Paus Johannes
voor tweede maal
buiten bewustzijn
Otto van Habsburg mag
terug naar Oostenrijk
Rassenmoeili jklieden
alom in Amerika
Minstens
5000
doden in
Pakistan
Zonnige
Pinksteren
Kabinetscrisis
liet gevolg?
SOMBERE EN
NATTE LENTE
I rouw stierf
ami RABIES
Hoge Duitser in
opspraak
TSJOMBE
GEVLUCHT?
Jonge Russen
uit Moskou
verbannen
Boodschap aan
Chroesjtsjow
over kernstop
van Egmond
(§üc/ Qlieu
tetnvs
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 1 JUNI 1963
No. 30971
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand, f. 0.65 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Vijfduizend en misschien nog meer
mensenlevens zijn ten offer geval-
len aan de cycloon, die woensdag
ij grote gebieden in Oost-Pakistan
1 heeft geteisterd.
Traag sijpelen de berichten door
over de ramp, die veel groter van
y omvang blijkt te zijn dan men
3! had verwacht. Alleen al in het
district Chittagong zijn meer dan
drieduizend personen om het le
ven gekomen. Hoeveel doden er in
de andere gebieden langs de Golf
van Bengalen zijn gevallen, is nog
niet bekend.
Ook de materiële schade die de
wervelstorm die vijftien uur
achtereen aanhield en soms snel
heden bereikte van 225 km per
uur heeft aangericht, is enorm
groot. Duizenden huizen en tal
van scholen en ziekenhuizen zijn
verwoest. Meer dan honderddui
zend mensen zijn dakloos.
En nog steeds is het leed van de
overlevenden van de ramp nog
niet geleden. Gisteren hadden de
getroffen gebieden opnieuw te
lijden van zware regenval met
hevige stormvlagen.
^lizenden militairen zijn ingescha
keld bij het hulpverleningswerk.
Op grote schaal worden de bewo
ners van het rampgebied ingeënt
met het oog op eventuële epide
mieën.
Deze foto werd gemaakt bij het
verkeersplein Oedenrijn, toen
de verwachte pinksterdrukte
op onze wegen eigenlijk al was
begonnen. Stromen auto's
trokken van west naar oost
door ons land, maar de stroom
in de tegenovergestelde rich
ting was al even groot.
Aan de Duitse grens was het
gisterochtend over het alge
meen nog vrij rustig, maar
gistermiddag werd het druk
ker. Het fraaie zomerweer
werkte mee. Lange files auto's
stonden op de laatste kilo
meters Duits grondgebied te
wachten om ons land te kun
nen binnenrijden. Vele Duit
sers bleven in het zuiden of
het oosten van ons land han
gen, maar nog meer reden
door naar het westen. Naar de
kust, waar (voor bruin bak
ken) en zand (voor kastelen
bouwen) lokten.
Maar de grote drukte moest nog
komen. Die werd vandaag ver
wacht. Van vanmorgen vier
uur zijn de bezettingen van
de posten aan de Duitse grens
verdubbeld. De Oosterburen
hebben bij de grensovergangen
de naam van heel vroeg op
staan. Aan de grens bij Venlo
heeft men zelfs een driedub
bele bezetting van de douane
en marechaussee gepland.
Ook in het westen van het land
gaat men de gevolgen van de
ze toeristische invasie reeds
bemerken. De Haagse hotels
hadden gisteren een vrg
volle bezetting. En zoals het
in Den Haag was, was het ook
elders. Nog niet uitverkocht,
wel goed bezet. ANVV en VVV
vragen zich af: „Zullen we
evenals vorig jaar in ons land
weer een half miljoen bezoe
kers te verwerken krijgen".
Het zou de leiders van de toe
ristenindustrie overigens niet
verbazen als het inderdaad zo
ver kwam. Want hoewel de
Duitsers veruit in de meerder
heid zijn. zij zijn niet de eni
gen. Zoals in Eindhoven dui
delijk bleek, waar in de files
voor de stoplichten ook tal
rijke Belgische en Franse wa
gens te ontdekken waren. En
ook vele Nederlanders zijn op
stap gegaan. In het noorden
was er gisteren al veel belang
stelling voor een boottocht
naar de Waddeneilanden en
ook daar werd de echte drukte
pas vandaag verwacht.
Op het Zeeuwse eiland Schou
wen Duiveland sprak men ook
al van een „invasie". Over vele
kilometers lengte stonden
auto's bumper aan bumper te
wachten om in Anna Jacoba-
polder te worden overgezet. De
twee ponten konden de enorme
stroom niet verwerken. En na
tuurlijk waren er weer heel
wat buitenlanders bij.
Zowel in het noorden als in
het zuiden van de Verenigde
Staten zitten thans honderden
negers in de gevangenis in af
wachting van een berechting.
Een grote groep negerstudenten
die een einde trachtte te maken aan
de rassenscheiding in een restaurant
te Oklahoma, werd gisteren opgeslo
ten door het personeel dat weigerde
de negers te bedienen. Toen de
brandweer gelastte de deuren te
openen, weigerden de demonstranten
weg te gaan.
In Philidelphia hebben negers met
gemeente-ambtenaren en vakbonds
functionarissen overeenstemming be
reikt over de tewerkstelling van
negers bij de bouw van scholen. De
negers hadden hiervoor vijf dagen
gedemonstreerd. Gisteren nog werden
twintig personen gewond bij botsin
gen tussen betogers en politie.
uit voorraad leverbaar.
HERENSINGEL 10—12 - LEIDEN
Telefoon 26003
WEERBERICHT
Voor de pinksterdagen droog, zonnig,
maar wat koeler weer. Tot die con
clusie komt het KNMI te De Bilt
in het weeroverzicht, dat om tien
uur verstrekt werd. De oostelüke
stroming, die ons de laatste dagen
het zomerweer heeft bezorgd,
houdt zich goed, alleen is er in
Rusland belangrijke koelere lucht
in deze stroming opgenomen.
Deze lucht begon reeds vanochtend
ons land binnen te stromen. De
aanvoer zal gedurende de pink
sterdagen aanhouden, waardoor de
maximumtemperaturen nog een
paar graden lager zullen worden.
De kans op vorming van onweers
buien is klein. Overdag zal de
wind tamelijk krachtig uit het
oosten waaien. Veel bewolking be
hoeven we niet te verwachten, zo
dat we echt wel op een zonnige
Pinksteren kunnen rekenen.
2 JUNI
Zou op: 4.26 uur; onder: 20.50 uur.
Maan op: 15.32 uur; onder: 2.54 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.23 uur,
laagwater te 7.42 en 20.25 uur.
(3/6 hoogwater te 0.51 en 13.19 uur;
laagwater te 8.41 en 21.16 uur; 4/6
hoogwater te 1.37 en 13.59 uur; laag
water te 9.25 en 21.58 uur).
Dit nummer bestaat uit 14 paglna>
en een bgvoegsel
(Van onze Weense correspondent)
Het administratieve gerechts
hof te Wenen een van de
hoogste gerechtshoven in Oos
tenrijk -heeft een uitspraak
gedaan, waardoor Otto van
Habsburg in het bezit komt van
alle rechten van een Oostenrijks
staatsburger, zodat hij zich dus
ook vrij in Oostenrijk kan vesti
gen en bewegen.
Na het uitroepen van de Oosten
rijkse republiek werd in 1919 een I
Habsburg-wet uitgevaardigd, waar
door het de leden van het vroegere
keizerlijke Huis verboden was om
Oostenrijks grondgebied te betreden.
Alleen zg die uitdrukkelijk afstand
deden van hun regeringsrechten en
die zich als loyale burgers van de re
publiek voordeden, mochten terug
keren. De meeste leden van het kei
zerlijke Huis hebben dit gedaan en
keerden dan ook terug.
Alleen Otto van Habsburg, de
troonpretendent en oudste zoon van
de laatste keizer Karei, wachtte met
deze verklaring. Twee jaar geleden
echter, op 31 mei 1961, heeft hij dit
gedaan in een schrijven aan de Oos
tenrijkse regering waarin hij afstand
deed van alle regeringsaanspraken
en zich als een trouw staatsburger
van de republiek Oostenrijk presen
teerde.
Volgens het oordeel van het admi
nistratieve gerechtshof beantwoord
de deze verklaring ten volle aan alle
eisen, zodat Otto van Habsburg nu
naar Oostenrijk kan terugkeren.
De socialistische party echter heeft
hiertegen geprotesteerd, zodat er niet
alleen een regeringscrisis dreigt te
ontstaan doch ook gevaar voor sta
kingen.
De elektriciteitsbedrüven van We
nen hebben gisteren reeds een uur
lang de stroomtoevoer afgesneden.
Woensdag zal er over deze kwestie
een uitvoerig en fel debat in het par
lement worden gehouden. Door de
obstructie van de socialistische party
kan er in Oostenrijk een grote bin
nenlandse onrust worden opgeroe
pen.
Als bezwarende omstandigheid
komt hier nog bij. dat niet alleen
Moskou maar vooral ook de commu
nistische nabuurstaten Tsjecho-Slo-
wakije en Hongarije zich meermalen
uitdrukkelijk hebben uitgesproken
tegen een terugkeer van Otto van
Habsburg. Oostenrijk is echter een
rechtstaat, waar iedereen de bescher
ming van het recht geniet afgezien
van geboorte, stand, ras of gods
dienst.
K.N.M.I. constateert
Volgens het KNMI in De Bilt
zijn de drie lentemaanden maart,
april en mei erg nat en somber
geweest, hoewel minder dan in de
lente van het vorige jaar. Ook was
het weer veelal aan de koude
kant, van de 92 dagen waren er 53
te koud. De gemiddelde tempera
tuur bedroeg in De Bilt 8,2 graden
Celsius tegen 8,6 graden Celsius
normaal. Het aantal uren zonne
schijn bedroeg daar 400 tegen 501
normaal, zestien dagen verliepen
zonder dat de zon zich liet zien,
een aantal, dat in de lentes van
%de laatste 25 jaar nooit groter is
geweest. Gemiddeld over het ge
hele land is bijna 170 mm. regen
gevallen tegen 136 mm normaal,
de lente van 1962 was slechts wei
nig natter.
Het eerstvolgende nummer van 1
dit Blad verschynt dinsdag 4
juni a.s. Onze bureaus zullen op
beide pinksterdagen gesloten
zijn.
Vanochtend om 8.17 uur heeft Paus Johannes XXIII opnieuw
het bewustzijn verloren. Volgens een Vaticaanse zegsman kan
het overlijden van de Paus elk ogenblik worden verwacht.
Gisteravond even na acht uur raakte de Paus voor de eerste maal bui
ten bewustzgn. Zeven uur lang vreesde een duizendkoppige menigte die
op het Sint-Pietersplein was samengestroomd om te bidden het aller
ergste. tot een Vaticaanse woordvoerder meedeelde dat de Paus weer
by kennis was gekomen. Om halfvgf werd bekendgemaakt, dat de Paus
rechtop in bed zat en mot zijn broers sprak in het dialect van Bergamo,
zün geboorteplaats. Hg dronk eigenhandig een kop koffie en was helder
van geest. ,,Maar de dokters die bg hem zijn, zeggen dat dit niet onge
woon is en dat de toestand zeer ernstig blijft", zo werd er aan toege
voegd. Kort na acht uur vanmorgen verslechterde de toestand van de
Paus weer zienderogen.
1 Nadat twee dagen achtereen de be
richten over de gezondheidstoestand
van Paus Johannes iets hoopvoller
waren geweest, werd gistermiddag om
één uur door het Vaticaanse pers
bureau bekendgemaakt, dat zijn toe
stand veel ernstiger was geworden.
In de nacht van donderdag op vrg-
dag had hg een zware crisis doorge
maakt en de bloedstelpende middelen
die juist de laatste dagen resultaat
hadden gehad, hielpen niets meer.
Sinds drie uur gistermiddag ligt de
j Paus onder een zuurstoftent. Tegen
half twee was bekendgemaakt, dat de
Paus de laatste sacramenten had
ontvangen, toegediend door de sa-
crista. onze landgenoot Canisius van
Lierde die behoort tot de Augustgner
Orde.
De politie heeft in de omgeving van
I Vaticaanstad alle verkeer met in
gang van zes uur vanochtend ver
boden. Vanochtend bevonden zich op
j het Sint-Pietersplein tienduizenden
mensen die in stilte baden, zodat al
leen het geruis van de fonteinen was
te horen.
In Jackson, in de staat Mississippi,
heerst een gespannen toestand naar
aanleiding van plannen van de
negers om grote betogingen tegen de
rassenscheiding op touw te zetten
Gisteren werden daar 250 negers
aangehouden die na een kerkelijke
bijeenkomst een betoging hielden. Zg
zongen „wy willen vrijheid" en droe
gen Amerikaanse vlaggen.
In Tallahassee werden 222 negers
van rechtsvérvolging ontslagen, na
dat ziï waren aangehouden omdat zy
hadden gepost bij blanke bedrijven,
die geen negers toelaten. Een der
advocaten zei dat het de eerste maal
is dat in een zuidelijke staat van de
Verenigde Staten het recht van de
negers, te demonstreren docr het
posten voor een instelling die uit
sluitend voor blanken toegankelgk is,
wettig is erkend.
In de uren dat de Paus weer bg
bewustzgn was, zegende hij allen die
in zijn kamer waren, o.w. zgn broers
en zuster, en dankte hg tevens zijn
geneesheren. Tot het moment dat hy
ten tweede male buiten kennis raak
te, ging hg voort met het zeggen van
evangelie-teksten die betrekking
hebben op de dood. Hij zei o.m.: „Met
de dood begint een nieuw leven, de
verheeriyking in Christus".
Het Vaticaanse radiostation zond
voortdurend religieuze muziek uit, nu
en dan onderbroken door mededelin
gen over de toestand van de Paus.
De weerstand die het lichaam van de
Paus tegen de dood biedt heeft iets
wonderlgks. Volgens een Vaticaanse
woordvoerder Igdt de stervende erg.
Gespannen sfeer
De angstige gespannen sfeer die
door de ononderbroken uitzending
van Radio-Vaticana wordt gescha
pen, doet denken aan de dramatische
nacht op negen oktober 1958, waarin
Paus Pius XII stierf in Castel Gan-
dolfo. Evenals toen wisselde de radio
het pauzeteken, de eerste tonen van
„Christus Vincit", af met geestelgke
liederen en muziek. Van tijd tot tijd
hield de muziek op om plaats te ma
ken voor de stem van pater Frances
co Pellegrino. Jezuïet, die in de ka
mer van de stervende van minuut tot
minuut aan de luisteraars verslag uit
bracht over de doodsstrijd van de
Paus, Nu, evenals toen, spitst men de
oren elk ogenblik wanneer de muziek
oven ophoudt, om te luisteren wat er
zal worden aangekondigd.
Ditmaal staat de omroeper echter
niet in direct contact met de zieke en
is het nieuws dat hg omroept afkom
stig van de officiële instelling die het
aan de verslaggevers doorgeeft. Paus
Johannes heeft, om herhaling van de
buitensporigheden rond het doodsbed
van Paus Pius XII te voorkomen,
verboden voortaan welk technisch
middel dan ook tot de onmiddellijke
omgeving van een stervende Paus toe
te laten.
De demissionaire minister van
Economische Zaken De Pous
(rechts) en staatssecretaris Van
Houten (midden) in gesprek
de Westduitse minister van Eco
nomische Zaken Erhard tijdens
de EEG-vergadering in Brussel.
Geen nieuwe golf
Uit het door prof. dr. R. Gispen
van het Rijksinstituut voor Volksge
zondheid ingestelde hersenonderzok
is komen vast te staan, dat de 55-
jarige mevrouw Dahrs-Kuiper vorige
week woensdag in het O.L.V. Gast
huis in Amsterdam is overleden ten
gevolge van een rabiësbesmetting.
|Van de zgde van de afdeling volks
gezondheid van de G.G. en G.D.
wordt meegedeeld, dat tevens onom
stotelijk is komen vast te staan, dat
de beet heeft plaatsgevonden vóór
j 30 juli 1962 door het bewuste witte
hondje, dat op 28 juli 1962 ook op het
Rembrandtplein gesignaleerd is en
dat vermoedelijk de rabiësgolf heeft
veroorzaakt. Hiermede is tevens be
vestigd dat in het onderhavige ge
val geen sprake is van een nieuwe
golf van hondsdolheid. Het is wel
degelijk mogelijk, dat de incubatietijd
tot een jaar en wellicht langer kan
uitdgen zoals het hier bedoelde geval
kan worden afgeleid.
Uit heimwee
Vierjarig jongetje
stept 15 kilometer
Het 4-jarig zoontje van een Ven-
rayte familie is gistermiddag per
autoped van Horst naar Venray ge
reisd teen afstand van 15 kilometer»,
omdat hij door heimwee gekweld
werd. In verband met vakantieplan
nen van zgn ouders logeerde het kind
bij zgn grootouders in Horst, waar
men omstreeks drie uur gistermiddag
ontdekte, dat de jongen spoorloos
verdwenen was. Opsporingen lever
den geen resultaat op, tot het jon
getje om vijf uur in de ouderlijke
huiskamer werd aangetroffen. Het
zat rustig te spelen met een dode
kraai, die hy had gevonden.
In Israël zijn belangrgke documen
ten gevonden, waaruit zou blijken dat
Friedrich Karl Vialon, die op het
ogenblik staatssecretaris voor Econo
mische Samenwerking in Bonn is,
verantwoordelijk is voor de organi
satie van de concentratiekampen in
de Baltische landen, toen de Duitsers
deze landen in de laatste wereldoor
log bezet hadden.
Hillel Seidel, een van de leiders van
het Israëlische vakverbank Hista-
droet, die destijds aan het hoofd
stond van de verboden zionistische
organisatie in de Baltische landen,
verklaarde dat hg deze documenten,
waarop de handtekening van Vialon
voorkomt, in zijn bezit heeft. Volgens
Seidel blijkt uit deze stukken ook. dat
Vialon verantwoordelgk is voor de
beroving van de slachtoffers van de I
nazi's voor zij naar de kampen ge
stuurd werden. j
In Elisabethstad neemt men
aan. dat de Katangese president
Moise Tsjombe heimelijk zijn
hoofdstad heeft verlaten om een
door de centrale regering in Leo-
poldstad uitgevaardigd arresta
tiebevel te ontkomen.
Het arrestatiebevel is uitgevaar
digd, nadat troepen van de centrale
regering de hand legden op docu
menten waaruit zou blijken dat
Tsjombe plannen koesterde zich op
nieuw van de macht over de rijke
provincie meester te maken, aldus
zegslieden.
Men vermoedt dat Tsjombe zich
thans bevindt in Kapanga. 928 km
ten noordwesten van Elisabethstad
gelegen, waar hij, naar het heet, zijn
stervende schoonvader Mwata Jam-
voe zou bezoeken. Jamvoe is opper
hoofd van de Loenda-stam. Maar di
plomatieke zegslieden geloven dat
Jamvoe al twee weken geleden is
overleden. Zgn dood zou geheim zijn
gehouden opdat de stamleiders gele
genheid zouden hebben een opvolger
te benoemen.
Men neemt aan, dat Tsjombe zal
trachten het leiderschap over de
Loenda te verkrijgen, waardoor hg
automatisch een zetel in het Katan
gese parlement krijgt.
Volgens zegslieden werden de voor
Tsjombe bezwarende documenten ge
vonden, toen een voormalige huur- I
ling in zijn leger werd gearresteerd.
De documenten zouden volledige mi
litaire details bevatten voor de over
name van de provincie door een ge-
combineerde strgdmacht van Katan
gese soldaten en huurlingen.
Drie jonge Russen zgn voor vgf jaar j
uit Moskou verbannen, omdat zg
„hun leven verdeden met uitspat
tingen, gokken en het kopen van
kleren en deviezen van buitenlan
ders", zo meldt het avondblad Mos
kou.
Het „vonnis" is donderdag uitgespro
ken op een bijeenkomst van 2.000
Russen in het tennisstadion van de
Russische hoofdstad.
De drie beklaagden zullen in hun
ballingschap lichamelgke arbeid
moeten verrichten. Zg stonden te
recht voor een van de in 1959 in
gestelde „kameradenrechtbanken"
die moeten optreden tegen „para
sietachtige elementen".
Vgf jaar verbanning is de hoogste
straf die een dergelijk orgaan kan
opleggen. Het vonnis moet worden
bekrachtigd door de districtsraad.
Dit is inmiddels in het geval van de
drie jongeren gebeurd, nadat de
2.000 Russen die het proces be
woonden, „eenstemmig" het vonnis
hadden goedgekeurd, aldus het
Moskouwse blad.
Als stukken van overtuiging waren
stapels zakdoeken, sokken, onder
goed en sigaretten uit het buiten
land overgelegd.
President Kennedy en premier Mac-
millan hebben premier Chroesjtsjow
voorgesteld, dat deskundigen van de
drie landen gezamenlijk een onder
zoek instellen naar de juistheid van
de Russische stelling, dat bg een
verdrag tot beëindiging van de kern
proeven inspecties ter plaatse niet
nodig zyn.
Dit hebben welingelichte kringen
in Washington donderdag verklaard
over de boodschap die de twee
Westelgke leiders aan Moskou had
den gezonden.
Met name willen Kennedy en Mac-
millan weten, waarop de Russen hun
standpunt baseren, dat ondergrondse
kernproeven niet verborgen kunnen
big ven.
Twaalf vrouwen en kinderen zijn
donderdag verdronken, toen het bootje,
waarmee zi) op de rivier de Seboe ln
Marokko voeren, omsloeg.
Een echtpaar met drie kinderen
ls gisternacht ln het gebied van Hof
ln Beleren van Oost- naar West-Duits-
land gevlucht.
Advertentie
classic
MANTELS
MANTELKOSTUUMS
HOOFTSTRAAT 88 ALPHEN
BREESTRAAT 173 - LEIDEN
Uit het Leidsch Dagblad van 1
3 Juni) 1863:
In het Apollo-locaal te 1
Amsterdam is een groote ver
zameling Japanse voorwer
pen tentoongesteld, welke
jhr. Ph. F. van Siebold heeft
verzameld.
Door den abt Caselli is 1
een telegraaftoestel uitgevon- 1
den, dat elk portret en elke 1
teekening kan overbrengen; 1
ook de kleuren van het ori-
f gineel worden gelijk overge- l
J bragt.