India moet kiezen: minder
kinderen of „zelfmoord
ONVERHOORDE GEBEDEN
VERKENNINGEN IN DOOLHOF
HERINNERINGSVERMOGEN
w'
Angstige cijfersin zestien jaar
100 miljoen mensen meer
Democratie, vrijheid en hoop
verdrinken in de mensenzee
WOORl)
VAN
BEZINNING
(LEIDSCH DAGBLAD
Gemiddeld geheugen wonder
lieeft een slecht geheugen
Zaterdag 25 me! 1963
Pagina 1
seerd. Het element van gezamen
lijkheid, van een patriottische daad
haast, vermindert het effect van
schaamte en spijt.
In India's mensenzee kunnen de hoop en de vrijheid verdrinken.
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Uit de heksenketels van de staalsteden Rourkela. Jamsjedpoer
en Bhilai vloeit roodgloeiend staal. Dat is economische vooruit
gang. Het hoopvolle gezicht van het moderne India is dit: de
nieuwe irrigatieprojecten, de stuwdammen die water in kracht
omzetten, de trotse machinewerktuigfabriek in Bangalore, het mo-
delbedrijf in Madras dat spoorwagons maakt, de lichte industrie
die elektronica, naaimachines en fietsen produceert. Dat is eco
nomische vooruitgang, akkoord. Maar wat betekent economische
vooruitgang precies? Men deelt de nationale produktie door het
aantal monden? als die uitkomst jaarlijks toeneemt gaat het goed.
Maar wat. als het aantal monden onevenredig gaat toenemen? In-
dia's economie groeide in 5 jaar met 4.2 pet. toch steeg het jaar
lijks inkomen per hoofd van de bevolking met slechts 2.9 pet. En
dat inkomen ligt eigenlijk ver onder het bestaansminimum
Voor miljoenen
t.b.c. - lijders
30.000 bedden
Dit zün angstige cijfers: in 1947
telde India 350 miljoen inwoners en
in 1963 zün het er 450 miljoen.
Over 25 jaar zullen het er 700 mil
joen zün. Als dit zo doorgaat wordt
elke discussie over economische
vooruitgang nutteloos. Men kan het
dan op z'n best hebben over hand
having van het huidige honger -
niveau.
De bevolkingsaanwas moet wor
den beperkt, anders pleegt India
geleidelijk aan zelfmoord door
voortplanting.
India's bevolking groeit niet om
dat de mensen meer kinderen kry-
gen dan vroeger, maar omdat er
meer mensen kinderen krijgen. liet
sterven is afgenomen. Voor 1947
stierven er In India perjaar 1 mil
joen mensen aan malaria, 200.000
aan tuberculose en 250.000 aan cho
lera, tyfus, pokken, pest en andere
besmettelijke ziekten. Malaria en
pokken zullen over twee jaar geheel
verdwenen zün, de rest duurt Iets
maar niet véél langer. Niet alleen
sterven er jaarlüks 2.5 miljoen
mensen minder, maar die mensen
vermenigvuldigen zich! Het sterfte
cijfer viel van 44 tot 27 per dui
zend, het geboortecüfer Is blüven
slaan op 46 per duizend.
De directeur van de volksgezond
heid in Nieuw-Delhi zegt: „Men
kan van artsen niet verlangen dat
zij de strijd tegen het sterven op
geven. Maar ook niet dat als resul
taat van hun werk het leven on
draaglijk wordt". Vandaar dat zü
begonnen zün met de strijd tegen
de ongecontroleerde voortplanting.
Het geboortecyfer moet omlaag: er
mag in India niet langer elke twee
seconden een kind geboren worden.
De vraag blüft: hoe? Voorlichting,
periodieke onthouding, contracep
tieve middelen? Die helpen allemaal
in een ontwikkeld land en voor in
dividuele gezinnen, die om welke
reden dan ook geen kinderen
meer wensen. Die middelen worden
in India ook toegepast, maar in fei«
te zijn zij te duur en vooral te ge
compliceerd. De geboortebeperking
is in India veel meer een nationaal
en zelfs een godsdienstig vraagstuk
dan een gezinsprobleem: een zoon is
voor hindoes „Poetra", dat wil zeg
gen: „hij die voorkomt dat men in
de hel komt". Zonen moeten er zijn,
dochters worden na de geboorte wel
eens verdronken
Andere criteria
Zonder zo ver te gaan als Japan,
dat de abortus heeft gelegaliseerd,
heeft India gezocht naar een af
doend, vooral een onherroepelijk
Uzult ze ook wel eens ont
moet hebben, de mensen,
die U vertelden, dat ze he:
bidden maar hebben gestaakt,
omdat het toch geen zin had.
Misschien behoort U zelf wel tot
degenen, die op grond daarvan
het contact met God verbroken
hebben. Er was een zieke in uw
gezin en U bad met heel uw
hart om genezing en toch is ue
zieke niet beter geworden. U
ging door de wereld met een
grote onvrede in uw hart en U
vroeg God om rust en innerlijke
blijdschap, maar U kon de
vrede, waar U naar hunkerde,
maar niet vinden. En daarom
is er in uw leven een moment
gekomen, waarop U er maar een
streep onder gezet hebt. U deed
de ervaring op. dat het toch
niet hielp en dat U misschien
rustiger en harmonischer door
het leven ging. wanneer U de
dingen maar aanvaardde zoals
ze waren.
wenken bedient. Het gebed ver
eist een persoonlijke verhouding
tot God. We mogen met God
spreken, zoals een kind dat doet
met zijn ouders: vertrouwelijk
en openlijk. En in dat vertrou
welijke gesprek is er inderdaad
geen probleem zo klein, of we
mogen er God in betrekken. De
zorgen in uw gezin, de onrust
in uw hart, de moeilijkhéid, die
U hebt bij een bepaalde beslis
sing: spreek al deze dingen ge
rust met God uit en Hij zal U
er zeker Zyn licht in schenken.
Toch heb ik daarmee niet alles
gezegd. Want op deze wijze is de
last der onverhoorde gebeden
Te laat
middel, de sterilisatie. Zo. is het
hoge woord eruit. Wie het te hoog
vindt, moge bedenken dat er in In
dia voor 5 miljoen lijders aan tu
berculose maar 30.000 sanatorium
bedden zynü Zo'n omstandigheid
schept andere morele maatstaven:
men kan het leven beter voorkomen
dan het met zekerheid miserabel te
laten eindigen.
De vrijwillige sterilisatie is nu
het eerste wapen in de nationale
campagne voor geboortebeperking.
Op mannen toegepast is de ingreep
uiterst eenvoudig. Zij laat de man
in staat tot geheel normaal schij
nend echtelyk verkeer, op de be
vruchting na. Zij wordt door de
mannen met groot enthousiasme
aanvaard, maar dan op voorwaar
de, dat zy op hun vrouwen wordt
toegepast. En bij vrouwen is ste
rilisatie een veel moeilijker en in
grijpende operatie.
De sterilisatie wordt alleen aan
bevolen aan echtparen die reeds
twee of drie kinderen hebben,
waarvan het oudste tenminste 5
jaar is, zodat zij van nakomeling
schap redelijk verzekerd zyn.
Ondanks dat moeten de voorlich
tingsbureaus ontzaglijke weerstan
den overwinnen: niet zo verwon-
derlük, want het is niet alleen een
fysieke maar ook een psychische
ingreep. Om de psychologische
weerstanden te ovenvinnen, pro
beert men het nu met sterilisatie-
kampen. In de staat Maharasjtra
heeft men in zo'n kamp in drie
dagen duizend mannen gesterili-
Men kan moeilijk zeggen dat het
systeem op grote schaal is aan
vaard. In geheel India zijn sinds
1960 slechts 200.000 mannen en
125.000 vrouwen gesteriliseerd. Om
India's geboortecijfer te halveren,
zouden zich jaarlijks 2.5 miljoen
mannen tussen de 25 en 35 aan
deze ingreep moeten onderwerpen.
Het effect van de gehele campagne
voor geboortebeperking is op de be
volkingsstatistieken nauwelijks af
leesbaar. Men kan natuurlijk aan
voeren dat er tijd voor nodig is om
de gedachte algemeen ingang te
doen vinden en dat. naarmate In
dia zich ontwikkelt en industriali
seert, het geboortecyfer wel zal
teruglopen. Het is vermoedelijk
waar. Maar veel waarschijnlijker
is. dat het tegen die tijd te laat zal
zyn, dat de „bevolkingsexplosie"
India geruïneerd zal hebben, met
alle politieke gevolgen daarvan.
India is een democratie, het kan
zijn geboortecijfer niet omlaag
dwingen, zoals de Chinezen dat
zouden kunnen. Mao Tse-toeng
heeft besloten, dat China bij de 800
miljoen moet stoppen. Dat lykt hem
voldoende om een atoomoorlog te
overleven, die hy onvermijdelijk
acht. Maar als die toch nog op zich
zou laten wachten, dan zyn dc Chi
nezen zeer wel in staat een geboor
testop" af te kondigen en om, bij
wijze van spreken, te eisen dat men
voor ieder nieuw kind eerst een oud
mannetje moet inleveren.
Niet absoluut
Een Indiase arts zegt: „India kan
zich geen drastische maatregelen
veroorloven. Het moet het zoeken in
nieuwe technieken: wat het werke
lijk nodig heeft is een injectie of
een tablet, een aantrekkelijker en
dus effectiever methode dan het
mes van de chirurg. Het is aanne-
GAAT U VAAR DUIÏSI AS.D
De speciale gerechten in diverse gebieden
Panhas(balkenbrij)
Susse Milchsuppe
(zoete melksoen)
Himmel undErde
(stamppot v. appelen.
aardapp.en bloedworst
Maultaschen(beigneb
met vleesenspinazre).
KartoffelpfufferCpan.
nekoek v.geraspte
aardap.). Schinken
und Pumpernickel
ham met roggebrood
Pfef fer pott hast vlees.
uien en zure augurken)
Wurtternberg
Zwiebelkuchentwar.
me koek van uien).
Spatzle(deegklompjes)
Beieren,
ons gesprek met God aan de
orde te komen. Anders blijken
we eigenlijk alleen maar grotere
of kleinere egoïstjes gebleven te
zijn.
Voordat Jezus ons leert vra
gen om de dagelijkse boterham
op onze tafel en niet alleen
op de onze, maar ook op die van
de miljoenen hongerigen in de
wereld leert Hij ons bidden
om de komst van Gods Konink
rijk, om het geschieden van
Gods wil, niet alleen in de
hemel, maar toch ook al op de
aarde.
Bidden we, als we dat beden
ken, niet heel vaak klakkeloos?
Is het ons ernst, dat we alleen
in deze wereld kunnen leven, a.s
de goede, liefdevolle en heil
zame heerschappij van Jezus
Christus hier op aarde zal gel
den? Hunkeren we er inderdaad
r.aar, dat de wil van God ge
schieden zal in onze menselijke
verhoudingen, in onze gezinnen,
Daar staat tegenover, dat
anderen wellicht verzekerden,
dat God ons gebed altijd hoort.
Dat er geen zaak zo klein is, of
we mogen daar met God over
spreken. Ze beroepen zich daar
bij op de bijbel. Leerde Jezus
ons zelf niet bidden om zoiets
simpels als ons dagelijks brood?
Verzekert de bijbel ons niet, dat
ons gegeven worden zal, als we
er maar om vragen? Hoe rijmen
we deze woorden uit de bybel
met de ervaring van onze onver
hoorde gebeden?
Waarom zullen we eigenlijk
bidden? Heeft het zin, dat wij
piepkleine mensenkevertjes ons
met onze vragen en problemen
richten tot God, de onzichtbare,
de onuitsprekelijke? Laat ik U
dan zeggen: het gebed is nooit
iets automatisch, God is geen
super-automaat, die ons op onze
nog niet weggenomen. Al is het
zo, dat we alle moeilijke dingen
met God bespreken mogen, dat
betekent nog niet, dat God zelf
geen bepaalde orde in onze ge
beden brengt.
Wanneer we alleen maar kun
nen bidden om genezing, om
succes in het leven, om uitkomst
als ons leven bedreigt wordt,
blijft ons gebed dan eigenlijk
niet ontzettend egocentrisch?
Jezus zegt, dat we geen haar
verschillen van de heidenen, als
deze dingen alleen het onder
werp van ons gebed vormen.
Als mensen, die in een per
soonlijke verhouding tut God
mogen leven, zullen we ons ook
in ons gebed moeten leren rich
ten naar die dingen, die voor
God belangrijk zijn en waar het
heil van de wereld van afhangt
Die dienen in eerste instantie in
in het leven der volkeren?
Wanneer we met God spreken,
mogen we bevrijd zün van ons
eigen, benauwde kringetje en
mogen we Gods machtige werk
in het oog krijgen. Willen we de
heidenen niet gelyk zyn, dan
zullen Gods werk, Zün gerech
tigheid en Zyn vrede altyd
voorop dienen te gaan in ons
spreken met Hem.
En omdat God zich met heel
ons menselijk leven inlaat, zul
len dan ook de kleine dingen
van ons menselyk bestaan daar
een plaats in mogen vinden. Ze
gaan God zeer ter harte.
Maar wy zullen niet zo ge
makkelijk meer spreken van de
last der onverhoorde gebeden.
P. KLOEK.
Neo. Herv. predikant
te Leiden.
meiyk dat het Westen met enige
inspanning zo'n middel zou kunnen
produceren. Bezwaren van religieu
ze aard hebben die inspanning tot-
nutoe verhinderd. En toch is de
campagne tot geboortebeperking in
India ingeluid door een rooms-ka-
Iholieke vrouwelijke minister van
gezondheid, een argument dat doet
twüfelen aan de absoluutheid van
die bezwaren. Wie India zo'n mid
del in handen geeft, geeft het meer
dan alle miljarden-leningen, staal
fabrieken en andere presentjes bij
elkaar. Als India het niet krygt.
verdrinken de democratie, de vrij
heid en de hoop in de mensenzee
Dan krijgen de Chinezen misschien
toch gelyk".
Elke 2 seconden wordt er in
India een kind geboren: het
aantal monden dreigt de pro-
duktietoeneming voorbij te
streven.
"Bijzondere medewerking)
Wat is dc verklaring van de aan het wonderbaarlijke grenzende presta
ties van geheugenkunstenaars en rekenwonderen? Met die vraag heeft de
wetenschap zich reeds lang beziggehouden en in de loop der tijden heeft
zij zich nogal eens gedwongen gezien een eenmaal gegeven „verklaring" te
herroepen en er een andere, betere theorie voor in de plaats te stellen.
Zo meende men b.v. aanvankelijk, dat een fenomenaal geheugen een
voudig het gevolg zou zün van een bijzondere verstandelijke begaafdheid.
Dat deze opvatting geen steek houdt, hebben de beschouwingen, waarvan
deze de laatste is, u bij herhaling bewezen. Wanneer achterlüken en im
becielen in slaat zün tot geheugenprestaties waaraan zelfs geniale geleer
den niet kunnen tippen, is het uitgesloten dat een ijzeren herinnerings
vermogen zou moeten samengaan met laat staan: een gevolg zou zijn
van een uitzonderlijk intellect.
TER verklaring van de ongelofe
lijke prestaties der talenwon
deren heeft men wel beweerd,
dat zü zouden te danken zün aan de
buitengewone soepelheid van geest,
die deze geheugenkunstenaars zou
den bezitten. Nu valt het inderdaad
niet te ontkennen, dat mensen
met een speciaal geheugen voor
talen menigmaal over een zeer be
weeglijke. soepele en tot snelle aan
passing in staat zijnde geest be
schikken. Neemt u büvoorbeeld eens
Kardinaal Mezzofanti, die in 1849 te
Rome stierf. Hij verstond zesen
zestig talen, waarvan hü er zesen
dertig volkomen en de overige min
of meer beheerste, zodat hü deze
kon lezen. De beroemde Leidse
hoogleraar in het Grieks Cobet,
had eens een onderhoud met hem
in de Nederlandse taal; opzettelük
gebruikte hij daarbij minder ge-
bruikelüke Nederlandse uitdrukkin
gen, waarvan de kardinaal blük-
baar nog nooit had gehoord. Maar
Mezzofanti maakte ze zo snel tot
zijn geestelijk bezit, dat hü ze even
later zelf ging gebruiken.
EEN soepele geest kan men deze
talenkunstenaar dus zeker niet
ontzeggen. Maar zün daarmee
zijn grote geheugenprestaties ver
klaard? Een soepele geest verklaart
op zün hoogst, dat Mezzofanti een
taal in zo korte tüd leerde. Onver
klaard blüft echter het feit, dat zijn
geheugen in staat was het geleerde
feilloos te onthouden, en juist daar
in lag zijn geweldige verdienste.
Belangstelling is
onontbeerlijk
OP een goed spoor kwamen de
psychologen pas, toen zü zich
gingen afvragen, waarom nor
male mensen sommige dingen wel,
andere niet onthouden. Waarom
onthoudt een schooljongen wel de
uitslagen van honderd voetbalwed
strijden. maar niet de twintig of
dertig jaartallen, die hü voor zijn
geschiedenisles moet kennen? Het
antwoord op deze vraag is, dat die
schooljongen zich niet voor veld
slagen. vredesverdragen en andere
historische gebeurtenissen uit het
verre verleden interesseert, maar
wel een levendige belangstelling
heeft voor de voetbalsport. Belang
stelling is dus de sleutel, die de
poorten van het geheugen voor nor
male mensen opent.
Maar belangst Hing is niet alleen
voor een mens met een normaal ge
heugen een eerste vereiste om te
onthouden, maar ook de uitzonder
lijke prestaties van vele geheugen
kunstenaars zün eraan te danken.
Wanneer dezen zich namelük bui
ten het speciale terrein van hun be
langstelling begeven, is het met
hun geheugen vaak maar slecht ge
steld. Dit is trouwens ook het geval
met geleerden, die algemeen wor
den bewonderd om het enorme ge
heugen. dat zij aan de dag leggen
voor alles wat tot hun vakgebied
behoort. De beroemde Zweedse
plantkundige Linnaeus büvoorbeeld
met zün fenomenaal geheugen op
het gehele terrein der natuurweten
schappen, is ondanks zijn jarenlang
verblijf in Frankrijk. Nederland en
Engeland er nooit in geslaagd de
taal van deze landen te leren.
Wat voor Linnaeus en andere
grote geleerden geldt dat zij al
leen veel onthouden op het speciale
gebied, waarnaar hun belangstelling
uitgaat geldt evenzeer voor vele
echte geheugenwonderen. U hoorde
in een vorige beschouwing al. dat
de in 1879 geboren wiskundige
Rückle in staat was in acht tot tien
minuten tweehonderd getallen van
één cüfer van buiten te leren in
de volgorde, waarin hü ze ter lezing
had gekregen. De geheugenverrich
tingen van deze getallenvirtuoos
konden volgens de Göttingse hoog
leraar in de psychologie G. E. Mül-
ler heel eenvoudig worden ver
klaard. want dr. Rückle bezat al
dus Müller niet alleen een groot,
volkomen tegen vermoeienis bestand
arbeidsvermogen, een buitengewoon
aandachtsconcentratie en een snel
werkend opnemingsvermogen, maar
vooral een levendige belangstelling
voor getallen.
Vóór Müller had de Franse psy
choloog Binet op het einde van de
vorige eeuw reeds voor zulk een
eenvoudige verklaring van opzien
barende geheugenprestaties uitge
sproken, en wel na een onderzoek
van de toentertijd zeer befaamde
rekenkunstenaar Diamandi. Daar
ook diens zuster een geheugen-
wonder was, speelden erfelükheids-
factoren hier zonder twijfel een rol.
maar door Binets onderzoekingen
is toen vastkomen te staan, dat bü
Diamandi's uitzonderlüke geheu
genprestaties, waarover u al in een
vroegere beschouwing uitgebreid
hoorde, de hoofdrol werd gespeeld
door oefening, gevoed door grote
belangstelling.
Wat is normaal?
AT de beoefenaars der we
tenschappelijke psychologie
ontdekken bü hun speur
tocht door de doolhof van het ijze-
ren herinneringsvermogen van ge
heugenkunstenaars en rekenwonde
ren .heeft ook een nieuw licht doen
vallen op een oud probleem, name
lijk de vraag wat een normaal ge
heugen eigenlük is.
Voordat deze vraag kan worden
beantwoord .is het goed even stil te
staan bü het merkwaardige feit.
dat de meeste mensen maar weinig
waardering hebben voor hun ge
heugen.
U zult velen openlük erover horen
klagen, dat hun geheugen hem in
de steek laat, maar u zult vrijwel
nooit iemand vinden, die even vrü-
moedig spreekt over de beklagens
waardige toestand van zijn ver
stand. Deze geringe sympathie moet
voornamelük worden geweten aan
het feit. dat vergeten evenzeer be
hoort tot het wezen van het ge
heugen als onthouden. Want men
vergeet zowel met een goed als met
een slecht geheugen, met het laat
ste echter meer en sneller dan met
het eerste.
)\aar u nu voor moet oppassen
is de fout, hieruit te concluderen,
dat alleen een geheugen, dat alles
v e r f e e teen slecht geheugen is
Even slecht is namelijk het geheu
gen. dat alles onthoudt; het ont
houdt immers ook datgene wat het
onthouden niet waard is.
Als u het zo beschouwt blükt er
duidelyk een zeer nauw verband te
bestaan tussen geheugen en ver
stand. Mensen met „een geheugen
als een üzeren pot", mensen, die
bijvoorbeeld de inhoud van spoor
boekjes van buiten kennen en zelfs
van de onbelangrijkste gebeurtenis
sen uit het verleden precies de
datum kunnen opgeven, blüken
vaak niet te beschikken over vol
doende verstandelük inzicht om on
derscheid te maken tussen het we-
zenlüke en het bükomstige. Eigen
lük zou u zich niet moeten af
vragen, waarom mensen, die zo wei
nig begaafd zün in verstandelük op
zicht. zo'n veel omvattend geheugen
hebben, maar veeleer waarom zovele
anderen, die een uitstekend ver
stand bezitten, niet zoveel onthou
den.
ET antwoord op deze vraag ia
Hzeer eenvoudig: omdat men
sen met een goed verstand
kunnen onderscheiden tussen het
belangrüke en het onbelangrijke, zo
dat zü zich later het wezenlüke voor
de geest kunnen halen.
Een normaal geheugen is een ge
heugen, dat het belangrüke ont
houdt en het onbelangrüke vergeet.
Dat is de conclusie, die u uit het
bovenstaande kunt trekken.
Zo ziet u, dat u er goed be
schouwd dankbaar voor mag zün.
dat u niet tot de echte geheugen-
wonderen behoort. De meeste vol
wassen geheugen- en rekenwonde
ren hebben niet een nitzonderlük
goed herinneringsvermogen, maar
een geheugen, dat allerlei niets
waardige dingen, zoals data of te
lefoonnummers, onthoudt. Anders
gezegd: het gemiddelde geheugen-
wonder heeft een slecht geheugen!
(Nadruk verboden).
