„Worger van Boston" bedreigt vrouwen FOLKWANG-SCHOOL IN ESSEN NU HOGESCHOOL GEWORDEN Marktplaatsje in Sussex herbergt museum voor totems Hausse in verkoop sloten en pistolen Israëlische premier is afgetreden Centrum van muziekopleiding Prestaties rechtvaardigen dergelijke onderscheiding Boston (UPI) Hij heeft goudbruin haar. Hij is groot van estalte, welbespraakt en maakt een zakelijke indruk. Hij ©eft de gewoonte ergens aan te kloppen en te zeggen dat ij een schilder-karweitje komt opknappen. Als de vrouw des uizes antwoordt, dat er niets te schilderen is, begint hij ,,ra- e praat te verkopen". Dit is de persoonsbeschrijving var een ingeman, die verdacht wordt van het vermoorden van acht n misschien acht vrouwen, die sinds 14 juni van het vorig aar in de Amerikaanse stad Boston en omgeving op geweld- adige wijze om het leven kwamen. LEIDSCH DAGBLAD MAANDAG 17 JUNI 1963 5 januari aangevallen en ge wurgd in een straatje vlak bij haar huis. Deze moord staat waarschijnlijk los van de ande- Hij is het schrikbeeld van duizen- tn alleen wonende vrouwen, die iet angst in het hart de bel ho- n overgaan, als zij voor de zoveel- keer in de krant lezen over ,,de jrger van Boston". De politie van Boston heeft de rsoonsbeschrijving van de zoge- lamde schilder te danken aan rouw Marcella Wawrzinak- ilka, de dertigjarige buurvrouw in één der vermoorden. Het is i van de weinige concrete gege- waaraan de politie enig hou- st heeft bij het hopeloos schijnen- onderzoek naar de serie moor- d door wurging met aanranding, van het deftige Boston een stad p de angst gemaakt heeft. De verkoop van extra sloten, ine pistolen en telefooninstalla- is naast het bed heeft het laat- halve jaar een recordhoogte ireikt. Meteropnemers, geldincas- irders en verkopers aan de deur iben de grootst mogelijke moei- om hun beroep uit te oefenen, dat oor hen eenvoudigweg niet rdt opengedaan. larcella Wawrzinak-Lulka woon- oaast de 21-jarige Sophie Clark, op 5 december werd aange- d en gewurgd met een kous en ticoat. Op diezelfde dag werd bij Marcella aangebeld. Toen open deed, stapte meteen een |e man naar binnen met de hap dat hij Thompson was en hij een schilderkarweitje kwam oappen. Marcella hield kordaat dat er niets te schilderen viel, rop de man een persoonlijk itje begon aan te slaan en zei, rij een goed figuur had en best inequin zou kunnen zijn. Mar- I sneed hem de pas af door te [en, dat zij haar man ging rschuwen in de aangrenzende Toen zij terugkwam was .schilder" verdwenen. Volgens cella zag de man eruit als een ent. „Eerst was hij heel be en zakelijk. ik zou hem ze- brkennen, als ik hem zou te en. Maar zij heeft hem weergezien. eerste zeven moorden ver den opmerkelijke overeenkom- Telkens werd de moordenaar wn binnengelaten of kon hij of ongesloten deuren binnen- >en. Een ernstige worsteling nooit plaats, soms was er he ls al geen strijd. Vijf slachtof- werden gewurgd met een of een ander kledingstuk, werd met blote handen ge- gd en in een ander geval werd kussensloop gebruikt. Minstens slachtoffers werden aange- eerste zes slechtoffers waren e vrouwen. in leeftijd lérend van 55 tot 75 jaar, het- zou kunnen wijzen op aanwezigheid van een complex moederhaat bij de moordenaar, van de vrouwen, die het vermoord werden, werkten in ziekenhuis, een vijfde was Ik op bezoek bij familieleden in ziekenhuis. Alle zeven woonden tn, behalve Sophie Clark, die t huisgenoten had. e politie van Boston kijkt aan de volgende lijst van onopge- e moorden op vrouwen: Op 14 juni van het vorig jaar kerd een 55-jarige naaister, de [escheiden mevrouw Anna E. Hesers, een vluchtelinge uit Let- and, in haar woning op de der- Ie verdieping gewurgd met het koord van haar ochtendjas. Aan kt dak hing een schilderslad- ler. Het is mogelijk, dat de noordenaar zich als schilder keft voorgedaan en langs de adder de woning is binnengeko men. Zestien dagen later werd het l'lk van een 68-jarige magneti- sause, mevrouw Nina G. Nichols, haar woning gevonden. Zij gewurgd met een nylon kous. De dingen in haar huis la ten overhoop, maar waardevolle voorwerpen waren niet aange pakt. Niets wees erop, dat de moordenaar zich met geweld toegang heeft verschaft. dezelfde dag werd op een afstand van 25 kilometer een K-jarige verpleegster, Helen E. B'ake, in haar huis gewurgd mot een bustehouder en een kous. Hot stoffelijke overschot werd twee dagen later gevonden. Op- mouw ontbraken alle aanwijzin gen, hoe de moordenaar binnen kwam. ÖP 11 juli werd de 60-jarige we duwe Margaret Davis met blo te handen gewurgd in een hotel. Zij was de enige van de zeven dachtoffers, die niet in haar e>gen huis werd vermoord. De Politie betwijfelt of de dader dezelfde was als in de andere tevalleo. Op 19 augustus werd de 75-jari- ge mevrouw Ida Irga, een ijve rige ziekenhuisbezoekster, in haar huis gewurgd met een kus sensloop. Op 30 augustus werd de 67-jari- ge verpleegster Jane Sullivan, oud-schoonheidskoningin van West-Cork, dood aangetroffen in haar badkuip. Een autopsie toon de aan dat zij gewurgd was. Op 5 december werd de 20-jari- ge Sophie Clark, gekneveld en in ontklede toestand, gevonden door haar huisgenote. Ook zij was gewurgd. Het achtste slachtoffer, rige Daniela Saunders, de 16-ja- werd op De oud-chef van de afdeling moorden van de politie te Boston, Joseph B. Fallon, gelooft dat de moorden gepleegd zijn door ver schillende mannen, allen met seksu ele afwijkingen. Volgens hem komt iemand met een dergelijke afwij king, die over zulk een moord leest en ziet hoe gemakkelijk het geweest is, er snel toe zelf ook tot daden over te gaan. De politie-officier Edward Sher ry meent, dat in elk geval de moor den op de 55-jarige Anna Slesers en op het zevende slachtoffer, de 20- jarige Sophie Clark, door dezelfde man gepleegd zijn, omdat zij vlak bij elkaar woonden en er aanwij zingen zijn. dat de moordenaar in beide gevallen als schilder poseer de. Er is een enorme hoeveelheid vingerafdrukken en persoonsbe schrijvingen van verdachten verza meld en honderden mensen zijn ondervraagd. Maar de moorde naar of moordenaars bevinden zich nog op vrije voeten. Hij kan zich daarbij verheugen in een legenda rische faam. die aan het groeien is. Het komt al voor, dat kinderen bij het spelen een afschrikwekkend ge zicht proberen te trekken en roe- ben: „Pas op, ik ben de wurger.." De 76-jarige premier van Israël, i Ben Goerion, is gisteren „om per soonlijke redenen" afgetreden. Deze houden geen verband met ..enigerlei staatskwesties of enige bijzondere gebeurtenis", aldus een officiële be- i kendmaking. Ben Goerion heeft zijn mede-ministers gevraagd de huidige l coalitie te handhaven om het moge- lijk te maken, dat een nieuwe rege ring zich niet later dan volgende 1 week aan de Knesset (parlementl kan voorstellen. Ben Goerion heeft ook zijn zetel in het parlement opge geven. waardoor hij nu geen premier VELEN verkeren in de veronderstelling dat het Roergebied met zijn talrijke mijnen, hoogovens en industriële bedrijven, niets anders is dan een industrie-centrum zonder enige artistieke betekenis. Dit is echter niet overeenkomstig de werkelijkheid. In meer kan worden^^y is^rindsEssen bijv., de kern van het Roergebied, zijn twee van de beste richting van bijna onafgebroken hoofd van de op eenvolgende regeringen geweest. Ben Goerion. die ook leider is van de socialistische partij Mapai, heeft in 1953, 1959 en 1961 ook reeds zijn func tie neergelegd, maar ditmaal is het toch wel definitief. Naar het schijnt is Ben Goerion niet meer by machte de last van de regering te dragen tengevolge van „vermoeidheid". Daarbij kemt, dat hy de laatste tyd scherpe kritiek van de Duitse kunstscholen gevestigd: de Folkwang Kunstacademie voor vormgeving en de Folkwang hogeschool voor muziek, theater en dans. Deze laatste staat tegenwoordig in het middelpunt van een in binnen- en buitenland voortdurend groeiende belangstelling voor zijn prestaties. Nog onlangs werd dit instituut door de directeur van de muziek-hogeschool van Cleveland (Ohio) het ..ideaal van een veelzijdige opleiding zoals deze de verantwoordelijke autori teiten in de V.S. voor ogen zweeft'' genoemd. onder-afdelingen muziek, theater en dans samengevat. Naast de orkestschool zyn er in de afdeling muziek de instrumentale en zang klassen: de klas voor orkest- en koor dirigenten; het college voor particu liere muziekleraren en ritmische op leiding en tenslotte de cursus voor theorie en composities voor katho lieke en protestantse kerkmuziek. De afdeling „theater" omvat de opleiding voor opera en toneel, als mede een college voor voordrachts kunst en spraakles. De afdeling „dansis onderverdeeld in diverse balletklassenin een klas voor solo- dans en choreographic; een pedago gisch college en in een in zyn soort uniek cinetografisch instituut, waar les gegeven wordt in het door Rudolf Laban ontwikkelde ..dansschrlft", dat de objectieve schrifteUJke fixatie van elke denkbare danskundige beweging mogeiyk maakt. „Folkwang" is een begrip uit het doeling om hier voor de eerste keer oppositie heeft moeten verduren j oude Noorse heldendicht, de „Edda". een klassiek opleidingsideaal opnieuw naar aanleiding van zyn politiek van en betekende in zijn oorspronkelijke te verwezenlijken, namelyk de ge- i verzoening met West-Duitsland, vorm zoiets als „Lentehal" en „Ver- combineerde leermethode voor mu- Op de school wordt grote waarde Waarnemers zyn van mening, dat blyfplaats van de godin Freya". ziek, dans en uitspraak. Dit wil dus gehecht aan de ontplooiing van de het aftreden van de premier niet Later kreeg het in overdrachtelijke zeggen de wederzydse beïnvloeding individuele mogelijkheden en aanleg noodzakeiyk algemene verkiezingen Zjn ^e betékenis van „Zetel van de van de uitbeeldende kunsten in hun van alle afzonderiyke leerlingen. Dit tot gevolg zal hebben, daar de pre sident een politieke leider met de vorming van een regering kan belas ten. Als waarschyniykste kandidaat voor het premierschap ziet men de minister van Financiën. Levi Eskjol, wiens belangrykste taak het dan zal zyn de coalitie byeen te houden. De zich opstapelende moeilijkheden op dit terrein hebben kennelyk invloed gehad op het besluit van Ben Goe rion. kunst". De industrieel Karl Ernst Osthaus te Hagen in Westfalen was de eerste die zijn collectie moderne kunst deze naam schonk. In 1922 vermaakte hy deze „Folkwang-col- diverse voorgeschreven grondfiguren. is er de reden van dat de klassen zo Op deze wijze streefde men naar een klein mogelyk gehouden worden en gecombineerde opleiding op artistiek daarom ook is de keuze relatief en pedagogisch gebied en dit doel is streng, want aan de prestaties wor men tot r>p de dag van vandaag den hoge eisen gesteld. Kinderen van lectie" aan de stad Essen. Sindsdien trouw gebleven. De methode heeft welgestelde ouders, die soms de nei- werd deze betiteling ook toegepast namelijk zyn doelmatigheid bewezen, ging vertonen een dergelijke studie op culturele instellingen van andere i a,s ..tydverdryf" te beschouwen, aard. hebben op de „Folkwang-school" De „Folkwang-school" werd in 1927 Tegenwoordig zijn de meest ver- &een enkele kans. in Essen opgericht. Het was de be- schillende leergangen in drie grote I Vele bezoekers van het marktplaatsje Arundel in de Engelse graafschap Sussex, 58 mijl ten zuiden van Londen, weten niet, dat het beroemde kasteel van de hertog van Nor folk niet de enige bezienswaar digheid van het stadje is. Het heeft bovendien nog een parti culier museum, dat een van de merkwaardigste in de we reld is. Het is het Totems-Museum, waar in de collectie-Hooper van primi tieve kunst is ondergebracht. Hier ziet men het resultaat van bijna een halve eeuw ingesptftnen werk van één man, wiens doel was het verzamelen en voor het nageslacht bewaren van de zo snel verdwij nende uitingen van kunst en levens wijze van de primitieve volkeren der aarde. In 1912 kreeg de heer James T. Hooper het eerste stuk voor zijn collectie. Hij was toen nog een schooljongen en zijn vader gaf hem een inboorlingen-speer om aan de muur van zijn kamer te hangen. Die speer was het begin! Deze wek te in hem de onweerstaanbare drang van de geboren verzamelaar en belangstelling voor het hand werk en de kunstnijverheid van de inboorlingen, die hem zijn verde- Bij de inboorlingen van de I bo ttom in Nigeria werd dit kostuum tijdens rituele plechtigheden gedra gen door de man, die een geest moest voorstellen. re leven onverminderd bijgebleven zijn. Nu, vijftig jaar later, zien we in dit museum de resultaten. Het is een verzameling geworden van de verschillende godsdiensten, gewoon ten en kunstuitingen van de primi tieve volkeren van Afrika, de Zuid- zee-Eilanden, Nieuw-Zeeland en Noord- en Zuid-Amerika. Vele van de tentoongestelde voor werpen zijn de laatste 200 jaar naar Engeland gebracht door zendelin gen, missionarissen en ontdekkings reizigers. Sommige zijn een beetje griezelig, vele zijn prachtig gesne den en beschilderd, maar alle zijn ongewoon boeiend en interessanG Er zijn afgodsbeelden en voor- ouderbeelden, beeldhouwwerken, snijwerk, ornamenten, fijn besneden ceremoniële knotsen van nu uitge storven volkeren van de Markiezen Eilanden, rituele maskers en (een wat schrik inboezemende afdeling) door verdroging ingekrompen of ge tatoeëerde mensenhoofden en sche dels van Noordamerikaanse India nen. Mr. Hooper, die zelf aan het hoofd van het museum staat, is altijd be reid de bezoekers te laten profite ren van zijn uitgebreide kennis. Op één punt legt hij speciaal de na druk: om de collectie ten volle te kunnen appreciëren moet men zich de godsdienst, de omgeving en de gewoonte realiseren van het volk, waarbij het tentoongestelde hoort. Men moet zich, zoals Mr. Hooper zegt. in hun wereld kunnen ver plaatsen en hen als het ware kun nen zien in hun natuurlijke omge ving. Men moet het afgodsbeeld of het voorouderbeeld kunnen zien staan in een donkere grot of in een gras hut en men moet zich het masker kunnen voorstellen, zoals het in dei nende beweging was op het hoofd van een rituele danser, die zijn dansen uitvoerde bij het licht van de maan of in de schijn van de op laaiende vlammen van een groot vuur. De beschrijvingen, door Mr. Hoo per, die in de vitrines bij de ten toongestelde voorwerpen liggen, zijn de bezoeker tot grote steun, zo als b.v. de beschrijving bij de me dicijntas van otterhuid van een Sioux Indiaan in de eerste zaal. Hier leest men, hoe een Sioux-jon- geling, na een tijd van eenzaam vasten, wachtte tot hij in zijn droom het dier zou zien, dat voor hem zijn Grote Geest zou zijn voor de rest van zijn leven. Hij moest dan een dier van dezelfde soort als dat, dat hem in zijn droom verschenen was, vangen en doden en van de huid zijn medicijntas maken. Dat werd dan zijn meest waardevolle bezit, dat hem noch bij zijn leven noch in het graf zou veriaten, want het zou hem ook in de volgende we reld bescherm ju. Bijzonder interessant zijn ook de pijp-tomahawks, die aan de ene kant een bijl hebben en aan de an dere de kop van een pijp, symbolen van oorlog en vrede, en de zeer zeldzame, gesneden holle, benen ci linders, die „zielevangers" werden genoemd en door de Tsimshian In dianen van Brits Columbia werden gebruikt. Zij geloofden n.I. dat men ziek werd omdat men tijdelijk zijn ziel had verloren en dat de medi cijnman de verloren ziel weer in de cilinder kon vangen. Men kan een hele tijd zoekbrengen met het be kijken van de ceremoniële ratels, die met prachtig snijwerk ver sierd zijn. Als motieven van dit snij werk komen dikwijls de kikker en de mythische Onweersvogel voor. De eerste werd beschouwd als «.e De kostbare ceremoniële mantel van Koning Kamehameda 11 van Hawaii. beschermer van de mens, die door zijn gekwaak voor gevaar waar schuwde, de laatste als de schep per van de mens, die ook door het klappen met zijn vleugels de don der veroorzaakte. Uit Afrika vindt men rituele mas kers, angstaanjagend in hun ver scheidenheid van stijl en bewer king, fetisch-figuren en trommels van verschillende stammen en een natuurgetrouwe en realistische re constructie van de tent van een duivelbanner. Drie helemaal ge krompen hoofden, overblijfselen van de koppensnellende Jivaro In dianen van Ecuador, zijn vreemde en griezelige museumstukken. De schedel en aangezichtsbeenderen van deze hoofden werden eerst ver wijderd voordat het krimpproces begon. Hierdoor werd het hoofd uit eindelijk teruggebracht tot dc grootte van een vuist. Lange haren golven van de hoofden en de mon den zijn met draad dichtgenaaid, om te verhinderen, dat de geest van de dode man kon ontsnappen en wraak zou nemen op zijn moor denaar, want men geloofde, dat de geest na de dood terugkeerde in het hoofd. De Zuidzee-Eilanden en Nieuw- Zeeland zijn vertegenwoordigd door enkele opvallende stukken: prauwen met zeer fijn snijwerk versierd, be sneden tempeltrommels, getatoeëer de hoofden van Maori opperhoofden, voorouderfiguren en geprepareerde en versierde voorouderschedels. Het waardevolste en kostbaarste stuk van deze afdeling van het mu seum is de ceremoniële veren man tel van Koning Kamehameha II van Hawai, welke mantel in het begin van de negentiende eeuw naar En geland werd gebracht. De 100.000 rode en gele veren, waarvan de mantel vervaardigd is, vertegen woordigden in de dagen van Ko ning Kamehameha een grote waar de, want veren waren toen het be taalmiddels van de Hawaii-Eilanden De collectie bevat verder vele met prachtig snijwerk versierde hou ten dozen, die gebruikt werden om de heilige veren van de Huia vogel in te bewaren, die als versiering in het haar werden gedragen door Maori opperhoofden. De verzameling in dit merk waardig museum, dat vanuit Londen zo gemakkelijk te be reiken is, is zeer zeker de moei te van een bezoek waard. Zo als Mr. Hooper zegt: ,,Er zal nooit meer een inwoner van de Markiezen Eilanden zijn, die een ceremoniële knots zal snijden en er zal nooit meer een veren manten op Hawaii worden gemaakt. Deze voor werpen vertegenwoordigen primitieve wereld, die voor goed verdwenen is, een ge heimzinnige wereld; waar we in dit museum nog eens kun nen binnentreden". MARGARET BRENTNALL Van buitenaf gezien ls de naam van zulk een instituut op twee fac toren gebaseerd: op het prestige van de leraren en op de successen van de leerlingen nadat zy de school ver laten hebben. In dubbel opzicht kan de „Folkwang-school" telkens weer getuigenis afleggen van zyn wereld beroemde naam. Onder de leraren bevinden zich namelyk de beste representanten van hun vak. Voor aanstaande musici, toneelspelers en dansers behoren tot hun vroegere leerlingen. Beschouwt men de RJst van leraren dan ontdekt men hier op de naam van de choreograaf Kurt Jooss, die door zyn ballet „Der grüne Tisch" beroemd geworden ls. In 1932 won hy hiermee in Parys ter gelegenheid van een internationaal dansfestival de eerste prijs. Daarna ging Jooss, die in 1933 zijn werk onder het na- tinnaai-socialistische t regime nie meer kon voortzetten, met zyn groep gedurende meerdere jaren door de hele wereld op tournee, waarby hy tegeiykertyd overal propaganda maakte voor de idee van het Folk- wang-systeem. In Engeland richtte hy een eigen dansschool op en keerde ongeveer tien jaar geleden als leraar terug naar de „Folkwang-school", waar hy tot op de dag van vandaag nog werkzaam is. Het „Folkwang- ballet", dat door hem uit de toneel- klassen van de Essense school werd heropgericht, heeft reeds zyn eerste binnen- en buitenlandse gastspelen achter zich. Leerlingen van de „Folkwang- school" kan men tegenwoordig in alle grote Duitse en een aantal buiten landse orkesten vinden, terwyi men hen ook ontmoet als zangers, dansers en toneelspelers by talrijke grote en kleinere theaters. Het merendeel van de scholieren toont een duideiyke voorkeur voor het theater. Van de 200 tot 300 leerlingen, die de school jaarlyks kan opnemen, bereiden er zich slechts ongeveer 100 per semes ter voor op een pedagogisch beroep. De „Folkwang-school" heeft ge durende de 35 jaar van zyn bestaan een leger orkest-musici, dirigenten van orkesten en koren, particuliere muziekleraren, opera-solisten, acteurs en dansers opgeleid. De radio en een „Vereniging van vrienden en bevor deraars van de Folkwang-school" zorgen door middel van financiële ondersteuning voor de opleiding van byzonder begaafde, maar minder be middelde leerlingen. Het feit dat de „Folkwang-school" onlangs de rang van een officiële hogeschool heeft gekregen betekent niet alleen een grote winst aan pres tige, want de school verkrygt hier door ook het recht op ondersteuning van de staat. Hiermee heeft het ministerie van O., K. en W. van Noordryn-Westfalen ongetwyfeld een juiste beslissing getroffen, want de totnutoe geleverde prestaties van de school rechtvaardigen een dergeiyke onderscheiding volkomen. Vervolging wegens oplichting in zaak van vals testament? De officier van Justitie in Amster dam. die de zaak van een 62-Jarige Hagenaar - die ervan verdacht wordt betrokken te zyn geweest by het doen opmaken van een vals testa ment van de Haarlemse kunst schilder H. F. Boot in onderzoek heeft, overweegt of een vervolging kan worden ingesteld wegens poging tot oplichting. De verdachte heeft van de nabe staanden een bedrag van f500.- ontvangen onder voorwaarde, dat hy afstand zal doen van zyn rechten. De Hagenaar heeft het testament in 1947 laten opmaken, zodat hem we gens verjaring geen valsheid in ge schrifte ten laste kan worden gelegd. De man had destyds het valse tes tament laten opmaken door een Am sterdamse notaris, die hy verteld had de Haarlemse kunstschilder H. F. Boot te zyn. De nalatenschap moest bestemd worden voor zyn natuuriyke zoon. In maart kort na het overlyden van de kunstschilder, meldde de Hage naar zich als de zoon om de nala tenschap op te eisen, maar de Haar lemse politie is tot de conclusie ge komen. dat Boot geen zoon had en dat het testament vals was. Boot was niet getrouwd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1963 | | pagina 13