u jHartverheffende opera:
L'Infedelta delusa"
(astella parels
Leidse kunstschilder
Alex Rosemeier75
kunst
kAleiÖOSCQQP
Toon Hermansshow
thans in Den Haag
et
Vergeten werk herleefde
11
99'
Dirigent Alberto Erede
bracht allen tot eenheid
Deze handige
afwasbak voor
slechts 10 ct
bij 3 reuzenpakken
of 6 standaardpakken
in
Kort geding over foto's
boek „Karei Appel painter"
Drie uur levenslustige humor
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 2 juli 1963
Derde blad no. 30996
Advertentie
5?
uitpos
misch
Bijzondere medewerking
Dank zij de onvermoeibare Haydnvorser Robbins Landon, heeft
het Festivalpubliek in de Kon. Schouwburg te Den Haag kennis
kunnen maken met een vergeten opera van de componist uit het zo
vruchtbare Esterhazy-tijdperk rond het jaartal 1773. Een opera
ioudenbuffa onder de schalkse naam "L 'Infedelta delusa'* (De teleurge-
ens. stelde ontrouw) met een door slechts vijf personen gedragen in-
rTnietr'ge. die zich afspeelt in het milieu van Toscaanse boeren.
i lende muzikale energie zoals de Pal
staff-vertoning onder leiding van
Giulini. was deze Haydnvertolking
I niet. wel krachtig van opvatting en in
j hoge mate kundig.
Onder deze leiding kon er natuur
lijk niets mis gaan op het toneel.
Vanaf het, grote beginensemble met
de schaduwbeelden van de solisten
geprojecteerd op een wit scherm, tot
aan het juichende slot verliep alles
gesmeerd, de solisten reageerden pre
cies zoals de dirigent dat wilde. Nu
had Erede ook voor een uitstekende
cast gezorgd, die bestond uit drie bui
tenlanders. de Italianen Nicola Monti
en Umberto Grilli en de Amerikaanse
Reri Grist en twee leden van de Ne
derlandse Opera: Jearvette van Dijck
en Peter van der Bilt.
Een openbaring
Een openbaring was de kennisma
king met Reri Grist, een sopraantje
uit duizenden met een verrukkelijk
licht stemmetje, in alle registers even
soepel en welluidend. Italiaans van
timbre en met een charmant vibrato.
Daarbij bleek deze zangeres over een
briljant acteertalent te beschikken,
zodat een Vespina voor het publiek
verscheen, die in al haar humoris-
I tische vermommingen van oude,
i weerzinwekkende vrouw, dienaar, ca-
i valier en notaris even indrukwekkend
I was.
Jeannette van Dijk. niet zo egaal
van stem dit keer, maar bewonde
renswaardig vlot van actie, vertolkte
de rol van Sandrina met grote intel
ligentie.
De drie mannen deden voor elkaar
niet onder. Nicola Monti, schonk met
zijn gave lyrische tenor de party van
Filippo een fraai cachet. Umberto j
Grilli gaf als Nencio al evenveel vo- i
caal schoons te genieten. Zijn tenor-
stem was iets krachtiger dan die van j
Nicola Monti, maar vertoonde dezelf- j
de buigzaamheid. Peter van der Bilt
met zün doordringende, koperen bas
bewees als Nanni de mogelijkheden te i
hebben één van de grootste zangers
te worden.
De décors van Jörg Zimmermann i
waren bijzonder innemend. De regie
j van Werner Ducgelin, over het alge-
meen sober en beheerst, had aardige
vondsten, zoals het reeds eerder ver
melde openingstafereel met schaduw
beelden.
Een hartverheffende première, die
beslist meer belangstelling waard was
geweest
(met Castella-kopjes)
Profiteer meteen van deze tijdelijke
aanbieding.
KONINKLIJKE
PK
n.v.
NIJMEGEN
Begrafenis nestor
Friese (lichters
In zyn geboortedorp Kornwerd Is
de op 95-jarige leeftijd overleden dr.
O. Postma gistermiddag ter aarde be
steld. Vele vrienden en Friese dich
ters en schrijvers hebben aan deze
nestor van de Friese dichters de laat
ste eer bewezen.
Namens het gemeentebestuur van
Wonseradeel, van welke gemeente dr.
Postma ereburger was, werd het
woord gevoerd door de heer D. Dei-
num. De heer P. van der Mark, lid
van het College van Ged. Staten van
Friesland, sprak namens het provin
ciaal bestuur. Door de Friese dichter
D. A. Tamminga werd een tweetal
gedichten van dr. Postma gedecla
meerd. De begrafenisplechtigheid
stond onder leiding van de predikant
ds. J. J. Kalma van de Hervormde
kerk te Sneek. Vele bloemstukken
dekten de baar.
Wedstrijd in
orgelcomposities
Onze stadgenoot, de bekende schilder
Al waren bij deze stijlvolle première deze prestaties tot één geheel wist te
ige lo- de programma's niet van zijden da
van de mast. en goudbrokaat, zoals dat. bij de
ypisch opvoeringen in het slot van Esterhazy
"den. het geval was, al was er geen Keize-
i heer rin Theresia om met haar aanwezig-
te ho- heid het gebeuren luister by te zet-
en fa- ten, er bloeide in de schouwburg toch
een sfeer van adeldom en tevens van
exquize muzikale verrukking. Want.
deze Haydnpartituur straalde in haar
nobele expressie, haar symfonische
pracht en vocale praal zo'n konink-
i lijke grandeur uit. dat de gehele om-
1 geving erin opgenomen werd. Met een
betrekkelyk eenvoudig melodisch lij
nenspel. door sierlijke secco-recita-
tieven onderbroken, is een klank
beeld ontstaan van een hoofse schoon
heid. die geen enkel minder geinspi-
ï-eerd detail vertoonde.
116
Verrassend
koken,
jp dam
Voor de uitvoerenden was het een
mmer veeleisende opgave om deze tegelij-
kertijd krach te en broze kameropera
op de juiste harmonische wijze over
het voetlicht te brengen. Dat het re
sultaat in vele opzichten zo verras-
■MM send was, kwam niet alleen door de
voortreffelijke individuele prestaties,
maar bovenal ook door de man, die al
bundelen: de dirigent Alberto Erede.
Met het Nederlands Kamerorkest
als betrouwbare steun heeft hy een
klankbeeld opgebouwd, dat binnen
zijn strenge, rechtlijnige contouren
een verrassende dynamische wissel
werking tussen de verschillende fra- i
sen vertoonde. Vederlichte episodes
volgden momenten van een stoer zelf-
bewustzijn op met een abruptheid, die 1
bijna barokachtig aandeed. Gaf het j
geheel soms de indruk, dat Alberto
Erede zijn musici en vocalisten te 1
strak aan de teugel hield en een per
soonlijke gevoelensexpressie zich niet
vermocht te ontplooien, het resultaat
was technisch uitmuntend en werkte -
een stijleenheid in de hand. Spiritueel
en bruisend van een spontaan opwel -
Rosemeier. viert 18 juli zijn 75ste verjaardag. Hij werd 18 juli 1888
te Solo geboren als zoon van een resident, die tevens een groot
talenkenner was. vooral ook van de Oosterse talen en haar dialec
ten.
In 1902 kwam Rosemeier naar ons de bekende Frits Jansen, de oud-le-
land. waar hy een hb s. bezocht Zyn raar van Koningin Wilhelmina, ver-
vader zag graag, dat hy zich zou volgens van de Belg Alphons Bayens
interesseren voor een universitaire uit Antwerpen
studie of voor opleiding tot officier. Met. de schilders, onze stadgenoten
Rosemeier voelde er echter veel A. J. van Driesten en C. v. d. Windt,
meer voor om schilder te worden, 'schilderde hij jarenlang in de omge-
Op den duur won de zoon het pleit I ving van Leiden
en hij kreeg toen zijn opleiding van In 1922 vestigde hy zich voor eni
ge jaren te Noorden bij Nieuwkoop
waar hy de bekende schilders Weis-
muller en Weisenbruch ontmoette,
van wie hy waardevolle adviezen
ontving, evenals van de grote Leidse
schilder Floris Verster. In 1927 en
j 1928 ontving Rosemeier de Koninkly-
I ke subsidie. Daarna werkte hy in
Amsterdam, Elburg, Harderwijk,
Giethoorn. Thorn. Noord-Brabant, de
I Achterhoek. Katwyk, Noordwyk.
langs de Linge, de grote rivieren enz.
Ook ondernam hy een studiereis
naar Frankryk. waar zijn werk door
een Franse commissie werd uitgeko
zen voor een expositie te Parys.
Bovendien organiseerde Rosemeier
met veel succes tentoonstellingen in
het Stedelyk Museum te Amsterdam,
de Gothische zaal. Kunstzaal Kley-
kamp en Museum Mesdag te Den
Haag.
Van hem zyn schilderijen aange
kocht door het. Rijk, de gemeente
Leiden, de BPM enz.
De ..Stichting Schnitger Prijs"
in Zwolle schrijft een wedstrijd
uit in orgelcomposities, die ge-
Alexander Coenraad I schikt moeten zijn om ze te spe-
RERI GRIST:
openbaring!
Voor onbepaalde tijd aangebonden
Voor de president van de rechtbank te Amsterdam, mr. F.
Dozy is gisteren een kort geding behandeld over enkele foto's die
zijn geplaatst in het boek Karei Appel painter'* (f95,-), van
Hugo Claus. De fotograaf O. S. van Noppen had geëist dat de
uitgever A. Strengholt de verdere publikatie zal staken, dit tegen
een dwangsom van f 500,- voor iedere overtreding, omdat de
foto's van Van Noppen zonder diens toestemming in het boek zijn
opgenomen.
Na het verschijnen van het boek
diende de fotograaf voor de drie ge
publiceerde foto's een rekening in van
f 1200 bovendien eiste hy f 10.000
schadevergoeding om dat zyn naam
niet in het boek was vermeld.
len op het eeuwenoude Schnit-
ger-orgel van de Grote Kerk in
de Overijsselse hoofdstad. De
stichting stelt zich ten doel be
langstelling voor dit cultuurmo
nument te wekken en het te ge
bruiken voor eigentijdse orgel
muziek.
De eerste prijs bedraagt f 1500, de
tweede 1 1.000. De deelnemers moeten
hun compositie onder motto inzen
den vóór 1 februari van het volgende
jaar. De met een eerste prijs be
kroonde compositie zal in druk ver
schijnen en er zal een grammofoon
plaat van worden eemaakt. In de zo
mer van 1964 zullen de prijzen wor
den uitgereikt. De bekroonde werken
zullen dan ten gehore worden ge
bracht tijdens een concert in de
grote kerk, dat door de radio zal wor
den uitgezonden.
De inzendingen zullen worden be
oordeeld door prof. H. Andriessen.
hoogleraar aan de R.-K. Universiteit
ie Nijmegen, de heer K. van Baaien,
directeur van het Kon. Conservato
rium in Den Haag. en de heer A.
Engels, hoofdleraar voor orgel aan
het Kon. Conservatorium in Den
Haag.
Het Schnitgerorgel te Zwolle is een
van de grootste scheppingen van Arp
Schnitger en zijn zonen. Het mach
tige instrument, gebouwd in de ja
ren 17181721, werd voltooid door
Franz Caspar Schnitger, die het uit-
Rosemeier was lid van „Sint Lu- I breidde met een vierde manuaal. In
cas" te Amsterdam en van de Ned. I de l°°P der eeuwen onderging het or-
Kunstkring te Den Haag. kei verscheidene veranderingen, maar
I in de periode 19531956 werd het in
Hy schildert voornamelyk land- zyn oude i^ter hersteld,
schappen, portretten en bloemstille-
vens. I
Op de eis tot schadevergoeding wil-
Voor grammofoonplaten
Muziekprijs
Hilvarenbeek
wij eei
De gemeenteraad van Hilvaren-
■tiffëftbeelt heeft besloten naast de litera-
D|j|(jtuurprijs, die jaarlijks op de groot
Kempische cultuurdagcn wordt toe-
gekend, een tweejaarlijkse muziek
je 1hP,'Üs van 'n te stellen. De be-
directl" oordeling van de ingezonden compo
sities berust bij een jury van drie
deskundigen.
fllf NV De prijsuitreiking zal geschieden by
iii\ li l de eerste uitvoering van het bekroon-
iFinride werk. die te Hilvarenbeek moet
geschieden In hun voorstel merken
^^^mB en W. van Hilvarenbeek op. dat
|het opmerkelyk is dat al jaren zeer
weinig nieuwe muziek voor harmonie
en fanfarengezelschappen wordt ge-
componeerd. B. en W. zyn van oor-
deel dat de harmonie- en fanfarege
zelschappen in het culturele leven,
vooral van de dorpsgemeenschappen,
een zeer belangrijke taak te vervul-
IN - len hebben. Zy hopen door de instel-
1 ling van de prys deze vorm van
1 muziekbeoefening te stimuleren.
HAARLEMMERSTRAAT 55 t.0. Rex
TEL. 20593 - LEIDEN
Ned. Dans Theater
in Holland Festival
I Vrijdag a.s. vindt in de Kon.
Schouwburg in Den Haag de
eerste voorstelling plaats van het
programma, dat het Ned. Dans
Theater voor het Holland Festi
val heeft voorbereid. De muzi
kale begeleiding wordt verzorgd
door het Utrechts Stedelijk Or
kest. dirigent is Louis Stotijn.
Het programma is geheel sa
mengesteld uit werken van he
dendaagse choreografen, t.w.
Benjamin Harkarvy. Maurice
Bejart, Glen Tetley en Hans van
Manen.
Als openingsballet ontwierp Benja
min Harkarvy het Madrigalesco op
twee Vivaldiconcerten. te weten het
„Madrigalesco voor clavecymbel" en
„Het Concerto Grosso opus 3 nr. 1
voor twee violen en cello. Nicolaas
Wijnenberg ontwierp décors en kos
tuums. Solisten zijn Willy de la Bije,
Milly Gramberg. Marian Sarstadt,
Alexandra Radius, Job Sanders.
Charles Cxarny, Gerard Lemaitre en
Han Ebbelaar.
De Franse choreograaf Maurice
Bejart studeerde de „Sonate a trois"
bij het Ned. Danstheater in op mu
ziek van Bela Bartok (de sonate voor
twee klavieren en slagwerk, uitge
voerd door de pianoso 3ten Gerard
Hengeveld en Geza Frid). Het ballet,
dat wordt uitgevoerd door Willy de
la Bye, Anna Hyde en Job Sanders,
is geïnspireerd op het gegeven „Huis
Clos" van Jean Paul Sartre. Als der
de ballet „Bird of sorrow" van Glen
Tetley. De muziek van Peter Hart
man wordt uitgevoerd door 'n blaas-
ensemble uit het Utrechts Stedelyk
Orkest met de volledige slagwerksec
tie.
Na de pauze volgt de „Symphonie
In three movements", op de geiyk-
namige muziek van Igor Strawinsky.
De choreografie werd ontworpen door
de artistiek directeur van het gezel
schap. Hans van Manen. De decors en
kostuums zyn van Nicolaas Wijnberg.
Solisten in dit slotballet zyn Marian
Sarstadt. Anna Hyde, Alexandra Ra
dius, Jaap Flier, Gerard Lemaitre en
Han Ebelaar.
Grandiose monoloog
(Van een onzer redacteuren»
Na voorstellingen in het Zuiden
van ons land en bij onze Zuider
buren is Toon Hermans met zijn
nieuwe one-man-shotu in Den
Haag neergestreken. In het Kur-
haus-paviljoen. Gisteravond was
de première. Tegen half negen
kwam hij voor de eerste maal op
om half twaalf nam hij 'n ovatie
van een staande zaal in ont
vangst. Hevig tranpirerend, zijn
korte grijzende haar hevig in de
war, zijn stem wat schor, maar
nog steeds vol bruisende vitali
teit. nog steeds het vat buskruit,
dat drie uur tevoren in volle hef
tigheid begon te exploderen.
Drie uur lang één man op de plan
ken. Tevoren lijkt het een hele tyd.
Maar al direct na zyn eerste entree
raakt men in de ban van deze aan-
stelijke persoonlijkheid, van zyn op
timistische levenslust, van zijn gran
dioze monoloog en van zijn grootheid
in de kleine kunst.
Twee delen
Duidelijker dan bj zyn voorgan
gers valt deze show van Toon Her
mans uiteen in twee afzonderlijke
gedeelten. Voor de pauze is Toon de
liedjeszanger. De man, die een stort
vloed van zyn karakteristieke levens
blijheid over het publiek uitstort. De
minstreel van het zonnige lied. Voor
al. maar niet alleen. Want hoe fijn
tjes is zijn visie op wel en wee in
„Tien tranen" hoe hard typeert hij
een vallende Amerikaanse ster in
..Golden Johnny" en hoe zeker treft
hij de menselijke hebbelijkheden en
onhebbelykheden in zijn beschrijving
van de badgasten „Op de pier van
Scheveningen". Maar nergens is zyn
parodie bitter, nergens zyn kritiek
wreed. Zijn humor is zachtzinnig,
menselijk en nooit bijtend of stotend.
Conferencier
Maar hoe knap deze liedjes ook
zyn, hoe poëtisch en hoe treffend
ook. toch blijft dit eerste deel van
zijn show voor ons gevoel iets achter
bij zijn optreden na de pauze. Dan
de de uitgeverij niet ingaan. Wel
werd alsnog de naam van de foto
graaf in de nog niet verkochte boeken
geplaatst. Als honorarium bood men
hem f. 500,aan. waarmee de free
lance fotograaf geen genoegen nam.
De raadsman van de uitgeverij, mr.
D. Schut, deelde mede dat men dit
een zeer redely ke vergoeding had ge
vonden. vooral in vergelijking met de
f 550. die de fotograaf Ed van der
ELsken voor alle overige foto's in het
boek (totale oplage 2500) kreeg. De
raadsman van de fotograaf, mr. M. A.
Verdaasdonk. noemde dit een zeer
lage beloning. Hij deelde mee dat zijn
cliënt in een later stadium een hono
rarium. inclusief schade-claim, van
f 4000 had gevraagd.
„Mijn cliënt wil geen schadever
goeding betalen wegens gemiste pu
bliciteit van de fotograaf. Als men
«yn prijs had gekend, waren de foto's
niet in het boek opgenomen, aldus
mr. Schut, die vond dat Van Noppen
tijdig by de uitgeverij had dienen te
informeren of zijn materiaal werd
gebruikt.
Zijn tegenpleiter was van oordeel
dat de uitgevery contact had moeten
opnemen met de fotograaf of de
foto's niet had moeten gebruiken.
Besloten werd de zaak voor onbe
paalde tijd aan te houden, zodat mr.
Verdaasdonk gelegenheid heeft met
zijn client de mogelijkheid te hespre
ken om deskundigen te benoemen
voor het uitbrengen van een bindend
advies. De uitgeverij heeft zich reeds
i bereid verklaard deze oplossing te
I aanvaarden.
Deelnemers Navo-taptoe
Arnhem gearriveerd
I Op de Canadezen na. die vandaas
aankomeen, zijn de deelnemers onder
wie de Denen. Noren en Portugezen,
i aan de zesde NAVO-taptoe thans al-
len in Arnhem, waar zij o m in
enkele kazernes zyn ondergebracht.
De officieren verblyven in het offi-
cierenhotel in Schaarsbergen.
i De Grieken hadden in zovere pech
i onderweg, dat hun bagage bij Keulen
achterbleef, maar na een paar uur
vertraging is deze dan ook in Arn
hem aangekomen.
Er zal de eerstkomende dagen weer
ijverig worden geoefend voor de tap- I
toe, waarvan Amsterdam op 5 Juli de
première heeft, en die vervolgens op 6
en van 8 tot en met 13 juli in Arn
hem wordt gehouden
is de conferencier-pur-sang aan het
woord. De woordkunstenaar bij uit
stek. De artiest, die zo'n tien minu
ten kan preluderen opja eigen
lijk op wat? Op niets. Op een dwaas
gezegde of een kolderieke gedachte.
Een artiest, die dan op weergaloos
geraffineerde wijze kan spelen met
woorden of begrippen en zijn publiek
van de ene lachbui in de andere laat
rollen. Zijn grapjes zijn vaak zo
subtiel, dat ze zich niet laten naver
tellen, zo men ze zich al zou kunnen
herinneren. Bovendien, men mist
dan dat levendige gezicht onder die
borstelige haren, die brede grijns en
die fel schitterende ogen. Hoewel
men in dit gedeelte van zyn show
eigenlijk van louter hoogtepunten zou
willen spreken, blijven toch zijn kos
telijk betoog over een banket in
societykringen en zijn spitse parodie
ALEX ROSEMEIER
op dirigenten het sterkst in de her
inneringen hangen.
Jammer, dat hy juist daarna zUn
show besluit met een loflied op het
vroegere variété, waarin Toon Her
mans zyn persoonlijke voorkeur en
vooroordelen wel heel sterk laat
spreken en waarin we dan voor de
eerste en enige maal enige bitterheid
in zjjn humor proeven. Maar dit
zwakke bijsmaakje neemt men gaar-
Sowjetrussische diplomatie. De oude
school, die nog de overhand zou heb
ben, staat op het standpunt, dat so
ciale contacten van Russische diplo
maten in het buitenland gevaarlyk
zyn en dat de diplomaten zich tot
officiële contacten moeten beperken.
Het onderzoek van de veiligheids-
PO""» *°u betrekking hebben
21 juni ..huisarrest in een villa in op ,de °r Iwan°», *<Jn -ap-
Iwanow onder
huisarrest
De Russische kennis van Christine
Keeler, kapitein Iwanow, heeft sinds
Moskou, waar de Russische veilig
heidspolitic hem aan de tand voelt
over zjjn aandeel in het Profumo-
sc handaal. zo is uit diplomatieke
bron in Londen vernomen. Een week
daarvoor zou Iwanow al geschorst
zjjn als lid van de communistische
partij en zou hij door de inlicntin-
gendienst van het ministerie van
Marine, waar hi' sinds zijn terugkeer
uit Londen werkte, met verlof ge
ne op de koop toe bij het zeldzaam stuurd "jn-
smakelijke kleinkunstgerecht, dat I Volgens de zegslieden staat op de
dat j
men byna drie uur lang heeft kun
nen savoureren.
achtergrond van het onderzoek naar
Iwanows gedrag :n Londen de stryd
tussen dc oude en nieuwe school van
porten over zyn sociale contacten
volkomen eerlyk is geweest. Veraer
wordt nagegaan in hoeverre Weste
lijk0 geheime diensten de sociale
contacten van Russische diplomaten
kunnen uitbuiten.
President Radhakrisjn&n van In
dia. die vorige week ln Nleuw-Delhl
is teruggekeerd van bezoeken aan de
Verenigde Staten en Engeland, heelt
een uitnodiging voor een bezoek aan
dc Sowjet-ünle aanvaard. De uitnodi
ging Is uitgegaan van president BrezJ-
njow.
iim
