^yeel-, neus-, oorheelkunde in royale Mi modern geoutilleerde nieuwbouw Project van ruim vier miljoen is hedenmiddag overgedragen IN 1964 AANVANG BOUW BRUG OVER DE ZIJL? «richt 1 maart 1860 7» 'j> Dinsdag 9 juli 1963 Tweede blad no. 31002 23.(K J gratia •trydila C J im. 8.55 3. sjagers. -ng. !0 en Klaas. 14.00 ute V. VARA's Kaf en Raven grait Nieuws >ol en Tws. 18-20 u sager). Camllle lsèle D< vano. C Orkest RUS8lS< ider Bo klokj. 5e Jarof a Orkes 1 rode Serge lalaika isky: x>r o.l.v wlsch E Boel au en s waltz Tokyc Qulnte l Powel ammai djker. 45 V. d 20.45' 2115f Dril Journ. Prat .R\>net is ccn jangCt vaaR moeizame weg ge- erv,cst, maar vanmiddag werd (officieel, hoewel o N„snict volledig) het einde bereikt: de nieuwe w'erkegel van de kliniek voor keel-, neus- en oor- "^°4r|fkunde van het Leids Academisch Zieken- jeugq kon met toespraken vol dankbaarheid en progrxdering worden geopend, lass. e'waalf jaar geleden, toen de huidige direc- prof. dr. H. A. E. van Dishoeck de leiding van Pr°k dr. P* G. van Gilse, was 'oor een toen hoognodige uitbreiding een be- 'rograig van anderhalve ton beschikbaar. Sinds- Lichta Is er aan telkens nieuwe plannen gewerkt, "^ÓoTietgeen nu tot stand is gekomen heeft een i. i5 3irag van ruim viermiljoen gevergd. Maar dit ricket.ti9voud van het oorspronkelijke bedrag is OrkJi 'en Tan 1450 naar 6500 vierkante meter en cricket 2Ï.40J11 4 naar 20 academische medewerkers 'uimteiyk betekent de uitbreidüig royaal een ver-viervoudiglng van de Licht' 4.00 K_ ifunk, iicy*Jhlklare vloeroppervlakte: van 1450 naar 6500 vierkante meter. In outli ne da» laat deze nieuwbouw zich minder makeljjk in cijfers uitdrukken, maar 17.45 maatstaf is wel het aantal wetenschappelijke medewerkers: van 4 in 104 2® 1,1 de nieuwe kliniek, en de wetenschappelijke outillage maakt e: verdere uitbreiding mogelijk, zo niet wenselijk. Llchtlet aantal bedden is door de nieuwbouw gestegen van 22 tot 56. iz. m. oi Gevar 1.00 W voortreffelijk besteed: een moderne kliniek met de nieuwste technische voorzieningen, en re serveruimte voor een reeks jaren. Een onbetwistbaar bewijs voor de bijzondere kwaliteiten van deze nieuwbouw is wel de vol doening van prof. Van Dishoeck: „Wat ik nu heb, voldoet aan alle verwachtingen en alle eisen die ik zou mogen stellen. Ik ben in hoge mate tevreden". Een dergelijke uitlating is vrij wel uniek in de universitaire gemeenschap, waar men tot voor kort in het geheel niet met toe komstige expansie rekening mocht houden bij nieuwbouwplannen, en waar beknibbeld moest worden op iedere kleinste post van de inrich tingskosten. of medische studenten de operatie kunnen volgen. Het gaat hier om zwart-wit-televisie. Kleurentelevisie, die voor een natuurgetrouw en beter te volgen beeld waardevoller zou zijn, is thans nog veel te kostbaar, terwijl de apparatuur door omvang en be- nodigde staf van technici in het hui- i dige stadium nog niet te tolereren is in een operatiekamer. Vroegtijdig een specialisme leel- neus- en oorheelkunde ls een >3 Ncx oudste sub-specialismen van de 12.35 «urgie. De eerste Leidse hoogle- 20'f uitsluitend voor dit specia- >dernrfe werd benoemd was prof. Kan die de beschikking kreeg over f. mus houten barak op het terrein van Licht toenmalige Academisch Zieken- russec, het huidige Museum voor Vol- trimde. In die barak had hjj de j-tl thikking over een polikliniekruim- en fF1 uat kleine kamertjes, waarvan ep ji was ingericht als een zeer pri- eerbei^teve operatiekamer. Daarin werkte rdzeel»'. Kan onder meer samen met oordz* Leidse collega, de indertijd be- uziekimde keeper van het nationale Göbel. Een gering aan- bedden stond ter beschikking in 119 hoofdgebouw bij oogheelkunde. 21.50 Sr kwam verlichting toen het Aca- tonisch Ziekenhuis het tegenwoordi- Boerhaavecomplex kon betrekken. of. Kan kreeg daar de beschikking ïr een eigen gebouw, dat weliswaar jTpifchikte over een operatieka- 1 Cl)r, een polikliniek en een twintig - 7 onj bedden maar nauwelijks met la- ratoriumruimte. Zijn opvolger prof. Gilse zette na zijn intrede in voor het eerst een researchaf- op, ten koste van opera tieka- x tr en andere vertrekken. Tijdens g ens leiding werd het gebouw echter luwelijks uitgebreid, hetgeen gezien |i tijden waarin bezuiniging met 2>ofdletters werd geschreven geen 4 rwondering baart. 6 Grote vlucht 4 3 In de naoorlogse jaren heeft de 2*1- neus- en oorheelkunde een irachtige ontwikkeling doorgemaakt, 8fenals zovele specialismen. In 1951 2 am prof. Van Dishoeck de leiding ^rer van prof. Van Gilse. Er was 5*n door de overheid zoals ge bigd al genadiglijk anderhalve l >n toegezegd voor uitbreiding en l ferbetering van de kliniek. 2 In dat jaar werden de eerste plan- 3ien voor een vernieuwing opgesteld. 2He vernieuwing was nodig, omdat "erbeterde technieken en vergrote jennis voortdurend meer mogelij khe- 2len boden tot therapeutische behan- j lelingen, waardoor vele gebreken 5 tonden worden verholpen welke Toeger ongeneeslijk waren. Dit iracht uiteraard een grotere ruimte behoeften mee. terwijl daarnaast tteeds meer aandacht voor de re- learch werd gevraagd. De polikliniek foldeed voorts lang niet meer aan de heest elementaire eisen. Nieuwe vleugel Het nieuwe gedeelte, dat vandaag officieel in gebruik werd genomen, is een aan het oude gebouw aangebouw de vleugel, in uiterlijke architectuur aangepast aan de bouwstijl van het paviljoencomplex doch inwendig met een geheel ander karakter dan de hoge sfeerloze zalen en gangen van de vroegere gebouwen. Het gebouw is een ontwerp van het architectenbureau Jonkman, Van Dorp en Wijhe te Leiden, dat de op dracht tot het ontwerp kreeg van de Rij ksgebouwendienst. Wij willen niet in detail treden wat de algemene indeling van de nieuwbouw betreft. Per slot van re kening worden er jaarlijks vele nieu we gebouwen of uitbreidingen in ge bruik genomen, die alle op min of meer voortreffelijke wijze (meer min dan meer overigens, behalve in dit geval» voldoen aan de nu eenmaal zeer grote universitaire en weten schappelijke behoeften. Slechts in het kort daarom een opsomming, van wat er in de nieuwe kliniek van KNO te vinden is. De patiëntenkamers zijn onderge bracht in 2 lagen. Er is een fraaie afdeling voor kinderen, met binnen- en buitenspeelruimte en isolatiemo- gelijkheid. Zowel voor mannen, vrou wen als klassepatiënten zijn er re creatieruimten met televisie. Privé kamers met eigen bad, telefoon en televisie ontbreken niet. Zuurstof- persluchtleidingen zijn bij elk bed aanwezig. Ook is er een klimaatka mer waar de patiënt in elke lucht druk en vochtigheidsgraad verpleegd kan worden. In zeker opzicht is een visueel beeld van een operatie via een kleu renfilm meer aan te bevelen dan zwart-wit-televisie, maar dit geldt niet wanneer het gaat om patiënten, die bv. door co-assistenten cn andere wetenschappelijk geïnteresseerden zijn onderzocht, en van wie de ope ratic op korte termijn daarna door diezelfden moet worden gevolgd. Via microscoop Deze televisie-apparatuur is even eens geschikt gemaakt voor opnamen vla de microscoop. Veelal moeten chi rurgische ingrepen worden toegepast op zo kleine stukjes weefsel, dat een normaal televisiebeeld geen enkele indruk van de gang van zaken zou geven. Dan is het mogelijk, de op namen via een microscoop te maken, en de beelden daarvan te projecteren Operatie-afdeling De operatieafdeling neemt de hele j bovenste verdieping van 56 bij 15 meter in. Er zijn 2 grote operatieka mers aan weerszijden van de sterili satie: één voor de zogenaamde „ste riele" operaties en één voor het ope reren van geïnfecteerde patiënten. Er zijn bovendien nog 2 andere operatie kamers en wel één inductie-vrije, waar actiepotentialen tijdens de ope ratic kunnen worden afgeleid cn één, bestemd voor endoscopic, het verwij deren van vreemde voorwerpen uit de slokdarm en luchtwegen, en voor kleinere operaties. Televisie Een grote vooruitgang overigens In overeenstemming met de moderne opvattingen is het gebruik van televisie-installaties. Zeer compacte tv-opname-camera's zijn in de ope ratiekamers aangebracht, die via een gesloten circuit het verloop van ope raties weergeven op ontvangers, die op een aantal plaatsen in het ge bouw zijn aangebracht, ondermeer In kleine zaaltjes waar groepen medici Een blik op de uitgebreide kliniek voor keel-, neus- en oor heelkunde van het Leids Acade misch Ziekenhuis. Links het oude, rechts het nieuwe gedeelte. op een vrjj grote beeldbuis In een vergroting van honderden malen, zo dat de TV-toeschouwer de operatie kan volgen zoals de chirurg door zijn microscoop. Een Ingenieuze indeling van de operatie-afdeling maakt het mogelijk tot een strikte scheiding te komen tussen steriele en niet-steriele ruim ten. en daarmee ook de volledige ontsmetting van apparatuur en hulp middelen te verzekeren. De modern ste apparaten zijn hiervoor opgesteld. Polikliniek In de verbinding van het oude met het nieuwe gebouw, dus in het centrum van de kliniek, ligt op de begane grond de polikliniek. Dit, voor het „bedrijf" zo belang rijke onderdeel, bestaat uit 10 onder- zoekcabines, elk met twee zitplaatsen, nl. één voor de assistent en een voor do co-assistent. De polikliniek heeft een eigen laboratorium en er zijn speciale ruimten voor stroboscopie, doorlichting, examens, kleine opera ties enz. Ook is er een eigen rontgen- afdeling, zodat de routinefoto's di rect genomen kunnen worden zonder dat de patiënt hiervoor naar een an dere afdeling behoeft te gaan. Bovendien is er een aparte afde ling voor allergische patiënten, waar de allergoloog ook astmapatiënten behandelt. Op de eerste verdieping zijn in het centrum van het gebouw de hoogle raarskamer, de kamer van de chef de clinique en de bibliotheek. Op de 2de verdieping een leslokaal, kamers voor promovendi en een pathologisch la boratorium aansluitend aan de ope ratieafdeling. Hierdoor kan tijdens de operaties de aard en uitbreiding van een gezwel worden vastgesteld. Van oud naar nieuw Dc begane grond van het oude ge bouw is geheel gemoderniseerd. De begane grond is omgebouwd tot logo- paedische eat akoupedische afdeling en bevat tevens rhinologische en che mische laboratoria. Er is ook een ruimte waar de assistenten hun ana tomische vaardigheid, alvorens zij tot de operatie worden toegelaten, oefe nen. De eerste verdieping herbergt de collegezaal, de laboratoria voor al lergie, de bibliotheek en het museum. Dc tweede verdieping is omgebouwd tot audiologische fonetische laborato ria met radiotechnische werkplaats en geluid-geisoleerde kamer. Op verschillende plaatsen in het gebouw zijn door de kunstenaars J. Meine Jansen, F. Letterie. N. Kolle en B. Ylstra versieringen aange bracht. Twee cursussen De opening van de nieuwe kliniek, die zonder overdrijving de modernste van Europa genoemd kan worden, en waarin tienduizenden poliklinische patiënten en ruim duizend opname patiënten per jaar behandeld worden, geschiedt aan de vooravond van twee zeer belangrijke cursussen: een Boer- haave-cursus voor de rhinologie kennis en behandeling van neus- ziekten en afwijkingen» en een in ternationale cursus op het gebied van de neusheelkunde. De Boerhaave- cursussen zijn bedoeld als een voor lichting voor praktiserende medici ten aanzien van de ontwikkelingen, die zich op hun terrein hebben voor gedaan in de jaren dat zij actief wer ken en niet meer kennis hebben kun nen nemen van de nieuwste ontdek kingen, technieken en inzichten, zo als die in de universitaire centra zijn gegroeid. Deze Boerhaavecursus ever dc praktische rhinologie vindt piaats van 9 tot 13 juli. In aansluiting daarop vindt een internationale rhinologische cuisus plaats. Vier soortgelijke cursussen werden tot dusver gegeven in de Ver enigde Staten, Mexico en Israël. Niet minder dan 40 vooraanstaan de neus-chirurgen werken als docen ten aan deze cursus mee. Het aantal deelnemers is zo beperkt (tot circa 100), dat slechts twee deelnemers voor het overgrote deel gevestigde specialisten en hoogleraren aan een docent wordt toegewezen. Behalve films, voordrachten en de monstraties zullen de door televisie uitgezonden operaties een grote rol spelen. De nieuwe Neus- Keel- Oor heelkundige Kliniek beschikt nu over een zeer fraaie installatie, die het mogelijk maakt in verschillende za len de operaties zichtbaar te maken. De deelnemers zijn slechts voor een klein gedeelte Nederlanders. Het overgrote gedeelte komt uit alle de len van de wereld en wel: Amerika, Canada, Australië, Israël, Irak, Ja pan. Engeland. Schotland, Ierland, Zwitserland, Zweden, Oostenrijk, België. Italië. Spanje, Turkije, Duitsland, Denemarken. Frankrijk. India. Nieuw Zeeland en China. De Amerikaanse groep deelnemers is het grootst. Mulo-examens Voor het mulo-diploma A zijn ge slaagd de dames: A. du Prie te Zoe- terwoude, M. Bartelsman te Leiden, A. J. Admiraal te Noordwijk, E. J. Deelder te Noordwijk,. G. P. C. van den Hoonaard te Noordwijk, E. C. van Gent te Leiderdorp, A. Noort te Katwijk. M. Ooms te Valkenburg en de heren G. A. van Albada te Leiden, D. Barnhoorn te Noordwijk, R. J. Kaptein te Noordwijk. J. v. Duin te Noordwijk. K. van den Haak te Noordwijk. F. R. Bouter te Leiden, H. ten Braak te Voorschoten, A. P. van Egmond te Leiden. M. van der Mei) te Katwijk. H. J. de Mooij te Rijns burg. R. Oechies te Leiderdorp, A. M. van den Berg te Leiden, M. Ver- hoeks te Leiderdorp. T. Westdijk, te Zoeterwoude, B. J. van den Wijn gaard te Leiderdorp, A. Nijenhuis te Katwijk. Afgewezen 4 kandidaten. De kan didaten, bij wier namen een sterretje staat behaalden tevens het Midden standsdiploma. Zoekt een schoorttoenldok, wandklok of wekker, v. d. WATER, Haarlemmerstr. 207 heeft het De beste merken. Junghana Klenzle - M&uthe. Eindexamen Chr. Lyceum Voor het eindexamen gymnasium A zijn aan het Chr. Lyceum te Leiden alsnog geslaagd; H. C. van der Horst te Leiden en mej. M. G. Wagenaar te Noordwijk; voor het eindexamen gymnasium B: J. Guyt te Katwijk, C Horsman te Lisse. J. R. Mulder te Oegstgeest J. K. W. Scholten en H. J. Smid te Leiden. Afgewezen: 2. De examens zijn geëindigd. Boxoor jeugdwerk Leger des Heils Het Leger des Heils, afd. Jeugd werk, bereidt op het ogenblik een vakantieweek voor, ten behoeve van de vele kinderen voor welke een .va kantie-buiten" een nog vaag be grip ia. Vele Leidse middenstanders en grootbedrijven verleenden hun mede werking tot het samenstellen van een verkoopbazaar en een kinderkennis ten bate van dit werk. Deze bazaar, die gehouden wordt in het Leger des Heilsclublokaal in de Van der Werfstraat, t.o. de bad inrichting, wordt morgenmiddag om 2 uur geopend en is ook donderdag avond tot circa 10 uur toegankelijk. Lezers schrijven.. Open beerput Geachte redactie. Het wordt m.i. hoog tijd, dat een einde wordt ge maakt aan de onhygiënische toe stand, waarin circa vijftig gezinnen, wonende tussen de Rijndijkstraat en de Verdamstraat, nu reeds vele jaren leven. Zij wonen daar n.l. langs een open beerput. Bij mijn buurman ligt b.v. 'n beerput, waarop 3 w.c.'s lozen. Deze put is in'lange tijd niet schoon gemaakt en loopt over in een sloot, welke vol ligt met faecaliën. Een be hoorlijke riolering zou hier veel ver betering kunnen brengen. Met dank voor de plaatsing. W. P. DEMMENHS. Rijndijkstraat T9. 1 Aan demping Langegracht ivordt binnenkort begonnen Het raadslid, mej. A. J. van Nienes (P.v.d.A.), heeft zich onlangs met de volgende vragen tot het College van B. en W. gericht: 1. Wanneer voor het eerst en met welke tussenpozen daarna, werd met het Provinciaal bestuur van Zuid-Holland contact opgenomen over het tot stand brengen van een brug over de Zijl in aansluiting op de provinciale weg en in het verlengde van de Willem de Zwijgerlaan? was voorgelegd, berichtten Ged. Sta ten ons op 4 maart 1957, dat als ge volg van de inmiddels noodzakelijk geworden bestedingsbeperking de provincie tot uitstel van de uitvoe ring van grotere kapitaalswerken moest overgaan. De noodzaak van een spoedige verwezenlijking leidde tot hernieuwd overleg in 1958 en 1959 waarbij de behoefte aan een bredere brug dan aanvankelijk was gedacht naar voren kwam Op 7 december 1960 hebben B. en W. aan Ged. Staten een gespecificeerde kosten- begroting aangeboden met verzoek mede te delen op welke basis hun College zich voorstelde de bouw van de brug en de opritten te bevorderen. Aangezien op 5 juni 1961 een ant woord werd ontvangen, dat een voor de gemeente zeer bezwarende kosten verdeling tussen provincie en locali- teit inhield, was verder overleg nodig. Mede als gevolg van de onzekerheid over het toekomstige grensbeloop aan de noord-oostzijde van Leiden moest nadien ook de gemeente Lei derdorp in dit overleg worden be trokken. Laatsteliik is op 9 april 1963 in een gezamenlijke bespreking van alle partijen overeenstemming ver kregen over een verdeling van de bouwkosten van de brug met de westelijke oprit. Over de verdeling van de kosten van de oostelijke opril is nog geen algehei» overeenstem ming verkregen. B. en W. verwachten binnenkort een voorstel aan de gemeenteraad te kunnen doen voor het verlenen van financiële medewerking voor de uit voering van dit project. Aangezien Ged. Staten het stand punt van B. en W. delen, dat de tot standkoming van de brug als urgent moet worden aangemerkt, mag thans worden verwacht, dat vanwege de provincie in 1964 met de bouw een aanvang zal worden gemaakt. Wat is het standpunt van de pro vincie over de urgentie van deze ver binding? 2 Wanneer kunnen wij verwach ten dat de aansluiting Willem de Zwijgerlaan-Maredyk en verder, door miadel van een brug over de Haar lemmertrekvaart tot stand zal ko men? 3. Wanneer zal uiterlijk aan de demping van de Langegracht kun nen worden begonnen? 4 Is het College niet met mij van mening dat: a. Met name het ont breken van de beide sluitstukken in de verbinding waarvan de Willem de Zwijgerlaan deel uitmaakt mede oor zaak is van de toenemende verkeers- concentratie in de binnenstad? b. Het nalaten van tijdige maatregelen een veelvoud van tijdelijke maatregelen noodzakelijk maakt, die het ongenoe gen van grote groepen van de bevol king opwekken en de stad voor be zoekers van buiten zijn aantrek kingskracht ontneemt? c. Het uitblijven van medewerking en toe stemming van de hogere overheden noodmaatregelen rechtvaardigt, b.v. in d,e vorm van tijdelijke oeverver bindingen? Reeds in 1954 overleg T.a.v. vraag 1 delen B. »n W. thans mede. dat zij voor het eerst op 25 maart 1954 aan Ged. Staten van Zuid-Holland hebben verzocht de totstandkoming te bevorderen van een brug over de Zijl, welke de pro vinciale weg no. 5 (Leiden-Oude Wetering) zal verbinden met het oostelijk sluitstuk van de Willem de Zwijgerlaan. Aangezien het hier een provinciale weg en een provinciaal vaarwater betreft, lag het voor de hand, dat de brug door de provincie zou worden gebouwd. Sedert 1954 heeft dan ook voortdurend, zowel mondeling als schriftelijk en zowel op bestuurlijk als op ambtelijk niveau tussen de provincie en de gemeente overleg plaats gehad over de ver schillende aspecten van technische en financiële aard, die zich bij de voorbereiding voordeden. Nadat op 20 juni 1956 aan de provincie op haar verzoek een voorstel van ons College over de aard, de ligging, de breedte en de hoogte van de brugverbinding Een van de operatiezalen in het nieuwe gedeelte van de kli niek voor keel-, neus- en oor heelkunde. Deze operatiezalen zijn met de modernste appara tuur uitgerust benevens met tele visieinstallaties. die het mogelijk maken de operatie op verschil lende punten elders in het ge bouw nauwgezet te volgen. Ook kunnen televisiebeelden door de microscoop worden opgenomen en elders getoond. Brug over Haarlemmervaart Nu na een langdurige onteigenings procedure de nodige eigendommen zijn verworven, mag worden aange nomen, dat eveneens in 1964 van ge meentewege tot de bouw van de brug over de Haarlemmervaart in het verlengde van de Willem de Zwijger laan en de aanleg van de daarbij be horende verbindingswegen zal kun nen worden overgegaan. Demping van Langegracht Ten behoeve van de demping van de Langegracht is reeds begonnen met de noodzakelijke bakkerwerk zaamheden. Binnenkort zal de Lan- gegrachtbrug worden vervangen door een dam. In de loop van 1963 en 1964 zal de demping verder tot uitvoering worden gebracht. B. en W. merken ten slotte nog op» dat het ontbreken van de beide sluit stukken in de verbinding, waarvan de Willem de Zwijgerlaan deel uit maakt.. niet als een van de belang rijke oorzaken kan worden aange merkt van de toenemende verkeers- concentratie ln de binnenstad. Wel zal dit tracé zo spoedig mogelijk moe ten worden aangelegd, omdat de ver- keersroute langs de noordelijke singels minder geschikt lijkt. Zoals bekend, is voor de uitvoering van het Wegenplan een fasenplan opgesteld. De eerste fase. waarmede 10 a 15 )aar zal zijn gemoeid, omvat om. de hiervoor bedoelde werken, alsmede de noord-zuiverbinding en de omleg ging van de vaarweg met daaruit voortvloeiende werken. De tijdsche ma's voor deze werken maken het treffen van tijdelijke maatregelen op verkeersgebied onvermijdelijk. Door de toename van het gemotoriseerde verkeer is overigens in geen enkele oude stad aan dergelijke maatregelen te ontkomen. Gezien het stadium, waarin d» vorengenoemde plannen verkeren, achten B. en W. het niet noodzake lijk noodvoorzieningen ter plaatse, b.v. in de vorm van tijdelijke oever verbindingen .te treffen. Deze zouden bovendien in verband met de eisen van het scheepvaartverkeer te kost baar zijn. B en W. merken in dit verband nog op. dat zeker op de nodige medewerking van Rijks- en provinciewede voor verwezenlijking cq. verbetering van bepaalde wegen en bruggen mag worden gerekend. Voor grammofoonplaten haarlemmerstraat 55 t.o. Rex tel. t*593 leiden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1963 | | pagina 3