Utrecht
leidt
hem op:
de man
achter
boek
en
krant
FOTOGRAAF-MET-DIPLOMA all-round vakman
SCHOOL
VOOR
GRAFISCHE VAKKEN
VOORLICHTINGSNUMMER VAN HET LEIDSCH DAGBLAD
23 MEI 19*7
)OEL
De opleiding beoogt alle leerlingen te geven: een goed inzicht in
It technieken van de grafische industrie; een verantwoorde esthetische
lorming; een gefundeerde bedrijfs-economische scholing; voor diegenen,
te geen middenstandsdiploma bezitten, een opleiding daarvoor en een
Bbreed mogelijke algemene ontwikkeling.
Hierdoor zal aan het einde van de cursus examen worden afgelegd
[f verkrijging van het schooldiploma; het middenstandsdiploma en de
?sp. vestigingsdiploma's, afgegeven door de betreffende werkgeversor-
i anisaties.
De genoemde diploma's geven gezamenlijk het recht van inschrijving
ijde Kamers van Koophandel en Fabrieken.
Degenen, die niet voornemens zijn zich zelfstandig te vestigen, kun-
len na opgedane praktijkervaring door het bezit van bovengenoemde di-
iloma's een functie in het bedrijfsleven verkrijgen bij de bedrijfslei-
ling. op een calculatie- of kostprijsafdeling, bij de technische adminis
tratie. planning en routing ordervoorbereiding, tijdnormstudie of bij
en papier- of machinehandel.
Na een meer esthetisch gerichte opleiding kan plaatsing volgen als
mkwerk-adviseur of account-executive bij grafische bedrijven of re-
lame-bureaus of als grafisch-technisch adviseur bij uitgeverijen.
)RIE JAAR
De opleiding duurt drie jaar.
Onderhandelingen worden echter gevoerd om die uit te breiden tot een
lerjarige cursus. Er zal dan tijdens de opleiding een praktijkjaar
tirden ingevoerd.
Leerlingen, die de school In Utrecht willen gaan bezoeken, dienen in
et bezit te zijn van een diploma MULO A met wiskunde (ten minste)
een diploma Handelsdagschool, een overgangsbewijs van de derde
aar de vierde klas VHMO of een gelijkwaardig diploma.
Wekelijks worden circa veertig lessen gegeven.
Het schoolgeld is afhankelijk van het inkomen van de ouders.
»t bedrag is vastgesteld in de Schoolgeldwet en wordt geïnd door
f dienst der belastingen. Voor de lagere en midden-inkomens is het
thoolgeld zeer gering.
Een jaarlijkse bijdrage van 30 is verschuldigd aan de Stichting
onds School voor de Grafische Vakken.
De kosten van de boeken zijn voor het eerste leerjaar ongeveer
125 en voor de volgende jaren 50 tot 100.
la het eerste leerjaar komen er voor alle leerlingen 75 bij aan
iken- en overig gereedschap.
Een jaarlijkse buitenlandse excursie en meerdere binnenlandse ex-
ursies voor eigen rekening zijn verplicht
De hele studie wordt afgesloten met een eindexamen, dat wordt af-
no men onder toezicht van één of meer door de minister van Econo-
lische Zaken te benoemen gecommitteerden, alsmede van de door de
trk gever so rg anisaties aan te wijzen deskundigen..
Ook voor de opleiding aan de School voor de Grafische Vakken kun-
m in bepaalde gevallen rijksstudietoelagen (renteloze voorschotten) wor
st verstrekt
Gegadigden moeten hun verzoek tijdig richten tot het Ministerie van O..
en W. in Den Haag. Bovendien bestaat de mogelijkheid onder be
ulde voorwaarden voor een gemeentelijke of provinciate studietoelage
iaanmerking te komen.
Aan de school is geen internaat verbonden. De leerlingen zijn dus,
i» zij tenminste te ver van Utrecht wonen om op en neer te reizen,
«gewezen op pensionadressen. De school beschikt over een aantal
•ste relaties onder kamerverhuurders-sters.
Voor militaire dienst wordt uitstel verleend indien de studie is aan
hangen in of voor het kalenderjaar, waarin de leerling 19 jaar oud
ordt, mits het eindgetuigschrift wordt behaald uiterlijk in het kalen-
trjaar, waarin de betrokkene de 22-jarige leeftijd bereikt.
Over het algemeen wordt een vijfdaagse schoolweek aangehouden,
«ar de grote toeloop van de leerlingen zal het misschien nodig ma-
aan enkele klassen op zaterdagochtend les te geven.
WDERNE INRICHTING
De school beschikt over geheel nieuw ingerichte lokalen voor de repro-
dtietechnieken en de binderij, terwijl het machinepark van de druk-
Phj geheel vernieuwd werd en wel met 23 nieuwe persen, w.o. Hei-
Hberg twee-kleuren pers, Automan twee-toeren pers. grote en kleine
Wdelberg één-toerenpers, Nebiolo stopcilinderpers. Grata, Rex, Mer
ites, Johannesberger, enz. Verder is er een volledige afdeling vorm-
oorbereiding De zetterij werd reeds ten dele vernieuwd, maar zal nog
verdere gedaantewisseling moeten ondergaan.
Twee laboratorium-afdelingen worden ingericht.
Aan de school worden de volgende vakken onderwezen: Talen: Neder
igs, Duits en Engels.
Exacte vakken: algebra, meetkunde, natuurkunde, mechanica, schei-
■ode-practicum.
Lichamelijke Oefening. Bedrijfskundige vakken: economie, handels
luis, reclamekunde, publiciteit, bedrijfsleer, bedrijfsleiding, staatsin-
•chtifvg en rechts- en wetskennis.
Commerciële vakken: boekhouden, handelsreken en, calculeren, kost-
njsberekenen, bedrijfsadministratie.
Vormgeving: kunstgeschiedenis, grafische kunsttechnieken, tekenen en
ötwerpen. typografische vormgeving.
Theoretisch-technische vakken: papierkennis, letterzetten, boekdruk-
tei, boekbinden, fotografie, chemigrafie, diepdruk, offset-druk en litho-
ftfie- fotolithografie.
Verkplaatsoefening-practica: letterzetten, boekdrukken, boekbinden,
**ografie, chemigrafie, diepdruk, offset en lithografie.
In de uitgebreide sector van de grafische vakken zijn voor
kgenen, die hier een leidinggevende of een andere verant
woordelijke positie willen veroverental van goede mogelijk-
tden. De School voor de Grafische Vakken in Utrecht is voor
telen daartoe reeds een goede springplank gebleken!
Op de leestafel ligt het arowlhlad. Vette koppen op de frontpagina, kadertjes
en cursiefje». Miljoenen Nederlanders grijpen dag in dag uit naar hun krant. En
op zondag, na tafel, bladeren se de zaterdag-editie met bijzondere bijlage nog
eens door.
Want Nederlanders lezen graag.
De krant, het tijdschrift, het boek. Er wordt hier véél gelezen, verhoudings
gewijs, zoals er, relatief, ook veel geschreven wordt.
Maar achter de man en de vrouw, die schrijft, staat de man, die al die teksten
zet. De vakbekwame typograaf aan zijn ultra-moderne machine, de drukker bij
zijn rotaöepers, de specialisten van de technische afdelingen. De boekdrukkers
en lay-out mensen, heel die vrij grote categorie vaklieden, die hun dagtaak vin
den in de grafische vakken.
Eén van die scholen die daarvoor opleidt is de School
foor de Grafische Vakken in Utrecht*
Wie belang stelt in een werkkring in deze sector kan
tier terecht voor een opleiding, die begint met een
basis-jaar. Alle leerlingen ontvangen gedurende dat
jaar een zelfde opleiding. Voor het einde van het
eerste cursusjaar dient de leerling een keus te maken
ju welke richting hij verder wil gaan: de hoofdrichting
typografie, de hoofdrichting reproduktietechnieken of,
e derde hoofdrichting, het boekbinden.
Vat betreft de typografie, naast de normale opleiding in de typo
grafie wordt bij voldoende belangstelling een speciaal programma ge
geven aan hen. die de technisch-esthetische kant van het bedrijf ara-
néren.
De reproduktietechnieken omvatten de volgende vakken: offset-litho
grafie, chemigrafie, diepdruk en reproduktiefotografie. Uit een van deze
vakken maakt de leerling zijn keus als hoofdvak. De andere vakken
rorden. zij het in mindere mate, eveneens gedoceerd.
In alle richtingen echter staat op de voorgrond dat het onderwijs
^grafisch is gericht, dat wil zeggen, dat naast de hoofdrichting ook
Ie nevenrichtingen worden onderwezen.
Deze nevenrichtingen worden in de regel slechts gedurende één
|wr gedoceerd en dan afgesloten met een examen; de resultaten van
jeze z.g. voorexamens worden gevoegd bij de overige cijfers van het
indexamen.
Voor de leerlingen, die de hoofdrichting typografie kiezen, gelden
Ie volgende voorexamens: einde eerste jaar. fotografie en chemigrafie
seinde tweede jaar: boekbinden en offset.
Voor de leerlingen, die de hoofdrichting reproduktietechnieken kiezen,
jflden de volgende voorexamens: einde eerste jaar: zetten en boek-
Imkken en einde tweede jaar: lithografie.
Voor de leerlingen, die de hoofdrichting boekbinden kiezen, gelden
Ie volgende voorexamens: einde eerste jaar: zetten, drukxen, chemi-
frafie en fotografie en einde tweede jaar: offset en machinezetten.
9 Hiernaast: een leerling achter <1«
zetmachine. Linksonder: een hoek ran
de drukkerij. Hieronder: de hinderij.
De jeugdige Leidenaars die zich een toekomst als foto
graaf hebben gedacht verkeren In een bevoorrechte po
sitie. Want in Qen Haag staat niet alleen het gebouw van
de enige dag- en avoi.uschool voor fotografie in Neder
land, maar ook de Nederlandse Fotovakschool de in
stelling die via schriftelijke cursussen fotografisch vak
onderwijs geeft is hier gevestigd. De diploma's van
beide scholen zijn volkomen gelijkwaardig, maar het is
vanzelfsprekend dat er op de dag- en avondschool meer
aandacht aan de verschillende onderwerpen kan worden
besteed.
De „School voor Fotografie en Fototechniek'' is gevestigd
in een oud gebouw aan de Nobelstraat. Zowel overdag
als 's avonds worden er voorlopig nog twee vak
richtingen gedoceerd: de algemene fotografie, gecombi
neerd met fotohandel, en de technische en wetenschap
pelijke fotografie, ook weer gecombineerd met fotohan
del. Als de lang gekoesterde wens, een nieuw gebouw
in Mariahoeve, eenmaal is vervuld kunnen daar nog de
richtingen reprografie, fotografisch assistent en film
techniek bijkomen.
De studie aan de dagschool duurt drie jaar, aan de avond
school omstreeks vier jaar. Vrij king, zo op het eerste
gezicht, maar na een met goed gevolg afgelegd eind
examen mag de geslaagde zich dan ook niet aüeen ge
diplomeerd fotograaf noemen, maar heeft hij oveneens
het recht om zich zelfstandig te vestigen. In de cursus
is namelijk ook de opleiding voor het middenstandsdiplo
ma opgenomen.
De minimumleeftijd van „degene die tot het eerste leer
jaar van de opleiding wil worden toegelaten'-', zo luidt
de eerste eis, is zestien jaar. Verder wordt gevraagd:
eindexamen MULO-B (of A met wiskunde) 6f een over
gangsrapport van de tweede naar de derde klas van
een middelbare school (HBS, lyceum, gymnasium). Vol
doet een kandidaat niet aan oen van de*o kaatste voor
waarden, dan moet hij (of zij) een toelatingsexamen
afleggen.
Tot de theoretische vakken die aan de dagschool en
in beperkte mate ook aan de avondschool worden
onderwezen, behoren niet alleen typisch fotografische vak
ken ais sensitometrie, kennis van apparaten, fysiologie
en psychologie van de waarneming at kennis van foto
grafische materialen, maar ook: wiskunde, natuur- en
scheikunde, handelskennis en rechts- en wetskennis. Leo-
sen in Nederlands, Engels en Duits staan ook op hek
rooster, terwijl bij voorbeeld het vak „maatschappijleer"
evenmin op het programma ontbreekt. Bij de praktisch*
vakken neemt fotografie vanzelfsprekend de grootste
plaats in.
De kosten van de studie aan de dagschool (materiaal, leer
middelen, excursies e.d.) bedragen voor de periode vao
drie jaar omstreeks 1109 gulden. De avond-op leiding kost
wat minder. Het lesgeld wordt door de rijksbelasting
dienst vastgesteld. Het ia niet strikt noodzakelijk dat
de leerling al meteen een camera beaat, ai wordt dat
later in verband met de praktijk lessen naluui tijk wel
zeer gewenst.
De krappe en weinig doelmatige behuizing van de school
in de Nobelstraat Is er de oorzaak van dat het aantal
leerlingen dat kan worden aangenomen nog betrekkelijk
gering is. Uit de omstreeks zestig aanmeldingen worden
elk jaar niet meer dan 24 leerlingen per cursus gekozen,
zodat nogal wat kandidaten moeten worden teleurgesteld.
Maar als de plannen voor een nieuwe school eenmaal zijn
verwezenlijkt en er Is goede hoop dat dit niet meer
zó lang ral duren kunnen er aanzienlijk meer gega
digden worden toegelaten, terwijl de keus uit bet aan
tal vakrichtingen dan ook ruimer zal zijn.
/oor bet volgen van de schriftelijke cursus bij de Neder
landse Fotovakschool aan de Jan van Nassaustraat Is
geen MULO-diploma of twee jaar middelbare school
vereist. Maar aangezien er evenals bij de dag- en
avondschool een behoorlijke kennis van exacte begrippen
nodig is om de studie met succes te kunnen volgen, ls
er een aanvullende cursus die de noodzakelijke onder
grond ...schaft. De duur van de studie aan de Fotovak
school is (zonder aanvullende cursus) ongeveer J>£ tot
4 jaar; het diploma is, zoals gezegd, gelijkwaardig aan
dat van de School voor Fotografie en Fototechniek.
De bezitter van het getuigschrift kan zich in een groot
aantal richtingen verder bekwamen. Portretfotografie,
reportage, technische fotografie, persfotografie of foto-
handel zijn enkele voorbeelden. Maar hij kan zich ook
toeleggen op de medische fotografie of andere weten
schappelijke specialiteiten. Want het gebied dat de came
ra beetrtjkt k zeer uMgeetrefcL. Bijna onbegrensd.
