Landy en Shein-
wold, ware nvan oordeel dat zuid-
speler *n elk geval een bod had
moeten doen en niet doorlopend
had mogen passen, zyn partners
kwetsbare bod van twee ruiten gaf
toch voldoende houvast om iets te
wagen met het goede zuidspel. maar
toch was men niet eensgezind in
wold, waren van oordeel dat zuid-
van kracht blyk had moeten geven.
Het komt mij voor, dat de zuid
speler inderdaad de eerste keer
moet passen, doch in de tweede
biedronde (dus nadat noord twee
luiten en oost twee harten bood»
het schot „drie harten" had moeten
wagen; het ergste wat hem zou
kunnen gebeuren was, dat noord
vier ruiten zou zeggen en het is
nauwelijks denkbaar, dat dit con
tract down zou gaan.
In de praktyk zou west wellicht
vier harten hebben geboden, maar
noord had dan zeker alle aanleiding
gehad om vyf klaver te annonceren
om daarmede in de juiste haven
aangekomen te zijn.
H. W. FILARSKI.
Mag ik u vandaag eens mee
nemen naar de wereldkampioen
schappen en u op de stoel zetten
aan een tafel, waar een uiterst las
tig biedprobleem zich aandient?
De situatie kan geschetst worden
als uiterst kritiek voor uw team
elke onjuiste beslissing kan de de
finitieve nederlaag betekenen, elke
goede beslissing de overwinning.
West is de gever en NZ staan
kwetsbaar. Als zuid hebt ge:
SB8643 H A 8 3 RA K A V 6 4
West past noord past oost
opent met één schoppen. Zuids
eerste beslissing is al moeilijk; hij
heeft een goed spel, maar de tegen
partij opent in zijn langste kiem
en 'n bevredigend bod heeft hij nau-
welyks dus past zuid voorlopig.
West zegt hierna één S ansa tout,
waarop noord in de bieding komt
met twee ruiten oost biedt twee
harten wat moet zuid thans
doen?? Denkt u er eens over na,
alvorens verder te lezen.
De Amerikaan Nail die dit spel
in handen had, wist er geen raad
mee. Ruitensteun had hij niet, de
klaveren leken te kort om drie
niveau te bieden, een bod van twee
Sansatout leek met de dunne
schoppen- en hartendekking een
slechte onderneming, doubleren
wilde zuid evenmin. In de praktijk
paste zuid, wc' verhoogde tot drie
harten, waarop noord en oost pas
ten en zuid dus nogmaals een kans
kreeg wat te doen. Had u gepast,
gedoubleerd of iets geboden?
Ik geef u hierna de spellen der
overige spelers:
West: S10 H10 64 RVB532
KB85.
Noord: SA5 H9 RH 10 976
_JC H 10 7 3 2.
Oost: SHV972 HHV752
R 3 4 K 9.
Zoals u kimt zien, zouden NZ een
contract van vyf klaveren hebben
kunnen maken (600). terwijl drie
harten van OW slechts één down
ging (50). De Italianen bereikten
het eindbod van vijf klaver na een
volgend biedverloop: west pas
noord pas oost één schoppen
zuid pas(!) west één Sansatout
noord twee klaver oost twee
harten zuid vijf klaver allen
pasten.
Oost kwam met hartenheer uit en
door zorgvuldig afspel (geen troef
halen, doch over en weer troeven),
maakte noord het contract met een
ove-slag.
Met het voornoemde noordspel
had de Italiaanse noord dus twee
klaver geboden over één Sansatout
in tegenstelling tot de Ameri
kaan, die er twee ruiten op bood.
Is dit een „goede" of alleen maar
een „gelukkige" beslissing? De ge
dachte, dat twee-klaver u~*~r is ->m-
dat, als er ge< rd wordt, men
naar twee ruiten kan vluchten,
heeft in dit milieu maar zeer be
perkte waarde. Als twee klaver
slecht, doch twee ruiten beter is,
laat de tegenparty u meestal rustig
twee klaver spelen zonder te dou
bleren
De vele experts die dit spel op
het bridgcirama volgden, o.a. de
it L
mta
3 nci
steekvliegen en muggen doen ons
pyn met hun mond. byen, wespen
en hommels gebruiken hun achter-
lyfpunt, waaruit hun angel komt.
En wat de runderhorzel betreft,
witte ïampen
De moeilijke landing
op een vliegdekschip
werd oltijd uitgevoerd
met de hulp van een
.batsman" die door te
kens het vliegtuig de
juiste vliegbaan aangaf.
Tegenwoordig gebruikt men de
landingsspiegel. Dit is een halfronde
spiegel met aan weerszijden gekteur.
de lompen voor oriëntatie. Op enige
afstand staan vier oranje lompen die
in de spiegel schijnen en hierin een
oranje bol vormen.
oranje lampen
De piloot in het landende vliegtuig ziet in de
spiegel de oranje bol. Hij moet nu zo monoeu-
vrenen dat hij de bol precies in het middel
punt van de spiegel ziet waardoor hij weet
dat hij in de juiste vliegbaan zit.
Dé landingsspiegel geeft dus alleen
aan of het vliegtuig te hoog of t^laag
vliegt. Depilóot moet dus tevens de
gele baan op het vliegdek in het oog
houden voor zijwoartse korrektie en
letten op zijn snelheid.
