En de aarde beefde Talentenparade aan Kaag Europa's jeugd geeft Perzen nieuw dorp l oo»* hen» en roor liviit Ideeën gevraagd „MISS DOUSADJ" Vrijwilligers en thuisfront w Arm lerdag 8 juni 1963 Op dc eerste september van het vorige jaar, een uur voor middernacht, werd Perzië getroffen door een verschrikkelijke ramp. In een gebied van ruim 300 vierkante kilometer stortten binnen een paar minuten duizenden huizen en honderden scholen en moskees als kaartenhuizen ineen. Tal van mensen, in hun slaap verrast, werden bedolven onder het puin van vallende muren en daken. Op alle redactiebureaus in de wereld ratel den de telex-machines: 2.000 doden bij aard beving in Iran. Later: 5.000 doden. Weer later: vermoedelijk 10.000 slachtoffers. Pas na weken kon men de trieste balans exact opmaken: 13.000 doden, 150.000 mensen dakloos en driehonderd dorpen geheel of gedeeltelijk verwoest. Uit alle delen van de wereld werd hulp ge boden, zond men voedsel, kleding, tenten, de kens en medicamenten naar het rampgebied. Deze hulp was nodig, broodnodig, maar niet voldoende. Om voor de 150.000 daklozen het bestaan weer leefbaar te maken, moest nog iets anders, iets veel belangrijkere gebeuren: de herbouw van hun dorpen nieuwe wonin gen dus en ook betere dan de oude huizen en boerderijen, die waren opgetrokken uit een mengsel van aarde, water en stro en waarvan de zwakke muren zware houten daken moes ten torsen. Die herbouw is intussen al geruime tijd aan de gang. Verscheidene internationale en bui tenlandse organisaties, de oliemaatschappijen in Perzië, Israël (dat een dorp heeft geadop teerd) en tal van instanties in het land zelf zijn druk bezig de zichtbare herinneringen aan de aardbevingsramp uit te wissen. Niet overal echter. Men kon niet in driehon derd dorpen gelijktijdig met de wederopbouw beginnen, daarvoor kwamen de Perzen zelfs met de hulp uit het buitenland mensen en materiaal tekort. Een „vergeten" gebied was tot voor kort een dorre, bergachtige, bijna on toegankelijke streek op 150 tot 180 km ten zuidwesten van Teheran. En het is in dit gebied, waar de Europese Werkgroep waarvan Prinses Beatrix de ini tiatiefneemster en de presidente is haar eerste grote project in haar korte bestaan ter hand heeft genomen. Jonge vrijwilligers uit Zweden, Noorwegen, België, Oostenrijk, Enge land, Frankrijk, Zwitserland, Duitsland en Nederland zullen in samenwerking met Per zische studenten en de dorpelingen zelf het dorp Dousadj herbouwen. Over een half jaar hoopt men zo ver te zijn, dat er in Dousadj 120 boerderijen staan, een badhuis met douches, een moskee, een school, een dorpshuis en een kliniek. Maar met de in spanning van enkele tientallen jonge Europea nen in het verre Perzië alléén komt men er niet. Ook van het thuisfront wordt een grote inspanning verwacht. De „achterblijvers" in Europa moeten zor gen voor het geld, zodat er in Dousadj ge bouwd kan worden. De kosten zijn begroot op ruim een miljoen gulden. Dat geld moet er komen en zal naar de overtuiging van de Men is begonnen met het opsouperen van het miljoen gulden dat er nog niet is. Met andere woorden: er is een begin gemaakt met de weder opbouw van Dousadj. een van de driehonderd Perzische dorpen die in september door een aardbeving werden verwoest. Dertig Europese jongeren werken daar nu samen met twintig Per zische studenten en vijftig dorpelingen om 650 daklozen weer een leefbaar bestaan te verschaffen. Binnen zes maanden moeten zij uit de ruïnes van het oude Dousadj een nieuw dorp stampen. In dezelfde tijd moeten duizenden, nee tienduizenden jongeren in West-Europa de grote geldsom bij elkaar brengen die daar voor nodig is. Er moet dus hard worden gewerkt zowel hier als daar. Hier is men al maanden in de weer. Daar is men vorige week zaterdag begonnen. Op het ogenblik dat wij dit schrijven, worden de fundamenten gelegd voor de eerste acht boerderijen van de 120 die samen met en kele grotere gebouwen het nieuwe en een moderner Dousadj zullen vormen. EWG-leiding er ook komen. En het mag in alle bescheidenheid wel worden opgemerkt, dat een belangrijk deel van de Nederlandse jeugd meteen voor het goede doel aan het werk is gegaan. Terwijl in de meeste Europese landen de actie-Dousadj eigenlijk nog op gang moet komen, zijn in ons land al duizenden guldens ingezameld. Het is zoals Prinses Beatrix vorige week nog zei èn schreef: De maandenlange voorbereidin gen zijn achter de rug. Over die voorbereidingen vertelt ons Jan Henk Kle.vn, die als kwartiermaker in Dousadj is geweest en „even" naar Nederland is gevlogen om verslag uit te brengen aan het thuisfront van de Europese Werk groep. Zijn - eerste - taak is geweest het kamp voor de jonge vrijwilligers in te richten en. zoals hijzelf zegt. ..een goede sfeer te scheppen voor samenwerking tussen de dorpe lingen en de Europeanen Maandenlang is hij de enige Euro peaan in Dousadj geweest. .Europe anen zijn nog een bezienswaardig heid voor de dor pelingen", voegt de 22-jarige Haar lemse fotograaf er glimlachend toe, die met zijn lange blonde haren en blauwe ogen in het begin wel sterk de aandacht trok van de don kere Perzische boeren. Jan Henk meent dat met de dor pelingen heel goed is samen te wer ken. „Het zijn op gewekte mensen en zij werken enorm hard. harder dan ik ooit in Europa heb gezien". Na daarvan enkele sprekende voorbeelden te hebben gegeven, vervolgt hij: „Ook van de vrijwilligers wordt verwacht, dat zij bereid zijn elke arbeid te Het muziekconcours van Loosdrecht, dat in enkele ja ren bijzonder populair is ge worden en waar de talenten jagers menigmaal raak hebben geschoten, krijgt een lichtere tegenhanger aan de Kaag. Staat Loosdrecht vooral in het teken van de jazz, op het Kaag Concours zal de lichte muziek de boventoon voeren. Op zondagmiddagen 16, 23 en 30 juni, 7 en 14 juli zal restaurant- boerderij „Meerrust" in Warmond het strijdtoneel zijn van amateur- en semiprof-musici op het gebied van dixieland, bossa nova, twist en rock 'n roll en andere specialitei ten der Lichte Muze. gen van de N.V. Bovema een pla tencontract aangeboden. Wie aan deze talenten-parade zo dicht bij huis wil deelnemen, dient zich te wenden tot Jaap van Praag, Overboschlaan 6, Heem stede. Britse teenager staat er niet best op Engeland krijgt een be volking van stompzinni- gen en idioten als het ge drag en de moraal van de „teenager" niet verbetert, zo meent een lid van de British Medical Associa tion Team", miss L. I. Ponting. In een artikel in het blad "Up", een nieuw blad voor „teenagers", zegt zij dat vooral het gebrek aan ouderlijk gezag de oor zaak is van deze bedrei ging van de bevolking. VJ Het eerste Kaag Concours wordt georganiseerd door Jaap van Praag, broer van zanger Max die de leiding heeft in Loosdrecht. De prestaties worden beoordeeld door een jury, die bestaat uit Paul Acket, hoofdredacteur van „Mu- ziek-Expres", John Möring, de vroegere leider van het Leedy Trio, de musicus Harry Vernes en Luc Wijdeveld, ex-directeur van de Studenten Grammofoonplaten In dustrie. De finale op 14 juli dus is gepland in de Kaagweek en zal zo mogelijk in de open lucht wor den gehouden. De winnaars krij- JAN HENK KLEYN doen. vanaf het uitmesten van de toiletten tot het maken van de ingewikkeldste dakconstructies". Kegels .J Ook de jonge dorpelingen steken in Dousadj de handen uit dc mouwen Plukkend in zijn bescheiden baardje vertelt hij voor de „volun teers" gemakshalve een soort hand leiding te hebben opgesteld. Onder meer een lijst met de vijftig meest gebruikte woorden. „Daar kom je een heel eind mee. Met vijftig woorden kun je je volkomen ver staanbaar maken". Verder een aan tal gedragsregels voor het geval dat men bij de dorpelingen op bezoek gaat. „Men zit op de grond, maar mag niet de knieën strekken. Je groet de dames niet, tenzij zij eerst groe ten. dan zeg je ..salam". Als je ergens bent en er komt een man binnen, dan sta je op en murmel je „jahllah". Als je op bezoek bent, dan kan het dat de gastheer vraagt of je je broek wilt uitdoen. Dat is daar zo de gewoonte. De dorpelin gen dragen namelijk altijd een pyjama onder hun kleren". De dorpelingen zyn arm. Tot voor kort was de onvruchtbare grond waarop zij moeizaam pro beren iets te laten groeien, het eigendom van een grootgrondbe zitter. een zekere Faroet, die zich weinig aan zijn bezittingen gelegen liet liggen en b.v. niets deed aan de watervoorziening die volkomen ver ouderd en onvoldoende was. De landhervorming die de Sjah heeft ingevoerd, heeft echter ook Dousadj bereikt. „Nu de mensen een eigen lapje grond hebben gekregen, steken zij de handen in de lucht en weten ze niet wat ze moeten doen, zo zijn zij gewend altijd van bovenaf ge dirigeerd te worden", vertelt Jan Henk daarover. Dat wordt dan ook een taak van de jonge vrijwilligers: de dorpelingen met die veranderin gen vertrouwd te maken. Nog een andere taak: het verbeteren van de watervoorziening. In de toekomst moeten de inwoners niet alleen beter gehuisd, maar ook beter ge voed en gekleed zijn. Hun belangrijkste teak is echter het bouwen van de 120 boerderijen. „Die moeten voor de winter klaar zijn, want dan is het er zo koud dat de dorpelingen echt niet meer in tenten kunnen slapen". HU ver telt, dat men in andere dorpen soms ontevreden was, omdat de helpende organisaties probeerden van de wo ningbouw iets heel moois (lees: Westers) te maken .„Bij ons dient het oude type als voorbeeld, al wor den de nieuwe boerderijen natuur lijk veel steviger en ruimer". I oorbeeld Het is niet waarschijnlijk, dat de jonge Europeanen over een half jaar al hun plannen ook een nieuwe moskee, school, kliniek, bad huis en dorpshuis en irrigatiewer- ken zullen hebben uitgevoerd. „Maar dat geeft niet. Wij gaan na zes maanden weg en dan nemen Perzische studenten het project over". En dan komt hij op een heel belangrijk punt: „Wij willen niet alleen Dousadj herbouwen, maar ook een voorbeeld geven!" Rond Dousadj liggen namelijk 81 kleinere dorpen die eveneens moe ten worden herbouwd. „Dat moeten de Perzen zelf doen. Wat de Euro pese Werkgroep wil, is in 'dit gebied de eerste stoot geven voor hulpver lening. Vanuit het nieuwe Dousadj kan verder worden gebouwd. Als zij eenmaal hebben gezien dat het kan, zullen ze dat ook doen. Dit zal doorwerken, gelooft u me maar". Jan Henk Kleyn is optimistisch. Hij verlevendigt zijn betoog met uitbundige handgebaren. Vertelt over de Israëliër David Mltchnick, de leider van het project-Dousadj „Dousadj wordt herbouwd op hetzelfde moment dat in Europa het geld bijeen wordt gebracht". Dit is een van de leuzen van het actiecomité-Dousadj. In Nederland wordt het geld op allerlei manieren bijeenge bracht. Door middel van fancy fairs, openluchtfeesten, caba ret toneel, tentoonstellingen, modeshows, muziek- en dans avonden enz. En in de ene plaats proberen de jongeren nog origineler te zijn dan in de andere. Sportevenementen, filmvoorstellingen en talenten-shows vindt men al gauw te gewoon en men zoekt naar iets nog attractievers. Onder het motto „Er moet net zo'n koe naar Dousadj toe" trokken studenten met een koe collecterend door de straten van Leiden en dat bracht in één dag bijna 2400 gulden op. Op de Lijnbaan in Rotterdam ging men schoenen poetsen en (Perzisch gekruide» koekjes verkopen. In diverse steden werden kunstmarkten georganiseerd. Staatssecretaris dr. Schmelzer ging in Geleen met zijn hoed rond en daarin wer den heel kwartjes en guldens gedeponeerd. In Schaesberg zullen wagenspelen worden opgevoerd. In Groningen ver kocht men Perzische broodjes. Het origineelste idee tot dusver heeft de Utrechtse studen tenvereniging Veritas gehad, die een Perzische markt organi seerde met een reeks Perzische kraampjes. Men kon er ezeltje rijden, naar Perzische dieren kijken, Perzische gerechten eten. Perzische koffie drinken, Perzische tapijten bewonderen enz. Wat het actie-comitéDousadj in de eerste plaats nodig heeft: geld (gironummer 191962Wat het ook nodig heeft: ideeën. Ideeën dit geld in het laatje brengen, zoals dat fan tastische ideetje van de Utrechtse studenten. Wie ideeën meent te hebben, kan zich wenden tot de con tactman van het comité-Dousadj in Leiden: M. van Empel, Witte Singel 8. tel. 25421. Prinses Beatrix heeft deze week op kasteel Drakestevn „miss Dou sadj" en enkele leden van het ac tiecomité-Dousadj ontvangen, t.w. mevrouw J. Rigby, penningmeeste- resse van de Europese Werkgroep, en pater Werenfried Stokman, Md van het actie-comité. Als Inwoonster van het land dat door de grote aardbevingsramp in september van het vorig jaar zo ernstig werd getroffen, overhan digde .Miss Dousadj" aan de prin ses een mapje met negen gekleurde kaarten, waarop zingende Neder landse artiesten en bijzonderheden over hen staan afgebeeld. In het kader van de actie-Dousadj zullen deze mapjes aan de Neder landse jeugd worden verkocht om van dit door de jeugd bijeenge brachte geld in het dorp een mos kee en een school te kunnen bou wen. WIM VROOMEN „Die presteert zelfs het onmoge lijke. Er moest een bron worden ge boord. Er kwam een deskundige bij die zei: het kan niet. David zei toen: het lukt wel. En het lukte. Binnen een maand suaagde hij er ook in van alle instanties en ieder een medewerking te krijgen". Offers Dousadj wordt herbouwd, daar van is Jan Henk overtuigd. Duizen den jongeren in Europa hebben het er voor over, in hun vrije uren activiteiten op touw te zetten om er geld uit te slepen voor Dousadj. Dertig jongeren hebben het er voor over, in een van de meest afgele gen en woeste streken van Perzië zes maanden lang van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat te sjouwen, te metselen en te timmeren zonder er in materiële zin een cent wijzer van te worden. Verschrikkelijk was de ramp die het afgelopen najaar Dou sadj trof. Maar bemoedigend en inspirerend is wat nu in datzelfde Perzische dorpje ge beurt. Leidse student goede kok Een van de dertig Euro pese vrijwilligers die op het ogenblik in Dousadj werken, is een student in de psychologie uit Leiden: de 23-jarige Wim Vroo- men. Het belangrijkste dat Jan Henk Kleyn van hem weet te vertellen: „Hij kan zo heerlijk koken De wederopbouw van Dousadj is in volle gang. v'S

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1963 | | pagina 7