DIT
Verpakkingsontwerper
oorburgs
meisje
werkt aan
Engelse
school
Man die nog iedere dag leert:
is
haar
budget
i...en
bent
u
ook
van
plan
naar Engeland te gaan
Medisch maatschappelijk werk is
aandacht voor sociale
problemen van zieken
VOORLICHTINGSNUMMER VAN HET LEIDSCH DAGBLAD
22 MEI 1963
Hollandse meisjes zijn op Engelse kostscholen zeer welkom.
Als hulp-,,matron" kunnen zij betrekkingen krijgen met een
salaris van ten minste 50 met kost en inwoning voor een
schoolkwartaal van 12 weken; bovendien krijgen zij bijna vier
maanden vakantie. Zij behoeven geen speciale opleiding te
hebben genoten, maar sollicitanten dienen wel een behoor
lijke kennis van de Engelse taal te hebben, ten minste 18 jaar
te zijn en zich voor één jaar ter beschikking te stellen. De
hulp-,,matron" helpt met de verzorging van de kinderen, hun
gezondheid, hygiëne, kleren enz., maar huishoudelijk werk
wordt niet van haar verwacht. Een aantal Hollandse meisjes
werkt reeds op Engelse scholen en zij hebben veel plezier in
het bestaan. Soms kunnen twee vriendinnen op dezelfde school
betrekkingen krijgen.
Dit soort ervaring heeft o.a. mejuffrouw Ingrid Tubbing (19)
opgedaan. Zij komt uit Voorburg en is nu werkzaam als
hulp-,,matron" op een lagere school voor jongens in de buurt
van Stafford in Engeland. Zij zegt: ,,Ik ben geheel opgenomen
in de kring waartoe de matron en de andere inwonende lera
ren en leraressen behoren. Iedereen is even aardig voor mij.
Ik studeer hard, luister veel naar de Engelse radio en in
mijn vrije tijd ga ik naar de
bioscoop. Op deze manier ben
ik gauw beter Engels gaan
spreken. Ongeveer half acht
's ochtends help ik de kinde
ren bij het opstaan en maak
ik hun bedden op. 's Avonds
help ik ze wassen en in bad
stoppen. Eens in de week heb
ik een vrije middag. De omge
ving is buitengewoon mooi en
ik heb heel veel gewandeld.
Na een jaar hoop ik vloeiend
Engels te kunnen spreken. Ik
hoop dat andere Hollandse
meisjes ook op deze manier de
gelegenheid zullen hebben om
Engels te leren. Hier verdien
je je eerste salaris, je hebt
vrije tijd en vakanties: al de
ze dingen zijn belangrijk."
Ingrid Tubbing heeft plezier
in haar werk en de vrouw van
het hoofd der school vindt als
volgt: „Ingrid voelt zich
gelukkig. Zij heeft zich werke
lijk heel goed aangepast en ik
geloof dat haar Engels aan
het verbeteren is."
Andere ondernemende meis
jes die Engels willen leren en
bovendien geld verdienen zul
len op Engelse scholen inte
ressante betrekkingen als
hulp-,.matron" kunnen vinden.
Hollandse meisjes kunnen
zich om nadere inlichtingen
schriftelijk in het Engels wen
den tot Mrs. C. Hudgell,
Gabbitas-Thring Advisory Ser
vice 6 Sackville Street, Lon
don W I.
He4 Wekelijks Budget van een Meisjes-studente:
Stadsbusritten j 1,50
Stadscinema of theater (1 bezoek) 1,90
Hapjes in een koffie-bar1.75
Sigaretten (3 pakjes a 88 ets) ƒ2.64
Kranten (dagelijkse en zondags) ƒ1.
Kapper (Shampoo en set, incl. fooi) 4.56
1 paar Nylon kousen 2.
Wasserfj
Ingenaaid boekƒ1.25
Reparatie schoenen, drogist, stomerij, enz. f... ƒ2.
„VOOR het ontwerpen van
verpakkingen moet men be
slist grafisch leren denken",
zegt Jan Zaat (27) werk
zaam op het hoofdkantoor
van een groot winkelbedrijf
in Amsterdam. Hij zorgt
daar voor een passende ver
pakking en „introductie"
van allerlei artikelen. Dat
kan een verfblikje zijn, of
een etiket voor wollen de
kens of een nieuwe wijnfles.
En het is juist deze veelheid
van materialen die hem
vaak voor problemen stelt
„Want je kunt het nu nog
zo mooi op papier hebben
uitgedacht, maar als het op
die manier onmogelijk uitge
voerd of gedrukt kan wor
den, voldoet het ontwerp toch
niet aan de eisen van de
verpakking".
DAAROM moet iemand die
verpakkingen ontwerpt zich
een grondige kennis van
grafische technieken verwer
ven en zich op de hoogte stel
len van de vele mogelijkhe
den in de druktechniek. Van
groot belang is ook kennis
van lettertypen (vooral voor
advertenties tekenen) en
daarbij komt dan natuurlijk
een goed tekentalent, dat op
behoorlijke wijze ontwikkeld
dient te zijn. Jan Zaat door
liep in de avonduren de vijf
klassen van de Academie
voor Beeldende Kunsten in
Den Haag en zijn lessen in
decoratie-schilderen vulde hij
aan, door overdag als deco
rateur in kledingmagazijnen
te werken.
TOEN hij 24 was stapte hij
over naar zijn huidige werk
kring, die van verpakking
ontwerper. Het liefst werkt
hij echter aan folders, adver
tenties en briefhoofden, hoe
wel het lang niet altijd mee
valt om ..eruit te springen
met je idee'\ zoals hij dat
noemt. Doordat een ontwer
per altijd het werk van an
deren vergelijkt met het zij
ne, moet hij oppassen dat
het geen klakkeloos naboot
sen wordt. Het gebeurt meer
malen dat je een ontwerp al
helemaal voor je zelf hebt
gevormd en dan kom je plot-
seling iets tegen dat bijna op
hetzelfde neerkomt. Onbe
wust ben je dan niet origi
neel geweest en je kunt ge
rust weer opnieuw beginnen,
zegt hij.
VERPAKKINGEN ontwer
pen is eigenlijk regelmatig
leren van anderen en voor
al van je buitenlandse colle
ga's. „Duitsland en Zwitser
land leveren in Europa wel
het beste materiaal omdat
de verpakkingen om hun tech
nische en grafische kwalitei
ten beslist aan de top staan.
Maar het staat lang niet
vast of zij commercieel ook
de grootste waarde hebben.
De grote vraag blijft altijd:
wat is belangrijker, de mooie
uitvoering of de commerciële
waarde? Niemand kan die
vraag eigenlijk concreet be
antwoorden. Het hangt hele
maal af van de aard van
een volk en de smaak van
het kopend publiek".
FABRIKANTEN in Neder
land zijn wel eens wat jaloers
op de verpakkingen uit Ame
rika omdat deze misschien
wel de grootste produktie met
zich meebrengen, maar wie
zegt dat dit ook in Europa en
met name in Nederland het
geval zal zijn?
EEN geheel eigen beroep,
verpakking-ontwerper, zegt
Jan Zaat: Je bent eigenlijk
een commercieel artiest. Je
beïnvloedt de smaak van
het publiek, je brengt de ar
tikelen aan de man (of aan
de vrouw) want door de toe
name van zelfbedieningsza
ken en supermarkten wordt
de juiste en doeltreffende ver
pakking alleen maar belang
rijker, maar vóór alles wil
je van elk ontwerp Iets
moois of iets leuks, in elk ge
val een smaakvol geheel ma
ken. En vooral wanneer de
ontwerper niet aan één be
drijf verbonden is, moet hij
zijn ontwerpers-oog laten de
len met de smaak van het
publiek. Daarom leert hij
nog elke dag, met andere
ontwerpen en andere mate
rialen een vak, dat ook da
gelijks andere eisen aan hem
stelt.
1.25
ƒ0.75
Totaal 20.60
De meeste studenten maken vóór zij naar Engeland vertrekken om er
de taal te leren, eerst een studie van de onkosten van het onderwijs,
kost en inwoning, doch er zijn er maar enkelen onder hen die weten
hoeveel wekelijks zakgeld zij nodig zullen hebben.
Om deze jongelui enig idee te geven van de normale wekelijkse uitga
ven van een student in Engeland, hierbij een lijstje van de bedragen
die de doorsnee student, wonende in het college of op kamers, door
gaans uitgeeft.
Dergelijke studenten betalen waarschijnlijk tussen 70 en 120 per week
voor kost en inwoning en onderwijs aan een van de erkende Engelse
taalscholen: tevens zullen zij gedurende de week-ends bezienswaardig
heden, cinema's of theaters willen bezoeken, kennissen ontmoeten en
een beetje winkelen.
Dit is een gemiddeld budget, iedere studente heeft zo haar eigen smaak.
Sommige meisjes willen misschien de onkosten van een kapper bespa
ren en zelf hun haar shampooën, anderen roken niet maar kopen liever
snoepgoed.
Weer anderen besparen busgelden en lopen de bezienswaardigheden te
voet af; hoe het zij, de meeste studenten vinden dat zij ongeveer 20
tot 30 per week zakgeld nodig hebben.
Een bekende Engelse taalschool in Oxford heeft berekend dat de uitga
ven aan boeken, wasserij, uitstapjes en zakgeld per trimester van
twaalf weken niet de 300 behoeven te overschrijden. Niet-rokers en
niet-drinkers kunnen het zelfs met 200 doen.
Kleren in Engeland zijn niet duur. vooral als men winkelt in de grote,
bekende magazijnen. Een meisjesrok behoeft slechts 18 te kosten, een
wollen jumper 18, een stel ondergoed 20. schoenen 20.
Een jongeman kan een pantalon kopen voor 35, een trui voor 29, een
overhemd voor 12, een paar sokken voor 2, een paar schoenen voor
30.
Vanzelfsprekend is het budget van een jongeman anders dan van een
meisje! Hij zal de kapper 1,75 inclusief fooi betalen. Kosmetica is
allicht geen post op zijn lijstje, maar hij kan daarentegen wat meer
uitgeven in een restaurant, vooral als hij een vriendinnetje meeneemt.
Bezoekt hij een café dan kost een biertje hem 92 ct., een jenever met
tonic 1,40. Geen student behoeft geld uit te trekken voor medische
of tandheelkundige hulp; deze diensten worden in Engeland gratis ver
strekt.
Er kan hier slechts een oppervlakkige beschouwing van de kosten van
levensonderhoud van een Nederlands student in Engeland gegeven wor
den. Deze kosten verschillen nogal van plaats tot plaats; Londen is de
duurste stad om zichi te vestigen. Juist omdat deze verschillen be
staan wordt de student geraden meer informatie in te winnen alvorens
naar Engeland te vertrekken en tevens- voorzichtig te zijn met de
keuze van taalschool.
Er is een Adviserende Dienst, een afdeling van het bekende Gabbitas-
Thring Educational Trust, die gespecialiseerd is op het gebied van
gratis advies aan buitenlandse studenten.
Het adres van dit bureau is: 6 Sackville Street, London, W.l.
Studenten die naar Engeland
willen, kunnen zich in verbin
ding stellen met The Gabbitas
Thring Educational Trust, een
liefdadige insteJIing met een be
stuur bestaande uit vooraan
staande personen, en met aan
zienlijke ervaring op het gebied
van de problemen en behoeften
van buitenlandse studenten.
De Trust verstrekt inlichtin
gen betreffende:
Scholen voor de Engelse taal,
zowel voor interne als externe
studenten.
Engelse gezinnen die bereid
zijn Nederlandse studenten in
de kost te nemen.
Au pair betrekkingen (alleen
voor meisjes), voor niet min
der dan zes maanden. Er be
staan geen au pair betrekkingen
voor jongens en jonge mannen.
Meisjes van 18 jaar en ouder
met een behoorlijke kennis
van de Engelse taal, die ten
minste een jaar in Engeland
willen doorbrengen, kunnen ook
betrekkingen krijgen als hulp-
„matron" in jongens- of meis
jeskostscholen. Het werk omvat
de verzorging van de kinderen
onder leiding en toezicht van
een gediplomeerde „matron".
Salarissen bedragen ten minste
13 per week met volledige
kost en inwoning.
De Trust is niet in staat hulp
te verlenen aan jonge onderwij
zers die in Engeland wensen les
te geven.
Zieke mensen helpen. Dit naar beroep
zo rijk geschakeerde werk telt ook een
vak, dat oud geënt, maar nog tame
lijk jong van jaren meer belangstel
ling verdient dan het nu krijgt. Me
disch maatschappelijk werker; sociaal
gerichte arbeid in een ziekenhuis, waar
voor aan een van de Sociale Academies
een vier jaar durende opleiding te vol
gen is. De medisch maatschappelijk
werker houdt zich louter bezig met so
ciale problemen, ontstaan door of ver
bonden met een ziekte, sterk variërend
van geval tot geval.
In dit werk gaat het om mensen, die ziek
zijn of waren of door ziekte van een huisgenoot
moeilijkheden hebben op dat veelomvattende
sociale terrein. Een in het ziekenhuis opgeno
men huisvrouw kan zich zorgen maken over
haar huishouding, de psychische toestand van
een langdurig zieke kan door een alsmaar pie
keren over de toekomst ver achteruit gaan, eer.
alcoholist laat zich zijn opname welgevallen of
komt in opstand tegen alles en iedereen, een
pas geopereerde man tobt over de gedragingen
van zijn zoon. En dat is nog maar een hand
jevol uit de put met problemen, die in elk zie
kenhuis een duidelijke achtergrond is.
Daarom is dit medisch maatschappelijk wen
nodig. Een ziekte brengt, hoe licht ook. altijo
problemen met zich mee; dikwijls uiterlijk
waarneembaar, even vaak verborgen door een
nauwelijks merkbare verandering in het ge
voelsleven van de patiënt. De medisch maat
schappelijk werker zal ze toch moeten vin
den: door een intuïtief aanvoelen van de si
tuatie, door die bepaalde vaardigheid, houding
en benadering, die in de opleiding bijgebracht
zijn en in de praktijk de vaktechnische bekwa
ming af moeten ronden.
Dit zijn dezelfde beginselen als bij iedere an
dere vorm van maatschappelijk werk. Het is
ook hier een afstand houden, waar dat vereist
is. en daarnaast een rustig, maar zeker tege
moet treden met de gedachte, dat het nooit be
moeizucht mag zijn, maar alleen een-willen-hel-
pen. En deze hulp kan dan weer niet achter
de rug van de cliënt in dit geval meestal
de patiënt om gedaan worden. Ook al ko
men de verzoeken om hulp niet van de pa
tiënt zelf, maar van de arts of van een fami
lielid, dan nog heeft de man of vrouw om wie
het gaat. het recht te weten wat er gedaan
gaat worden.
Het medisch maatschappelijk werk is steeds
een afstellen op het probleem van eer. bepaal
de patiënt. En als er tien patiënten zijn met
hetzelfde probleem, dan zal dat op tien ver
schillende manieren aangepakt moeten worden.
Dit werk immers, staat mede ten dienste van
de medische behandeling. Het kan dan ook zijn,
dat de arts de maatschappelijk werker ver
zoekt gegevens te verzamelen als hij denkt de
ze nodig te hebben voor zijn contact met de
patiënt.
Het kan ook zijn, dat de medisch maatschap
pelijk werker een patiënt tijdens de medische
behandeling of daarna doorzendt naar een op
ander gebied werkzaam maatschappelijk wer
ker. Maar dat alleen na overleg met de pa
tiënt, omdat doeltreffende hulp alleen op basis
van vrijwilligheid mogelijk is.
Het maatschappelijk ziekenhuiswerk in Ne
derland heeft zijn belangrijkste impulsen steeds
uit de Angelsaksische landen gekregen. In de
jaren zeventig van de vorige eeuw nam het
aantal bezoekers van de poliklinieken van de
Engelse particuliere ziekenhuizen, waar men
gratis behandeld en opgenomen kon worden, en
die in stand gehouden werden door vrijwillige
giften, zo toe, dat de doktoren een functionaris
wilden laten aanstellen, die patiënten met vol
doende financiële draagkracht moest weren.
Pas in 1895 werd Mary Stuart als zodanig aan
gesteld. In Nederland was het de verpleegster
zr. H. J. ter Meulen, die in 1913 na een
studie in Engeland de basis legde voor het
medisch maatschappelijk werk.
Nu is dit werk bezig terrein te winnen, het
gaat langzaam, maar het groeit uit, al weten
de kenners, dat nooit gezegd zal kunnen wor
den: „Djt werk is zo, en niet anders". Het zal
aldoor mee moeten groeien met de structuur
veranderingen in de maatschappij.
Op het ogenblik zijn er al velen, die dit be
roep uitoefenen. Maar er zijn ook veel zieken
huizen, die geen medisch maatschappelijk
werker hebben, hoewel van maatschappelijke
zijde gesteld wordt, dat er op elke 180 bed
den een medisch maatschappelijk werker zou
moeten zijn.
KANSEN
Luchtig geteld, zijn er dus nog kansen te
over in dit vak, dat iedereen na een middel
bare of daarmee gelijk te stellen opleiding en
na een vier jaar durende opleiding aan een
Sociale Academie uit kan oefenen. Iedereen, en
toch niet. Want bij geen enkel vak als het
maatschappelijk werk is het zo moeilijk te zeg
gen, aan welke eisen de werkers moeten vol
doen.
Het houdt niet op met het gezond verstand,
met het warme hart. Dit moet alleen gezien
worden als een goede basis voor de opleiding.
En in die vierjarige opleiding wordt de adspi-
rant medisch maatschappelijk werker een theo
retisch en praktisch verantwoorde vorm van
hulpverlening bijgebracht.
Een hulpverlening, die de patiënt de
mogelijkheid moet kunnen bieden, de
moeilijkheden die verband houden met
de ziekte, doeltreffender het hoofd te bie*
den.
