Pourceaugnac
"Martin componeerde Moliere's
„Monsieur de
ASPIRIN©
kunst
kaleiöoscoQp
-j MANIFESTATIE HOLLAND FESTIVAL
PORTRET VAN
FRANS HALS"
Prof. dr. Hammacher
1 juli met pensioen
Verlenging leerplicht
op langere termijn
DRIE STROMINGEN IN HET
COLLEGE VAN KARDINALEN
P Formidabele klucht
in nieuw gewaad
i
i
V)
Interessant kijkspel
Directeur Kröller-Museum
met voorliefde moderne kunst llrfil
Staatssecretaris stelt voor:
Vandaag conclaaf voor pauskeuze begonnen
Kardinaal Montini leider
de beslist progressieve groep
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 19 juni 1963
Derde blad no. 30985
H-T^E Haagse première van de opera ..Monsieur de Pourceaugnac"
Lius-^geschreven door de in 1890 te Genève geboren, doch reeds
^inds 1946 in ons land wonende Frank Martin, heeft gisteravond
ïdji de Kon. Schouwburg in de serie Holland Festivalmanifestaties
te Den Haag de sterke aandacht getrokken van een geinteresseerd
gehoor, dat onder de indruk is gekomen van de wijze, waarop deze
Eijwaze comedie op tekst van Molière, muzikaal geillustreerd is
'Mjoor de componist, die zelf inplaats van de ziek geworden Paul
ïacher, de teugels voortreffelijk in handen hield.
iniTheater' van de eerste orde: dat bevat dit charmante en avontuur
lijke geval, een waar ..divertissement", volop. Daarin speelde Mo
lière op 15 november 1669 voor het eerst in het Palais Royal de
M10
rsjioofdrol, tot groot vermaak van Lodewijk XIV
Merkwaardig hoe een veelzijdig
imponist als Martin, tot nu toe be-
;nd om zijn ernstige muziek men
lerinnere zich oa. zyn grote koor-
yken "In terra pax" <1944», „Gol-
itha" (1947), "Le mystère de la na-
ivité" (1959), alsmede zijn ..Weise
om Liebe und Tod des Cornets
thristoph Rilke" zich thans aange-
jrokken voelde tot het komische gen
ade en blijkbaar hierin ontspanning
ajoor zijn geest zocht.
SI Hij zelf zegt daarover: „Als ant
woord daarop zou ik een zin kunnen
janhalen van Rudolphe Toepffer,
IQen humorist uit Geneve (de schep-
iu>er van de tekeningen en de oor-
jpronkelljke tekst van het sterk Ne- i
jerlandse „Mijnheer Prikkebeen")
.In een zo ernstige eeuw als de onze
is (1840), zijn er uren dat de geest
(en onweerstaanbare verveling door-
naakt; zelfs uren dat al die ernst
Dem dwaasheid lijkt, alles behalve
jntspannend werkt en dat een dwaze
rrolijkheid hem verstandiger lijkt,
t^tolang die charme en amusement
le&iedt". Zo is het ook in mijn geval.
In die zin dat nadat ik jarenlang
ïrnstige werken heb geschreven, een
g.joort onweerstaanbare innerlijke
le^rang mijn geest tot het komische
element heeft gevoerd, al is 't niet de
dierste keer, dat ik dit gepresteerd
Gpeb".
gc
d Die ontspanning vond Martin in de
•ootse klucht van Molière, waarvoor
dertijd reeds Lully balletmuziek
:hreef, maar die vanzelfsprekend
_>nder Martin' handen een eigen j
'Oldioom verkreeg, waarin hij naar
hartelust experimenteerde binnen
Bet kader der tonaliteit.
Ook de gesproken tekst gaf hij een
.ifuim aandeel mee. zowel „vrij gespro
ken". gescandeerd ritmisch met mu-
- dkale achtergrond of slagwerk, reci
tatief of ritmische zang.
Martin bezigde een rijk arsenaal
ran uiteenlopende mogelijkheden en 1
I hut te daartoe uit een welvoorziene I
«iferon. Alles in die luchtige stijl, welke
uitnemend harmonieert met de in-
bdioud van deze formiabele Franse
(klucht, zonder dat de muzikale illus
tratie een zelfstandige plaats in- of
—ergens ook maar een zwaarwichtige
Ndlure aanneemt en daarbij wel zéér
sterk op „achtergronds"-muziek is
letoegespitst.
>23
►PI
3D De geschiedenis gaat over een door
aI|de ouders verboden liefde van Eraste
,en Julie, wier vader, de gierige Oron-
Jte de oude edelman Monsieur de
pourceaugnac tot echtgenoot van
aïzijn dochter heeft uitverkoren. Het
juwordt een verhaal met een sluw op-
ijgezet komplot en velerlei verwikke-
jelmgen. waarin speciaal de dokters
met hun lavementspuiten danig op
vide hak worden genomen. Maar ten-
£«slotte komt, zoals gewonlijk in der-
d;gelijke historietjes, alles met vernuft
'jbest op zijn pootjes terecht.
5' Het humoristische gegeven belooft
op zichzelf reeds allerhand succes en
"Swanneer er dan zo'n luchtige, door
zichtige, knap gecomponeerde en
>i
n
goed klinkende partituur, met tal van
aardige vondsten (ook handige truc
jes en persiflages op muziek van an
deren als Strawinsky en Richard
Strauss (wals uit de Rosenkavalier
aan ten grondslag ligt: nu. dan is het
succes verzekerd, ondanks het feit,
dat er van een brede muziekstroom
of enig bel canto geen sprake is. hoe
wel Martin er zijn uiterst bekwaam
vakmanschap duidelijk in demon
streert. De opera komt in het verloop
I meer en meer op gang en eindigt met
een briljante climax.
De opvoering van de Ned. Opera
liet geen twijfel aan de serieuze voor
bereiding, waarby zang en spel om de
I voorrang streden.
i Tot de medewerkenden behoorde
een keur van buitenlandse krachten,
1 zoals André Vessières (Pourceaug
nac), 'n overrompelende buffo-figuur
Heinz Rehfuss <Oronte>, Pierre Mo-
let (Eraste), de ook als acteur ver
maarde Jean Christoph Benoit «een
prachtige Sbrigani), naast wie Ne
derlandse artiesten het geheel ver
levendigden. Wy noemen Erna
Spoorenberg (een bekoorlijke, pikant
ondeugende Julie), Cora Canne
Meyer (een geraffineerde Nerine» Els
Bolkestein (Lucette». Peter van der
en tweede arts, die het komische ka-
Bilt en Wim Koopman, resp. eerste
rakter hevig stimuleerden.
Het Utrechts Stedelijk Orkest, waar
in o.a. vibrafone en gevarieerd slag
werk een dominerende rol vervullen,
reageerde met grote precisie op de
intenties van de dirigent-componist
en bleek de lang niet eenvoudige par
tituur terdege in hoofd en handen te
hebben.
Jacques Charon's doeltreffende en
originele regie zorgde voor een gees
tig verloop en de door de Comedie
Franpaise te Parijs ter beschikking
gestelde kostuums en décors van M.
Cassandre zorgden voor veel visueel
genot. Ook mag een woord van hul
de niet achterwege blijven voor de
prestaties van de leden van het Na
tionale Ballet, die voor veel zwierige
fleur zorg droegen. Dat alle mede
werkenden zo soepel acteerden, was
een extra goede noot in dit op zich
zelf al zo notenrjjke geheel.
Ken opera, welke ondanks het feit.
dat de modern georiënteerde muziek
ongetwijfeld menigeen niet onmid
dellijk aanspreekt, toch een groot
succes oogstte en waarbij men zich
zonder reserve kostelijk geamuseerd
heeft.
Na afloop een grootse hulde, spe
ciaal voor de vindingrijke componist,
80 jarig jubileum
IVlaastreechter Staar
Ter gelegenheid van het 80-jarig
bestaan van de Koninklijke Zangver
eniging „Maastreechter Staar" wordt
in het Staargebouw in Maastricht op
30 juni van 12 tot 14 uur een receptie
gehouden. Op 6 juni wordt 's avonds
een gala-concert gegeven met mede
werking van het Limburgs Sympho-
nie Orkest.
johau Boskamp
2500 keer ,Potaseh*
De Amsterdamse acteur Johan j
Boskamp zal morgenavond in hef
Centraal Theater te Amsterdam voor
de 2.500ste keer de rol van Potasch in i
het overbekende blijspel „Potasch en
Perlemoer" spelen. Na afloop der 1
voorstelling zal hij worden gehul
digd. De acteur wordt in de voor
avond met een open landauer van
Advertentie
vakantie, goede reis!
daar staat BAYER achter
die zich van zulk een totaal andere zijn woning in Zuid afgehaald en in
en ongetwijfeld verrassende nieuwe
zijde heeft doen kennen!
een feestelijke stoet, die begeleid
wordt door studenten, naar het thea
ter in de Amstelstraat gebracht.
Met subsidie van het ministe-
j rie van O.K. en W. heeft Frans
Dupont een film van de schilder
Frans Hals gemaakt, die gister-
middag voor een talrijk publiek
i van genodigden, o.w. staats
secretaris Y. Scholten en de bur
gemeester van Haarlem, de heer
Ter verluchting van het geheel
heeft Dupont met versjes van Brede-
roo en Constantyn Huygens. die door
Ton Lutz worden voorgedragen, de
tijd waarin Frans Hals leefde, en
sommige schilderijen enig relief we
ten te geven.
Zo is alles bij elkaar een interes
sante kijkkfilm ontstaan, die zijn
titel niet helemaal waarmaakt, maar
ons toch iets onthult over de mens
i O. P. F. M. Cremers, is ver- j en de kunstenaar en ln ieder geval,
toond in het Haarlemse Rem-
i brandttheater.
„Portret van Frans Hals" heeft de
filmer zijn werk. dat ruim een kwar
tier in beslag neemt, genoemd, met
deze titel meer belovend dan hij kon
geven. Want over de persoon van de
schilder is, zoals het commentaar van
de film in het begin al zegt. weinig
bekend en de spaarzame historische
s, waarover men beschikt wa
gering in aantal om er een
portret uit te kunnen samenstellen.
Dupont heeft die moeilijkheden trach
ten te omzeilen door via een chrono
logische rangschikking van de schil
derijen iets te weten te komen om
trent hun maker. Maar ook in dit op
zicht schiet het beschikbaar mate
riaal tekort, want van Frans Hals
zijn uitsluitend portretten bekend en
voor het stileren van deze byzonder-
laa^cé» "T heden bezit dit, in zekere zin een-
laatste tien jaren een internationaal begnp geworden, dank zij zijdige werk, weinig aanknopings
zijn veelvuldige contacten met colleqa's en kunstenaars in heel punten. Er bleef na deze beperkende
77 J-, J nmet rt nHinhoHon Ho filmor TVlinnnt
C/uropa. ,,L»e taak van de museumdirecteur is thans sterk veran
derd zegt hij. „Wij dienen veel meer dan vroeger deel te nemen
aan het internationale kunstleven".
(Van onze Arnhemse correspondent
Prof. dr. A. M. W. J. Hammacher, de 65 -jarige directeur van
het Rijksmuseum Kröller-Müller in Otterloo, die op 1 juli met pen
sioen gaat, is een zwervend man. Zijn buitenlandse reizen dienen
om het museum in het Nationale Park De Hoge Veluwe een on
derdeel van het internationale kunstleven te laten blijven.
Naar de mening van prof. dr. Hammacher is het museum de
voor zover dit nog nodig zou zjjn, een
einde maakt aan de legende, dat Hals
een vrolijk en oppervlakkig man was.
Vit deze film treedt hij ons tegemoet
als een bescheiden kunstenaar en een
scherpzinnig beschouwer van men
sen. die aan zjjn geduldige observatie
de vorm wist te geven van psycholo
gische portretten en van de karakters
ons nu nog aanspreken en als her
kenbaar voorkomen.
De componist
FRANK MARTIN
Grammofoonplaat
politiemuziek
Aanvankelijk wilde de op 11 decem
ber 1897 in Middelburg geboren A. M.
W. J. Hammacher zelf kunstenaar
worden. „Ik heb vrij veel getekend
en geschilderd en ook les gehad", zo
zegt hfj. „Gelukkig zag ik op tijd in,
dat ik niet genoeg begaafd was. Om
een traditie in de familie te handha
ven studeerde ik voor notaris in
Utrecht. Ik legde twee examens af.
Van een notariaat is nooit iets ge
komen. Ik zocht het in een andere
richting, werd ambtenaar en kunst
criticus en maakte studiereizen naar
Frankrijk en Italië. Voor verschil
lende bladen verzorgde ik de recen
sies. In Den Haag bracht ik het tot
hoofd van de afdeling Beeldende
Kunsten en Architectuur van het mi
nisterie van O., K. en W. Toen ik in
1947 directeur van het Rijksmuseum
Kröller-Müller werd, was het museum
nog lijdende aan de gevolgen van de
oorlog. Na de slag om Arnhem was
het gebruikt als ziekenhuis. Enkele
belangrijke stukken waren door de
Duitsers meegenomen. Enigszins be-
schadigd kregen we ze terug. Pas na 1
de oorlog is het museum iets gaan
betekenen. De tijd tussen de opening
op 13 juli 1938 en het uitbreken van 1
de oorlog was te kort. Het gebouw is
nog hetzelfde als in 1938, hóewei toen
van een voorlopig gebouw werd ge
sproken.
wereld. Vandaar dat ik me met mijn
voorliefde voor moderne kunst hier
uitstekend thuis heb gevoeld", aldus
prof. Hammacher.
omstandigheden de filmer Dupont
niets anders over dan met behulp
van de camera het oeuvre van deze
schilder aan een nauwkeurig onder
zoek te onderwerpen en met behulp
van detailopnamen wat dieper op de
schilderkunstige kant van het werk
in te gaan.
EXPOSITIE ABRAHAM
VAN DER VIES
In de foyer van de Amsterdamse
Stadsschouwburg zal van 22 juni tot
en met 15 juli ter gelegenheid van
het Holland Festival een herden
kingstentoonstelling worden gewyd
aan de in 1961 overleden oud-direc
teur van de Nederlandse Opera en
van het Rotterdams Toneel Abraham
van der Vies. die ook bekendheid
kreeg als danser, choreograaf, schrij
ver en regisseur.
De tentoonstelling wordt vrijdag
avond geopend met toespraken van
mr. H. J. Reinink, voorzitter van het
dagelijks bestuur van het Holland
Festival en Jess Walters van de Ned.
Opera.
Staatssecretaris van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen. Prof dr.
H. H. Janssen heeft bij de Tweede
Kamer een nota over het vraagstuk
van de leeirplichtverlenging inge
diend, waarin hy tot de slo'.som
komt, dat de invoering van een al
gemene leerplichtverlenging met een
jaar en eventueel een partiële leer
plicht. op langere termyn moeten
worden voorbereid.
Uit de nota van de staatssecreta
ris blykt. dat ongeveer 80 procent
van de leerlingen bij de huidige 8-
jarige leerplicht reeds 9 of meer ja
ren onderwijs volgt. By een leer
plichtverlenging zou dus alleen de
resterende 20 procent daadwerkelijk 1
tot het volgen van een negende leer
jaar worden verplicht.
bestaat echter voor de
naar volwassenheid bijzondere zorg
behoeven acht de bewindsman be
slist zinvol, mits voldoende mogelijk
heden voor aangepast onderwys
aanwezig zyn.
Zowel het ontbreken hiervan op dit
ogenblik en de geruime tijd, die ge
moeid zal zyn met het tot stand ko
men van de op dit punt noodzake-
lyke voorzieningen, verzetten zich
tegen invoer mg van een algemene
leerplichtverlenging of partiële leer-
of vormingsplicht op korte termijn.
Ook het tekort aan docenten en de
vooralsnog beperkte bouwcapaciteit
spelen hierbij een belangryke ioI.
Zesduizend
stembiljetten
excellentie
Deze 20'
De hoofdcommissaris van meerderheid uit leerlingen, die voor
het huidige onderwys niet geschikt
zyn. Een leerplichtverlenging \oor
hun weg
Utrecht, de heer H. W. Offers, heeft
jisteren de eerste ..commerciële"
•j grammofoonplaat in ontvangst geno- i de_c kinderen die op
g men waarop muziek van de Ltreeht-
I sche Politie Muziekvereeniging is
el vastgelegd.
De hoofdcommissaris noemde dit I
Bt gebeuren een mijlpaal in de geschic- j „nnlaus
;*denis van de ruim 50 jaar oude ver- ,e Weinig uppiullb.
eniging en het bewijs, dat de Utrecht
l. se politie „in alle omstandigheden de
juiste toon weet te vinden".
cl Op de plaat staan „The Washing-
1.' ton Gray's van Grafulla„The new
d Colonal" van Hall, „Saint Triphon"
:tj van Ney en „Steadpost en True" van
rf Teike. Dirigent van het 60 leden tel-
A lende muziekkorps is Mas Bakker.
De hoes van de plaat laat het korps
zien in het ceremonieel tenue dat de
a Utrechtse burgery de politie muziek-
1 vereniging verleden jaar tér gelegen-
heid van haar 50-jarig bestaan heeft
J aangeboden -
Rostropowitsj
komt niet
Dè Russische cellist Rostropowitsj
heeft gelyk gemeld een paar
weken geleden een hartaanval gehad
en daardoor zijn verbintenissen voor
een paar maanden moeten afzeggen.
Daaronder vallen ook het concert dat
hy in het Holland Festival met het
Residentie Orkest in Den Haag zou
geven en de recitals in de Noorder-
kerk in Amsterdam. De Amerikaanse
pianist Malcolm Fragers is nu ge
contracteerd voor het concert met
het Residentie Orkest. Hij zal waar-
schynlyk het vierde pianoconcert
van Beethoven spelen. De cello reci
tals in de Noorderkerk in Amsterdam
vervallen. Het programma dat Ros
tropowitsj voornemens was dit jaar in
het Holland Festival uit te voeren, is
nu uitgesteld tot volgend jaar. Daar
onder is ook het aan hem opgedra
gen cello-concert van Benjamin
Britten, dat onder leiding van de
componist voor de eerste keer buiten
Engeland zou worden uitgevoerd.
De Canadese opera-zangeres Teresa
Stratas heeft bij een opvoering in het
Moskouse Bolsjoi-theater van Tsjai-
kowsky's „Eugen Onegin" waarin zij
de rol van Tatjana vervulde op het
einde van het tweede bedryf het
toneel verlaten omdat, naar zij zelf
verklaarde, het publiek niet genoeg
applaulisseerde. Een Russische zan
geres nam haar plaats in!
Von Karajan
komt wel!
De secretaris-generaal van het
Holland Festival, de heer Peter
Diamand, heelt geruchten tegen
gesproken dat de dirigent Herbert
von Karajan niet naar ons land
komt om de twee concerten van
het Berlijnse Philharmonisch Or
kest in het Holland Festival (26
juni Scheveningen, 27 juni Am
sterdam), te leiden. Zaterdag
avond heeft hij tijdens een door
hem geleid concert in Wenen nog
aan Gré van SwolBrouwestijn
gevraagd hoeveel tijd hij kwijt is
om van Schiphol naar Schevenin
gen te rijden", zei de heer Dia
mand. Herbert von Karajan komt
met zijn privé vliegtuig
deel van de verzameling eigentydse
kunst, die mevrouw H. E. L. J. Kröl
ler-Müller vooral in de jaren tussen
1909 en 1920 by een bracht. De 6500
hectare Veluws landschap die haai
man in een kwart eeuw had verwor
ven werden in 1935 verheven tot het
nationale park De Hoge Veluw e. Korte
tijd later schonk mevrouw Hélène
Kröller het grootste deel van haar
collectie aan de staat onder de voor
waarde van een museum te bouwen.
Twee jaar geleden werd het beelden
park geopend.
Vooral de collectie l>eeldhouwwer-
ken is tijdens mijn leiding aanzienlijk
uitgebreid. Vincent van Gogh,
schilder waarvan ik in mjjn jonge ja
De Britse dichter, romanschrijver j ren geboeid de brieven had gelezen.
(Van onze correspondent in Rome)
Nu alle kardinalen te Rome
zijn aangekomen voor het con-
2 claaf voor de pauskeuze, dat
John Cowper overleden
vandaag is begonnen, gaat men
iets meer zien van de richtingen,
die zich aftekenen.
Men kan zeggen dat er drie
groepen zijn, namelijk de groep
die geheel achter de methoden
van de overleden paus staat, een
groep die het met deze methode
niet eens is en uitgesproken con
servatief moet worden genoemd
en een wat neutrale, kleurloze
de middengroep. Bijna alle drie zijn
ongeveer even groot, misschien
ben ik van oordeel
|Yf ff !dat hij tot paus gekozen moet wor-
1,1,1 den en, wat mij betreft, ik kies hem
I tot hogepriester". Dan moeten alle
andere kardinalen zonder uitzonde
ring met verheffing van stem op hun
beurt verklaren: „Ik kies hem". Een
(kardinaal die niet kan spreken kan
wij de conservatieve groep, die schriftelyk zyn instemming betuigen.
By de stemming bij compromis
dragen de leden van het college aan
een aantal van hen op om in hun
naam de verkiezing te verrichten. De
aangewezen „commissie" van drie,
vyf of zeven, moet zelf de byzonder-
heden der verkiezingsprocedure vast
stellen.
Bil de derde, gewone manier van
De beslist progressieve groep, die i stemmen is tweederden van het aan-
dus de politiek van Johannes f^_._s^nimen voor verkiezmg_ nodig
onder leiding staat van kardi
naai Siri (de aartsbisschop van
Genua), weinig kans, al behoort
die groep tot het grootste deel
der curie-kardinalen (32 in ge
tal, van wie 22 Italianen)
ingeval het aantal kardinalen door
drie deelbaar is, en anders twee-der-
XXIII zal willen voortzetten, vindt
haar belangryke kandidaat in kar-
dinaal Montini. de aartsbisschop van ,den Plus een
Milaan, en heeft haar grote keurvorst
ais we het zo mogen noemen, in kar
dinaal Alfrink. Dat is dus de man, i
die zal moeten trachten stemmen
aan te brengen voor kardinaal Mon
tini. hoewel men zich dat alles na- Vóór de pauskeuze van Johannes
tuuriyk niet moet voorstellen als by j XXIII heeft het college van kar-
gewone politieke verkiezingen. Ten- I dinalen nooit uit meer dan 70 leden
slotte gaat het hier toch wel degeiyk j bestaan. Dit aantal was in de zes-
Samenstelling
om grote gewetenskwesties en de kar
dinalen laten zich leiden door inspi
raties die ze vinden in hun gebed.
De gematigde groep heeft haar be
langrijkste links-centrum gerichte
vertegenwoordiger in kardinaal Aga-
ne Britse cucnicr. romansenrijver ren genoeia ae oneven naa geiezen. -,:,ari hM .rv.ktP
en criticus John Cowper Powys is op is thans ook sterker vertegenwoordigd is de middengroep iet* talrijker vernieuwingen van Paus
90-jarige leeftyd in zijn woning in dan 16 jaar geleden. Het Kroller
Noord-Wales overleden. Zyn bekend- Müller-museum en het Amsterdams
ste romans zyn Wolf Silent en A Stedelijk Museum huisvesten
Glastonbury romance.
en het zal er dus om gaan stem
de men die middengroep te win-
vermeuwingen
Johannes goedkeurt, maar niet alles.
Ongeveer op hetzelfde
grootste van OoSh-veraamelinEen ter ncn voor een van die twee uiter- l^^e^ere^Dem^SaOg-
ste groepen. Persoonlijk geven j de elementen die genoemd worden,
zyn in de eerste plaats kardinaal
Cicognani en dan ook vooral kardi
naal Roberti, een vermaard jurist.
Onder zyn leiding zou het concilie
een heel ander karakter krijgen.
Minder pastoraal, minder herdei lijk
en meer een kwestie van juridische
normen.
Di
ie manieren
Het conclaaf heeft voorlopig de
beschikking over een party van zes
duizend stembiljetten en wat dat be
treft zou het, met vier stemmingen
per dag. achttien dagen kunnen
voortduren. Het is namelyk de be
doeling dat, voorzover nodig, twee
maal des ochtends en tweemaal des
middags wordt gestemd. Tweemaal
per dag. te elf uur des ochtends en
te 17.30 is er een „fumate", een rook
wolk boven het dak van de Slxtynse
kapel by het verbranden van de
stembriefjes. Als de rook wit is. kan
hieruit worden opgemaakt dat er een
paus is gekozen.
Volgens de apostolische constitutie
zyn ér drie manieren van stemmen
mogeiyk: by inspiratie, by compro-
I mis en normaal.
i Van stemming by inspiratie is
sprake wanneer de kardinalen, ver-
I trouwend op voorlichting door de
Heilige Geest, eenstemmig besluiten
een der leden van het college tot
paus uit te roepen. Onder dit „een
stemmig" zyn dan ook begrepen de
eventueel zieke kardinalen, die hun
cel niet kunnen verlaten voor de
stemming in de Sixtijnse kapel. Aan
een dergelyk stemming mogen geen
j besprekingen voorafgegaan zyn. In
I do praktyk kan het zo gaan, dat op
ide eerste byeenkomst der kardinalen
een van hen meedeelt: „Gezien de
I uitzonderiyke geschiktheid van zyne
tiende eeuw door Paus Sixtus V be
paald. Het college dat in 1953 de
nieuwe Paus moest kiezen bestond
uit 53 leden, van wie er twee verhin
derd waren aan de pauskeuze deel te
nemen. In 1958 benoemde Paus Jo
hannes 23 kardinalen, waarmee het
aantal op 75 leden kwam. Een jaar
later volgde de benoeming van acht
standpunt nieuwe kardinalen: het college telde
toen 79 leden. In maart 1960 werd
de aartsbisschop van Utrecht mgr.
B. J. Alfrink. met nog zes andere
bisschoppen benoemd. Tevens werd
aangekondigd, dat er nog drie kardi
nalen „in petto'' waren. Hiermee
werd het aantal op 85 gebracht. Twee
jaren later het aantal leden was
door overiyden teruggelopen fot 77
benoemde de paus tien nieuwe
kardinalen. Na deze benoeming zijn
de kardinalen Panico en Coussa over
leden. Het college van kardinalen telt
thans dus 82 leden, allen met de bis-
schcppelyke waardigheid bekleed.
Het college kent niettemin nog drie
rangorden: kardinaal-bisschoppen,
kardinaal-priesters en kardinaal-
diakenen. Er kunnen 6 kardinaal-
bisschoppen zyn. Dit aantel herin
nert aan de 6 bisdommen rond Ro
me tydens de eerste jaren van de
kerkgeschiedenis. De samenstelling is
thans 5 kardinaal-bisschoppen, 65
kardinaal-priesters en 12 kardinaal-
diakenen. In Rome verbiyven 29
cune-kardinaien, die zyn belast met
bestuursfuncties in de kerk.
Van de huidige 82 kardinalen heb
ben 29 de Italiaanse nationaliteit,
uit Frankrijk zyn er 8. Spanje 6.
VS 5. Duitsland en Brazilië elk 3,
Uit de volgende landen komen twee
kardinalen: Argentinië, Canada en
Portugal. De overigen komen uit:
Armenië, Australië, Belgie, Chili.
China, Columbia, Ecuador. Honga
rije, India, Japan, Mexico, Neder
land. Oostenrijk. Peru. Phillppij-
nen, Polen. Schotland. Tanganyika.
Turkye, Ierland, Uruguay en Vene
zuela.
De oudste kardinaal is de 90-
jarige Italiaanse kardinaal Frances
co Morano. De Portugese kardinaal
Manuel Concalves Cerejeia heeft het
langst zitting in het college en wel
33 jaar. De jongste kardinaal is de
48-jarige kardinaal Giovanni Landa-
zuri Ricketts uit Peru.
