Formatiepoging-De Quay
op het nippertje gered
Ideologisch gesprek in
Moskou voortgezet
GASUNIE
toch naar
rroningen
Leerling-vlieger uit
brandend wrak gered
Nadere precisering
sociale paragraaf
Marijnen
zegt: ja!
Relletje in Londen
tegen het bezoek van
Griekse koningspaar
Nog twee
boeren
in arrest
(§ud
ZIJLSTRA'S POLITIEKE LOOPBAAN TEN EINDE
MARIJNEN
PREMIER?
Venijn
T
U WEERBERICHT
In Staphorst
Doorbraak in
koude oorlog?
KAPITEIN
„MAASDAM"
ONSCHULDIG
NIEUWE
CHINESE
UITVAL
temvs
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 10 JULI 1963
No. 31003
LEIDSCH
DAGBLAD
(Irecteur: E. A. E. van Dishoeck
hoofdredacteur: J. Brouwer
F
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t. 8.25 per kwartaal, f2.80 per maand. t. 0.65 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro no. 57053
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Aan de politieke loopbaan van minister Zijlstra is een einde
jekomen. De Tweede-Kamerfracties van K.V.P., A.R.P. en
r.V.D. hebben gisteren het voorstel van formateur De Quay om
trof. Zijlstra met het premierschap te belasten, van de hand ge
rezen. Zij geven onder de huidige omstandigheden de voorkeur
lan een K.V.P.-er. En nu hij geen minister-president kan worden,
roeit deze bekwame bewindsman er niet voor opnieuw als minis-
rr van Financiën op te treden, zo heeft hij gisteren laten weten.
Deze verklaring kivam aan het einde van een dag vol politieke emoties,
ten zeer kritieke dag ook in de formatiepoging van prof. De Quay. Het
leeft maar een haartje gescheeld of zijn streven had schipbreuk geleden
tp de vinnige kritiek uit de K.V.P.-fractie. Want niet alleen de persoon
jan de minister-president heeft de gemoederen bezig gehouden. Bijna nog
iger vlamden de hartstochten op in de K.V.P.-fractie bij het beraad over
3 sociale paragraaf in het akkoord, dat vorige week donderdag bij prof.
eel thuis in Wassenaar is gesloten. Pas na een heel bewogen vergade-
big kon dr. De Kort mededelen, dat deze wat vage paragraaf aanvaard
s door de K.V.P., zij het met een nadere precisering.
gisterochtend de K.V.P.-frac-
eerste haar vergadering begon,
voor de hand, dat er heel
noten gekraakt moesten wor-
In de eerste plaats immers lag
het wat merkwaardige voorstel
prof. De Quay om niet hem.
de antirevolutionaire minister
te accepteren als minister-
En het was beslist geen ge-
dat veel K.V.P.-ers er niet voor
om deze belangrijke post te
aan de vertegenwoordiger
Niet alleen Groningen, maar
iet gehele noorden van ons land
leeft met groot genoegen kennis
lenomen van het besluit van de
Nederlandse Gasunie om het
loofdkantoor in de stad Gronin-
|en te vestigen. De gemeente
leeft onmiddellijk alle mogelijke
nedewerking toegezegd bij het
oeken naar een geschikte plaats
oor een kantoor en huisvesting
»r personeel.
Er zal een zekere overgangsperiode
i acht genomen moeten worden,
rant voorlopig klopt het hart van de
tasunie nog in Den Haag. Dat moest
anvankelijk wel, omdat het meren-
leel van het personeel, met name de
functionarissen van het Staatsgas-
|>edrijf in Den Haag woont. Boven
dien kon daar op korte termijn over
gen behoorlijke kantoorruimte wor
pen beschikt. Bovendien was de cen
trale ligging in Den Haag vooral in
le aanloopperiode van groot belang,
[ezlen de vele noodzakelijke contac-
van een partij, die bij de verkiezingen
een zetel heeft verloren.
Gisteravond na afloop van het
langdurig vergaderen stelde dr.
De Kort vast, dat de KVP „prijs stelt
op een geestverwante minister-presi
dent. aan wie zij steun zal verlenen".
Enkele uren tevoren had de AR.-
fractie, zij het met een aanvulling,
eenzelfde geluid laten horen. Want
ook deze fractie toonde zich niet by
voorbaat verheugd over een aan
wijzing van prof. Zijlstra als premier.
Zij legde een verklaring af. waarin de
benoeming van een minister-presi
dent uit de K.V.P.-kring als de meest
logische oplossing naar voren werd
gebracht, vooral gelet op de politieke
verantwoordelijkheid, die de KVP als
grootste groep draagt voor het wel
slagen van de huidige regeringscon
structie. „Indien echter op overtui-
fende wijze zou blijken, dat de KVP-
iguur, die hiervoor de capaciteiten
beschikt, niet beschikbaar is, dan zou
de A .R.-fractie bereid zijn op grond
van 's lands belang de verantwoorde
lijkheid voor een premierschap van
prof. dr. J. zyistra te aanvaarden.
Doch dan zou tevens moeten blij
ken, dat zij zich voor de gehele pe
riode verzekerd kan achten van de
steun van alle bij de formatie be
trokken groeperingen", aldus de uit
gegeven verklaring.
Het venijn zat ook hier in de staart.
De AR.-fractie wil niet het risico
lopen, dat de K.VP. prof. Zijlstra
op een gegeven moment in de steek
zou willen laten.
Maar even duidelijk is. dat de
K.V.P. nooit bereid zal zyn, prof.
Zijlstra als het ware een blanco vol
macht voor vier jaar te geven.
De KVP-fractie heeft nu echter
zelf het plan-De Quay afgewezen (en
zo ook mr. Toxopeus van de VVD|,
zodat het voor prof. De Quay zaak is.
naar een andere oplossing uit te zien.
Dr. De Kort zei overigens goede hoop
te hebben, dat hy spoedig een geest
verwant zal vinden, die bereid is.
deze hoge post te bekleden. Verwacht
wordt, dat prof. De Quay ook thans
nog niet aan zichzelf zal denken. Hy-
zelf schijnt er voor geporteerd te zijn
de demissionaire minister van Land
bouw, mr. Marijnen tot zijn opvolger
te maken. Deze maakte vanochtend
om tien uur zijn opwachting by de
formateur in diens kabinet aan het
Plein 1813. Maar ook de naam van
KVP-voorzitter, mr. P. J. M. Aalber-
se kan men in Den Haag veelvuldig
horen als kandidaat voor het minis
ter-presidentschap.
Nu minister Zijlstra niet terugkeert
zal in zijn plaats een nieuwe A.R.-
bewindsman moeten worden gezocht.
De ARP schijnt haar gedachten al
lereerst te willen laten gaan over een
mogelijke opvolger van minister Zyl-
stra op Financiën.
Als dat niet lukt, zou zij genoegen
willen nemen met een ander depar
tement. Het is duidelijk, dat op deze
wijze nog belangrijke verschuivingen
kunnen ontstaan in de reeds gepubli
ceerde ministerslijstjes. De verwach
ting, dat mr. Biesheuvel (Landbouw)
de tweede A.R.-minister zal worden
lijkt nog steeds gegrond.
9 Slot pag. 2
Ve a
He
Het tijdstip van de vestiging in
Öroningen zal dan ook worden be
paald door de noodzakelijkheid de
werkzaamheden tijdens deze aan
loopperiode niet te bemoeilijken,
ilsmede door het ter beschikking
(omen van huisvesting in het noor-
len, zowel voor het hoofdkantoor als
Voor het personeel.
AANHOUDEND KOEL
De Bilt verwacht van heden- tot
iQrgenavond
Veranderlijke bewolking, maar geen
'regen van betekenis Matige tot
I iwakke zuidwestelijke wind Dezelfde
of iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
STRAND VERWACHTING
Koufront met enkele buien pas
seert ons in zuidoostelijke richting.
Morgen overwegend droog, met ver
spreide opklaringen. Zwakke tot
matige, meest westelijke wind. In de
middag 16—18 graden, temperatuur
ïeewater 15 graden.
Vooruitzichten: in de tweede helft
■van de week geleidelijk iets stabieler,
■met meer zonnige perioden.
11 JULI
Zon op: 4.32 uur; onder: 20.58 uur
Maan op: 23 39 uur; onder: 9.34 u.
Hoogwater te Katwijk te 6.03 en
18.29 uur.
Laagwater te 1.51 en 14.12 uur.
(Dit nummer bestaat uit 14 pagina's)
Straaltrainer stort neer
De 23-jarige gehuwde leerling-vlieger, onder-luitenant J. H. R. Wisbecq
van de Belgische luchtmacht uit Brasschaet, heeft zyn leven te danken aan
de onverschrokkenheid van twee Nederlanders. Zy wisten hem gistermiddag
met gevaar voor eigen leven uit de brandende wrakstukken van een neer
gestort lesvliegtuig te halen.
De Belgische leerling-vlieger was
met de 31-jarge gehuwde instructeur,
kapitein J. Looisen uit Hoogerheide
met een straaltrainer Lockheed-T 33
van Woensdrecht opgestegen voor
een lesvlucht. Tegen twee uur wilden
de vliegers terugkeren naar hun
basis, maar vlak voor de landings
baan stortte het toestel neer. Het
vloog in brand. Kapitein Looisen liep
by het ongeluk een enkelfractuur en
een lichte ruggegraatbeschadiging
op. Toch kon hij nog zelf uit het
vliegtuig klauteren voor het vuur zich
van het wrak meester maakte.
De Belgische leerlingvlieger zat
echter helemaal klem tussen de ver
wrongen metaalresten. Gelukkig
waren de wachtmeester eerste klas
C. Verheyden van de legerplaats
Ossendrecht en boer Prinsen, die in
de omgeving op zyn land aan het
werk was, toegesneld. Zy letten niet
op het steeds gretiger om zich grij
pende vuur, zij moesten en zouden
de klem zittende onderluitenant red
den. Toen ook kapitein Looisen on
danks zijn verwondingen een handje
hielp lukte het de Belg uit zyn be
narde positie te bevryden. Zijn borst
kas was ernstig gekneusd. Beide vlie
gers zyn opgenomen in het Algemeen
Burger Ziekenhuis in Bergen op
Zoom
Koningin Juliana. Prins Bern-
hard en Prinses Beatrix hebben
gisteravond in Delft een voor
stelling van het lustrumspel
Specul-aasbijgewoond. De
koninklijke gasten op de tribune
voor de aanvang van de voor
stelling.
(Van onze parlementaire redactie)
De aftredende minister van
Landbouw en Visserij, mr. V. G.
M. Marijnen heeft „ja" gezegd
op de vraag van prof. De Quay
of hij minister-president wil
worden. Dit deelde mr. Marijnen
vanmorgen omstreeks kwart
voor twaalf mee, nadat hij ge
durende bijna twee uur met de
informateur had gesproken. Mr.
Marijnen zei voorts te verwach
ten, dat het overleg tussen prof.
De Quay en dr. Veldkamp over
diens terugkeer in het kabinet
als minister van Sociale Zaken
en Volksgezondheid positieve
resultaten zal hebben.
(Van onze Londense correspondent)
De eerste dag van het staats-
bezoek van het Griekse konnink-
lijke paar aan Londen is geëin-
i digd met botsingen tussen twee-
j duizend demonstranten en poli
tiemannen op Trafalgar Square.
De demonstranten probeerden
op te trekken naar Buckingham
Palace, waar Koning Paul en
Koningin Frederika aanzaten
aan een staatsbanket met Ko-
De Rykspolitie heeft gistermiddag
in Staphorst opnieuw twee boeren
gearresteerd, die weigerden de boete
te betalen, die hun door de economi
sche politierechter was opgelegd, om
dat zij hun verplichtingen jegens het
landbouwschap niet wilden nakomen.
Het waren de landbouwers H. Boese
kool en K. Feier, die in het huis van
bewaring in Zwolle zijn opgesloten.
De beide Staphorster landbouwers K
Dominee en J. Lier, die een dag te
voren in Zwolle om dezelfde redenen
werd opgesloten, komen morgen vrij.
Zy zullen dan hun straf hebben uit
gezeten. De arrestaties hadden een
zeer rustig verloop. Wat de andere
landbouwers betreft, die hadden na
gelaten te betalen, deze verklaarden
doorgaans tegenover de politieman
nen. die hen kwamen arresteren, dat
zy niet zouden betalen. Zodra ston
den zy echter niet op het punt te
worden weggevoerd, of hun vrouw of
een ander gezinslid kwam toesnellen
met het geld. De man kon dan tegen
iedereen verklaren, dat hij voet by
stuk had gehouden en niet betaald
had. De actie in Staphorst had be
trekking op ongeveer 40 boeren.
Averell Harriman. de Amerikaanse
onderminister van Buitenlandse
Zaken, speciaal belast met politieke
kwesties, is vandaag via Londen naar
Moskou vertrokken voor de kernstop
conferentie. die maandag a.s. in de
Russische hoofdstad begint. Gister
avond kreeg Harriman definitieve
instructies van president Kennedy
en de Nationale Veiligheidsraad, die
bijeenkomt als er dringende kwesties
van nationaal belang aan de orde
zyn. Kennedy en zon adviseurs heb
ben zich naar alle waarschijnlijkheid
afgevraagd of premier Chroesjtsjow
de politiek van zijn land tegenover
het Westen werkelijk grondig wil
herzien of dat hij alleen maar tracht
zich in een positie te manoeuvreren,
die hem gunstiger perspectieven
biedt in zijn strijd met de Chinezen.
In Washington verklaarde men, dat
Kennedy bij de definitieve beant
woording van deze vraag voor een
zeer groot deel zal afgaan op de
mening van Harriman. De Ameri
kaanse president schijnt zelf van
mening te zyn, dat het overleg in
Moskou, waaraan zal worden deel
genomen door Amerika. Engeland en
de Sowjet-Unie. kan leiden tot een
doorbraak in de koude oorlog. Het
verslag, dat de Belgische minister j
van Buitenlandse Zaken. Spaak, naar
Washington heeft gezonden naar I
De Raad voor de Scheepvaart in
Amsterdam is van oordeel, dat de
kapitein van „Maasdam" A H. La-
gaav geen schuld heeft aan het on
geluk met het schip op 15 februari
in de mond van de Weser, de hoofd
inspecteur voor de scheepvaart had
de raad geadvisserd de kapitein te
berispen voor zyn beleid. Overeen
komstig hat advies van de hoofdin
specteur heeft de raad de tweede
stuurman R. A. Riese onschuldig
verklaard.
De Raad zou de overwegingen die
tot deze uitspraak hebben geleid
vandaag openbaar maken. Zoals be
kend stootte het schip in de vroege
ochtend van 15 februari van dit >aar
plotseling op een wrak, waardoor de
ruim 200 gasten en by na 300 beman
ningsleden in de reddingboten moes
ten afdalen. Het was de eerste, fees
telijke reis van de „Maasdam" tiaar
Bremerhaven, welke plaats in het
vaarschema van de HAL was opge
nomen.
aanleiding van zün onderhoud met
Chroesjtsjow in Kiew, schijnt intus
sen niet byzonder bemoedigend te
zyn.
ningin Elizabeth en Prins Philip.
De politie werd door 'n schreeu
wende menigte teruggedrongen,
maar kon de grote hekken van
het marinemonument Admiralty
Arch dat toegang geeft tot de
Mali en het paleis nog rijdig
sluiten. Toen de demonstranten
op zeker ogenblik in actie kwa
men, ontstonden er schermutse
lingen, waarbij de politie gebruik
maakte van verscheidene brand
spuiten. Tachtig personen wer
den gearresteerd, veelal leden
van het „Comité van 100" tegen
kernbewapening en van de „Li
ga voor democratie in Grieken
land".
Voor Buckingham Palace heerste
een ware staat van beleg. Rijen poli
tiemannen met de armen in elkaar
vormden een brede verdedigings
muur. De politie gaf echter de vroe
gere leider van het Comité van 100.
de 90-jarige filosoof Bertrand Rus
sell. toestemming om het paleishek
binnen te gaan en een brief aan Ko
ningin Elisabeth af te geven waarin
hij verzocht, dat zy er by haar ko
ninklijke gasten op zou aandringen
de politieke gevangenen te bevrijden.
In het Lagerhuis protesteerde het
uiterst-linkse lagerhuislid Tom Dri-
berg gisteravond tegen het feit dat
de regering zelfs de meest vredelie
vende demonstraties had verboden.
Henry Brooke, de minister van
Binnenlandse Baken, antwoordde dat
het publiek rust op straat wil en dat
hu meer dan genoeg heeft van de
monstraties van fascisten, commu
nisten en andere extremisten. Een
ander Labourlid nam het eehter op
voor de Griekse regering. Dezelfde
communisten, die nu schreeuwen, eis-
ten destijds Cyprus voor Griekeidand
op. Premier Maemillan beaamde, dat
deae tegenstelling ook voor hem een
raadsel is.
De ontvangst van het Griekse ko
ningspaar aan het Victoria-stadion
in Londen in de ochtenduren verliep
rustig. Toen Koning Paul en Konin-
ging Frederika het stadion verlieten
om plaats te nemen in de staatsie
koetsen weerklonk gejoel, dat echter
dadelijk overstemd werd door toejui
chingen van het talryke publiek. Een
aantal Jonge communisten, die een
blad getiteld „Uitdaging" verkochten,
werd verwyderd uit de straten, die de
stoet zou volgen. Zij mochten hun
blad wel in nabygelegen straten aan
de man brengen. Mevr. Ambatielos
de Engelse echtgenote van de zestien
Jaar geleden gevangen gezette leider
van de Griekse zeemansbond, zag
kans het politiecordon te doorbreken,
maar werd spoedig tegengehouden.
Een inspecteur zei tegen haar: „U
moet verstandig zyn", waarop zy ant
woordde: „Ik zal verstandig zijn als
mijn man wordt vrygelaten". Toen de
stoet gepasseerd was werd zy vrij
gelaten. De menigte bereidde het ko
ninklijk paar een harteiyk welkom.
Koningin Elisabeth was gekleed in
blauw en wit, de kleuren van de
Griekse vlag. zy benoemde Koning
Paul tot Ridder in de Orde van de
Kousenband. De Griekse koning die
een neef is van Prins Philip, is geen
vreemde in Londen. Hy woonde tij
dens zyn ballingschap in Londen en
werd in een fabriek in Coventry tot
technicus opgeleid.
Koningin Elisabeth zei gisteravond
in haar tafelrede in Buckingham Pa
lace, dat het heroïsche Griekse ver
zet tegen de Duitse invallers tus
sen 1939 en 1945 een bron van in
spiratie voor iedereen is geweest..
In Londen is gisteren de
overeenkomst ondertekend be
treffende de oprichting van de
Federatie Maleisië. Premier
Rahman van Malakka onder
tekent het verdrag, terwijl de
Britse minister voor Gemene
bestzaken Duncan, Sandys, toe
ziet
Het Russisch-Chinese overleg
in Moskou, dat maandag op ver
zoek van de Chinese afvaardi
ging was verdaagd, is vandaag
in het hoofdkwartier van het
centrale comité van de Russische
communistische partij voortge
zet.
De twee afvaardigingen hadden
maandag, na de respectieve stand
punten in het ideologische geschil te
hebben uiteengezet, besloten het ge
sprek op te schorten om de Chinezen
in de gelegenheid te stellen, nieuwe
instructies van Peking te vragen.
Gistermiddag brachten de Chinese
afgevaardigden een bezoek van en
kele uren aan de Chinese ambassade,
kennelijk om contact op te nemen
met Peking.
Geruchten die gisteren in de Rus
sische hoofdstad de ronden hadden
gedaan als zouden de besprekingen
zijn afgebroken, werden door ge
noemde communistische kringen als
„bespotteiyk" gekwalificeerd.
Het centrale comité van de Chinese
communistische party heeft vandaag
de Sow jet-Unie ervan beschuldigd, de
betrekkingen tussen China en de
Sowjet-Unie te verslechteren. In een
verklaring dringt het comité aan op
Chinees-Russische eenheid om „de
Amerikaanse imperialistische samen
zweringen te verijdelen die gericht
zijn op een breuk in het communis
tische kamp".
Gisteren beschuldigde de Russische
communistische party China ervan,
de betrekkingen tussen de commu
nistische Grote Twee verder te ver
troebelen. De Sowjet-Unie gispte
vooral het welkom, dat vyf Chinezen
die door de Sowjet-Unie waren uit
gewezen. zondag in Peking ls bereid.
De vyf hadden een Chinese verkla
ring verspreid waarin het standpunt
van Peking in het ideologische ge
schil met de Sowjet-Unle was uiteen
gezet.
In de Chinese verklaring wordt de
Russische beschuldiging van gisteren
„volkomen ongerechtvaardigd" ge
noemd. Het centrale comité van de
Chinese communistische party zegt.
dat de Russische standpunten in het
ideologische geschil wel uitvoerig in
China zyn gepubliceerd, maar dat
het Chinees standpunt in de Sowjet-
Unle niet is bekendgemaakt. Peking
verwyt Moskou, dat het de Russische
opvattingen wel in China heeft ver
spreid, maar niet toestaat, dat de
Chinezen hun opvattingen in de
Sowjet-Unie bekendmaken.
Volgens de Chinese verklaring ho
pen de communisten in de gehele
wereld, dat de besprekingen in Mos
kou resultaten opleveren en dat de
Chinees-Russische eenheid behouden
biyft en versterkt wordt.
Uit het Leidsch Dagblad van
10 July 1863:
De heer C. C. Besyer ge
boren te Leiden is na prak
tisch examen benoemd tot
vroedmeester te Leiden.
Men verneemt, dat een
nieuw brevet is aangevraagd
om de petroleum te gebrui
ken in buizen, die naar de
verschillende verdiepingen in
de huizen leiden op dezelfde
manier als men gas gebruikt.